Pagsusuri sa Akdang

“Huling Talumpati ni Ninoy Aquino”

ni Benigno Simeon "Ninoy" Aquino Jr.

             I.        Pagkilala sa may Akda.

-              Si Benigno Simeon “Ninoy” Aquino Jr. ay ipinanganak noong ika-27 ng Nobyembre, 1932.
Siya ay anak ng dating Assemblyman Benigno Aquino, Sr. at Aurora Aquino-Aquino ng Tarlac.
Si Ninoy ay 17 taong gulang lamang ng matanyag sa pagiging isang korespondent ng digmaan sa
Korea. Naging pinakabatang nahalal na punong-bayan sa Concepcion, Tarlac. Siya rin ay naging
katidong teknikal ng mga pangulong sina Ramon Magsaysay at Carlos P. Garcia. Noong
panahon ng panunungkulan ni Diosdado Macapagal si Ninoy ay umanib sa Partido Liberal. Siya
ang naging pangkalahatang kalihim ng partido na naging daan upang siya ay mahalal na
pinakabatang senador noong 1967.
-       Nang ideklara ang Batas Militar (Martial Law), si Ninoy ay dinakip at nakulong ng maraming
taon. Siya ay nagkaroon ng sakit sa puso at pinahintulutan naman na maoperahan sa Estados
Unidos. Dahil sa pagnanasang maglingkod sa bayan at sambayanang Pilipino, bumalik si Ninoy
sa Pilipinas. Subalit sa kanyang pagbabalik ay hindi na niya naisakatuparan ang kanyang mga
adhikain sapagkat pagtuntong pa lang niya sa paliparan ng MIA, siya ay binaril at nalugmok sa
Tarmac. Ang kanyang pagkamatay noong Agosto 21, 1983 ang siyang nagmulat at gumising sa
natutulog na damdamin ng taong-bayan.
-       Nag-alsa ang milyung-milyong Pilipino at ito ay tinaguriang "People Power." Napatalsik ang
dating Pangulong Ferdinand Marcos at iniluklok ang maybahay ni Ninoy na si Corazon Aquino
bilang pangulo ng bansa.
         II.          Uri ng Panitikan
-                Isa itong halimbawa ng talumpati
          III.        Layunin ng may Akda
-               Ito ay naglalayon na mabuksan ang isipan ng mga Pilipino ukol sa pinaglalaban ni Ninoy
para sa ating bansa. Layon din nito maging bukas ang isipan ng mga mamamayan sa diktaturya
ng Pangulong Marcos sa panahong iyon.
         IV.        Tema o Paksa ng May-akda
-              Isang madamdaming talumpati ng pagkamakabayan at sakripisyo na ginawa ni Ninoy
Aquino.
          V.          Mga Tauhan sa Akda.
-               Ninoy Aquino
-               Pang. Ferdinand Marcos
           VI.      Panahon
-               1983, Singapore
            VII.    Nilalaman/ Balangkas ng Pangyayari
-               Nagpakita ng damdaming makabayan at hirap na dinanas ni Ninoy Aquino. Sinaad
niya rin dito ang buhay niya sa Boston at ang mga sandal kasama niya ang pamilya. Sinabi rin
ang mga ginawang pang-aapi ng dictator na si Pang. Marcos.

             VIII.        Mga Kaisipan/ Ideyang Taglay ng Akda

-               Ang madamdaming talumpati ni Ninoy Aquino na nagtataglay ng kanyang kahandaan sa
kamatayan niyang inaasahan sa pagbalik sa bansa. Gusto niya rin malaman ng mga Pilipino na
kailangan nilang tapusin ang diktaturya ng pangulo at kumilos na para sa demokrasya. Ang
inilahad niyang talumpati ay nagtataglay ng damdaming makabayan na hindi matatawaran.

