ARBITRAGE στην αγορά συναλλάγματος.

1. Arbitrage μεταξύ δύο διαφορετικών χρηματοοικονομικών κέντρων.

Πραγματοποιείται όταν η συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ δύο νομισμάτων στα

αυτά κέντρα είναι διαφορετική.

2. Τριγωνικό Αρμπιτράζ

Λαμβάνει χώρα όταν η σταυροειδής συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ δύο

νομισμάτων διαφέρει από την άμεση ισοτιμία που ανακοινώνεται για τα δύο

νομίσματα.

Σταυροειδής συναλλαγματική ισοτιμία είναι η ισοτιμία μεταξύ δύο νομισμάτων η οποία

δεν εκφράζεται άμεσα αλλά έμμεσα μέσω ενός τρίτου νομίσματος το οποίο

ανταλλάσσεται ενεργά με τα δύο πρώτα.

Καλυμμένο Αρμπιτράζ Επιτοκίου (Covered Interest Arbitrage)

Υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης κερδών χωρίς την ανάληψη κινδύνου.

Αμέσως μόλις οι αρμπιτραζόρς (τράπεζες) διαπιστώσουν έλλειψη ισορροπίας

ανάμεσα στην αγορά συναλλάγματος και στις διεθνείς χρηματαγορές θα σπεύσουν

να την εκμεταλλευτούν επενδύοντας στο νόμισμα το οποίο προσφέρει την υψηλότερη

απόδοση λαμβανομένου υπόψη και του κόστους κάλυψης στην προθεσμιακή αγορά

συναλλάγματος.

1
ΑΣΚΗΣΗ 1

Έστω ότι η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ/ δολαρίου είναι: €0,99/$ στο Παρίσι και €

0,97/$ στο Λονδίνο. Υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης κερδών;

ΛΥΣΗ

Ναι, ακολουθώντας τις εξής ενέργειες:

1. Αγορά δολαρίων από το Λονδίνο,

2. και ταυτόχρονη πώληση στο Παρίσι.

Συνεπώς το κέρδος θα είναι 0,02 λεπτά ανά δολάριο που αγοράζουν και πωλούν.

2
ΑΣΚΗΣΗ 2

Έστω τα ακόλουθα δεδομένα:

Άμεση ισοτιμία ευρώ /δολαρίου: € 0,99/$,

Άμεση ισοτιμία στερλίνας /δολαρίου: £ 1,60/$

Άμεση ισοτιμία ευρώ /στερλίνας: € 0,63/£

Εξετάστε την δυνατότητα πραγματοποίησης κερδών από την διενέργεια τριγωνικού

αρμπιτράζ.

ΛΥΣΗ

Για να ελέγξουμε αν υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης κερδών πρέπει να

υπολογίσουμε την σταυροειδής ισοτιμία ευρώ / στερλίνας.

∈ / $ ∈ 0.99 / $
Σταυροειδής Ισοτιμία € /£ = = = Є 0,62/£
£/$ £1.60 / $

Παρατηρούμε ότι η σταυροειδής ισοτιμία διαφέρει από την άμεση ισοτιμία που έχει

ανακοινωθεί, δηλαδή,

€ 0,63/ £ ≠ € 0,62/ £

Δηλαδή υπάρχει η δυνατότητα πραγματοποίησης κερδών χωρίς την ανάληψη

κινδύνου μέσω της διενέργειας τριγωνικού αρμπιτράζ.

3
Έστω ότι ο επενδυτής κατέχει 1.000 €, μπορεί να πραγματοποιήσει κέρδη

ακολουθώντας τα εξής βήματα:

1ο Βήμα

Μετατρέπει τα ευρώ του σε δολάρια στην άμεση ισοτιμία ευρώ /δολαρίου και

εισπράττει:

1.000 € = 1.010,1 $

€ 0,99/$

2o Βήμα

Μετατρέπει τα δολάρια σε στερλίνες στην άμεση ισοτιμία στερλίνας /δολαρίου και

εισπράττει:

$ 1.010,1 x £ 1,60/ $ = 1.616,16 £

3o Βήμα

Μετατρέπει τις στερλίνες σε ευρώ στην άμεση ισοτιμία ευρώ /στερλίνας και

εισπράττει:

£ 1.616,16 x €0,63/£ = 1.018,18 €

Άρα, το κέρδος που προκύπτει από την παραπάνω διαδικασία είναι:

1.018,18 €– 1.000 €= 18,18 €

Η πώληση ευρώ θα οδηγήσει σε υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου, η αγορά

στερλινών θα οδηγήσει σε ανατίμηση της στερλίνας έναντι του δολαρίου. Ο

συνδυασμός των δύο συνεπάγεται την υποτίμηση του ευρώ έναντι της στερλίνας.

