 Ang Ekonomiks ay pag-aaral ng pamamaraan kung paano nagbabahagi ang mga mamamayan at bansa ng

kanilang limitadong pagkukunang-yaman upang matugunan ang kanilang walang katapusang kagustuhan.
 Ang ekonomiks rin ay isang pag-aaral kung paano gagamitin ng isang tao at lipunan ang limitadong
pinagkukunang-yaman upang makagawa at maipamahagi ang iba’t ibang produkto at serbisyo sa mga tao at
iba’t ibang pangkat ng lipunan para sa kasalukuyan at sa hinaharap’

Mga mahahalagang konsepto ng ekonomiks

Efficiency
 Masinop na pamamaraan sa paggamit sa pinagkukunang-yaman upang matugunan ang mga
pangangailangan at kagustuhan ng tao.
 Pangunahing tuon ng pag-aaral ng ekonomiks ang paglago ng ekonomiya(Economic Growth) ng bawat
bansa.
Equality
 Pantay-pantay ang mga karapatan ng mga tao at ang distribusyon ng pinagkukunan ng yaman.
 Ang yaman ay mapapasakamay ng tao ay nakabatay sa hirap at haba ng kanyang pagpapagod sa
pagkamit nito.
Sustainability
 Ang paggamit ng mga pinagkunang-yaman para tugunan ang mga kasalukuyang pangangailangan at
kagustuhan nang hindi nanganganib ang kakayahan ng susunod na henerasyon na tugunan ito.

Dibisyon ng Ekonomiks:
Ang Ekonomiks ay nahahati sa dalawang dibisyon: Maykroekonomiks at Makroekonimiks.
1. Maykroekonomiks
 Ito ay tungkol sa galaw at desisyon ng bawat bahay kalakal at sambayanan.
 Ito ay tumitingin sa sa bawat indibidwal na yunit sambahayan, bahay-kalakal at industriya.
 Ang desisyon ng bawat indibidwal ay napakahalaga sa pag-uunawa ng ekonomiy.
2. Makroekonomiks
 Ito naman ay tumitingin sa kabuang ekonomiya ng isang bansa.
 Sinusuri nito ang pambansang produksyon pati na ang pangkahalatang antas ng presyo at kabuuaang
kita.
 Ito ay tumitingin sa kabuuan.

Paglaganap ng kaisipang Ekonomiks

Xenophon
 Kauna-unahang kaisipan ng ekonomiks ang masinop na pagdedesisyon ng pinuno.
 Nakabatay sa mabuting pamamahala at pamumuno.
 Oeconomicus- Isang aklat tungkol sa pagsasaka at pamamahala ng sambahayan

Plato
 Espesyalisasyon at Division of Labor- Pagpapaubaya ng isang pinuno sa mga taong may kakayahang tapusin
ang iba’t ibang aspekto ng pagliingkod.
 The Republic- Isang diyalogong pilisopikal tungkol sa anyo ng hustisya at ang karakter ng mga taong nasa
estdadong-lungsod.

Aristotle
 Private Property- Pagkakaroon ng pribadong pag-aari ng mamamayan upang maging masipag at Ganado
magtrabaho dahil alam nilang ang kanilang kasipagan ay para sa kanilang sariling kapakanan.
 Topics at Rhetoric- Ang retorika ay nakakatulong sa lahat na pwedeng paraan ng paghihikayat.

Mercantilist
 Ang Merkantilismo ay isang konseptong pang ekonomiya na sinimulan ng mga taga-Europa upang maging
batayan ng pamumuno ng isang bansa batay sa dami at bilang ng kayamanan na mayroon ang isang bansa.
 Sa konseptong ito, kailangan na maraming ang mga ginto at pilak sa inyong lugar dahil ditto nakasalalay ang
pamumuno at pagkakaraon ng kapaangyarihan ng isang pinuno.

1|Page
  Sa Merkantilismo, nakasaalalay ang lakas at kapangyarihan ng isang bansa sa dami at bilang ng kanilang ginto
at pilak.

