Οδηγίες για τη σύνταξη της βιβλιογραφίας και των παραπομπών

Γιώργος Ζωγραφίδης

Κατάλογος αναφερομένων έργων (=βιβλιογραφία)

Οι συγγραφείς συντάσσουν στο τέλος της μελέτης πλήρη κατάλογο των αναφερόμενων έργων, με
αλφαβητική σειρά κατά συγγραφέα (ελληνικό & λατινικό αλφάβητο) και χρονολογική για τα έργα του
ίδιου συγγραφέα. Τα αρχαία και μεσαιωνικά κείμενα καταχωρίζονται στο όνομα του εκδότη τους, όταν
κρίνεται σκόπιμο.
Βιβλίο με Morris, I. 1997. Ταφικά τελετουργικά έθιμα και κοινωνική δομή στην κλασική αρχαιότητα,
έναν συγγρα- μτφ. Κ. Μαντέλη. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
φέα
Βιβλίο με δύο Kazhdan, A. & G. Constable. 1982. People and Power in Byzantium: An Introduction to
ή περισσότερ. Modern Byzantine Studies. Washington, DC.: Dumbarton Oaks.
συγγραφείς
Βιβλίο με Matravers, D., J. Pike & N. Warburton (επιμ.). 2001. Reading Political Philosophy:
επιμελητή ή Machiavelli to Mill. Λονδίνο: Routledge.
μεταφραστή
ως συγγραφέα Carden, R. 1974. The Papyrus Fragments of Sophocles: An Edition with Prolegomena and
Commentary (Texte und Kommentare 7). Βερολίνο/Νέα Υόρκη: W. de Gruyter.
Βιβλίο Λοίβη: Εις μνήμην Ανδρέα Γ. Καλοκαιρινού. Ηράκλειο: Εταιρία Κρητικών Ιστορικών
συλλογικό Μελετών, 1994.
χωρίς
συγγραφέα Πρακτικά του Α΄ Διεθνούς Συμποσίου, Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο: Τομές και
συνέχειες στην ελληνιστική και ρωμαϊκή παράδοση, 15-17 Σεπτεμβρίου 1988.
Αθήνα: Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών/ΕΙΕ, 1989.
Βιβλίο Παπαδοπούλου-Κανελλοπούλου, Χ. 1997. Ιερό της Νύμφης: Μελανόμορφες λουτροφόροι
σε σειρά (Δημοσιεύματα του Αρχαιολογικού Δελτίου 60). Αθήνα: ΤΑΠΑ.
Βιβλίο σε Van Inwagen, P. 2001. Metaphysics. 2η έκδ. Boulder, Conn.: Westview Press.
δεύτερη κτλ.
Pedley, J.G. 1997. Greek Art and Archaeology. Αναθ. έκδ. Νέα Υόρκη: Abrams.
έκδοση

Βιβλίο με Hammond, N. G. L. 1972. A History of Macedonia, 1. Historical Geography and Prehistory.

περισσότερ. Οξφόρδη: Clarendon.
από έναν
τόμους Hammond, N. G. L. και G. T. Griffith 1979. A History of Macedonia, 2. 550-336 B.C.
Οξφόρδη: Clarendon.
Plamenatz, J. 1963. Man and Society. 2 τόμοι. Λονδίνο: Longman.
Μελέτη ή Carr, A. W. 1995. "Originality and the Icon", στο: A. R. Littlewood (επιμ.), Originality in
κεφάλαιο σε Byzantine Literature, Art and Music. Οξφόρδη: Oxbow, 115-124.
συλλογικό
τόμο,
πρακτικά
Άρθρο σε Τσούνα-McKirahan, Β. 1999. "Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία και το πρόβλημα των άλλων
περιοδικό νόων", Δευκαλίων 17: 67-84.
Λήμμα σε Boulnois, O. 2002. "Analogie", στο: C. Gauvard, A. de Libera & M. Zink (επιμ), Dictionnaire
εγκυκλοπαί- du Moyen Âge. Παρίσι: PUF, 52-54.
δεια, λεξικό
Wessel, K. 1970. "Jonas", RbK 3: 647-655.
Άρθρο- Marchand, J. 1999. Feudalism and Knighthood, <http://orb.rhodes.edu/
ιστοσελίδα wemsk/feudknightwemsk.html> (πρόσβαση 29/10/2002).
στο Διαδίκτυο
ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΔΗΣ Σύνταξη βιβλιογραφίας και παραπομπών