Το αρμπιτράζ θα συνεχισθεί έως ότου η σταυροειδής ισοτιμία αυξηθεί και

εξισωθεί με την άμεση ισοτιμία. Όταν επιτευχθεί η εξίσωση των δύο ισοτιμιών, δεν

υπάρχει δυνατότητα πραγματοποίησης κέρδους από την διεξαγωγή τριγωνικού

αρμπιτράζ και η διαδικασία αυτή θα σταματήσει.

4
ΑΣΚΗΣΗ 3
Τα ακόλουθα στοιχεία είναι διαθέσιμα:

Άμεση ισοτιμία ευρώ/ στερλίνας: € 0,64/ £

Άμεση ισοτιμία δολαρίου/ στερλίνας: $ 1,4/ £
Άμεση ισοτιμία ευρώ/ δολαρίου: € 0,98/ $

Παρουσιάστε και αιτιολογήστε τον τρόπο πραγματοποίησης κερδών από την

διεξαγωγή τριγωνικού αρμπιτράζ (υποθέστε ότι ένας επενδυτής ξεκινάει διαθέτοντας
£ 1.000)

ΛΥΣΗ
Η πραγματοποίηση κερδών από την διεξαγωγή τριγωνικού αρμπιτράζ βασίζεται στις
διαφορές που υπάρχουν στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.

Για να ελέγξουμε την δυνατότητα πραγματοποίησης κερδών υπολογίζουμε πρώτα

την σταυροειδή συναλλαγματική ισοτιμία.

Σταυροειδή Ισοτιμία €/ £ = $ 1,4 / £ = € 1,37/ £

$1.02 / €

Συμπεραίνουμε ότι υπάρχουν κέρδη.

Βήμα 1

Μετατροπή των 1.000 £ σε δολάρια.

Η συναλλαγματική ισοτιμία στερλίνας/ δολαρίου είναι: $ 1,4/ £. Συνεπώς:
1.000 £ x $ 1,4/ £=1.400 $

Βήμα 2
Μετατροπή των 1.400 $ σε ευρώ.
Ξέρουμε ότι η συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου/ ευρώ: € 0,98/ $
Συνεπώς:
1.400 $ x € 0,98/ $=1.372 €

5
Βήμα 3
Μετατροπή των 1.372 ευρώ σε στερλίνες.
Η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ/ στερλίνας: € 0,64/ £
Συνεπώς:
1.372 € € 0,64/ £ = 2.143,75 €.
Άρα:
2.143,75 €- 1.000 € = 1.143,75 €
Συνεπώς, ο επενδυτής πραγματοποίησε κέρδος 1.143,75 € από την διενέργεια
τριγωνικού αρμπιτράζ.

Σε περίπτωση που η ισοτιμία της στερλίνας ήταν €1,37/£, τότε όλες οι ισοτιμίες θα
ήταν ισοδύναμες μεταξύ τους, κατά τρόπο όπου συναλλαγές όπως η παραπάνω θα
πραγματοποιούσαν μηδενικά κέρδη και επομένως το arbitrage δεν θα είχε κανένα
λόγο να πραγματοποιηθεί.
Σε περίπτωση που η ισοτιμία της στερλίνας ήταν: €1,43/£, το arbitrage θα
πραγματοποιούταν αλλά με αντίθετη κατεύθυνση. Δηλαδή θα έπρεπε να προβούμε
σε μετατροπή των 1.000 £, σε ευρώ €, μετά σε ΗΠΑ$ και τέλος πάλι σε στερλίνες £.

6
ΑΣΚΗΣΗ 4
Υποθέτουμε ότι μια δεδομένη χρονική στιγμή επικρατεί η ακόλουθη κατάσταση:

i€ = 6 %
i$ = 3 %
S= € 0,98 /$ (Τρέχουσα ισοτιμία)
F ao = € 1 /$ (Προθεσμιακή ισοτιμία 3 μηνών)

Είναι δυνατό ένας επενδυτής να επιτύχει αρμπιτράζ κέρδη εκμεταλλευόμενος την

παρακάτω κατάσταση.

