112

แบบฝึ กที่ 10 โจทย์เฉลยแบบฝึ

ปัญหาระบบสมการเชิ
กทักษะทีงเส้ น่ 3.2
5 โจทย์ ปัญหาระบบสมการเชิงเส้ น (ต่ อ)

1. จงแก้โจทย์ปัญหาระบบสมการเชิงเส้ นต่ อไปนี้ (ตัวอย่างที่ 1)

1) เหล้าชนิดหนึ่งมีแอลกอฮอล์ 30% ผสมกับเหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 20% ต้องการให้ได้
เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 28% จานวน 50 ขวด จะต้องใช้เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 30% กี่ขวด
วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ จะต้องใช้เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 30% กี่ขวด
โจทย์กาหนด เหล้าชนิดหนึ่งมีแอลกอฮอล์ 30% ผสมกับเหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 20%
ต้องการให้ได้เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 28% จานวน 50 ขวด
ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนเหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 30% เป็ นขวด
y แทนจานวนเหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 20% เป็ นขวด
เหล้าชนิดหนึ่งมีแอลกอฮอล์ 30% ผสมกับเหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 20%
30 20 28
ได้เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 28%  100 x  100 y  100 ( x  y ) หรื อ x  4 y
จานวน 50 ขวด  x  y  50
ขั้นที่ 3 จาก x  y  50 สมการที่ 2
4 y  y  50 แทน x = 4y
5y  50 รู ปอย่างง่าย
y  10 นา 5 มาหารทั้งสองข้าง
และ x  4y สมการที่ 1
x  4(10 ) แทน y = 10
x  40 รู ปอย่างง่าย
เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 30% จานวน 40 ขวด และเหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 20%
จานวน 10 ขวด
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 30% จานวน 40 ขวด และเหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 20% จานวน
10 ขวด ได้เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 28% จริง เหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 30% จานวน 40 ขวด และเหล้าที่มี
แอลกอฮอล์ 20% จานวน 10 ขวด จานวน 50 ขวด จริง

ดังนั้นเหล้าที่มีแอลกอฮอล์ 30% จานวน 40 ขวด

 113

2) สถิตย์ตอ้ งการผสมน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 80% กับน้ าเกลือชนิดที่มีความ

เข้มข้น 40% ให้ได้น้ าเกลือที่มีความเข้มข้น 60% จานวน 40 ลิตร สถิตจะต้องใช้น้ าเกลือแต่ละชนิด
เป็ นจานวนเท่าไร

วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ สถิตจะต้องใช้น้ าเกลือแต่ละชนิ ดเป็ นจานวนเท่าไร

โจทย์กาหนด สถิตย์ตอ้ งการผสมน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 80% กับน้ าเกลือชนิดที่มี
ความเข้มข้น 40% ให้ได้น้ าเกลือที่มีความเข้มข้น 60% จานวน 40 ลิตร

ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 80% เป็ นลิตร

y แทนจานวนน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 40% เป็ นลิตร
สถิตย์ตอ้ งการผสมน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 80% กับน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 40%
80 40 60
ให้ได้น้ าเกลือที่มีความเข้มข้น 60%  100 x  100 y  100 ( x  y )
หรื อ x  y
จานวน 40 ลิตร  x  y  40

ขั้นที่ 3 จาก x  y  40 สมการที่ 2

y  y  40 แทน x = y
2 y  40 รู ปอย่างง่าย
y  20 นา 2 มาหารทั้งสองข้าง
และ xy สมการที่ 1
x  20 แทน y = 20
น้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 80% จานวน 20 ลิตร และน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น
40% จานวน 20 ลิตร

ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
น้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 80% จานวน 20 ลิตร และน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น
40% จานวน 20 ลิตร ได้น้ าเกลือที่มีความเข้มข้น 60% จริ ง และน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 80%
จานวน 20 ลิตร และน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 40% จานวน 20 ลิตร ได้จานวน 40 ลิตร จริ ง

ดังนั้นน้ าเกลือชนิดที่มีความเข้มข้น 80% จานวน 20 ลิตร และน้ าเกลือชนิดที่มีความ

เข้มข้น 40% จานวน 20 ลิตร
 114

3) น้ าเชื่ อมสองชนิดมีน้ าตาลอยู่ 4% และ 8% ต้องนาน้ าเชื่ อมชนิดแรกมากี่ลิตร เมื่อรวม

กับน้ าเชื่อมชนิ ดที่สองแล้วได้น้ าเชื่ อม 40 ลิตร และมีน้ าตาลอยู่ 5%

วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ น้ าเชื่อมชนิ ดแรกมากี่ลิตร

โจทย์กาหนด น้ าเชื่อมสองชนิดมีน้ าตาลอยู่ 4% และ 8% นาน้ าเชื่ อมชนิดแรกมารวมกับ
น้ าเชื่อมชนิดที่สองแล้วได้น้ าเชื่อม 40 ลิตร และมีน้ าตาลอยู่ 5%

ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนน้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 4% เป็ นลิตร

y แทนจานวนน้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 8% เป็ นลิตร
น้ าเชื่อมสองชนิดมีน้ าตาลอยู่ 4% และ 8%
4 8 5
ให้ได้น้ าเชื่ อมมีน้ าตาลอยู่ 5%  100 x  100 y  100 ( x  y )
หรื อ x  3y
ได้น้ าเชื่อม 40 ลิตร  x  y  40

