ΑΝΤΙ-ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΑ

ΦΑΡΜΑΚΑ

ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ Β
21.05.2021

1
 ΑΝΤΙ-ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΛΑΙΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Ö Βιοσύνθεση και μεταβολισμός της χοληστερόλης
Ö Τι είναι η αρτηριοσκλήρυνση;
Ö Σύνδεση μεταξύ της αρτηριοσκλήρυνσης και της χοληστερόλης
Ö Σωματίδια λιποπρωτεϊνών
Ö Δομή και ταξινόμηση σωματιδίων λιποπρωτεϊνών
Ö Υπερλιπιδαιμία
Ö Τύποι και γενική στρατηγική για τον έλεγχο των υπερλιπιδαιμιών
Ö Αντι-υπερλιπιδαιμικοί παράγοντες

- Κατηγορίες φαρμάκων:
o Στατίνες
o Φιβράτες
o Συμπληρώματα χολικών οξέων
o Νικοτινικό Οξύ
o Εζετιμίμπη
o Ωμέγα-3 πολυακόρεστα λιπαρα οξέα (PUFA) (Δοκοσαεξανοϊκό, DHA &
εικοσαπεντανοϊκό οξύ, EPA): ως πρόσθετα άλλων θεραπειών για μείωση
2
τριγλυκεριδίων
3
Η δομή της Χοληστερόλης υποδεικνύει μια
εξαιρετικά μη πολική, λιπόφιλη φύση, που δείχνει
ότι θα πρέπει να είναι αρκετά αδιάλυτη σε
υδατικό διάλυμα.

Έτσι αναμένουμε ότι δεν είναι διαλυτή στο πλάσμα.

Ωστόσο, βλέπουμε τιμές τόσο υψηλές όσο 250 mg

ανά δεκατόλιτρο που δίνουν ποσότητα 2,5 g/L στο
πλάσμα. Πώς συμβαίνει αυτό;
4
• Εφόσον δεν έχουμε αρκετή χοληστερόλη στη
διατροφή μας, το συκώτι μας κάνει πραγματικά
την δουλειά και συνθέτει χοληστερόλη!

• Το σώμα μας χρησιμοποιεί χοληστερόλη για την

κατασκευή κυτταρικών δομών (π.χ. μεβρανών)
και την παραγωγή στεροειδών ορμονών.

5
Αλλά, με δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε
λιπαρά, παίρνουμε περισσότερο χοληστερόλη
από όσο χρειαζόμαστε.

Η πρόσθετη χοληστερόλη επικολλάται στα

τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων μας και τα
φράζει με καταστροφικές επιδράσεις στην καρδιά
και τον εγκέφαλο (καρδιακή προσβολή και
εγκεφαλικό επεισόδιο).
6
 ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Η αρτηριοσκλήρυνση είναι η παθολογική

κατάσταση που προκύπτει από τον υπερβολικό
σχηματισμό και την εναπόθεση ενδογενών προϊόντων
χοληστερόλης από το αίμα.

• Το 1984 αποδείχθηκε για πρώτη φορά ότι υπάρχει

σχέση μεταξύ των επιπέδων της χοληστερόλης στον
ορό και του κινδύνου για καρδιακή στεφανιαία νόσο
(CHD).

7
Οι θετικοί παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο περιλαμβάνουν:

q Ηλικία (άνδρες> 45 ετών, γυναίκες> 55 ετών)

q Το οικογενειακό ιστορικό πρόωρης Καρδιακής Νόσου
q Κάπνισμα
q Υπέρταση (> 140/90 mm Hg)
q Χαμηλή HDL χοληστερόλη (<35 mg / dl)
q Παχυσαρκία (> 30% υπέρβαρο)
q Διαβήτης
q Υψηλή LDL (>160mg/dl).

v Οι αρνητικοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν υψηλά επίπεδα HDL

(> 60 mg / dl).

8
• Η χοληστερόλη δεν εμφανίζεται μόνη της στο
πλάσμα.

Αλληλεπιδρά πάντα με λιποπρωτεΐνες.

Οι λιποπρωτεΐνες είναι συμπλέγματα πρωτεϊνών

(απολιποπρωτεϊνες) με λιπίδια.

Η χοληστερόλη είναι ένα από τα λιπίδια.

