Universiteti “ Aleksander Moisiu “ Durres

Fakulteti i studimeve profesionale

Departamenti Mjekesi

Dega Infermieri e pergjithshme

Teme Diplome Master

Kujdesi infermieror ne infarktin

akut te miokardit
Punoi temen : Shkelzen Krasniqi Udheheqes : Prof. Assoc. Pirro Prifti.

Durres 2014
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

E . Beregi
“Jetegjatesia eshte bere karakteristika me e mprehte e shekullit.
Angazhimi me i madh dhe me kryesor eshte rritja e numrit te viteve te
jetuara me shendet te mire.”

Qellimi i temes.

Menaxhimi infermieror profesional tek pacientet me infarkt akut te miokardit si dhe ndergjegjesimi
i ketyre pacienteve ne lidhje me kete semundje. Informimi i rreth shkaqeve dhe parandalimit te
infarktit te miokardit.

Objektivat:

Dhenia e kujdesit infermieror tek pacientet me infarkt te miokardit ne dhomen e urgjences.

Dhenia e kujdesit infermieror tek pacientet me infarkt te miokardit ne reanimacion.

Dhenia e kujdesit infermieror tek pacientet pas kalimit te infarktit te miokardit ne pavion.

Kujdesi post- operator tek pacientet qe kane bere nderhyrje kirurgjikale.

Dhenia e kujdesit infermieror tek pacientet pas kalimit te infarktit te miokardit ne shtepi.

2
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

PERMBAJTJA
CFARE ESHTE INFARKTI I MIOKARDIT.
FIZPATOLOGJIA.
STATISTIKA NE VEND DHE NE BOTE.
SHKAQET QE COJNE NE INFARKTIN E MIOKARDIT.
KLINIKA QE SHOQERON ( IM)
• SHENJAT TIPIKE
• SHENJAT ATIPIKE
DIAGNOZAT DIFERENCIALE.
EKZAMINIMET
• LABORATORIKE
• IMAZHERIKE
• MENYRA DIAGNOSTIKUESE E IM ( EKG)
KOMPLIKACIONET.
PARANDALIMI.
MJEKIMI I INFARKTIT TE MIOKARDIT
• TRAJTIMI URGJENT
• TRAJTIMI MEDIKAMENTOZ
• TRAJTIMI KIRURGJIKAL
KUJDESI INFERMIEROR
• QELLIMI
• OBJEKTIVAT.
LITERATURE.

3
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Hyrje

Perse zgjodha te flas rreth infarktit te miokardit?

Shume njerez nuk dijne se cfare eshte infarkti i miokardit prandaj dhe une nen udheheqjen
e pedagogut tim Prof. Assoc. Pirro Prifti vendosem qe une te bej nje studim te vogel rreth kesaj
semundjeje qe eshte perhapur shume ne numer dhe qe ka filluar te preke dhe grup mosha te
ndryshme. Studimi ka te beje me informacionet gjenerale rreth kesaj patologjie, statistika e IM
ne vend dhe ne bote keto vitet e fundit, cilat jane shkaqet predispozues qe ndikojne dhe ne
rritjen e rasteve te pacienteve me IM etj. Ne nje menyre te vecante ky punim permban dhe
menaxhimin infermieror rreth kujdesit infermieror qe ne si staf mjekesor i larte duhet te
kryejme tek keta paciente. Cilat jane qellimet dhe objektivat e nje infermieri ne ditet e sotme ne
menyre qe te ulet vdekshmeria e rasteve me infarkt te miokardit me ane te nderhyrjes dhe punes
se tij ne menaxhimin e situates.

Une shpresoj qe ky studim te sherbeje per cdo infermier qe ka per qellim permiresimin e
menaxhimit shendetesor te cdo pacienti dhe jetegjatesine e tyre pavaresisht semundjeve qe ata
kane.

Falenderime!

Falenderoj Prof. Assoc. Pirro Prifti per ndihmen e tij ne punimin e mikrotezes time gjithashtu dhe
stafin e spitalit te Durresit dhe te Kavajes ne pavionin e kardiologjise per bashkepunimin ne gjetjen
e statistikave.

4
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Zemra

Zemra eshte nje organ jetesor per njeriun dhe eshte

konsideruar si motori i organizmit. Eshte nje organ
muskulo-kavitar i cili kontraktohet ne menyre te
pavarur nga vullneti i njeriut. Zemra eshte e ndare ne
kater dhoma te quajtura atriumi i majte, ventrikuli i
majte, atriumi i djathte dhe ventrikuli i djathte. Cdo
dhome e zemres komunikon me dhomen tjeter me ane
te septumeve ndarese qe lejojne te behet qarkullimi i
plote i gjakut duke pompuar dhe duke hedhur gjak ne te tere organizmin me ane te arterieve dhe
venave te saj. Zemra eshte e ndertuar dhe me tre shtresa te cilat jane: shtresa e brendshme apo
endokardi, shtresa e mesme apo miokardi dhe shtresa e jashtme apo perikardi. Endokardi eshte
nje cipe e holle e lemuar dhe pak e tejdukshme e cila mbeshtjell te gjitha hapesirat e zemres nga
brenda dhe duke marre pjese edhe ne formimin e valvulave. Miokardi eshte shtresa e mesme qe
formon dhe shtresen e brendshme te eneve te gjakut se bashku dhe me endokardin. Nekrotizimi
i kesaj shtrese jep dhe infarktin e miokardit. Perikardi apo shtresa e jashtme e zemres eshte cipa
qe mbeshtjell zemren dhe fillimin e eneve te medha qe marrin fillimin prej saj.

5
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Cfare eshte Infarkti i miokardit?

Infarkti i miokardit eshte nekrotizimi i muskulit te zemres. Kjo vjen si pasoje e bllokimit te
arteries koronare nga pllakat atero- komatoze qe sjell mos ushqyerjen e saj me gjak dhe
gjithashtu me oksigjen. Infarkti i miokardit ( IM) perben nje nga patologjite me te renda dhe me
aktuale per te gjitha moshat , vecanerisht per te moshuarit.

Fizpatologjia

Duke pare statistikat me perqindje te larte te kesaj semundjeje bejme nje pyetje:

PERSE SHKAKTOHET INFARKTI I MIOKARDIT (IM)?

