F ሁለቱ የምስክርነት ቃላት(ሸሀደተይን) ምን እና ምን ናቸዉs (እርሱ መልካም ሰሪ ሆኖ ፊቱን (በመታዘዝና በመተናነስ) ወደ አላህ የሚሰጥ ሰው ነሲሀ ተከታታይ ኢስላማዊ መልዕክት
ጥ ሰው ነሲሀ ተከታታይ ኢስላማዊ መልዕክት ቁ.3
የቃለ ተውሂድ ምስክርነት (አሽሀዱ አን ላ ኢላሀ ኢለላህ) ‹ ከአላህ በስተቀር በሀቅ
አምልኮ የሚገባው እንደሌለ እመሰክራለሁ፡፡
ወአሽሀዱ አነ ሙሀመደን ረሱሉ ላህ — ሙሀመድ የአላህ መልዕክተኛ መሆናቸዉን
እመሰክራለሁ፡፡ አነዚህን የምስክርነት ቃላት ማንኛዉም ሰዉ ትክክለኛ ሙስሊም
ለመሆን ጥቅል በሆነ መልኩ ሊያዉቃቸዉ ይገባል፡፡ አላህ እንዲህ ይላል፡-
١٩ :‫ ﳏﻤﺪ‬L ã â á à ß Þ Ý Ü M
(እነሆ! ከአላህ ሌላ አምላክ አለመኖሩን እወቅ፤ ስለ ስህተትህም ለምዕመናንም
ምህረትን ለምን..) ሙሐመድ19
ማንኛውም ሰዉ ወደ ኢስላም መግባት ከፈለገ እነዚህን ሁለት የምስክርነት ቃላት
መስጠት ይጠበቅበታል፡፡ እንደሚታወቀዉ ምስክርነት በእዉቀት ላይ የተመሰረተ
መሆኑ የግድ ነዉ፡፡
F‹‹ላ ኢላሀ ኢለላህ›› የሚለው የምስክርነት ቃል መልዕክት ምንድን ነውs
የዚህ ቃል መልዕክት ከአላህ (ሱ.ወ) ሌላ አምልኮት የሚገባው የለም ብሎ ማመንና
ማረጋገጥ ነው፡፡ ይህ ምስክርነት ሁለት መሰረታዊ ክፍሎች አሉት ፡-
‹ላ ኢላሀ› ወይም ‹አምላክ የለም› የሚለዉ አምልኮት የሚገባዉ ማንም እንደሌለ
የሚያመለክት ሲሆን ጣኦትን መካድ (ኩፍር ቢጧጉት) ተብሎ ይጠራል፡፡
‹ኢለላህ› ‹ከአላህ በስተቀር› የሚለዉ ደግሞ ኢባዳ (አምልኮትን) ለአላህ ብቻ
ማዋል እንደሚገባ የሚያሳየዉ ክፍል ነዉ፡፡ ይኸኛዉ ክፍል ደግሞ በአላህ ማመን
ይባላል፡፡ አላህ አንዲህ ይላል፡-
٢٥٦ :‫ اﻟﺒﻘﺮة‬L ì èç æ å ä ã â á à ß Þ Ý Ü M
(በጣዖትም የሚክድና በአላህ የሚያምን ሰው ለርሷ መበጠስ የሌላትን ጠንካራ
ዘለበት በእርግጥ ጨበጠ፤ ) አል-በቀራህ 256
F ‹ሙሀመደን ረሱሉ ላህ› የሚለው የምስክርነት ቃል መልዕክት ደግሞ
(ሙሐመድ ወደ ሰው ልጆች ሁሉ የተላኩ የአላህ ባሪያ እና መልዕክተኛ
መሆናቸውን ማመንና ማረጋገጥ ነው፡፡ ነብዩ ያዘዙትን መተግበር፣ የተናገሩትን
ማመን፣ የከለከሉትን መራቅ እና አላህን በእሳቸዉ ፈለግ መሰረት ማምለክን ግዴታ
ያደርጋል፡፡
F የ‹‹ላ ኢላሀ ኢለላህ›› መስፈርቶች(ሸርጦች) ሰባት ናቸው
1.ዕውቀት፡- ይህም ማለት የዚህ ቃል መልዕክት እና ቃሉ ዉድቅ
የሚያደርጋቸዉንና እና የሚያፀድቃቸውን ነገሮች ጠንቅቆ ማወቅ ማለት ነው፡፡
