BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ,

Đại học Quốc gia Hà Nội

PART 1: INTRODUCTORY NOTES Compound adjectives

A compound adjective is an adjective that contains two or more words often joined by
a hyphen.
There are many types of compound adjectives, categorized by the parts of speech of the
first element:
ADVERB:
• This is a brightly-lit room. / We live in a densely-populated city. (Adv + P2)

ADJECTIVE:
• It was a last-minute decision. / We watched the full-length version of the movie. (Adj
+ N)
• That is an old-fashioned dress / Reptiles are cold-blooded creatures. (Adj + P2)

• She is a good-looking girl. / It left a long-lasting taste in my mouth. (Adj + P1)

Sometimes the first element is a numeral instead of an adjective:

• I have a three-week vacation / There was a five-second delay.

NOUN:
• We start using wind-powered generators to cut costs. / I love eating sun-dried raisins.
(N +P2)
• I bought some mouth-watering strawberries. / That was a record-breaking jump. (N
+ P1)
• She is a world-famous singer. / This is a smoke-free restaurant. (N + Adj)

(Adapted from: http://www.grammar.cl/english/compound-adjectives.htm)

In this unit, we focus only on this last category - compound adjectives initiated by a
noun, because it is more versatile and leaves translators more room for creativity, in the
sense that once they have worked out the rule of formation, they can easily guess or
even coin a new compound with certain confidence.

PART 2: PRACTICE
Task 1: Examine the following examples of compound word formation
-like: giống / tựa / mang tính

24
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

English Vietnamese
1 business-like manner/tone tác phong doanh nhân
2 park-like environment không khí dễ chịu như trong công viên
3 pig-like animal một loài vật giống lợn
4 life-like robot một rô-bốt giống người thật
5 saint-like image hình ảnh được thần thánh hoá
Adult-like
Child-like
Dream-like

Continue the list. Discuss in group to find more examples.

English-Vietnamese Translation
Translate the following sentences into Vietnamese, paying greater attention to the
bolded phrases:
1. The photos were nothing more than an attempt to promote a saint-like image of the
president by the well-known means of propaganda.
Bức ảnh chỉ nhằm mục đích quảng bá hình ảnh giống như một vị thánh của vị tổng
thống qua các phương tiện truyền thông nổi tiếng.
2. China‘s fight against swine flu begins at its ports and airports, where incoming

passengers fill out forms asking if they have any flu-like symptoms.
Trung Quốc bắt đầu tiến hành kiểm soát dịch cúm H1N1 ngay từ các cảng và sân bay.
Các hành khách khi đến đây sẽ phải khai báo xem họ có mắc các triệu chứng giống
như bệnh cúm hay không
3. Japanese scientists have unveiled a life-like female walking robot at Tsukuba City,

north east of Tokyo. The robot, named HRP-4C, has 30 motors in its body that allow
it to walk and move its arms as well as eight motors on its face to create expressions
like anger and surprise. She will also make a special appearance in a Tokyo fashion
show and will go on sale for around $200,000.
Các nhà khoa học Nhật Bản vừa cho ra mắt một robot nữ giống người thật tại thành
phố Tsukuba, phía đông bắc Tokyo. Con robot tên là HRP-4C có 30 motor trong cơ thể
cho phép cô đi lại và cử động cánh tay, 8 động cơ trên mặt giúp thể hiện các biểu cảm
như tức giận và ngạc nhiên. Cô cũng sẽ xuất hiện tại một buổi trình diễn thời trang ở
Tokyo và sẽ được bán với giá khoảng 4,5 tỉ VNĐ.

25
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

Vietnamese-English Translation
Translate the following sentences into English, paying greater attention to the bolded
phrases:
4. Một hội nghị cỡ thượng đỉnh về môi trường đã nhóm họp ở Rio de Janeiro, Brazil,

với sự tham gia của các nguyên thủ quốc gia của nhiều nước trên thế giới.

An environmental summit-like conference was convened in Rio de Janeiro, Brazil,

with the participation of heads of states around the world.

