GEC 12: Mga Anyo ng Kontemporaryong Panitikang Filipino
MODYUL 1
Paksa: Introduksyon sa Panitikan
PANITIKAN
Mga kilalang personalidad na nagbigay pakahulugan sa panitikan:
o Bro. Azarias- “ang panitikan ay ang
pagpapahayag ng damdamin ng tao, sa
lipunan, sa pamahalaan, sa kapaligiran, sa
kapwa, at sa Dakilang Lumikha.
o Webster- “Anumang bagay raw na naisatitik,
basta may kaugnayan sa pag-iisip at
damdamin ng tao, maging ito’y totoo, kathang-
isip, o bungang tulog lamang ay maaaring
tawaging panitikan.”
o Maria Ramos- “ Ang panitikan ay kasaysayan
ng kaluluwa ng mga mamamayan. Sa panitikan
nasasalamin ang mga layunin, damdamin,
panaginip, pag-asa, hinaing, at guniguni ng
mga mamamayan na nasusulat o binabanggit
sa maganda, makulay, makahulugan,
matalinghaga at masining na mga pahayag.”
MGA LAYUNIN SA PAG-AARAL NG PANITIKAN
a. Maipakilala sa mga mag-aaral ang iba’t ibang uri ng
panitikan mula sa panahon bago dumating ang mga kastila
hanggang sa kasalukuyan.
b. Mapalalim ang pag-unawa tungkol sa mga paraan ng
pagbibigay-buhay sa mga saloobin, pagnanasa at paniniwalang
Pilipino sa pamamagitan ng panitikan bilang produktong lipunan
at kasaysayan.
c. Makatulong sa paglikha ng kritikal na pananaw sa
pamamagitan ng pagpapakita ng mga layunin ng panitikan –
maging salamin ng buhay, sumang-ayon o bumalikwas sa
namamayaning kalagayan, at
d. Makabuo ng kamalayan na tumitingin sa panitikan
bilang mayamang bukal ng mga saloobin at paniniwala tungkol sa
makatuwirang ugnayan ng tao sa sarili, sa kapwa, tao sa kaniyang
pamayanan at tao sa kaniyang lumikha.
MGA ELEMENTONG LUMILIKHA NG AKDANG PAMPANITIKAN
 Kapaligiran- Binibigyang pansin ang isang pook.
Kasama ang iba’t ibang sangkap ng kalikasan
katulad ng klima, mga likas na yaman, mga pisikal
na kapaligiran at mga kaugnayan nito.
 Karanasan- Isang lunsaran ng mayamang paksa
ang karanasan ng tao. Dito maraming napupulot na
pangyayari, sitwasyon at banghay na
mapaghahanguan ng paksa sa iba’t ibang uri ng
akda.
 Salik na Panlipunan at Pampulitika- Ang mga
gawaing may kaugnayan sa lipunan gayundin sa
pulitika ay isang malakin bahagi sa pagdadala ng
mga kaugalian, karanasan, kalinangan at
kabihasnan ng isang tanging pook o bansa.
 Salik na Panrelehiyon- Maraming mga akdang
nakilala hindi lamang sa Pilipinas kundi sa buong
daigdig ang pumaksa sa salik na ito. Hindi natin
matatawaran na ang pananampataya na natutunan
natin sa mga dayuhan ay nagkaroon ng malaking
impluwensya.
 Edukasyon- Ang pilosopiya ng edukasyon na
naituro sa atin ay lalong nagpalawak sa kalinangan
at karunungang taglay na natin. Sa pamamagitan ng
mga naituro sa atin sa mga institusyon sa ating
bansang kinagisnan, higit na nagkaroon ng puwang
sa ating puso.
IMPLUWENSYA NG PANITIKAN SA IBA’T IBANG BANSA
Banal na Kasulatan
Koran
Iliad at Odyssey
Mahabharata
Canterbury Tales
Uncle Tom’s Cabin
Divine Comedy
Awit ni Rolando
Aklat ng mga Araw
El Cid Campeador
Isang Libo’t isang Gabi
Aklat ng mga Patay
 Banal na Kasulatan (Holy Scriptures) na mula sa
Palestina at Gresia at naging batayan ng
sangkakristyanuhan.
 Koran na pinaka-Bibliya ng mga mahometano at galing
sa Arabia.
 Iliad at Odyssey ni Homer, na kinatutuhan ng kaligiran
ng mitolohiya o palaalamatan ng Gresya.
 Mahabharata ng India, kasaysayan ng mga dating Indo
at ang kanilang pananampalataya.
 Divina Comedia [Divine comedy] ni Dante ng Italya,
na nagtataglay ng ulat hinggil sa pananampalataya,
moralidad, at pag-uugali ng panahong kinauukulan.
 El Cid Campeador ng Espanya na nagpapahayag ng
katangiang panlahi ng mga Kastila at ng kanilang mga
alamat at kasaysayang pambansa noong unang
panahon.
 Awit ni Rolando na kinapapalooban ng Roncesvalles at
Docd Pares ng Pransya, na nagsasalaysay ng gintong
panahon ng kakristyanuhan at ng dating makulay na
kasaysayan ng mga Pranses
 Aklat ng mga Araw ni Confucio, na naging batayan ng
pananampalataya, kalinangan at karunungan ng mga
Intsik (na malinaw na nakarating dito sa atin).
 Aklat ng mga Patay ng Ehipto, na kinapapalamnan ng