ለዚህም ማስረጃው ቀጣዩ የአላህ ቃል ነው፡፡
٨٦ :‫ ﺍﻟﺰﺧﺮﻑ‬L Á À ¿ ¾ ½ ¼ » º ¹ ¸ ¶ µ ´ ³M
(እነዚያም ከአላህ ሌላ የሚያመልኳቸዉ እነሱ የሚያውቁ ሆነው በእውነት ከመሰከሩት
በስተቀር ምልጃን አይችሉም) አል-ዙኸሩፍ 86
2.እርግጠኛነት፡- በአላህ ብቸኛ አምላክነት ላይ ሙሉ በሙሉ እርግጠኛ መሆን
ነው፡፡አላህ (ሱ.ወ)እንዲህ ይላል፡-
¯ ® ¬« ª © ¨ § ¦ ¥ ¤ £ ¢ ¡  ~ } | M
١٥ :‫ ﺍﳊﺠﺮﺍﺕ‬L ± °
({እዉነተኞቹ} ምእመናን እነዚያ በአላህና በመልእክተኛዉ ያመኑት ከዚያም
ያልተጠረጠሩት ናቸው) አል-ሑጁራት 15
የአላህ መልእክተኛም (ሰ.ዐ.ወ) ለአቡ ሑረይራ (ረዲየ አላሁ አንሁ) እንዲህ
ብለውታል፡- ‹‹ ከዚህ አጥር በስተጀርባ የአላህን ብቸኛ አምላክነት ከልቡ
በእርግጠኝነት የሚመሰክር ሰው ብታገኝ በጀነት አበስረው፡፡›› ሙስሊም ዘግበዉታል
3.መቀበል፡- የላኢላሀ ኢለላህን መልእክት (አላህን በብቸኝነት ማምለክን) ከልብ
መቀበልና ለሌላ አካል የሚከናወኑ አምልኮቶችን መተው ነው፡፡ ይህንን ያልተቀበለ
ግን አላህ ኩራተኛነታቸውን እና አለመቀበላቸው እንዲህ በማለት ከገለፃቸው
ሙሽሪኮች መደዳ ይሰለፋል፡፡
٣٦ - ٣٥ :‫ ﺍﻟﺼﺎﻓﺎﺕ‬L s r q p o n m l k j i h g f e d c bM
(እነርሱ፤ ‹ከአላህ ሌላ አምልኮት የሚገባው ሆኖ የሚመለክ አምላክ የለም› በተባሉ ጊዜ ይኮሩ
ነበር፡፡ እኛ ለእብድ ባለቅኔ ብለን አማልክቶቻችንን የምንተው ነን ይሉም ነበር፡፡) አልሷፋት 35-36
4. መታዘዝ ፡- ይህ ማለት ‹‹ላ ኢላሀ ኢለላህ›› የሚለው የምስክርነት ቃል
ለሚያመላክታቸው ትዕዛዛትና ክልከላዎች ሙሉ ታዛዥ ተከታይና ተናናሽ መሆን
ነው፡፡ አላህ (ሱ.ወ) እንዲህ ይላል፡-
٢٢ :‫ ﻟﻘﻤﺎﻥ‬L i h g f e dc b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X M
4 5
ጠንካራን ገመድ በእርግጥ ጨበጠ...) ሉቅማን 22 www.nesiha.net
5. እውነተኝነት፡- የላኢላሀ ኢለላህን የምስክርነት ቃል በሚሰጥበት ጊዜ እውነተኛ
መሆን ማለት ነው፡፡ የአላህ መልእክተኛ (ሰ.ዐ.ወ) እንዲህ ይላሉ ‹‹ማንኛውም ከልቡ
በእውነተኛነት በአላህ ብቸኛ አምላክነትና በሙሐመድ (ሰ.ዐ.ወ) መልዕክተኝነት
የሚመሰክር ሰው አላህ ከእሳት እርም ይለዋል ›› ቡኻሪ ዘግበዉታል
6. መውደድ፡- ይህ ማለት ላኢላሀ ኢለላህ የሚለውን የምስክርነት ቃል ፣ አላህን
እንዲሁም አላህን በብቸኝነት የሚያመልኩትን የተውሂድ ሰዎችን መውደድ ነው፡፡
