SHMK.

GJIMNAZI “SAMI
FRASHËRI”-KUMANOVË
LËNDA : HISTORI
PROFESORI LËNDOR : MEVLUDIN SULIMANI
TEMA : “KULTURA E KRETËS DHE MIKENËS”
TETOR, 2022
 QËLLIMI I ORËS
Nxënësit të dijnë për kushtet natryrore dhe popullsinë
në Kretë dhe Miken ;
Nxënësit të dijnë për kohën e Homerit ;
Nxënësit të dijnë për themelimin e qyteteve dhe
shteteve në Kretë dhe Mikenë ;

2
 PËRMBAJTJA
I. KUSHTET NATYRORE DHE POPULLSIA ;
II. KOHA E HOMERIT ;
III. THEMELIMI I QYTET-SHTETEVE ;

3
I. KUSHTET NATYRORE DHE POPULLSIA
Helada përfshinte pjesën jugore të Gadishullit
Ballkanik.
Nga tre anë ishte e rrethuar me dete :
A)Egjeun ;
B)Jonin ;
C)Mesdheun ;
Toka ishte malore dhe pamundësonte zhvillimin e
bujqësisë.
Banorët merreshin me lundrim detar dhe tregti.

4
Viti 2006-1400 para erës së re, në ishullin e Kretës u
zhvillua një kulturë përparimtare.
Banorët e Kretës merreshin me bujqësi dhe tregti.
Ato mbanin lidhje tregtare me Egjyptin, Sirinë dhe
vendet e tjera.
Banorët e Kretës e krijuan alfabetin e tyre linear që
ende nuk është deshifruar.
Në fillim të mileniumit II në viset jugore të Gadishullit
Ballkanik nga veriu erdhën dhe u vendosë fisi
indoevropian i AHAJASVE.
5
Vendbanimi i tyre kryesor në Peloponez u bë Mikena.
Ahajasit themeluan kulturën Mikenase.
Gjatë vitit 1200 para erës së re, në pjesën jugore të
Gadishullin Ilirikë, u vendosën fiset e Dorëve, Jonëve
dhe Eolëve.
Ata ju nënshtruan kulturës së përparuar vendase.
Ata quheshin Helenë, ndërsa vendi HELADË.
Më vonë romakët i quajtën grekë, sipas fisit GRAECOI
kurse vendin GREQI.

6
 II. KOHA E HOMERIT
Burim i rëndësishëm i historisë helene në periudhën prej
shekullit XII-VIII para erës së re janë epet ILIADA dhe
ODISEA.
Autor i tyre është HOMERI.
Koha e kënduar aty quhet KOHË HOMERIKE.
Rregullimi helen bazohej në farefisni, në krye të fisit ndodhej
eprori i quajtur BAZILEUS.
Kuvendi popullor – AGORA.
Anëtarët - të gjithë meshkuj të aftë për luftë.
Këshilli i eprorëve i quajtur BULE.
Gratë ishin të përjashtuara nga jeta politike.
7
 III. THEMELIMI I QYTET-SHTETEVE
Ardhja e fiseve helene krijoi shumë vendbanime, të cilat ishin
të mëvetësishme dhe të pavarura.
Zhvillimi tregtarë dhe zejtarë, rriti numrin e popullsisë dhe
qytetet i shndërroi në qendra ekonomiko-politiko-religjioze.
Me kalimin e kohës këto u bënë zona urbane.
Qytetet e veta helenët i quanin POLISE, ata kishin
organizimin e vet shtetëror.
Çdo qytet me rrethinën e vet paraqiste shtet.
Helenët nuk krijuan shtet unik dhe vetëm në rast rreziku
lidhnin aleanca ushtarake.
Qytet-shtete të njohura ishin : ATHINA, SPARTA DHE TEBA.

8
HOMERI

9
VEPRA E HOMERIT

10
JU FALEMINDERIT PËR VËMENDJEN!
KUMANOVË/TETOR, 2022

11