ΛΥΣΗ
Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό πρέπει να ελέγξουμε αν ισχύει η ισοδυναμία
των επιτοκίων. Αν δεν ισχύει, υπάρχει δυνατότητα πραγματοποίησης αρμπιτράζ
κερδών.
0,98 − 1 12
ΠροθεσμιακοΠριμΕυρω = x x100 = −8%
1 3

Δηλαδή το ευρώ πωλείται στην προθεσμιακή αγορά (3 μήνες) με έκπτωση 8% έναντι

του δολαρίου.

Διαφορά επιτοκίων = 6% - 3% = -3%

Είναι προφανές ότι η ισοδυναμία των επιτοκίων δεν ισχύει και συνεπώς ο επενδυτής
(αρμπιτραζόρ) μπορεί να επιτύχει αρμπιτράζ κέρδη. Οι ενέργειες στις οποίες πρέπει
να προβεί είναι οι ακόλουθες:

Βήμα 1
Δανείζεται 30.000 € για 3 μήνες πληρώνοντας επιτόκιο 6 % σε ετήσια βάση, δηλαδή
1,5% για 3 μήνες. Ο επενδυτής θα λάβει αμέσως 30.000 € και θα αναλάβει την
υποχρέωση να πληρώσει μετά 3 μήνες:

30.000 € x (1+0.015)=30.450 €

7
Βήμα 2

Μετατρέπει τα 30.000 € σε δολάρια στην τρέχουσα ισοτιμία (ισοτιμία όψεως) και να

λάβει:
30.000 € = 30.612,24 $
€ 0,98 /$

Βήμα 3
Επενδύει τα δολάρια για 3 μήνες στην αμερικανική χρηματαγορά κερδίζοντας ετήσιο
επιτόκιο 3% δηλαδή 0,75% για 3 μήνες. Μετά 3 μήνες θα λάβει:

30.612,24 $ x (1+0.0075)= 30.841,83 $

Βήμα 4

Πωλεί τα προσδοκώμενα έσοδα σε δολάρια στην προθεσμιακή αγορά τώρα.

Μετά 3 μήνες θα λάβει:
30.841,83 $ x € 1 /$ = 30.841,83 €

Πληρώνει για το δάνειο που έχει λάβει 30.450 € (κεφάλαιο συν τόκους) και
πραγματοποιεί αρμπιτράζ με κέρδη της τάξεως των 391,83 €.
30.841,83 € - 30.450 € = 391,83 €

Η διαδικασία θα συνεχιστεί έως ότου η ισοδυναμία των επιτοκίων επιτευχθεί.

8
ΑΣΚΗΣΗ 5
Υποθέστε:
• Η τρέχουσα ισοτιμία ευρώ/ δολαρίου είναι S= € 0,99 /$
• Η προθεσμιακή ισοτιμία 3 μηνών είναι F= € 1 /$
• Το επιτόκιο τριμήνων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου είναι 10%
• Το επιτόκιο τριμήνων γραμματίων της Αμερικής είναι 4%
Να εξετάσετε την δυνατότητα πραγματοποίησης κερδών μέσω καλυμμένου

αρμπιτράζ επιτοκίου.

ΛΥΣΗ

s − F 12 0,99 − 1 12
ΠροθεσμιακοΠριμ = x x100 = x x100 = −4%
F n 1 3

Διαφορά επιτοκίων = i$ - i€ = 4% - 10% = -6%.

Εφόσον η προθεσμιακή έκπτωση του ευρώ (4%) είναι μικρότερη από την διαφορά
των επιτοκίων (6%), η διεξαγωγή καλυμμένου αρμπιτράζ επιτοκίου θα του αποφέρει
βέβαια κέρδη.

Συνεπώς, ο επενδυτής θα πρέπει να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες:

Βήμα 1
Δανείζεται $100.000 για 3 μήνες πληρώνοντας επιτόκιο 4% σε ετήσια βάση δηλαδή
1% για 3 μήνες. Ο επενδυτής λαμβάνει αμέσως $100.000 και αναλαμβάνει την
υποχρέωση να πληρώσει μετά 3 μήνες.
$100.000 (1+ 0,01) = $101.000

Βήμα 2
Μετατρέπει τα $100.000 σε ευρώ στην τρέχουσα ισοτιμία ευρώ/ δολαρίου και
λαμβάνει
$100.000 x € 0,99 /$ = 99.000 €