ขั้นที่ 3 จาก x  y  40 สมการที่ 2

3y  y  40 แทน x = y
4 y  40 รู ปอย่างง่าย
y  10 นา 4 มาหารทั้งสองข้าง
และ x  3y สมการที่ 1
x  3(10 ) แทน y = 20
x  30 รู ปอย่างง่าย
น้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 4% จานวน 30 ลิตร และน้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 8% จานวน 10 ลิตร

ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
น้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 4% จานวน 30 ลิตร และน้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 8% จานวน 10 ลิตร
ได้น้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 5% ได้น้ าเกลือที่มีความเข้มข้น 60% จริ ง น้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 4% จานวน
30 ลิตร และน้ าเชื่ อมมีน้ าตาลอยู่ 8% จานวน 10 ลิตร ได้น้ าเชื่อม 40 ลิตร จริ ง

ดังนั้นน้ าเชื่อมมีน้ าตาลอยู่ 4% จานวน 30 ลิตร

 115

4) ทักษิณมีน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 30% และน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 60% ทักษิณจะต้อง

ผสมน้ ายาทั้งสองชนิดอย่างละกี่ออนซ์ จึงจะได้น้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 50% จานวน 60 ออนซ์

วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ ทักษิณจะต้องผสมน้ ายาทั้งสองชนิดอย่างละกี่ออนซ์

โจทย์กาหนด ทักษิณมีน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 30% และน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 60%
ผสมน้ ายาทั้งสองชนิด ได้น้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 50% จานวน 60 ออนซ์

ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 30% เป็ นออนซ์

y แทนจานวนน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 60% เป็ นออนซ์
ทักษิณมีน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 30% และน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 60%
30 60 50
ได้น้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 50%  100 x  100 y  100 ( x  y )
หรื อ y  2 x
ได้น้ ายากรดบอริ ก 60 ออนซ์  x  y  60

ขั้นที่ 3 จาก x  y  60 สมการที่ 2

x  2x  60 แทน y = 2x
3x  60 รู ปอย่างง่าย
x  20 นา 4 มาหารทั้งสองข้าง
และ y  2x สมการที่ 1
y  2( 20 ) แทน x = 20
y  40 รู ปอย่างง่าย
น้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 30% จานวน 20 ออนซ์ และน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 60% จานวน
40 ออนซ์

ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
น้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 30% จานวน 20 ออนซ์ และน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 60% จานวน
40 ออนซ์ ได้น้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 50% จริ ง น้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 30% จานวน 20 ออนซ์ และ
น้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 60% จานวน 40 ออนซ์ ได้น้ ายากรดบอริ ก 60 ออนซ์ จริ ง

ดังนั้นน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 30% จานวน 20 ออนซ์ และน้ ายากรดบอริ กเข้มข้น 60%
จานวน 40 ออนซ์
 116

5) แม่คา้ ซื้ อของเล่นชนิ ดที่ 1 มา 20 ชิ้น และชนิดที่ 2 มา 25 ชิ้น เป็ นเงิน 4,500 บาท ถ้า
ขายของเล่นชนิดที่ 1 ได้กาไร 15 % ขายของเล่นชนิดที่ 2 ได้กาไร 20 % ได้กาไรทั้งหมด 750 บาท
อยากทราบว่าแม่คา้ ซื้ อของเล่นชนิดที่ 1 มาราคาชิ้นละเท่าไร

วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ แม่คา้ ซื้ อของเล่นชนิดที่ 1 มาราคาชิ้นละเท่าไร

โจทย์กาหนด แม่คา้ ซื้ อของเล่นชนิดที่ 1 มา 20 ชิ้น และชนิดที่ 2 มา 25 ชิ้น เป็ นเงิน 4,500
บาท ถ้าขายของเล่นชนิดที่ 1 ได้กาไร 15 % ขายของเล่นชนิดที่ 2 ได้กาไร 20 % ได้กาไรทั้งหมด
750 บาท
ขั้นที่ 2 ให้ x แทน ราคาของของเล่นชนิ ดที่ 1
y แทน ราคาของของเล่นชนิ ดที่ 2
ซื้ อของเล่นชนิดที่ 1 มา 20 ชิ้น และชนิดที่ 2 มา 25 ชิ้น เป็ นเงิน 4,500 บาท
 20x + 25y = 4,500 หรื อ 4x + 5y = 900
ขายของเล่นชนิดที่ 1 ได้กาไร 15 % ขายของเล่นชนิดที่ 2 ได้กาไร 20 % ได้กาไรทั้งหมด 750 บาท
 15
(20x ) 
20
(25y)  750 หรื อ 3x + 5y = 750
100 100
ขั้นที่ 3 จาก 4x + 5y = 900 สมการที่ 1
3x + 5y = 750 - สมการที่ 2
x + 0 = 150
x = 150 จากสมการที่ 1 - สมการที่ 2
และ 4x + 5y = 900 สมการที่ 1
4(150) + 5y = 900 แทน x = 150
600 + 5y = 900 รู ปอย่างง่าย
5y = 300 นา 600 มาลบทั้งสองข้าง
y = 60 นา 5 มาหารทั้งสองข้าง
ของเล่นชนิ ดที่ 1 มาราคาชิ้นละ 150 บาท และของเล่นชนิดที่ 2 มาราคาชิ้นละ 60 บาท
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
แม่คา้ ซื้ อของเล่นชนิดที่ 1 มา 20 ชิ้น และชนิดที่ 2 มา 25 ชิ้น เป็ นเงิน
20(150) + 25(60) = 4,500 บาท จริ ง ขายของเล่นชนิดที่ 1 ได้กาไร 15 % ขายของเล่นชนิ ดที่ 2 ได้
15 20
กาไร 20 % ได้กาไรทั้งหมด 100 ( 20  150 )  100 ( 25  60 )  750 บาท จริ ง