5. Nhiều người có biểu hiện của bệnh cúm, trong đó có những học sinh quốc tịch Anh,

đã được đưa vào viện để kiểm tra kỹ hơn và sẽ bị bệnh viện giữ lại nếu họ phản ứng
dương tính với cúm heo.

Many people with flu-like symptoms, including British students, have been admitted
to the hospital for further examination and will be kept there if they test positive for
swine flu.

6. Ca trù (còn gọi là hát ả đào) là một loại hình âm nhạc thính phòng có nguồn gốc từ

miền bắc Việt Nam. Ca trù thịnh hành từ thế kỷ 15, từng là một loại ca trong cung đình
và được giới quý tộc và trí thức yêu thích. Có thể nói, ca trù là một sự phối hợp nhuần
nhuyễn và đỉnh cao giữa thi ca và âm nhạc. Trong lịch sử, hình thức nghệ thuật này
thường được so sánh với loại hình giải trí kiểu geisha của Nhật Bản.

Ca trù (also known as hát ả đào) is a type of chamber music originated in the North of
VN. Ca tru has been in vogue since the 15th century, used to be a type of royal music
and loved by the nobility and intellectuals. It can be said that, ca tru is a skillful and
top-notch combination between poetry and music. In the past, this art form was often
compared to Japanese geisha-like entertainment.

Task 2: Compound words Examine the following examples:

-prone: dễ xảy ra
English Vietnamese
1 earthquake-prone areas dễ bị động đất
2 pirate-prone waters những hải phận dễ gặp cướp biển
3 strike-prone industries những ngành công nghiệp thường xảy ra
bãi công
26
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

4 accident-prone roads đoạn đường thường xảy ra tai nạn

5 fire-prone area khu vực dễ xảy ra hỏa hoạn
Gossip-prone

Continue the list. Discuss in group to find more examples.

English-Vietnamese Translation
Translate the following sentences, paying greater attention to the words and phrases in
bold:
1. Vietnam and the Philippines are situated in a typhoon-prone region.

Việt Nam và Philippines nằm trong vùng hay có bão.

2. “To err is human”, “All men are error-prone” and “No one is infallible” are three

sayings that state the same propositions.

“Nhân vô thập toàn”, “Con người ai cũng đều dễ mắc sai lầm”, và “Không ai là hoàn
hảo” là 3 câu nói đều có chung quan điểm.

3. According to a report from the Consumer Products Safety Commission (CPSC),

basketball and cycling are the most injury-prone sports, a new report shows.
Football and volleyball are close behind in sports injuries. One startling fact is that
women and girls are two to eight times more likely to have knee injuries -- such as
torn or sprained ligaments. But the report also suggests that many sports injuries can
be prevented by knowing and playing by the game rules, being physically fit, and
wearing protective gear.
Theo Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng (CPSC), một báo cáo mới cho biết bóng
rổ và đạp xe là những môn thể thao dễ gây chấn thương nhất. Theo sau là bóng đá
và bóng chuyền. Một thực tế đáng ngạc nhiên là phụ nữ và trẻ em gái có nguy cơ gặp
chấn thương đầu gối cao gấp 2-8 lần – chẳng hạn như rách dây chằng hoặc bong gân.
Nhưng báo cáo cũng cho thấy rằng có thể phòng tránh nhiều chấn thương trong thể
thao bằng cách hiểu và chơi theo luật chơi, có sức khỏe tốt và mặc đồ bảo hộ.

Vietnamese-English Translation
Translate the following sentences, paying greater attention to the bolded words and
phrases:

27
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

4. Nhiều người cho rằng cuộc sống hiện đại làm cho chúng ta ngày càng yếu và dễ mắc

các loại bệnh.

Many people think that modern life makes us weaker and disease-prone.

5. Theo Cơ quan Hàng hải Quốc tế (IMB), Philippines đứng thứ 10 trên thế giới về các

vùng biển dễ bị cướp biển tấn công.

