Historia 10 Tema 5

Besimi në Antikitet

Shprehte elementet e unitetit shoqëror

Greqi besim politeist
besonin tek të njëjtat perëndi, Romë
( emrat ndryshonin )
Çdo perëndi kishte funksionin e saj
perënditë kryesore te lidhura
me natyren dhe jeten e njerezve
tempujt qendra fetare dhe kulturore
Zeusi dhe Hera ,Athinaja, Jupiteri, Minerva,Xhoana
Apoloni ,Dionisi Marsi,Diana,Venusi
Në malin Olimp v. 776 u zhvillua nderonin perënditë
Olimpiada e pare si dhe që ishin në funksion të familjes
shpreh dhe fillimin e kalendarit tek romakët ekzistonte shtresa
të parë tek greket e priftërinjve e lidhur me politikën

Krishterimi Perhapja e krishterimit

Perandaria Romake ishte ne krize
ekonomike,sociale e politike kjo beri
qe popullsia te ishte e pakenaqur,
e pasigurte ,e pashprese ndaj besimit
Perhapja nga 12 apostujt ne
Izrael,Siri,Egjipt,Azi e Vogel,e Rome
Fshataret ishin te paret qe u
perqafuan krishterimin ndersa ata
qe e kundershtuan u quajten heretike

Historia e Bibles
Fenë e re e shpalli Jezusi (shpetimtari) Perandoret filluan perndjekjen ndaj
Mesazhet e Jezusit ishin: te krishtereve , persekucionet e para I beri
dashuria,drejtesia,barazia Perandori Diokleciani 303
meshira,perjetesia dhe ekzistenca
e nje Zoti te vetem
313 Perandori Kostandin
me ediktin e Milanos shpalli lirine e feve

380 Perandori Teodosi

e shpalli krishterimin fe zyrtare

Rënia e qyteterimit antik në Evropë

Faktorët e rënies së Perandorisë Romak
476 ps.k
a. faktorë të brendshëm
b. faktorë të jashtëm
Dyndja e popujve në Evropë;
a. popujt e parë që u dyndën vandalët.
b. faktorët e dyndjes së popujve
c. mbretëritë e krijuara
Lindja e qytetërimit të ri mesjetar
evidentohen dy çështje:
1. ndarja e perandorisë në dy pjesë (L-P) nga
Teodosi ne 395
2. rritja e varfërisë
3. vendosja e taksave të larta (per ushtrine)
4. veprimtaria abuzive e administratës
5. gjendja e turbullt politike-ushtarake te
perandorise
1. sulmet e vazhdueshme nga Lindja dhe
Verilindja drejt perëndimit
2. dyndjet e popujve nga rajoneve të ndryshme
3. krijimi i perandorive të reja brenda
perandorisë romake
Mbretëritë romano - gjermanike.
1. Popujt nga Lindja dhe Verilindja vërshuan
drejt perëndimit në shek. IV pr.k
2. kërkonin një jetë më të mirë dhe toka
pjellore..si dhe pasurite
3. përfituan nga situata e vështirë e perandorisë
romake.
1. të parët që u dyndën ishin vizigotët v. 410 më
pas hunët dhe vandalet
2. udhëheqësit e tyre: Alariku dhe Atila.
3. v. 476 gjenerali Odoakri përmbysi
perandorinë dhe zuri vendin si udhëheqës.
1. Barbaret ne rrenojat e perandorise themeluan
mbreteri romano-gjermanike ne shek.VI
2. mbretëria e Vandalëve, që përfshinte bregun
verior të Afrikës, Balearet, Sardenjën dhe
Sicilinë;
3. mbretëria e Frankëve e shtrirë pothuajse mbi
të gjithë Galinë;
4. mbretëritë Anglosaksone në Angli;
5. mbretëria e Vizigotëve në Spanjë;
6. mbretëria e Ostrogotëve në Itali.
1. Shkaqet; 2. Pasojat
a Shkaqet 1. Perandoria u shtri në një territor tepër të madh dhe qe
mjaft e vështirë për t’u qeverisur;
2. Perandoria u sulmua nga grupe popujsh të Lindjes dhe
Verilindjes (fiset gjermane, hunët e vandalët);’
3. Këta popuj patën kërkesa për jetë më të mirë, toka pjellore
dhe pasuri.

b Pasojat 1. Lindën popuj të rinj si shkak i përzierjes së vendasve me

popullsinë e ardhur;
2. U shemb Perandoria Romake e Perëndimit;
3. U krijuan shtetet e reja në territoret e kësaj perandorie;
4. U ndërpre qytetërimi i vjetër dhe u krijuan kushtet për
lindjen e një qytetërimi të ri: qytetërimit mesjetar. në shek. V
dhe përfundoi në shek.XV
5. Ndryshimet ne strukturen
ekonomike,sociale,kulturore,besimi,organizim politike