Ne popullate njihet si pika ne zemer. Dihet qe zemra eshte nje organ qe merr dhe pompon
vazhdimisht gjak. Ne kushte rreziku rrjedhja e gjakut neper enet koronare mund te nderpritet ne
menyre te menjehershme dhe kjo ndodh kur vaza e gjakut mbydhet dhe nuk lejon furnizimin e
zones perkatese te muskulit te zemres me gjak. Kjo zone e muskulit te zemres eshte e mbyllur
nga pllakat atero-komatoze dhe nuk lejojne ushqimin e kesaj pjese me oksigjen duke sjelle
ndryshime te thella metabolike. Neqoftese nuk rivendoset furnizimi me gjak brenda 6 oreve
ndryshimet jane te rrezikshme dhe ndodh nekrotizimi i muskulit te zemres si pasoje e nje
ishemie te zgjatur. Muskuli nekrotizohet nga mosbalancimi i nivelit te oksigjenit qe jepet dhe
merret ne organizem me ane te qarkullimit te gjakut. Infarkti iMiokardit mund te demtoje
funksionin sistolik dhe diastolik ose mund te zhvilloje aritmi. Infarkti I miokardit ka sinonime te
ndryshme si: sindroma akute koronare, ataku i zemres, infarkti miokardial pa dhembe Q,
ishemia miokardiale etj.

6
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Bllokimi I arteries koronare

Arterie qe nuk
furnizohet me
gjak.

Nekrotizimi I muskulit te zemres si

pasoje e bllokimit te arteries
koronare.

7
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Statistika

♥ Eshte nje semundje shume frekuente ne bote , vazhdon te rritet dhe ne Shqiperi.
♥ Diagnostikohet me shpesh tek moshat geriartrike por nuk perjashtohen dhe moshat e
reja.
♥ Rreth 75% e infarktit te miokardit diagnostikohet mbi moshen 60 – 70 vjec.
♥ Prek me shpesh meshkujt se sa femrat.
♥ Meshkujt preken para moshes 65 vjec.
♥ 1 ne 7 femra preken nga IM para menopauzes.
♥ 1 ne 3 femra preken nga IM pas menopauzes.( nje rritje te incidences per IM).

Statistikat e faktoreve predispozues.

♥ 90% shkaktohet nga formimi i nje trombi.
♥ HTA (hipertensioni arterial) rrit rriskun e IM 5 here me shume.
♥ Duhani rrit 2 here me shume rrezikun per semundje te IM dhe 3 here per vdekje te
papritur.

Statistika nga spitali rajonal i Durresit rreth Infarktit te miokardit.

Sipas nje informimi rreth infarktit te miokardit ne spitalin e Durresit per nje periudhe rreth 4 muaj
Janar – Prill 2011 jane diagnostikuar 40 paciente me IM. Raportet e ketyre statistikave jane si me
poshte:

35
30
25 32 meshkuj
20 8 femra
15
10
5
0
meshkuj femra

8
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Sipas grupmoshave IM shfaqej me shpesh ne moshat:

nr.pacienteve sipas grupmoshave.

12

10

6
nr.pacienteve

0
80-89 70-79 60-69 50-59 40-49 30-39

Grupmoshat me te rriskuara jane 70-79 vjec duke pare dhe grafikun e mesiperm, por nuk jane me
pak te rrezikuar dhe grupmoshat e tjera.

vendbanimi

qytet
fshat

10% e pacienteve qe ishin diagnostikur me IM ne spitalin rajonal te Durresit ishin nga fshatrat
perreth qytetit te durresit si ne xhavzotaj dhe Manez.

90% e tyre ishin nga qyteti i Durresit, shijakut dhe Kavajes.

9
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Shkaqet qe cojne ne infarktin e miokardit.

Faktoret qe ndikojne ne IM jane arteroskleroza dhe hiperkolesterolemia.

 Arteroskleroza – eshte gjendja kur pikat e materialeve yndyrore si kolesteroli shtresohen

ne muret e brendshme te arterieve koronare. Qelizat e gjakut mund te ngjiten per pjesen
e demtuar dhe krijohen mpiksje apo formimin e nje trombi. Kur formohet mpiksja e
gjakut apo trombi , bllokon totalisht apo pjeserisht lumenin dhe qarkullimi i gjakut mund
te nderpritet teresisht neper arterie. Ky bllokim i lumenit provokon infarktin e miokardit
apo atakun e zemres. Mbi 90% te rasteve me infarkt te miokardit shkaktohen nga
formimi i trombit dhe nga mbydhja (okluzioni ) i arteries koronare te prekur.
 Hiperkolesterolemia - niveli i rritur i lipideve(yndyrnave) apo acideve yndyrore te lire
eshte faktor tjeter i rendesishem qe rrezikon per semundje koronare te zemres(SKZ). Ne
pergjithesi nje pakesim ne vlerat e kolesterolit total con ne nje ulje 2-3% te rrezikut te
zhvillimit te semundjeve koronare te zemres. Rritja e niveleve te LDL apo te
kolesterolit te keq provokon ne vazhdimesi trashjen e murit te arterieve koronare duke
sjelle humbjen e elasticitetit dhe te tonusit kardiak,gje qe pason IM.
 Hipertensioni arterial(HTA) - eshte faktori me i rendesishem per zhvillimin e
semundjeve koronare. Personat me HTA kane nje rrisk 5 here me te madh per zhvillimin
e SKZ. Tek njerezit mbi 45 vjec HTA eshte faktori kryesor rreziku per zhvillimin e IM,
megjithate rreziku per zhvillimin e tij rritet me rritjen e presionit arterial ne te gjitha
grupmoshat. Pervec trashegimise,obeziteti,jeta sedentare,stresi,konsumi I shtuar I
alkolit,yndyrnat etj luajne nje rol te rendesishem ne shkaktimin e HTA.
 Mosha –rreziku per kete semundje rritet me rritjen e moshes. Infarkti i miokardit atakon
me shpesh njerezit ne moshen 60-70 vjec dhe me teper meshkujt. Me shume se 70% e
IM ndodhin pas moshes 70vjecare. Megjithate arteroskleroza nuk fillon menjehere ne
moshat e vjetra. Simptomat e hershme te saj behen te dukshmeqe ne stade shume te
hershme. Studimet kane treguar qe procesi arterosklerotik ne aorte mund te behet i
dukshem qe ne moshen 3 vjec. Keshtu vazat koronare fillojne te perfshihen ne kete
proces nga mosha 20-30 vjec.

10
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

 Gjinia – Infarkti i miokardit prek me shume meshkujt sesa femrat. Meshkujt jane me te
prekur para moshes 65 vjec. Pas kesaj moshe rreziku eshte I njejte. Kjo ndodh per shkak
te mungeses se estrogjenit e cila pas menopauzes tek femrat ulet ndjehshem. Kjo gje
shpjegon qe observimet ne studimet epidemiologjike te tjera kane treguar qe femrat pran
menopauzes preken me pak se meshkujt nga semundjet koronare te zemres, sepse
hormoni femeror estrogjeni ka rol mbrojtes mbi zemren e njeriut. Ky I fundit shkakton
nje rritje te HDL-kolesterolit dhe ulje te nivelit LDL-kolesterolit. Vetem 1ne 7 femra te
moshes 45-64 vjec kane shenja te SKZ. Pas moshes 64 vjecare raporti ndryshon 1 ne 3.