kulto ni Osiris at ng mitolohiya at teolohiyang Ehipsyo.
 Isang Sanlibo’t Isang Gabi ng Arabia at Persia na
nagsasaad ng mga ugaling pampamahalaan, panlipunan,
pangkabuhayan at panrelihiyon ng mga silanganin
 Canterbury Tales ni Chaucer ng Inglatera, na
naglalarawan ng pananampalataya at pag-uugali ng mga
Ingles noong unang panahon.
 Uncle Tom’s Cabin ni Harriet Beecher Stowe ng
Estados Unidos na nakatawag pansin sa karumal
dumal na kalagayan ng mga alipin at nagging batayan ng
simulain ng demokrasya.
MGA KASANGKAPANG PAMPANITIKAN NA NAGBIBIGAY
ANYO SA AKDA
 Ang salitang estetika ay nanggaling sa salitang
Griyego “aesthesis” na nangangahulugang
“pakiramdam” o “dating ng mga anumang
persepsyon sa mga sentido ng tao.”
 Ito ay isang uri ng pakiramdam at reaksyon ng tao
na nakakakita.
 Kaugnay nito ang sentido ng tao ay nahahati sa
dalawang uri;
Sentidong Panlabas
 Paningin
 Pandinig
 Pang-amoy
 Panlasa
 Pansalat
Sentidong Panloob
 Imahinasyon o guniguni
 Memorya
 Pang-unawa
 Huwisyo o Pagpapasya
ANG LAYON NG ESTETIKA AY:
 Persepsyon ng mga sentidong panlabas
 Konsepto bunga ng mga sentidong panloob
 Narito ang mga kasangkapang nagbibigay-anyo sa akda
 Nilalaman- Ito ay tumutukoy sa tauhan, tagpuan,
suliranin, aksyon at tema.
AIRA C. 
  Denotasyon- Ito ay karaniwang likas o literal na
kahulugan ng salita o pangungusap. Ito ay mahanap sa 1. PROSA
diksyunaryo.
 Konotasyon- Tawag sa mga implikasyong tinataglay ng ANEKDOTA - naganap na pangyayari sa buhay
mga salita o pananalita. Ang mga implikasyong ito ay NOBELA
maaaring dulot ng pahiwatig na pananaw o saloobin na - hindi madaling basahin
taglay ng salita. - pinagmulan ng mga bagay bagay
 Diksyon- Ang tawag sa paggamit ng mga salita na - Maraming tauhan, pangyayari
ipinalalagay na bunga ng maingat at makabuluhang - Yung mga talasalitaan, pwede magamit sa araw
pagpili ng mga salitang ginagamit ng manlilikha upang araw, pakikipag talastalasan, at pagsulat
makamit niya ang pinakamabisang paraan ng PABULA
pagpapatalastas ng kaniyang nais ipahatid. - Mga hayop gumaganap
 Kasangkapan Panretorika- Ito ay tumutukoy sa
pamamaraan ng ginagamit ng akda upang makamtan MAIKLING KUWENTO
ang pinakamabisang epekto ng mga pangungusap at - Limitado ang mga tauhan
komposisyon at ang mga sangkap nito. Ito ay may
kinalaman sa kaayusan ng mga salita o pagkakasunod- Basic bahagi
sunod ng mga element ng mga pangungusap.  Panimula
 Kasangkapan Pansukat- Ang tawag sa mga  Bahagi
pamamaraan na ginagamit ng akda, lalo na ang tula,  Wakas
upang bigyan ng angkop at kaaya-ayang daloy ang
indayog ng mga salita at pangungusap kapag ito ay TALAMBUHAY
binibigkas.  Karaniwan - pang iba siya, iba gumagawa, mula
 Kasangkapang Metaporikal- Ang mga ginamit na kapanganakan hanggang mamatay
tayutay na nagpapayaman sa kabuluhan at kahulugan  Di-Karaniwan - naglalaman mga prinsipyo sa buhay,
ng akda. layunin, mga pansarili
 Tono- Ang nagsasabi kung ano ang saloobin na
nakapaloob sa teksto; Matapat ba? Sarkastiko? TALUMPATI
Nanunudyo? At iba pa.  Handa - saulado, alam mo tono bigkas tindig, praktisado
 Istruktura- Binibigyang halaga ang pangkalahatang  Impromptu - segundo oras minuto lang preparation
kaayusan at pagkahahanay ng mga bahagi ng isang kaya dapat nag research about sa paksa
akda.
KUWENTONG BAYAN
- Hinaluan ng mga kababalaghan
MODULE 1 NOTES - Sa pamamaraan ng pasalindila - pinaka unang
ginamit ng mga ninuno na uri ng panitikan
3 URI NG PANITIKAN
2. PATULA
1) Pasalindila
- verbal ODA - Walang sukat at pantig
- pasalin salin
- sinunog ng mga kastila ang mga nailimbag na libro DUPLO - Patay na panitikan
- sinunog lahat ito lang natira paslaindila (karunungang
bayan, chu chu) FRANCISCO BALTAZAR
- verbal kaya di nasunog
2) Pasalinsulat GEC 12: Mga Anyo ng Kontemporaryong Panitikang Filipino
- may nahahawakan, nakikita, nasusulat na MODYUL 2
(baybayin, kastila, tagalog) Paksa: Pangkalahatang Anyo ng Panitikan
3) Pasalintroniko
- nasa net na, computer, laptop PANGKALAHATANG ANYO NG PANITIKAN

