LËNDA: Mikrobiologji

TEMA: Ethet Q

STUDENTI: MENTORI:

2021

PËRMBAJTJA

Hyrje......................................................................................................................................................... 3
Historia.................................................................................................................................................... 4
Shenjat dhe simptomat....................................................................................................................... 5
Simptomat.............................................................................................................................................. 5
Llojet......................................................................................................................................................... 7
Ethet Q akute......................................................................................................................................... 7
Ethet kronike Q..................................................................................................................................... 7
Shkaqet.................................................................................................................................................... 8
Faktoret e rrezikut.............................................................................................................................. 9
Diagnoza............................................................................................................................................... 10
Trajtimi................................................................................................................................................. 11
Referencat............................................................................................................................................ 13
Hyrje
Ethet Q është një sëmundje e shkaktuar nga infeksioni me Coxiella burnetii, një bakter që prek
njerëzit dhe kafshët e tjera. Ky organizëm është jo i zakonshëm, por mund të gjendet tek
bagëtitë, delet, dhitë dhe gjitarët e tjerë shtëpiak, përfshirë macet dhe qentë. Infeksioni rezulton
nga mbytja e një varianti të qelizave të vogla në formë spore dhe nga kontakti me qumështin,
urinën, fecesin, mukozën vaginale ose spermën e kafshëve të infektuara. Rrallë, sëmundja është e
bartur nga rriqrat. Periudha e inkubacionit është 9–40 ditë. Njerëzit janë të prekshëm nga ethet Q,
dhe infeksioni mund të rezultojë edhe nga disa organizma. Bakteria është një parazit patogjen
intracelular i detyrueshëm.
Historia

Imazhi A: Një radiografi e gjoksit normal Imazhi B: pneumoni e etheve Q

Ethet Q u përshkruan për herë të parë në 1935 nga Edward Holbrook Derrick në punëtorët e
thertoreve në Brisbane, Queensland. "Q" qëndron për "query" dhe u aplikua në një kohë kur
agjenti shkaktar ishte i panjohur; u zgjodh mbi sugjerime të etheve të detit dhe ethe rickettsial të
Queensland, për të shmangur drejtimin e konotacioneve negative qoftë në industrinë e bagëtive,
ashtu edhe në shtetin e Queensland.
Patogjeni i etheve Q u zbulua në vitin 1937, kur Frank Macfarlane Burnet dhe Mavis Freeman
izoluan bakterin nga një prej pacientëve të Derrick. Fillimisht u identifikua si një specie
e Rickettsia. H. R. Cox dhe Gordon Davis sqaruan transmetimin kur e izoluan atë nga rriqrat e
gjetura në shtetin amerikan të Montana në vitin 1938. Është një sëmundje zoonotike rezervuarit
më të zakonshëm të kafshëve të të cilëve janë bagëtia, delet dhe dhitë.  Coxiella burnetii -
emëruar për Cox dhe Burnet - nuk vlerësohet më si e lidhur ngushtë me Rickettsia, por si e
ngjashme me Legionella dhe Francisella, dhe është një proteobacterium.

Shenjat dhe simptomat

Periudha e inkubacionit zakonisht është dy deri në tre javë. Manifestimi më i zakonshëm është
simptoma të ngjashme me gripin me fillimin e menjëhershëm të etheve, keqtrajtimit, djersitje të
madhe, dhimbje të fortë koke, dhimbje të muskujve, dhimbje në nyje, humbje të oreksit,
probleme të sipërme të frymëmarrjes, kollë të thatë, dhimbje pleuritike, të dridhura, konfuzion
dhe simptoma gastrointestinale , të tilla si nauze, të vjella dhe diarre. Rreth gjysma e individëve
të infektuar nuk shfaqin simptoma.

Më rrallë, ethet Q shkaktojnë hepatit (granulomatoz), i cili mund të jetë asimptomatik ose bëhet

simptomatik me keqtrajtimin, ethe, zmadhim të mëlçisë dhe dhimbje në kuadrantin e sipërm të
djathtë të barkut. Ndërsa vlerat e transaminazës shpesh janë ngritur, verdhëza është e rrallë.
Vaskuliti retinal është një manifestim i rrallë i etheve Q.

Forma kronike e etheve Q është praktikisht identike me inflamacionin e rreshtimit të brendshëm

të zemrës (Infeksioni i valvulave), i cili mund të ndodhë muaj ose dekada pas infeksionit.
Zakonisht është fatale nëse nuk trajtohet. Sidoqoftë, me trajtimin e duhur, vdekshmëria bie në
rreth 10%.

