นายระพีพฒ

ั น์ เลนนาแซง 62010211098 ชีววิทยา

ข้ อสอบรายวิชาอนุกรมวิธานเบือ้ งต้ น อ.วรรณชัย 2563
ข้ อสอบมี 2 ข้ อดังนี้
1.การอ้ างชื่อบุคคลที่ต้งั ชื่อวิทยาศาสตร์ (authority citation)คือ อะไร มีกแี่ บบ อะไรบ้ าง ให้ นิสิตอธิบาย
พร้ อมยกตัวอย่าง(หากสามารถยกตัวอย่างที่ไม่ ซ้ำกับตัวอย่ างในหนังสื อเรียนวิชานีจ้ ะได้ คะแนนสู ง)
คำตอบ การอ้างชื่อบุคคลที่ต้ งั ชื่อวิทยาศาสตร์ (authority citations) การเขียนชื่อวิทยาศาสตร์ต้ งั แต่ระดับวงศ์
ย่อยลงไปจะต้องมีชื่อบุคคลเขียนกำกับไว้ จึงจะเป็ นชื่อ ที่ถูกต้องและสมบูรณ์ดว้ ย ชื่อบุคคลที่เขียนต่อท้าย
ชื่อ วิท ยาศาสตร์น อกจากจะทราบถึง ผูท้ ี่ต ้ งั ชื่อ วิท ยาศาสตร์ที่ ถูก ต้อ งตามกฎนานาชาติข องการตั้ง ชื่อ
วิทยาศาสตร์ของสาหร่ าย เห็ดรา และพืชแล้ว ยังสามารถบอกได้ว า่ ชื่อวิทยาศาสตร์น้ นั เป็ นชื่อดั้งเดิมที่ต่อมา
มีการเปลี่ยนแปลงมาหรื อเป็ นชื่อพืชที่พบใหม่เลย หรื อสามารถเข้าใจ ตรงกันได้วา่ เป็ นพืชใด เพราะบางครั้ง
ชื่อเดียวกันหากมีชื่อบุคคลคนละชื่อกันก็เป็ นพืชคนละชนิดหรื อคนละ กลุ่มกัน ชื่อบุคคลนอาจจะเขียนชื่อย่อ
หรื อชื่อเต็ม ก็ไ ด้ การย่อชื่อของนักพฤกษศาสตร์น้ี จ ะมีการลงทะเบีย นไว้ ซึ่ งสามารถตรวจสอบได้จ าก
Authors of Plant Names (2004) หรื อปัจจุบนั สามารถตรวจสอบได้จากจาก เว็บไซต์ https://www.ipni.org
ซึ่ งเป็ นเว็บไซต์ที่เชื่อถือได้ และชื่อบุคคลเมื่อถูกย่อเป็ นชื่อย่อแล้วจะต้องไม่ซ้ำ กับชื่อบุคคลที่ยอ่ มาแล้ว เช่น
Linnaeus ย่อเป็ น L และ Lindley ย่อเป็ น Lindl. เป็ นต้น การอ้างชื่อบุคคล ที่ต้ งั ชื่อวิทยาศาสตร์มีหลายแบบ
โดยเขียนคำเรี ยงดังนี้
1.1 ชื่อวิทยาศาสตร์ ตามด้ วยชื่อบุคล
เช่น ระดับซับแฟมิลี Caesalpinioideae DC.
Mimosoideae DC.
Papilionoideae DC.
ระดับสุ กล Bauhinia L.
Phanera Lour.
ระดับชนิด Rosa damascena Mi. (กุหลาบมอญ)
Sindora stipitata Chatan & Promprom (หมากแต้ )
Tridax procumbens L. (ตีนตุ๊กแก)
Wedelia biflora DC. (ผักคราดทะเล) เป็ นต้ น
ตัวอย่ างชื่อที่นอกเหนือจากหนังสือ
Rubus L.
 Rubus ursinus Cham. & Schldl.
1.2 ชื่อวิทยาศาสตร์ ตามด้ วยชื่อบุคคล ตามด้ วย in และตามด้ วยชื่อบุคล
เช่น Viburnum ternatum Rehder in Sargent
จากตัวอย่างชื่อพืช Rehder ได้ต้ งั ชื่อวิทยาศาสตร์ของพืชในหนังสื อที่มี Sargent เป็ นบรรณาธิ การ ดังนั้นคำว่า
in Sargent จะตัดทิ้งได้ ชื่อพืชจะเขียนว่า V. ternatum Rehder
ตัวอย่ างชื่อที่นอกเหนือจากหนังสือ
Verrucaria aethiobola Wahlenb. in Acharius
1.3 ชื่อวิทยาศาสตร์ ตามด้ วยชื่อบุคคล ตามด้ วย ex ตามด้ วยชื่อบุคคล
เช่น Gossypium torrentosum Nutt. ex Seem (ฝ้ าย)
Irvingia malayana Oliv. ex A. Benn. (กระบก)
Shorea curtisii Dyer ex King (สยามเหลือง)
S. hermslayana King ex Foxw. (พยอมเขา)
Sindora coriacea Maing, ex Prain (กลิ้ง) เป็ นต้น