አላህ (ሱ.ወ) እንዲህ ይላል ፡-
١٦٥ :‫ ﺍﻟﺒﻘﺮﺓ‬L n ^] \ [ Z Y XW V U T S R Q P O N M M
(ከሰዎችም አላህን እንደሚወዱ የሚወዷቸው ኾነው ከአላህ ሌላ ባለንጣዎችን
(ጣዖታትን) የሚይዙ አሉ፡፡ እነዚያ ያመኑትም አላህን በመውደድ (ከነርሱ) ይበልጥ
የበረቱ ናቸው) አል በቀራህ 165
7. ማጥራት፡- ይህም ማለት የላኢላሀ ኢለላህን የምስክርነት ቃል የሰጠ ሰው ስራውን
ከሽርክ ማጥራት አለበት፡፡ እንዲሁም በዚህ የምስክርነት ቃል የዱንያ ጥቅማጥቅሞችን
‫ﺳﻔﯿﻨﺔ ﻧﻮح‬
ከመከጀል፣ ከይዩልኝ እና ይስሙልኝ መጥራት አለበት፡፡ የአላህ መልዕክተኛ (ሰ.ዐ.ወ)
እንዲህ ብለዋል ‹‹የቂያማ ዕለት የኔን ምልጃ በማግኘት ዕድለኛ የሚሆነው ላ ኢላሀ
ኢለላህን ከልቡ ያለ ሰው ነው፡፡›› ቡኻሪ ዘግበዉታል፡፡
F‹ሙሐመዱን ረሱሉላህ›የሚለው የምስክርነት ቃል ስድስት መስፈርቶች አሉት
1- መሀመድ መልዕክተኛ መሆናቸውን ከልብ ማመን፡፡
2- መልዕክተኛ መሆናቸውን በአንደበት መመስከር፡፡ ‫اﻟﻌﻘﯿﺪة اﻟﺼﱠﺤﯿﺤﺔ وﻣﺘﺎﺑﻌﺔ اﻟﺮﱠﺳﻮل‬
3- እርሳቸውን መከተል፡- ትዕዛዛቸዉን መተግበርና የከለከሏቸውን ነገሮች መራቅ፡፡
4- ከዚህ በፊት ተከስተው ስለማለፋቸውም ይሁን ወደፊት ስለመከሰታቸው
በመልእክተኛው የተነገሩ ነገሮችን እውነት መሆናቸውን አምኖ መቀበል፡፡ ዝግጅት#
5- መልእክተኛውን ከእራስ፣ከገንዘብ፣ከልጆችና ከወላጆች አንዲሁም ከሰው ልጆች ሁሉ
አስበልጦ መውደድ፡፡ ይህም ፈለጋቸዉን በመከተል እና በመተግበር ይገለፃል፡፡
ጣሀ አህመድ እና ሳላህ አህመድ
6- የመልእክተኛውን ንግግር ከማንኛውም ሰው ንግግር ማስቀደምና በእርሳቸው ፈለግ abujunaid100@gmail.com
(ሱና) መስራት ናቸው፡፡
በሱና መርከብ እንሳፈር
F በሱና ላይ ለመጠናከር አዳዲስና መጤ ከሆኑ አመለካከቶችና አምልኮዎች
እራስን ማላቀቅ ያስፈልጋል፡፡ በዲን ዉስጥ አዲስ መጤ ነገር ሁሉ ቢድዓ ነዉ፡፡ ቢድዓ
ደግሞ የተወገዘ ነዉ፡፡ መልዕክተኛዉ እንዲህ ብለዋል ‹‹በዚህ በጉዳያችን (በዲናችን) አል- ኢማም ማሊክ ኢብኑ አነስ
ከእርሱ ያልሆነን ነገር የፈጠረ (ስራው) ተመላሽ ነው።›› ቡኻሪና ሙስሊም
ዘግበውታል፡፡ በሌላ ተመሳሳይ ሀዲስ ፡- ‹‹ትዕዛዛችን የሌለበትን ስራ የሰራ (ስራው) እንዲህ ብለዋል፡-
ተመላሽ ነው።›› ሙስሊም ከዓኢሻ ዘግበውታል፡፡
F ኢስላም የተሟላ በመሆኑ ምንም አይነት ጭማሪን አይቀበልም፡፡የተላለፈልንን ‹‹ሱና የኑህ መርከብ ናት!