ดังนั้นแม่คา้ ซื้ อของเล่นชนิดที่ 1 มาราคาชิ้นละ 150 บาท

 117

6) รัตน์มีเงินเก็บอยู่ 120,000 บาท ส่ วนหนึ่งนาไปฝากธนาคารเพื่อรับดอกเบี้ย 2 % อีก

ส่ วนหนึ่งนาไปลงทุนเพื่อรับเงินปั นผล 4 % สิ้ นปี มีรายได้รวมกัน 4,000 บาท อยากทราบว่ารัตน์นา
เงินไปฝากธนาคารจานวนเท่าใด

วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ รัตน์นาเงินไปฝากธนาคารจานวนเท่าใด

โจทย์กาหนด รัตน์มีเงินเก็บอยู่ 120,000 บาท ส่ วนหนึ่งนาไปฝากธนาคารเพื่อรับดอกเบี้ย
2 % อีกส่ วนหนึ่งนาไปลงทุนเพื่อรับเงินปั นผล 4 % สิ้ นปี มีรายได้รวมกัน 4,000 บาท
ขั้นที่ 2 ให้ x แทน จานวนเงินที่นาไปฝากธนาคาร
y แทน จานวนเงินที่นาไปลงทุนเพื่อรับเงินปั นผล
รัตน์มีเงินเก็บอยู่ 120,000 บาท  x + y = 120,000
ส่ วนหนึ่งนาไปฝากธนาคารเพื่อรับดอกเบี้ย 2 % อีกส่ วนหนึ่งนาไปลงทุนเพื่อรับเงินปั นผล 4 % สิ้ น
ปี มีรายได้รวมกัน 4,000 บาท  2
x
4
y  4,000
100 100
หรื อ x + 2y = 200,000
ขั้นที่ 3 จาก x + 2y = 200,000 สมการที่ 2
x + y = 120,000 - สมการที่ 1
0 + y = 80,000
y = 80,000 จากสมการที่ 1 - สมการที่ 2
และ x + y = 120,000 สมการที่ 1
x + 80,000 = 120,000 แทน y = 80,000
x = 40,000 นา 80,000 มาลบทั้งสองข้าง
จานวนเงินที่รัตน์นาไปฝากธนาคาร 40,000 บาท และจานวนเงินที่รัตน์นาไปลงทุนเพื่อ
รับเงินปั นผล 80,000 บาท
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
จานวนเงินที่นาไปฝากธนาคาร 40,000 บาท และจานวนเงินที่นาไปลงทุนเพื่อรับเงินปั น
ผล 80,000 บาท เป็ นเงิน 120,000 บาท บาท จริ ง ส่ วนหนึ่งนาไปฝากธนาคารเพื่อรับดอกเบี้ย 2 %
อีกส่ วนหนึ่งนาไปลงทุนเพื่อรับเงินปั นผล 4 % สิ้ นปี มีรายได้รวมกัน
2 4
(40,000)  (80,000)  4,000 บาท จริ ง
100 100