TRADISYON - tradisyon ay bahagi ng kultura 1. PROSA O TULUYAN

INSTITUSYON • Ito ay maluwag na pagsasama-sama ng mga salita sa
KULTURA katutubong takbo ng pangungusap.
HENERASYON - salinlahi
ASIGNATURA Uri ng Prosa o Tuluyan

Mga bumubuo sa lipunan A. ANEKDOTA

 Simbahan
 Lipunan
 Paaralan
*** Magkasama ang pamahalaan at simbahan noon
*** Relihiyon - pinakamalaking influence ng mga panitikan sa
pilipinas
*** Panitikan at Kasaysayan magkakambal
 Bakit nagtatalo talo sa nakadiskubre ng Pilipinas?
- Bago dumating sila Magellan may mga indio nang
nakatira sa Pilipinas
- Hindi naman daw nawala ang isla
 Ferdinand magellan - unang naka discover ng Pilipinas
 Maharlika - unang pangalan daw ng Philippines
MODULE 2 NOTES
 Prosa - talata at pangungusap
 Patula - may sukat, bilang, saknong
- mayaman sa matatalinhagang salita, tayutay
 Isang maikling pagsasalaysay ng isang
makatawag-pansin o nakatutuwang
pangyayari sa buhay ng isang tao na
kadalasa’y kilala o tanyag. Ang pagsasalaysay
ay karaniwang maikli ang mga pangyayari at
maaaring totoong nangyari sa tao o maaari rin
namang likhang-isip lamang subalit halos
nahahawig sa katotohanan.
 Madalas nagagamit ang anekdota sa pagsulat
lalo na kapag may isang bagay na nais bigyan-
diin ang manunulat kung saan angkop na
angkop ang mensahe ng anekdota.
 Nagagamit din ito sa pagtatalumpati lalo na sa
pagsisimula o pagwawakas o kung may puntos
na nais bigyan-diin ang tagapagsalita.
 Nagagamit ang anekdota upang
makapagbigay-aliw, makapagturo,
makapagbigay-aral patungkol sa paksa.
 Isang uri ng akdang tuluyan na tumatalakay sa
kakaiba o kakatwang pangyayaring naganap sa
buhay ng isa o kilalang tanyag.
AIRA C. 
Uri ng Anekdota  Balitang Buhat sa Talumpati
 Nakakatawa  Balitang Pampulitikal
 Pilosopikal  Balitang Pampalakasan
 Nakapagpapaalala
 Balitang Pantahanan
 Inspirasyonal
 Pagbibigay ng babala  Balitang Panlibangan
 Balitang Pangkabuhayan
Halimbawa:
TSINELAS NI JOSE RIZAL