ሱና ብቻ ብንተገብር ተጠቃሚዎች እንሆናለን፡፡ ታላቁ ሰሀቢይ ኢብን መስዑድ አንዲህ
ብለዋል፡- "ተከተሉ! ቢድዓንም አትፍጠሩ! ሱና በቂያችሁ ነውና!!" ፡፡ ሁዘይፋ ኢብኑል የተሳፈረባት ይድናል! ወደኋላ
የማን ደግሞ እንዲህ ይላሉ፡- ‹‹የመልዕክተኛው ሰሃቦች ባልሰሩት ማንኛውም የዒባዳ
ተግባር አምልኮን አትፈፅሙ! የመጀመሪያዎቹ ለመጨረሻዎቹ ምንም የተዉት ነገር የቀረ ይሰጥማል!››
የለም!›› አቡ ዳዉድና ሌሎች ዘግበውታል፡፡ አንዳንድ ሰዎች ‹ምንም እንኳ ቢድዓ ቢሆን
ጥሩ ስለሆነ ቢድአቱል ሀሰናህ ነዉ› ይላሉ፡፡ ለዚህ ምላሹ ተከታዩ የዓብዱላህ ኢብን ሚፍታሁልጀናህ 46
ዑመር ንግግር ነዉ፡፡ ‹‹ሁሉም የቢድዓ ተግባር ጥመት ነው! ሰዎች መልካም አድርገው
ቢያየዩት እነኳ!›› ኢብኑበጣህና አል-ላላካኢይና ሌሎችም በትክክለኛ ሰነድ ዘግበውታል::
አል-›=TS< TK=¡ እንዲህ ይላሉ፡- ‹‹አንድ ሰዉ፤ በኢስላም ውስጥ አዲስ ነገርን
ፈጥሮ ያ ፈጠራ ጥሩ መስሎ ከታየው ነቢዩ መልእክታቸውን አጓድለዋል ብሎ
ጠርጥሯል፤ ያኔ Ç=” ÁMነበረ ዛሬ Ç=” አይሆንም!›› ፡፡
ሙስሊም ወንድሞችና እህቶች! ለብዙ ሰዎች ሱናን ተግብሮ ሱኒይ
መሆንን ከባድ የሚያደርገዉ ለመጤ አመለካከቶችና ተግባሮች ልባቸዉን
መስጠታቸዉ ነዉ፡፡ እያንዳንዱ ሙስሊም አላህን በመፍራት ሀቅን
ሊከተል ይገባዋል፡፡ አቡበከር ኢብኑል-ዓያሽ ‹ሱኒይ ማን ነዉ?› ተብለዉ
ሲጠየቁ ‹የፈጠራ መንገዶች ሲጠቀሱለት ምንም ወገንተኝነት የማያሳይ ናጂያ ኢስላማዊ ማህበር
ነዉ› ኪታብ አሸሪዓ ሊልአጁሪይ ቁጥር 2058
F አል- ኢማም ማሊክ ኢብኑ አነስ እንዲህ ብለዋል፡- ‹‹ሱና የኑህ መርከብ ናት! ( +2511112758398
የተሳፈረባት ይድናል! ወደኋላ የቀረ ይሰጥማል!›› ሚፍታሁልጀናህ 46
fax +2511112758399 * 50151
ሱናን አዉቀን በመተግበር ሁላችንም በኑህ መርከብ እንሳፈር!!!
Addis Ababa, Ethiopia
future graphic design 0911041314
 የኑህ መርከብ
በአላህ ስም እጅግ በጣም ሩህሩህ በጣም አዛኝ በሆነው
ይህንን አጭር መልዕክት ለሙስሊሙ ማህበረሰብ ለማስተላለፍ ለረዳን
አላህ ታላቅ ምስጋና እናቀርባለን፡፡ የአላህ ሰላትና ሰላም በመልዕክተኛው
በቤተሰቦቻቸው እና በባልደረቦቻቸው ላይ ይሁን፡፡
አላህ እንዲህ ይላል ፡-
٣ :‫ ﺍﳌﺎﺋﺪﺓ‬L c VU T S R Q P O N M L K M
(ዛሬ ሀይማኖቻችሁን ሞላሁላችሁ፡፡ ፀጋዬንም በእናንተ ላይ ፈፀምኩ፡፡
ኢስላምንም ከሀይማኖት በኩል ለእናንተ ወደድኩ) አል ማዒዳህ 3
በዚህ አንቀጽ እንደተገለፀው የአላህ ዲን ሙሉ በሆነ መልኩ በመልዕክተኛው (ሰ.ዓ.ወ)
አማካኝነት ተላልፏል፡፡ ለኛ የሚበጅ ነገር ሆኖ ሳይጠቁሙን ያለፉት ነገር የለም፡፡
ከዓብዲላህ ኢብን ዓምር ሙስሊም በዘገቡት ሀዲስ የተከበሩት የአላህ መልዕክተኛ