จากตัวอย่าง Gossypium tomentosum Nutt. ex Seem. หมายความว่า Nuttall ได้ต้ งั ชื่อพืชนี้ ก่อน โดยเขียนใส่
กระดาษบันทึกติดไว้ที่ตวั อย่างพืช หรื อตีพิมพ์ชื่อพืชแต่ไม่ได้บรรยายลักษณะพีซไว้ ดังนั้นชื่อ ที่นทั ทอลตั้ง
ขึ้นจึงเป็ นชื่อที่ไม่ถูกต้องตามกฎการตั้งชื่อ ต่อมา Seeman ได้นำชื่อพืชมาตีพิมพ์และแก้ไข ปรับปรุ งให้ถูก
ต้องตามกฎการตั้งชื่อ ชื่อบุคคลที่อยูห่ น้า ex จะตัดทิ้งก็ได้ ชื่อพืชนี้ จะเขียนว่า G. tomentosum Seem.ก็ได้
ตัวอย่ างชื่อที่นอกเหนือจากหนังสือ
Andropogon aromaticus Sieber ex Schult.
1.4 ชื่อวิทยาศาสตร์ ตามด้ วยชื่อบุคคล ตามด้ วย et(&) ตามด้ วยชื่อบุคคล
เช่น Antigonon leptopus Hook. & Arn(พวงชมพู)
Hoya ovalifolia Wight & Arn. (นมตำเลีย)
 Lagerstroemia ovalifolia Teijsm. et Binn. (ตะแบกตง)
Pueraria mirifica Airy Shaw & Suvatabhandu (กวาวเคลือ)
Syzygium craibii P. Chantaranothai & J. Parn. (หว้าป่ า) เป็ นต้น
จากตัวอย่างข้างต้น Sindora stipitata Chatan & Promprom มีผชู ้ ่วยศาสตราจาย์ ดร.วรรณชัย ชาแท่น และ
ช่วยศาสตราจาย์ ดร.วิลาวัณย์ พร้อมพรม ได้ศึกษาพืชนี้ และตีพิมพ์ชื่อพืชนี้ ดว้ ยกัน
ตัวอย่ างชื่อที่นอกเหนือจากหนังสือ
Rubus ursinus Cham. & Schldl.
Rubus ursinus von Chamisso & von Schlechtendal