Accorsing to the International Maritime Organization (IMB), Philippines ranks 10 th

in the world in terms of pirate-prone waters.

6. Khu Di sản Thế giới này cần được bảo vệ khẩn cấp bởi nó nằm trong một trong những

khu vực dễ xảy ra cháy nhất của thành phố.

This World Heritage Site is in urgent need of protection as it is located in one of the
most fire-prone areas in the city.

Task 3: Consider the rule for word formation below

-free: không có / miễn
English Vietnamese
1 error-free essay một bài luận không có lỗi
2 duty-free goods hàng hoá được miễn thuế
3 care-free person người vô ưu
4 stress-free life một cuộc sống không căng thẳng
5 rent-free housing chỗ ở không mất tiền thuê
Continue the list. Discuss in group to find more examples.
English-Vietnamese Translation
Translate the following sentences into Vietnamese, paying greater attention to the
phrases in bold:
1. ―Fifteen Grand Slam titles is quite a number and it shows how consistent and injury-

free I‘ve been,‖ said Roger Federer.

Roger Federer nói rằng 15 lần đạt danh hiệu Grand Slam là một con số không nhỏ và
điều đó cho thấy rằng anh đang rất ổn định và không gặp chấn thương nào.

28
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

2. Having a meat-free day every week is a simple way to help slow climate change and
start making a real difference in the world. The more people who join in, the more
difference we can make.
Dành ra một ngày trong tuần không ăn thịt là cách đơn giản giúp làm chậm biến đổi
khí hậu và bắt đầu tạo nên sự khác biệt thực sự trên thế giới. Càng nhiều người tham
gia, chúng ta càng tạo ra nhiều khác biệt.
3. International assistance may be requested by State Parties for low-interest or

interest-free loans for undertaking activities for the conservation, management, and
presentation of properties inscribed on the List of World Heritage in Danger, which
may be repayable on a long-term basis.

Các quốc gia thành viên có thể yêu cầu hỗ trợ quốc tế cho các khoản vay lãi suất
thấp hoặc không lãi suất và có thể được hoàn trả dài hạn, nhằm thực hiện các hoạt
động bảo tồn, quản lý và trưng bày các di sản thế giới đang bị đe dọa.

Vietnamese-English Translation
Translate the following sentences into English, paying greater attention to the phrases
in bold:
4. Với tâm lý thoải mái, đội bóng xứ Thanh đã xuất sắc giành chiến thắng 4 -3 trước
SHB Đà Nẵng.
Having been stress-free, the football team from Thanh Hoa excellently won 4-3
against SHB Da Nang.
5. Một ngày Chủ nhật nghỉ ngơi hoàn toàn là một trong những nguyên tắc cơ bản của

Mô hình Xã hội Châu Âu và là một phần của Di sản Văn hoá Châu Âu.

A completely work-free Sunday is one of the basic principles of the European Social
Model and a part of the European Cultural Heritage.

6. Một cuộc điều tra của tạp chí Kinh tế Viễn Ðông quý 2 năm 2003 cho biết giá hàng

hoá trong các cửa hàng miễn thuế ở 5 sân bay quốc tế lớn tại châu Á (Bangkok,
Hongkong, Tokyo, Singapore và Kuala Lumpur) đều rẻ hơn (từ 5 - 15%) so với giá
bán trong các cửa hàng ngoài phố lớn.

An investigation by the Far Eastern Economic Review in the second quarter of 2003
found that the prices of goods in duty-free shops at five major international airports

29
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

in Asia (Bangkok, Hong Kong, Tokyo, Singapore and Kuala Lumpur) were cheaper
from 5 – 15% than in other high street shops.