እንዲህ ይላሉ፡- ‹‹ለህዝቦቹ የሚያውቀውን መልካም ነገር መጠቆምና ከሚያውቅላቸው
ክፉ ነገር ማስጠንቀቅ ግዴታ ቢሆንበት አንጂ ከእኔ በፊት (አንድም) ነቢይ
አልነበረም›› ፡፡ ነብያት ይዘዋቸዉ ከመጡት መልዕክቶች ተቀዳሚ አጀንዳ አድርገዉ
ያብራሩት በአላህ አንድነት ማመንና ብቸኛ ተመላኪነቱን ማረጋገጥ ተውሂድን ነዉ፡፡
ይህ የነብያት ፈለግ ነዉ፡፡ይህ ፈለጋቸዉ የሙስሊሞችን የዳእዋ አካሄድ የሚቀርፅ
ነዉ፡፡ ትክክለኛ ዳዕዋ በዋነኝነት ከሚንቀሳቀስባቸው መሰረታዊ ነጥቦች መካከል
ዋነኞቹ በተውሂድ በሱናና በዒልም የታነፀ ማህበረሰብ ማፍራት ነዉ፡፡
እያንዳንዱ ሙስሊም ሊያውቃቸው የሚገቡ መሰረታዊ ቁርዓናዊና
ሀዲሳዊ ትምህርቶችን በተከበሩት በመልዕክተኛው ባልደረቦች(ሰሀቦች) ግንዛቤ መረዳት
ይገባዋል፡፡
F አላህ እኛን የፈጠረን በእርሱ ላይ ማንንም ሳናጋራ ልናመልከው ነው፡፡
ይህንንም ቀጥሎ ያለው አንቀፅ ይጠቁመናል፡፡
٥٦ :‫ ﺍﻟﺬﺍﺭﻳﺎﺕ‬L I H G F E D C M
(ጋኔንንም ይሁን ሰውን ሊያመልኩኝ እንጂ ለሌላ አልፈጠርኳቸውም) አልዛሪያት 56
የአላህም መልዕክተኛ ቡኻሪና ሙስሊም በዘገቡት ሀዲስ ይህንኑ እዉነታ
እንዲህ በማለት ይገልፁታል ‹አላህ በባሮቹ ላይ ያለው መብት እርሱን ሊያመልኩት
ከእርሱም ጋር ማንንም ላያጋሩ ነው፡፡›
አምልኮ (ዒባዳ)፡- ዒባዳ አላህ ለሚወዳቸው ውስጣዊም ሆነ ውጫዊ ንግግሮች እና
ተግባሮች ሁሉ የተሰጠ ስያሜ ነው፡፡ የአምልኮ ዓይነቶች ብዙ ናቸው፡፡ ለምሳሌ፡-
ሰላት፣ ሩኩዕ፣ ሱጁድ ፣ እርድ(ዘብህ) ፣ ኹሹእ(መተናነስ)፣ መመካት፣ዱዓእ፣ፍራቻ
(ኸዉፍ)፣ተስፋ ማድረግ (ረጃዕ)፣ ጠዋፍ እና መሐላ እንዲሁም ሌሎች አላህ
የደነገጋቸው የአምልኮ ዘርፎች ሁሉ ዒባዳ ይባላሉ፡፡ አላህ እንዲህ ይላል፡-
١٦٢ :‫ ﺍﻷﻧﻌﺎﻡ‬L ¬ « ª © ¨ § ¦ ¥ ¤ £M
(ስግደቴ አምልኮቴም ህይወቴም ሞቴም ለዓለማት ጌታ ለአላህ ነው በል) አል-አንዓም162
የአላህ መልዕክተኛ (ሰ.ዐ.ወ) በሀዲሰል ቁድስ አላህ እንዲህ እንዳለ ይገልፃሉ (ባሪያዬ
እኔ ግዴታ ያደረግኩበትን ነገሮች ከመፈፀሙ በተሻለ ወደ እኔ የቀረበ የሚያደርገዉ
ስራ የለም፡፡) ቡኻሪ ዘግበዉታል
አላህ መልዕክተኞችን የላከው ወደ እርሱ አምልኮት እንዲጣሩና በእርሱ አምልኮ ላይ
የሚፈፀም ሽርክን (ማጋራትን) እንዲያወግዙ ነው፡፡አላህ እንዲህ ይላል፡-
٣٦ :‫ ﺍﻟﻨﺤﻞ‬L ON M L K J I H G F E D M
(በየህዝቡም ሁሉ ዉስጥ አላህን አምልኩ ጣዖትንም ራቁ በማለት
መልዕክተኞችን በእርግጥ ልከናል) አል ነህል 36
ተውሂድ፡- አላህን በጌትነቱ በብቸኛ ተመላኪነቱ በስሞቹ እና በባህሪያቱ ብቸኛ
ማድረግ ማለት ነው፡፡ ተውሂድ በ ሦስት የሚከፈል ሲሆን እነሱም፡
- (አንተን ብቻ እናመልካለን፤ ከአንተም ብቻ
