ვარიაციული ანალიზი

ამოცანა 1
(2ქულა)

წარმოების მოცულობა საწარმოების ცალკეული ბრიგადების მიხედვით

1 2 3 4 5
ქსოვილის
წარმოება 2 8 14 16 20
(ათ. მეტრი)
ფეხსაცმლის
წარმოება 8 10 12 14 16
(ათ.
წყვილი)

1. შეადარეთ საწარმოების პროდუქციის წარმოების ვარიაციის ხარისხი

ვარიაციის კოეფიციენტების მეშვეობით. გამოიტანეთ შესაბამისი დასკვნები.
(მიუთითეთ ზომის ერთეულები)
2. თუ წარმოების მოცულობას გავზრდით ცალკეული ბრიგადების მიხედვით 5,0
ათასი ერთეულით, რა გავლენას მოახდენს საშუალო წარმადობასა და
დისპერსიაზე.

X́ 1 =
∑ X = 2+ 8+14+16 +20 = 12
n 5

X́ 2 =
∑ X = 8+10+12+14+ 16 = 12
n 5

X მაქ − X́= 20-12=8

X მაქ − X́= 16-12=4

დისპრესია:

∑ ( X− X́ 1)2 = ( 2−12 ) 2 ( კვადრატში ) + ( 8−12 ) 2+ ( 14−12 ) 2+ ( 16−12 ) 2+( 20−12 ) 2

σ 1=

=6,32
√ n 5
 ∑ ( X− X́ 2)2 = ( 8−12 ) 2 ( კვადრატში ) + ( 10−12 ) 2+ ( 1 2−12 ) 2+ ( 1 4−12 ) 2+ ( 16−12 ) 2
σ 2=

= 3,033
√ n 5

ვარიაციის კოეფიციენტი:

ქსოვილის წარმოება

σ 6,32
V σ = × 100 % = ×100 %= 52,7%
x́ 12

ფეხსაცმლის წარმოება

σ 3,033
V σ = × 100 % = ×100 % =25,27%
x́ 12

ა)დასკვნა: ქსოვილის წარმოების კოეფიციენტი მეტია ფეხსაცმლის წარმოების

კოეფიციენტზე დაახლოებით 27,43%-ით.

ბ) თუ წარმოების მოცულობას გავზრდით ცალკეული ბრიგადების მიხედვით 5,0

ათასი ერთეულით, საშუალო წარმოება და დისპრესია არ შეიცვლება.

ამოცანა 2
(2ქულა)

მოცემულია კომპანიაში დასაქმებულთა ასაკის მიხედვით შემდეგი მონაცემები

დასაქმებულთა ასაკი (წელი) დასაქმებულთა რაოდენობა

20–24 4
24–28 8
28–32 12
 32–36 15
36–40 6
40–44 23
44–48 22
48–52 10

გაიანგარიშეთ საშუალო წრფივი გადახრის, საშუალო კვადრატული გადახრისა და

ვარიაციის კოეფიციენტების მნიშვნელობები.

საშუალო წრფივი გადახრა:

d martivi=
∑|x − x̄|=
n
( 22−38,72 ) + ( 26−38.72 )+ (30−38,72 ) + ( 34−38,72 ) + ( 38−38,72 ) + ( 42−38,72 ) + ( 46−38.72 ) +(50−38,72)
8
= 0,46

ნიშნის საშუალო მნიშვნელობა:

∑ X f = 22∗4+26∗8+30∗12+34∗15+38∗6+ 42∗23+ 46∗22+ 50∗10

X́ = = 38,72
∑f 100

დისპრესია:

K 1=133,8%
( 22−38,72 ) 2( კვადრატში)+ ( 26−38.72 ) 2+ ( 30−38,72 ) 2+ ( 34−38,72 ) 2+ ( 38−38,72 ) 2+ ( 42−38,72 ) 2+ ( 4
8
=91,39

საშუალო კვადრატული გადახრა:

 K 3 =192,5%
= 9,55

კოეფიციენტი:

σ 3,033
V σ = × 100 % = ×100 % =24,66%
x́ 12

ამოცანა 3
(0,5 ქულა)

განსაზღვრეთ დისპერსა, თუ ნიშნის საშუალო მნიშვნელობა 500–ის ტოლია, ხოლო

ვარიაციის კოეფიციენტი 20 %–ის

K 1=133,8%
x̄ = 500

V σ = 20%

σ σ σ
20/100= 0,2 - ანუ V σ = = 0.2 V σ = 0,2= = 500*0,2 =100 σ 2= 10 000
x́ x́ 5 00

ანუ 10 000 არის დისპერსია.

ამოცანა 4
(0,5 ქულა)

დისპერსიის მნიშვნელობა 375–ის ტოლია, ხოლო ვარიაციის კოეფიციენტი 15%–ის.

განსაზღვრეთ ნიშნის საშუალო მნიშვნელობის სიდიდე.
V σ = 15%

σ = 375

σ σ 19,36
15/100= 0,15 - ანუ V σ = = 0.15 V σ = 0,15= = 375/0,15 =129,06
x́ x́ x́

საშუალო მნიშვნელობის სიდიდე ტოლია 129,06-ის.