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Για τα αποσπάσματα των Προσωκρατικών παραπέμπουμε στην αρίθμηση του Die Fragmente der
Vorsokratiker των H.Diehls & W. Kranz (συντομογραφία DK), ακόμη κι όταν χρησιμοποιούμε κάποιαν άλλη
έκδοση.
Π.χ. Ηράκλειτος απ. 63.
Για τα έργα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη παραπέμπουμε πάντα στη σελιδαρίθμηση των παλαιών
εκδόσεων (Stephanus και Bekker), η οποία αναγράφεται σε όλες τις μεταγενέστερες εκδόσεις και τις
μεταφράσεις. Χρησιμοποιούμε κατά προτίμηση τις στερεότυπες εκδόσεις της Οξφόρδης ή κριτικές
εκδόσεις μεμονωμένων έργων –για πολλά έργα υπάρχουν καλές νεοελληνικές μεταφράσεις.
Π.χ. Πλάτων, Πολιτεία 517c - Αριστοτέλης, Περί ψυχής 402a7.
Στις παραπάνω περιπτώσεις δεν είναι αναγκαία η αναγραφή στην Βιβλιογραφία των εκδόσεων των
κειμένων -εκτός αν χρησιμοποιούνται τα σχόλια και η ερμηνεία κάποιας έκδοσης.
Για τα κείμενα της ελληνιστικής φιλοσοφίας και της φιλοσοφίας της ύστερης αρχαιότητας χρησιμο-
ποιούμε κυρίως τις σειρές της Οξφόρδης, της Λειψίας (Teubner), του Budé (Les belles lettres) και της Loeb
Classical Library. Πολλά κείμενα έχουν εκδοθεί μεμονωμένα –αυτά τα καταγράφουμε. Με λίγες εξαιρέσεις,
όλες οι εκδόσεις ακολουθούν την ίδια παραγραφοποίηση και αναγράφουν την παραδοσιακή
σελιδοποίηση, στις οποίες και παραπέμπουμε –ανεξάρτητα από ποια έκδοση χρησιμοποιούμε.
Για τον Επίκουρο χρησιμοποιούμε κυρίως τις εκδόσεις Arrighetti και Usener –σε αυτές παραπέμπουν οι
νεότερες εκδόσεις. Οι μεγάλες επιστολές, οι Κύριες δόξες και η Προσφώνησις έχουν την ίδια αρίθμηση σε
όλες τις εκδόσεις. Μόνο για τα αποσπάσματα και τις μαρτυρίες βρίσκουμε πάντα την αντιστοιχία με τον
Usener και παραπέμπουμε σ'αυτόν, όπου κι αν τα βρήκαμε. Π.χ. Επίκουρος απ. 354 (Us.) = απ. 15.2 (Arr.).

Βιβλιογραφικές αναφορές και σημειώσεις

Οι αναφορές περιλαμβάνουν μόνο (1) το επώνυμο του συγγραφέα του έργου, (2) το έτος έκδοσης και (3)
τη σελίδα (σημείωση, εικόνα, πίνακα κτλ.) της παραπομπής.

Οι αναφορές γράφονται κατά προτίμηση στις σημειώσεις

είτε μέσα σε παρένθεση (όταν παρεμβάλλονται στην αφήγηση:
(1) ... κεντρικός άξονας της πολιτικής των Αρσενιατών ήταν η “ακρίβεια” (Γουναρίδης 1999, 196),
στην οποία προσκολλήθηκαν υπερβολικά, όπως εκτιμά και ο Παχυμέρης.
(2) Kατά τον Γουναρίδη (1999, 196) κεντρικός άξονας της πολιτικής των Αρσενιατών ...
είτε ως εξής:
(3) Για την “ακρίβεια” ως άξονα της πολιτικής των Αρσενιατών, βλ. Γουναρίδη 1999, 196.

