Professional Documents
Culture Documents
TALAKAYAN I:
PANDIWA
Layunin:
Kahulugan:
Ang Pandiwa ay salitang nagpapakilos o nagbibigay buhay sa isang lipon ng mga salita.
Bahagi ng pananalita na nagsasad ng kilos o galaw.
Halimbawa:
Ang konstabularya ay naglunsad ng puspusang pagsugpo sa mga bandido.
Aspekto
- ang tawag sa panahoon ng pagkakaganap ng kilos.
Pawatas
- ang tawag sa mga pandiwang hindi pa nababanghay sa ibat-ibang aspekto.
1. PERPEKTIBO
- Ang kilos ay naganap o nangyari na.
Halimbawa:
Salitang ugat Pawatas Perpektibo
ayon umayon umayon
2. IMPERPEKTIBO
- Ang kilos ay nagaganap o kasalukuyang nangyayari.
Halimbawa:
Salitang ugat Pawatas Imperpektibo
kaway kumaway kumakaway
3. KONTEMPLATIBO
- Ang mga kilos ay mangyayari o magaganap pa lamang.
Halimbawa:
Salitang ugat Pawatas Kontemplatibo
asa umasa aasa
PAGSASANAY:
1. itampok
2. magpakasaya
3. kaltasin
4. pagtakpan
5. magsaya
6. tumulong
7. ikamangha
8. magkasubukan
9. ipagtanggol
10. puntahan
TALAKAYAN II
MGA URI NG PANDIWA
Aralin 2
Layunin:
Halimbawa:
1. Umaaraw kanina.
Halimbawa:
1. Si Ramon ay nag-aayos ng sirang barko.
Halimbawa:
PAGSASANAY:
Panuto: Isulat ang P kung ang nasa loob ng panaklong ay palipat, at K naman kung ito ay katawanin.
____1. Nagtuturo ng libre sa mga matatandang hindi marunong magsulat at bumasa ang pampublikong
guro.
____3. Nagbigay ng tulong sa mga nasalanta ng bagyo ang mga mag-aaral ng unibersidad ng urdaneta.
TALAKAYAN III
POKUS NG PANDIWA
Aralin 3
Layunin:
Pokus ng pandiwa
- ang paksa ang tagatanggap ng kilos na isinasaad ng pandiwa sa pangungusap; sumasagot sa tanong na
"sino?". (mag-, um-,mang-,ma-, maka-,makapag-, maki-, magpa-.)
Halimbawa:
2. Pokus sa Layon
[-in- , -i- , -ipa- , ma- , -an] Sa Ingles, ito ay ang direct object.
Halimbawa:
Ang paksa ang lugar na ginaganapan ng pandiwa sa pangungusap; sumasagot sa tanong na “saan?”
[pag-/-an , -an/-han , ma-/-an , pang-/-an , mapag-/-an]
Halimbawa:
Ang paksa ang tumatanggap sa kilos ng pandiwa sa pangungusap; sumasagot sa tanong na “para
kanino?” [i- , -in , ipang- , ipag-] Sa Ingles, ito ay ang indirect object.
Halimbawa:
Ang paksa ang kasangkapan o bagay na ginagamit upang maisagawa ang kilos ng pandiwa sa
pangungusap; sumasagot sa tanong na “sa pamamagitan ng ano?”
[ipang- , maipang-]
Halimbawa:
Ang paksa ang nagpapahayag ng sanhi ng kilos ng pandiwa sa pangungusap; sumasagot sa tanong na
“bakit?” [i- , ika- , ikina-]
Halimbawa:
7 .Pokus sa direksyon
Ang paksa ang nagsasaad ng direksyon ng kilos ng pandiwa sa pangungusap; sumasagot sa tanong na
“tungo saan/kanino?” [-an , -han , -in , -hin]
Halimbawa:
PAGSASANAY:
Panuto: Salungguhitan ang paksa sa pangungusap at bilugan ang pandiwa. Pag-aralan ang ugnayan ang
paksa at pandiwa. Isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang.
a. Aktor
b. Gol
c. Lokatib
d. Benepaktib
e. Instrumental
f. Kosatib
TALAKAYAN IV:
KAGANAPAN NG PANDIWA
Aralin 4
Layunin:
•makikilala ang ibat-iabang gamit ng kaganapan ng pandiwa.
KAGANAPAN NG PANDIWA
1. Kaganapang Tagaganap
Halimbawa:
2. Kaganapang Layon
Halimbawa:
Naghanda ng palatuntunan ang mga guro at mag- aaral, sapangdating ng mga panauhin.
3. Kaganapang Tagatanggap
- Bahagi ng panaguri na nagpapahayag kung sino ang nakikinabang sa kilos na isinasaad ng pandiwa.
Halimbawa:
4. Kaganapang Ganapan
Halimbawa:
5. Kaganapang Kagamitan
- Bahagi ng panaguri na nagsasaad kung anong bagay o kagamitan ang ginagamit upang maisagawa ang
kilos na ipinahahayag ng pandiwa.
Halimbawa:
6. Kaganapang Direksyunal
- Bahagi ng panaguri na nagsasaad ng direksyong isinasaad ng kilos na ipinahahayag ng pandiwa.
Halimbawa:
7. Kaganapang Sanhi
Halimbawa:
PAGSASANAY:
Panuto: isulat ang kaganapan ng pandiwa ng mga salitang may salungguhit titik lamang ang isulat.
e. Kaganapang kosatib
f. Kaganapang tagatanggap o benepaktib
Mga sagot:
Pagsasanay I
Pagsasanay II
1. P 6. K
2. K 7. P
3. P 8. K
4. P 9. K
5. P 10. P
Pagsasanay III
1. A 6. F
2. C 7. D
3. A 8. C
4. D 9. C
5. E 10. D
Pagsasanay IV
1. A 6. D
2. F 7. A
3. B 8. F
4. C 9. E
5. F 10. A