Simptomat
Shenjat dhe simptomat zhvillohen midis 14 dhe 21 ditëve pas infeksionit fillestar. Kjo është e
njohur si periudha e inkubacionit.
Shenjat dhe simptomat e etheve akute Q përfshijnë:

 ethe, me një temperaturë trupore të paktën 39.4 gradë Celsius, ose 104 gradë Fahrenheit
 dhimbje koke e forte
 dhimbje muskulore
 dhimbje të kyçeve
 djersitje
 fotofobi, ose ndjeshmëri ndaj dritës
 humbje peshe
 skuqje të lëkurës, edhe pse kjo është e rrallë
 pneumoni e lehte
 hepatiti, ose pezmatimi i mëlçisë, por kjo është e rrallë

Shenjat dhe simptomat e etheve kronike Q shfaqen rreth 6 muaj pas shfaqjes akute.

Simptoma më e zakonshme është endokarditi.

Simptomat e endokarditit përfshijnë:

 një temperaturë të lartë

 një murmuritje e re e zemrës
 muskujt që dhembin
 ndryshimet në një murmuritje të zemrës
 gjakderdhje nën thonjtë e duarve ose të këmbëve
 enët e gjakut të thyera në sy
 enët e gjakut të thyera në lëkurë
 dhimbje gjoksi
 kollitje
 dhimbje koke
 gulçim
 gunga të vogla në gishta dhe / ose këmbë
 gulçim
  djersitje duke përfshirë djersitje natën
 ënjtje të barkut
 ënjtje e gjymtyrëve
 lodhje
 humbje peshe e papritur
 dobësi
Osteomieliti, një infeksion i kockave, gjithashtu mund të ndodhë. Pacientët zakonisht përjetojnë
dhimbje të thella dhe spazma të muskujve në zonën e inflamacionit, si dhe ethe.

Llojet
Ekzistojnë dy lloje kryesore: akute dhe kronike.

Ethet Q akute
Ky lloj është më i zakonshëm dhe më pak serioz. Ndodhin simptoma të ngjashme me gripin,
duke përfshirë dhimbjen e muskujve dhe një temperaturë të ngritur të trupit, ose ethe. Rrallë
mund të zhvillohet pneumoni e lehtë, hepatit ose të dyja. Shumica e pacientëve me ethe akute Q
bëjnë një shërim të plotë brenda disa javësh pa trajtim. Antibiotikët mund të ndihmojnë në
lehtësimin e simptomave brenda pak ditësh.

Sidoqoftë, te disa njerëz, mund të bëhet kronike, veçanërisht te njerëzit që tashmë kanë një
gjendje tjetër kronike.

Ethet kronike Q
Ethet kronike Q janë shumë më pak të zakonshme por më serioze. Rreshtimi i brendshëm i
zemrës mund të inflamohet, i njohur si endokardit.

Kjo mund të çojë në dështim të zemrës nëse nuk trajtohet.

Komplikime të tjera të etheve kronike Q mund të përfshijnë:

 encefalit, ose pezmatim i sistemit nervor qendror (SNQ)

 pneumoni, ose pezmatim i mushkërive

 hepatiti, ose pezmatimi i mëlçisë, i cili paraqitet si zgjerim i mëlçisë, ethe dhe zverdhje e
lëkurës dhe syve (verdhëz)

 osteomielit, ose infeksion i kockave

Ethet kronike Q zakonisht janë fatale nëse lihen të patrajtuara.

Perspektiva për pacientët me ethe kronike Q varet nga fakti nëse ata kanë qasje në antibiotikë.
Me trajtim në kohë, shkalla e mbijetesës është 90 përqind.

Shkaqet
Infeksioni është shkaktuar nga një bakter, Coxiella burnetii (C. burnettii), e cila kalon nga tics në
bagëti.

Njerëzit më pas infektohen duke thithur grimca të ndotura të ajrit, ose përmes kontaktit me
qumështin, urinën, fecesin, mukusin vaginal ose spermën e kafshëve të infektuara.
Faktoret e rrezikut

Njerëzit që kanë kontakte të shpeshta me bagëtinë përballen me një rrezik dukshëm më të lartë të
shfaqjes së etheve Q Kjo përfshin fermerë, veterinerë, punë dore, paketues mishi dhe punëtorë të
thertoreve.