Βήμα 3
Επενδύει τα 99.000 € για 3 μήνες στην ελληνική χρηματαγορά κερδίζοντας ετήσιο
επιτόκιο 10%, δηλαδή 2,5% για 3 μήνες.
Μετά 3 μήνες θα λάβει:
99.000 € (1+ 0,025) = 101.475 €

9
Βήμα 4
Πωλεί τα προσδοκώμενα έσοδα σε ευρώ στην προθεσμιακή αγορά τώρα, στην
προθεσμιακή ισοτιμία τριών μηνών ευρώ/ δολαρίου.
Μετά από τρεις μήνες θα λάβει:
101.475 € = 101.475 $
€ 1 /$

Βήμα 5
Εξοφλεί το δάνειο που έχει λάβει πληρώνοντας $101.000 (Κεφάλαιο συν Τόκους) και
πραγματοποιεί κέρδη ύψους

101.475 $ -101.000 $ = 475 $

Το καλυμμένο αρμπιτράζ επιτοκίου θα συνεχιστεί όσο αυτό είναι κερδοφόρο, δηλαδή

όσο υπάρχει ανισορροπία μεταξύ των διεθνών χρηματαγορών και της αγοράς
συναλλάγματος και τελικά θα οδηγήσει στην εξάλειψη αυτής της ανισορροπίας.

Αυτό θα συμβεί για δύο λόγους:

1. Η ενίσχυση του ευρώ στην αγορά όψεως λόγω της αυξημένης ζήτησης και η
υποχώρηση του ευρώ στην προθεσμιακή αγορά λόγω της αυξημένης προσφοράς
θα οδηγήσουν στην αύξηση της προθεσμιακής έκπτωσης του ευρώ.

2. Η αύξηση της ζήτησης για δάνεια σε δολάρια θα οδηγήσει σε αύξηση του

επιτοκίου του δολαρίου, ενώ η αυξημένη ζήτηση για χρηματοοικονομικούς
τίτλους στην Ελληνική χρηματαγορά, θα μειώσει το επιτόκιο του ευρώ.
Το καθαρό αποτέλεσμα θα είναι η άμβλυνση της διαφοράς μεταξύ των
επιτοκίων, η οποία σε συνδυασμό με την αύξηση της προθεσμιακής έκπτωσης
του ευρώ θα οδηγήσει στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της αγοράς
συναλλάγματος και των διεθνών χρηματαγορών.

Άρα, μπορούμε να πούμε ότι το καλυμμένο αρμπιτράζ επιτοκίου είναι ο

μηχανισμός μέσω του οποίου αποκαθιστάται η ισορροπία μεταξύ των διεθνών
χρηματαγορών και της αγοράς συναλλάγματος και εξασφαλίζεται η ισχύς του
θεωρήματος της ισοδυναμίας των επιτοκίων.

10
 ΑΣΚΗΣΗ 6

Δίδεται ο παρακάτω πίνακας:

Τιμή Αγοράς Τιμή Πώλησης
Ισοτιμία Όψεως St (€ /£) 0,623 0,630
Προθεσμιακή Ισοτιμία (6 μηνών) Ft (€ /£) 0,613 0,620

Να βρεθεί το προθεσμιακό πριμ / έκπτωση του ευρώ.

ΛΥΣΗ
Πρέπει πρώτα απ’ όλα να υπολογίζουμε τους μέσους όρους της ισοτιμίας όψεως και
της προθεσμιακής ισοτιμίας.

Τιμ ήΑγορ άς + Τιμ ήΠώλησης 0, 623 + 0, 630

ΜεσοςΟροςΙσοτιμιαςΟψεως = = = 0, 6265
2 2

Τιμ ήΑγορ άς + Τιμ ήΠώλησης 0, 613 + 0, 620

ΜεσοςΟροςΠροθεσμιακηςΙσοτιμιας = = = 0, 6165
2 2

Έχοντας υπολογίσει τους μέσους όρους των συναλλαγματικών ισοτιμιών μπορούμε

να υπολογίσουμε το προθεσμιακό πριμ / έκπτωση του ευρώ σε ετήσια βάση.

Όψεως − Προθεσμιακ ή 12
Π ροθεσμιακοΠ ριμΕυρω = x x100 =
Προθεσμιακ ή n
0, 6265 − 0, 6165 12
= x x100 = 3, 24%
0, 6165 6

Το αποτέλεσμα είναι θετικό, αυτό σημαίνει ότι το ευρώ πωλείται στην προθεσμιακή
αγορά με πριμ 3,24%.

11