Maganda ang dagat at ang ilog sa aming bayan sa Laguna. Bughaw na may
halong luntian kapag walang sigwa. Ang tubig sa wawa ay napapaligiran
ng mga kawayang sumasayaw na tila umiindak kapag nahihipan ng
hangin.
Ang mga bangkang may layag ay parang mga paru-parong puti na
naghahabulan.
Ang bangka ay karaniwang gawa sa kahoy na inukit sa matibay na kahoy
na nakukuha sa aming gubat. Kung minsan ito ay may daawang katig na
gawa sa matitibay at mahabang kawayan upang ang bangka ay hindi
gumiwang kapag ito ay nakatigil sa tubig.
Karamihan sa gamit nito ay pangingisda nguni’t sa aming lalawigan, ang
ginagamit naming sa paglalakbay lalo na sa pagtawid sa ibayo ng dagat.
Mas mabilis ito kaysa sa gumamit ng kalabaw o ng karetela.
Naalala ko pa noon kasalukuyang kaming nakasakay sa bangka nang
humulagpos ang isa kong tsinelas. Ang tsinelas ay ang gamit naming sa
pagpasok at pagpunta sa mga lakaran kung saan ang bakya na gawa sa
kahoy ay hindi nararapat.
D. TALUMPATI
 Isang buod ng kaisipan o opinyon ng isang tao na
ipinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita sa publiko.
 Isa itong sining ng pagpapahayag ng isang kaisipan
tungkol sa isang paksa sa paraang pasalita sa harap ng
tagapakinig.
Uri ng Talumpati
 Pagkakasulat (Pormal o impormal)
 Pamamaraan (Pinaghandaan o Hindi Pinaghandaan)
 Layunin (Manghikayat, Mangatuwiran, Magbigay ng
kaalaman, manindigan sa paniniwala)
Proseso ng Pagsulat ng Talumpati

Mabilis itong unanod sa tubig bago ko nahabol para kunin. Malungkot ako  Paghahanda
dahil iniisip ko ang aking ina na magagalit dahil sa pagkawala ng aking
tsinelas.
 Pananaliksiksik
 Pagsulat
Tiningnan ako ng nagsasagwan nang kinuha ko ang aking isa pang  Pagsebisa
tsinelas at dali dali kong itinapon sa dagat, kasama ang dasal na mahabol
nito ang kaparehas na tsinelas.
Katangian ng Mahusay na Mananalumpati
“Bakit mo itinapon ang iyong isa pang tsinelas?” tanong sa akin
kasamahan ko sa bangka.  Malinaw ang pagbigkas
 Maayos na Tindig
“Isang tsinelas ang nawala sa akin at walang silbi sa makakakita. Ang
 Angkop ang emosyon, galaw at kumpas ng kamay
isang tsinelas na nasa akin ay wala ring silbi sa akin. Kung sino man ang
makakuha ng pares ng tsinelas ay magagamit niya ito sa kaniyang
paglakad. E. PABULA