9
• Τα λιπαρά οξέα μακράς αλυσίδας μεταφέρονται επίσης
με αυτές τις λιποπρωτεΐνες υπό τη μορφή
τριγλυκεριδίων (TG).

- Υπάρχουν διάφορες μορφές λιποπρωτεϊνών ανάλογα

με την πυκνότητα της συσκευασίας τους ή εναλλακτικά
ανάλογα του μεγέθους τους:

-πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (VLDL

-λιποπρωτεϊνες με μέση πυκνότητα (IDL)
- λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας (LDL)
-και λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας (HDL)
10
• Ο όρος υπερλιπιδαιμία αναφέρεται στην
υπερβολική περιεκτικότητα λιπιδίων στο πλάσμα
αίματος.

Ένα λιπιδικό προφίλ του πλάσματος αίματος του

ασθενούς είναι η κατανομή της συγκέντρωσης
διαφόρων μορφών λιποπρωτεϊνών

11
 Λιποπρωτεϊνικά τμήματα
• τριγλυκερίδια
• φωσφολιπίδια
• χοληστερόλη
• εστέρες χοληστερόλης

12
 Lipoprotein Particles

Structure

13
 Lipoprotein Particles

Classification of lipoprotein particles

Composition Density Size

Chylomicrons TG >> C, CE Low Large

VLDL TG > CE
IDL CE > TG
LDL CE >> TG
HDL CE > TG High Small

14
15
 Υπερλιπιδαιμία

• Περισσότεροι από 650.000 άνθρωποι

πεθαίνουν κάθε χρόνο από στεφανιαία νόσο
(ΚΝΣ) μόνο στις ΗΠΑ.

16
 Μηχανισμός Λιπιδικής μεταφοράς
• Το διαιτητικό λίπος συμπεριλαμβανομένης της χοληστερόλης και των
τριγλυκεριδίων απορροφάται στο έντερο και απελευθερώνεται στην κυκλοφορία
του αίματος ως χυλομικρά.
• Αυτά είναι τα λιγότερο πυκνά σωματίδια που έχουν πολύ υψηλή αναλογία
τριακυλογλυκεριδίων.
• Η λιπάση λιποπρωτεϊνών (LPL) δρα (π.χ στον λιπώδη ιστό) σε αυτά τα σωματίδια
για να απελευθερώσει ορισμένα ελεύθερα λιπαρά οξέα που αποτίθενται σε
λιπώδεις ιστούς.
• Τα κατάλοιπα των χυλομικρών συλλέγονται από το ήπαρ που έχει έναν υποδοχέα
ειδικά για τα κατάλοιπα του χυλομικρού.
• Μετά από περαιτέρω καθαρισμό, τα σωματίδια απελευθερώνονται στο ήπαρ κι
ονομάζονται λιποπρωτεΐνες πολύ χαμηλής πυκνότητας (VLDL) στο αίμα.
• Αυτά έχουν χαμηλότερα τριακυλο-γλυκερίδια από τα χυλομικρά.
• Για άλλη μια φορά η LPL λειτουργεί σε αυτά τα σωματίδια VLDL
απελευθερώνοντας περισσότερο ελεύθερα λιπαρά οξέα και αλλάζοντας το
περιεχόμενο των σωματιδίων στις IDL και LDL.
17
• Υπάρχουν υποδοχείς LDL στις κυτταρικές μεμβράνες των εξω-ηπατικών
κυττάρων που μπορούν να προσλάβουν τα σωματίδια LDL.
• Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η χοληστερόλη φτάνει στο εσωτερικό
των φυσιολογικών κυττάρων
• Εντός των κυττάρων, τα σωματίδια LDL ανασυσκευάζονται.
• Η περίσσεια χοληστερόλης εστεροποιείται και αποθηκεύεται.
• Η περίσσεια χοληστερόλης καταστέλλει τη βιοσύνθεση των υποδοχέων
LDL έτσι ώστε να μειώνεται η πρόσληψη χοληστερόλης. Καταστέλλει
επίσης τη βιοσύνθεση της χοληστερόλης.
• Τα επανασυσκευασμένα σωματίδια LDL που ονομάζονται σωματίδια
Υψηλής Περιεκτικότητας σε χοληστερόλη (HDL) απελευθερώνονται στην
κυκλοφορία του αίματος.
• Αυτά τα σωματίδια ανιχνεύονται από το ήπαρ μέσω των υποδοχέων HDL.
Έτσι, το ήπαρ λαμβάνει συνεχείς πληροφορίες σχετικά με το πόση LDL και
18
HDL υπάρχουν στο αίμα.
Μεταφορά Λιποπρωτεϊνικών σωµατιδίων

