STAJ RAPORU

ASELSAN ELEKTRĠK SANAYĠ A.ġ.

MAKĠNA III GRUP ĠġLETME V E ORGANĠZASYON STAJI

ANKARA-2001

ASELSAN A.ġ. (ASELSAN ELEKTRONĠK SANAYĠ ANONĠM ġĠRKETĠ)

1
 KuruluĢ tarihi : 1975
ÖdenmiĢ Sermayesi : 4.900.500.000.000 TL
Kayıtlı Sermayesi : 11.000.000.000.000 TL
ÇalıĢan sayısı : 2882
Genel Müdür : Necip Kemal BERKMAN
Genel Müdür Ayhan Gerçeker (HaberleĢme
Yardımcıları : Cihazları Grubu)
Mahmut Karadeniz (Mikrodalga ve
Sistem Teknolojileri Grubu)
Cengiz Ergeneman (Mikroelektronik,
Güdüm ve Elektro-Optik Grubu)
Mehmet Kamiloğlu (Mali ĠĢler)
ASELSAN A.ġ.(ASELSAN
Elektronik Sanayi ve Ticaret A.ġ.)
Macunköy:Mehmet Akif Ersoy
Mahallesi
Firmanın tam adı ve 16. Cad. No:16
Adresi: Macunköy - Yenimahalle -
ANKARA
**
Akyurt:PK.30 06011 Etiler /
ANKARA
Telefon : (312) 385 19 00
Faks : (312) 354 13 02, (312) 354 52 05
E-Posta : webmaster@venus.aselsan.com.tr
Internet : http://www.aselsan.com.tr

1.ASELSAN HAKKINDA GENEL BĠLGĠ

ASELSAN, Kıbrıs BarıĢ Harekatında sıkıntısı çekilen taktik saha haberleĢme

sistemlerine bir çözüm getirmek, telsiz cihazları üretmek için kurulmuĢtur. Bugün
haberleĢme cihazlarından, elektronik harp sistemlerine, radarlardan alçak irtifa hava
savunma sistemlerine, gece görüĢ cihazlarından güdüm sistemlerine kadar geniĢ bir
yelpaze içinde ürettiği 99 sistemin 81'i kendi mühendislerinin özgün tasarımı olan,
büyük, yurtiçinde ve yurtdıĢında saygın bir elektronik sanayii kuruluĢudur.

ASELSAN baĢlangıçtan beri üretimini askeri, sivil ürünler alanında yapmayı ve

ihracat olanaklarını araĢtırmayı hedeflemiĢtir. Bu hedef doğrultusunda da bugüne kadar
kümülatif olarak askeri satıĢlar; sivil satıĢlar ve yurtdıĢı satıĢların toplamı kadar
olmuĢtur.ASELSAN‟ın yıllık satıĢları her yıl artarak 1999 yılı sonunda 200 milyon
dolar düzeyine ulaĢmıĢtır.

ASELSAN Ankara‟da Macunköy ve Akyurt‟ta yerleĢik iki ayrı tesiste üretim

mühendislik, pazarlama ve satıĢ faaliyetlerini sürdürmektedir.Macunköy tesisleri 75.000
metrekaresi kapalı olmak üzere 131.190 metrekarelik bir alanda, Akyurt tesisleride

2
36.000 metrekaresi kapalı olmak üzere 240.000 metrekarelik bir alan içine kurulmuĢtur.
Mevcut bu iki ana üniteye ek olarak, kendi bölgelerinde pazarlama, sistem kurma ve
bakım-onarım hizmetleri vermek üzere Ġstanbul ve Ġzmir‟de Bölge Müdürlükleri
kurulmuĢtur.Bu illerin dıĢında kalan bütün büyük illerde de satıĢ bayilikleri mevcuttur.

Askeri sistemlerde elektroniğin giderek daha ağırlıklı yer alması, lazerden

kızılötesi görüntüleme sistemlerine, elektronik harp ve istihbarat sistemlerinden dost
düĢman ayırma sistemlerine kadar hemen tüm askeri sistemlerde bu elektroniğin
kullanılması ASELSAN‟ın stratejik olarak çok önemli yeni sahalara açılmasına neden
olmuĢtur.

Faaliyet alanını ihtiyaçlar paralelinde ve bilinçli bir Ģekilde geniĢleten

ASELSAN; kendisini Türk Silahlı Kuvvetleri için stratejik olan ve milli olması gereken
elektronik ve elektro-optik teçhizatın imalatı konusunda sorumlu olarak görmektedir.
ASELSAN‟ın ürettiği teçhizat ile Silahlı Kuvvetlerimiz bugün en ileri teknolojik
cihazları, ABD ve Avrupa ülkeleri ile aynı zamanda kullanıma almaktadır.

1.1 Aselsan Tarihçesi

ASELSAN, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu‟nun esaslarına göre 1975 yılında
10 milyon TL (625.000 ABD $ ) sermaye ile Kara Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı
öncülüğünde vakıf kuruluĢu bir anonim Ģirket olarak kurulmuĢtur.1976 Ocak ayında,
Sn. Hacim KAMOY'un Genel Müdür olarak atanmasını takiben yatırım çalıĢmalarını
kısa sürede tamamlamıĢ ve 1979 yılı baĢlarında Ankara Macunköy tesislerinde üretim
faaliyetine geçmiĢtir. ASELSAN kuruluĢ yıllarından bu yana ileri teknolojiye dayalı
olarak, programlı bir Ģekilde müĢteri ve ürün yelpazesini geniĢletmiĢ olup, bugün
modern elektronik cihaz ve sistemler geliĢtiren, üreten, tesis eden, pazarlayan ve satıĢ
sonrası hizmetlerini yürüten entegre bir elektonik sanayii kuruluĢu haline gelmiĢtir.

ASELSAN, farklı yatırım ve üretim yapısı gerektiren proje konularına bağlı

olarak HaberleĢme Cihazları Grup BaĢkanlığı (HC), Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri
Grup BaĢkanlığı (MST), Mikroelektronik, Güdüm ve Elektro-Optik Grup BaĢkanlığı
(MGEO) olmak üzere üç ayrı grup baĢkanlığı bünyesinde örgütlenmiĢtir. Ankara'da
Macunköy ve Akyurt'ta yerleĢik iki ayrı tesiste üretim ve mühendislik faaliyetlerini
sürdürmekte olan ASELSAN'ın Genel Müdürlük teĢkilatı Ankara Macunköy'de
bulunmaktadır. ASELSAN, Ġstanbul, Ġzmir Bölge Müdürlükleri ve yurt çapına yayılmıĢ
olan satıĢ bayilikleri ile satıĢ sonrası hizmetlerini de baĢarıyla yürütmektedir. ÇeĢitli
ülkelerde temsilcilikleri bulunan ASELSAN, ilk yurtdıĢı Ģirketi olan ASELSAN-BAKÜ
Ģirketini, 1998 yılında Azerbaycan'da kurarak faaliyete geçirmiĢtir.
Macunköy tesislerinde faaliyetlerini sürdüren, HaberleĢme Cihazları Grubunun
ana faaliyet alanı askeri ve profesyonel haberleĢme sistemleri, Mikrodalga ve Sistem
Teknolojileri Grubunun ana faaliyet alanı ise radar, elektronik harp ve komuta kontrol
sistemleridir. GeniĢ makina-teçhizat parkı ve üstün teknolojik yapıya sahip Macunköy
tesislerinde "AR-GE bölümleri", "Elektronik Üretim Bölümleri" ile "Baskı Devre
Üretim", "Mekanik Üretim" ve "Kalıp Üretimi" bölümleri bulunmaktadır. Elektronik
üretim ünitelerinde askeri standartta ve ağır çevre koĢullarını içeren üretim yöntemleri
kullanılmakta ve çağdaĢ teknolojik geliĢmeler yakından izlenmektedir. Üretim

3
hatlarında; çok katlı ve esnek baskı devreler yüzey monte teknolojisi, bilgisayar destekli
tasarım-üretim teknolojileri baĢarıyla kullanılmaktadır.

Akyurt tesislerimizde faaliyetlerini sürdüren Mikroelektronik, Güdüm ve

Elektro-Optik Grubu ise hibrid mikroelektronik devreler, gece görüĢ cihazları, lazer
iĢaretleyici ve ataletsel seyrüsefer cihazları ana baĢlıkları altında, otomasyona dayalı en
modern üretim araçlarıyla donatılmıĢ olarak, 2000'li yılların en kritik teknolojileri
arasında yer alan mikroelektronik teknolojili üretim ile elektro-optik alanında üretim
gerçekleĢtirilmektedir. Bütün gruplarda bilgisayar destekli tasarım (CAD), mühendislik
(CAE) ve üretim (CAM) teknolojileri askeri standartlar ve ISO-9001'e uygun olarak
baĢarıyla uygulanmaktadır.

1.2 Aselsan’ın Ortakları

ORTAKLAR Sermaye Oranı Toplam Sermaye Payı

(%) (TL)
Türk Silahlı Kuvvetlerini
81,15858 8.150.372.447.400
Güçlendirme Vakfı
Türk Polis TeĢkilatını
Güçlendirme Vakfı 1,42396 139.562.676.000

ÖzelleĢtirme Ġdaresi BaĢkanlığı

0,27245 26.703.270.000
Axa OYAK Sigorta A.ġ.
0,11557 11.326.926.000
Diğer Ortaklar
15,02943 1.473.034.680.000
TOPLAM
100 9,801,000.000.000

1.3 Aselsan’ın ĠĢtirakleri

ĠġTĠRAKLER
ĠĢtirak Tutarı ĠĢtirak Oranı (%)
ROKETSAN Roket Sanayi ve Tic.
1.650 Milyar TL. 15
A.ġ.

4
ASPĠLSAN Askeri Pil Sanayi ve
Tic. A.ġ. 1.5 Milyar TL. 0,5

TÜLOMSAġ Türkiye Lok. ve

59.9 Milyar TL. 1
Motor San. A.ġ.
ASELSAN-BAKÜ ġirketi
500.000 $ 100
Havaalanı ĠĢletme ve Havacılık
26 Milyar TL. 0.1
Endüstrileri A.ġ.

1.4 Aselsan Organizasyonu

ASELSAN, gündemindeki projeler ve sözleĢmeler kapsamında daha etkin ve

verimli çalıĢabilmek amacıyla Genel Müdürlük teĢkilatı altında;

 HaberleĢme Cihazları ( HC ) Grup BaĢkanlığı : Askeri ve sivil haberleĢme

alanlarında mevcut gereksinimleri karĢılamanın yanı sıra en yeni teknolojiler
kullanılarak geleceğe yönelik ürünler geliĢtirilmektedir.Üretilmekte olan cihaz
ve sistemlere ilave olarak ; HC grubu sahip olduğu mekanik, baskı devre ve
kalıp konularındaki bilgisayar destekli tasarım/üretim(CAD-CAM) imkanları ile
ASELSAN‟ın gereksinimlerini karĢıladığı gibi dıĢarıyada hizmet vermektedir.

 Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri ( MST ) Grup BaĢkanlığı : Yoğun

mühendislik ve geniĢ kapsamlı teknolojileri bir arada kullanarak geliĢtirilen
sistem entegrasyonu ağırlıklı proje faaliyetleri yürütülmektedir.Bu projelere
örnek olarak Elektronik Harp, Radar, Komuta Kontrol projeleri ile merkezi
kontrolu uyarı ve alarm sistemlerini sayabiliriz.

 Mikroelektronik Güdüm ve Elektro-Optik ( MGEO ) Grup BaĢkanlığı :

Çağımızın en kritik teknolojileri olarak nitelendirilen mikroelektronik devre
üretimi ile elektro-optik, güdüm elektroniği ve navigasyon alanlarında araĢtırma
ve üretim faaliyetlerini sürdürmektedir.
3 gruba ayrılmıĢtır.

NOT: Organizasyon Ģeması ekte sunulmuĢtur. Sayfa 53.

1.5 Aselsan Ürünleri

1.HC Grubu Ürünleri:

 Trunch Telsiz Sistemleri ,

 VHF / UHF – FM Telsiz Cihazları ,
 VHF / FM Askeri Taktik Telsiz Cihazları ,
 VHF / FM Frekans Atlamalı Askeri Telsiz Ailesi ,
 Have-Quick II / Saturn VHF / UHF Hava Yer Telsizleri ,
 TV Vericileri ve Aktarıcı Cihazlar ,
 Sahra Telefonu ,

5
  HF Sarp Güvenilir Paket Data HaberleĢmesi ,
 Ses ġifreleme Cihazları ,
 Elektronik Ġhtiraklı Tapalar ,

2.MST Grubu Ürünler:

 Radar Sistemleri ,
 Elektronik Harp Sistemleri ,
 Kısa Menzilli Mobil Savunma Sistemleri ,
 Komuta Kontrol ve Bilgi Sistemleri ,
 Batarya AtıĢ Ġdare Computer Sistemleri ,
 Veri Terminal Cihazları ,
 Otoyol Acil Yardım HaberleĢme Sistemleri ,
 Otoyol Ücret Toplama Sistemleri ,

3.MGEO Grubu Ürünleri:

 III.Nesil Gece GörüĢ Gözlükleri ,

 III.Nesil Gece GörüĢ Dürbünleri ,
 III.Nesil Gece GörüĢ Silah Dürbünleri ,
 III.Nesil Gece GörüĢ ġöför Periskopları ,
 Laser Hedef ĠĢaretleme Cihazları ,
 Lazer Hedef Noktalayıcılar ,
 Laser Mesafe Ölçme / Hedef ĠĢaretleme Cihazları ,
 Termal Kameralar ,
 Gündüz / Gece Termal NiĢangah Sistemleri ,
 RLG Ataletsel Seyrüsefer Cihazları ,
 Hibrit Mikroelektronik Devreler,

NOT: ġirketin ürün yelpazesi ekte sunulmuĢtur. Sayfa 56.

1.6. Hammadde

ASELSAN „da hammadde olarak genellikle paslanmaz çelik , alüminyum

, saç levha , çubuk levha gibi metaller ile elektronik parçalar kullanılmakta ,
hassas hafif metal döküm , mekanik iĢleme , plastik pres iĢleri , metal iĢleme gibi
iĢler ise yan sanayiye yaptırılmaktadır .ASELSAN , asağıdaki sebeplerden dolayı
kullandığı hammaddelerin neredeyse hepsini ithal etmektedir.

Firmanın ürettiği ürünler savunma sanayine yönelik olduğu için , güvenilir

olmak zorundadır ve bu güvenilir cihazların üretilebilmesi için gerekli
hammaddelerin belirli kalite spesifikasyonlarını sağlaması gerekmektedir. Türkiye
„deki birçok firma , ürünlerinin kalitesini belgelendirememekte ve bu konuda risk

6
almak istemeyen ASELSAN ithalata yönelmektedir. Özellikle nitelikli Alüminyum
gibi hammaddeler yurtiçinden temin edilemediği için, ithalat ile elde edilmektedir.

ASELSAN „ın ithal ettiği hammaddeler ve bu ithalatın yapıldığı ülkeler Ģunlardır;

Hammadde Ülke
---------------------------------- ------------------------
Alüminyum Plakalar Almanya
Hassas Dökümler Almanya
Kum dökümler Ġsrail , Portekiz
Vida , insert , segman vs. Ġsvicre
Ġp gerdirme halkası Ġngiltere
Mastlar Ġngiltere

1.7. Personel Dağılımı

Uyguladığı satıĢ programları ile , satıĢlarının %50 „sinin Silahlı

Kuvvetlere, %50 „sinin ise sivil kuruluĢlar ile yurtdıĢına gerçekleĢmesini
sağlayan ASELSAN, bu baĢarısını büyük ölçüde yetiĢmiĢ ve konusunda
uzman olan personeline borçludur . ASELSAN , 26 yıldır Türk Mühendisliğine
yatırım yaparak , kendi mühendislik gücü ile özgün tasarım yapmakta ve
tasarladığı ürünlerin üretim tekniklerini de hazırlamaktadır.

(2001 yılı )
Kadro Durumu HC MST MGEO GY TOPLAM

Haziran Sonu Gerçekleşen

Mühendis 306 384 239 21 950
İdari Personel 185 67 85 141 478
Teknik Eleman 670 159 260 30 1,119
Eleman 66 7 80 186 339
Geçici Eleman 6 26 157
80 45
Stajyer Öğrenci
Toplam 1,227 617 664 374 2,882
Not : Geçici elemanlar ve stajyer öğrenciler toplama dahil edilmemiştir.

Tablo 1.7. ASELSAN fabrikası personel dağılımını gösterir.

7
 Macunköy tesislerinde normal ve vardiyalı olmak üzere 2 tip çalıĢma
Ģekli uygulanmaktadır. Buna göre çalıĢma saatleri söyledir :
Normal çalıĢma : 8. 00 - 17. 30
Vardiyalı çalıĢma : 17. 00 - .01 .00
01. 00 - 8. 00

ASELSAN„da cumartesi , pazar ve resmi tatil günlerinde çalıĢılmamakta

ve personelin dinlenebilmesi için , öğlen 1 saatlik yemek paydosu ile , sabah ve
öğleden sonra 15 dk „lık çay molaları verilmektedir.

1.8. Pazarlama ve SatıĢ

ASELSAN‟da mevcut müĢterileri korumak, yurt içi ve dıĢında yeni müĢteriler

kazanmak, pazar payını yükseltmek ve gelirini artırmak ana hedeftir. Bunun için
araĢtırma-geliĢtirme-tasarım-proje-üretim bölümleriyle pazarlama-satıĢ birbirlerini
destekleyecek Ģekilde çalıĢmaktadır. Yıllık satıĢ hasılatının bir önceki yıla göre reel
olarak %10 oranında artırılması ve ihracat hedefinde dıĢ pazarın sürekli geliĢtirilerek,
yıllık ihracat tutarının $ olarak artması baz alınarak pazarlama planı hazırlamaktadır.

ASELSAN‟da satıĢ programları yapılırken, satıĢların %50‟sinin Silahlı

Kuvvetlerine,%50‟sinin kamu ve özel kuruluĢlar ile yurtdıĢı satıĢlara ayrılması hedef
alınıyor. Böylelikle bir yandan ASELSAN‟daki bilgi birikiminin,diğer kuruluĢların
ihtiyaçlarınada cevap verecek Ģekilde kallanılması ve çeĢitlendirilmesi sağlanır.