Έργα επίτομα - άρθρα - μελέτες σε περιοδικά, τόμους, εγκυκλοπαίδειες

1
Νεχαμάς 2001, 157. 2 Hedreen 1992, εικ. 16b. 3
Μουρέλος χ.χ., 35.
4 5 6
Carr 1995, 122, σημ. 4. Morris 1997, 81, εικ. 12. Masai 1956, 17-20, 83.
Έργα πολύτομα
1
Plamenatz 1963, 1: 116-55.
Πολλά αναφερόμενα έργα
1
Καστοριάδης 2001, 33-49. Βλ. επίσης Derrida 1990, 82-7. Koyré 1990, 83.
Πολλαπλές αναφορές στον ίδιο συγγραφέα ή έργο
1
Κωνσταντινίδης 1998, 1999. Jones 1983, 47-106. Jones 1990, 306. Frede 1998α, 1998β. Hammond
1972, 27. Hammond & Griffith 1979, 78, πίν. Ιg.
Έργα δύο συγγραφέων
1
Sedley και Long 1987, 104-5.
Έργα περισσότερων από δύο συγγραφέων
1
Matravers κ.ά., 2001, 403.

2
ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΔΗΣ Σύνταξη βιβλιογραφίας και παραπομπών

Παραδοσιακό σύστημα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Επώνυμο Συγγρ., Όνομα Συγγρ., Τίτλος: Υπότιτλος, άλλες πληροφορίες για μεταφραστή, επιμελητή
έκδοσης, αριθμό τόμου, σειρά κ.ά. Τόπος έκδοσης: Εκδοτικός οίκος, Έτος έκδοσης, σελίδες.
Βιβλία
Festugière, A.J.., Ο Επίκουρος και οι θεοί του, μτφ. Ρ. Μπέρκνερ (Επικούρεια 1). Θεσσαλονίκη, Θύραθεν,
1999 (1η γαλλ. έκδ. 1945).
Long, AA. - Sedley, D.N., The Hellenistic Philosophers, τόμ. 2. Cambridge: Cambridge University Press,
2
1989 (1987).
Άρθρα σε περιοδικό
Μανωλίδης, Γ., "Η προβληματική 'γένεσις-ουσία' στο Φίληβο και ο Επίκουρος", Ελληνική φιλοσοφική
επιθεώρηση 6/16 (1989) 45-9.
Μελέτη σε συλλογικό έργο
Πλάγγεσης, Γ., "Η φιλοσοφία της φύσης του Επίκουρου", στο: Κέντρο Πολιτισμού 'Δημήτριος Γληνός', Ο
αρχαίος υλισμός. Αθήνα, 1985, 54-64.
Erler, M. - Schofield, M., "Epicurean Ethics", The Cambridge History of Hellenistic Philosophy, επιμ. K. Algra
κ.ά. Cambridge: Cambridge University Press, 1999, 642-74.
Διαδίκτυο
Cook, V., "The History of Epicureanism", 1999, <http://www.creative.net/~epicurus> (πρόσβαση
20/5/2012).
ΑΝΑΦΟΡΑ
(1) Πλήρης βιβλιογραφική αναφορά γίνεται μόνο στη Βιβλιογραφία ή την πρώτη φορά που αναφέρεται η
μελέτη (αν δεν υπάρχει συγκεντρωτική βιβλιογραφία).
(2) Στις επόμενες παραπομπές μπορεί να αναφέρεται μόνον ο συγγραφέας και συντομευμένος ο τίτλος:
Festugière, Ο Επίκουρος, 25. ή Festugière, ό.π., 25.

Αν δεν αναγράφεται έτος έκδοσης, γράφουμε χ.χ. (= χωρίς χρονολογία).

Αν δεν αναγράφεται τόπος έκδοσης, γράφουμε χ.τ.ε. (= χωρίς τόπο έκδοσης).

Στη Βιβλιογραφία μιας εργασίας συμπεριλαμβάνουμε αποκλειστικά έργα που πράγματι διαβάσαμε ή
χρησιμοποιήσαμε.