Napatingin ulit sa akin ang mama. Marahil naunawaan niya ang isang  Ang pabula o fable sa Ingles ay isang uri ng panitikan
batang katulad ko.
kung saan hayop o kaya’y mga bagay na walang buhay
B. TALAMBUHAY ang siyang mga tauhan sa istorya.
 Ang talambuhay ay (mula sa pinagsamang mga salitang  Ang mga pabula ay kathang-isip lamang ngunit nag-
“tala” at “buhay” na may diwang “tala ng buhay” ) o iiwan ng aral sa mga mambabasa.
biyograpiya ay isang anyo ng panitikan na nagsasaad ng  Kung ang tawag sa manunulat ng maikling kwento ay
kasaysayan ng buhay ng isang tao hango sa mga tunay “Kwentista”, ang tawag naman sa manunulat ng pabula
na tala, pangyayari at impormasyon. ay “Pabulista”
 Isang uri ng panitikan na nagsasalaysay ng simpleng
Uri ng Talambuhay ayon sa paksa at may-akda
 Talambuhay na pang-iba kwentong karaniwang nagtatampok sa mga hayop
 Talambuhay na Pansarili bilang mga tauhan.
 Isang katotohanan na ang pinakamayaman ay ang taong
Uri ng Talambuhay ayon sa Nilalaman binusog ng panitikan. At ang pabula ay isang
 Talambuhay na Karaniwan mahalagang bahagi ng panitikan.
 Talambuhay na Di-Karaniwan  Sinasabi noon pang ika-6 na siglo bago isilang si Kristo
naririnig na ang mga pabula. Sa mga panahong iyon
C. BALITA
 Naglalarawan ng kasalukuyang pangyayari sa loob at naging bukambibig ang Griyegong pabulistang
labas ng bansa. nagngangalang Aesop o Esopo. Bukod kay Aesop,
 Pangyayaring hindi karaniwang, isang ulat, kinilala ring mga pabulista sina Babrias, Phaedrus,
nakapagbibigya ng impormasyon, at mapaglilibangan ng Romulus, Hesiod, Aeschylus, Archilocus, Socrates,
mambabasa, nakikinig at nanonood. Phalacrus at Planudes.
 Ang pabula na simpleng kuwento ng mga hayop ay
Mga Katangian ng Balita
 Kawastuhan binabasa sa buong daigdig sapagkat nakapagtuturo ito
 Katimbangan ng kabutihang asal.
 Makatotohanan
 Kaiklian F. PARABULA

Uri ng Balita  Ang parabola ay kuwentong hango sa Bibliya.

 Balitang Panlokal Naglalaman ito ng mga talinghaga at nagtuturo ng aral.
 Balitang Pag-edukasyon Ito ang uri ng kuwentong ginagamit ng ating
 Balitang Pambansa Panginoong Hesurkristo sa kanyang pangangaral.
 Balitang Pandaigdig

