You are on page 1of 15

KABANATA 1

Mga Akdang Pampanitikan


Salamin ng Mindanao

ARALIN 1

Si Usman, Ang Alipin/Mga Pahayag sa Pagbibigay ng mga Patunay

Gawain 1: Mabuting Pinuno

Ang isang lugar o pamayanan ay nangangailangan ng isang pinuno upang


matiyak na magiging maayos ang kalagayan ng pinamumunuan nito. Para sa iyo, ano
ang katangian ng isang mabuting pinuno o lider? Isulat ang mga katangian sa concept
map at ipaliwanag sa kahon sa ibaba kung ano ang kahalagahan ng isang mabuting
pinuno sa isang pamayanan.

Kahalagahan ng may mabuting pinuno…


Katangian
ng Mabuting
Pinuno

Katangian
ng Mabuting
Pinuno

Gawain 2
Sagutin ang B. pahina 13 hanggang 14. Isulat ang titik ng tamang sagot sa
patlang sa baba nito.
1.__________ 2.__________ 3.__________ 4.__________ 5.__________
Gawain 3

CGCUETO,LPT 1
Buoin ang buod ng akdang binasa na “Si Usman, Ang Alipin” sa pamamagitan
ng pagdaragdag ng parirala, pangungusap, o mga pangungusap sa ideyang nakalagay
sa caterpillar graphic organizer. Ilahad ito hanggang sa mailahad ang katapusan ng
akda.

Namatay ang sultan…

Nahatulan ng kamatayan
sina Usman at Potre
Maasita…

Nagmakaawa si Potre
Maasita sa kanyang ama…

Nang Makita ni Potre


Maasita si Usman…

CGCUETO,LPT 2
Gawain 4
Sagutin ang mga tanong na nasa pahina 24. Isulat sa isang buong papel, itupi at
idikit sa kahon sa ibaba nito.

Gawain 5: Pagsulat ng Journal


Sagutin ang mga sumusunod na katanungan sa loob ng lima hanggang pitong
pangungusap..

Bakit mahalagang igalang at bigyang halaga ang bawat tao, anuman ang katayuan o
kalagayan nito sa lipunan?________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Paano maipalalaganap at mapananatiling buhay ang mga kuwentong-bayan?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
________________________________________________________________
Bakit mahalagang magkaroon ng ebidensiya o patunay ang ating mga pagpapahayag?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

CGCUETO,LPT 3
PANGALAN: PETSA
GURO: Ms. Cascelyn G. Cueto, LPT BAITANG/ANTAS – 7
ASIGNATURA: Filipino Unang Markahan Ika-2 Linggo Aralin 2

ARALIN 2

Natalo Rin Si Pilandok


Gawain 1
Suriing mabuti ang pares ng mga hayop sa ibaba. Tukuyin kung aling pares ng
mga hayop ang maaaring magkasundo o magkalamangan. Sa kahon sa pagitan ng
bawat pares na larawan ay ilagay ang simbolong = kung sa palagay mo ay malabong
magkaroon ng hidwaan o walang kuneksyon sa isa’t isa ang dalawang hayop, > naman
kung malalamangan ng hayop sa unang larawan ang hayop sa pangalawang larawan,
at < kung sa palagay mo ay malalamangan ng hayop sa ikalawang larawan ang hayop
sa unang larawan.

1. 4.

2. 5.

3. 6.

PANLAPI AT SALITANG-UGAT

Ang panlapi o morpemang di-malaya ay isa o ilang pantig na


idinaragdag sa unahan, gitna, o hulihan ng mga salitang-ugat upang makabuo ng
isang panibagong salita.
Ang salitang-ugat ay salitang payak at walang panlapi. Tinatawag
din itong malayang morpema sapagkat may sariling kahulugan at nakatatayong
mag-isa.
URI NG PANLAPI
Unlapi- ang panlapi ay nilalagay sa unahan ng salitang-ugat.
- mag, ma, nag, na, pag at pa
Halimbawa- nagsikap, nagdasal
Gitlapi- ang panlapi ay nilalagay sa gitna ng salitang-ugat.
- um at in
Halimbawa- sumikap, dinasal
Hulapi- ang panlapi ay nilalagay sa hulihan ng salitang-ugat.
- an at in
Halimbawa- sikapin, dasalin
Kabilaan- ang panlapi ay nilalagay sa unahan at hulihan ng salitang-ugat.
Halimbawa- pinagsikapan, pagdasalan
Laguhan- kapag ang panlapi ay nasa unahan, gitna at hulihang bahagi ng
salitang-ugat.
Halimbawa- pagsumikapan, pinagdarasalan
CGCUETO,LPT 4
Gawain 2
Tukuyin kung anong uri ng panlapi ang ginamit sa bawat salita. Isulat sa patlang
ang iyong pangalan kung unlapi, panggitna kung gitlapi, apilyedo kung hulapi,
kung kabilaan at kung laguhan. Pagkatapos, isulat ang salitang-ugat sa kahon