Milyon TL 1000 $
Net
Net Dönem
Net SatıĢ Dönem Net SatıĢ
Kârı
Kârı
1982 ve
292 2,598 2,073 19,283
öncesi
1983 351 2,965 1,539 13,001
1984 1,283 8,139 3,486 21,561
1985 5,963 21,514 11,337 40,408
1986 8,308 38,266 12,236 56,153
1987 6,825 42,726 7,955 49,583

1988 229 63,778 161 43,172

1989 706 94,108 332 46,538

1990 15,374 181,495 5,884 69,142

1991 33,293 309,610 7,972 74,281

1992 61,686 759,370 8,966 108,472

8
 1993 149,400 1,493,049 13,590 134,235
1994 298,601 3,860,592 10,071 129,863
1995 582,868 6,728,061 12,701 145,963
1996 1,350,967 12,583,876 16,576 156,347
1997 2,300,575 26,202,647 15,137 173,856
1998 3,586,052 45,488,626 13,736 174,234
1999 6,314,818 82,053,106 15,067 196,518

2000 4,485,609 140,959,867 7,162 224,734

Tablo.1.8. Net Dönem Kârı ve Net SatıĢların TL değeri, 31 Aralık tarihli Gelir
Tablolarından alınmıĢ olup, $ değerleri (satıĢlardaki ihracat hariç) yıllık ortalama dolar
kurları kullanılarak hesaplanmıĢtır.

Teslimatın Dağılımı (1980-2000)

Tablo 1.8.2. ASELSAN Teslimat Dağılımını gösterir.

1.9 ASELSAN’ın Rekabet Ettiği Diğer Firmalar Hakkında Bilgiler

ASELSAN , bugün , ileri teknolojiye dayalı , en modern tesis ve teçhizatla

donatılmıĢ , dünyanın en iyi firmaları ayarında , kendi öz tasarımı ve üretimini
yapan , dünyada çok az firmanın gerçekleĢtirebileceği ürün yelpazesine sahip
bir Milli Elektronik Sanayi kuruluĢu haline gelmiĢtir.

ASELSAN‟ın faaliyet alanına giren konuların tamamına yakın bölümünde

rakipleri geliĢmiĢ ülkelerdeki büyük firmalardır. Fiyat ve kalite yönünden rakipleriyle
benzer düzeyde olmasının yanısıra; Aselsan‟ı onlardan ayıran en önemli husus, cihaz ve
sistemlerdeki yazılımlara hakimiyeti ve bu nedenle her türlü koĢulda müdahale
edebilme imkanıdır.

Türk - Amerikan ĠĢ Konseyinin 25 - 28 ġubat 1998 tarihlerinde ABD „de

yapılan yıllık toplantısında , ilk defa bir Türk Savunma Sanayii Ģirketine verilen
“Savunma Sanayii Ödülü” nü alan ASELSAN , bu ödülle en büyük Türk
Savunma Elektronik ġirketi durumuna gelmiĢtir.

9
 ASELSAN‟ın tasarladığı ve ürettiği tüm ürünler Türkiye‟de ilk kez
tasarımlanmıĢ ve üretilmiĢ ürünlerdir. ASELSAN‟ın gerçekleĢtirdiği ilkler olarak,
dünyadaki geliĢmiĢ ülkeleri düĢünerek aĢağıdaki projelerden söz edilebilir.
ASELSAN‟ın ileri teknoloji çalıĢmaları ile Türkiye‟nin bugün dünyadaki yeri;

 Elektronik harp cihazları alanında kendi öz tasarımını yapan ilk 10 ülke

arasındadır.
 Frekans atlamalı VHF/FM Kriptolu telsiz sistemleri alanında kendi öz tasarımını
ve üretimini yapan en baĢarılı ilk 4 ülke arasındadır.
 Kestirme cihazları alanında ilk 4 ülke arasındadır.
 GSM cep telefonu alanında cihaz geliĢtirmiĢ bulunan ilk 9 ülke arasındadır.
 TASMUS Taktik haberleĢme sisteminin ise aynı teknolojiyi kullanmayı düĢünen
Avrupa ülkelerinden önce geliĢtirilip, hizmete sunulması planlanmıĢ ve Milli
Savunma Bakanlığı ( MSB ) ile sözleĢmesi imzalanmıĢtır.ASELSAN‟ın 500
firma arasındaki yeri aĢağıdaki tabloda gösterilmektedir.

ÜRETİMDEN
SATIŞLARA CİROYA GÖRE SIRALAMA
GÖRE SIRALAMA

1983 300 319

1984 188 202 ÖZEL FİRMALAR SIRALAMASI

1985 107 118 ENDÜSTRİYEL

1986 84 96 FAALİYET
KOLLARINA
1987 128 140 GÖRE
SIRALAMA
1988 137 113 102
1989 169 180 128 ( Metal Eşya,
Makina
1990 124 146 96
ve Teçhizat ve Mesleki
1991 119 135 95
Aletler Sanayii)
1992 90 104 73
1993 77 88 62
1994 55 66 41
1995 61 70 48
1996 67 71 55
1997 65 84 54 12
1998 62 78 50 11

45 59 34 7
1999

Tablo 1.9.1. Ġstanbul Sanayi Odası (ĠSO), "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi KuruluĢu - 1999" listesinde,
ASELSAN, ayrıca ekonomiye sağlanan katkıyı gösteren "katma değer" sıralamasında Türkiye'nin 9'uncu,
Ankara'nın 1'inci büyük özel sektör kuruluĢu olmuĢtur.
ġirketin baĢlIca müĢterileri Ģunlard Ir :

ABD Almanya Arnavutluk Azerbaycan

BangladeĢ Pakistan Gürcistan Ġsvicre
Belçika Suudi Arabistan Hollanda KKTC

10
 Cezayir Sudan Ġngiltere Malezya
Özbekistan Güney Kore Ġran Nijerya
Tunus Ürdün

ÜLKE BAZINDA ĠHRACAT DAĞILIMI ( 1000 $ )

2000
ÜLKE 83-90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 TOPLAM

ABD 2,226 2,221 1,184 1,374 59 0 1,489 3,512 4,080 3,092 5,908 25,146
Almanya 5,830 642 18,647 30,277 20,8 26,799 26,489 17,538 9,646 15,414 5,076 177,182
Arnavutluk 0 0 365 3 147 0 4 0 0 0 0 519
Avusturya 0 0 1 1 1 1 5 253 1 0 0 265
Azerbaycan 0 0 0 10,177 34 4,575 1,549 356 521 1,616 78 18,907
BangladeĢ 74 0 1 0 0 0 4 0 0 0 0 79
Belçika 1,186 48 17 90 2 - 4 - - - - 1,347
Bosna- - - - - - - - - - 571 - 571
Hersek
Cezayir 2,006 - - - - - - - - - - 2,006
Gürcistan - - - - - - 215 - - 365 167 747
Hollanda 24 23 - 12 4 70 26 22 22 43 - 248
Ġngiltere - - - - - - 49 210 152 - - 412
Ġran 65,580 3,077 588 39 553 113 4 77 651 711 - 71,393
Ġsviçre 831 - - - - - - 446 41 - - 1,318
Kırgızistan 0 0 0 0 0 0 0 677 0 3 - 680
Kuzey 2,938 345 562 631 469 691 135 387 860 1,396 2,606 11,019
Kıbrıs T.C.
Malezya - - - - - 2.100 - - - - - 2,100
Özbekistan - - - - - 48 133 1 57 378 - 617
Pakistan 5,234 2,225 407 193 368 109 301 282 7 - - 9,127
S.Arabistan 140 1.342 47 49 69 16 15 - - - 14 1,691
/ B.A.E.
Sudan 743 23 20 - 1 - - - - - - 787
Tunus 92 131 0 4 9 3 2 3 2 - - 246
Ürdün 266 0 16 4 - 30 - - - 3 - 319
Diğer 31 0 - - - 8 18 19 20 3 17 117
TOPLAM 87,201 10,078 21,855 42,854 22,54 34,564 30,443 23,784 16,062 23,596 11,685 326,84

Tablo 1.9.2. ASELSAN Ġhracat Dağılımını gösterir.Yukarıdaki 2000 yılı verileri

Temmuz ayına kadardır.

1.10. ġirket Stratejisi

ASELSAN' ın genel stratejik amaçları aĢağıda sıralanmıĢtır :

Ülkemizin askeri ve sivil elektronik cihaz ve sistem gereksinimlerinin yerli
teknoloji-üretimle sağlanabileceği ortamı yaratmak,

11
 1. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin büyük elektronik projelerinde ana yüklenici olarak
hizmet vermek ve bu konularda dıĢa bağımlılığı en aza indirmek,
2. Üretimi askeri ve profesyonel elektronik cihazlar arasında dengeleyerek
ASELSAN'ın her türlü Ģartlar altında devamlılığını ve geliĢmesini sağlamak,
3. Olağanüstü hallerde Silahlı Kuvvetlerimizin talebi doğrultusunda üretim
kapasitesinin tümünü askeri teçhizata döndürerek Silahlı Kuvvetlerimize azami
destek sağlamak,
4. Milli olması zorunlu olan elektronik harp, kripto ve kritik yazılımlar gibi
konularda gerekli potansiyeli sağlamak, üretimi gerçekleĢtirmek ve bu konuda
Silahlı Kuvvetlerimize destek olmak,
5. Uluslararası pazarlarda yüksek teknolojili gerekse fiyat bakımından rekabet
edecek düzeye gelerek ihracatı gerçekleĢtirmek.

 FAALiYET ALANLARI BELiRLEME HEDEFLERĠ

Grup BaĢkanlıkları,faaliyet alanlarının belirlenmesinde aĢağıdaki ilkeleri

gözönüne alır:

1. Rekabet gücünü artırıcı ve dıĢa bağımlılığı azaltıcı ileri teknolojik birikim ve

süreklilik sağlanmalıdır.
2. Kapsamdaki ürünler ve hizmetler ticari baĢarı kazandırmalı, kârlılığı artırmalı,
uzun vadeli araĢtırma çalıĢmalarını destekleyebilmeli, ASELSAN'ın genel hedef
ve çıkarlarına uygun olmalıdır.
3. Türk Silahlı Kuvvetlerinin gereksinimi olan ve milli önem taĢıyan konulara
ağırlık verilmelidir.

 TEKNOLOJi VE AR-GE HEDEFLERi

Belirlenen faaliyet alanlarında askeri/profesyonel elektronik cihaz ve sistemi

üretecek ve tasarımlayacak bir teknoloji merkezi olmak temel hedeftir. AR-GE
çalıĢmalarına büyük önem verilmeli ve yıllık cironun en az % 8' i AR-GE faaliyetlerine
ayrılmalıdır, planlı ve sağlıklı büyüme esas alınmalıdır.

 PAZARLAMA SATIġ HEDEFLERĠ

Mevcut müĢterileri muhafaza etmek, yurt içi ve dıĢında yeni müĢteriler

kazanmak, pazar payını yükseltmek ve geliri artırmak ana hedeftir. Bunun için
araĢtırma-geliĢtirme-tasarım-proje-üretim bölümleriyle pazarlama-satıĢ bölümlerinin
birbirlerini destekleyecek Ģekilde çalıĢması sağlanmalıdır. Yıllık satıĢ hasılatının bir
önceki yıla göre reel olarak % 10 oranında artırılması amaçlanmıĢtır. Ġhracat hedefi de
dıĢ pazarın sürekli geliĢtirilmesi ve yıllık ihracat tutarının $ olarak artırılmasıdır.SatıĢ
programları, satıĢların % 50' sinin Silahlı Kuvvetlerimize, % 50' sinin ise sivil
kuruluĢlar ile yurt dıĢına gerçekleĢmesini sağlayacak Ģekilde yapılmalıdır.
 KALĠTE, VERĠMLĠLĠK VE YATIRIM HEDEFLERĠ

Her ürünün müĢteri memnuniyetini en üst düzeyde sağlamak ve uluslararası

kalite standartlarına uymak ana hedeflerdir.Tüm kaynaklar en verimli Ģekilde
kullanılmalı , en düĢük maliyetle azami verim elde edilmeli; yapılan her iĢin, üretilen

12
her ürünün ve sunulan her hizmetin baĢtan doğru ve hatasız yapılması
sağlanmalıdır.Planlanan yatırımların yeni projelerin uygulanmasına yönelik olması ve
kalitenin iyileĢtirilmesi, maliyetlerin düĢürülmesi, müĢteriye daha iyi servis verebilmesi,
yurt dıĢındaki benzer kuruluĢlarla rekabet edebilmesine yönelik idame yatırımı niteliği
taĢıması esastır.Yan sanayide verimli ve ekonomik olarak yapılabilecek tüm iĢlerin
ASELSAN yerine yan sanayide yaptırılması, bu Ģekilde yurt çapında geniĢ bir yan
sanayi oluĢmasına katkıda bulunularak Savunma Sanayinin güçlendirilmesi hedef
alınmalıdır.

 FĠNANSMAN ve KÂRLILIK HEDEFLERĠ

Finansal yapısının güçlü olmasını sağlamak ana hedeftir. Kâr reel olarak her yıl
artırılmalıdır.

 ĠNSAN KAYNAKLARI

ASELSAN personelinin, huzurlu ve güvenli bir ortamda, ASELSAN kuruluĢ

amaçları yönünde çalıĢmaları sağlanmalıdır. ÇalıĢanlar arasında verimliliği artırıcı,
katılımcı ve yaratıcı bir çalıĢma ortamı kurulmalıdır.

 SOSYAL SORUMLULUK

ġirket amaçlarını gerçekleĢtirirken toplumsal değerlere ve ticari ahlaka sadık

kalınmalı, tüketici haklarına ve doğal çevrenin korunmasına titizlik
gösterilmelidir.Katılımcı ve yaratıcı bir çalıĢma ortamı kurulmalıdır.

2. ENDÜSTRĠ MÜHENDĠSLĠĞĠNĠN TEMEL ALANLARI

2.1. Ġmalat Mühendisliği

ASELSAN iki ayrı fabrika halinde üretimine devam etmektedir ve üretim

fabrikada çeĢitlilik göstermektedir.

o Macunköy Tesislerindeki Üretim :

A ) Elektronik Üretim : Elektronik cihazların üretimi, askeri standartlarda ve ağır

çevre koĢullarına dayanıklı olacak Ģekilde gerçekleĢtirilmektedir. Elektronik üretim
konusunda teknolojik geliĢmeler yakından izlenmekte olup yüzey montaj teknolojisi
( SDM ) ve bilgisayar destekli tasarım-üretim teknolojileri ( CAD-CAM )
kullanılmaktadır.

B ) Baskı Devre Üretimi : ASELSAN‟ca üretilmekte olan tüm cihazların 12 katlıya

kadar çok katlı devre ve çift yüzlü esnek devre üretimi gerçekleĢtirilmekte olup,
üretim süreçlerinin MIL_P_55110 standartlarına uygunluğu onaylanarak askeri
kalite belgesi almıĢtır.

C ) Mekanik Üretim : Elektronik Sanayinin gerektirdiği kalite ve hassasiyetle her

türlü torna, freze, sac ve levha içeren mekanik parçalar yüksek kapasiteli, modern,

13
 nümerik kontrollü, otomatik tezgahlarda üretilmekte ve bu parçaların standartlarına
uygun kaplama boyama iĢlemleri yapılabilmektedir.

D ) Kalıp Tasarım ve Üretim : Askeri standartların öngördüğü hassasiyette ve

kalitede parçaları üretmek için küçük ve orta boy plastik enjeksiyon metal kesme,
biçimlendirme ve alüminyum çekme kalıpları ile üretime yardımcı aparatların
tasarım ve üretimi yapılmaktadır.

2.2. Fabrikanın MGEO Grubunda ÇalıĢan Endüstri Mühendisleri

A ) Üretim Bölümü : Kontrat hükümlerine uygun kalite ve maliyetde üretimi

gerçekleĢtirebilmek için detay planlama, imalat, montaj ve test iĢlemlerini yaptığı için
grup iĢletme ve stratejik planlarına uygun yetenekte bir üretim kapasitesinin
devamlılığını sağlamakla sorumludur.

B ) Kalite Bölümü : Grup, ürünlerin geliĢtirilmesinden üretimlerine ve kullanımlarına

kadar her safhada sözleĢme ve kalite gereklerine uygun olmalarını sağlayan bir ürün
kalite güvenliği programının yürütülmesinde görev alıyor.

C ) Mühendislik Bölümü : MüĢteri istekleri doğrultusunda mevcut teknolojileri

kullanarak grup için gerekli iĢ tanımı, geliĢtirme ve tasarım fonksiyonlarını yerine
getirip, mevcut olmayan teknolojiler için ürünlerin problemsiz bir biçimde mühendislik
bölümünden üretim bölümüne aktarılmasını sağlar.

D ) Mali ĠĢler : Grup, aktif varlığını korumak amacıyla mali usul ve prosedürler
uygulayarak mali bilgilerin denetimini ve raporlanmasını ve bu bilgilerin kanunlara ve
ASELSAN kaidelerine uygun olmasını sağlar.

3. ASELSAN’DA ENDÜSTRĠ MÜHENDĠSLĠĞĠ ÇALIġMALARI

ASELSAN‟da Endüstri Mühendisleri,Üretim Planlama ve Kontrol Müdürlüğü

(ÜPK), Ürün Planlama Müdürlüğü, Tasarım Müdürlüğü,Etüt Plan Müdürlüğü ve
Toplam Kalite Yönetimi bölümlerinde çalıĢmaktadır.Stajımı Üretim Planlama ve
Kontrol Müdürlüğü‟nde yaptığımdan dolayı bölümdeki endüstri mühendislerinin
görevlerini aĢağıda belirtmekteyim.

Üretilecek veya satın alınacak malzeme veya parçaların analizini yapmak.

Üretim ve yeni ürün maliyetleri konusunda optimizasyon çalıĢmalarının
yapılması.
Tasarım bölümünce malzeme ve parçalardaki değiĢikliklerin ,modifikasyon ve
düzenlemelerinin analizi.
MRP‟yi kullanarak satın alınacak malzemelerin miktar ve tarih bilgilerini
planlamak, stoklar ile satıĢ bölümü arasında malzeme akıĢ bilgilerinin teminini
sağlamak.
MRP‟yi kullanarak üretim için iĢ emirlerinin planlanması, malzeme akıĢ tarihleri
ve hareketlerinin kontrolü.
Simülasyon çalıĢmaları ve yerleĢim tiplerinin belirlenmesi.
ĠĢ merkezleri ve bölümleri için performans raporlarının hazırlanması.
MRP raporlarının analizi ve kapasite kontrollerinin yapılması.