Shkaqet jo arterosklerotike.
Jo gjithmone eshte e pranishme nje pllake arterosklerotike ne zhvillimin e IM, ky I fundit mund te
shkaktohet (vecanerisht tek te rinjte) nga:

a) Nje emboli qe e merr origjinen nga infeksioni valvular,

b) Nje okluzion(mbyllje)sekondar nga vaskuliti,
c) Nje vazoplazem koronare,
d) Anomalite kongenitale koronare,
e) Traumat koronare,
f) Perdorimi i kokaines,
g) Faktore qe rrisinperdorimin e oksigjenit si ushtrimet e
zgjatura,ethet,hipertireidizmi,
h) Faktoret qe ulin oksigjenimin si hypoksia,anemia e thelle.
 Duhani –eshte faktor rreziku i forte per zhvillimin e IM dhe SKZ. Ka nje lidhje
midis numrit te cigareve te pira dhe viteve te perdorimit te duhanit me rrezikun e
zhvillimit te semundjeve kardiovaskulare. Duhanpiresit e vjeter kane nje rrezik 2
here me te madhe per zhvillimin e SKZ dhe 3 here me te madhe per vdekje kardiake
te papritur. Efektet negativete duhanit mbi shendetin jane demtimi i
endotelit,ndryshime negative te vlerave te lipideve ne gjak,rritja e prirjes per
tromboze etj.
 Trashegimia –eshte faktori qe nuk duhet anashkaluar. Nje informacion shume i
rendesishem ne marrjen e anamnezes te semurit. Nese nje apo me shume anetare te
familjes kane pasur ngushtime te arterieve koronare, rrisku per IM eshte gjithashtu
prezent edhe tek familjaret e tjere te familjes.

11
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Klinika

Vuajtja e muskulit te zemres nga mos ushqyerja me gjak qe vjen si pasoje e bllokimit te arteries
koronare shprehet klinikisht ne dy forma: tipike dhe atipike

Shenjat tipike jane:

• Dhimbje gjoksi-shpesh mund te pershkruhet si nje dhimbje substernale apo retrosternale e

pa qarte,shtrenguese,shtypese,djegese dhe ndonjehere e forte dhe e mprehte ne mesin e
kraharorit. Kjo dhimbje zgjat 30 minuta edhe me gjate dhe shtrihet ne qafe ne duar sidomos
ne gishtat e dores se majte duke shkaktuarmpirje te krahut te majte dhe te gishtave te katert
dhe te peste. Perdorimi i nitroglicerines e qeteson ate. Dhimbja retrosternale eshte simptome
dhe tek shenjat atipike kryesisht tek te moshuarit dhe tek diabetiket.
• Dispnea –crregullimi ne frymemarrje. ne kete rast kemi nje frymemarrje te shkurter madje
dhe mund te humbase. Mekanizmi i zhvillimit eshte rritja e presionit diastolik ne
ventrikulin e majte dhe si rrjedhoje edhe ne venen pulmonare. Rritja e presionit diastolik
ndodh nga demtimi i muskulit kardiak si rezultat i infaktit te Miokardit.
• Takikardi –nje aritmi e shprehur me rrahje te shpeshta te zemres e shoqeruar dhe me
palpitacione.
• Zbehje –pacienti ka nje lekure te zbehte,ndonjehere dhe cianotike.
• Djersitje –zbehja e lekures shoqerohet dhe me djerse te ftohta te saj.
• Asteni dhe fatigabilitet-pacienti shpreh lodhje dhe keputje trupore.

Shenjat atipike:

Shenjat atipike ne raste te tjera te IM mund te prezantohen dhe me shenja te tjera atipike qe
perbejne nje frekuence te larte per vendosjen e diagnozes ne menyre te gabuar pasi mund te mos
identifikojne IM por mund te ngaterrohet me angina pektoris apo dhe me ulceren gastrike.

• Dhimbje –ne kete rast dhimbja mund te lokalizohet ne abdomen,ne qafq,ne nofull dhe pse
jane ekuivalente te angina pektoris. Per te bere ndryshimin midia saj dhe IM perdorim
nitroglicerinen ose bejne dallimin me ane te ekzaminimit imazherik EKG.

12
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

• Pirozis –prania e saj manifestohet me djegie te traktit gastrik.

• Nauze dhe vome- shprehur me dobesi te theksuar.
• Gjendje konfuzionale-nga anoksia cerebrale.
• HTA-hipertension i zgjatur i shprehur.
• Temperatura – temperature subfebrile.
• Degjimi i zhurmes se katert(s4). Nje zone diskenike(ne IM anteriore) e cila mbetet mbrapa
ne tkurrje.
• Zhurme sistolike me regurgitim mitral.
• Ritmi i Gallopit(s4), ralet pulmonare dhe edeme te anesive te poshtme.

Diagnozat Diferenciale

Per vendosjen e diagnozes pozitive te nje patologjie ne fillim behet vendosja e diagnozave
diferenciale te mundshme qe kane nje baze ne te dhenat simptomatologjike te pacientit ne shqyrtim.

Diagnozat diferenciale jane:

 Disekimi i aortes
 Stenoza e aortes
 Kolecystis
 Spazma ezofageale
 Ezofagitis
 Gastritis akut
 Refleksi gastroezofageal
 Miokarditet
 Perikarditet akute
 Pnemotoraksi
 Embolia pulmonare
 Mund te shqyrtohet pseumonia dhe pankreatiti.

13
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Cdo diagnoze diferenciale rrezohet apo bie poshte mbi bazen e te dhenave apo egzaminimeve
laboratorike dhe imazherike. Kete dy te dhena bejne qe te nxirret diagnoza pozitive perfundimtare e
IM.

Ekzaminimet

Te dhenat laboratorike :duhen marre parasysh atehere kur suspektohet per IM,duhen siguruar
analiza te perseritura gjate 24 oreve.

• Kreatinine kinaza - ndahet ne 3 izoenzima. Kreatin kinaza muskulare(CK-MM) e cila eshte

pergjegjese per muskulin skeletik,kreatinin kinaza trunore(CK-BB)e cila gjendet ne tru ,
kreatinin kinaza miokardiale(CK-MB)e cila gjendet ne zemer.
• CK-MB-eshte zgjedhur si e dhene standarte per IM pasi ajo rritet pas 3-12 ore kur pacienti
ka reflektuar per dhimbje te gjoksit ajo arrin kulmin pas 24 oreve dhe normalizohet pas 48-
72 ore.
• Troponina –eshte nje e dhene standarte ne diagnostikimin e IM. Ajo rritet 3-12 ore pas
reflektimit te dhimbjes arrin pikun pas 24-48 ore dhe normalizohet pas 5-14 ore.
• Hemoleukograma – I kushtohet vemendje rruazave te kuqe te gjakut per te percaktuar anemi
ose jo,trombocitet faktoret e koagulimit,leukocitet vihen re te rritura por qe nuk eshte nje e
dhene specifike.
• Lipidet –(kolosteroli)-duke shqyrtuar niveli i tyre ne gjak brenda 24 oreve.
• Proteina C reaktive(PCR)-rritet gjate sindromit te arterieve koronare.
• Jonet K,Mg duhen monitoruar.
• Provat e heparit(SGOT)-kjo transaminaze rritet ne infarktin e miokardit.