                     IX.    Buod

-              -  Matapang na pagpapahayag ng kahandaan sa kamatayan ni Ninoy Aquino sa pag-uwi niya
sa Pilipinas ang bungad niya. Matapos ang tatlong taon ng pagtigil niya sa Boston upang
operahan sa puso, tapos na din ang nilaan na panahon ng pamahalaang diktaturya para sa kanya.
Alam niya na pagdating dito ay “death sentence” ang sasalubong sa kanya, inihanda na niya ang
sarili sa pinaka malalang mangyayari. Siya ay inakusahang nangungunang komunista sa bansa na
kanyang pinabulaanan. Nahahabag siya sa buhay na dinaranas ng mga kababayan niya matapos
ipatupad ang “Martial Law” noong Setyembre 21, 1972. Ang Pilipinas ang naging isang mundo
ng takot at krimen na lalong nagpapahirap sa mga tao upang makabangon. Gusto niya rin
ipabatid sa mga tao na kailangan ng kumilos at mas paigtingin ang kagustuhang maibalik ang
demokrasya.Sa tulong ng Diyos at mga taong nagtutulong –tulong ay makakmit din ang kalayaan
sa diktaturya sa administrasyon ng pangulong Marcos. Tinapos niya ito sa mga salitang “I return
from exile and an uncertain future with only determination and faith to offer – faith in our
people and faith in God.”

"HULING TALUMPATI NI NINOY AQIUNO"

Ako nagbalik sa aking libreng kalooban na sumali sa hanay ng mga struggling upang ibalik ang
aming mga karapatan at mga kalayaan sa pamamagitan ng mga di- karahasan .

Humingi ako walang paghaharap . Lamang ako at manalangin ay nagsusumikap para sa isang
tunay na pambansang pagkakasundo itinatag sa katarungan .

Ako ay inihanda para sa pinakamasama , at nagpasya laban sa payo ng aking ina , ang aking
espirituwal na tagapayo , marami sa aking mga kaibigan nasubok at ang ilan sa aking mga
pinaka- nagkakahalaga pampulitika tagapayo .
Ang isang kamatayan naghihintay sa akin. Dalawang higit pang pagbabagsak singil , parehong
pagtawag para sa parusa ng kamatayan , na nag-file dahil iniwan ko tatlong taon na ang
nakakaraan at ngayon ay nakabinbin sa mga korte .

Tatlong taon na ang nakalilipas kapag ako ay naiwan para sa isang emergency operation puso
bypass , umaasa ako at prayed na ang mga karapatan at mga kalayaan ng aming mga tao ay
lalong madaling panahon ay maibabalik , na mga kondisyon na living gusto mapabuti at ang
dugo - pagpapaalam nais itigil .

Kaya kong nagpasya na humingi ng pampulitika ng pagpapakupkop laban sa America , ngunit sa

tingin ko ito ay ang aking tungkulin , dahil ito ay ang tungkulin ng bawat Filipino, upang
magdusa kasama ng kanyang mga tao lalo na sa oras ng krisis . Hindi ko kailanman na
hinahangad hindi pa ako nabigyan ng anumang mga assurances , o pangako ng kaluwagan sa
pamamagitan ng mga rehimen. Bumalik ako kusang-loob na armado lamang na may isang
malinaw na budhi at pinatibay sa pananampalataya na sa katapusan , katarungan ay sumulpot
nagdiriwang . Ayon sa Gandhi , payag ang sakripisyo ng mga walang-sala ay ang pinaka-
makapangyarihang kasagutan sa walang galang paniniil na pa na- conceived sa pamamagitan ng
Diyos at tao .

Sa halip na sumulong pa namin inilipat paatras . Ang mga killings ay nadagdagan , ang
ekonomiya ay kinuha ng isang pagliko para sa mas masahol pa at ang tao sitwasyon karapatan ay
deteryorado .

Sa panahon ng panahon ng militar na batas, ang kataas-taasang hukuman narinig petitions para
habyas korpus . Ito ay pinaka- tumbalik pagkatapos ng batas militar ay di-umano'y na itinaas , na
ang kataas-taasang hukuman noong nakaraang Abril pinasiyahan maaari itong mas mahaba
aliwin petitions para habyas korpus para sa taong pinigil sa ilalim ng Presidential Order pagtuon ,
na sumasaklaw sa lahat ng tinaguriang pambansang seguridad kaso at kung saan naroroon sa
ilalim ng pangyayari maaaring masakop ang halos anumang bagay .

Ang bansa ay sumulong nang malayo sa kanyang mga oras ng problema. Pang-ekonomiya,
panlipunan at pampulitikang mga problema tumaranta ang mga Pilipino . Ang mga problema ay
maaaring surmounted kung kami ay nagkakaisa . Ngunit maaari naming ma Estados lamang
kung ang lahat ng karapatan at kalayaang tangkilikin bago Septiyembre 21, 1972 ay ganap na
ibinalik.