14
 Stok kontrollerinin yapılması.
SatıĢ kararlarının analizi.

Stajın yapıldığı HaberleĢme Cihazları grubu (HC) nun sunduğu iĢ olanakları ise
Ģöyledir;

ĠĢ idaresi Üretim Mühendisliği

Kimya Mühendisliği Pazarlama ve SatıĢ
ĠnĢaat Mühendisliği Makina Mühendisliği
Bilgisayar Mühendisliği GüçElektroniği Mühendisliği
Elektrik Mühendisliği Yazılım Mühendisliği
Elektronik Mühendisliği HaberleĢme Mühendisliği
Endüstri Mühendisliği CAD-CAM Mühendisliği
Bilgi Teknolojisi

3.1 AraĢtırma & GeliĢtirme

ASELSAN‟ın araĢtırma –geliĢtirme( Ar-Ge) çalıĢmaları; uluslararası rekabet

edebilirliğin sağlanabilmesi için gerekli olan özgün teknoloji üretilmesi bakımından en
önemli etkinlik olmaktadır. Bu nedenle ASELSAN‟ın program yönetimi, sistem
mühendisliği ve diğer mühendislik metodolojileri konularındaki çalıĢmaları uluslararası
kabul görmüĢ standartlara uygundur. ASELSAN yıllık toplam satıĢının %8‟ini AR-GE
için sarfederek bu konudaki dünya standartlarına eriĢmiĢ olup, Ar-Ge kaynaklı ürün
oranı toplam ürün sayısının %50‟sini içermektedir. Sahip olunan “know-how”,
teknolojik altyapı ve uygulanan kalite anlayıĢı ASELSAN‟ı komuta kontrol,
haberleĢme, elektronik harp, mikrodalga, radar ve elektro-optik gibi stratejik ürünlerin
tasarlanıp, geliĢtirilerek üretilmesinde Türkiye‟nin en büyük endüstriyel kuruluĢu haline
getirmiĢtir. Aselsan sistem ve yazılım geliĢtirmedeki deneyim ve yeteneklerini
birleĢtirmek suretiyle müĢterilerine optimum çözümleri/ürünleri önerebilme
konumundadır. ASELSAN Ar-Ge çalıĢmalarıyla günümüze kadar birçok ödül almıĢ,
1999 yılında da Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESĠD) tarafından ilk kez
düzenlenen “Elektronikte Yenilikçilik Yaratıcılık Ödülü”nü kazanmıĢtır.

15
 ASELSAN'da "Teknolojinin Edinilmesi" hedefi önceliklidir. Teknolojinin
edinilmesi süreci, gerek teknolojiye yönelik Ar-Ge çalıĢmaları yoluyla, gerekse lisans
transferi yoluyla, ilgili teknoloji alanına adım atılması ile baĢlamaktadır. Sürecin diğer
adımları, teknolojinin özümsenmesi, ürüne dönüĢtürülmesi, geliĢtirilmesi ve türev
ürünlerin tasarımı Ģeklinde özetlenebilir.

Günümüzde "Teknoloji Transferi" veya "Teknoloji Alımı" gibi tanımlar sıkça

kullanılsa bile pratikte bunun anlamı çoğunlukla "Üretim Teknolojisinin Satın Alımı"
olmaktadır. Bunun nedeni açıktır: eğer özellikle bu amaçla bir giriĢimde
bulunulmuyorsa ki ülkemizde bilinen bir örneği yoktur. Uluslarası rekabetin acımasızca
yaĢandığı bir alanda bir firmadan yıllar boyunca birikimini yaptığı ve geliĢtirdiği bir
teknolojinin, bir satın alım projesinin bütçesinin sınırları içinde alınması çok zordur. Bu
nedenle, bu tür giriĢimlerin sonucunda genelde, bilinerek veya bilinmeden "Üretim
Teknolojisi"nin alımı ile yetinilmek zorunda kalınmıĢtır.

ASELSAN ise bu konuya daha bilinçli yaklaĢmakta ve teknoloji transferinden,

teknolojinin edinilmesi sürecini destekleyen bir alt unsur olarak yararlanmaktadır.
ASELSAN'ın bu kapsamdaki deneyimini "Neyi, nereden, nasıl ve kaça alacağını
bilmek" Ģeklinde özetleyebiliriz. Örneğin ASELSAN, edindiği teknolojileri gerek
bağımsız Ar-Ge teknoloji projeleri, gerekse türev ürün projeleri ile geliĢtirme hedefi
sayesinde, ilk askeri taktik telsiz üretimini lisans alarak baĢlatmıĢ, ancak bugün kendi
askeri taktik telsizlerini geliĢtiren ve ihraç eden bir firma konumuna gelmiĢtir.

Bugün ASELSAN'ın sahip olduğu ve ilgili herhangi bir projede hemen

uygulamaya koyabileceği bilgi birikimi aĢağıdaki alanlarda yoğunlaĢmıĢtır:

Radyo Frekans (RF) ve mikrodalga tasarım alanlarında: 20 GHz'e kadar devre

ve anten tasarımı.
Analog tasarım alanında: DüĢük frekans devreleri ve güç kaynakları tasarımı .
Sayısal tasarım alanında: Çok mikroiĢlemcili devre, uygulamaya yönelik
tümleĢik devre ve programlanabilir tümleĢik devre tasarımı.
Yazılım tasarımı alanında: Uygulamaya özel veya standart platformlar (DOS,
Windows, Unix, v.b.) için yazılım tasarımı.
Veri haberleĢmesi alanında: HaberleĢme, haberleĢme emniyeti, veri yönetimi ve
Ģebeke yönetimi algoritmaları tasarımı.
ĠĢaret iĢleme alanında: GeniĢ bantlı algılama ve analize yönelik sayısal iĢaret
iĢleme ve görüntü iĢleme teknolojileri.
Elektro-optik alanında: Lazer, termal görüntüleme ve görüntü yoğunlaĢtırma
teknolojileri.
Elektronik ve mekanik donanım için bilgisayar destekli modelleme, dinamik
analiz, simülasyon, otomatik üretim ve test teknolojileri.

16
 Yüksek düzeyde tümleĢtirmeye yönelik, yüzeye monte devre, hibrid devre, çok
katlı baskı devre ve esnek baskı devre teknolojileri.
Sistem mühendisliği, sistem tasarım, geliĢtirme, entegrasyon ve test teknolojileri
ve proje yönetimi deneyimi.
AR-GE çalıĢmaları doğrultusunda HC bünyesinde Mühendislik Ve Ürün
Kalitesi Direktörlüğü oluĢturulmuĢtur.

Mühendislik ve Ürün Kalitesi Direktörlüğü'nün temel görevleri;

HC Grubunun araĢtırma-geliĢtirme-tasarım ve ürün kalitesi faaliyetlerinin

yönetimi,
ASELSAN`ın tüm birimlerine dökümantasyon ve kütüphane hizmetlerinin
verilmesi,
HC Grubu ve Genel Yönetim Bölümlerine hizmet verecek olan bilgisayar
ağının tesis edilmesi, yönetilmesi ve ağ kullanıcılarına çeĢitli yazılım servislerinin
verilmesidir.

Tasarımı ASELSAN‟a ait bazı ürünler:

MĠLKAR-3 HaberleĢme EDT/EKT Sistemi (1988)
VHF/UHF telsiz haberleĢme yayınlarının tespitini, analizini, dinlenmesini ve
karıĢtırılmak suretiyle engellenmesini sağlar. Türk mühendislerince geliĢtirilerek
üretilen ilk milli elektronik harp sistemi niteliğindedir.

MĠLKAR-3A HaberleĢme EDT/EKT Sistemi (1990)

MĠLKAR-3 sisteminin geliĢtirilmiĢ ve daha geniĢ frekans bandında çalıĢan
modelidir.

MĠLKAR-4 HF HaberleĢme EDT/EKT Sistemi (1997)

Yüksek frekans (HF) telsiz yayınlarının tespiti, analizi, dinlenmesi ve

karıĢtırılmak suretiyle engellenmesi amacıyla geliĢtirilmiĢtir.

MĠLKED-3 Mobil Kestirme ve Dinleme Sistemi (1992)

VHF/UHF telsiz haberleĢme yayınlarının yakalanması, yerlerinin bulunması ve

dinlenmesi amacıyla geliĢtirilmiĢtir. Bu sistemle ülkemize, frekans atlamalı yayınlara
daha etkili, bir kestirme (DF) teknolojisi kazandırılmıĢtır.

MĠLKED-3A Mobil Kestirme ve Dinleme Sistemi (1995)

17
 MĠLKED-3 sisteminden edinilen deneyimler sonucunda, daha üstün niteliklere
sahip olarak geliĢtirilmiĢ olan bir sistemdir.

MĠLKED-3S Sabit Kestirme ve Dinleme Sistemleri (1996)

MĠLKED-3 ve 3A sistemlerine dayalı olarak sabit istasyon Ģeklinde geliĢtirilmiĢ

olup, geniĢletilmiĢ dinleme kabiliyetleri ile tam bir istihbarat istasyonu niteliğindedir.

DFINT-3T TaĢınabilir Kestirme Sistemleri (1998)

Helikopter ve/veya personel ile taĢınabilecek yapıda olup, frekans atlamalı

yayınların dahi yönlerini ve yerlerini belirleme imkanı sağlayan 3T, dünyadaki
emsalleri arasında en hafif ve en küçük boyutlu sistemdir.

MĠLKAR-1 Radar EDT/EKT Sistemi (1989)

Radar yayınlarının tespiti, yönlerinin bulunması, analizi ve karıĢtırılmak

suretiyle engellenmesi amacıyla geliĢtirilmiĢtir. Türk mühendislerince tasarımlanıp
geliĢtirilerek üretilen ilk milli radar elektronik harp sistemi niteliğindedir.

MĠLKAR-2U Radar EDT/EKT Sistemi (1995)

MĠLKAR-2 sisteminin imkan ve kabiliyetlerinin hava platformundan

kullanılabilmesi amacıyla C-160 nakliye uçağı içine monte edilip/sökülebilir yapıda
geliĢtirilmiĢtir.Türk mühendislerince tasarımlanıp geliĢtirilerek üretilen ilk ve tek milli
hava platformu radar elektronik harp sistemi olma özelliğine sahiptir.

Üretimi hala devam eden ASELSAN‟a özgü projeler:

TASMUS Taktik Saha Muhabere Sistemi Entegrasyon Projesi
Tasmus Proje Müdürlüğü Ege ordusu için, taktik saha muhabere sisteminin
tasarımını, geliĢtirilmesini, üretim faaliyetlerinin koordinasyonunu ve planlanmasını
sağlar. Ordu ile tabur kademesi arasında kurulan ve ses, veri, görüntü nakli gibi her
türlü haberleĢme ihtiyacını süratli, emniyetli ve güvenilir olarak karĢılayan ana
muhabere sistemi olacaktır. TASMUS, haberleĢme teknolojisinin günümüzde geldiği en
son noktadaki teknik olanak ve yetenekleri, Türk Silahlı Kuvvetlerinin hizmetine
sunmak üzere geliĢtirilmektedir. Tamamlandığında, Avrupa ülkelerinde bulunan
benzerlerinden daha ileri teknolojili bir sistem olacaktır. ASELSAN'ın ana yüklenici
olduğu projede sekiz Ģirket alt yüklenici olarak sorumluluk üstlenmiĢtir.

5100 TDMA Telsiz Ailesi (Paket Radyo)

Mobil kullanım için araç, sırt ve el telsizi olarak geliĢtirilmekte olan 5100
TDMA Telsiz ailesi 21. yüzyılın teknolojisini taktik kullanıcıların hizmetine sunacaktır.

Elektronik harp koruması, telsiz ağı oluĢturma, rölesiz otomatik aktarmalar ile
ses ve data iletimi, gerçek zamanlı data iletimi, otomatik coğrafi konum bilgisi dağıtımı,

18
aynı anda ses ve veri data haberleĢmesi gibi çok geliĢmiĢ teknolojik özelliklere sahip
olacaktır.

Yönetim ve Kontrol Sistemleri (SĠSKON)

TASMUS haberleĢme Ģebekesinin planlamasından ve yönetiminden sorumlu ana

kontrol merkezidir. TASMUS Ģebekesinin frekans planlaması, trafik analizi, link analizi
gibi planlama iĢlevlerini gerçekleĢtirecektir. TASMUS sistemi içinde cihazların
konfigürasyonu, kripto anahtar dağıtımı, alarm toplama ve değerlendirme, performans
kontrolü gibi Ģebeke yönetim fonksiyonlarını yerine getirecektir.

GRC 5211 Bant III Radyolink Cihazı

GRC 5211 cihazı taktik alanda 2 Mbit/s hızında radyolink bağlantıları için
tasarlanmaktadır. ÇalıĢma frekansı 1350-2690 MHz olup, geliĢmiĢ ElektronikKarĢı
Tedbir (EKOT) yetenekleri ile karıĢtırmaya ve kestirilmeye karĢı özel önlemler
içermektedir. Zamanda dupleks çalıĢma özelliği ile birçok GRC 5211'in aynı yerde
birlikte çalıĢabilmesi mümkündür. Modüler bir yapıda tasarlanmakta olan GRC 5211
cihazında kendi kendini test (built in test) yeteneği bulunmaktadır.

2040 ĠĢletmeci Kanalı (EOW) Kripto Cihazı

ĠĢletmeci Kanalı (EOW-Engineering Order Wire) Kripto Cihazı Radyo röle

cihazları arasındaki iĢletmeci kanalının kriptolanması amacıyla tasarımlanmaktadır.
ĠĢletmeci Kanalı Kripto Cihazı, 9600 bps veri hızında senkron veri iletiĢimi
yapmaktadır. Cihaz üzerinde 8 adet giriĢ, 8 adet çıkıĢ olmak üzere toplam 16 adet
senkron data portu bulunmaktadır.

ERIKKS - Erken Ġkaz Komuta Kontrol Sistemi

ERĠKKS Hava Savunma Erken Ġkaz ve Komuta Kontrol Sistemi, Silahlı

Kuvvetlerimizin ihtiyacını karĢılamak üzere milli olarak geliĢtirilmekte olan bir
sistemdir. Projede ASELSAN ana yüklenici, AYESAġ, HAVELSAN, STM ve
TÜBĠTAK-BĠLTEN kuruluĢları alt yüklenici olarak çalıĢmaktadır.

Milli Monitör Sistemi

Türkiye genelinde kurulacak Milli Monitör Sistemi Projesi ile 10 KHz-2500

MHz Frekans bandında arama, inceleme, monitör, kestirme ve frekans yönetimi
yapılarak, yasal/yasadıĢı yayınları kontrol etme imkanı sağlanacaktır.Türkiye çapında 7
ayrı bölgesel merkezde bağımsız olarak yapılan frekans denetim iĢlemleri, Ankara'da
bulunan bir ana merkezde (NCC/RMC) değerlendirilecek ve sistem bu merkezden
yönetilecektir.

TSK Komuta Kontrol Bilgi Sistemi Tesisi Projesi

19
 ATOS (ASELSAN, TÜBĠTAK-MAM, ODTÜ, STM) konsorsiyumu tarafından
yürütülen Silahlı Kuvvetlerimizin stratejik seviyedeki Komuta Kontrol Bilgi Sistemleri
tesisi projesidir.

Entegre Gözetleme ve Güvenlik Sistemleri

Bilgisayar denetimindeki sensör sistemleriyle, kurulduğu bölgeye izinsiz

giriĢlerin ve müdahalelerin algılanması ve güvenlik birimlerinin uyarılması amacıyla
geliĢtirilmektedir.

Görüldüğü üzere savunma sanayinde Türkiye‟nin önde gelen kuruluĢu olan

ASELSAN AR-GE çalıĢmalarına çok önem vermektedir.

4.TESĠS YER SEÇĠMĠ VE ĠġYERĠ DÜZENLEME

4.1. Tesis Yer Seçimi

Firmanin aktivitelerini en etkin biçimde yerine getirebilmesi için doğru yere

karar vermesi gerekir. Bu iĢi yaparken ulaĢım, hammadde, pazara yakınlık, iĢgücü,
enerji sağlama gibi unsurlar göz önünde bulundurulur. ASELSAN için en önemli faktör
Ankara‟nın stratejik önemidir.Firmanın en önemli müĢterisi Türk Silahlı Kuvvetleridir
(TSK ).ASELSAN, TSK‟ya gerekli teknolojik malzemeleri sağlamaktadır.Tüm askeri
kuruluĢlar Ankara‟da olduğundan ASELSAN‟ın aynı Ģehirde olması büyük avantaj
sağlamaktadır.

UlaĢım ve taĢıma ikinci önemli unsurdur. Çünkü hammadde genellikle yurt

dıĢından geliyor ve Akyurt‟daki fabrika Türkiye‟nin en büyük havaalanlarından biri
olan Esenboğa Havaalanına 3-4 km uzaklıktadır.Hava yoluyla Ankara‟dan, yurt içi ve
yurt dıĢı tüm bölgelere ulaĢmak mümkündür.Üretilen mallar son derece yüksek bir
teknolojiye,elektronik ve haberleĢme hakkında yeni bilgilere ihtiyac duyar.Ankara
içindeki üniversiteler elektrik, endüstri, makine ve fizik alanlarında kaliteli mühendisler
yetiĢtirmektedir. Teknik liselerin çokluğu nedeniyle teknisyen bulmak çok kolay
olmaktadır. Bütün bunlara ek olarak ASELSAN üniversitelerin bilim adamlarından
danıĢman veya proje bazında uzman olarak yararlanılmaktadır. Akyurt fabrikası
1991‟de 234.000 m2‟lik bir alana kurulmuĢtur. Bu alan yeni bölümlerin kurulmasına
imkan sağlamaktadır. Akyurt fabrikası Ģehir dıĢında olduğu için insanların sağlığını
tehdit edecek ses ve gürültü kirliliği minimum boyuttadır.ASELSAN elektrik ihtiyaçını
Akköprü-Mürted 34.45 kW enerji hattından almaktadır.

o Macunköy Tesisleri: Macunköy tesisleri 58.000 m2 „si kapalı olmak üzere

131.190 m2‟lik bir alana kurulmuĢtur.Genel Müdürlük, HaberleĢme Cihazları
Grubu ve Mikrodalga ve Sistem Teknolojileri Grubu bu tesislerde
bulunmaktadır.

o Akyurt Tesisleri: Akyurt tesisleri 23.000 m2‟si kapalı 210.000m2‟lik bir alan
içine kurulmuĢtur.Bu tesislerde Mikroelektronik, Güdüm ve Elektro-Optik
Grubu bulunmaktadır.

20
4.2 Tesis YerleĢim Düzenlemesi

ASELSAN içinde hem ürüne hem de sürece göre yerleĢim mevcuttur.

Mikroelektronik kısmında genel olarak sürece göre bir yerleĢim yapılmıĢtır. Elektro-
optik kısmı ise tamamen süreç tipi yerleĢim özelliği göstermiĢtir. Bu tip yerleĢimlerin
avantaj ve dezavantajları aĢağıdaki gibidir;

Ürüne göre yerleĢim için avantajlar:

 Düzgün, basit,mantıklı ve direkt akıĢ hatları meydana gelir.

 Birim baĢına toplam üretim zamanı kısalır.
 Malzeme taĢıma gerekleri azalır.
 Özel amaçlı ekipman kullanılabilir.
 Basit üretim kontrolu olasıdır.
 Personel için daha az yetenek gerekir.