Task 4: Consider the rule for word formation below

-rich : giàu/phong phú/nhiều
English Vietnamese
1 fibre-rich diet khẩu phần ăn giàu chất xơ
2 calcium-rich foods thức ăn giàu can-xi
3 potentially hydrocarbon-rich các quần đảo có tiềm năng giàu hyđrô
archipelagoes cácbon
4 oil-rich country đất nước nhiều dầu mỏ
5 nutrient-rich soil đất giàu chất dinh dưỡng
Continue the list. Discuss in group to find more examples.
English-Vietnamese Translation
Translate the following sentences into Vietnamese, paying attention to the words and
phrases in bold.
1. Territorial claims from China, the Philippines, Taiwan, Brunei, Vietnam and
Malaysia overlap in this resource-rich sea.
Trung Quốc, Philippines, Đài Loan, Brunei, Việt Nam, và Malaysia có chung đường
biên giới lãnh thổ trên vùng biển giàu tài nguyên này.
2. For years, civil wars in diamond-rich Africa have impeded development and

provoked human, cultural and environmental tragedies.

Các cuộc nội chiến ở các nước châu Phi nhiều kim cương đã cản trở sự phát triển và
gây ra những thảm kịch về con người, văn hóa và môi trường trong nhiều năm liền.
3. Treatment for constipation does not mean simply prescribing a laxative. The

treatment includes reeducation of the patient. Constipation can be tackled effectively

by going for a natural remedy, such as a fiber-rich diet.

Điều trị táo bón không đơn giản là chỉ cần kê thuốc nhuận tràng. Việc điều trị bao
gồm cả việc thay đổi thói quen sinh hoạt cho người bệnh. Táo bón có thể được giải
quyết hiệu quả bằng phương thuốc tự nhiên như chế độ ăn uống giàu chất xơ.
Vietnamese-English Translation
Translate the following sentences into English, paying greater attention to the bolded
phrases:

30
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

4. Xoài là loại hoa quả có nguồn gốc từ Nam Á, có tác dụng phòng chống các bệnh tim

mạch và ung thư hệ tiêu hóa nhờ vào đặc tính giàu chất dinh dưỡng của nó.

Mango which is a native fruit of South Asia is effective in preventing cardiovascular

diseases and gastrointestinal cancel thanks to its nutrient-rich properties.
5. Thủ tướng Canada Stephen Harper đã bắt đầu chuyến công du Bắc Cực nhằm khẳng

định những tuyên bố mới đây của Canada về chủ quyền đối với khu vực giàu tài
nguyên thiên nhiên này.

Canadian Prime Minister Stephen Harper has embarked on an official visit to the
Arctic that demonstrates Canada’s recent territorial claims on this resource-rich area.

6. Nếu bạn biết 2 ngôn ngữ và muốn so sánh việc sử dụng thủ pháp ẩn dụ trong 2 ngôn

ngữ, bạn có thể thử dịch một đoạn văn nhiều ẩn dụ từ ngôn ngữ nước ngoài sang
tiếng mẹ đẻ.

If you know 2 languages and want to compare the use of metaphors between those
ones, you can try translating a metaphor-rich passage from a foreign language into
your mother tongue.

Task 5 Consider the rule for word formation below

-proof: chống / không thấm / cách
English Vietnamese
1 water-proof watch/jacket đồng hồ / áo vét không thấm nước
2 sound-proof room phòng cách âm
3 an inflation-proof pension plan kế hoạch lương hưu có tính đến lạm phát
4 oven-proof dish đĩa chịu được nhiệt
5 vandal-proof phoneboxes cây điện thoại có khả năng chống phá
hoại
Continue the list. Discuss in group to find more examples.
English-Vietnamese Translation
Translate the following sentences into Vietnamese, paying attention to the words and
phrases in bold.

31
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

1. Simultaneous interpreting requires meeting rooms specially equipped with sound-

proof booths for the interpreters and electronic equipment for sound amplification,
transmission and recording.

Dịch song song đòi hỏi phòng họp phải được đặc biệt trang bị buồng cách âm cho
phiên dịch viên và các thiết bị điện tử để khuếch đại, truyền và ghi âm.
2. Most important, the design of the full-size sound-proof booth provides a
comfortable, professional environment for the interpreters. Not only ventilation
systems, but also generous workspace and outlets for lighting, power and cabling are
just some of the design features included to reduce interpreters' fatigue.
Quan trọng nhất là buồng cách âm được thiết kế rộng rãi nhằm mang lại môi trường
thoải mái, chuyên nghiệp cho các phiên dịch viên. Không chỉ có hệ thống thông gió,
mà không gian làm việc rộng rãi, cũng như các tiện nghi như ánh sáng, điện và dây
cáp chỉ là một trong những thiết kế nhằm giúp phiên dịch viên bớt mệt mỏi.