Të jetosh pranë një ferme ose një fermë mund të rrisë rrezikun. Bakteret mund të transmetohen
edhe në ajër.

Vendndodhja gjeografike mund të jetë gjithashtu një faktor. Në Sh.B.A, mbi një e treta e rasteve
në vitin 2014 erdhën nga Teksasi, Kalifornia, Colorado ose Illinois.

Njerëzit mund të infektohen nga ekspozimi indirekt ose direkt ndaj kafshëve të infektuara:

Ekspozimi i drejtpërdrejtë është më e zakonshme. Personi thith grimca të vogla të lëshuara nga

një kafshë e infektuar, të tilla si kur kafsha është duke lindur ose duke u therur.

Ekspozimi indirekt ndodh pasi bakteri është elastik dhe mund të mbijetojë jashtë mjedisit të tij
deri në 10 muaj, për shembull në tokë.

Toka, pluhuri ose sana e ndotur mund të përhapet nga era në një distancë të gjatë.
Në vitin 2003, një shpërthim i etheve Q në një burg italian besohej se ishte shkaktuar nga pluhuri
i ndotur, i cili kishte origjinën nga një fushë aty pranë ku kullotnin delet.

Qumështi i pasterizuar nga një lopë, dele ose dhi e infektuar gjithashtu mund të jetë burim i
infeksionit.

E vetmja mënyrë që një njeri mund të infektojë një njeri tjetër është ose përmes marrëdhënieve
seksuale ose nga një nënë shtatzënë e infektuar te fetusi i saj.

Faktorët e rrezikut që rrisin mundësinë e kthimit kronik të etheve Q përfshijnë:

 sëmundje të zemrës, veçanërisht stenozë ose sëmundje të tjera që prekin valvulat e

zemrës

 sëmundja e veshkave

 kanceri i gjakut, të tilla si leucemia ose limfoma

 një sistem imuniteti i dobësuar, për shkak të, për shembull, të HIV ose AIDS,
kimioterapisë ose trajtimit steroide afatgjatë

Diagnoza

Diagnoza zakonisht bazohet në serologji (duke kërkuar një përgjigje të antitrupave) në vend se të
kërkosh vetë organizmin.

Serologjia lejon zbulimin e infeksionit kronik nga shfaqja e niveleve të larta të antitrupave
kundër formës virulente të bakterit.

Zbulimi molekular i ADN-së bakteriale përdoret gjithnjë e më shumë. Kultura është teknikisht e
vështirë dhe jo në mënyrë rutinore në shumicën e laboratorëve të mikrobiologjisë.

Ethet Q mund të shkaktojnë infeksion i valvulave të zemrës i cili mund të

kërkojë ekokardiografi transoesofageale për të diagnostikuar. Hepatiti i etheve Q manifestohet si
një ngritje e transaminazës alanine dhe transaminazës aspartate, por një diagnozë përfundimtare
është e mundur vetëm në biopsinë e mëlçisë, e cila tregon granulomat karakteristike të unazës
fibrine.

Disa teste të gjakut dhe teste të tjera mund të porositen nëse mjeku dyshon në ethe Q akute ose
kronike.

Testimi serologjik: Një test i serumit në gjak mund të ndihmojë në diagnostikimin e sëmundjeve
infektive.

Në këtë rast, ai mund të zbulojë praninë e antitrupave në shek. antigjen burnetii. Një numër
(titër) mjaft i lartë i antitrupave do të sugjerojë një diagnozë.

Një numër i trombociteve: Kjo test gjaku llogarit numrin e trombociteve në një vëllim të gjakut.

Trombocitet janë strukturat më të vogla si qelizat në gjak. Ky rezultat i testit mund të sugjerojë
ethe Q, por nuk do ta konfirmojë atë.

Ekokardiograma: Valët e tingullit prodhojnë imazhe të pjesëve të zemrës, duke përfshirë

muskujt, valvulat dhe dhomat, për të testuar për endokardit.Ekokardiograma mund të japë një
pamje të hollësishme të strukturës dhe funksionimit të zemrës. Mund të zbulojë grupe bakteresh
dhe qelizash dhe ind të zemrës të infektuar ose të dëmtuar.

Trajtimi

Ethet Q trajtohen me doxycycline antibiotik. Sa kohë që e merrni ilaçin varet nëse keni ethe
akute ose kronike Q. Për infeksione akute, trajtimi me antibiotikë zgjat dy deri në tre javë.