Ürüne göre yerleĢim için dezavantajlar:

 Makine‟nin durması hattı durdurur.

 Genel denetim gerektirir.
 En yavaĢ istasyon hattın hızını belirler.
 Ürün tasarımı değiĢiklikleri yerleĢimin kullanılmaz hale gelmesine
neden olur.

 Süreç tipi yerleĢimin avantajları:

 Genel amaçlı ekipman kullanılabilir.

 Personel görevlerinin farklılığı.
 UzmanlaĢmıĢ denetim olasıdır.
 Artan makine kullanımı.

 Süreç tipi yerleĢimin dezavantajları:

 Daha karmaĢık üretim kontrolu.

 Daha uzun üretim zamanları.
 Artan proses içi stok.
 Artan malzeme taĢıma gerekleri.
Ġstenen görevlerin farklılığına uyum sağlamak için daha yüksek yetenek gerekir.
Not: Tesis yerleĢimi ekte verilmiĢtir. Sayfa 54.

4.2.1 Etkinlik ĠliĢki Diyagramı

1.AMBAR

A
2.GEÇĠCĠ KABUL A

21
 A A
U A
3.GĠR. KAL. KON. E
A U A
4.ÜRETĠM I U
A I A

5.MONTAJ A A
A A
6.TEST A

A
7.BÜRO

YAKINLIK DERECESĠ:

Derece Tanım

A Kesinlikle Gerekli

E Özellikle Önemli

I Önemli

U Önemsiz

O Sıradan Yakınlık

4.2.2 Malzemelerin TaĢınması

Firmada malzemeler kutular içerisinde dört tekerlekli motorsuz araçlarla veya

çalıĢanlar tarafından elle taĢınıyor. ASELSAN‟da fabrika içerisinde otomatik sistem
kullanılmıyor. Buna ihtiyaç duyulmadığı söylenebilir.Üretim aralıklı olduğu için
genelde düĢük hacimli gerçekleĢiyor ve bu da otomasyonsuz giderilebiliyor. Ayrıca
gümrükten gelen veya müĢteriye teslim edilen ağır malzemeler için forkliftler
kullanılmaktadır.

5. ÜRETĠM SĠSTEMĠ

ASELSAN‟da kesikli tip üretim ( Intermittent Process ) seçilmiĢtir. Nedeni ise

müĢteri isteklerine göre çalıĢan bir firma olmasıdır. Ayrıca düĢük üretim hacmi, genel
amaçlı teçhizat , intens iĢgücü operasyonları, sık program değiĢimleri, geniĢ ürün
yelpazesi ve isteğe göre yapılan ürünler bu tip bir üretim tipinin seçiminde önemli
faktörlerdendir.

22
 Top-Shop imalat ASELSAN‟nın her bölümünde görülen aralıklı üretimin üç
bölümünden biridir. Özelliği üretimin niteliğine , büyüklüğüne bağlı olmasıdır. Küçük
parçalar halindedir ve ürün çeĢidi fazladır. Farklı ürünler üretmek için firmanın çok
esnek bir üretim kapasitesine sahip olması gerekir ve esnek teçhizat bu çeĢitliliğine
karĢılık esnekliliği sağlayabilmektedir.

Ayrıca temiz oda bölümünde üretim akıĢ tipi usulüne göredir. Yani tek bir ürün
var ve daha büyük partiler halinde sürekli üretim yapılıyor.

6. Ġġ ETÜDÜ

ASELSAN‟nın kuruluĢ amaçları arasında her türlü askeri/ profesyonel cihaz ve

sistemi üretecek ve tasarlayacak bir teknoloji merkezi olma hedefini benimsemiĢtir.
ASELSAN teknolojiyi, keskin rekabet koĢulları ortaya koyan pazarda pay sahibi
olabilmek ve varlığını sürdürebilmenin baĢlıca unsuru olarak kabul etmektedir.
Benimsenen teknoloji politikası, ileri teknolojiyi üretim programları ile özümsemeyi ve
kazanılan teknolojik birikimi daha üst düzeyde yeniden üretmeyi temel alır. Bu nedenle
ASELSAN yeni teknolojiye yüksek yatırımlar yapmaktadır.

ASELSAN gibi bir firma için malzeme verimliliği oldukça önemlidir. Çünkü,
alınan malzemelerin büyük bir çoğunluğu ileri teknoloji isteyen buna bağlı olarak çok
pahalı parçalardır. Bu parçaların zamanında teslim alınması, eksiksiz olarak üretime
girmesi oldukca önemlidir. Bu nedenle üretimde kullanılan malzemeler, etkin
kullanımları verimliliği yoğun Ģekilde yükseltecek kadar pahalı ve kaliteli olmaktadır.
Genellikle NATO standartlarına uygun askeri malzemeler kullanılmaktadır. Bunlarda
diğer ticari mallara oranla oldukça kaliteli ve pahalıdır.

ASELSAN açısından en yaĢamsal öncelik endüstriyel bilgi ve uygulama

birikimidir. Zira insangücü ve yatırım öncelikleri gerekli ama tek baĢlarına yeterli
değildirler. Her iki unsur için istihdam edilen kaynakların beklenen verimi ve artı değeri
yaratmaları “doğru” ve “hedefe yönelik” biçimde yönetilmeleri ve çalıĢtırılmaları ile
olasıdır.

6.1. ĠĢ Ölçümü

Firmada iĢlemler için standart zamanlar belirlenmektedir.Bu zamanların

belirlenmesinde önemli olan ürünün nerede tasarlandığıdır. Lisans alınarak üretilen
parçaların standart zamanları belirlenmiĢ olup firma içinde bu sürelere uyulmaktadır. (
Bunlarda deneyimlere ve ölçümlere bağlı olarak belirleniyor ama lisans alınan firmanın
süreleriyle karĢılaĢtırılıyor).Aselsan bünyesinde tasarlanan ürünler için standart
zamanlar deneyimlere ve kronometre ile yapılan zaman ölçümüne göre
belirlenmektedir. Standart zamanlar MANMAN sisteminde iĢlem çizelgelemede
görülmektedir.

Firmada standart zamanlar Ģu amaçlarla kullanılmaktadır;

 Birim maliyetleri hesaplamak.

 Üretim Planlaması yapmak.

23
  ĠĢ gücü Planlaması yapmak.

6.2. ĠĢ Değerlemesi

Firmada iĢ değerleme çalıĢmalarıyla , iĢçi alımları ve alındıktan sonraki

eğitimlerinin düzenlenmesi ve iĢlerin sınıflandırılması yapılmaktadır.

ASELSAN ücret yönetmeliği gereğince çalıĢanlar özelliklerine(eğitim, askerlik,

tecrübe vb.) göre standart bir ücretle iĢe baĢlamaktadırlar. Ücret yılda 3 veya 4 defa
yapılan zamlarla dengelenmekte ve yılda 2 defa kardan verilen paylarla
desteklenmektedir.Ayrıca temmuz ayı içerisinde çalıĢanların değerlendirildiği müdür
zammı denilen ücret ve kadro artıĢı bulunmaktadır. Bunun dıĢında firmada uygulanan
bir teĢvik sistemi yoktur.

ASELSAN‟da çalıĢanlar bazı sınıf ve derecelere göre

sınıflandırılır.ASELSAN‟da üç çeĢit iĢ gücü mevcuttur; normal, kalifiye( teknik
elemanlar), teknik(üniversite mezunları). Mühendisler “class A” kategorisinde ,(1-8)
dereceleri arasında sıralanırlar. Derecelemede akademik kariyer ve çalıĢtığı yıl sayısı
esastır. Yönetici personel “class B” kategorisinde ,(1-7) dereceleri arasında sıralanırlar.
“class C” teknisyenler kategorisi içindir. Diğer çalıĢanlar bilgisayar uzmanları,
muhasebeciler, sekreterler, part-time iĢçilerdeD,E,F,G ve H kategorilerinde
sınıflandırılırlar.

6.2.1. ASELSAN Prim Sistemi

Her yılın prim miktarını iki ana kriter belirler: Büyüme ve kardaki değiĢim. Prim
hesabı ve dağıtım Ģekli bu iki ana kriter ve aĢağıdaki prensipler kullanılarak belirlenir.

a) Bir yıla ait değiĢimin etkisini azaltmak için, önceki iki yılın performans ortalaması ile
içinde bulunulan yılın performansının kıyaslanması,
b) Performans olarak ortalama ABD doları bazında net satıĢ tutarının ve vergi öncesi
dönem kârının kullanılması,
c) Motivasyonun yıl içinde de canlı tutulması ve erken teslimatın teĢviği için, Haziran
ve Aralık sonu değerlendirmelerine göre olmak üzere iki dönemde prim verilmesi.
d) Prim tutarları aĢağıdaki formülle hesaplanır:

P= { 1+3 (Kn-Km)/Km + 3 (Sm-Sn)/Sm }* (t)M

P: Verilecek net prim tutarı.

Kn: Yıl sonu için n yılda elde edilen dönem karı, ortalama kur hesabıyla $ olarak
Haziran sonu için 6 aylık dönem karı, 6 aylık ortalama kur hesabıyla $ olarak.
Km: Aralık sonu değerlendirme için "n" yılından önceki 2 yılın ortalama dönem karı,
ortalama kur hesabıyla $ olarak Haziran sonu değerlendirme için "n" yılından önceki 2
yılın 6 aylık ortalama dönem karı, 6 aylık ortalama kur hesabıyla $ olarak.
Sn: Aralık sonu için n yılının net satıĢ tutarı, ortalama kur hesabıyla $ olarak
Haziran sonu değerlendirme için "n" yılının Haziran sonunda 6 aylık net satıĢ, 6 aylık
ortalama kur hesabıyla $ olarak.

24
Sm: Aralık sonu değerlendirme için "n" yılından önceki 2 yılın ortalama net satıĢ tutarı,
ortalama kur hesabıyla $ olarak Haziran sonu değerlendirme için "n" yılından önceki 2
yılın 6 aylık ortalama net satıĢ tutarı, 6 aylık ortalama kur hesabıyla $ olarak
t: Katsayı: Haziran sonu değerlendirme için "0.5", Aralık sonu değerlendirme için "1"
M: Değerlendirme yapılan aydaki aylık net ücret
n: Ġçinde bulunulan çalıĢma yılı

7. MALĠYET ANALĠZĠ

Firmada maliyetler oluĢturulurken iki yöntem kullanılıyor :

1 )ĠĢ Emri Maliyet Hesabı Sistemi : ĠĢ Emri ürün, alt takımlar bazında çalıĢır ve
üretim sürecinde kullanılan iĢçilik ve malzeme bu iĢ ermine kaydedilir. Böylece üretim
operasyonlarına bağlı olarak o iĢ emrinin ait olduğu parçanın maliyeti oluĢur.

2 )Aktivite Bazlı Maliyet Hesabı Sistemi : Üretim ve ilgili servislerin (

planlama, bakım, onarım vb. ) prosesleri kademe kademe ele alınarak maliyet hesapları
çıkarılıyor operasyona göre maliyet hesaplanmıĢ oluyor.

Bu iki sistemin hesaplanmaları arasında çok büyük rakam farklılıkları

oluĢmuyor.Genelde çok benzer rakamlar ortaya çıkıyor ve ürünün satıĢ fiyatı
hesaplanırken bu iki sistemle oluĢturulan maliyet değerleri göz önüne alınıyor.

7.1. Maliyet Muhasebesi

Maliyet muhasebesinin baĢlıca amacı ürünlerin birim maliyetini sağlıklı bir

Ģekilde elde etmektir.Ürün ağaçları oluĢturularak veriler biriktirilmektedir. Ayda bir
analizler yapılmaktadır ve bilgi akıĢı bilgisayarlar vasıtasıyla sağlanmaktadır.

Ürünlerin üretilmesi iĢ emri açılmasıyla baĢlar. Üretim planlamasına uygun

olarak üretimin baĢlaması için gerekli prosedür olarak iĢ emri açılır ve böylece maliyet
oluĢmaya baĢlar. Maliyet hesaplaması yapılırken aĢağıdaki örnekte olduğu gibi pek çok
maliyet unsuru göz önüne alınmalıdır.

BaĢlıca 3 maliyet unsuru vardır ;

 Malzeme ,
 ĠĢçilik ,
 Genel Giderler,

Direkt Maliyet = Direkt Malzeme + Direkt ĠĢçilik

Genel Üretim = Dolaylı Malzeme + Dolaylı ĠĢçilik + Diğer Dolaylı Giderler
Dolaylı Malzeme = (Fabrika ġartları, Hatalı ĠĢ, Deneme )
Dolaylı ĠĢçilik = (Yönetim, Kontrol, Mühendisler, Hatalı ĠĢ, Deneme)
Diğer Dolaylı Giderler = (Kiralar, Amortisman, Sigorta, Vergi, Patent, Bakım, vb.)
Üretilen Ürün Maliyeti = Direkt Maliyet + Genel Üretim
Ticari Masraflar = Pazarlama Masrafları + Ġdari Masraflar

25
Pazarlama Masrafları=(SatıĢ Elem.Masrafları, Reklam Masrafları, Denemeler,
HaberleĢme, Seyahat vb. Masraflar)

Ġdari Masraflar = ( Yöneticiler, Ofisler, Kira, Toplantı Masrafları, HaberleĢme

Masrafları vb. )

SATILAN ÜRÜN MALĠYETĠ=ÜRETĠLEN ÜRÜN MALĠYETĠ+TĠCARĠ MASRAFLAR

Not: Birim maliyetler Ģirketin gizliliği ilkesi gereği verilmemektedir.

Açıklanan maliyet yapısının ana unsurları Ģöyledir:

Direkt Malzeme ve Temin Gideri:

Üretime alınmıĢ ürünler için direkt malzeme bilgileri, MRP-II sistemi olan ve
yabancı para birimi cinsinden cari satınalma değerinin saklandığı MANMAN
veritabanından alınır. Yeni tasarımlanacak ise, Pareto Analizine göre A ve B sınıfı
malzeme (malzeme gereksiniminin %80+%15'ine karĢılık geleceği düĢünülen) listesi
için birebir satınalım fiyat tahminleri, ilgili teknik ve satınalma personeli ile oluĢturulur
(ayrıntılı hesaplama yöntemi kullanılarak), kalan kısım içinse tahmini olarak eklenir.
Lisans altında üretim/ortak üretim durumlarında ise genel olarak lisansör firmanın
vereceği bilgiler esas alınarak ASELSAN'ın üretim koĢullarına uyarlanır.Malzeme
temin giderinin proje/ürün/hizmetlere yüklenmesi ise, satınalma personeli giderleri,
banka, nakliye, sigorta, gümrükten çekme giderleri gibi geçmiĢ dönem bilgileri dikkate
alınarak elde edilen parametre yoluyla yapılır. Ayrıca gümrük vergisi ödenecekse bu
vergiler, malzeme ve ithalat yapılan ülke bazında tek tek ya da ortalama bir oranla
değerlendirmeyealınır.

Direkt ĠĢçilik:

Direkt malzeme maliyetinin hesaplanması yöntemine benzer aĢamalardan

geçmektedir. Yönetimsel ve teknik açıdan kabul gören maliyet merkezi bazında,
iĢçilik/makina saat bilgisinin o birimin ortalama direk iĢçilik maliyeti ile çarpılmasından
elde edilen maliyet, proje/ürün yada hizmete direkt iĢçilik maliyeti olarak
yüklenmektedir. Ortalama direk iĢçilik maliyeti genellikle ABD Doları olarak
hesaplanmakta ve bir yıllık dönemde kararlı bir rakam elde edilmektedir. Personelin
yapısı ve buna bağlı olarak ücret ile vergi düzeyine ve kurların seyrine göre, dolar
bazında ortalama iĢçilik maliyeti değiĢmektedir.

Genel Üretim Gideri (GÜG):

Ürüne doğrudan gider yüklenemeyen,maliyet merkezi giderlerinin, bu

bölümlerin seçilen kapasite birimine bölünmesi ile(direkt iĢçilik kapasite veya makina
saat kapasitesi) GÜG ortalama maliyetleri yine yıllık bazda ve ABD Doları cinsinden
bulunur.GÜG,planlanan direk iĢçilik/makina saat ölçüsü ile proje/ürün/hizmetin satıĢ
maliyetine yüklenir.Genel giderler kapsamında, yatırımların amortisman payı,üretim

26
endirekt personelin ücret ve vergileri gibi genel giderler dikkate alınmaktadır.

Genel Yönetim ve Pazarlama/SatıĢ Giderleri:

ASELSAN'da tasarım ve üretim birimleri dıĢında kalan fonksiyonel hizmet

birimlerinin giderlerinden, yıllık beklenen satıĢ düzeyi dikkate alınarak,
proje/ürün/hizmetin satıĢ maliyetine gerektiği kadar pay verilmektedir.

Finansman Giderleri:

Özellikle yıllara sari projelerde veya üretim süreci uzun olan ürünlerde
harcamaların çok erken oluĢması (yurtdıĢından sipariĢ usulü malzeme alımında sürelerin
8-15 ay gibi gerçekleĢmesi) nedeniyle önemli oranda finans yükü oluĢmaktadır. Finans
yükü, harcama ve ödeme planlarına bağlı olarak hesaplanmakta, en az finans yüküne
ulaĢmak için harcama ve ödeme planlarındaki bütün alternatifler denenmeye
çalıĢılmaktadır.Proje planına veya ürün üretim sürecinin uzunluğuna bağlı olarak bazı
projerde uygulanan %30 program/yıllık avans modeli yeterli olmakla birlikte, iki yılı
aĢan tasarım-seri üretim programlarında %50'ye varan oranlardaki program/yıllık avans
modelinin gerekli olduğu, son projelerimizde ortaya çıkmıĢtır.
Savunma sistemleri tedariğinde bu maliyet unsurunun, tedarik süreleri nedeniyle kimi
zaman Dolar üzerinden %8-9 gibi önemli yüzdelere ulaĢtığı gözlenmektedir. Bu
nedenle, finans yükünün değerlendirmeye alınması kaçınılmaz olmaktadır. En iyi
çözüm, sıfır finans yükü oluĢturacak harcama ve ödeme planlarının uygulamaya
alınması olacaktır.

