MJEKËSI E PËRGJITHSHEM

LËNDA: Pediatri
TEMA: Sindroma e distresit respirator akut

2021

Hyrje

Sindroma e distresit respirator akut (ARDS) është një gjendje e rrezikshme për jetën ku
mushkëritë nuk mund të sigurojnë organet vitale të trupit me oksigjen të mjaftueshëm.
Zakonisht është një ndërlikim i një gjendje të rëndë shëndetësore ekzistuese. Prandaj, shumica
e njerëzve janë pranuar tashmë në spital në kohën kur zhvillojnë ARDS.

Sindroma e distresit të frymëmarrjes është një gjendje serioze që ndodh kur trupi nuk merr oksigjen të
mjaftueshëm nga mushkëritë.
Shtë një ndërlikim i një infeksioni ekzistues të mushkërive, dëmtimit ose sëmundjes serioze. Mund të
përparojë me shpejtësi dhe mund të jetë fatale.

Gjendja njihet gjithashtu si sindroma e distresit të frymëmarrjes (RDS), dështimi akut i frymëmarrjes
hipoksemike (AHRF), edemë pulmonare jo-kardiogjene, sindroma e distresit respirator për të rriturit,
mushkëria e lagur dhe mushkëria e Vietnamit, ndër emrat e tjerë.

ARDS mund të jetë serioze sepse zvogëlon sasinë e oksigjenit të siguruar në organet e trupit. Mund të çojë në
infeksione dhe pneumoni, një mushkëri e shembur, dështim i veshkave, dobësi muskulore dhe konfuzion.

Studimet tregojnë se ARDS është më pak e zakonshme tek fëmijët, dhe ka më pak të ngjarë të jetë fatale.

Shenjat dhe Simptomat

 gulçim i rëndë
 kollë
 konfuzion
  përgjumje
 lodhje
 mendjelehtësi
 hipotension, ose presion i ulët i gjakut
 buzët dhe thonjtë e kaltërosh, ose lëkurën blu me njolla
 ethe

Shoqata Amerikane e Mushkërive thotë se nëse inflamacioni dhe lëngu qëndrojnë në mushkëri
për ca kohë, sëmundja mund të arrijë një fazë fibrotike. Mushkëria mund të "hapet" dhe të
shfryhet, ose të shembet. Kjo njihet si pneumotoraks.

Përkufizimi i ARDS në Berlin, i themeluar në 2011, e klasifikon gjendjen si të lehtë, të moderuar

ose të rëndë. Shanset për të mbijetuar bëhen më të ulëta kur rritet ashpërsia, dhe gjatësia e
kohës së nevojshme në një aparat respirator do të rritet.

Shkaqet dhe faktorët e rrezikut

Kur marrim frymë, ajri hyn përmes hundës dhe gojës dhe në mushkëritë tona. Në mushkëri, ajo
hyn në kanalet alveolare dhe alveolat, tufa të vogla të rrushit, të qeseve të vogla.

Kapilarët, ose enët e vogla të gjakut, kalojnë nëpër muret e alveolave. Oksigjeni hyn në qeset e
ajrit dhe kalon në kapilarët. Nga atje ai hyn në qarkullimin e gjakut dhe udhëton në çdo pjesë të
trupit, duke përfshirë trurin, zemrën, mëlçinë, veshkat.

Në ARDS, një dëmtim, infeksion ose ndonjë gjendje tjetër shkakton grumbullimin e lëngjeve në
qeset e ajrit. Swnjtja ndodh në të gjithë mushkëritë, dhe lëngu dhe proteinat rrjedhin nga
kapilarët në alveola, duke e bërë të vështirë marrjen e frymëmarrjes. Një hemorragji mund të
shkaktojë rrjedhje të gjakut në mushkëri.

Kjo parandalon mushkëritë që të punojnë si duhet. Nuk mund të mbushet me ajër në një
mënyrë normale dhe nuk mund të heqë qafe dioksidin e karbonit në mënyrë efektive.

Frymëmarrja bëhet e vështirë dhe rraskapitëse.

Ndërsa nivelet e oksigjenit në qarkullimin e gjakut fillojnë të ulen, organet vitale nuk marrin
oksigjenin e nevojshëm. Ata rrezikojnë të dëmtohen seriozisht.