Francois Quesnay at Physiocrats

 Pagbibigay halaga sa kalikasan at paggamit nang wasto sa mga likas na yaman.
 Tableau Economicque- Nagpapakita ngpaikot na daloy ng produkto at serbisyo sa ekonomiya.

Adam Smith
 Ama ng makabagong Ekonomiks
 Laissez-faire o Let Alone Policy- Hindi dapat makialam ang pamahalaan sa pagpapatakbo ng ekonomiya ng
pribadong sector.
 Sumulat ng aklat na “An Inquiry into the nature and Causes of the Wealth of the Nation”

David Ricardo
 Law of Dimminishing Marginal Returns- Patuloy na paggamit ng tao sa likas na yaman.
 Law of Comparitive Advantage- Mga produkto sa mas mababang halaga(production cost) kumpara sa ibang
bansa.

Thomas Robert Malthus

 Epekto ng mabilis na paglaki ng populasyon.
 Malthusian Theory- Ang populasyon ay mabilis lumaki kaysa sa supply ng pagkain na nagdudulot ng labis na
kagutuman sa bansa.

Jhon Maynar Keynes

 Father of Moden Theory of Employment
 Ang pamahalaan ay may mas malaking gampanin sa pagpapanatili ng katatagan at balance sa ekonomiya sa
pamamagitan ng paggastos ng pamahalaan
 “Genera Theory of Employment, Interest and Money”

Karl Marx
 Ama ng Komunismo
 “Das Kapital at Communist Manifesto”
 Naniniwala sa pagkakaroon ng pagkapantay-pantay ng tao sa lipunan
 Estado ang dapat na nagmamay-ari ng mga salik ng produksyon at gumawa ng desisyon sa ditribyusyon ng
yaman ng bansa.

ECONOMIC GOODS
Ang lahat ng bagay ay may halaga o presyo tulad ng pagkain, damit, at bahay.
FREE GOODS
Ang mga bagay na nakakamit ng tao nang walang bayad tulad ng init ng araw at hangin.

KAUGNAYAN NG EKONOMIKS AT IBANG ASIGNATURA

EKONOMIKS AT AGHAM PAMPOLITIKA
 Tungkulin at responsibilidad ng mga tao sa lipunan.
 Mga panukalang batas na dapat sundin.
 Pambansang budget

EKONOMIKS AT KASAYSAYAN
 Mga desisyon sa buhay na nakaayon sa nakaraan.
 Ang takbo ng ekonomiyanoongpanahonng pananakopay may kinalamn sa uri ng pamumuhaynatin ngayon.

EKONOMIKS AT SOSYOLOHIYA
 Ang mga kilos ng tao bungang mga batas, gawi, oaniniwala, at kultura na umiiral sa lipunan ay nakaapektosa
uri ng hanapbuhayat gawain ng tao.

2|Page
  Ang ama ang siyang naghahanapbuhayat ang ina naman ang nag-aasikaso sa gawaing-bahay.
EKONOMIKS AT ETIKA
 Ito ay may kinalaman sa moralidad at sa paggawa ng tama o mali sa buhay.
 Pagsasagawa ng mga wastong hakbangupang mapaunlad ang ekonomiya.
 Malasakit sa kapananng kapwa.

EKONOMIKS AT HEOGRAPIYA
 Ito ay tumutukoysa pag-aaral ng mga katangiang pisikal ng bansa, ang klima, mga pinagkukunangyaman at iba
pa.
 Ang mga pangyayari sa kapaligiran ay nakakaapektosa pamumuhayng tao.

EKONOMIKS AT NATURAL SCIENCES

 Ang mga nagaganap na pagbabagosa ating kapaligiran at maging sa kalikasan ay nakaapektosa kabuhayanng
mamamayan at ng bansana pinagtutuunanng ekonomiks.

EKONOMIKS AT BIYOLOHIYA
 Ito ay ang pag-aaral sa mga bagay na may buhay tulad ng tao, halaman, hayop at iba pa.
 Pinag-aaralan din dito kung paano magiging ligtas ang bawat isa sa mga bakterya at virus.

EKONOMIKS AT KEMISTRI
 Ito ay ang pag-aaral sa iba’t-ibang kemikal na kailangan sa paglikha ng isang bagay.
 Mga gamot, uri ng kemikal na gagamitin sa mga pananim bilang pataba at pamatay-peste.