Proje Özel Giderleri:

Yukarıda açıklanan maliyet unsurları dıĢında kalan maliyetleri diğer maliyetler,

ya da projeye özel durumlar içeriyorsa proje özel giderleri olarak tanımlamak maliyet
analizini kolaylaĢtırmaktadır. Her proje/ürünün aynı maliyet unsurları olmasa da en çok
dikkate alınan maliyet tipleri Ar-Ge/Tasarım maliyetleri, Lisans/Know-How/Royalti
teknoloji transfer maliyetleri, genellikle ürüne özel yatırım amortismanının tamamı,
sözleĢme ve teminat mektubu vergileri, özel sigorta, projeye özel yurtdıĢı
eğitim/yolculuk ve garanti dönemi hizmet maliyetleri olmaktadır.Proje/ürünün bilinen
yada öngörülemeyen risklerine karĢılık maliyetlere katılması gereken bir unsur da
beklenmeyen giderdir. Alıcı tarafından kabul görmediği için maliyet analizlerine dahil
edilememektedir.
Kar:

Satıcı açısından, ekonomi teorisine göre, üretim faktörleri arasında sayılan

sermayenin maliyeti/fiyatıdır. Diğer üretim faktörleri gibi sermaye maliyeti/fiyatı da
ürün maliyetini oluĢturan bir unsur sayılır. Alıcı açısından ise, satınaldığı ürün/hizmet
fiyatının bir parçasını oluĢturmaktadır.Her sektörde olduğu gibi savunma sektöründe de,
faaliyetlerden makul düzeyde bir kar marjı elde edilmesi gerekli bir unsurdur. Makul
düzeyde elde edilen kar, iĢletmelerin varlığını korumasında vazgeçilmez bir unsurdur.
Not: ASELSAN bilançosu ekte verilmiĢtir. Sayfa 58.

8. HABERLEġME CĠHAZLARI GRUBU(HC)

27
8.1. Organizasyon

HaberleĢme Cihazları Grubu ASELSAN‟ın üç grubundan biri olup, askeri ve

profesyonel haberleĢme ile kripto, güvenlik, avionik ve raylı ulaĢım sistemleri üzerine
tasarım, üretim pazarlama ve satıĢ sonrası hizmetlerini gerçekleĢtirmektedir.HaberleĢme
Cihazları Grubu‟nun ürünlerinin tasarım, geliĢtirme, üretim tesis ve servis hizmetleri
TS-EN-ISO 9001 kalitesi ile belgelenmiĢ olup askeri sistemler için AQAP-110 kalite
belgesine de sahiptir.

8.1.1. Üretim Direktörlüğü

Grubun amaçlarında belirtilen üretim Ģekline uygun olarak, az sayıda üretim

yapabilme fonksiyonu için gerekli altyapıyı kurmak, geliĢtirmek ve bu fonksiyon ile
ilgili tüm çalıĢmaları yürütmek.Projelerin geliĢtirme safhasında kesinleĢtirilen duruma
göre, üretim planlamasını yapmak ve üretimi bu plana uygun gerçekleĢtirmek;
ASELSAN'ın diğer gruplarında ve / veya özel ve kamu sektöründe yaptırılması
planlanan üretim için gerekli araĢtırmaları yapmak ve alt kontratlarla ilgili iĢlemleri
yönetmek bu bölümün görevleri arasındadır .

8.1.2. Elektronik Üretim Müdürlüğü

Elektronik üretim müdürlüğü;Malzeme Hazırlama,Bobinaj,Kart Üretim,Yüzey

Monte (SMD) Üretim, Kablaj, Elektromekanik Montaj, Kart Test, Cihaz Test ve Üretim
Mühendisliği bölümlerinden oluĢmakta ve birçok sivil ve askeri ürüne ait her türlü kart,
modül, kablo takımı, lazer etiket, bobin ve trafo üretimi ile elektromekanik montaj ve
test iĢlemlerini, uluslararası üretim standartlarına uygun olarak gerçekleĢtirmektedir.

8.1.3. Mekanik Üretim Müdürlüğü

Mekanik Üretim tesislerinde, elektronik sanayinin gerektirdiği kalite ve

hassasiyette, her türlü torna, freze, saç ve levha iĢlemlerini içeren, yaklaĢık 1500 değiĢik
parça, yüksek kapasiteli, geliĢmiĢ,
Numerik Kontrollü, Universal ve Dikey ĠĢleme Merkezleri,
C ve Y Eksenli, Numerik Kontrollü Torna-Freze Merkezleri,
Numerik Kontrollü Pres Tezgahı ve CAD/CAM sistemi,
Otomat Tezgahları,
Metal Levha ĠĢleme Makinaları ve
Kaynak Makinaları
kullanılarak üretilmektedir. Isı ve nem kontrollü metroloji odasında, 3-Boyutlu
Koordinat Ölçme Cihazı ve Video Kameralı Ölçme Cihazı ile hassas ve otomatik ölçü
kontrolleri yapılmaktadır. Parçalar, askeri standartlara uygun kaplama ve boya
iĢlemlerinden geçirilerek ağır çevre koĢullarına dayanıklı hale getirilmektedir.

HC GRUBU ORGANĠZASYONU

28
8.2. Üretim Planlama ve Kontrol Bölümü (ÜPK)

8.2.1. ÜPK Organizasyonu

MÜDÜR
AfĢin Akkerman

Planlama Md. Yrd. Bilgi ĠĢlem Analiz Hammadde Ambarı

AfĢin Akkerman Md.Yrd. Md.Yrd.
Cemil Demir Cüneyt Çetinkaya

8.2.2. Üretim Planlama ve Kontrol Müdürü

Organizasyondaki Yeri:Üretim Planlama ve Kontrol Müdürü, Üretim Direktörüne

karĢı sorumludur. Bölümde 23 tane Endüstri mühendisi bulunmaktadır.
Temel Görevi:
Üretim Planlama ve kontrol müdürünün temel görevi;HC grubu üretim
direktörlüğü‟nce yürürlüğe konulan ana üretim programlarındaki cihaz ve aksesuarların
Mekanik ve Baskı Devre Müdürlükleri sorumlulukları dıĢındaki alt birimlerinin ve
satınalınan malzemelerinin planlama ve kontrol sorumluluğudur.
Sorumlulukları:
Her MRP çalıĢması akabinde Elektronik Üretim için satınalma taleplerinin ve iĢ
emirlerinin ManMan/MFG de planlanması ,satınalma taleplerindeki değiĢikliklerinin

29
malzeme ikmal müdürlüğüne aktarılması ve takibi.Elektronik Üretim iĢ emirlerinin
açılması, malzemelerinin belirlenen önceliklerle Elektronik Üretim Müdürlüğüne
teslimi ve iĢin bitiminde iĢ emirlerinin kapatılması.Satın alınan malzemelerin geçici
kabul iĢlemlerinin yapılması.GiriĢ kalite kontrol için denetim önceliklerinin
belirlenmesi,belirlenen önceliklerle üretici bölüme malzemelerın teslım edılmesı.

Üretim direktörlüğüne bağlı birimlere ait performans istatistiklerinin tutulması ,

raporlanması. MIS (Management Information Systems) ve ERP (Enterprise Resource
Planning) sistemlerinin izlenmesi, bu konuda araĢtırmalar yaparak üretim için en uygun
sistemlerin kullanımının sağlanması.Servis ve yedek parça amaçlı talep edilen yarı
mamul ve malzemelerin incelenerek temin edilmeleri için gerekli koordinasyonun
sağlanması.Envanterde bulunan atıl ve üretim fazlası malzemelerin takip edilerek
raporlanması, ilgili malzemelerin değerlendirilmelerine iliĢkin çalıĢmaların
koordinasyonu.Diğer grupların talep ettiği, HC Grubu standart üretimi olan alt takım ve
malzemeler için gerekli iĢemirlerinin planlanması ve takip edilmesi.
Hedefler
Yapılan her iĢte mükemmele ulaĢmak için sürekli iyileĢtirme yapmak.
Ġlkeler
Tüm ÜPK çalıĢanları iĢi ile ilgili süreçleri en iyi Ģekilde tanır.
Tüm ÜPK çalıĢanları müĢterilerini ve onların gereksinimlerini bilir ve bu gereksinimleri
karĢılamak için düĢünür, yaratır ve üretilir.
Tüm ÜPK çalıĢanları iĢinde yaratıcılığını kulanır, yenilikler ve iyileĢtirmeler için
öneriler sunar.
Not: ÜPK yerleĢim planı ekte verilmiĢtir. Sayfa 55.

9. ÜRETĠM PLANLAMA VE STOK KONTROL SĠSTEMĠ

9.1. Tahmin ( Forecasting )

Üretim sisteminin planlanması için öncelikle talep tahminlerinin bilinmesi

gereklidir. ASELSAN‟da talep tahminlerinin yapılmasından Pazarlama ve SatıĢ bölümü
sorumludur. Pazarlama bölümü bu verileri geçmiĢ yıllara ait satıĢ miktarlardan ve direkt
tüketici anketlerinden temin eder. ASELSAN üretiminin büyük bir kısmını Türk Silahlı
Kuvvetleri, Devlet Kurumlarına yaptığından bu kurumların bütçeleri yılın son aylarına
doğru yaklaĢık olarak bellidir. Bu da bu kurumların yapacağı talep miktarları hakkında
ön bilgi vermiĢ olur. ASELSAN‟da tahminler 12 aylık dönemlerde yapılır.SatıĢlar yılın
ikinci altı aylık döneminde artıĢ gösterir. Bazı ürünlerin üretim zamanı 5-6 ayı
bulabilmektedir. Böyle bir karıĢıklık tahminlerin planlamada nedenli önemli olduğunu
göstermektedir.

ASELSAN‟da bütçe aralık ayında yapıldığından, tahminler ekim ve kasım

ayında önceden toplanır. Bu bilgiler toplanıp, gerekli düzenleme ve raporlar
hazırlanarak üretim bölümlerine sunulur. Üretim bölümü bu talep miktarına göre kaba
bir üretim planı ve ihraç edilecek malzemeler hakkında ön bilgi edinmiĢ olur.

9.2. Envanter Sistemi

Firmada var olan envanter tipleri:

30
1. Hammaddeler (raw material) : BitmiĢ ürünlerin ara parçalarını yapmak için satın
alınan malzemelerdir.
2. Ara ürünler (subassembly) : Son ürünlerde kullanılacak olan ve fabrikada
üretilmiĢ yarı mamüllerdir.
3. Ara ürün stoğu (work in process) : Üzerinde iĢlem yapılan veya yapılmayı
bekleyen, ambardan üretime çekilmiĢ malzeme veya ara ürünlerdir.
4. BitmiĢ ürünler (finished goods) : MüĢteriye teslim edilecek durumda olan
üretimi tamamlanmıĢ parçalardır

Firmada envanter tutulmasının amaçları;

Envanter herhangi bir anda üretim sistemi içinde bulunan hammadde, yarı
mamul,montajlar ve bitmiĢ ürünlerdir.Firmalar için sipariĢ vermek önemli bir
sorundur.Ne kadar sipariĢ verilmeli? Toplam maliyetleri en küçük olacak Ģekilde
sipariĢler ne zaman yapılmalıdır? Bu soruların cevabını vermek için envanter
tutulmalıdır.Ayrıca envanter tutulması ile firma üzerinde büyük etkisi olan aĢağıdaki
sorunlar cevaplanmakta ve kontrol altına alınmaktadır.

Beklenmedik talebi karĢılamak,

Üretim gereksinimlerini düzenlemek,
Stok yokluklarını önlemek,
ĠĢlemlere olanak vermek.
Firmada kullanılan temel envanter kontrol sistemi MANMAN‟dir.

9.3. Ana Üretim Planlaması (MASTER PRODUCTION SCHEDULING-MPS)

Firmada Ana Üretim Planı ( MPS ) satıĢı girilen ürünler için hazırlanmaktadır.
Bundan Ürün Planlama Müdürlüğü sorumludur.30 haftalık bir dönemi kapsar ve 15
günde bir çalıĢtırılır. Ürün ağacının üst dalları için üretime baĢlama tarihleri planlanır ve
üretime baĢlanması için FPO ( Firm Planed Order ) planlanan kesin iĢ emri açılır.
Periyodik kontrollerle üretime baĢlanıp baĢlanılmadığı, üretimin ne kadarının
gerçekleĢtiği kontrol edilir. (+)(-) üretim miktarları kontrol edilir. Toplu üretim
programları için MANMAN kullanılmaktadır.

Üretim Planlama ve Kontrol Mdl.‟nün temel görevi,HC Grubu Üretim

Direktörlüğünce yürürlüğe konulan ana üretim programlarındaki cihaz ve aksesuarların
Mekanik ve Baskı Devre Mdl. ve Mekanik Tasarım Dir. sorumlulukları dıĢındaki alt
birimlerinin ve satın alınan malzemelerinin planlama ve kontrol sorumluluğudur.

 Her MRP akabinde Elektronik Üretim için satın alma taleplerinin ve

iĢemirlerinin planlanması (yaratılması, aktarılması, silinmesi,
değiĢtirilmesi),satın alma taleplerindeki değiĢikliklerin Malzeme Ġkmal Mdl.‟ne
aktarılması ve takibi;
 Elektronik Üretim iĢemirlerinin gerektirdiği malzemelerin Malzeme Ġkmal,
Mekanik Üretim, Baskı Devre Üretim Mdl.‟nden ve Mekanik Tasarım
Direktörlüğü‟nden zamanında temini için gerekli önlemlerin
alınması,gecikme/aksaklık halinde önlem /çözüm için gerekli koordinasyonun
sağlanması;

31
  Elektronik Üretim iĢemirlerinin açılması,malzemelerin belirlenen önceliklerle
Elektronik Üretim Mdl.‟ne teslimi ve iĢin bitiminde iĢemrinin kapatılması;
 Satın alınan malzemelerin geçici kabul iĢlemlerinin yapılması;
 Hammadde ve yarı mamüllerin düzenli,emniyetli ve malzemelerin zarar
görmeyeceği sekilde stoklanması,ambar malzeme giriĢ-çıkıĢlarının optimum
kaynak kullanımı ile hatasız ve en kısa sürede gerçekleĢmesinin sağlanması;
 Üretimin izlenerek, teslimatların zamanında yapılmasının sağlanması,sorunlar
için gerekli önlemlerin alınması;
 Ambar sayımlarının düzenli olarak yapılması, sonuçların ilgili makamlara
bildirilmesi,gerekli iĢlemlerin yapılması;
 Yeni geliĢtirilen/lisansı alınan ürünlerin doküman paketlerinin incelenmesi,ilk
kez kullanılacak malzemelerin belirlenmesi,satın alma/üretim kararının alınması,
temin kaynaklarının belirlenmesi;
 Üretim Direktörlüğü‟ne bağlı birimlere ait performans istatistiklerinin tutulması,
raporlanması;
 Üretimden kalkan, temininde güçlük çekilen malzemeler için önlem alınması,
bölümler arası koordinasyonun sağlanması,gerekli mühendislik değiĢiklik
önerilerinin verilmesi;
 MIS (Management Information Systems) ve ERP (Enterprise Resource
Planning) sistemlerinin izlenmesi,bu konuda araĢtırmalar yaparak üretim için en
uygun sistemlerin kullanımının sağlanması;
 Servis ve yedek parça amaçlı talep edilen yarı mamul ve malzemelerin
incelenerek temin edilmeleri için gerekli koordinasyonun sağlanması;
 Envanterde bulunan atıl ve üretim fazlası malzemelerin takip edilerk
raporlanması,ilgili malzemelerin değerlendirilmelerine iliĢkin çalıĢmaların
koordinasyonu;
 Diğer grupların talep ettiği,HC Grubu standart üretimi olan alt takım ve
malzemeler için gerekli iĢemirlerinin planlanması ve takip edilmesi.

9.4. Malzeme Ġhtiyaç Planlaması (MATERIAL REQUIREMENT PLANNING-

MRP )

ASELSAN 1989 yılından itibaren organizasyon çalıĢmalarının yanı sıra genel

bir yönetim felsefesi olarak MRP II “Ġmalat Kaynak Planlaması” anlayıĢıyla uygulama
programları yürütmüĢtür. Bilindiği gibi MRP II felsefesi, tüm iĢletme proseslerini
öncelikle faaliyet planı, stratejik planlar gereğince hazırlanan satıĢ ve üretim planlarının
gerçekleĢtirilmesi odağında bütünleĢmiĢ olarak çalıĢmasını öngörmektedir. MRP II
kaynaklarının yalnızca üretim proseslerini değil tüm iĢletme proseslerini kapsayacak
biçimde formel olarak planlanmasını temin etmektedir. Bu anlamda proseslere kapasite
ve yeteneklere iĢ yükünün optimum biçimde atanmasıyla baĢta kalite olmak üzere iĢlem
zamanları, verim istihdam düzeyleri, teslimat süresi konusunda ciddi verimlilik artıĢları
sağlanmaktadır.ASELSAN gerek MRP II felsefesinin önerdiği koĢulların sağlanması
gerekse firma genelinde ortak bir “Bilgi Tabanı” üzerinde çalıĢmasını temin için
MANMAN BiliĢim Sistemi çözümünüde MRP II geliĢtirme programına pararel
uygulamaya koymuĢtur.ASELSAN MRP II felsefesinin baĢarı ölçütü olarak Kabul
edilen “ A Sınıfı” kategorisinde bir uygulayıcı olmayı amaçlamaktadır.”A
Sınıfı”kategorisi kullanıcılar için baĢarı ölçütleri %99.0 stok bilgisi doğruluğu, imalat
içi stokların sıfırlanması %80 üzerinde kapasite kullanım oranı, toplam iĢlem süreleri

32
standart zamanlar arasında %90 olarak tutarlılık olması ve kalite veriminde %90
üzerinde baĢarı olarak verilmektedir.

9.5. ĠĢlem Çizelgeleme ve Üretim Etkinlik Kontrolü

Üretim etkinlik kontrolü, detay üretim programının sağlanıp sağlanmadığını

kontrol etmektedir.Bu sayede üretim hattı içerisinde makine, malzeme ve iĢgücü
sağlanıyor ve üretim aralıksız devam ediyor.

9.6. Üretim Ortamı ( TEMĠZ ODA )

Temiz oda Federal Standartlar 209‟a göre sınıf 10.000 olarak belirlenmiĢtir.FS
209‟a göre temiz odalar, temiz olma miktarına göre sınıflandırılmaktadır.”Temiz Oda”
kirliliğin mikroskobik düzeyde, belirli bir seviyenin altında tutulduğu kapalı alan olarak
tanımlanır. Sınıflandırma temiz odaların 1 ft 3 (1 ft3=0.02832 m3 ) havasında olabilecek
çeĢitli boyutlardaki kirliliklerin izin verilebilir maksimum miktarına göre yapılmaktadır.

Sınıf 1
Sınıf 10
Sınıf 100 Sınıf numarası küçüldükce oda
Sınıf 1000 temizliği artar
Sınıf 10000
Sınıf 100000

ASELSAN‟daki Sınıf 10000 Temiz Oda, 1 ft3 havada boyutu 0.5 m‟den büyük
olan parçacık sayısı 10000‟den az, 5 m‟den olan parçacık sayısı 70‟den az olan kapalı
alandır.ASELSAN‟daki Temiz Oda sistemi “KarıĢık AkıĢ Odası” sistemiyle
çalıĢmaktadır.Burada hava tavandan veya tavana yakın yerden, HEPA filtrelerinden
temizlendikten sonra odaya girer ve döĢeme seviyesinde duvarlar boyunca bulunan
dönüĢ kanallarından geri emilir.Aynı zamanda sıcaklık, göreli nem ve aydınlatma
kontrolü antistatik ve anti-titreĢim taban sabit oda basıncı temiz odanın
özelliklerindendir.