Te dhenat imazherike

• EKG-eshte mjaft e rendesishme ne percaktimin e diagnozes ne me shume se 80% te rasteve.

Indikohet menjehere berja e EKG nese pacienti dyshohet per IM. Nese EKG tregon ngritje
te segmentit ST me shoqerim te ngritjes vertikale ose negativizim te dhembit T dhe duke
shoqeruar ne kliniken e infaktit eshte e dhene per IM. Depresioni i segmentit ST me
ndryshime te dhembit T mund te jete dhe infarkt pa dhembe Q.

14
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

• Radiografia –percakton permasat e zemres dhe vendos diagnozen per nje

insuficiencekardiake te dekompesuar,per nje semundje pulmonare etj.
• Echocord –vendos diagnozen e IM sepse me ane te saj shikohet ajo pjese e zemres e cila
nuk tkurret me te njejtin ritem,mund te vendose se cila pjese eshte prekur(ventrikuli i majte
apo i djathte)gjithashtu ajo percakton edhe rupturen e miokardit apo pranine e likidit
perikardial.
• Angiografia koronare-eshte nje procedure e cila percakton anatomine e koronareve duke
percaktuar vendin e bllokimit. Ben te mundur pamjen e vazane koronare te cilat ushqejne
muskulin e zemres. Me ane te kesaj metode behet i mundur percaktimi i stenozave
(ngushtimeve) te arterieve koronare dhe jepet njohuri per fuqine e kontraktimit te zemres.
Kjo eshte nje nder metodat per diagnostikimin e infarktit te miokardit.

EKG

(elektrokardiograma)

EKG eshte nje prove ne masat e aktivitetit elektrik ne fusha te ndryshme te zemres.
Elektrokardiograma kryhet me nje mjet te vecante te quajtur elektrokardiograf. EKG eshte
paraqitje grafike ne shirit letre te aktivitetit elektrik te zemres. Keto sinjale te prodhuara nga
elektrodat perdoren per te zbuluar nje anomali ne norme apo ne ritmin e rrahjeve te zemres.
Pervec kesaj me kryesorja eshte qe EKG mund te tregoje fushat e muskulit te zemres te

15
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

demtuara, forcat qe ndodhin gjate sulmit ne

zemer. Gjithashtu mund te identifikohen dhe
semundjet qe shkaktohen nga kufizimet e eneve
te gjakut qe furnizojne muskulin e
zemres(semundjet koronare te zemres). Sic e
permendem dhe me siper EKG eshte nje grafik
ne nje shirit letre. Ky grafik perbehet nga dy
rruge pozitive (drejtuar lart) dhe dy vale
negative(drejtuar ne renie). EKG fillon me nje vale pozitive (vala P per aktivizimin perkates
atrial) e ndjekur nga nje vije e shkurter horizontale dhe pastaj vijne ne rend njeri pas tjetrit
tri vale Q,R,S te cilat korespondojne me tkurrjen ventrikuale. Ne fund ka nje vale T i cili se
bashku me segmentin ST korespondon me repolarizimin e qelizave te miokardit pas tkurrjes
se ndodhur.

Procedura e berjes se EKG

EKG eshte nje aparat me 4 elekroda qe vendosen

ne ekstremitetet e poshtme dhe te siperme dhe nga
6 elektroda qe vendosen ne kraharor. Keto
elektroda vendosen perkatesisht:

V1:vendoset ne hapesiren e 4 sternale nder

brinjeve
V2:vendoset nder brinjeve ne hapesiren e 4
sternale ne kufirin e majte
V3:midis V2 dhe V4
V4:vendoset nder brinjeve ne hapesiren e 5 ne linjen emiclaveale
V5:vendoset nder brinjeve ne hapesiren 5 ne linje axillare
V6:ne hapesiren e 5 midaxillare.
Pas berjes se procedures shihet shiriti I EKG. Mund te kuptojme nje anomali ne paraqitjen e
elektrokardiogrames. EKG. Ne rastin e infaktit te miokardit kjo lloj anomalie shprehet ne
ndryshimin e valeve te EKG,kryesisht ne valet S dhe T ose ndryshe ne kompleksin ST.
Valet P ne shumicen e rasteve jane normale. Por dhe qe mund te paraqiten me ndonje
ndryshim te tyre. Kompleksi ST jane te permbysura,negative dhe vala S eshte sa ¾ e vales

16
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

R. Intervalet e vales P mund te ndryshojne shpeshtesine e tyre ne sekonda ne baze te cdo

pacienti qe paraqitet me IM. Per kete arsye dhe disa paciente kane shenja te palpitacioneve
apo te aritmive. Te semuret mund te kene takikardi ose jo, kjo varet nga vala P.

Mjekimi

Trajtimi urgjent

Ne pavionet e urgjencave vijne paciente te cilet nuk jane diagnostikuar. Ne keta paciente
fillon mjekimi urgjent duke u bazuar mbi te dhena te marra ne momente nga vete pacienti
apo ne raste me te renda kur pacienti nuk eshte i vetedishem nga familjaret.
Ne trajtimin urgjent te IM bazohemi tek shenjat tipike qe jep pacienti si p.sh:dhimbje
gjoksi qe prek shpatullen, krahun e majte dhe gishtat e 4 dhe te 5 te dores,dispne,takikardi
etj. Duke u bazuar ne keto shenja atehere fillohet menjehere vendosja e pacientit ne shtrat
dhe behet gjetja apo hapja e nje rruge venoze per solucion fiziologjik,ose ne raste me te
renda per nje medikament me specifikdirekt ne rruget venoze. Nje mjekim tjeter urgjent
eshte dhe perdorimi i nitroglicerines sublinguale. Ajo jepet e ndare ne tre doza. Fillohet
0.3mg deri ne 1mg per cdo 10-15 minuta. Trinitrina perdoret intra/venoze e holluar me
solucion fiziologjik 500ml dhe jepet per te zgjeruar arteriet koronare. Trajtim tjeter me
specifik jepet ne raste akoma me te renda (agravuara) kur pacienti nuk eshte i vetedishem.
Ne keto raste eshte mire te kemi parasysh dhenien e oksigjenit me intubim apo masazhin
kardiak. Ne kushte spitalore masazhi kardiak mund te behet me defibrilator. Defibrilatori
eshte nje aparature qe ndihmon ne rikthimin e punes se zemres duke shkarkuar nje ngarkese
elektrike mbi pacientin. Defibrilatori ka dy pllaka perkatesisht A(apex) dhe S(sternum).
Zakonisht behen dy goditje me 260-260 volt pastaj ngarkesa elektrike shtohet ne 300 dhe
360 volt. Rivendosja e sistemit cirkulator(qarkullues) eshte nje nga pikat kryesore ne
trajtimin urgjent tek keta paciente.