__________ 1. Samahan __________ 6. Sumamba


__________ 2. ipinagbunyi __________ 7. punahin
__________ 3. nagmamahalan __________ 8. ipinagsumigawan
__________ 4. kaibigan __________ 9. sinagpang
__________ 5. nakapagdudulot __________ 10.kagandahan

Gawain 3
Sagutin ang sumusunod na mga tanong sa pahina 35. Isulat ang sagot sa isang
buong papel. Pagkatapos sagutin ay itupi ang papel at idikit ito sa kahon sa ibaba.

Gawain 4
Ihalintulad ang iyong kakilala o kaibigan na may pagkakatulad sa ugali ni
Pilandok. Magbigay ng 3 na pagkakaiba at 3 na pagkakatulad at isulat sa Ven Diagram.
Pagkatapos, isulat sa kahon sa ibaba ang nais mong ipayo sa iyong kaibigan.

Pilandok Kakilala/Kaibigan

Pagkakaiba Pagkakaiba

Pagkakatulad

CGCUETO,LPT 5
PANGALAN: PETSA
GURO: Ms. Cascelyn G. Cueto, LPT BAITANG/ANTAS – 7
ASIGNATURA: Filipino Unang Markahan Ika-3 Linggo Aralin 3

ARALIN 3

Tulalang/Pang-ugnay sa Pagbibigay ng Sanhi at Bunga


Gawain 1
Magbigay ng tatlong kababalaghan o hindi kapani-paniwalang pangyayari sa
epikong Tulalang. Isulat sa kahon ang sagot.
1.

2.

3.

Gawain 2
Sa kahon ay nakatala ang ilang suliraning panlipunang kinakaharap ng bansa sa
kasalukuyan. Pumili ng isa sa mga ito at saka ipaliwanag ang posibleng sanhi at bunga
ng mga ito gayundin ang iba pang hinihingi sa bawat kahon. Gumamit ng pang-ugnay
sa pagsagot.
Sitwasyon Bilang 1: Problemang kinakaharap ng bansa tungkol sa pandemya (COVID19).
Sitwasyon Bilang 2: Pagkakaroon ng masamang bisyo tulad ng pagdodroga.
Sitwasyon Bilang 3: Pang-aangkin ng bansang China sa West Philippine Sea

Sitwasyon Bilang: .

Posibleng Sanhi Posibleng Bunga

Ano ang maitutulong mo upang masolusyunan ang iyong napiling sitwasyon?

CGCUETO,LPT 6
Gawain 3
Sagutan ang Character Diagram sa ibaba upang maipahayag ang iyong sariling
pakahulugan sa kahalagahan ng tauhan sa napanood mong pelikulang may temang
tungkol sa kabayanihan at kabutihang katulad ng epikong Tulalang.

CGCUETO,LPT 7
PANGALAN: PETSA
GURO: Ms. Cascelyn G. Cueto, LPT BAITANG/ANTAS – 7
ASIGNATURA: Filipino Unang Markahan Ika-4 Linggo Aralin 4

ARALIN 4

Pag-islam/ Pang-ugnay
Gawain 1
Ibigay ang hinihinging kasagutan.

Mahalaga bang isagawa ang


pagbibinyag sa buhay ng sanggol?
Ipaliwanag.

Gawain 2
Tukuyin ang isinasaad na mga pangungusap sa Sagutin Natin B. pahina 78.
Sagutan at isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang sa baba nito.

1._____ 2._____ 3. _____ 4. _____ 5. _____


6._____ 7._____ 8. _____ 9. _____ 10.____

Gawain 3
Sagutan ang Subukin Pa Natin sa pahina 87. Isulat ang tamang sagot sa
patlang sa ibaba nito.