Bile Acids LDL

Dietary fat Cholesterol
LDL-R

INTESTINE LIVER EXTRA-HEPATIC

TISSUE

VLDL IDL LDL

Chylomicrons HDL

LCAT
Lipoprotein lipase Lipoprotein lipase

Free fatty acids adipose Free fatty acids adipose

tissue tissue 19
 Τύποι υπερλιπιδαιμίας

• Ι (οικογενής υπερχυλομικροναιμία)
• IIa (οικογενής υπερχοληστερολαιμία)
• IIb (οικογενής υπερλιπιδαιμία)
• III (οικογενής δυσβητα-λιποπρωτεϊναιμία)
• IV (οικογενής υπερτριγλυκεριδαιμία)
• V (οικογενής μεικτή υπερτριγλυκεριδαιμία)

20
 Hyperlipidemia

Types of hyperlipidemias
I IIa IIb III IV V
Lipids
Cholesterol N- N- N- N-
Triglycerides N N-
Lipoproteins
Chylomicrons N N N N
VLDL N- N- N-
LDL N-
HDL N N N N-

N = normal, = increase; = decrease; = slight increase; = slight decrease

21
 Τύπου Ι
• Οικογενής υπερχυλομικροναιμία ακόμη και με
κανονική πρόσληψη λίπους
• Υπάρχουν αυξημένα επίπεδα τριακυλογλυκερόλης
στον ορό
• Περισσότερα χυλομικρά
• Η έλλειψη λιποπρωτεϊνικής λιπάσης ή η έλλειψη
φυσιολογικής απολιποπρωτεΐνης C II
• Δεν υπάρχει κίνδυνος καρδιακής ανεπάρκειας
• Δράσεις: δίαιτα χαμηλών λιπαρών καθώς δεν
υπάρχει αποτελεσματικό φάρμακο
 Tύπου II A
• Οικογενής υπερχοληστερολαιμία
• ↑ LDL, κανονική VLDL
• Αυτό οφείλεται στην παρεμπόδιση της αποικοδόμησης
της LDL που προκαλείται από ελαττώματα στη σύνθεση
ή την επεξεργασία των υποδοχέων LDL
• Ως εκ τούτου, υπάρχει αυξημένη χοληστερόλη στον
ορό, αλλά φυσιολογικά επίπεδα τριακυλογλυκερόλης
• ↑ IHD - ισχαιμική καρδιοπάθεια
• Δράσεις: δίαιτα χαμηλής χοληστερόλης και χαμηλής
περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά, φάρμακα όπως
κολεστιπόλη ή χολεστυραμίνη ή στατίνες.
• Η νιασίνη μπορεί επίσης να χορηγηθεί
 Tύπου II B
• Οικογενειακή Μικτή Υπερλιπιδαιμία - ΤΥΠΟΣ ΙΙ Α+
• ↑ VLDL – υπερπαραγωγή VLDL από το ήπαρ
• Αποτέλεσμα είναι η αυξημένη τριακυλoγλυκερόλη και η
χοληστερόλη επίσης
• Δράσεις: δίαιτα χαμηλής χοληστερόλης και χαμηλής
περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά, φάρμακα όπως
κολεστιπόλη ή χολεστυραμίνη ή στατίνες ή νιασίνη.
 Tύπου III
• Οικογενής δυσβητα-λιποπρωτεϊναιμία
• ↑ IDL που προκαλείται από υπερβολική
παραγωγή ή μειωμένη δραστικότητα λόγω
μεταλλαγμενης apoE
• ↑ TAG, ↑ Επίπεδα χοληστερόλης
• Ο κίνδυνος ξανθωμάτων και καρδιακού
επεισοδίου αυξάνετε σε ασθενείς μέσης ηλικίας
• Δράσεις: έλεγχος διατροφής, νιασίνη ή
κλοφιμπράτη / φαινοφιβράτη ή στατίνες.
 Tύπου IV