1. ተውሂደ አል-ሩቡቢያህ:- አላህን በስራዎቹ አንድ ማድረግ፡፡
ይህ ም ማለት፤ መፍጠር፣ሲሳይን መስጠት፣ነገሮችን
ማስተ ናበር፣ መግደል እና ህያው ማድረግ በመሳሰሉት
ድርጊቶቹ አላህን ብቸኛ ማድረግ ማለት ነው፡፡
1 2
· ከአላህ ሌላ ፈጣሪ የለም፡፡ አላህ ይህንን እንዲህ በማለት ይገልፅልናል፡-
٦٢ :‫ ﺍﻟﺰﻣﺮ‬L i cb a ` _M
(አላህ የነገሩ ሁሉ ፈጣሪ ነው) አል-ዙመር 62
·ከአላህ ሌላ ሲሳይን የሚሰጥ የለም፡፡ ይህንን በማስመልከት አላህ
እንዲህ ይላል፡-
٦ :‫ ﻫﻮﺩ‬L * ) ( ' & % $ # " ! M
(በምድርም ላይ ምንም ተንቀሳቃሽ የለም ሲሳዩ አላህ ዘንድ ያለ
ቢሆን እንጂ) ሁድ 6
· ከአላህ ሌላ ነገሮችን የሚያስተናብር የለም፡፡ ይህንን በማስመልከት
አላህ እንዲህ ይላል፡-
٥ :‫ ﺍﻟﺴﺠﺪﺓ‬L ` _ ^ ] \ [M
(ነገርን ሁሉ ከሰማይ ወደ ምድር ያስተናብራል) አል-ሰጅዳህ 5
· ከአላህ ሌላ ህያው ሊያደርግ እንዲሁም ሊገድል የሚችል የለም፡፡
ይህንን በማስመልከት አላህ እንዲህ ይላል፡-
٥٦ :‫ ﻳﻮﻧﺲ‬L Q P O N M LM
(እርሱ ህያው ያደርጋል ይገላልም ወደርሱም ትመለሳላችሁ) ዩኑስ 56
ይህን ዓይነቱን የተውሂድ ክፍል በረሱል ዘመን የነበሩ ከሀዲያን አጋሪዎች
ያልካዱት ቢሆንም ከባዕድ አምልኮ ባለመላቀቃችዉ ወደ ኢስላም ሊያስገባቸው
አልቻለም፡፡ አላህም ይህን የተውሂድ ክፍል ማረጋገጣቸውን በማስመልከት እንዲህ
ይላል፡-
٢٥ :‫ ﻟﻘﻤﺎﻥ‬L ®¬ « ª © ¨ § ¦ ¥ M
(ሰማያትና ምድርንም የፈጠረ ማን እንደሆነ ብትጠይቃቸው በእርግጥ
አላህ ነው ይላሉ) ሉቅማን 25
2- ተውሂድ አል-ኡሉሂያህ፡- አላህን በአምልኮ አንድ ማድረግ፡፡ በዱዓእ
(ልመና)፣በፍራቻ፣በመመካት፣እርዳታን እና ጥበቃን በመጠየቅ እንዲሁም
እርሱ ባሮቹን ባዘዘባቸው ሌሎች አምልኮቶች ሁሉ ብቸኛ ማድረግ ማለት
ነው፡፡ የአምልኮ ዓይነቶችን ሁሉ ያለምንም አጋር ለርሱ ብቻ ማድረግን
ግዴታ ያደርጋል፡፡
· ከአላህ ሌላ ማንንም አንለምንም፡፡ አላህ እርሱን ብቻ መለመን እንዳለብን
ሲነግረን እንዲህ ይላል፡-
٦٠ :‫ ﻏﺎﻓﺮ‬L 21 0 / . - M
(ጌታችሁም አለ! ለምኑኝ እቀበላችሁአለሁና) አል-ጋፊር 60
· ከአላህ ሌላ አምልኮታዊ የሆነ ፍራቻን ማንንም ቢሆን አንፈራም፡፡ አላህ
እንዲህ ይለናል፡-
١٧٥ :‫ ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ‬L = < ; : 9 8 7 M
(አትፍሯቸውም አማኞች የሆናችሁ እንደሆነ {እኔን ብቻ} ፍሩኝ) አል-ኢምራን175
· ከአላህ ሌላ በማንም አንመካም፡፡ አላህ አማኞች በእርሱ ላይ ብቻ ሊመኩ
እንደሚገባ ሲገልፅ እንዲህ ይላል፡-
٢٣ :‫ ﺍﳌﺎﺋﺪﺓ‬L Õ Ô Ó Ò Ñ Ð ÏM
(አማኞች እንደሆናችሁ በአላህ ላይ ብቻ ተመኩ) አል-ማዒዳህ 23
· ከአላህ ሌላ ፍጡራን በማይችሉት ጉዳይ ላይ እርዳታን ከአላህ ዉጪ