1. __________________________ 6. __________________________
2. __________________________ 7. __________________________
3. __________________________ 8. __________________________
4. __________________________ 9. __________________________
5. __________________________ 10. _________________________

Gawain 4
Suriin ng kuwentong “Pag-islam” at buoin ang dayagram sa ibaba nito.

CGCUETO,LPT 8
Pag-islam

Tauhan Banghay

Simula:

Gitna:

Wakas:

Tagpuan

PANGALAN: PETSA
GURO: Ms. Cascelyn G. Cueto, LPT BAITANG/ANTAS – 7
CGCUETO,LPT 9
ASIGNATURA: Filipino Unang Markahan Ika-5 Linggo Aralin 5

ARALIN 5
Kwentong Kutsero: Ang Pulubi/ Pangungusap na Walang Paksa

Kwentong Kutsero: Ang Pulubi


Ni Epifanio G. Matute

Pulubi: (Habang pumapasok ay nag – aalis ng sambalilo) Bigyan po kayo ng


magandang araw.
Tony: (Titindig sa pagkakaupo) “ Gandang araw po naman… May kailangan ho ba
kayo?
Pulubi: (Isasahod ang kalliwang kamay) Nagpapallimos po ako… Maawa na kayo sa
pobreng pulubi…
Cruz: Pur bida… Mal-akas man sang pul-ubing ito… bat-a-pa…
Junior: Mukha ngna naming ke-lakas-lakas ninyo, Mama…
Pulubi: Tama ang sabi mo, Totoy… Ke-lakas-lakas ko ngang kumain!
Cruz: Pur bida!… Kung malas-as kay-ong ga-kaon… Baki-t hind-I may kay-u-ga-
trabahar? Wal-a man kay-ung sak-it?
Pulubi: (Baballing kay Mr. Cruz). Wala ngna po akong sakit… Kaya ako malakas
kumain e!
Tony: O, e gano’n pala… bakit hindi kayo magtrabaho?…
Pulubi: E… alam ninyo… Masam pos a akin ang mag-trabaho e…
Terya: Masama sa inyo ang magtrabaho?… Aba, bakit ho naman?
Pulubi: pag nagtrabaho po ako… Napapagod po ako e.
Junior: Anak ng huwe naman! Meron ho ba naming trabahong hindi nakapapagod?
Pulubi: Alam ko, Totoy… Pero, pag napapagod ako… lalo akong lumalakas kumain!
Cruz: ay pu bida!… Mi kat-wiran man sya!
Tony: (Halos pabulong sa sarili) May katwiran daw… Tamad ka ninyo ang pulubing ito!..
Pulubi: (Narinig ang sinabi ni Tony) Aba, hindi po ako tamad… ang gusto ko lang
trabaho …e yong walang ginagawa!
Terya: Walang ginagawa?… Aba naku… e meron ho ba naming trabahong.. walang
ginagawa?
Pulubi: Aba meron po, Aling ano… meron po
Tony: Saan ho naman ang trabahong iyon?
Pulubi: Saan po ho!… sa Kongreso!
Tony: Sa Kongreso?… Aba… marami hong ginagawa ang mga Kongresista!
Pulubi: Wala po… pasyalan lamang sila nang pasyalan…
Cruz: Purbida!… ano man ang ibig mong sabihon… gapasyal lam-ang sila?
Pulubi: E, hindi po ba… panay ang kanilang mga kumperensya kung saan-saan?…
Yon po ang ibig kong trabaho…
Junior: Ayoooon… E, bakit hindi ho kayo kumandidato sa Kongreso?
Pulubi: Hindi maaari, Totoy… Hindi ako pwede
Terya: At bakit naman hindi?
Pulubi: Maski naman po ako ganito… honest po ako!… Ayokong manloko!
Tony: Aba, hindi ho naman lahat ng pulitiko ay manloloko!
Terya: Aba naku… ano bay an?… Nanghihingi lang ng limos ang tao e… nagtatalo pa
Kayo?
Tony: O bweno… Bigyan na ninyo ng limos! (Uopo uli sa silya at itutuloy ang
pagbabasa)
Terya: (Habang kinakapa ang bulsa ng saya) Aba e… wala yata akong barya e…
(Babaling 3