• Οικογενής υπερτριγλυκεριδαιμία
• ↑ VLDL - ↑ Κυκλοφορούσα TAG, φυσιολογικά
επίπεδα LDL, λόγω υπερπαραγωγής ή
μειωμένης απομάκρυνσης της VLDL και της
τριακυλογλυκερόλης
• Παχύσαρκοι, διαβητικοί, υπερουραιμικοί
ασθενείς.
• Δράσεις: μείωση λιπαρών, δίαιτα, νιασίνη ή
φαινοφιβράτη.
 Tύπου V
• Οικογενής μεικτή υπερτριγλυκεριδαιμία
• ↑ VLDL ↑ chylomicrons ↑ Χοληστερόλη
↑↑ TAG, συχνα λόγω γενετικής διαταραχής
• Παχύσαρκοι, διαβητικοί
• Δράσεις: μείωση λιπαρών, έλεγχος
διατροφής, νιασίνη, γαινόφιβράτη ή στατίνες.
 Στρατηγικές ελέγχου Υπελιπιδιαµίας

STATINS
Diet Biosynthesis

HMG CoA reductase

Ezetimibe
LDL-R
Serum Cholesterol Cellular Cholesterol

Conversion to
Bile Acids hormones within
cells or storage
Re-absorption as granules
Intestine
Lipoprotein
BILE ACID catabolism
SEQUESTRANTS FIBRATES
Feces
28
 Στατίνες: σταματούν την σύνθεση χοληστερόλης

• Οι στατίνες αναστέλλουν το βασικό στάδιο της

βιοσύνθεσης της χοληστερόλης, το ένζυμο HMG-CoA
αναγωγάση.
• Η μειωμένη βιοσύνθεση της χοληστερόλης
επεκτείνεται στα επίπεδα του υποδοχέα LDL που έχει
ως αποτέλεσμα τον θετικό ανάδρομο κύκλο για τη
μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στον ορό.
• Για τους ασθενείς που έχουν οικογενή
υπερχοληστερολαιμία οφειλόμενη σε ελαττωματικά
γονίδια υποδοχέα LDL, αυτά τα φάρμακα δεν έχουν
αποτέλεσμα.
29
 Anti-hyperlipidemic Drugs - Statins

HO O HO
R R COONa
R O R OH
O O
R'
O CH2CH2 O CH2CH2
CH3 CH3 CH3 CH3

R'' HO

R' R'' Pravastatin

Mevastatin H H
Lovastatin H CH 3
Simvastatin CH3 CH3

30
 Anti-hyperlipidemic Drugs - Statins

_
HO HO HO
COO Ca + COONa COONa
OH OH OH

F F F
CH3
CH3 CH3
N
H CH3 N
CH3
O N CH3
O H3C

NH
H3C CH3

Atorvastatin Cerivastatin Fluvastatin

_ _ +
HO + HO
COO Ca COO Ca
OH OH

F F
CH3

CH3
N N N

N
O S CH3
H3C O

Rosuvastatin Pitavastatin

31
• Οι στατίνες είναι τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα
για την μείωση της χοληστερόλης.
• Οι στατίνες μειώνουν την ολική χοληστερόλη και
τα σωματίδια LDL.
• Είναι ανταγωνιστικοί αναστολείς του ενζύμου.
• Η HMG-CoA έχει μια διαμόρφωση παρόμοια με τη
μονάδα λακτόνης των στατινών που έχει ως
αποτέλεσμα τη δέσμευση στην ίδια θέση χωρίς
κανένα παραγωγικό αποτέλεσμα

32
 Anti-hyperlipidemic Drugs - Statins

Rationale – competitive binding

HO O HO HO
COONa COOH
O OH SCoA

For example, For example, HMG CoA substrate

Mevastatin Fluvastatin
Lovastatin Atorvastatin
Simvastatin Cerivastatin

33
 Φαρµακοκινητικές δράσεις:
Σεριβαστατίνη και Σιµβαστατίνη

Bioavail. Dosage Protein Metabolites

(mg) Binding
Atorvastatin ~14% 10 – 80 >98% Active
Cerivastatin ~60% 0.2 – 0.3 >99% Active
Fluvastatin ~24% 10 – 80 98% Active
Lovastatin ~5% 10 – 80 >95%
Pravastatin ~17% 10 – 40 ~50%
Simvastatin ~5% 10 - 80 ~95%

