EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

บทที่ 5
การวิเคราะห์วงจรไฟสลับ
วัตถุประสงค์
เพื่อรู้จกั ค่ายังผลและค่า อาร์เอ็มเอส คานวณค่ากระแส
และแรงดันในวงจรไฟฟ้ ากระแสสลับโดยใช้วิธีการ
เฟสเซอร์

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 1

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

เนื้อหา
•แหล่งจ่ายคลื่นรูปไซน์
•เฟสเซอร์
•การวิเคราะห์วงจรด้วยเฟสเซอร์
•เฟสเซอร์ไดอะแกรม
•วงจรเฟสเซอร์

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 2

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

•5.1 แหล่งจ่ายคลื่นรูปไซน์
แรงดั น ไฟฟ้ า หรื อ กระแสไฟฟ้ า มี ค วามสั ม พั น ธ์กั บ เวลาเป็ นคลื่ น รู ป ไซน์ท่ีเ กิ ด ซ้า กั น ทุ ก
คาบเวลา T ดังรูปและเขียนเป็ นสมการดังนี้

vs = Vm sin(t +  )

Vm : ขนาดสูงสุดของคลื่น, V
 : ความถีเ่ ชิงมุม, Radian/sec
 : มุมเฟส, Radian

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 3

Sinusoidal Sources

รูปคลื่นกระแสนาหน้ารู ปคลื่นแรงดัน 4
EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.2 เฟสเซอร์
เฟสเซอร์เป็ นปริมาณทีแ่ สดงค่าเวคเตอร์ของเลขเชิงซ้อน เฟสเซอร์ประกอบด้วยขนาดและ
มุมเฟส

Im
x( t ) = X m cos( t +  ) t=0
X = Xm e j(t+
Im{Xme j(t+)}
t

j
X = X me = X m  Re
Re{Xme j(t+)}

Phasor Diagram
Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 5
EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.3 วงจรตัวเหนี่ ยวนา

ค่าตามเวลา:
di
v=L +
dt
d (I m cos( t ) i v L
v=L = −LI m sin( t )
dt -
v = LI m cos( t + 90 )

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 6

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.3 วงจรตัวเหนี่ ยวนา

เฟสเซอร์ ค่ าตามเวลา

V = Z  I  Vm = Z m90  I m0

V = Z m I m90
Z = Z m90 = L90 = jL
I = I m 0

Impedance

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 7

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.4 วงจรตัวเก็บประจุ

ค่าตามเวลา:
i=C
dv i
dt v +- C
d (Vm cos( t ) Vm
i=C =− sin( t )
dt 1 / C
i = CVm cos( t + 90 )

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 8

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.4 วงจรตัวเก็บประจุ

เฟสเซอร์ : ค่ าตามเวลา:
V Vm0
I =  I m = 

Z Z m − 90
Vm
I= 90
Zm
1 1
Z = Z m − 90 =  − 90 =
C jC
V = Vm0

Impedance

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 9

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.5 วงจรเฟสเซอร์ของ R, L, และ C

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 10

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.5 วงจรเฟสเซอร์ของ R, L, และ C

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 11

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.6 การวิเคราะห์วงจรไฟสลับด้วยวงจรเฟสเซอร์
กฏแรงดันของเคอร์ชอฟฟ์ :

V1 + V2 + ... + Vn = V
Z1I + Z 2 I + ... + Z n I = V
Z e q = Z1 + Z 2 + ... + Z n

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 12

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.6 การวิเคราะห์วงจรไฟสลับด้วยวงจรเฟสเซอร์
กฎกระแสของเคอร์ชอฟฟ์ :
I 1 + I 2 + ... + I n = I
Y1V + Y2 V + ... + Yn V = I
Ye q = Y1 + Y2 + ... + Yn