9.7. Kapasite Planlaması

Üretimi kontrol edebilmek icin iyi bir Ģekilde yapılması gereken kapasite
planlaması , Üretim Planlama Müdürlüğü tarafından hazırlanmaktadır.

ASELSAN „da bir iĢ merkezinden geçecek planlı iĢ emirleri toplamı , o iĢ

merkezinin kapasite ihtiyacını belirlemektedir . Kapasite ihtiyacının mevcut
kapasitenin altında veya üstünde olması durumunda , yeniden düzenleme iĢlemine
giriĢilmektedir .Bir maliyet merkezinin yapabilecegi iĢ miktarı , maliyet
merkezindeki makina ve çalıĢan sayısı ile sınırlıdır. Bu nedenle kapasite ihtiyacı,
üretim planına uygun olarak üretim yapması planlanan iĢ merkezinin eleman
sayısının ,haftalık çalıĢma saati ile çarpılması sonucu bulunmaktadır.

KiĢi sayIsI * 8 saat* 5 gün * tolerans payI

33
formülü bize maliyet merkezlerinin brüt kapasitesini vermektedir . Buradaki
tolerans payı ;

* Etkinlik *Verimlilik *Tezgah arızası

* ĠĢçilik saat payı *ÇalıĢanın performansı *Malzeme eksikliği
* Personel eksikliği *Personelin devamsızlığı

gibi kapasiteyi etkileyen faktörler dikkate alınarak hesaplanmıĢ bir değerdir .

Hesaplanan brüt kapasitenin belirli bir kısmı AR - GE çalıĢmalarına

ayrılmakta , Brüt kapasiteden , AR - GE kapasitesi çıkarılınca iĢ emirlerine ayrılan
net kapasite bulunmaktadır . Daha sonra , hesaplanan bu değerlere göre iĢ
emirleri açılmakta , bir iĢemrine ayrılan max . süre bulunmakta ve maliyet
merkezleri bazında kapasite planlaması yapılmaktadır .

Planlanan bu kapasiteden sapmalar oldugunda genellikle fazla mesai

uygulamasına gidilmekte , cok nadir olarak da yan sanayiye iĢ yaptırılmaktadır.
ASELSAN „da 1997 yılı itibariyle gerçekleĢen fazla mesai saatleri söyledir :

Gerçek süre (saat ) Gerçek tutar (milyon tl )

Ocak 21465 19777
Subat 24472 22703
Mart 28854 26729
Nisan 25142 25507
Mayıs 37340 41818
Haziran 32473 36065
Temmuz 37227 45522

9.7.1. Üretim Kapasitesi ve Kapasitenin Ne Kadarının Üretimde Olduğu

ASELSAN‟da üretim planı, teknolojik geliĢmeler ve alınan sipariĢler paralelinde

aylara göre değiĢken olarak yapılmaktadır.Üretim planında yer alan cihazlar ise gerek
iĢçilik,gerekse maliyetleri açısından birbirleriyle karĢılaĢtırılamayacak kadar
farklıdırlar.Örnek olarak telsiz projelerinde bile el telsizi ile tank telsizi arasında 1/20
oranında maliyet farkı vardır. Bütün bunlar göz önüne alındığında sağlıklı bir kapasite
kullanım oranı vermenin mümkün olmadığı görülmektedir.Ancak geçmiĢ yıllarda
olduğu gibi bu yıl da mevcut kaynaklar tam kapasitede kullanılmaktadır.

10. STOK KONTROL VE STOKLAMA

Fabrikada stok kontrol iĢlemleri,fabrika genelinde kullanılan ve bir MRP-II

uygulaması olan MANMAN ile yapıldığını söylemiĢtim.Fabrikada kullanılan her
malzemeye ve üretilen her ürüne farklı bir stok numarası verilir ve bu stok numaraları
vasıtasıyla programın kullandığı veri tabanına parça ile ilğili bilgiler girilir.Bu bilgilere

34
tanım, kaynak kodu(SC),proje kodu(PC),parçanın alt malzemeleri,parçanın yer aldığı
üst takım ve birim üst takımdaki kullanım miktarı örnek verilebilir.Malzemenin temin
süreci pazarlama bölümü tarafından bir ürün veya herhangi bir parça için kesin satıĢ
veya tahmini satıĢların sisteme girilmesiyle baĢlar.Bu giriĢlerin ardından once MPS
sonar da MRP programı çalıĢtırılarak bu ürünlerin yapılabilmesi için gerekli olan
malzeme miktarları sistemde otomatik olarak hesaplanır.Malzeme tedarik bölümü
hesaplanan bu miktarlara fire oranlarınıda katarak malzemeyi temin eder.Malzemeler
fabrikada ilk olarak Geçici Kabul Bölümü‟ne gelir ve burada sisteme giriĢleri yapılır.Bu
noktadan sonra malzemelerin her hareketleri sisteme iĢlenerek,malzeme hareketlerinin
terminalden takibine olanak sağlanır.Malzemeler GiriĢ Kalite Kontrol‟den geçtikten
sonra ambara gelir ve sayılarak teslim alınır.Bir malzemenin ambardan alınabilmesi
için,ilgili bölüm tarafından ya o malzemenin üst takımı için iĢ emri açılır veya
malzemenin kendisi için MR( Malzeme Ġstek ) formu doldurulur ve her hareket sisteme
kayıt edilir.Ambarda malzemeler büyüklüklerine göre ya kardex diye tanımlanan
bilgisayar destekli otomatik stoklama kabinlerine ya da klasik ambar sistemine göre
düzenlenmiĢ normal raflara konur.Eğer malzeme kimyasal bir malzeme ise saklanma
koĢullarına göre ya oda sıcaklığındaki kimyasal ambarına ya da buzdolaplarına
konur.Yukarıda bahsedilen otomatik stoklama kabinlerinde 2 adet 22 raf ve her rafta 10
kutulu ve 4 adet 44 raf ve her rafta 12 kutulu olmak üzere toplam 6 adet mevcuttur.Bu
kabinlerin en büyük özelliği, yerden ve zamandan büyük kazanç sağlamalarıdır.Bu
kabinlerin veri tabanı farklı olmasına rağmen,bazı yardımcı programlar aracılığı ile iĢ
emirleri MANMAN sisteminden kabinlerin veri tabanına aktarılabilmekte,bu sayede iĢ
emirleri hızlı ve hatasız bir Ģekilde hazırlanmakta ve çıkıĢı yapılan malzemelerin bu
hareketleri de tekrar MANMAN sistemine kayıt edilmektedir.Bu kabinlerin kullanımı
hata olasılığını son derece azaltsada malzemelerin küçük olmasından ve daha büyük
parçaların konduğu raflardaki malzemelerin hareketinden dolayı bazı hatalar
oluĢabilmektedir.Bu hataları belirlemek ve düzeltmek için yıl içinde periyodik sayımlar
ve kontrol sayımları,her yıl sonunda ambarlarda genel sayım yapılmaktadır.
Ambarlar:

ASELSAN‟da dört çeĢit ambar bulunmaktadır.

1_) Hammadde ambarı:Hammadde ve WIP stokları.
2_) Ürün ambarı:BitmiĢ ürünler.
3_)Ayrıca her bölümde küçük ölçekli kendi üretiminde kullandığı, malzemeleri
depoladığı Koltuk Depo adlı ambarları mevcuttur.
4_)Market Depo:MüĢterilerin yedek parça ihtiyaçlarını karĢılıyor.

11. ÜRÜN KALĠTESĠ

11.1. ASELSAN Ürün Kalitesi Sistemi

ASELSAN‟da pazara sunduğu ürün ve hizmetlerin müĢteri isteklerini ve

sözleĢme gereklerini fevkinde karĢılamasını teminat altına almayı amaçlayan bir “Kalite
Sistemi” iĢletilmektedir. Kalite sistemi tasarım, geliĢtirme, dökümantasyon, satın alma,
imalat, montaj, denetim, test bakım, kalibrasyon, paketleme, sevkiyat, depolama gibi
faaliyet alanlarının tümünü kapsamaktadır.ASELSAN, oluĢturulan kalite teminatı
sisteminin etkin ve verimli biçimde idamesini sağlamak amacıyla her grup bünyesinde
Ürün Kalitesi bölümleri kurmuĢtur. ASELSAN Ürün Kalitesi bölümleri,bağlı oldukları
grubun Pazar ve faaliyet yapısı içinde farklı biçimde örgütlenmiĢ olmakla birlikte kalite

35
sistemi konusunda ortak bir anlayıĢı benimsemiĢtir.ASELSAN Ürün Kalitesi Sistemi bu
anlayıĢtan yola çıkarak AQAP-1”NATO Endüstriyel Kalite Sistemi Gerekleri” ve MIL-
Q-9858A “Kalite Programı Gerekleri”ne bütünüyle uyumlu olarak
yapılandırılmıĢtır.ASELSAN Ürün Kalitesi Sistemi için kabul edilen AQAP-1 ve MIL-
Q-9858A standartları askeri nitelikte olup, NATO ülkelerince yapılan en geliĢmiĢ,
karmaĢık ve kritik sistem/donanım alımlarında yüklenicilerden yerine getirme
zorunluluğu talep ettikleri standartlardır.Her iki standart, firmalardan bütün unsurlarıyla
etkin biçimde yürütülen bir kalite programı gereklerini tanımlamaktadır.Askeri nitelikte
olan bu standartlar Uluslararası Standartlar Örgütü ( ISO ) tarafından gerçekleĢtirilen ve
günümüzde dünyada en geçerli kalite sistemi düzeyini tanımlayan ISO-9000 serisi
standartlarla eĢ değerde ve muadil niteliktedir.Bu açıdan, Ürün Kalitesi Sistemi ISO-
9001 gereklerini karĢıladığı sertifikalandırılmıĢtır.

ASELSAN Ürün Kalitesi Sistemi, meĢrutiyeti belirtilen standartlarda istendiği

gibi faaliyet ve kararlarında tam bir tarafsızlık ve özerklik arz edecek biçimde örgütsel
bağımsızlığı gözetilerek kurulmasını sağlamıĢtır.Ürün Kalitesi Sistemi; üst yönetimce
onaylanmıĢ formel yapısını, politika ve çalıĢma ilkelerini açık biçimde tanımlayan yazılı
prosedürler hiyerarĢisi toplamında dökümante edilerek yayınlanmıĢtır.Ürün Kalitesi
Sisteminde; kalite programının yönetimi ve yürütülmesi için gerekli genel kalite
politikalarını standart yönergelerde ve her bir kalite iĢleminin nasıl gerçekleĢtirileceğini
açıklaması ise iĢ yönergeleri düzeyinde dökümante edilmiĢtir. OnaylanmıĢ kalite
dökümantasyonunun, ilgili tüm bölümlere dağıtılmıĢ ve kullanım noktalarında güncel
ve geçerli nüshalarının bulundurulması sağlanmıĢtır.

ASELSAN kalite güvenilirlik standartlarının, müĢteri isteklerinin ve sözleĢme

gereklerinin fevkine karĢılanmasını teminat altına almak için kurulmuĢ olan ürün kalite
sisteminin etkinliğini ölçmek, değerlendirmek, yeni geliĢme olanaklarını belirlemek ve
gereken düzeltme önlemlerini almak için “Kalite Sistemi Sınama” programları
yürütülmektedir. “Kalite Sınama Programı”, kalite ve ilgili tüm fonksiyonların
sistematik biçimde irdelenmesini öngörür kalite sınamalarının temel amacı, sınanan
unsurun ASELSAN politika ve prosedürleri, sözleĢme gerekleri ve genel kabul görmüĢ
endüstriyel standartlarla öngörülen performans düzeyine ne ölçüde uygun olduğunun
doğrulanmasıdır. Kalite sınamaları programı, en üst ürün kalitesi yönetim kademesi
tarafından yetkilendirilmiĢ bağımsız denetçilerle her yıl üst yönetim onayı ile
yayınlanan bir takvim uyarınca;

 Kalite Sistem Dökümantasyonu,

 Prosedürel Uygulamalar,
 Kalibrasyon Programı,
 Ürün ġemaları,

kategorilerinde uygulanır.Program,sınamalar sonucunda bulunan sorunların

çözümlenmesi ve yeniden oluĢmamasını güvence altına alan düzeltme önlemi
mekanizmasını içerir. Yukarıda bahsedilen sınamalar, ayrıntılı olarak hazırlanan sınama
programına göre gerçekleĢtirilir.

Kalite Raporları: ASELSAN Ürün Kalitesi bölümünde sistem performansının

zaman içinde izlenmesini, sorun kaynaklarını ve hata eğilimlerinin belirlenmesini
sağlayan kalite kayıtlarını tutmakla ve programlar bazında hazırlanan periyodik

36
performans raporlarını yönetim kademelerine ve ilgili fonksiyonlara
yayınlamaktadır.Kalite ve hata verileri giriĢ kalite kontrol, üretim-iç denetim ve test
alanlarında baĢlatılan kalite raporlarından derlenmektedir.Programların kalite verileri
imalat prosesleri bazında verim, hata dağılımları düzeylerinde çözümlenir ve
raporlanır.Raporlarda ortaya konan hata eğilimleri ve kritik sorunlarla ilgili olarak
Düzeltme Önemi baĢlatılır. Kalite performans raporları, istenildiğinde hükümet ve
müĢteri kalite temsilcileri incelenmesine açık olarak saklanır.

ASELSAN‟da uygulanmakta olan bazı kalite ve çevre koĢulları test methodları

aĢağıda belirtilmiĢtir.

Sıcak-Soğuk-Nem Test Kabini

DüĢük Basınçlı Soğuk-Sıcak Test Kabini
Tuzlu Sis Test Kabini
TitreĢim Sistemi
Toz Test Kabini
Mekanik ġok Test Cihazı
TaĢıma Simülatörü
Sızdırmazlık Testi
Serbest DüĢme Testi Sistemi
Faraday Kafesi
Vibrasyon Testi
Korosyon Testi
Automatic Radio Test System

11.2. Bakım Planlaması

ASELSAN‟da bakım onarım 4 bölüme ayrılmıĢtır.

Yüksek Gerilim : Fabrikanın devamını sağlayacak bakım onarımı yapan bölüm.

Makina-Tesisat : Fabrika içindeki ürünleri üretmekle kullanılan makinelerin bakım ve

onarımıyla ilgilenen bölüm.

Temiz Oda ĠĢleri Bakım-Onarım : Bunlar sadece temiz oda içindeki makinelerle
ilgilenir. Onların rutin bakımlarını ve yıl içindeki çıkabilecek olan arızaları gidermek
için ayrılan bölüm.

Bina ve Çevre Bakım-Onarım : Bu bölümde de binanın içinde ve dıĢında meydana

gelecek olayları arızaları gideriyorlar. Bu arızalar makineden ziyade binanın yapısında
ve çevresinde meydana gelebilecek arızalardır.

Bakımlar düzenli periyotlarla ( Genellikle 3 veya 6 ay ) yapılıyor. Arıza

sıklığına göre bu süreler uzayıp kısalabiliyor.
Not:Bakım konusuyla ilgili ekler sayfa 67.

37
12. ALINAN ÖDÜLLER VE BAġARI BELGELERĠ

12.1. Ödüller

1984 yılında;
 1983 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO-BaĢarılı
Ġhracatçı Ödülü
1985 yılında;
 1984 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO-Ġhracat Ödülü
 1984 yılında, ödenen kurumlar vergisi nedeniyle ASO-Yüksek Düzeyde
Kurumlar Vergisi Ödülü
1986 yılında;
 1985 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO-Ġhracat
Ödülü
 1985 yılında, ödenen kurumlar vergisi nedeniyle ASO-Yüksek Düzeyde
Kurumlar Vergisi Ödülü
 GerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle Ankara Ticaret Odası Ödülü
1987 yılında,
 1985 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO-Ġhracat
Ödülü
 ASO-Yüksek Düzeyde Ġstihdam Ödülü
 1986 yılında, ödenen kurumlar vergisi nedeniyle ASO-Yüksek Düzeyde
Kurumlar Vergisi Ödülü
1988 yılında;
 1987 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO-Ġhracat
Ödülü
 1987 yılında, ödenen kurumlar vergisi nedeniyle ASO-Yüksek Düzeyde
Kurumlar Vergisi Ödülü
 1987 yılında, yapılan sabit sermaye yatırımından dolayı ASO-Yüksek
Düzeyde Yatırım Ödülü
 ASO-Yüksek Düzeyde Ġstihdam Ödülü
1989 yılında,
 1988 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO- Yüksek
Düzeyde Ġhracat Ödülü

38
1990 yılında;
 GerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle Ankara Ticaret Odası Ödülü
 1989 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO - Ġhracat
Ödülü
 1989 yılında, yapılan sabit sermaye yatırımından dolayı ASO- Yatırım
Ödülü
1991 yılında,
 Trunk Telsiz Sisteminin yazılım paketi ile ODTÜ Prof. Dr. N. Mustafa
Parlar Eğitim ve AraĢtırma Vakfı, AraĢtırma ve TeĢvik Ödülü
 1990 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO - Ġhracat
Ödülü
 1990 yılında, ödenen kurumlar vergisi nedeniyle ASO - Yüksek Düzeyde
Kurumlar Vergisi Ödülü
 1990 yılında, yapılan yatırımlar nedeniyle ASO - Yüksek Düzeyde
Yatırım Ödülü
 Kimya Mühendisleri Odası – Ankara ġubesi tarafından Macunköy
Arıtma Tesisleri nedeniyle verilen Sanayide Çevre Korumayı Özendirme Ödülü
 GerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle Ankara Ticaret Odası Ödülü
1992 yılında;
 ASO - Yüksek Düzeyde Kurumlar Vergisi Ödülü
 1992 yılında gerçekleĢtirmiĢ olduğu ihracat nedeniyle ASO - Ġhracat
Ödülü
 ASO - Bir Önceki Yıla Göre Gösterilen Ġhracat Performansı Ödülü
 Elektronik Cihaz Ġmali konulu ASO – Ürün GeliĢtirme Ödülü
 Yapılan ihracatla en fazla döviz getiren firmalar arasına girerek Ankara
Ticaret Odası Ödülü

1993 yılında;
 “Trunk Telsiz Sistemi ve Frekans Atlamalı Telsiz Sistemi” geliĢtirme
projeleriyle ASO Ürün GeliĢtirme Ödülü
 ASO - Ġhracat Ödülü
 ASO - Verimlilik Ödülü