ከማንም አንጠይቅም፡፡ ይህን በማስመልከት አላህ በሱረቱል ፋቲሀ ላይ
ደጋግመን ምናነባቸዉን አንቀፆች አዉርዷል፡፡
٥ :‫ ﺍﻟﻔﺎﲢﺔ‬L 6 5 4 3 2 M
እርዳታ እንጠይቃለን) አል-ፋቲሀ 5
· ከአላህ ሌላ ከማንም ጥበቃን አንጠይቅም፡፡ አላህ እንዲህ ይላል፡-
١ :‫ ﺍﻟﻨﺎﺱ‬L T S R Q P M
(የሰዎች ጌታ በሆነው እጠበቃለሁ በል) አል-ናስ 1
U ይህ የተውሂድ ክፍል የአላህ መልዕክተኞች ለሰው ልጆች
ለማስተላለፍ ከአላህ ይዘው የመጡት ዋነኛው መልዕክት ነው፡፡ ሁሉም ነብያቶቸ
የዳዕዋቸዉ ዋና ተልዕኮ አምልኮን ባጠቃላይ ለአላህ ብቻ ማድረግ (ተውሂደል ኡሉሂያህ)
ነው፡፡ ይህንን አላህ (ሱ.ወ) በቀጣዩ አንቀፅ እንደሚከተለው ይገልፀዋል፡፡
٣٦ :‫ ﺍﻟﻨﺤﻞ‬L ON M L K J I H G F E D M
(በየህዝቡም ሁሉ ዉስጥ አላህን አምልኩ ጣዖትንም ራቁ በማለት
መልዕክተኞችን በእርግጥ ልከናል) አል ነህል 36
ይህንኑ የተውሂድ ክፍል እና የነብያቶች መልዕክት ነዉ የፊተኞቹ ሆኑ በዘመናችን
የሚገኙ አጋሪዎች ያስተባበሉት፡፡ የመካ ሙሽሪኮች መልዕክተኛው አንድን አምላክ ብቻ
አምልኩ ባሏቸው ጊዜ የሰጡትን ምላሽ በተመለከተ አላህ እንዲህ ይላል፡-
٥ :‫ ﺹ‬L N M L K J IH G F E M
(አማልክቶቹን አንድ አምላክ አደረጋቸዉን? ይህ አስደናቂ ነገር ነው‹አሉ›) ሷድ 5
አላህ (ሱ.ወ) በየዘመናቱ ከላካቸው ነብያት (ኑህ፣ሁድ፣ሳልህ እና ሹዓይብ) ጥሪ ይህን
ይመስል እንደነበር በተለያዩ አንቀፆች ገልፆልናል (ወገኖቼ ሆይ! አላህን ተገዙ ከእርሱ
በቀር ምንም አምላክ የላችሁም...) አል-አእራፍ 59/65/73/85
3- ተውሂድ አል አስማዕ ወስሲፋት
በቁርዓን እና ትክክለኛ በሆኑ የመልዕክተኛው ሀዲሶች ውስጥ የመጡትን የአላህ
ስሞች እና ባህሪያት ከማንም ስሞችና ባህሪያት ጋር ሳያመሳስሉ፣ ቃሉን ሳያዛቡ፣
ትርጉማቸዉን ሳይለውጡ ወይም ሳያስተባብሉ ለአላህ እንደሚገቡ በማመን ማፅደቅ
ማለት ነው፡፡ የአላህ (ሱ.ወ) ስሞች ብዙ ናቸዉ፡፡ ከነርሱም መሀከል ለምሳሌ አል-
ራህማን፣ አል-ሰሚዕ፣ አል-በሲር፣ አል-አዚዝ እና አል ሀኪም የሚጠቀሱ ናቸው፡፡ አላህ
በአጠቃላይ በስሞቹ እና በባህሪዎቹ እሱን የሚመስል እንደሌለ ሲገልፅ እንዲህ ይላል፡-
١١ :‫ ﺍﻟﺸﻮﺭﻯ‬L 8 7 6 5 43 2 1M
(እንደርሱ ያለ ምንም ነገር የለም፤ እርሱ ሰሚዉና ተመልካቹ ነው) አል-ሹራ 11
አላህን በመስማትም ይሁን በመመልከት ባህሪያቱ ፍፁም የሚመስለዉ የለም፡፡
ይህ አንቀፅ የአላህን ባህሪያት ዉድቅ ለሚያደርጉትም ይሁን በባህሪያቱ ከፍጡራን ጋር
ለሚያመሳስሉት ሰዎች ምላሽ ይሰጣል፡፡ በዚህ ጉዳይ ላይ ልንከተል የሚገባንን መርህ
በሚገባ ቀርጿል፡፡አላህ እራሱን በገለፀባቸዉ ባህሪያቱ ስንገልፀዉ ከአምሳያ እናጠራዋለን!!