Τυπικά όλες οι στατίνες έχουν παρενέργειες. Η πιο

κυρίαρχη παρενέργεια, που αναφέρεται στην απόσυρση
της σεριβαστατίνης, είναι η ραβδομυόλυση (λύση της
ραβδομυοσίνης) ή η αποδυνάμωση των σκελετικών μυών.
Προκαλείται σε ασθενεις με νεφρικη ανεπάρκεια ή με λήψη
ερυθρομυκίνης, γεμφιβροζίλης ή νιασίνης.
34
• Όλες οι στατίνες δεσμεύονται σε μεγάλο βαθμό από πρωτεΐνες (95-98%),
εκτός από την πραβαστατίνη (50% λόγω της καρβοξυλικής ομάδας).
• Μέτρηση κρεατινικής κινάσης για έλεγχο μυϊκού συστήματος, προσοχη
στη δράση της βαρφαρίνης (αύξηση δράσης).
• Οι περισσότερες στατίνες έχουν μικρό χρόνο ημιζωής περίπου 1-3 ώρες
εκτός από την πιταβαστατίνη, την ατορβαστατίνη και τη ροσουβαστατίνη
που έχουν t1 / 2 περίπου 12-19h (οι πλέον ισχυρές στην μείωση της
χοληστερόλης και τον LDL-καταβολισμό, ακολουθούν σιμβαστατίνη και
πραβαστατίνη).
• Μια πτώση 15-30 σημείων στην LDL θα μπορούσε εύλογα να αναμένεται
με τις περισσότερες στατίνες μετά από θεραπεία περίπου 1 μήνα.
• Μια θεραπεία συνδυασμού (με ρητίνες δέσμευσης χολικών οξέων) είναι
χρήσιμη σε ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις.

35
 Φιβράτες
• Η γεμφιβροζίλη εισήχθη το 1981 και παραμένει ο δεύτερος
πιο χρήσιμος αντιλιπιδαιμικός παράγοντας.

• Μειώνει κυρίως τα τριγλυκερίδια του ορού (καλύτερη η

φαινοφιβράτη).

• Τα νεότερα φάρμακα που συμπεριλαμβάνουν

βεκλοφιβράτες, σιπροφιμπράτες, φαινοφιβράτες, είναι πιο
αποτελεσματικά στη μείωση της LDL χοληστερόλης στον
ορό: αγωνιστές PPAR (πυρηνικοί υποδοχείς) που οδηγούν
σε μεταγραφική ρύθμιση LPL (upregulation) και apoCII
(μείωση). Ενισχύουν επίσης την HDL με αύξηση της
έκφρασης των Apo A I, AII
36
 Anti-hyperlipidemic Drugs - Fibrates

• Φάρμακα παλαιότερης γενιάς, που εισήχθησαν το 1981

• Δεύτερα πιο χρήσιμα από του στόματος, αντι-υπερλιπιδαιμικά φάρμακα
(Τύπου ΙΙΙ, δυσβηταλιποπρωτεϊναιμία)
• Πρωτίστως μειώνουν τα τριγλυκερίδια του ορού-θεραπεία
υπερτριγλυκεριδαιμίας
• Αυξάνουν τον καταβολισμό των λιποπρωτεϊνών, αύξηση της χρήσης TG από
το σώμα
• Χρησιμοποιούνται περισσότερο στις υπερλιπιδαιμίες τύπου ΙΙΙ, IV και V.