Lloje të ndryshme të sëmundjeve, kushteve dhe situatave mund të shkaktojnë ARDS, duke
përfshirë:

 Një infeksion i mushkërive ose gjoksit, ose pneumoni

  Gripi i rëndë, përfshirë gripin e shpendëve, ose të shpendëve
 Infeksione të tjera
 Komplikimet e operacionit rutinë
 Një transfuzion gjaku
 Një mpiksje në mushkëri
 Thithja aksidentale e kimikateve
 Thithja aksidentalisht e vjella ose ushqim
 Pankreatiti akut - inflamacioni mund të përhapet
 Lindja
 Thithja e tymit, për shembull, nga një zjarr në shtëpi
 Afër mbytjes
 Presion i ulët i gjakut për shkak të shokut
 Mbidozimi i disa ilaçeve, të tilla si heroina, metadoni, propoksifeni ose aspirina
 Konfiskimi
 Goditje në tru

ARDS gjithashtu mund të burojë nga një inflamacion i pankreasit, sepsë, djegie, ose një reagim
ndaj ilaçeve të caktuara.

Sepsa pulmonare, ose infeksioni i mushkërive, është përgjegjës për 46 përqind të rasteve ARDS,
ndërsa 33 përqind e rasteve burojnë nga një infeksion diku tjetër në trup.

Uncleshtë e paqartë pse kushtet që nuk ndikojnë drejtpërdrejt në mushkëri mund të shkaktojnë
ARDS. Kjo mund të jetë sepse trupi prodhon substanca të dëmshme që mbingarkojnë sistemin.

Diagnoza

– Pasqyra klinike
– Të dhënat anamnestike mbi moshën e barrës
– Auskultimi: nuk është specifik, dëgjohen kërcitje në fund të inspiriumit
– Rtg-pulmo: hijezime të imta difuze
– Analizat gazore

Shenjat Klinike

Detresi Respirator karakterizohet nga:

• takipnea – më shumë se 60 frymëmarrje/minutë
• rënkime ekspiratore
• tërheqje sternale dhe interkostale
• lëvizje e flegrave nazal/e
• cianozë/nevojë për oksigjen.

Tretmani inicial i RDS-it

– Të monitorohen funksionet vitale

– Të vendoset vija venoze
– Të përcillen funksionet vitale (temperature,pulsi,respiracionet,TA)
– Të vendoset sonda nazogastrike
– Të matet diureza
– Të bëhen: hemogrami, jonogrami, glikemia
– Të bëhen: screening për infekcion bacterial

Parimet e trajtimit

Menaxhimi i detresit respirator kërkon kujdes intensiv me përvojë. Parimet bazë të mëposhtme
duhet të vrojtohen.

Oksigjenimi:
Jep oksigjen për të mbajtur një saturim 92-96%
Monitoro përqendrimin e oksigjenit në kaskë Hood ose inkubator në mënyrë të vazhdueshme
Monitoro saturimin e oksigjenit në mënyrë të vazhdueshme, kryesisht në gjymtyrën e djathtë të
sipërme
Monitoro frymëmarrjen dhe ritmin kardiak në mënyrë të vazhduar, nëse është e mundur.

Hemokultura

• Merr gjak për të bërë hemogramë dhe hemokulturë.

• Rezultati i hemokulturës duhet të kontrollohet pas 24 orësh. Nëse rezultati është negativ dhe
detresi respirator ka mbaruar pa shenja infeksioni, mjekoje dhe 24 orë dhe pastaj ndërprite
mjekimin. (mbulim për 36 orë)
• Rezultati i hemokulturës duhet të kontrollohet sërish pas 48 orësh për tu siguruar që
rezultatet mbeten negative.

Likidet
• Vendos një linje intravenoze dhe fillo Glukozë 10% 60 mL/kg/ditë.

Antibiotikët

• Syno të fillosh antibiotikët brenda 30 minutash nga identifikimi i detresit respirator

Ampicilinë 50 mg/kg/ çdo 12 orë
dhe
Gentamicinë 2.5 mg/kg ≥30 javë – 1/ditë, <30 javë çdo 36 orë:

Referencat:
https://emedicine.medscape.com/article/803573-overview
https://www.us.elsevierhealth.com/goldsmiths-assisted-ventilation-of-the-neonate-
9780323761772.html
https://www.us.elsevierhealth.com/advances-in-pediatrics-2021-9780323813792.html
https://ebooks.aappublications.org/content/american-academy-of-pediatrics-textbook-of-
pediatric-care
https://www.childrens.com/specialties-services/conditions/acute-respiratory-distress-
syndrome-ards
https://www.mottchildren.org/health-library/abn1432