1.5 ชื่อวิทยาศาสตร์ ตามด้ วยชื่อบุคคล ตามด้ วยชื่อบุคคล

เช่น Althea rosea (L.) Cav. (ฮอลลีขอค)
Ceiba pentandra (L.) Gaertn. (นุ่น)
Phanero nakhonphanomensis (Chatan) Mackinder & R.Clark (เถากระไดลิง)
Populus canescens (Aiton) Smith (พอพลาร์)
Syzygium jasminifolium (Ridl.) P. Chantaranothai & J. Parn. (หว้า)
Vieng mungo (L.) Hepper (ถัว่ ) เป็ นต้น
จากตัว อย่า งพืช ด้ว นบน Phanera nakhonphanomensis (Chatan) Mackinder & R.Clark นั้น เดิม ที่ผ ชู ้ ่ว ย
ศาสตราจาย์ ดร.วรรณชัย ชาแท่น ได้สำรวจพบและเสนอพืชชนิดนี้ เป็ นพืชชนิดใหม่ในสกุล Bauhinia คือ
Bauhinia nakhonphanomensis Chatan แต่ต่อ มา Barbara Ann Mackinder และ Ruth Clark ได้เ สนอว่า พืช
สกุล Bauhinia ควรจำแนกออกเป็ น หลายสกุล เล็ก ๆและ Bauhinia nakhonphanomensis Chatan ได้ถ ูก
จำ แนกไว ใ้ นสกุล Phanera จึง เขีย นชื่อ เป็ น ชนิด Phanera nakhonphanomensis (Chatan) Mackinder &
R.clark ในการเขียนชื่ออาจจะลบชื่อในวงเล็บ”(Chatan)”ออกไปก็ได้
1.6 ชื่อวิทยาศาสตร์ ตามด้ วย [ชื่อบุคคล] ตามด้ วยชื่อบุคคล (scientific name ตามด้ วย[author name]ตาม
ด้ วย author name)
เช่น Lupinus [Tourn.] L. เป็ นต้น
จากตัวอย่าง หมายความว่า Tournefort ได้ต้ งั ชื่อพืชและได้พิมพ์ในหนังสื อในปี ค.ศ. 1719 ซึ่ งก่อน วันที่ 1
พฤษภาคม ค.ศ. 1753 ต่อมา Linnaeus ได้ต้ งั ชื่อพืชว่า Lupinus [Tourn.] L. เวลาเขียนจะลบชื่อในวงเล็บ
ปี กกา [Tourn.] ออกก็ได้

1.7 ชื่อวิทยาศาสตร์ ตามด้ วยชื่อบุคคล ตามด้ วย nom. Nud

Nom. Nud. ย่อมาจาก nomen nudum(เอกพจน์) nomina nuda (พหูพจน์)หรื อ naked name
เช่ร Eugenia barringtonii Hole ex Chaik & Chattaway nom.nud
Indigofera brunoniana Grah. nom. Nud.เป็ นต้น
จากตัวอย่าง Eugenia barringtonii Hole ex Chalk & Chattaway nom. nud. หมายความว่า Hole ตั้งชื่อพืช
นี้แต่ไม่ได้บรรยายลักษณะพืชไว้ Chalk และ Chattaway ได้พิมพ์ชื่อพืช แต่เนื่องจากตัวอย่างพืชไม่มีการ
บรรยายลักษณะพืชตอนที่พิตีมพ์
ตัวอย่ างชื่อที่นอกเหนือจากหนังสื อ
Betula alba L. 1753, nom. Rej.
1.8 ชื่อวิทยาศาสตร์ ตายด้ วยชื่อบุคคล ตามด้ วย sp. nov.
sp. nov. เป็ นคำย่อในภาษากรี กว่า species novum หมายถึง พืชชนิดใหม่ของโลก
เช่น Bauhinia nakhonphanomensis Chatan sp. nov.
B. sarawakensis P. Chataranothai sp. nov.
Sindora stipitata Chatan & Promprom sp. nov.
จากตัวอย่างชื่อที่ปรากฏต่อท้ายด้วย sp. nom.หมายความว่าเป็ นพืชชนิดใหม่ของโลกที่ถูกค้นพบ
ตัวอย่ างชื่อที่นอกเหนือจากหนังสื อ
Lindera Thunb., Nov.

2. ให้ นิสิตจำแนกพืชออกเป็ นกลุ่มต่ างๆ นิสิตใช้ เกณฑ์ อะไรในการจำแนก และผลจากการจำแนกได้ พชื กีก่ ลุ่ม
อะไรบ้ าง ให้ นิสิตบอกลักษณะสำคัญที่แสดงให้ เห็นข้ อแตกต่ างระหว่ างกลุ่มที่นิสิตจำแนกได้ ด้วย (อาจจะ
เลือกวิธีอธิบายพร้ อมวาดภาพหรือมีภาพถ่ ายประกอบ)
คำตอบ กด