CH3 CH3 CH3

O CH2CH2CH2 C COOH Cl O C COOCH2CH3

CH3 CH3
H3C
Gemfibrozil Clofibrate

37
38
• Ωστόσο, οι φιμπράτες σχεδόν ποτέ δεν χρησιμοποιούνται μόνες
τους.
• Συνήθως χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με παράγοντες
απομόνωσης χολικών οξέων (η γεμφιβροζίλη δεν χρησιμοποιείται
ποτέ με σιμβαστατίνη).
• Η αντι-τριγλυκεριδική επίδραση της κλοφιμπράτης στον άνθρωπο
σχετίζεται με τον αυξημένο καταβολισμό των πρωτεϊνών πλούσιων
σε TG ορού (υπολείμματα VLDL και VLDL), αλλά όχι με
οποιαδήποτε επίδραση στη σύνθεση ή έκλυση ηπατικών TG ή VLDL
από το ήπαρ.
• Η δράση της Κλοφιβράτης σχετίζεται με την αύξηση της
δραστικότητας LPL του λιπώδους ιστού ή των μυών, η οποία
επιταχύνει το ρυθμό του ενδοαγγειακού καταβολισμού του VLDL
σε IDL και LDL. 39
• Η κλοφιμπράτη μεταβολίζεται σε χλωρο-φαινοξυ-
ϊσοβουτυρικό οξύ (CPIB) που είναι η ενεργός μορφή του
φαρμάκου.
• Το φάρμακο συνδέεται με υψηλή συγγένεια σε πρωτεΐνες
πλάσματος, με χρόνο ημιζωής περίπου 15 ώρες.
• Παρενέργειες: Σχηματισμός χολόλιθων, μυοσίτιδα
(φλεγμονη σκελετικών μυών), ΓΕΣ, μυοπάθειες
/ραβδομυόλυση, αύξηση των επιδράσεων της
βαρφαρίνης (INR), ποτέ σε ασθενείς με δυσλειτουργία του
ήπατος ή των νεφρών ή με ασθένεια της χοληδόχου
κύστης.
40
 Παράγοντες απομάκρυνσης χολικών οξέων (BAS)
Bile Acid Sequestering (BAS) Agents

• Η κολεστιπόλη, η χολεστυραμίνη και η

χολησεβελάμη είναι ρητίνες ανταλλαγής ανιόντων
που έχουν εγκριθεί από τη δεκαετία του 1970 για
τη μείωση της αυξημένης χοληστερόλης στον ορό
σε ασθενείς με υπερχοληστερολαιμία.
• Αυτές οι ρητίνες είναι αδιάλυτες στο νερό,
αδρανείς στα πεπτικά ένζυμα στην εντερική οδό
και δεν απορροφώνται.

41
Anti-hyperlipidemic Drugs – Bile Acid Sequestrants

• Ανιον-ανταλλακτικές ρητίνες
• Αδιάλυτες στο νερό και αδρανείς στα πεπτικά ένζυμα
• Δεν απορροφώνται μέσω της γαστρεντερικής οδού
• Οι θετικά φορτισμένες ομάδες αζώτου διαμεσολαβούν την απορρόφηση του χολικού
οξέος
• Χαμηλότερα επίπεδα LDL στον ορό
• Πιο χρήσιμα στις υπερλιπιδαιμίες τύπου IIa και IIb

H H
C C C N CH2CH2 N
H2
CH2
CHOH
Cl
- CH2
+ N CH2CH2 N
CH2CH2 CH2N(CH3)3

n n
Cholestyramine Resin Colestipol hydrochloride

42
• Και οι δύο ρητίνες διαφοροποιούνται στο pH του στομάχου και
ανταλλάσσουν ανιόντα με τα χολικά οξέα, μειώνοντας δραματικά την
επαναπορρόφηση των χολικών οξέων.
• Το ήπαρ αντιλαμβάνετε ότι οι συγκεντρώσεις χολικών οξέων έχουν
μειωθεί και ως εκ τούτου ενεργοποιεί το μεταβολισμό της χοληστερόλης.
• Τα επίπεδα HDL και TG στον ορό παραμένουν αμετάβλητα. Τα επίπεδα
της LDL μειώνονται.
• Η μείωση της συγκέντρωσης της LDL είναι εμφανής σε 4 έως 7 ημέρες.
• Η μείωση της χοληστερόλης στον ορό είναι συνήθως εμφανής μετά από
1 μήνα.
• Όταν οι ρητίνες διακόπτονται, η χοληστερόλη του ορού συνήθως
επιστρέφει στη αρχική τιμή εντός ενός μηνός.
• Όταν η έκκριση χολικών οξέων αποκλείεται εν μέρει, αυξάνεται η
συγκέντρωση χολικού οξέος στον ορό.
• Για αυτούς τους ασθενείς, η χολεστυραμίνη μειώνει τις αποθέσεις
χολικού οξέος στους δερματικούς ιστούς.
43
• Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα αυτών των
πολυμερών παραγόντων είναι ότι μπορούν να
χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια σε έγκυες γυναίκες.
• Ωστόσο, η παρουσία αυτών των κατιονικών
πολυμερών παραγόντων στην γαστρεντερική οδό
μπορεί να μειώσει την απορρόφηση βιταμινών Α, D,
Ε, Κ ή φαρμάκων (διγοξίνη, θυρεοειδική ορμόνη).
• Οι παράγοντες αυτοί ενδέχεται επίσης να μειώσουν
την ποσότητα των αντιπηκτικών (βαρφαρίνη,
κουμαδίνη) που απορροφούνται λόγω της
απομόνωσης.
• Έτσι οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων πρέπει να
παρακολουθούνται και να ελέγχονται
44
 Νικοτινικό Οξύ - Νιασίνη