39
  “Ġhracat Yaparak Yurdumuza En Fazla Döviz Getiren” ve “En Çok
Kurumlar Vergisi Ödeyen” firmalar arasına girerek Ankara Ticaret Odası Ödülü
1995 yılında ;
 Ġhracat faaliyetleri kapsamında gerçekleĢtirdiği araĢtırma-geliĢtirme
çalıĢmalarıyla DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı Ar-Ge ödülü
 AĢağıda yer alan geliĢtirme projeleriyle ASO Ürün GeliĢtirme Ödülü

 Kısa Mesafeli Haberleşme-Manga Telsizi,

 Emniyetli Veri İletişim
 Kaideye Monteli Hava Savunma Sistemi
 Otoyol Ücret Toplama Sistemi

 ASO - Kurumlar Vergisi Ödülü

 ASO - Ġhracat Vergisi Ödülü
 Elektronik baskı devre kart takımları temizleme projesinden dolayı ASO
- Çevre Ödülü
1996 yılında, “Cep Telefonu” geliĢtirme projesi ile;
 “Cep Telefonu” geliĢtirme projesi ile ODTÜ Prof. Dr. N. Mustafa Parlar
Eğitim ve AraĢtırma Vakfı, AraĢtırma ve TeĢvik Ödülü
 “Cep Telefonu” geliĢtirme projesi ile ASO - Ürün GeliĢtirme Ödülü
 ASO Yüksek Düzeyde Kurumlar Vergisi Ödeme Ödülü
 ASO Ġhracat Ödülü
 “En çok ihracat yapan” ve “En çok kurumlar vergisi ödeyen” firmalar
arasına girerek Ankara Ticaret Odası Ödülü
 Ayrıca, ASELSAN, LN-93 INS Cihazları için ABD Hava Kuvvetleri
Onaylı Bakım Merkezi belgesi
1997 yılında;
 E14000 tipi banliyö trenlerine ait yardımcı sistemlerin alternatif akım
teknolojisi ile sürülmesi amacıyla geliĢtirilen "3514 AA Sürücü Sistemi" projesi
ile ASO Ürün GeliĢtirme Ödülü
 ASO Yüksek Düzeyde Kurumlar Vergisi Ödeme Ödülü
 “En Çok Ġhracat Yapan” ve “En Çok Kurumlar Vergisi Ödeyen” firmalar
arasına girerek Ankara Ticaret Odası Ödülü

40
  Ayrıca, ASELSAN, LN-93 INS Cihazları için ABD Hava Kuvvetleri
Onaylı Bakım Merkezi belgesi
1998 yılında;
 AĢağıda yer alan geliĢtirme projeleriyle ASO Ürün GeliĢtirme Ödülü

 DFINT-3T Kestirme Cihazı

 Otomatik Geçiş Sistemi
 IDRS Tümleşik Sayısal Haberleşme Sistemi
 ASELSAN 1920 GSM Cep Telefonu

 ASO Ġhracat Ödülü

 ASO Yüksek Düzeyde Kurumlar Vergisi Ödeme Ödülü
 “En Çok Ġhracat Yapan” ve “En Çok Kurumlar Vergisi Ödeyen” firmalar
arasına girerek Ankara Ticaret Odası Ödülü
1999 yılında;
 DF-NT 3T sistemi ile TESĠD/Elektronikte Yenilikçilik-Yaratıcılık Ödülü
12.2. Kalite Belgeleri

MSB / Endüstriyel Kalite Güvence HC Grubu ........... 30.12.2000

Belgesi
( AQAP-110 ) MGEO Grubu ....... 31.05.2001

KG
TSE / Kalite Sistem Belgesi ( ISO 9000 ) 22.11.2002
055/96

Türk Telekomünikasyon A.Ş.

Uygunluk Belgesi (GSM Mou

anlaşması çerçevesinde CEPT tarafından yetkilendirilmiş

BRITISH APPROVALS BOARD FOR AG/UH- Belge tarihi : 15.11.1999
(Yılda bir yapılan test
TELECOMMUNICATIONS (BABT) laboratuvarı 8.3.1999
990308 sonucuna göre süre uzatımı yapılır.)
tarih ve BABT/99/6694 sertifika numarası ile CEPT
Recommendation T/R 21-08'e (Madrid 1992) uygun
olarak Type Examination Certificate belgesi
düzenlenmesini takiben alınan belgedir.)

AQAP-Nato Endüstriyel Kalite Güvence

Seviye Belgesi

Tablo 12.2. ASELSAN Kalite Belgeleri.

Not. ASELSAN kalite belgeleri ekte verilmiĢtir. Sayfa 63.

41
13. ĠNSAN ETMENLERĠNĠN ĠNCELENMESĠ

13.1. ĠĢbilim ( Ergonomi )

Isıtma ve soğutma sistemi oldukça hassas, fabrika içindeki sıcaklık sabit bir
derecede tutulmaktadır.GüneĢ engellemesi nedeniyle aydınlatma lambalarla
sağlanmaktadır.Fabrikada büyük oranda gürültü engellenmiĢ fakat belirli dönemlerde
çalıĢan makinelerle birlikte gürültü oluĢmaktadır. Üretim temposu nedeniyle yorgunluk
ve gerilim fazla olmuyor.Çünkü belirli aralıklarla çay molaları veriliyor. Bu dinlenme
süreleri aĢırı yorgunluk ve gerilimi engelliyor. Üretim ve montaj bölümlerinde iĢlemler
her çalıĢan için ayrı masalarda yapılıyor. Bu masa boyları sabit olup sandalyelerin
ayarlanmasıyla iĢçilere uygun duruma getiriliyor. Deneyim arttıkça iĢin süresi
kısalmakta ve el çabukluğu sağlanmaktadır.

14. EĞĠTĠM ÇALIġMALARI

ASELSAN politikasına göre en değerli varlığı çalıĢanlarıdır.ÇalıĢanlarının

bireysel olarak kendi yetenek ve potansiyellerini azami ölçüde ortaya koyabilmeleri ve
ASELSAN baĢarısına en yüksek düzeyde katkı sağlayabilmeleri ise; en uygun biçimde
eğitilmeleri, kuruluĢ politikaları hakkında bilgilendirilmeleri, çalıĢtıkları bölümler ve
yönetim düzeyleri ile iyi bir iletiĢim ortamı sağlanmasıyla mümkündür. Hepsinden
önemlisi, karĢılıklı iĢ birliği ve katılımla, ortak amaçlara yönelik çalıĢmayı sağlayacak
bir iĢ ortamının kurulması Ģarttır. ASELSAN yöneticileri çalıĢanların katılımını
cesaretlendiren güven ortamını yaratmak ve bu ortamın sürekliliğini sağlamakla
görevlidir.Bu ilkeler doğrultusunda uygulanan eğitim programları aĢağıdaki gibidir.
Toplam Kalite Yönetimi (TKY) Eğitimleri

ASELSAN‟da çalıĢan tüm personeli TKY felsefesi konusunda bilgilendirmek

amacıyla verilen eğitimlerdir. TKY Felsefesi, Problem Çözme Teknikleri, Ekip
OluĢturma, Kıyaslama, Kalite Çemberleri, Kalite Ekonomisi, Temizlik ve Düzen,
Ġstatistiksel Proses Kontrol vb. konular bu kapsamdadır.

Yönetici GeliĢtirme Eğitimleri

Yöneticileri yeni yönetim teknikleri konusunda bilgilendirmek, yönetici

pozisyonlarına yeni atanmıĢ personelin yöneticilik vasıflarını geliĢtirmek amacıyla HC
Eğitim Müdürlüğü tarafından ASELSAN içinde veya ASELSAN dıĢında verilen ve
koordine edilen eğitim programlarıdır. Liderlik, Motivasyon, Hızlı ve Verimli Okuma,
Zaman Yönetimi, Toplantı Yönetimi, Performans Yönetimi vb. konular bu
kapsamdadır.

Beceri ve Meslek GeliĢtirme Eğitimleri

Beceri Eğitimleri, HC, MST ve GY Gruplarında malzeme hazırlama, cihaz ve

malzeme taĢıma, kablaj, kalite denetimi vb. iĢlerde çalıĢan, lehimleme cihazlarını
kullanan personele verilen, belirli aralıklarla yenilenen ve sertifikalandırma gerektiren
eğitimlerdir. Genel Lehimcilik, J-STD-001 Lehimciliği, ESD, Güvenli TaĢıma, Kablaj,
Konektör Kontaklarının SıkıĢtırılması, Pimlere Tel Sarımı, Mekanik Montaj, Baskı
Devre Kartlarında Onarım, Atlama Kablolarının Takılması, Dikey Pimlere Tel

42
Lehimleme, Standart Onarım Yöntemleri, Lehimlenebilirlik Testi, Gömülü Pimlerin
Onarımı vb. konular bu kapsamdadır.Meslek GeliĢtirme Eğitimleri, personelin mevcut
bilgilerini tazelemek ya da geliĢen teknolojinin gerisinde kalmamaları için HC Eğitim
Müdürlüğü tarafından ASELSAN içinde veya ASELSAN dıĢında koordine edilen
eğitim programlarıdır.

ĠĢbaĢı Eğitimleri

Grup baĢkanlıklarının ilgili bölümleri tarafından planlanan ve uygulanan,

personelin doğrudan yaptığı iĢle ve bölüme ait özel proseslerle ilgili veya prosedür
gereklerinin yerine getirilmesi ile ilgili eğitimlerdir.

ĠĢçi Sağlığı ve ĠĢ Güvenliği Eğitimleri

Personeli iĢçi sağlığı ve iĢ güvenliği ile ilgili olarak uyulması gerekli genel
kurallar, çalıĢma ortamına bağlı olarak kullanılması gereken cihazlar, çeĢitli alet ve
cihazları kullanırken uyulması gereken kurallar, iĢ kazalarından korunma, iĢ kazası
olması durumunda yapılması gerekenler vb. konularda bilgilendirmek amacıyla HC
Eğitim Müdürlüğü tarafından ASELSAN içinde veya ASELSAN dıĢında koordine
edilen eğitim programlarıdır.

Sistem/Cihaz ĠĢletim ve Bakım Onarım Eğitimleri

Grup BaĢkanlıkları sorumluluğunda yürütülen projeler kapsamında üretilen

ürünlerin test ve bakım-onarım iĢlemlerini yapacak personeli bilgilendirmek amacıyla
grupların ilgili bölümleri tarafından düzenlenen eğitimlerdir.

Bilgisayar Eğitimleri

Personelin iĢini daha iyi yapabilmesi amacı ile donanım, yazılım ve iĢletim
konularında bilgilendirmek için HC Eğitim Müdürlüğü tarafından koordine edilerek
ASELSAN içinde veya ASELSAN dıĢında düzenlenen eğitimlerdir.
Yabancı Dil Eğitimleri

Personelin yabancı dil bilgisini artırarak MANMAN, AutoCad, IDEAS, Mentor

vb. teknik yazılım ve uygulamaların kullanımını kolaylaĢtırmak, yabancı dilde
hazırlanan veya lisans altında üretilen projelere ait dokümanların / standartların daha iyi
ve kolay anlaĢılmasını sağlamak ve konusuyla ilgili literatürü daha kolay izlemesini
sağlamak amacıyla HC Eğitim Müdürlüğü tarafından ASELSAN içinde veya
ASELSAN dıĢında koordine edilen eğitim programlarıdır.

MüĢteri Eğitimleri

HC Grup BaĢkanlığı sorumluluğunda yürütülen projeler kapsamında üretilip

satıĢı gerçekleĢtirilen sistem ve cihazlarla ilgili olarak müĢterinin ilgili personeline HC
Eğitim Müdürlüğü tarafından planlanan ve uygulanan iĢletme, programlama ve bakım-
onarım eğitimleridir.

43
Bayi / Yetkili Servis Eğitimleri

HC Grubu tarafından üretilip satıĢı gerçekleĢtirilen ve bakım-onarım yetki

sözleĢmesi yapılan bayi / yetkili servislere verilen sistem ve cihazlarla ilgili olarak HC
Grubu bayi / yetkili servis personeline HC Eğitim Müdürlüğü tarafından verilen iĢletme,
programlama ve bakım-onarım eğitimleri ile HC Grubu bayi/yetkili servislerince talep
edilen ve HC Eğitim Müdürlüğü tarafından verilen ESD, Lehimcilik vb. beceri
eğitimleridir.

Diğer Eğitimler

Belirtilen eğitimler haricinde ASELSAN içinde veya ASELSAN dıĢında HC

Eğitim Müdürlüğü tarafından koordine edilen eğitim programlarıdır.

15. ASELSAN’DA TOPLAM KALĠTE YÖNETĠMĠ ( TKY ) UYGULAMALARI

ASELSAN'ın faaliyete baĢladığı 1976 yılından itibaren benimsenen ilke

"Prosesleri olduğu gibi kabul etmemek ve sürekli iyileĢtirmek" olmuĢtur. 1992 yılında
ise süregelen çalıĢmaların adı konmuĢtur: Toplam Kalite Yönetimi. ASELSAN
müĢterilerin mevcut ve gelecekteki istek ve ihtiyaçlarını karĢılamak için her zaman
müĢteriyle el ele çalıĢmıĢ olup, tasarımdan teslimata her süreçte müĢteri talep ve
ihtiyaçlarını temel belirleyici özellik olarak almıĢtır. Toplam Kalite Yönetiminin,
ASELSAN tarafından benimsenmesindeki temel etken de, iĢ dünyasında kalitenin
ödüllendirilmesi süreciyle baĢlayan moda eğilimin ötesinde, bu felsefenin müĢteri
odaklı yaklaĢımı olmuĢtur.Toplam Kalite Yönetimi'nin hayata geçirilmesindeki olmazsa
olmaz Ģartlardan biri üst yönetimin kararlılığıdır. ASELSAN üst yönetimi bu konudaki
desteğini, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcıları'nın imzaladığı ve çalıĢanlara ilan
edilen "Toplam Kalite Yönetim Taahhüdü"nde belirtmiĢtir.Görevini (misyonunu) yerine
getirmesinde ve hedeflerine (vizyonuna) ulaĢmasında TKY felsefesinin yol gösterici
olacağı bu taahhütle belgelenmiĢtir. "MüĢteri memnuniyeti, proseslerimizin sürekli
iyileĢtirilmesi, ekip çalıĢması, insan kaynaklarımızın geliĢtirilmesi, çevre ve topluma
katkı" olarak benimsenen temel ilkeler doğrultusunda TKY yaklaĢımı ASELSAN yaĢam
tarzı olarak benimsenmiĢ ve tüm kademelerde yaygınlaĢtırılmıĢtır.

15.1. Ġstatistiksel Proses Kontrol Uygulamaları

Ölçülemeyen Ģey iyileĢtirilemez; bu nedenle ölçüm ve istatistik, toplam kalitenin

vazgeçilmez parçalarıdır. Esasen TKY'nin çıkıĢ noktası da Japonya'da Deming'in
Ġstatistiksel Proses Kontrol eğitimleri ile olmuĢtur. Süreçlerin en ekonomik ve müĢteri
tatminini en yüksek ölçüde sağlayacak Ģekilde gerçekleĢmesi için istatistiksel
tekniklerden yararlanmak, Ġstatistiksel Proses Kontrol olarak tanımlanmaktadır.

TKY yaklaĢımında olduğu gibi Ġstatistiksel Proses Kontrol uygulamalarında da

müĢteri ön plandadır. Amaç gerek iç gerekse dıĢ müĢteri taleplerinin en ekonomik
Ģekilde karĢılanmasıdır. Bu nedenle tüm istatistiksel proses kontrol araçları tek kriter
kullanır: MüĢteri Spesifikasyonları. Ġstatistiksel Proses Kontrol terimindeki "Kontrol"
kelimesi, tüm süreç çıktılarının müĢterinin belirlediği spesifikasyon limitleri içinde
olmasını güvence altına almaktadır. MüĢterinin belirlediği spesifikasyonlar dıĢında
kalan tüm veriler "Hata" olarak kabul edilir.TKY'de amaç hata kaynaklarını bulmak ve

44
hatayı meydana gelmeden önlemek olduğu için istatistiksel bilgiler önem
kazanmaktadır. Yalnızca istatistiksel bilgileri toplamak yeterli değildir, yorumlamak da
çok önemlidir. Dolayısıyla firmaların aylık veya yıllık kalite verilerini görmek için
kalite kontrol fonksiyonunun ötesinde DPU (ürün baĢına hata sayısı) ve DPMO (bir
milyon hata ihtimalindeki hata sayısı) bilgilerini izlemeleri ve yorumlamaları gereklidir.
ASELSAN tüm süreç çıktılarının sıfır hatayla gerçekleĢmesi hedefiyle DPU ve DPMO
verilerini izleyen ve kontrol altında tutan bir sistem oluĢturmuĢtur. Tüm hata tipleri ve
kaynakları kodlanmıĢ ve kalite verilerinin ortak bir veritabanında oluĢması sağlanmıĢtır.
Bu sistemde tüm hata ihtimalleri belirlenmekte ve her yeni ürün ve süreç için bu
çalıĢma tekrar yapılmaktadır. Spesifikasyon limitleri dıĢına çıkan kalite verileri anında
belirlenmekte ve ilgili birimlere ağ üzerinden uyarı mesajı gönderilmektedir. Doküman
alıĢveriĢine gerek kalmadan, bilginin hızlı ve güvenli eriĢimi sağlanmaktadır.
Böylelikle, oluĢan kalite bilgisi üretici bölümlerce anında değerlendirilmekte, hataların
kaynağına inilerek düzeltici/önleyici tedbirler alınmaktadır.

15.2. Süreç ĠyileĢtirme ÇalıĢmaları

Toplam Kalite Yönetiminin sürekli iyileĢtirme felsefesi sık ve küçük adımlara

dayalıdır. AĢamaların sık olması tüm örgütün bütünleĢmesini ve bu oluĢumun tabana
yayılmasını sağlar. ASELSAN'da da sürekli iyileĢtirme faaliyetleri ekip çalıĢmasıyla
gerçekleĢtirilmekte ve çalıĢanların katılımıyla sağlanan sık ve küçük iyileĢtirmelerin
toplam etkisi üzerinde durulmaktadır.

Sürekli iyileĢtirme için odaklanılması gereken husus; sonuçlar değil, bu

sonuçları yaratan süreçlerdir. Kurumumuzda sürekli iyileĢtirme kapsamında yürütülen
"süreç iyileĢtirme çalıĢmaları" tanımlanmıĢ standart ve sistematik bir metodolojiyle
gerçekleĢtirilmektedir.

ASELSAN'da sürekli iyileĢtirme felsefesi doğrultusunda gerçekleĢtirilen pek

çok süreç iyileĢtirme çalıĢmasından bir tanesine aĢağıda yer verilmektedir.