17
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

MJEKIMI I INFARKTIT TE MIOKARDIT.(PROFILAKTIK)

Mjekimi i IM behet ne dy menyra, me ane te mjekimit me medikamente dhe me ane te

trajtimit kirurgjikal.
Trajtimi medikamentoz per profilaksi konsiston ne :
• Rregullimin e perfuzionit ne vendin e bllokuar, ne menyre qe zona e demtuar te
rifitoje aktivitetin e saj normal. Trajtimi bazohet ne tre pika:

A. Rregullimin e balances se prishur teoksigjenit midis marrjes dhe nxjerrjes.

B. Qetesimin e dhimbjeve
C. Parandalimin dhe trajtimin e komplikacioneve qe mund te lindin.

Kjo eshte nje trio e suksesshme ne trajtimin e IM.

• Trombolitiket –terapia me ta ka treguar nje rritje te mbijeteses ne ato paciente qe eshte

perdorur. Trombolitiket duhet te perdoren 6 oret e para kur verehen ngritje te segmentit ST
me shume se 0,1mv ose ulje te segmentit ST ne lidhjet anteriore. Aktivizuesi i plazmogjenit
indor (t-PA) eshte superiore ne shkrirjen e trombit.
• Aspirinoprotektoret –psh.50mg P.O ose I.V nese pacienti vjell. Jepen gjithmone ne fazen
akute. Salospiri jepet 75-300mg kunder formimit te trombeve.
• Clopidogrel-jepet ne 4 doza nga 75mg P.O si profolaktik ne vend te aspirines.
• Betabllokuesit –reduktojne re-infarktet dhe ishemise rekurente nese perdoren 24 oret e para
pas IM. Efektet anesore jane te pakta dhe perdorimi do te jete I vazhdueshem.
• Statina -si psh simvastatin 40 mg.
• Heparina –dhe antikoagulantet e tjere kane nje rol ndihmes ne paciente qe perdorin t-PA.
Gjithashtu heparina perdoret ne paciente qe do te kryejne angioplastine dhe pak te dhena ka
per efektin e tyre ne IM.
• ACE-inhibitoret-e reduktojne ritmin e vdekjes pas IM. Administrimi i ACE-i sa me i shpejte
te mundet dhe sa me gjate te jete e mundur ne paciente te cilet nuk kane kunderindikacione.
Jane teper te dobishem ne paciente me disfunksion ventrikular. Bllokuesit –receptoret-
angiotenzine perdoren ne rastet kur ACE-inhibitoret japin efekte anesore si kolla etj.

18
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

• Morfine –sulfat –perdoret kur nitroglicerina nuk ka kryer efekt ne lehtesimin e diskomfortit
te kraharorit. Morfina lehteson dhimbjen,zvogelon kerkesat per oksigjenim te miokardit dhe
redukton qarkullimin e katekolamines.

MJEKIMI KIRURGJIKAL(IM)
Kjo nderhyrje konsiston ne angioplastiken koronare me ballon dhe ne vendosjen e nje stenti
koronar. Angioplastika koronare eshte procedura e hapjes se arteries koronare me ane te nje
balloni qe fryhet i cili ben te mundur hapjen e tij. Ne qoftese pas kesaj procedure arteria
mbyllet perseri atehere per te menjanuar kete bllokim vendoset”stenti” qe eshte si nje kafaz
celiku. Stenti pengon mbylljen e arteries per nje kohe te gjate. Ai qendron gjithe kohes ne

brendesi te arteries duke parandaluar ngushtimin apo mbylljen e saj. Por duhet mare parasysh se
IM nuk sherohet me angioplastiken koronare. Kjo procedure eshte pjese e trajtimit te IM.

Si behet procedura e angioplastikes koronare?

Realizimi i angioplastikes koronare behet me ndihmen e nje kateteri te cilit ne maje eshte vendosur
nje ballon. Kateteri eshte e holle dhe i gjate, arrihet te shkohet deri tek dhomat e zemres dhe
tek vazat perkatese tek arteriet koronare atje ku ka nje ngushtim apo bllokim te saj. Fryet

19
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

ballona e me pas shfryet, hiqet dhe verehet nje permisim te fluksit te gjakut ne ate arterie. Kjo
procedure zgjat rreth 20 minuta. E gjithe kjo nderhyrje realizohet me anestezi
lokale(lidokaine) e cila me ane te nje gjilpere e injektojme ne arterien femorale(ne rreze te
kofshes) ose ne arterien brakiale, ne krahe. Pas kesaj nderhyrje pacienti eshte i monitoruar
rregullisht 24 oret e para dhe me pas behen disa kontrolle me EKG.
Arteria femorale

Vendi I futjes se
kateterit

Komplikacionet

• Komplikim vaskular
• Kateteret,inflamacioni i tyre sjell komplikacione tek pacienti.
• Crregullime ritmi

20
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

• Demtim i valvules trikuspidale apo pulmonare

• Tromboze apo emboli trombocitare
• Rupture e arteries pulmonare
• Infarkt pulmonar
• Rupture e ballonit gjate angioplastikes koronare
• Trombopeni

Parandalimi

Ne IM nje hap me shume I rendesishem eshte dhe profilaksia. Trajtimi profilaktik fillon me
mjekimin dhe parandalimin e arterosklerozes dhe pervec trajtimit me ane te medikamenteve
antisklerotike, rol te vecante luan edhe :

Dieta- hapi i pare eshte qe te ndiqet nje diete qe ul ne nivele minimale nivelin e LDL-kolesterolit
ne gjak. Konsumimi i saj dhe shume fibrave dhe llojeve te ndryshme ushqimesh. Ushqimet te jene
pa yndyrna te teperta dhe me shume burime shtazore si dhjami etj. Perdorimi i shtuar i alkolit dhe i
kripes ne sasi te medha ndikon negativisht ne keta paciente. Nje diete pa sasi te madhe kripe dhe jo
alkolike do te ishte efikase per semundjen e IM. Ajo gjithashtu nuk do te shkaktonte HTA qe eshte
dhe nje faktor predispozues per IM. Trajtimi i rregullt i HTA do te ulte rrezikun per shfaqjen e IM.