1
Zeq =
Yeq
.

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 13

 EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวอย่าง 1
กวาด

จงหาค่ากระแส i
R = 9,
L = 10 mH,
C = 1 mF

V V 1000
Z1 = 9 I= = =
Z 9 − j 9 9 2  − 45
Z 2 = jL = j1
1 I = 7.8645
Z3 = = − j10
jC i( t ) = Re{ Ie jt }
-
Z = Z1 + Z 2 + Z 3 i( t ) = 7.86 cos( 100t + 45 )
Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 14
EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวถ้อย่ า งที ่ 2
า v = 8.93 cos( 2t + 54 ),v = 3.83 cos( 2t + 83 )
 
s o

จงหาค่าความจุของตัวเก็บประจุ C
Vs = 8.9354
Vo = 3.8383
Va = Vs − Vo = 8.9354 − 3.8383
Va = 5.8836
Vo
Io = = 0.9683
4
I o = YRCVa
I o 0.9683
YRC = = 
= 0.16347
Va 5.8836
1
YRC = + jC = 0.11 + j 2C = 0.163(cos( 47 ) + j sin( 47 )
R
YRC = 0.111 + j 0.119; C = 60 mF

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 15

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวอย่างที่ 3
จงคานวณ v(t)
48 I

2 ะ
8 × 6 j 8- 6 j
า
×

8 +
6J 8- 6 j
z 384 j + 288 e 2.88 + 3.84 I
100

2ะ
j
ะ
-6

2า ะ 2.88 t 3.84 I -6
j
+22

ะ
2.88 -
2.16 I

2.8 82
2
12 | ะ
\ t C- 2. า 6)

( cos
ะ
3.6 36.8 -
isin 3 6. 8)
ะ
3.6 lt8 ✗ 4 ↳

Hlosge
ะ
14.4

v(t ) = 14.4 cos(3t − 22 o )

16
Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University
EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวอย่างที่ 4
จงคานวณแรงดัน V ด้วยวิธีโนด
Vs = 100
Y1 = 0.1
Y2 = 0.1 + j 0.1
1
Y3 =
Z3
Z 3 = 5 + j5
KCL:
(Vs − V )Y1 = VY2 + (V + 10I)Y3

I
V = 10 j /( 2 + j ); v(t) = 10 / 5 cos ( 10t + 63.4 )

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 17

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวอย่างที่ 5
จงคานวณกระแส i1 และ i2 ด้วยวิธีเมช
vs = 10 2 cos( t + 45 )
 = 100 rad/sec
L = 30 mH
C = 5 mF

KVL:
−Vs + 3I1 + j3(I1 − I 2 ) = 0
− j3(I1 − I 2 ) + 3I1 + (-j2)I 2 = 0
i1 (t ) = 1.05 cos(100t − 71.6o )
Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 18
EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวอย่างที่ 6
จงหา va(t) civit
is1 = 1cos( 100t ) A
is 2 = 0.5cos (100t - 90 )

va (t ) = 5 cos(100t − 63.5o )

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 19

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวอย่างที่ 7
จงหา vL(t)
vs1 = 20 cos( 1,000t ) A
vL (t ) = 24 2 cos(1000t + 82o )
vs 2 = 30 cos (1,000t - 90 )

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 20

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

5.8 ไดอะแกรมของเฟสเซอร์
เป็ นแผนภาพที่ แ สดงขนาดและมุ ม ของ
ป ริ ม า ณ เ ชิ ง ซ้ อ น เ ช่ น แ ร ง ดั น ไ ฟ ส ลั บ
กระแสไฟสลับ หรือค่ากาลังไฟสลับ และค่า
อิมพีแดนซ์ของวงจรเป็ นต้น

I = I0
VR = RI = RI0
VL = jLI = LI90
1 I
VC = I=  − 90
jC C
Vs = VR + VL + VC โรง

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 21

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวอย่าง 8

ไดอะแกรมของเฟสเซอร์กระแส

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 22

EGEE 217 : Fundamental of Electrical Engineering

ตัวอย่าง 8

ไดอะแกรมของเฟสเซอร์กระแส

Electrical Engineering Department, Faculty of Engineering Mahidol University 22