ดังนั้นรัตน์นาเงินไปฝากธนาคารจานวน 40,000 บาท

 118

7) แม่คา้ ซื้ อส้มมา 25 กิโลกรัม กับองุ่น 30 กิโลกรัม เป็ นเงิน 2,460 บาท ถ้าขายส้มไป
ทั้งหมดในราคาที่ได้กาไร 10% และขายองุ่นไปทั้งหมดในราคาที่ขาดทุน 5% ปรากฏว่าแม่คา้ ยังมี
กาไร 102 บาท อยากทราบว่าแม่คา้ ซื้ อส้มราคากิโลกรัมละเท่าใด
วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ แม่คา้ ซื้ อส้มราคากิโลกรัมละเท่าใด
โจทย์กาหนด แม่คา้ ซื้ อส้มมา 25 กิโลกรัม กับองุ่น 30 กิโลกรัม เป็ นเงิน 2,460 บาท ถ้า
ขายส้มได้กาไร 10% และขายองุ่นขาดทุน 5% ปรากฏว่าแม่คา้ ยังมีกาไร 102 บาท
ขั้นที่ 2 ให้ x แทน ราคาของส้ม
y แทน ราคาขององุ่น
แม่คา้ ซื้ อส้มมา 25 กิโลกรัม กับองุ่น 30 กิโลกรัม เป็ นเงิน 2,460 บาท
 25x + 30y = 2,460 หรื อ 5x + 6y = 492
ขายส้มได้กาไร 10% และขายองุ่นขาดทุน 5% ปรากฏว่าแม่คา้ ยังมีกาไร 102 บาท
 10
(25x ) 
5
(30 y)  102 หรื อ 5x - 3y = 204
100 100
ขั้นที่ 3 จาก 5x + 6y = 492 สมการที่ 1
5x - 3y = 204 - สมการที่ 2
0 + 9y = 288
9y = 288 จากสมการที่ 1 - สมการที่ 2
y = 32 นา 9 มาหารทั้งสองข้าง
และ 5x + 6y = 492 สมการที่ 1
5x + 6(32) = 492 แทน y = 32
5x + 192 = 492 รู ปอย่างง่าย
5x = 300 นา 192 มาลบทั้งสองข้าง
x = 60 นา 5 มาหารทั้งสองข้าง
แม่คา้ ซื้ อส้มมา 25 กิโลกรัม ราคากิโลกรัมละ 60 บาท และแม่คา้ ซื้ อองุ่นมา 30 กิโลกรัม
ราคากิโลกรัมละ 32 บาท
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
แม่คา้ ซื้ อส้มมา 25 กิโลกรัม กับองุ่น 30 กิโลกรัม เป็ นเงิน 2,460 บาท เป็ นเงิน
25(60) + 30(32) = 2,460 บาท จริ ง ขายส้มได้กาไร 10% และขายองุ่นขาดทุน 5% ปรากฏว่าแม่คา้ ยัง
10 5
มีกาไร 100 ( 25  60 )  100 (30  32 )  102 บาท จริ ง
ดังนั้นแม่คา้ ซื้ อส้มมาราคากิโลกรัมละ 60 บาท
 119

8) แม่คา้ ซื้ อผ้าลูกไม้ 20 เมตร และผ้าไหม 25 เมตร เป็ นเงิน 4,500 บาท ถ้าขายผ้าลูกไม้
ได้กาไร 15 % ขายผ้าไหมได้กาไร 20 % ทาให้ได้กาไรทั้งหมด 750 บาท แล้วแม่คา้ ซื้ อผ้าไหมเมตร
ละเท่าไร
วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ แม่คา้ ซื้ อผ้าไหมเมตรละเท่าไร
โจทย์กาหนด แม่คา้ ซื้ อผ้าลูกไม้ 20 เมตร และผ้าไหม 25 เมตร เป็ นเงิน 4,500 บาท ถ้าขาย
ผ้าลูกไม้ได้กาไร 15 % ขายผ้าไหมได้กาไร 20 % ทาให้ได้กาไรทั้งหมด 750 บาท

ขั้นที่ 2 ให้ x แทน ราคาของผ้าลูกไม้

y แทน ราคาของผ้าไหม
แม่คา้ ซื้ อผ้าลูกไม้ 20 เมตร และผ้าไหม 25 เมตร เป็ นเงิน 4,500 บาท
 20x + 25y = 4,500 หรื อ 4x + 5y = 900
ขายผ้าลูกไม้ได้กาไร 15 % ขายผ้าไหมได้กาไร 20 % ทาให้ได้กาไรทั้งหมด 750 บาท
 15
(20x ) 
20
(25y)  750 หรื อ 3x + 5y = 750
100 100

ขั้นที่ 3 จาก 4x + 5y = 900 สมการที่ 1

-
3x + 5y = 750 สมการที่ 2
x + 0 = 150
x = 150 จากสมการที่ 1 - สมการที่ 2
และ 4x + 5y = 900 สมการที่ 1
4(150) + 5y = 900 แทน x = 150
600 + 5y = 900 รู ปอย่างง่าย
5y = 300 นา 600 มาลบทั้งสองข้าง
y = 60 นา 5 มาหารทั้งสองข้าง
ผ้าลูกไม้ราคาเมตรละ 150 บาท และผ้าไหม ราคาเมตรละ 60 บาท
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
แม่คา้ ซื้ อผ้าลูกไม้ 20 เมตร และผ้าไหม 25 เมตร เป็ นเงิน 4,500 บาท เป็ นเงิน
20(150) + 25(60) = 4,500 บาท จริ ง ขายผ้าลูกไม้ได้กาไร 15 % ขายผ้าไหมได้กาไร 20 % ทาให้ได้
15 20
กาไรทั้งหมด 100 ( 20  150 )  100 ( 25  60 )  750 บาท จริ ง

ดังนั้น แม่คา้ ซื้ อผ้าไหมเมตรละ 60 บาท

 120

2. จงแก้โจทย์ปัญหาระบบสมการเชิงเส้ นต่ อไปนี้ (ตัวอย่างที่ 2)