Ndalimi i duhanit-nderprerja e duhanit pas nje viti shkakton pakesimin e rrezikut te semundjes dhe
gjithashtu do te permisonte qarkullimin e gjakut pasi duhani permban monoksid karboni dhe ky i
fundit ka aftesi per tu lidhur direkt me hemoglobinen ne gjak duke dhene karboksihemoglobinen.

Aktiviteti fizik-nje proces nje ndikon pozitivisht ne trajtimin e IM eshte dhe aktiviteti fizik i shtuar
duke filluar nga shetitjet e lehta prej 1.5-3 km ne dite.ky lloj aktiviteti ndikon dhe ne mbajtjen e nje
peshe trupore normale, pasi mbipesha e favorizon IM dhe semundjet kardiovaskulare.

Shmangia e stresit-stresi ndikon ne arteroskleroze dhe kjo e fundit eshte nje nga shkaktaret
predispozues te SKZ qe mund te coje dhe ne vdekje.

Perdorimin i aspirinoprotektoreve- perdorimi ne doza te vogkla te aspirines apo te familjes

seaspirinoprotektoreve ndihmon ne parandalimin e trombozave te cilat pervec te tjerave favorizohen
dhe nga arteroskleroza.

21
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Kujdesi infermieror
22
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Kujdesi infermieror

Kur nje pacient paraqitet ne ambjentet spitalore dhe I jepet diagnoza perfundimtare ne jemi te
detyruar te japim nje kujdes te vecante per te parandaluar cdo komplikacion te metejshem. Ky lloj
kujdesi i jepet mbi baze te shenjave apo ankesave qe pacienti paraqet kur eshte nen kushtet e nje
eforti fizik apo te nje krize kardiake. Kujdesi infermieror gjithashtu bazohet dhe ne vendosjen e
diagnozes pozitive qe ne rastin tone eshte ne paciente qe kane pesuar IM. Ku konsiston ky kujdes ne
keta paciente dhe cfare duhet te kete parasysh nje infermier? Si fillim nje infermier duhet te kete
qellimet dhe objektivat e tij, te cilat jane:

1. Kujdesi infermieror ne shenjat vitale

2. Dhenja e rendesise per shenjat dhe simptomat qe pacienti ankon
3. Kujdesi infermierore ne dhenien e medikamenteve
4. Kujdesi infermierore kur pacienti bene nderhyrje(intervente)kirurgjikal
5. Kujdesi infermierore ndaj komplikacioneve te mevonshme(minimizimi i tyre)
6. Informimi i pacientit per gjithcka rreth semundjes dhe kujdesit qe ai vete duket te kryej pas
daljes nga spitali.

Keto ishin ne vija te pergjithshme ,me poshte do te ndalemi ne pika te vecanta te cdo kujdesi
infermierore nga momenti qe nje klient vjen ne ambjentet spitalore.

Bejme nje vleresim infermieror.

Historia

Nese dhimbja e kraharorit eshte prezente ne kohen qe infermieri eshte duke marre intervista ai e
nderpret ate dhe fillon nderhyrjen per lehtesimin e dhimbjes dhe crregullimit te ritmit. Infermieri
siguron nje informacion per trajtimin e episodit te fundit te dhimbjes se kraharoritdhe medikamentet
qe pacienti ka administruar. Me pas siguron informacione mbi historikun e semundjes ne familje
dhe faktoret rriskues duke perfshire zakonet ne ngrenie,menyren e jeteses,nivelin e aktiviteteve
fizike.

23
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Vleresimi fizik.

Infermieri vlereson nivelin e vetedijes,eshte shume e rendesishme te vleresohet orientimi ne kohe

,vend dhe hapsire. Nje humbje e vetedijes do te thote qe zemra nuk po jep sasine e duhur te gjakut
per te plotesuar kerkesat e trurit per oksigjen. Inkurajohet pacienti te pershkruaj shqetesimet e
menjehershme te tij. Infermieri shenon prezencen e dhimbjes ne gjoks,epigaster,nofull, shpine apo
krahe dhe i thuhet pacientit te tregoje shkallen e dhimbjes nga 1-10, ku 10 perben nivelin me te larte
te diskomfortit.

Vleresimi i dhimbjes

Infermieri se bashku me mjekun pyet pacientin per te zbuluar karakteristikat e diskomfortit. Pyetjet
qe i drejtohen pacientit perfshijne lokalizimin,perhapjen,intensitetin,kohezgjatjen,faktoret qe kane
shkaktuar dhe lehtesuar dhimbjen. Infermieri njekohesisht shenon prezencen e simptomave te
meposhtme:nauze,te vjella, djerse te shumta ,dobesi, frymemarrje e shkurter etj.

Vleresimi kardiovaskulare

Infermieri siguron menjehere kontrollin e shenjave vitale. Ai ben matjen e presionit arterial, zbulon
ritmin kardiak, interpreton monitorimin kardiak per te vleresuar disritmine, mat frekuencen
respiratore etj. Nese pacienti disponon te hapura rruget venoze atehere siguron se ato jane te
efekshme nese nuk jane te hapura rruget venoze ai hape sa me shpejte nje rruge I/V per te
administruar likidet dhe medikamentet I/V. Infermieri duhet te administroje oksigjenin sipas
rekomandimeve te mjekut. Infermieri vlereson pulsin periferik dhe temperaturen e lekures. Lekura
duhet te jete e ngrohte dhe pulsi i prekshem.

Vleresimi psiko-social

Mos pranimi i dhimbjes se kraharorit nga pacienti eshte nje reaksion i shpeshte ne keto raste. Ky
lloj reaksioni apo refuzimi eshte e demshme per pacientin. Infermieri i shpjegon pacientit
domosdoshmerine e raportimit te cdo diskonforti. Frika,ankthi dhe zemerimi jane reaksione te
zakonshme te pacienteve dhe familjareve. Vleresimi infermieror fokusohet ne identifikimin e ketyre
ndjenjave. Infermieri lejon pacientin dhe familjaret te shpjegojne se si e kane kuptuar semundjen e
IM dhe te sqarojne cdo keqinformim. Infermieri ne baze te kujdesit ditor ka kartelen e tij per cdo

24
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

pacient ku mund te vendose diagnozen infermierore. Ne baze te vleresimit infermieror identifikon

disa diagnoza si psh:

1. Dhimbje e lidhur me inbalancen midis mbeshtetjes dhe nevojave per oksigjen te miokardit.
2. Ndryshimeve te perkufizimeve te indeve e lidhur me nderprerjen e rrjedhjes se gjakut
3. Dispne e lidhur me pamjaftueshmerine e transportit te oksigjenit.
4. Paaftesi per te kryer aktivitetet e lidhur me inbalancen midis kerkesave dhe nevojave per
oksigjen.
5. Pamundesi individuale per tu pershtatur e lidhur me efektet e semundjes akute te miokardit.
6. Ndryshime kryesore ne menyren e jeteses si pasoje e infarktit te miokardit.
7. Ulje e punes se zemres e lidhur me disritmite.
8. Frike e lidhur me kercenimin e vdekjes.
9. Ndryshime te ciklit te gjumit e lidhur me dhimbjen.
10. Pamundesi per te levizur e lidhur me dhimbjen dhe friken.