EKONOMIKS AT PISIKA
 Ito ay ukol sa pag-aaral ng mga bagay at enerhiya.
 Mga teknolohiya
 Ang lahat ng pagbabago at pagpapaunladsa mga bagay at enerhiya ay nakaaapekto sa paggawa at supply ng
mga produkto na kailangan ng mga tao.

EKONOMIKS AT MATEMATIKA
 Saklaw nito ang pag-aaral ukolsa numero, tsart, graph at pagbuo ng mathematical equations.

PAGPIPILI AT PAGDEDESISYON
 Ang pagpili at pagdesisyon ay magkaugnay. Sa sandaling ang isang tao ay nakapili ng isang bagay na bibilhin
o gagawin, iyon ay tanda na siya ay gumawa ng desisyon
Opportunity Cost
 Pagsasakripisyo ng halaga ng isang bagay upang bigyan daan ang higit na mas makabuluhang paggagamitan
nito.
Marginal Thinking
 Ginagamit ng mga tao sa paggawa ng mga desisyon sa pamamagitan ng pagsusuri kung ang benepisyo ng isa
pang yunit ng isang bagay ay mas malaki kaysa sa gastos nito. 
Incentives
 Ang incentives ay tumutukoy sa mga benepisyo o mga pakinabang na makukuha.
Trade-off
 Pagpapaliban ng pagbili ng isang bagay upang makamit ang ibang bagay.

LIKAS NA YAMAN

Yaman Lupa
 Ang lupain ng ating bansa ay may sukat na 300,000 kilometro kuwadrado.
 Ito ay binubuo ng mga kagubatan, kapatagan, kabundukan, talampas, burol, at lupaing mineral.

3|Page
  Nasa 25% ng ating lupain ay kagubatan. Ang natitira ay alienable o disposable lands o mga lupaing maaring
ipamahagi.
 Lupaing residensyal na ginagamit na panirahan.
 Lupaing komersiyal na para sa pagsasaka na ipagkaloob ng pamahalaan sa mga magsasaka sa ilalim ng
reporma ng lupa.

Yamang Gubat
 Narra- Pinanggalingan ng matibay na kahoy na ginagawang muwebles.
 Dipterocarp Hardwood- Kilala bilang Philippine Mahogany.
 Bamboo- Isang uri ng damong tropiko na tila punongkahoy.

Yamang Tubig
 Republic Act 7160 - Tinatawag na Local Government Code ng Pilipinas na nagpapatupad ng batas sa
sanitasyon at kalinisan sa kapaligaran.
 Republic Act 3931 - Batas na nagbabawal at nagpaparusa sa sinumang nagtatapon sa tubig na magdudulot ng
polusyon sa nagsasabing likas na yaman.
 Presidential Decree 948- Batas na sumusog sa R.A 3931 at nagbibigay daan sa pagpapatatag ng Pollution
Control Law, na nag-uutos ng pagtitipon at pangongolekta ng mga solidong bagay na itinatapon sa ilog at ibang
anyong tubig.
 Executive Order 54 – Ang nagtatag ng Pasig River Rehabilitation Commission na pangunahing layunin ay
linisin, sagipin, at buhayin muli ang Ilog Pasig na siang makasaysayang ilog sa ating bansa.

Yamang Mineral
Metal
 Nikel – Ginagamit sa paggawa ng baterya.
 Ginto – Ginagamit sa paggawa ng alahas.
 Bakal – Ginagamit sa paglikga ng asero na kinakailangan sa imprastraktura.
 Tanso – Kondaktor ng kuryente.
 Pilak - Ginagamit sa paggawa ng alahas.
Di-metal
 Marmol – Ginagamit sa sahig, dingding ng bahay, at gusali.
 Aluminyo – Gamit sa paggawa ng kaldero
 Jade – Ginagawang alahas at pandekorasyon.
 Asoge - Ginagamit sa paglikha ng thermometer
 Limestone -
 Asbestos -
 Clay -
 Sulphur – Ginagamit sa mga sabon at pampaganda

4|Page