1) ต้องผสมน้ าตาลทรายชนิ ดกิโลกรัมละ 12 บาท และกิโลกรัมละ 14 บาท ในอัตราส่ วน
เท่าไรจึงจะขายน้ าตาลทรายผสมไปราคากิโลกรัมละ 15 บาท แล้วได้กาไร 20%
วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ อัตราส่ วนในการผสม
โจทย์กาหนด ต้องผสมน้ าตาลทรายชนิดกิโลกรัมละ 12 บาท และกิโลกรัมละ 14 บาท
แล้วขายน้ าตาลทรายผสมไปราคากิโลกรัมละ 15 บาท แล้วได้กาไร 20%
ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนน้ าตาลทรายชนิ ดกิโลกรัมละ 12 บาท
y แทนจานวนน้ าตาลทรายชนิ ดกิโลกรัมละ 14 บาท
คิดเป็ นต้นทุนทั้งหมด 12 x  14 y
ผสมกันขายไปกิโลกรัมละ 15 บาท ได้กาไร 20%
100 25
คิดเป็ นต้นทุนหลังผสม 120  15  ( x  y )  2 (x  y )
ขั้นที่ 3 ต้ นทุนก่ อนผสมเท่ ากับต้ นทุนหลังผสม
25
จะได้ 12 x  14 y  2 ( x  y )
24 x  28 y  25( x  y ) นา 2 มาคูณทั้งสองข้าง
24 x  28 y  25x  25y สมบัติการแจกแจง
3y  x นา 24x และ 25y มาลบทั้งสองข้าง
3 x
1y นา y มาหารทั้งสองข้าง
อัตราส่ วนในการผสมน้ าตาลทรายชนิดกิโลกรัมละ 12 บาท ต่อน้ าตาลทรายชนิด
กิโลกรัมละ 14 บาท เป็ น 3: 1
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
ให้ผสมน้ าตาลทรายชนิดกิโลกรัมละ 12 บาท จานวน 3 กิโลกรัม และน้ าตาลทรายชนิด
กิโลกรัมละ 14 บาท จานวน 1 กิโลกรัม คิดเป็ นต้นทุน 12(3)  14 (1)  50 บาท ผสมแล้วได้น้ าตาล
ทราย ทั้งหมด 4 กิโลกรัม นาไปขายกิโลกรัมละ 15 บาท ได้เงินทั้งหมด 60 บาท ได้กาไร 10 บาท
10
คิดเป็ นได้กาไร 50  100  20%
ดังนั้น อัตราส่ วนในการผสมน้ าตาลทรายชนิดกิโลกรัมละ 12 บาท ต่อน้ าตาลทรายชนิด
กิโลกรัมละ 14 บาท เป็ น 3: 1
 121

2) ต้องการผสมน้ าตาลทรายสองชนิดราคากิโลกรัมละ 10 บาท และกิโลกรัมละ 15 บาท

แล้วขายน้ าตาลทรายผสมไปกิโลกรัมละ16 บาท จะได้กาไร 20% จงหาอัตราส่ วนในการผสม
น้ าตาลทรายทั้งสองชนิ ดนี้
วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ จงหาอัตราส่ วนในการผสมน้ าตาลทรายทั้งสองชนิดนี้
โจทย์กาหนด ต้องการผสมน้ าตาลทรายสองชนิดราคากิโลกรัมละ 10 บาท และกิโลกรัม
ละ 15 บาท แล้วขายน้ าตาลทรายผสมไปกิโลกรัมละ16 บาท จะได้กาไร 20%
ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนน้ าตาลทรายชนิ ดกิโลกรัมละ 10 บาท
y แทนจานวนน้ าตาลทรายชนิ ดกิโลกรัมละ 15 บาท
คิดเป็ นต้นทุนทั้งหมด 10 x  15 y
ผสมกันขายไปกิโลกรัมละ 16 บาท ได้กาไร 20%
100 40
คิดเป็ นต้นทุนหลังผสม 120  16  ( x  y )  3 (x  y)
ขั้นที่ 3 ต้ นทุนก่ อนผสมเท่ ากับต้ นทุนหลังผสม
40
จะได้ 10 x  15 y  3 ( x  y )
30 x  45y  40( x  y ) นา 3 มาคูณทั้งสองข้าง
30 x  45y  40 x  40 y สมบัติการแจกแจง
5y  10 x นา 30x และ 40y มาลบทั้งสองข้าง
1 x
2y นา y และ 10 มาหารทั้งสองข้าง
อัตราส่ วนในการผสมน้ าตาลทรายชนิดกิโลกรัมละ 10 บาท ต่อน้ าตาลทรายชนิด
กิโลกรัมละ 15 บาท เป็ น 1: 2
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
ให้ผสมน้ าตาลทรายชนิดกิโลกรัมละ 10 บาท จานวน 1 กิโลกรัม และน้ าตาลทรายชนิด
กิโลกรัมละ 15 บาท จานวน 2 กิโลกรัม คิดเป็ นต้นทุน 10(1)  15( 2)  40 บาท ผสมแล้วได้น้ าตาล
ทราย ทั้งหมด 3 กิโลกรัม นาไปขายกิโลกรัมละ 16 บาท ได้เงินทั้งหมด 48 บาท ได้กาไร 8 บาท คิด
8
เป็ นได้กาไร 40  100  20%

ดังนั้น อัตราส่ วนในการผสมน้ าตาลทรายชนิดกิโลกรัมละ 10 บาท ต่อน้ าตาลทรายชนิด

กิโลกรัมละ 15 บาท เป็ น 1: 2
 122

3) ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 12 บาท กับแป้ งมันราคากิโลกรัมละ 13.50 บาท