Qellimet e kujdesit infermieror;

• Lehtesimi i dhimbjes-qellimimi kryesor eshte qe pacienti te perjetoje nje lehtesim te

dhimbjes se kraharorit. Kjo behet ne dy menyra:
a) Zvogelimin e kerkesave te miokardit per oksigjen
b) Rritjen e mbeshtetjes se miokardit me oksigjen
• Rritja e aftesise individuale per tu pershtatur me semundjen
• Rritja e aftesise per kryerjen e aktiviteteve ditore
• Permisimin e punes se zemres
• Permisimi i perfuzioneve te miokardit pasi kjo rezulton me reduktimin e dhimbjes se
kraharorit.

Me poshte do te shohim kujdesin infermieror ne secilin qellim te lart permendur.

• Lehtesimi i dhimbjes
Sigurimi i lehtesimit te dhimbjes behet me ane te oksigjenimit dhe me ane te
medikamenteve. Pershkruhet oksigjeni dhe administrohet 2-4 litra me kanjule nazale. Nese
presioni i gjakut stabilizohet infermieri duhet te ndihmoje pacientin per vendosjen ne cdo
pozicion qe ai ndihet komfort. Vendosja e

25
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

pacientit ne pozicionin semi-fouler shpesh siguron komfortin e pacientit dhe oksigjenimin e

indeve. Ndersa lehtesimi i dhimbjeve me administrimin e medikamenteve behet me ane te
nitroglicerines sublinguale. Infermieri instrukton pacientin te mbaje tableten nen gjuhe.
Lehtesimi i dhimbjes duhet te filloje pas 1 ose 2 minutash dhe eshte evidente pas 5
minutash. Pas 5 min. infermieri vlereson serisht intensitetin e dhimbjes dhe mat shenjat
vitale. Nese presioni I gjakut eshte 25mmHg me I ulet se leximi I meparshem infermieri ul
koken e krevatit dhe njofton mjekun. Ne rastet e reanimacionit infermieri mat vazhdimisht
shenjat vitale. Ne perdorimin e morfine-sulfatit gjithashtu infermieri duhet te kete te njejtin
kujdes tek keta paciente.

• Rritja a aftesive individuale per tu pershtatur me semundjen

Qellimi eshte qe pacienti te reduktoje ankthin, te shprehe ndjenjat e tij apo te saj. Pacientet jane ne
gjendje te kontrollojne disa aktivitete. Infermieri vlereson nivelin e ankthit te pacientit nderkohe qe
e lejon ate te shprehe ankthin dhe perpiqet te percaktoje origjinen e saj. Perseritja e shpjegimeve te
terapise,besimit dhe qendrimit afer e ndihmon pacientin. Gjate fazes akute te semundjes mjeku
mund te pershkruaj medikamente anksiolitike. Infermieri identifikon problematikat e zakonshme te
pacientit te cilat jane:

a) Mospranimi (refuzimi)
b) Zemerimi
c) Depresioni

Refuzimi eshte nje mekanizem mbrojtes qe lejon pacienti te perdore mekanizma per te perballuar
kercenimin. Kjo forme mospranimi zvogelon ankthin e pacientit dhe infermieri nuk duhet ta
disinkurajoje pacientin. Infermieri siguro qetesini dhe shmang konfortimet me pacientin por me
qetesi i tregon pacientit kur nje sjellje nuk eshte e pranueshme apo e demshme. Zemerimi mund te
jete prezent kur pacienti te rimare veten. Infermieri inkurajon pacientin te shpreh burimet e
merzitjes dhe i siguron pacientit mundesi te mare vete vendime per gjendjen e tij. Depresioni
gjithashtu mund te jete prezent. Infermieri degjon se si pacienti shpreh ndjenjat e humbjes duke
qene te kujdesshem te mos ofroje nje mbeshtetje fallco. Infermieri identifikon te gjitha permisimet
e gjendjes se pacientit dhe i diskuton ato me vete pacientin.

26
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

• Rritja e aftesise per kryerjen e aktivitetit ditor

Ky eshte qellimi kryesor.

Ky qellim realizohet me ane te reabilitimit kardiak I cili ndahet ne 3 faza:

1. Fillon me semundjen dhe perfundon me daljen nga spitali

2. Fillon pas largimit nga spitali dhe vazhdon me kovalishencen ne shtepi
3. I referohet vazhdimit te gjate te trajtimit

Ne fazen e pare infermieri inkurajon pushim, por thekson edhe disa levizje te kufizuara.

Infermieri ndihmon pacientin per kryerjen e disa aktiviteteve ditore si banjo apo tualet,levizjen e tij
ne korridore te vogla fillimisht 50,100 pastaj 200 hapa 3 here ne dite. Infermieri ne menyre te
vazhdueshme vlereson rrahjet e zemres, presionin e gjakut dhe nivelin e lodhjes ne cdo nivel te
aktivitetit.

• Permisimi i punes se zemres

a. Infermieri identifikon disritmine,
b. vlereson gjendjen hemodinamike te pacientit dhe gjithashtu vlereson pacientin per
prezencen e diskomfortit te kraharorit.
c. Infermieri vlereson pacientin per zhvillimin e insuficenses se ventrikulit te majte.
d. Infermieri vlereson ndryshimet ne orientim dhe ne gjendje mendore te pacientit,urinim me
pak se 30ml/ore.
e. Ekstremitete te forta me zvogelim apo mungese te pulsit,lodhje jo e zakonshme dhe
rishfaqje te dhimbjes se gjoksit

Kujdesi infermieror pas angioplastikes koronare.

Kujdesi infermieror pas procedures se angioplastikes koronare ne pacientet me IM eshte pothuajse

njelloj edhe me pacientet qe nuk kane bere nderhyrje kirurgjikale.

Pasi angioplastika ka mbaruar infermieri e transferon pacientin ne dhomen e resnimacionit dhe e

monitoron me EKG.

Infermieri mat gjate 5-6 oreve te para TA dhe pulset e kembes ne menyre te rregullt.

27
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Infermieri pyet vazhdimisht nese pacienti ndien dhimbje ne kraharor,nese ka veshtiresi ne

frymemarrje.

Infermieri monitoron rrahjet e zemres ,shikon vendin ku eshte bere angioplastika per ndonje gjak
rrjedhje nga rreza e kofshes.

Nese pacienti ka hemoragji infermieri ushtron presion per 30 min. per ndalimin e saj dhe njoftohet
mjeku.