3. The official death toll from the 1999 Turkish earthquake stands at around 15,000. It's

thought the actual figure could be much higher. Many experts believe the toll would
have been lower but for shoddy construction, corruption and government
incompetence. On the other end of the spectrum, Japan employs some of the most
advanced quake-proof technology in the world. You wouldn't know it by looking at
the damage in Kobe, Japan, in 1995, though. Buildings, bridges and roads crumbled.
More than 6,000 people died there.

Số người chết chính thức trong trận động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ năm 1999 là khoảng 15
nghìn người. Người ta cho rằng con số thực tế có thể cao hơn nhiều. Nhiều chuyên
gia tin rằng số người chết có lẽ sẽ ít hơn nếu không có tình trạng thi công kém chất
lượng, nạn tham nhũng và sự bất lực của chính phủ. Trái ngược, Nhật Bản sử dụng
một số công nghệ chống động đất tiên tiến nhất thế giới. Tuy nhiên trận động đất tại
Kobe, Nhật Bản năm 1995 vẫn gây ra những thiệt hại. Nhà cửa, cầu đường chìm trong
đống đổ nát. Hơn 6000 người thiệt mạng.

Vietnamese-English Translation
Translate the following sentences into English, paying greater attention to the bolded
phrases:

32
 BIÊN DỊCH NÂNG CAO – Nguyễn Thành Vân , Khoa Sư phạm Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội

4. Sau khi Obama nhậm chức tổng thống vào tháng 1/2009, ông sẽ có ngay một chiếc

xe chống đạn hiệu Cadillac với đầy đủ các chức năng bảo vệ ở mức cao nhất.

After being inaugurated in January, 2002, Obama will receive a Cadillac bullet-proof
car with full of protection functions at the highest level.

5. Với loại máy đo huyết áp này chỉ nên sử dụng những loại pin chống rò rỉ cao đúng

theo yêu cầu kỹ thuật của thiết bị, không sử dụng chung giữa pin cũ và pin mới, và
những pin khác nhà sản xuất.

With this type of sphygmomanometer, only high leak-proof batteries should be used
according to the device’s technical requirements, do not use old and new batteries at
the same time and other batteries from other manufactures.

6. Ngày đông giá lạnh là điều kiện hết sức thuận lợi để các bệnh lý phát sinh và phát

triển, trong đó có chứng thân nhiệt thấp. Thân nhiệt được coi là thấp khi chỉ số dưới
mức 35 độ C. Theo điều tra, số người già bị hội chứng thân nhiệt thấp và số người
già tử vong trong mùa đông giá lạnh cao hơn các mùa khác tới 60%, đàn ông nhiều
hơn đàn bà và tuổi càng cao thì tỷ lệ mắc càng lớn. Chính vì vậy, các chuyên gia y tế
khuyên rằng khi ra ngoài trời vào mùa đông, bạn nên dùng loại quần áo không thấm
nước mưa và ngăn được gió.

Cold winter is a favorable condition for diseases to arise and develop, including low
body temperature syndrome. Body temperature which is below 35 degrees Celsius is
considered to be low. According to research, the number of elderly people suffering
from low body temperature syndrome and dying in the cold winter is 60% higher than
in other seasons, that in men is higher than in women, and the older the age, the
greater the incidence. Therefore, medical experts recommend that water-proof and
wind-proof clothes should be used when going outside in the winter.

PART 3: LESSON’S TAKEAWAYS

Look again at the whole lesson and single out any piece of knowledge you find most
useful to you, be it a term and its equivalent or a tip for translation.
1. Glossary
English Vietnamese English

33