CGCUETO,LPT 10
sa pulubi) Este… tumatanggap ho kayo ng bigas, Mama?
Pulubi: (Titingnan muna ang kanyang bayong) Aba e… komporme ho sa bigas…
Cruz: (Pabulalas) Ay pur bida… dilikado man sang pulubing itu!
Pulubi: Aba iyan lang ho ang maipagmamalaki ko… Maski na ako ganito e… Hindi po
ako basta-basta pulubi!
Tony: (Payamot na matitigil sa pagbabasa) E, ano ho bang klaseng bigas pa ang gusto
ninyo?
Pulubi: (Babaling kayn Tony) Hindi naman ho ako delikado…Maski na…elon-elon na
lang!
Terya: (Pataka)Elon-elon?… Aba, naku… E, Naric! Lang ho ang bigas naming e…!
Pulubi: Naric?… Ay naku… Huwag na ho! Maraming salamat ho.
Junior: Bakit ho?… Anong diperensya ng Naric?
Pulubi: Ay naku, Totoy… Sa tanang buhay ko… hindi pa ako tumitikim ng Naric!
Tony: Bakit ho naman?… Masarap naman ang bigas-Naric… medyo nga lang
malagkit…
Pulubi: Hindi ho malagkit… Ma-racket!
Tony: (Payamot) Sya.. sya.. Kung ayaw ng bigas e… Bigyan na lang ng pera… nang
matapos na ang salitaan!
Terya: O sya hala… Pero… wala akong barya e… (Babalingan si Junior) Meron ka ba
riyan, Junior?
Junior: (Dudukot sa dalawang bulsa) Sino, ako?… ay walang laman ang bulsa ko
kundi…
butas! (Lalapit kay Tony na nakaupo sa silya) Ikaw, kuya?… Abonohan mo muna…
Tony: Ha? (kakapain ang mga bulsa) Wala rin e… Teka (Titindig sa pagkaupo at
lalapitan si Mr. Cruz) Meron ba kayo riyan, Mr. Cruz?
Cruz: Ha?… Ay pur bida… maski saan ga-umpisar… sa akon man ga tapos!

Gawain 1
Sagutin ang mga sumusunod na katanungan.

1. Mula sa binasang kuwento, anong ugali mayroon ang pulubi?


___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
2. Sa iyong palagay, dapat bang tularan ang pulubi sa kuwento?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________________
3. Kung ikaw ang hiningian ng limos ng pulubi sa kuwento, bibigyan mo ba ito o hindi?
Ipaliwanag.__________________________________________________________
___________________________________________________________________
________________________________________________________________
4. Sino ang sana’y magbibigay ng bigas sa pulubi?
_____________________________________________________________
5. Bakit tinanggihan ng pulubi ang bigas na ibinibigay sa kanya?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
__________________________________________________________
6. Ano ang maipapayo mo sa pulubi sa kuwento?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Gawain 2

CGCUETO,LPT 11
Paano nakatutulong ang dula upang masalamin ang kulturang Pilipino patikular
ang mga pangkat o rehiyon kung saan ito nagmula? Sagutin ito sa loob ng tatlo
hanggang limang pangungusap.

Gawain 3
Tukuyin kung saang uri ng pangungusap na walang paksa nabibilang ang bawat
pahayag. Piliin ang titik ng tamang sagot sa ibaba nito at isulat sa patlang.

a. Eksistensiyal
b. Modal
c. Padamdam
d. Maikling Sambitla
e. Panawag
f. Pamanahon
g. Pormulasyong Panlipunan

_____1. Walang klase. _____6. Kumukulog


_____2. Aba! _____7. Ang ganda!
_____3. Gusto kita. _____8. May guro na.
_____4. Susmaryosep! _____9. Pasensya na po
_____5. Bata! _____10. Tanghali na.

PANGALAN: PETSA
GURO: Ms. Cascelyn G. Cueto, LPT BAITANG/ANTAS – 7
ASIGNATURA: Filipino Unang Markahan Ika-6 Linggo Aralin 6
CGCUETO,LPT 12
ARALIN 6
Ang Alamat ng Palendag/ Iba’t ibang Anyo ng Panitikan

Gawain 1
Sagutin ang bawat katanungan.

Sino o ano ang


Bakit ka umiiyak?
kalimitang dahilan
ng iyong pag-iyak?
________________________
________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________________
________________________
____________________________
________________________
________________________
______________

Sa kabila nang iyong kalungkutan at pag-iyak, ano sa tingin mo ang mabuting


naidudulot nito?_______________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_____________

Libre ang pag-asa.