ÖRNEK UYGULAMA:Etiket Hazırlama Sürecinin ĠyileĢtirilmesi

a) Önceki Uygulama

Önceki uygulamada metal etiketler için film hazırlanmakta, metal seri-stok

etiketleri ise boĢ olarak getirtilmekte ve üretimdeki eski teknoloji etiket yazma
makinasında son aĢamada yazılıp yapıĢtırıcı sürmek vasıtasıyla cihazların üzerine
yapıĢtırılmaktaydı. Bu etiketlerin farklı boyutlarda olması etiket planlaması, ambarda
stok olarak tutulması, yazma ve yapıĢtırma iĢçiliği önemli kayıplara neden olmaktaydı.

b) Yapılan ÇalıĢmalar

Cihaz etiketlerinin hazırlanması süreci bir süreç iyileĢtirme ekibi tarafından

incelenerek, bu sürecin ilave bir yatırımla, doğruluk, hızlılık, esneklik ve kalite
açısından iyileĢtirilebileceği tespit edilmiĢtir. Bu amaçla gerçekleĢtirilen yatırım
sonucunda lazer ile iĢlenebilen akrilik etiketler kullanılmaya baĢlanmıĢ, önemli oranda
zaman, iĢgücü ve maliyet tasarrufu gerçekleĢmiĢtir.

45
c) Kazançlar

AĢağıda 500 etiket için önceki ve mevcut uygulamalar karĢılaĢtırılmaktadır.

Mevcut uygulamayla etiket hazırlık süresi yaklaĢık 12 kat azalmıĢtır.
Önceki Uygulama Süre Mevcut Uygulama Süre
1. Film hazırlanması 4 saat 1. Desen hazırlanması 1/2 saat
2. Serigrafi Eleği 2. Makinanın
3 saat 1 saat
hazırlanması hazırlanması
3. Metal kesme 10 saat 3. Baskı 1/2 saat
4. Baskı ve kurutma 4 saat
5. Kesim 2 saat
Toplam 23 saat Toplam 2 saat

15.3. Diğer TKY Uygulamaları

15.3.1. Eğitim

Her kademedeki çalıĢanlara hem temel konularda ( teknik, temel ve mesleki

bilgiler vb.)hem de TKY faaliyetlerini içeren konularda sürekli eğitim verilmekte ve
yöneticilerin çalıĢanları bizzat eğitmeleri sağlanmaktadır.Uygulanan kaskad
yönteminde,eğitimi alan personel bir alt kademedeki personele öğrendiklerini
aktarır.Aktardığı personel yine bir alt kademeye eğitim vererek,eğitimin hiyerarĢik
yapıdaki en alt düzeye kadar ulaĢmasını sağlar.

15.3.2. MüĢteri ġikayet Yönetimi

MüĢteri tatmini ve bunun da ötesinde müĢteri sadakati, müĢteri ihtiyaç ve

beklentilerinin doğru saptanması ve eksiksiz yerine getirilmesiyle mümkündür. Bu
amaçla ASELSAN'da kurulan sistemlerden biri de "MüĢteri ġikayetleri Yönetim
Sistemi" dir. "Her Ģikayet bir armağandır" felsefesinden yola çıkan ASELSAN, tüm
müĢteri Ģikayetlerinin sistematik bir Ģekilde değerlendirilmesi için gereken altyapıyı
kurmuĢtur.Mevcut müĢteri Ģikayetlerinin ASELSAN'a ulaĢması için ücretsiz arama hattı
(MüĢteri ġikayet Hattı) kurulmuĢ ve bu telefon numarasının müĢterilerce bilinmesi için
tanıtım yapılmıĢtır. MüĢteri ġikayet Hattı'nın yanı sıra telefon, mektup, faks ya da
doğrudan müĢteri ziyaretiyle gelen tüm müĢteri Ģikayetleri dokümante edilerek MüĢteri
ġikayetleri Yönetim Sistemine aktarılır.

ġikayeti alan personel MüĢteri ġikayeti Ġzleme Formu'nu doldurur ve MüĢteri

ġikayetleri bölümüne aktarır. MüĢteri Ģikayetinin kaynaklandığı ve/veya sorunu
çözmekten sorumlu bölümler MüĢteri ġikayetleri bölüm sorumlusu tarafından MüĢteri
ġikayeti Ġzleme Formu'na yazılır ve form kopyaları bu bölümlere gönderilir. ġikayeti
değerlendiren bölüm, çözümü ve gerekiyorsa çözüm için tahmin edilen süreyi forma
yazar ve formun bir kopyasını alarak MüĢteri ġikayetleri bölümüne iletir. MüĢteri
ġikayetleri bölümü, formları değerlendirerek müĢteriye faks ve/veya telefonla bilgi
verir.

MüĢteri Ģikayetlerini çözümlemekle sorumlu bölüm, müĢteriye belirtilen süre

içerisinde çalıĢmalarını sonlandırmakla yükümlüdür. MüĢteri memnuniyetinin
sağlanamadığı veya makul bir sürede sağlanamayacağı belirlendiğinde, müĢterinin

46
Ģikayetine bağlı olarak cihaz veya hizmet ile ilgili Ģikayet tazmin edilir (para iadesi,
cihazların yenisiyle değiĢtirilmesi veya telafi yoluyla tazmin edilmesi gibi)

15.3.3. Tedarikçi ĠliĢkileri

Tedarikçilerle karĢılıklı güven ve ortak çıkarlara dayalı uzun vadeli iliĢkiler

geliĢtirilmesi için çeĢitli faaliyetler yürütülmektedir. ASELSAN özellikle milli yan
sanayiinin geliĢtirilmesi misyonunu üstlenmiĢ durumdadır. Bu amaçla yan sanayide
verimli ve ekonomik olarak yapılabilecek tüm iĢlerin ASELSAN yerine yan sanayide
yaptırılması, bu Ģekilde yurt çapında geniĢ bir yan sanayii oluĢmasına katkıda
bulunularak Savunma Sanayinin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır. Tedarikcilerle ekip
çalıĢması niteliğinde iĢbirliği çalıĢmaları gerçekleĢtirilmektedir. Özellikle fason iĢlerde
ASELSAN'la çalıĢan küçük ve orta ölçekli firmalara ASELSAN'ın deneyimli
mühendisleri tarafından eğitimler verilmekte ve ASELSAN'ın kullandığı kalite
standartları bu firmalarda da yaygınlaĢtırılmaktadır. Tedarikçi ve yan sanayicilerin
ASELSAN'la iĢ iliĢkilerinin geliĢtirilmesi amacıyla ASELSAN içinde oluĢturulan
çapraz fonksiyonlu ekipler bu firmaları ziyaret etmekte; böylelikle satın alım
bölümlerinin yanı sıra tasarım, kalite, planlama gibi fonksiyonlarda çalıĢanların da yan
sanayii ile diyaloğa girmesi sağlanmaktadır.

16. BĠLGĠSAYAR SĠSTEMLERĠ

ASELSAN‟da ortalama 30 tane server, 1000 tane PC mevcuttur.

ASELSAN‟daki serverlardan 2 tanesi büyük kapasiteye sahiptir. Bunlar Alpha 1000 ve
Alpha 4100 Axp sunucu sistemleridir.Alpha 1000 serverda ManMan dıĢındaki tüm
programların kontrolü yapılmaktadır. Alpha 4100 serverda ManMan ( Manufacturing
Management ) paketi çalıĢtırılmaktadır.

Alpha Axp sunucu sistemleri Ethernet ağı ile birleĢtirilmiĢ olup, bu ağa aynı
zamanda gruplar bünyesinde kurulu kiĢisel bilgisayar yerel ağlarıda bağlanmıĢtır. Diğer
taraftan fiber optik iletiĢim hatlarıyla bağlanmak suretiyle Ankara Akyurt bölgesinde
kurulu fabrikanında bu sistemden online yararlanması sağlanmıĢtır. Turpak X.25 kiralık
hatları kullanılarak oluĢturulan geniĢ alan ağ imkanlarıyla da Ġzmir, Ġstanbul bölge
müdürlükleri ile de online çalıĢılmaktadır.

Alpha Axp 4100‟ün teknik özellikleri: Kullanılan iĢlemci tipi 300 Mhz hızında
64 bit‟lik Alpha 21164 yongasıdır. Üzerinde halen mevcut 1 GB büyüklüğündeki ram
ana belleği 4 GB‟a kadar artırılabilir. Dahili 180 GB‟a kadar büyüyen disk bellek
kapasitesine sahiptir. Yüklü iĢletim sistemi Open VMS tir. Fakat istenildiği zaman Unix
ve Windows ile de çalıĢılabilmektedir.

ASELSAN‟da fortran, basic, pascal, C, SQL server, RBD/BMS, VDMS

uygulamaları geniĢ olarak kullanılmaktadır. Ayrıca CAE/CAD ve CAM uygulamaları
olan ACAD ve SMARTCAD ürünlerin tasarım aĢamasında kullanılan
uygulamalarındandır.

47
17. ASELSAN BĠLGĠ ĠġLETĠM SĠSTEMĠ

ASELSAN‟da sipariĢin alınmasından itibaren mümkün olan en erken teslim

tarihinin, üretim maliyetinin ve üretim Ģeklinin belirlenebilmesi, bu sürecin teslimata
kadar izlenebilmesi, teslimat sonrası hizmetlerin takibi ve müĢteri memnuniyetinin
sürekli ölçülebilmesi, modern bilgi teknolojileri altyapısı üzerinde yer alan ve
bütünleĢik bilgi sistemleri sayesinde gerçekleĢtirilebilmektedir.Bu uygulamaları mevcut
diğer bilgi sistemlerinden ayıran en önemli unsur, bunların kuruluĢun bütününe
yönelik, paylaĢılır, aynı zamanda hayati öneme sahip ve kritik olması, diğer taraftan
çevrim içi kayıt iĢleme esasına dayanması ve bütünleĢik olmasıdır.

Tüm Yönetim BiliĢim Sistemlerinin amacı yönetime karar oluĢturma, kararları

icra etme ve kararları kontrol etmede yardımcı olmaktır. ASELSAN Üretim Yönetim
Sistemi konusunda, çağdaĢlaĢma gerekliliğinden hareket ederek ASK Firmasının
geliĢtirdiği ManMan (Manufacturing Management) yazılım paketini 1987 yılı sonunda
tüm modülleri ile satın almıĢtır.

ManMan Sistemi üretim yapan kuruluĢların üretim-mühendislik, pazarlama-satıĢ

ve finansal iĢlemlerini düzenlemek ve yönetime raporlayabilmek için geliĢtirilmiĢ bir
yazılım paketidir. ManMan temelde bir MRPII (Manufacturing Resources Planning)
uygulamasıdır.

ManMan, üretim, pazarlama, tasarım, muhasebe vb. pek çok faaliyet alanını
kapsayan modüllerden oluĢmuĢtur. Modüller, birbirine tamamen entegre olarak
çalıĢmaktadır. AĢağıda bu modüller kısaca anlatılmıĢtır.

MANMAN‟ in Modülleri

MFG (Manufacturing)- ÜRETĠM

OMAR (Order Management and Accounts Receiveables)- SATIġLAR,
ALACAKLAR
AP (Accounts Payable)- ÖDEMELER
GL (General Ledger)- DEFTERĠKEBĠR
DecisionMaker (Management Reporting)- YÖNETĠM RAPORLARI
Quality (Quality Management)- KALĠTE YÖNETĠMĠ
Engineer (Production Engineering)- MÜHENDĠSLĠK
Planman (Forecast Maintenance)- SATIġ TAHMĠNLERĠ YÖNETĠMĠ
Repetitive (Repetitive Manufacturing)- BANT ÜRETĠM
Barscan (Bar Code Production)- BARKOD
Tracker (Tracking)- PARTĠ KONTROLÜ
Serviceman (Field Service Maintenance)- SERVĠS HĠZMETLERĠ

48
 Projects (Manufacturing Projects Management)- ÜRETĠM PROJE YÖNETĠMĠ
Payroll- BORDRO
Fixed Asset (Fixed Asset Control and Management)- SABĠT KIYMET
KONTROL ve YÖNETĠMĠ

ASELSAN HC Grubunda MFG, OMAR, AP, GL, ENGINEER, REPETITIVE,

PROJECTS, SERVICEMAN modülleri yoğun olarak kullanılmaktadır.

MFG modülü üretim, üretim planlama, pazarlama, tasarım bölümlerinde yapılan

iĢlemlerde kolaylaĢtırma ve destek sağlama ile kontrol faaliyetlerini sağlayan modüldür.

Tasarım bölümlerinde yeni tasarlanan ürünlerin hangi parçalardan oluĢacağı

belirlendikten sonra kayıtlar ilgili bölümlerce ENGINEER modülünde oluĢturulur
(Parça kayıtları ve malzeme listeleri hazırlanır). Tasarımı tamamlanmıĢ bulunan bir
projenin üretime aktarılabilmesi için, bu projede kullanılan tüm parçaların Part Record,
Bill of Material ve Routing bilgilerinin ManMan Engineer modülünde yaratılmıĢ olması
gereklidir. Bu bilgilere ilgili bölümlerce, üretilecek parçalar için üretim rotaları, satın
alınacak parçalar için üretici/ tedarikçi firma bilgileri eklendikten sonra, yeni ürünle
ilgili tüm bu kayıtlar MFG modülüne aktarılır. Bu aĢamada ilgili ürünlerin tüm
dokümanlarının hazırlanmıĢ, onaylanmıĢ ve Dokümantasyon Bölümüne aktarılmıĢ
olması Ģartı aranmaktadır.

Pazarlama bölümlerince, MFG modülünde yaratılmıĢ olan ürünler için satıĢlar

ve satıĢ tahminleri belirlenir. Bu bilgiler hangi üründen, ne zaman ve ne kadar
üretileceğinin belirlenebilmesi için (Ana Üretim Programı-MPS) MFG modülüne girilir.
Ana üretim programı oluĢturulurken kaynak kullanımı dikkate alınmaktadır. Bu da yeni
yatırım kararları verilmesinde yöneticilere destek sağlamaktadır. Ana üretim programı
oluĢturulduktan sonra, bu ana programa uyumlu “detaylı üretim ve satın alım planı”
oluĢturabilmek için Malzeme Ġhtiyaç Planlaması (MRP) kullanılır. Hangi
malzemelerden, ne kadar ve ne zaman temin edileceği bilgileri belirlenir.Üretim
programına uygun olarak üretilen veya satın alınan ürünler sipariĢe veya stoğa aktarılır.
SipariĢler OMAR modülü ile takip edilmektedir.

REPETITIVE modülü, seri halinde üretim yapılan 1919 GSM projesinin üretim
planlama ve kontrolünde kullanılmaktadır. Bu modülde de MPS ve MRP mantığı temel
olarak yukarıda anlatılan Ģekildedir.

AP modülü, satın alınan malzemelerin ödemelerle ilgili iĢlemlerini takip etmekte

kullanılır.

SERVICEMAN modülü müĢteriye satılmıĢ olan ürünlerin bakım ve onarımı için

Servis bölümüne gelen ürünlerin takibi için kullanılmaktadır.

PROJECT modülü gerçekleĢen maliyetler ile takip edilmek istenen iĢler için
kullanılabilen bir mödül'dür. Yapılacak iĢ sistemde bir "proje" olarak tanımlanır;

49
proje'nin altına yapılacak aktiviteler girilir. ġayet varsa bu aktivitelerin altına da "sub
aktiviteler" girilebilir.
Not: MANMAN‟le ilgili ekler ekte verilmiĢtir.Sayfa 73.

MANMAN MFG-Iġ AKIġ ġEMASI

SATIġ TAHMĠNLERĠ MPS SATIġLAR

ÜRÜN PLANI

MRP
MALZEME GEREKSĠNĠM VE ÜRETĠM
PLANI

ÜRETĠM, MALZEME
Ġġ ĠKMAL,
SATIN ALMA
EMĠRLERĠ
EMĠRLERĠ
MALZEME

Mamul ambar OMAR SATIġ

Tablo 17. MANMAN ĠĢ AkıĢını Gösterir Tablo.

50
 AĢağıdaki tabloda, ManMan MFG modülü ile diğer modüllerin entegrasyonu
görülmektedir:

ManMan / QUALITY ManMan / MFG ManMan / OMAR

Qualit y Management Order Mang. / Acc. Rec.
Kalite Yönet imi MATERIAL SatıĢlar Alacaklar
CONTROL
ENGINERING DATA
ManMan / ENGINEER CONTROL ManMan / GL
Production engineering General Ledger
mühendislik PRODUCT COSTING Defterikebir
MASTER PLANNING
MATERIAL AND

ManMan / AP CAPACITY ManMan / SERVICEMAN

Accounts Payable PLANNING Field Service Management
Ödemeler Servis Hizmet leri
PURCHASING
SHOP FLOOR
CONTROL
PLANMAN / MFG COST ACCOUNTING ManMan / PROJECTS
Forecast Maintena nce
PHYSICAL Manufact. Proj. Man.
SatıĢ tahminleri yönetimi
INVENTORY
Üretim Proje YÖnetimi

ManMan /REPETITIVE
Repetit ive Manufacturing ManMan / FIXED ASSET

Bant üretim Fixed Asset Control and

Management
Sabit Kiymet Kontrol ve
Yönetimi
ManMan / BARSCAN
Bar Code Production
Barkod DECISIONMAKER
Management Reporting
Yönetim Raporları

ManMan / TRACKER
Tracking ManMan/ PAYROLL
Parti kontrolu Payro ll
Bordro

51
18. SONUÇ

ASELSAN Elektronik Sanayi A.ġ.‟de yaptığım stajımın çok faydalı geçtiğine

inanıyorum. BeĢ haftalık kısa sürede derslerde gördüğüm bilgilerin gerçek yaĢamda
nasıl iĢlediğini anlamaya çalıĢtım. Derslerdeki teorik bilgilerin gerçek hayattaki
uygulamalarını görme, inceleme ve öğrenme imkanı buldum. Bunlarla birlikte MRP ve
MPS‟in temel olarak nasıl iĢlediğini ve bunların MANMAN‟deki uygulamalarının nasıl
olduğunu öğrendim.

Stajım süresince ambar simulasyonu projesinde görev aldım. Ambar içinde

veriler toplayıp bunları EXCEL‟de düzenledikten sonra istatistiksel analizini yaptım.
Burda ARENA simulasyon programından yararlandım.

ASELSAN Elektrik Sanayi A.ġ. fabrikasındaki stajımın her aĢamasında değerli

teĢvik ve desteklerini sunan baĢta ÜPK Müd. Yrd. Sn. Cemil DEMĠR olmak üzere Sn.
Sehun ARIKAN, Sn. BarıĢ BAYAZIT ve diğer tüm ASELSAN personeline teĢekkür
ederim.

52
53