Infermieri shikon per shtim te djerses, skuqjes apo nxehjes ne zonen e shpimit.

Infermieri i jep informacion pacientit mbi proceduren e angioplastikes koronare sepse kjo gje
ndikon ne uljen e frikes,stresit dhe ankthit te pacientit.

Infermieri duhet tja beje te ditur pacientit qe te tregoje ne rastet ku ai nuk dihet komfort ose ka
ndonje shqetesim.

• Pergatitja dhe edukimi shendetesore ne shtepi:

Pacienti largohet nga spitali ne shtepi me nje terapi farmakologjike dhe aktivitete specifike sipas
pershkrimit te mjekut. Qendrimi ne spital eshte afersisht 5-7 dite per IM.

Edukimi shendetesor:
Infermieri identifikon nevojat e pacientit dhe familjareve per planin e kujdesjeve dhe harton nje
plan te tille.

Te mesuarit per anatomine normale dhe fiziologjine e zemres. Patfiziologjine e infarktit te

miokardit. Faktoret rriskues te saj dhe protokollet per aktivitetet dhe ushtrimet.

Menaxhimi I stresit : infermieri informon pacientin per funksionin normal te zemres dhe arterieve
koronare dhe shpjegon IM, duke bere qe pacienti te menaxhoje stresin.

Modifikimet e faktoreve te rriskut : infermieri i tregon pacientit ndikimin e faktoreve rriskues ne

semundje.

Ai e inkurajon pacientin per lenien e duhanit,ndryshimet ne diete,kryerjen e ushtrimeve ne menyre

te rregullt, kontrollin e presionit te gjakut dhe kontrollin e glukozes ne gjak.

28
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Infermieri inkurajon pacientin te ndjeke nje diete te kujdesshme.

Infermieri ne konsultim me dietologun i shpjegon pacientit dhe familjareve se vetem 30-35% e

kalorive ne diete duhet te jene nga yndyrnat.

Infermieri instrukton pacientin te mos shtoje kripe ne tavoline. Pacienti duhet te mesohet te lexoje
etiketat me kujdes.

Infermieri bashkepunon me mjekun terapeutist si pjese e rehabilitimit kardiak. Nje program

aktivitetesh fizike ka shume efikasitet ne pacientet me IM dhe inkurajohet nga infermieret gjate
pergatitjes per largimin nga spitali.

Infermieri inkurajon pacientin te qendroje ne shtepi gjate javes se pare pas daljes nga spitali dhe te
vazhdoje nje program levizjesh.

Pacienti instruktohet nga infermieri per menyren e aktivitetit ditore. Fillohet me ecjen duke
pershkuar 400 hapa ne dite. Distanca rritet me kalimin e javeve.

Infermieri meson pacientin te mase pulsin para,gjate dhe pas ushtrimeve. Gjithashtu e inkurajon
pacientin te marre pjese ne programe ushtrimesh te ndryshme dhe te mos harroje te kete me vete
nitroglicemine.

Per sa i perket medikamenteve,infermieri ndihmon pacientin te kuptoje: tipin e medikamenteve te

pershkruara nga mjeku kardiolog. Efektet e dobishme te secilit medikament. Efektet e mundshme
anesore. Dozen korrekte dhe administrimin ne oraret e tyre.

Infermieri instrukton te mbaje tabletat e nitroglicerines ne nje shishe xhami te erret sepse tabletat
humbasin efikasitetin e tyre kur jane ne kontakt me driten.

Per sa i perket punes apo jetes se perditeshme infermieri diskuton me pacientin dhe familjaret per
tipin e profesionit te pacientit. Nese ky profesion nuk mund te tolerohet nga pacienti. Ai detyrohet
te ndryshoje punen por pa humbur aftesine per te bere pune me te lehta pa pasur shume efort fizik.

Infermieri luan rol te rendesishem ne pergatitjen psikologjike te pacientit. Pacientet kane nevoje
per nje mbeshtetje dhe mundesi te shprehin pikellimin ,friken dhe ankthin per semundjen e tyre.

29
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Te mesuarit dhe keshillimet me antaret e familjes per semundjen dhe masat per parandalimin
redukton ankthin dhe tensionit.

Infermieri u meson metoda per reduktimin e stresit. Infermieri e keshillon te merret me gjera qe
pacienti i pelqen ti beje psh. te degjoje muzike,te lexoje libra,ti bie ndonje vegel muzikore si
piano,kitara etj. Te shohe televizion keto gjera ndihmojne ne reduktimin e stresit.

Vleresimet e arritjeve

• Pacienti perjeton lehtesim apo eleminim te dhimbjes

• Siguron nje ritem kardiak normal
• Siguron nje TA,ritem respiratore dhe puls periferik ne parametra te pranueshme
• Identifikon shqetesimet qe do te sqarojne gjate gjithe jetes si rezultat I prezences se
semundjes se arterieve koronare
• Identifikon faktoret rriskues dhe planin per ndryshimet ne menyren e jeteses.
• Shpjegon domosdoshmerine e perdorimit te te gjithe medikamenteve duke perfshire dhe
nitroglicerinen si dhe marrjen ne kohe te tyre.
• Pershkruan se si munde te menaxhoje dhimbjen e kraharorit
• Rrit aktivitetin ne menyre graduale dhe kryen aktivitet ditore duke mos perjetuar dhimbje te
kraharorit,dispne apo lodhje.

30
Sh. Krasniqi.
“Menaxhimi infermieror ne infarktin akut te miokardit.’

Literatura

 http://www.google.com
 http://www.spitaliamerikan.com
 http://www.wikipedia.com/sq.wikipedia.org/wiki/pika_ne_zemer
 “ Geriartria” Reshat Koci, Kiri Zallari. TIRANE: SHBLU 2003.ISBN 99927-0-257-5
 “Farmakologjia klinike” Pirro Prifti. Shtepia botuese d.d.s Durres ISBN 978-99956-823-8-
5.
 “ Crregullimet e ritmit te zemres” perkthyer nga anglishtja M.Janina. 2 vellime “
crregullimet e ritmit te zemres” fq. 1-404. Shtypshkronja “Mihal Duri” Tirane 1988.
 “ Infermieristika ne specialitete”. As. Ped. Elida Peka, As. Ped. Ledi Necaj, As. Ped. Etleva
Rustami, As. Ped. Denisa Bego, As. Ped. Alma Imami, As. Ped. Miranda Cela, As. Ped.
Alketa Dervishi, As. Ped. Violeta Zanaj, As. Ped. Valbona Mane. Tirane 2005.
 “ Mjekesia e urgjences bashkohore” Prof. Dr. Petrit Bare.
 Leksione te mjekesise interne ne studimet bachelor nga ped. Violeta Zanaj.

31