Ang Pilipino tinanong para sa walang higit pa, ngunit tiyak tanggapin walang mas kaunti, mas
mababa sa lahat ng karapatan at kalayaang garantisadong sa pamamagitan ng ang 1935 saligang
batas - ang pinaka- banal legacies mula sa founding ama .

Oo , ang mga Pilipino ay matiyaga , ngunit may limitasyong sa kanyang pasensya . Dapat namin
maghintay hanggang pasensya na snaps ?

Ang nationwide paghihimagsik ay dumadami at nagbabanta sa sumabog sa isang duguan

rebolusyon . Mayroong isang lumalagong cadre ng mga batang Pilipino na sa wakas ay dumating
sa mapagtanto na ang kalayaan ay hindi kailanman ipinagkaloob , ito ay nakuha na. Dapat relive
namin ang agonies at ang dugo - pagpapaalam sa mga nakaraan na nagdala ng nakalahad sa
aming republika o maaari naming umupo bilang kapatid na lalaki at babae at talakayin ang
aming mga pagkakaiba ng katwiran at tapat na kalooban ?

Madalas ko nagtaka kung gaano karaming mga hindi pagkakaunawaan sana naisaayos na madali
ay ang disputants lamang dared upang tukuyin ang kanilang mga tuntunin .

Kaya bilang na mag-iwan walang kuwarto para sa hindi pagkakaunawaan , dapat ko bang
tukuyin ang aking termino:

Anim na taon na ang nakakaraan , ako ay sentenced upang mamatay bago ang isang grupo ng
nagpapaputok sa pamamagitan ng isang militar husgado na ang hurisdiksyon ko steadfastly
tumangging makilala . Ito ay ngayon oras para sa rehimen na magpasya . Order ang agarang
pagpapatupad o itakda sa akin libre.

Ako ay sentenced upang mamatay para sa di-umano'y pagiging ang nangungunang komunista
lider . Ako ay hindi isang komunista , ay hindi kailanman at hindi kailanman ay magiging .

Pambansang pagkakasundo at pagkakaisa maaaring nakamit , ngunit lamang na may katarungan ,

kabilang ang hustisya para sa aming mga Muslim at Ifugao kapatid na lalaki . Maaaring walang
deal na may isang diktador . Walang kompromiso sa diktadura .

Sa isang rebolusyon doon ay maaaring talagang maging walang panalo rito , tanging ang mga
biktima . Wala kaming upang sirain upang bumuo .

Pagbabagsak Nagmumula pangkabuhayan, panlipunan , at pampulitika sanhi at ay hindi malutas

sa pamamagitan ng pulos militar na solusyon : Ito ay maaaring hindi curbed may kailanman
pagtaas ng pagkakapigil ngunit gamit ang mas patas na pamamahagi ng kayamanan , mas
demokrasya at higit pa kalayaan .

Para sa ekonomiya ng upang pagpunta sa sandaling muli , ang mga trabahador ay dapat na
ibinigay na kanyang lamang at ayon sa batas o magbahagi ng kanyang paggawa, at upang ang
mga may-ari at mga tagapamahala ay dapat maibalik ang pag-asa kung saan may kaya dapat ng
kawalan ng katiyakan kung hindi kawalan ng pag-asa .

Sa isa sa mga mahaba ang corridors ng Harvard University ay inukit sa granite ang mga salita ng
Archibald Macleish : ' Paano dapat kalayaan ay defended ? Sa pamamagitan ng armas kapag ito
ay inaatake sa pamamagitan ng armas ; sa pamamagitan ng katotohanan kapag ito ay inaatake sa
pamamagitan ng namamalagi ; sa pamamagitan ng demokratikong pananampalataya kapag ito ay
inaatake sa pamamagitan ng awtoritaryan aral ng isang iglesya . Laging at sa mga huling gawa ,
ayon sa pagpapasiya at pananampalataya . '

Bumalik ko mula sa pagpapatapon at isang hindi tiyak hinaharap na may lamang pagpapasiya at
pananampalataya upang mag-alok - pananampalataya sa aming mga tao at pananampalataya sa
Diyos . ( 1983)