โดยใช้อตั ราส่ วนเท่าไร จึงจะขายแป้ งผสมในราคากิโลกรัมละ 15 บาทแล้วได้กาไร 20%
วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ จงหาอัตราส่ วนในการผสมแป้ งทั้งสองชนิ ดนี้
โจทย์กาหนด ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 12 บาท กับแป้ งมันราคากิโลกรัมละ
13.50 บาท แล้วขายแป้ งผสมในราคากิโลกรัมละ 15 บาทแล้วได้กาไร 20%
ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 12 บาท
y แทนจานวนแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 13.50 บาท
คิดเป็ นต้นทุนทั้งหมด 12 x  13.50 y
ผสมกันขายไปกิโลกรัมละ 15 บาท ได้กาไร 20%
100 25
คิดเป็ นต้นทุนหลังผสม 15  ( x  y )  ( x  y )
120 2
ขั้นที่ 3 ต้ นทุนก่ อนผสมเท่ ากับต้ นทุนหลังผสม
25
จะได้ 12 x  13.50 y  2 ( x  y )
24 x  27 y  25( x  y ) นา 2 มาคูณทั้งสองข้าง
24 x  27 y  25x  25y สมบัติการแจกแจง
2y  x นา 24x และ 25y มาลบทั้งสองข้าง
2 x
1y นา y และ 2 มาหารทั้งสองข้าง
อัตราส่ วนในการผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 12 บาท ต่อแป้ งสาลีชนิดราคา
กิโลกรัมละ 13.50 บาท เป็ น 2: 1

ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
ให้ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 12 บาท จานวน 2 กิโลกรัม และแป้ งสาลีชนิด
ราคากิโลกรัมละ 13.50 บาท จานวน 1 กิโลกรัม คิดเป็ นต้นทุน 12( 2)  13.50(1)  37.50 บาท ผสม
แล้วได้แป้ งสาลี ทั้งหมด 3 กิโลกรัม นาไปขายกิโลกรัมละ 15 บาท ได้เงินทั้งหมด 45 บาท ได้กาไร
7.50
7.50 บาท คิดเป็ นได้กาไร 37.50 100  20%

ดังนั้น อัตราส่ วนในการผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 12 บาท ต่อแป้ งสาลีชนิด

ราคากิโลกรัมละ 13.50 บาท เป็ น 2: 1
 123

4) ซื้ อมะเขือมา 2 ชนิด ราคากิโลกรัมละ 35 บาท และ 20 บาท เอามาคละกัน แล้วขายไป

กิโลกรัมละ 25 บาท ได้เงินเท่าทุนพอดี อัตราการผสมของมะเขือเทศทั้งสองชนิดเป็ นเท่าใด
วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ อัตราการผสมของมะเขือเทศทั้งสองชนิ ดเป็ นเท่าใด
โจทย์กาหนด ซื้ อมะเขือมา 2 ชนิด ราคากิโลกรัมละ 35 บาท และ 20 บาท เอามาคละกัน
แล้วขายไปกิโลกรัมละ 25 บาท ได้เงินเท่าทุนพอดี
ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนมะเขือราคากิโลกรัมละ 35 บาท
y แทนจานวนมะเขือราคากิโลกรัมละ 20 บาท
คิดเป็ นต้นทุนทั้งหมด 35x + 20y
ผสมกันขายไปกิโลกรัมละ 25 บาท ได้เงินเท่าทุนพอดี
คิดเป็ นต้นทุนหลังผสม 25(x + y)
ขั้นที่ 3 ต้ นทุนก่ อนผสมเท่ ากับต้ นทุนหลังผสม
จะได้ 35x + 20y = 25(x + y)
35x + 20y = 25x + 25y สมบัติการแจกแจง
10x = 5y นา 25x และ 20y มาลบทั้งสองข้าง
x 1
y2 นา y และ 10 มาหารทั้งสองข้าง
อัตราส่ วนในการผสมมะเขือราคากิโลกรัมละ 35 บาท ต่อมะเขือราคากิโลกรัมละ 20
บาท เป็ น 2: 1
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
ให้ผสมมะเขือราคากิโลกรัมละ 35 บาท จานวน 1 กิโลกรัม และมะเขือราคากิโลกรัมละ
20 บาท จานวน 2 กิโลกรัม คิดเป็ นต้นทุน 35(1) + 20(2) = 75 บาท ผสมแล้วได้มะเขือ ทั้งหมด
3 กิโลกรัม นาไปขายกิโลกรัมละ 25 บาท ได้เงินทั้งหมด 75 บาท ได้เงินเท่าทุนพอดี

ดังนั้น อัตราส่ วนในการผสมมะเขือราคากิโลกรัมละ 35 บาท ต่อมะเขือราคากิโลกรัมละ

20 บาท เป็ น 2: 1
 124

5) ต้องการผสมน้ ามันสองชนิดราคาลิตรละ 28 บาท และราคาลิตรละ 35 บาท แล้วขาย

น้ ามันผสมไปลิตรละ 36 บาท จะได้กาไร 20% จงหาอัตราส่ วนในการผสมน้ ามันทั้งสองชนิดนี้

วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ จงหาอัตราส่ วนในการผสมน้ ามันทั้งสองชนิดนี้

โจทย์กาหนด ต้องการผสมน้ ามันสองชนิดราคาลิตรละ 28 บาท และราคาลิตรละ 35 บาท
แล้วขายน้ ามันผสมไปลิตรละ 36 บาท จะได้กาไร 20%
ขั้นที่ 2 ให้ x แทน จานวนน้ ามันชนิดราคาลิตรละ 28 บาท
y แทน จานวนน้ ามันชนิดราคาลิตรละ 35 บาท
คิดเป็ นต้นทุนทั้งหมด 28x + 35y
ผสมกันขายไปลิตรละ 36 บาท ได้กาไร 20%
100
คิดเป็ นต้นทุนหลังผสม 120  36  ( x  y )  30  ( x  y )
ขั้นที่ 3 ต้ นทุนก่ อนผสมเท่ ากับต้ นทุนหลังผสม
จะได้ 28x + 35y = 30(x + y)
28x + 35y = 30x + 30y สมบัติการแจกแจง
5y = 2x นา 28x และ 30y มาลบทั้งสองข้าง
5 x
2y นา 2y มาหารทั้งสองข้าง
อัตราส่ วนในการผสมน้ ามันชนิดราคาลิตรละ 28 บาท และราคาลิตรละ 35 บาท เป็ น 5: 2
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
ให้ผสมน้ ามันชนิดราคาลิตรละ 28 บาท จานวน 5 ลิตร และน้ ามันราคาลิตรละ 35 บาท
จานวน 2 ลิตร คิดเป็ นต้นทุน 28(5) + 35(2) = 210 บาท ผสมแล้วได้น้ ามันทั้งหมด 7 ลิตรนาไปขาย
42
ลิตรละ 36 บาท ได้เงินทั้งหมด 252 บาท ได้กาไร 42 บาท คิดเป็ นกาไร 210 100  20%

ดังนั้น อัตราส่ วนในการผสมน้ ามันชนิดราคาลิตรละ 28 บาท และราคาลิตรละ 35 บาท

เป็ น 5: 2
 125

6) ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 4 บาท กับแป้ งมันราคากิโลกรัมละ 5.50 บาท โดย

ใช้อตั ราส่ วนในการผสมเท่าไร จึงจะขายแป้ งผสมในราคากิโลกรัมละ 6 บาท แล้วได้กาไร 20%

วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ จงหาอัตราส่ วนในการผสมแป้ งสาลีกบั แป้ งมัน

โจทย์กาหนด ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 4 บาท กับแป้ งมันราคากิโลกรัมละ
5.50 บาท แล้วขายแป้ งผสมในราคากิโลกรัมละ 6 บาท แล้วได้กาไร 20%
ขั้นที่ 2 ให้ x แทน จานวนแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 4 บาท
y แทน จานวนแป้ งมันราคากิโลกรัมละ 5.50 บาท
คิดเป็ นต้นทุนทั้งหมด 4x + 5.50y
ผสมกันขายไปกิโลกรัมละ 6 บาท ได้กาไร 20%
100
คิดเป็ นต้นทุนหลังผสม 120  6  ( x  y )  5 ( x  y )
ขั้นที่ 3 ต้ นทุนก่ อนผสมเท่ ากับต้ นทุนหลังผสม
จะได้ 4x + 5.50y = 5(x + y)
4x + 5.50y = 5x + 5y สมบัติการแจกแจง
0.50y = x นา 4x + 5y มาลบทั้งสองข้าง
0.50 x
1 y นา y มาหารทั้งสองข้าง
1 x
2y รู ปอย่างง่าย
อัตราส่ วนในการผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 4 บาท กับแป้ งมันราคากิโลกรัมละ
5.50 บาท เป็ น 1: 2
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
ให้ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 4 บาท จานวน 1 กิโลกรัม กับแป้ งมันราคา
กิโลกรัมละ 5.50 บาท จานวน 2 กิโลกรัม คิดเป็ นต้นทุน 4(1) + 5.50(2) = 15 บาท ผสมแล้วได้แป้ ง
ที่ผสมแล้วทั้งหมด 3 กิโลกรัมนาไปขายกิโลกรัมละ 6 บาท ได้เงินทั้งหมด 18 บาท ได้กาไร 3 บาท
3
คิดเป็ นกาไร 15 100  20%

ดังนั้น อัตราส่ วนในการผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 4 บาท กับแป้ งมันราคา

กิโลกรัมละ 5.50 บาท เป็ น 1: 2
 126

7) ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 6.50 บาท กับแป้ งมันราคากิโลกรัมละ 7 บาท โดย

ใช้อตั ราส่ วนในการผสมเท่าไร จึงจะขายแป้ งผสมในราคากิโลกรัมละ 8 บาท แล้วได้กาไร 20%

วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ จงหาอัตราส่ วนในการผสมแป้ งทั้งสองชนิ ดนี้