AIRA C. 
  Ito rin ay tungkol sa buhay na maaaring mangyari o
nangyayari na kung saan nagtuturo ng ispiritwal o
kagandahang asal na magiging gabay ng isang taong na
sa pangangailangang mamili o magdesisyon.
G. NOBELA
 Isang mahabang likhang sining na nagpapakita ng
pangyayaring pinagdikit sa pamamagitan ng balangkas.
 Layunin ng isang nobela ay paglahad ng hangarin ng
bida at kontra bida ng kuwento. Ginagawa ito sa isang
malikhaing pagsasalasay ng pangyayari.
 Ang bawat pangyayari ay may mahalagang papel na
ginagampanan sa kabuuan ng nobela.
H. MAIKLING KUWENTO
 Isang anyo ng panitikan na naglalayong magsalaysay ng
isang mahalaga at nangingibabaw na pangyayari sa
buhay ng pangunahing tauhan at nag-iiwan ng isang
kakintalan sa isip ng mga bata.
 Katha na nagsasalaysay at tumatalakay sa sa madulang
bahagi ng buhay. Hindi ito pinaikling nobela o buod ng
isang nobela.
 Isang uri ng masining na pagsasalaysay na maikli ang
kaanyuan at ang diwa ay napapalaman sa isang buo,
mahigpit at makapangyarihang balangkas na inilalahad
sa isang paraang mabilis ang galaw.
 Isang akdang naglalathala at nagsasalaysay ng mga
makatutuhanang pangyayari sa pang-araw-araw na
buhay.
 Isang akdang pampanitikan na likha ng guniguni at
salagimsim na sahig sa buhay na aktwal na naganap o
maaaring maganap.
I. SANAYSAY
 Komposisyon na prosa na may iisang diwa at pananaw.
 Sistematikong paraan ng pagpapaliwanag ng isang
bagay o pangyayari.
 Uri ng komunikasyon sa pamamagitan ng lathalain na
may layuning maihatid ng nais na maipabatid sa kapwa
tao.
2. PATULA
 Masining o karaniwang pagsasama-sama ng mga salita
upang makabuo ng mga taludtod na maaaring may
sukat at tugma.
 Julian Cruz Balmaceda
- “ang tula ay isang kaisipang naglalarawan ng
kagandahan, ng kariktan na natitipon sa isang
kaisipan upang maangkin ang karapatang matawag
na tula.”
A. TULANG LIRIKO
 Nagsasaad ng marubdob na karanasan, guni-guni o
damdamin ng may akda.
Uri ng Tulang Liriko
 Awiting Bayan
- ang karaniwang paksa ng uring ito ay pag-ibig
kawalang-pag-asa o pamimighati, pangamba,
kaligayahan, pag-asa, at kalungkutan.
 Soneto
- Ito’y tulang may labing-apat na taludtod hinggil sa
damdamin at kaisipan, may malinaw na batiran ng
likas na pagkatao, at sa kabuuan, ito’y naghahatid
ng aral sa mambabasa.
 Elehiya
- nagpapahayag ng damdamin o guniguni tungkol sa
kamatayan o kaya’y tula ng pananangis lalo na sa
paggunita ng isang yumao
 Dalit
- awit na pumupuri sa Diyos o Mahal na Birhen at
nagtataglay ng kaunting pilosopiya sa buhay
 Pastoral
- ito’y may layuning mag-larawan ng tunay na buhay
sa bukid
 Oda
- Nagpapahayag ng isang papuri, panaghoy, o iba
pang masiglang damdamin; walang tiyak ma bilang
ng pantig o tiyak na bilang ng taludtod sa isang
saknong.
B. TULANG PASALAYSAY
 Mga tulang may kwento at tauhang gumagalaw.
Mga Uri ng Tulang Pasalaysay
 Epiko
- ang mga epiko ay nagsasalaysay ng mga
kabayanihang halos hindi mapaniwalaan pagkat
nauukol sa mga kababalaghan. Ito’y nagbubunyi sa
isang alamat o kasaysayan na naging matagumpay
laban sa mga panganib at kagipitan.
 Awit at Korido
- ang mga ito’y mga paksang hango sa pangyayaring
tungkol sa pagkamaginoo at pakikipagsapalaran, at
ang mga tauhan ay mga hari’t reyna, prinsipe’t
prinsesa. Ang dalawang ito’y nagkakaisa sa
kaharian.
- Ang awit ay may sukat na labindalawang (12)
pantig at inaawit nang mabagal sa saliw ng gitara o
bandurya, samantalang ang kurido’y may sukat na
walong (8) pantig at binibigkas sa kumpas ng
martsa.
 Balad
- Ito ay may himig na awit dahilang ito ay inaawit
habang may nag-sasayaw. Ito ay nilikha noong
unang panahon. Sa kasalukuyan ay napapasama na
ito sa tulang kasaysayan na may anim hanggang
walong pantig.
C. TULANG PATNIGAN
 Karagatan
- Ito ay batay sa alamat ng singsing ng isang prinsesa
na naihulog niya sa dagat sa hangarin nitong
mapangasawa ang kasintahang mahirap.
 Duplo
- Ito ang humalili sa karagatan. Ito’y paligsahan ng
husay sa pagbigkas at pangangatwiran nang patula.
Ang pangangatwiran ay hango sa Bibliya, sa mga
sawikain, at mga kasabihan. Karaniwang nilalaro
ito upang aliwin ang namatayan.
 Balagtasan
- Ito ang pumalit sa duplo at ito’y sa karangalan ng
Siesne ng Panginay na si Francisco “Balagtas”
Baltazar. Ito’y tagisan ng talino sa pagbigkas ng
tula, bilang pangangatwiran sa isang pagtatalunan.
D. TULANG PANTANGHALAN
 Trahedya
- Angkop ang uring ito ng dula sa mga tunggaliang
nagwawakas sa pagwawakas sa pagkasawi o
pagkawasak ng pangunahing tauhan.
 Parsa
- Isang uri ng dula na ang layunin ay magpasiya sa
pamamagitan ng mga kawing-kawing na mga
pangyayaring nakakatawa.
 Saynete
AIRA C. 
 - Ang paksa ng ganitong uri ng dula ay mga
karaniwang pag-uugali ng tao o pook.
 Melodrama
- Ito ay karaniwang ginagamit sa lahat ng mga
dulang musical, kasama na ang opera. Ngunit
ngayon ito ay may kaugnayan sa trahedya tulad din
ng parsa sa komedya. Ang sangkap ng uring ito ay
malungkot ngunit nagiging kasiya-siya ang
katapusan para sa pangunahing tauhan ng dula.
 Komedya
- Isang gawa na ang sangkap ay piling-pili at ang
pangunahing tauhan ay may layong pukawin ang
kawilihang manonood. Nagwawakas ito nang
masaya. Ang tunggalian ay karaniwang nagtatapos
sa pagkakasundo ng mga tauhan na siyang
nakapagpapasiya ng damdamin ng manonood.

AIRA C. 