(Hope costs nothing.)
Gawain 2 ― Colette

CGCUETO,LPT 13
Sagutan ang Sagutin Natin B sa pahina 129 hanggang 130. Isulat ang titik ng
tamang sagot sa patlang sa ibaba nito.
1._____ 2._____ 3._____ 4._____ 5._____

Gawain 3
Sagutan ang Sagutin Natin C sa pahina 129 hanggang 130. Isulat ang tamang
sagot (/ o X) sa kahon sa ibaba nito.

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Gawain 4
Basahin ang bawat pahayag. Piliin ang titik tamang sagot sa kahon at isulat sa
patlang.
A.Santakrusan B. Dula C. Pabula D. Panunuluyan E.Moriones
F. MaiklingKuwento G. Tibag H. Wakas I. Banghay J. Simula
K. Epiko L. Tagpuan M. Kasukdulan N. Alamat

__________1. Sa elemento ng maikling kuwento, ito ay ang maayos at wastong


pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari.
__________2. Ito naman ang panahon at lugar kung saan nangyari ang maikling
kuwento.
__________3. Ito ang pinakamataas na pangyayari sa kuwento kaya’t ito ang
pinakamaaksiyon.
__________4. Sa bahaging ito ipinapakilala ang tauhan at ang tagpuang iikutin sa
kuwento.
__________5. Ang kinahinatnan o resolusyon ng kuwentong maaaring masaya o
malungkot.
__________6. Ito ay isang uri ng panitikan na ang pinakalayunin ay itanghal sa
entablado.
__________7. Ang ______________________ ay isang anyo ng panitikang
nagsasalaysay sa madali, maikli, at masining sa paraan.
__________8. Isang uri ng  panitikan kung saan ang mga hayop o kaya mga bagay na
walang-buhay ang gumaganap na mga tauhan.
__________9. Ito ay isinasagawa tuwing buwan ng Mayo tungkol sa paghahanap ni
Santa Elena sa krus na pinagpakuan kay Kristo.
__________10. Ito ay isinasagawa tuwing sasapit na ang Pasko, Disyembre 24 ng gabi
bago mag-misa de gallo.
__________11. Ang __________________ dulang panlansangan at panrelihiyon kung
saan isang marangyang parada ng mga sagala ang nagaganap.
__________12. Ito ay dulang panrelihiyong ginaganap sa mga lansangan sa lalawigan
ng Mindoro at Marinduque tuwing Mahal na Araw.
__________13. Ito ay may tauhang lubos na malakas, makapangyarihan at kinikilalang
bayani ng relihiyong pinagmulan nito.
__________14. Nagsasaad kung paano nagsimula ang mga bagay bagay na kung
saan ay nagtataglay ng kababalaghan o hindi pangkaraniwang pangyayari.

PANGALAN: PETSA
GURO: Ms. Cascelyn G. Cueto, LPT BAITANG/ANTAS – 7
ASIGNATURA: Filipino Unang Markahan Ika-7-8 Linggo Aralin 7

CGCUETO,LPT 14
ARALIN 7
Iba’t Ibang Mapagkukunan ng mga Impormasyon

Ang Pananaliksik

Mga Hakbang at Panuntunan sa Pagsasagawa ng


Makatotohanan at MApanghikayat na Proyektong
Panturismo (Travel Brochure)

Gawain 1 (PROYEKTO)

Patunayan na “It’s More Fun in the Philippines” o sabihin nating “It’s More Fun in
Tayabas”. Ipagpalagay na ikaw ay isang advertising executive na kinausap ng
Departamento ng Turismo sa Tayabas upang bumuo ng travel brochure na makapang-
aakit ng mga turista upang dalawin o pasyalan ang iba’t ibang lugar sa Tayabas.

Pamantayan sa Pagbuo ng 5 4 3 2 1
Travel Brochure
Naisa-isa ang mga hakbang na
ginawa mo sa pananaliksik ng
mahahalagang datos tungkol sa
Tayabas.

Nasuri ang ginamit o pinagkunan


ng datos o impormasyon sa
pananaliksik kaya't angkop o
mapagkakatiwalaan ang
pinagkunan mo ng mga
impormasyon.
Naglagay ng pagkilala o citation sa
mga pinagkunan ng datos.

Naisa-isa ang mga tamang


hakbang at panuntunan sa
paggawa ng proyektong
panturismo.

Nakabuo ng isang
makatotohanang proyekto
panturismo.
Nagamit nang wasto at angkop
ang pormal na wikang Filipino sa
pagsasagawa ng iyong proyektong
panturismo.

CGCUETO,LPT 15

You might also like