• Χορηγείται σε μεγάλες δόσεις (0,5 έως 6 γραμμάρια ημερησίως)

• Μειώνει τα τριγλυκερίδια, την LDL και την ολική χοληστερόλη
• O πλέον χρήσιμος παραγοντας στην αύξηση της HDL
• Αυξάνει τη χολική έκκριση της χοληστερόλης, αλλά όχι τα χολικά οξέα
• Χρήσιμη στις υπερλιπιδαιμίες τύπου IIa, IIb, III, IV και V

COOH

N
CONH2
N
CH3
N N

45
 Νικοτινικό Οξύ (Βιταμίνη Β3)
• Οι φαρμακολογικές δόσεις νικοτινικού οξέος μειώνουν τα
επίπεδα χοληστερόλης στον ορό και τα επίπεδα TG στις
υπερλιποπρωτεϊναιμίες των τύπων II, III, IV και V.
• Τα TG και VLDL μειώνονται κατά 20 έως 40% σε 1 έως 4
ημέρες, η μείωση της LDL μπορεί να παρατηρηθεί σε 5-7
ημέρες.

• Η νιασίνη δρα έμμεσα στη μείωση της ολικής

χοληστερόλης μειώνοντας την παραγωγή δομικών
λίθων για λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL
χοληστερόλη) και αυξάνοντας την παραγωγή
λιποπρωτεϊνών υψηλής πυκνότητας, HDL
χοληστερόλης.
46
Nicotinic Acid (Niacin)

47
• Η μείωση της LDL είναι συνήθως μεγαλύτερη εάν η
νιασίνη χρησιμοποιείται με ρητίνη.
• Η HDL αυξάνεται κατά 20%.
• Είναι γνωστό ότι η νιασίνη μειώνει τη λιπόλυση
στον λιπώδη ιστό, μειώνει την εστεροποίηση του
TG στο ήπαρ και αυξάνει τη δραστικότητα της LPL.
• Η νιασίνη χορηγείται από το στόμα, μεταρέπεται σε
νικοτιναμίδιο, απορροφάται ταχέως κι
απεκκρίνεται στα ούρα.
48
 Παρενέργειες
ü Έντονο δερματικό ερύθημα, αίσθηση θερμότητας και κνησμός
(χορήγηση ασπιρίνης πριν).
ü Κοιλιακές κράμπες όταν λαμβάνονται με άδειο στομάχι
ü Προδιαθέτει σε υπερουριχαιμία και ουρική αρθρίτιδα επειδή
αναστέλλει την σωληναριακή έκκριση του ουρικού οξέος
ü Διάρροια
ü Ναυτία
ü Η TSH μπορεί να μεταβληθεί
ü Υπερβιταμίνωση
ü Διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη κι ηπατοξικότητα
ü Αντενδείκνυται σε ασθενείς με ηπατική νόσο
49
 Εζετιµίβη (Ezetimibe)
• Εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2002
• Μειώνει τις LDL, TC και TG και αυξάνει την HDL, συμπλήρωμα σε
στατίνες ή στην δυσανεξία αυτών
• Αποτρέπει την απορρόφηση της χοληστερόλης από τη διατροφή
• Χρήσιμη στις υπερλιπιδαιμίες τύπου IIa, IIb, III, IV και V, συχνές
ανεπιθύμητες ενέργειες

OH
OH

N
F O

50
 Συνδυασμένη φαρμακευτική αγωγή

Συχνή, με χορήγηση 2 αντιυπερλιπιδαιμικών φαρμάκων ή

συνδυασμένου χαπιού

Π.χ. Στατίνη και ρητίνη επιτυγχάνει καλή μείωση της LDL.

Ένα χάπι (σιμβαστατίνη+εζετιμίμπη,

σιμβαστατίνη+νιασίνη) για μείωση της LDL.

Χρειάζονται περαιτέρω μελέτες λόγω συχνότερης

εμφάνισης ηπατικής και μυϊκής τοξικότητας.

51