Temat : Rzeźbotwórcza działalność wód płynących, lodowców oraz wiatru

23.02.2021 pytanie na oceny

1.dolina rzeczna

Dolina, dolina rzeczna – wklęsła forma terenu o wydłużonym kształcie i wyraźnie wykształconym dnie,
otoczona z dwóch stron wzniesieniami, najczęściej powstała w wyniku działalności rzek (erozji i
akumulacji rzecznej) lub lodowców.

2.Górny bieg rzeki charakteryzuje się ...

Bieg górny

Określenie stosowane podczas oznaczania poszczególnych odcinków rzeki. Obejmuje odcinek rzeki od
źródła, po tereny wyżynne. Rzeka w górnym biegu spływa po stromych zboczach, charakteryzując się
silnym prądem. Występujące tu procesy przekształcenia rzeźby terenu to głównie erozja denna, boczna
oraz wsteczna.
3.Środkowy bieg rzeki charakteryzuje się...

Bieg środkowy

Określenie stosowane podczas oznaczania poszczególnych odcinków rzeki. W porównaniu do biegu

górnego, rzeka charakteryzuje się znacznie mniejszą prędkością przepływu. Występujące tu procesy
przekształcenia rzeźby terenu to głównie erozja boczna, czego skutkiem jest powstawanie meandrów.

4.Dolny bieg rzeki charakteryzuje się...

Bieg dolny

Określenie stosowane podczas oznaczania poszczególnych odcinków rzeki. Bieg rzeki kończy się ujściem
do innej rzeki, jeziora lub morza. Rzeka charakteryzuje się małym ruchem wody, występuje zjawisko
akumulacji rumowiska.

5.Opisz wybrzeża :

a)mierzejowo-zalewowe

MIERZEJOWO-ZALEWOWE

Morskie prądy przybrzeżne niosąc i osadzając materiał piaszczysty budują mierzeję, która odcina zatokę
od otwartego morza – w taki sposób powstaje wybrzeże mierzejowo-zalewowe, spotykane m.in.w Polsce
(Półwysep Helski, Mierzeja Wiślana) i na Litwie.

b)lagunowe

Wybrzeże lagunowe – wybrzeże wyróżniające się piaszczystym wałem, zwanym lido, nadbudowanym od
strony morza przez fale. Lido, wynurzając się z morza, odcina część zatoki, powstaje wówczas płytka i
słabo zasolona laguna (np. Zatoka Wenecka). Z czasem laguna wypłyca się i tworzą się na niej wyspy.

c)koralowe...

Wybrzeże koralowe (rafowe) – typ wybrzeża organicznego. Występuje ono w strefie zwrotnikowej , w
ciepłych morzach oraz w strefie pływów o dużych amplitudach, ale przy niewielkiej energii fal. Udział w
ich budowie mają korale – organizmy z podgromady koralowców (Corrallium). W skład rafy wchodzą
także mszywioły, stułbiopławy i wapienne wodorosty. W pobliżu brzegu tworzą one rafy koralowe .

d)klifowe ...

Wybrzeże klifowe – utworzone w wyniku niszczenia przez fale morskie zboczy wyżyn lub wysoczyzn.
Zbudowane głównie z utworów plejstoceńskich. Najwyższe klify występują na obszarze wychodni skał
wieku kredowego np. klif na wyspie Mön o wysokości 132 m.

e)fiordowe .....

WYBRZEŻE FIORDOWE

Fiordy to wąskie zatoki morskie wcinające się daleko w głąb lądu (najdłuższy fiord ma 350 km długości).
Pierwotnie były one dolinami U-kształtnymi, które zostały wyżłobione przez lodowce górskie. Po
stopieniu lodowców, wody morskie zalały doliny polodowcowe tworząc wybrzeże fiordowe. Tego typu
wybrzeże można spotkać m.in. w Norwegii i Szkocji.

f)riasowe....

WYBRZEŻE RIASOWE

Wybrzeże riasowe powstało w obszarze górzystym przez zalanie dolin rzecznych biegnących prostopadle
lub skośnie do linii brzegowej. Jest ono charakterystyczne m.in. dla Irlandii, czy położonej w Hiszpanii
Galicji.

g)dalmatyńskie .....

Wybrzeże dalmatyńskie (dalmat) – typ wybrzeża morskiego wysokiego, które powstało w wyniku zalania
gór ułożonych równolegle do linii brzegowej. Powstaje w ten sposób system wydłużonych wysp i
półwyspów, ułożonych równolegle do wybrzeża. Pomiędzy nimi znajdują się liczne głębokie cieśniny. Na
wybrzeżach dalmatyńskich często zachodzą zjawiska krasowe

h)szerowe..... Wybrzeże szkierowe (szerowe] – rodzaj wybrzeża morskiego, powstałego w wyniku

częściowego zatopienia silnie zmutonizowanego obszaru polodowcowego, czyli terenu, na którym
występują płytkie doliny polodowcowe. Charakteryzuje się obecnością setek małych, sterczących
wysepek, zwanych szkierami. Występuje m.in. w Szwecji (w pobliżu Sztokholmu i Göteborga), Finlandii
(Wyspy Alandzkie) i w USA (Alaska).

i)limanowe

Wybrzeże limanowe – typ wybrzeża, na którym w czasie przypływu zalewane są ujściowe odcinki rzek o
charakterze lejkowym. Wraz z odpływem fale morskie unoszą muł z rzeki i budują wał między ujściem a
otwartym morzem. Powstaje liman , czyli zatoka utworzona z ujściowego odcinka jaru rzeki. Po jej
całkowitym odcięciu przez mierzeję może powstać jezioro limanowe .