ሽርክ ፡- በአምልኮ ከአላህ ጋር ሌላን እኩል ማድረግ ማለት ነዉ፡፡ አምልኮን
ከአላህ ዉጪ ለማንም ማዋል የሽርክ ተግባር ነዉ፡፡ ተዉሂድ ፍትህ ነዉ፡፡ ሽርክ ግን
የበደሎች ሁሉ በደል ነዉ፡፡ በመሆኑም አላህ የማይምረዉ ከባድ ወንጀል ነዉ፡፡
٤٨ : ‫ اﻟﻨﺴﺎء‬L ~ } | { z y x w v u t s rM
"አላህ በእርሱ ላይ ማጋራትን (ሽርክን) በፍፁም አይምርም! ከሽርክ በታች ያለን
(ኃጢአት) ለሚሻው ሠው ይምራል" አል-ኒሳዕ 48
አንዳንድ ሰዎች ስለ ተውሂድ መስማት አይፈልጉም፡፡ የተለያዩ የኢባዳ
አይነቶችን ለነብያት፣ ለመላዕክት እና ለሷሊሆች ያዉላሉ፡፡ ለምሳሌ፡- ጭንቅ
በሚገጥማቸዉ ጊዜ በቀብር ዙሪያ ጠዋፍ ያደርጋሉ፣ ከአላህ ዉጪ ማንም መፈፀም
የማይችላቸዉን ጉዳዮች ለማስፈፀም ከምዕተ አመታት በፊት ለኖሩ ሰዎች የድረሱልን
ጥሪ ያሰማሉ! ይማፀናሉ!! ልጅ ቢያጡ ለሚያመልኩት ሰዉ ስለት ይገባሉ፣ በስሙም
ይምላሉ፡፡ በሀገራችን በተለያዩ ቦታዎች ይህ አይነቱ ቀብር አምልኮ ሰዎችን እየሸነገለ
ይገኛል፡፡ ጁንዱብ ኢብኑ አብዲላህ ባስተላለፉት ሀዲስ ነብዩ እንዲህ ብለዋል፡፡
(አደራችሁን! ቀብሮችን የአምልኮ ስፍራ አንዳታረጉ፡፡ እኔ ከዚህ አይነቱ
ተግባር እከለክላችለሁ፡፡) ሙስሊም ዘግበዉታል
አዎ! ታላቁ ነብይ ይህንን የተናገሩት ህይወታችዉ ከማለፉ አምስት ቀናት ብቻ
ቀደም ብለዉ ነበር፡፡ ደግመዉ ደጋግመዉ ተመሳሳይ መልዕክት አስተምረዋል፡፡ በዱንያ
ቆይታቸዉ በመጨረሻዎቹ ሰዓታት ሳይቀር ከቀብር አምልኮ አስጠንቅቀዋል፡፡ አጅግ
በጣም የሚያሳዝነዉ፤ ሸይጣን ይህ አይነቱን ባዕድ አምልኮ የሚያስፋፋበትን ስልት
መቀየሩ ነዉ፡፡አንዳንድ ሰዎች ‹ቅርስን መንከባከብ› ፣ ‹ታሪክን ማቆየት› እና መሰል
ምክኒያቶችን በማቅረብ የቀብር አምልኮ ቦታዎች በብዙ ወጪ እያሻሻሉና እየገነቡ
ይገኛል፡፡ ይህ አይነቱ ተግባር ባዕድ አምልኮን ያበረታታል፡፡ በቁርአንና በሱና የተጠቀሱ
መረጃዎች አጅግ በጣም ግልፅና በርካታ ከመሆናቸዉ ጋር የተለያዩ ጦሪቃዎን
የሚከተሉ ሙሪዶች አንዲያዉቋቸዉ አልተደረገም፡፡ አንድ ዒባዳ(አምልኮ) ተቀባይነት
እንዲያገኝ ሁለት መስፈርቶች መሟላት አለባቸዉ፡፡ በኢኽላስ ለአላህ ብቻ ሊፈፀም እና
በነብዩ የአምልኮ ፈለግ መሰረት ሊተገበር ይገባዋል፡፡
አላህ ቀጥተኛዉን መንገድ ይመራቸዉ ዘንድ እንማፀነዋለን!!
3