โจทย์กาหนด ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 6.50 บาท กับแป้ งมันราคากิโลกรัมละ
7 บาท จึงจะขายแป้ งผสมในราคากิโลกรัมละ 8 บาท แล้วได้กาไร 20%
ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 6.50 บาท
y แทนจานวนแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 7 บาท
คิดเป็ นต้นทุนทั้งหมด 6.50x + 7y
ผสมกันขายไปกิโลกรัมละ 8 บาท ได้กาไร 20%
100 20
คิดเป็ นต้นทุนหลังผสม 120  8  ( x  y )  3 (x  y)
ขั้นที่ 3 ต้ นทุนก่ อนผสมเท่ ากับต้ นทุนหลังผสม
20
จะได้ 6 . 50 x  7 y  3 (x  y )
39x  42 y  40( x  y ) นา 6 มาคูณทั้งสองข้าง
39x  42 y  40 x  40 y สมบัติการแจกแจง
2y  x นา 39x + 40y มาลบทั้งสองข้าง
2 x
1y นา y มาหารทั้งสองข้าง
อัตราส่ วนในการผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 6.5o บาท ต่อแป้ งสาลีชนิดราคา
กิโลกรัมละ 7 บาท เป็ น 2: 1
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
ให้ผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 6.50 บาท จานวน 2 กิโลกรัม และแป้ งสาลีชนิด
ราคากิโลกรัมละ 7 บาท จานวน 1 กิโลกรัม คิดเป็ นต้นทุน 6.50( 2)  7(1)  20 บาท ผสมแล้วได้
แป้ งสาลี ทั้งหมด 3 กิโลกรัม นาไปขายกิโลกรัมละ 8 บาท ได้เงินทั้งหมด 24 บาท ได้กาไร
4
4 บาท คิดเป็ นได้กาไร 20 100  20%

ดังนั้น อัตราส่ วนในการผสมแป้ งสาลีชนิดราคากิโลกรัมละ 12 บาท ต่อแป้ งสาลีชนิด

ราคากิโลกรัมละ 13.50 บาท เป็ น 2: 1
 127

8) แม่คา้ ซื้ อกาแฟชนิดกิโลกรัมละ 170 บาท กับกาแฟชนิดราคากิโลกรัมละ 150 บาท มา

ผสมขาย จงหาว่าแม่คา้ จะต้องใช้กาแฟชนิดละกี่กิโลกรัม เพื่อให้กาแฟผสม 30 กิโลกรัม และขาย
กิโลกรัมละ 200 บาท แล้วได้กาไร 20%
วิธีทา ขั้นที่ 1 โจทย์ต้องการ จงหาว่าแม่คา้ จะต้องใช้กาแฟชนิดละกี่กิโลกรัม
โจทย์กาหนด กาแฟชนิดกิโลกรัมละ 170 บาท กับกาแฟชนิดราคากิโลกรัมละ 150 บาท
มาผสมขาย เพื่อให้กาแฟผสม 30 กิโลกรัม และขายกิโลกรัมละ 200 บาท แล้วได้กาไร 20%
ขั้นที่ 2 ให้ x แทนจานวนกาแฟชนิดกิโลกรัมละ 170 บาท
y แทนจานวนกาแฟชนิดราคากิโลกรัมละ 150 บาท
คิดเป็ นต้นทุนทั้งหมด 170x + 150y
ผสมกันขายไปกิโลกรัมละ 200 บาท ได้กาไร 20%
100 500
คิดเป็ นต้นทุนหลังผสม 120  200  ( x  y )  3 (x  y)
ขั้นที่ 3 ต้ นทุนก่ อนผสมเท่ ากับต้ นทุนหลังผสม
500
จะได้ 170 x  150 y  3 ( x  y )
510 x  450 y  500 ( x  y ) นา 3 มาคูณทั้งสองข้าง
510 x  450 y  500 x  500 y สมบัติการแจกแจง
10 x  50 y นา 500x + 450y มาลบทั้งสองข้าง
x 5
y 1 นา 10y มาหารทั้งสองข้าง
อัตราส่ วนในการผสมกาแฟชนิดกิโลกรัมละ 170 บาท ต่อกาแฟชนิดราคากิโลกรัมละ
150 บาท เป็ น 5: 1 และเพื่อให้กาแฟผสม 30 กิโลกรัม จะต้องใช้กาแฟชนิดกิโลกรัมละ 170 บาท
จานวน 25 กิโลกรัม กาแฟชนิดราคากิโลกรัมละ 150 บาท จานวน 5 กิโลกรัม
ขั้นที่ 4 ตรวจสอบ
ให้ผสมกาแฟชนิดกิโลกรัมละ 170 บาท จานวน 25 กิโลกรัม และกาแฟชนิดราคา
กิโลกรัมละ 150 บาท จานวน 5 กิโลกรัม เป็ นต้นทุน 170(25) + 150(5) = 5,000 บาท ได้กาแฟผสม
30 กิโลกรัม ผสมกันขายไปกิโลกรัมละ 200 บาท ได้เงินทั้งหมด 6,000 บาท ได้กาไร 1,000 บาท คิด
1,000
เป็ นได้กาไร 5,000 100  20%
ดังนั้น จะต้องใช้กาแฟชนิดกิโลกรัมละ 170 บาท จานวน 25 กิโลกรัม กาแฟชนิดราคา
กิโลกรัมละ 150 บาท จานวน 5 กิโลกรัม