Personat që kanë ethe kronike Q zakonisht duhet të marrin një kombinim të antibiotikëve për të
paktën 18 muaj. Edhe pas trajtimit të suksesshëm të etheve kronike Q, do të duhet të ktheheni për
teste vijuese për vite me rradhë në rast se infeksioni kthehet.

Rastet e buta ose jo simptomatike të etheve akute Q shpesh përmirësohen pa kuruar trajtim.
Sidoqoftë, nëse keni simptoma të etheve Q ose nëse jeni shtatzënë, rekomandohet trajtimi me
antibiotikë. Plani juaj i trajtimit mund të ndryshojë nëse nuk jeni në gjendje të merrni
doxycycline.
Nëse keni endokardit të etheve Q, mund t'ju duhet operacioni për të zëvendësuar valvulat e
dëmtuara të zemrës.
Referencat

 ^ Beare PA, Samuel JE, Howe D, Virtaneva K, Porcella SF, Heinzen RA (prill
2006). "Genetic diversity of the Q Fever agent, Coxiella burnetii, assessed by microarray-
based whole-genome comparisons". J. Bacteriol. 188 (7): 2309–
2324. doi:10.1128/JB.188.7.2309-2324.2006. PMC 1428397. PMID 16547017. Mungon
ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
 ^ "Q fever | Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD) – an NCATS
Program". rarediseases.info.nih.gov (në anglisht). Marrë më 2018-04-17.
 ^ a b "Q Fever | CDC". www.cdc.gov (në anglisht). 27 dhjetor 2017. Marrë më 2018-04-
17.
 ^ Derrick EH (1937). ""Q" Fever a new fever entity: clinical features. diagnosis, and
laboratory investigation". Med J Aust. 11: 281–299. Mungon ose është bosh parametri |
language= (Ndihmë!)
  Joseph E. McDade (1990). "Historical aspects of Q Fever". përmbledhur nga Thomas J.
Marrie (red.). Q Fever, Volume I: The Disease. CRC Press. f. 8. ISBN 978-0-8493-5984-
2. Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
 ^ Burnet FM, Freeman M (1937). "Experimental studies on the virus of "Q" fever". Med
J Aust. 2: 299–305. Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
 ^ Davis, Gordon E.; Cox, Herald R.; Parker and R. E. Dyer, R. R.; Dyer, R. E. (1938). "A
Filter-Passing Infectious Agent Isolated from Ticks". Public Health Reports. Association
of Schools of Public Health. 53 (52): 2259–82. doi:10.2307/4582746. ISSN 0094-
6214. JSTOR 4582746. Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
 ^ a b Anderson, Alicia; McQuiston, Jennifer (2011). "Q Fever". CDC Health Information
for International Travel: The Yellow Book. Oxford University Press. f. 270. ISBN 978-0-
19-976901-8. Parametri i panjohur |editors= është injoruar (sugjerohet |editor=)
(Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
 ^ Kuhne F, Morlat P, Riss I, etj. (1992). "Is A29, B12 vasculitis caused by the Q fever
agent? (Coxiella burnetii)". J Fr Ophtalmol. 15 (5): 315–21. PMID 1430809. Mungon ose
është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
 ^ Karakousis PC, Trucksis M, Dumler JS (qershor 2006). "Chronic Q Fever in the United
States". J. Clin. Microbiol. 44 (6): 2283–7. doi:10.1128/JCM.02365-
05. PMC 1489455. PMID 16757641. Mungon ose është bosh parametri |
language= (Ndihmë!)
 Maurin M, Raoult D (tetor 1999). "Q fever". Clin. Microbiol. Rev. 12 (4): 518–
53. doi:10.1128/CMR.12.4.518. PMC 88923. PMID 10515901. Mungon ose është bosh
parametri |language= (Ndihmë!)
 Scola BL (tetor 2002). "Current laboratory diagnosis of Q Fever". Semin Pediatr Infect
Dis. 13 (4): 257–262. doi:10.1053/spid.2002.127199. PMID 12491231. Mungon ose
është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
 Van de Veerdonk FL, Schneeberger PM (2006). "Patient with fever and diarrea". Clin
Infect Dis. 42 (7): 1051–2. doi:10.1086/501027. Mungon ose është bosh parametri |
language= (Ndihmë!)
 ^ "Treatment of Q fever". Mayo Clinic. Mungon ose është bosh parametri |
language= (Ndihmë!)