Rhoda Mae L.

Casinillo
10 Salz Gng. Salome B. Violeta
ESP
Quarter 1 Modyul 1

Subukin

PANUTO: Para sa unang bahagi, basahin at unawain ang mga

sumusunod na pahayag. Tukuyin kung ang pahayag ay TAMA o ito ay
MALI. Isulat ito sa sagutang papel.

TAMA 1. Ang kakayahan ng isip ay layong makakuha ng buod ng

karaasan at makabuo ng kataga upang bigyan ito ng kahulugan.
MALI 2. Ang mga halaman, hayop at tao ay tanging pisikal na
anyo lamang ang pagkakaiba sapagkat parepareho lamang
ang mga ito na nilalang ng Diyos.
TAMA 3. Ang tao ay nilalang na may likas na kaalaman tungkol
sa mabuti at sa masama.
MALI 4. Ang panloob na pandama ay tumutukoy sa paningin,
pandinig, pang-amoy at panlasa.
MALI 5. Ang memorya ay pangkakaroon ng malay sa pandama,
nakapagbubuod, at nakapag-uunawa.

PANUTO: Para sa ikalawang bahagi, unawain ang mga pahayag sa

HANAY A at piliin ang titik ng iyong sagot sa HANAY B. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

HANAY A HANAY B

c 6. pagkakaroon ng malay sa pandama, a. memorya

nakapagbubuod, at nakauunawa b. panloob na
pandama
e 7. kakayahang makaramdam sa isang c.
kamalayan karanasan at tumugon nang hindi d.
imahinasyon
dumadaan sa katwiran e. instinct
d 8. kakayahang lumikha ng larawan sa f.
panlabas na sa isip at palawakin ito
panda
mdam
a 9. kakayahang kilalanin at alaalahanin
ang nakalipas na pangyayari o karanasan
1
f. 10. ito ang paningin, pandinig,
pang- amoy, at panlasa
PANUTO: Para sa ikatlong bahagi, piliin ang TITIK ng iyong sagot at isulat
ito sa sagutang papel.

11. “Ang Tao ay nilikha ayon sa wangis ng Diyos kaya’t siya ay

tinawag na kaniyang obra maestro.” Ano ang nais iparating ng
kasabihan?
a. Ang tao’y may katangiang tulad ng katangiang taglay Niya.

12. Ano ang pangunahing gamit ng kilos-loob?

a. Ito ang pagpili at kilalanin ang pagkakaiba ng
nararamdaman o emosyon, paghuhusga at pagpapasiya.
13. Sa pamamagitan nito ay may kaalaman ang tao sa
kung ano ang mabuti sa masama.
a. isip
14. Sa pamamagitan ng , ang tao ay
nakapagpapasiya at isakatuparan ang pinili
b. kilos-loob

15. Ang ng tao ay bunga ng nahubog na isip at kilos-loob

na batay sa katotohanan sapagkat ang katotohanan ay inaalam sa
tulong ng pag- iisip at akmang kilos-loob.
d. karunungan

Balikan
PANUTO: Upang ihanda ka sa ating aralin, ating balikan ang mga
natutunan mo noong ikaw ay nasa Baitang 7. Sagutin ang gawain na
may kinalaman sa nilikhang may buhay sa mundo. Magbahagi ng
dalawang pagkakatulad at pagkakaiba ng tatlong nilalang na
may buhay.

HALAMAN HAYOP TAO

Nangangailangan ng
Pagkakatulad Mayroong buhay Kayang magparami araw,hangin at tubig
2 para mabuhay
Hindi nakakakilos Walang talino at marunong umunawa at
Pagkakaiba ayon sa kanilang kaalaman ngunit may likas na kaalaman
sariling pag-iisip nabubuhay sila sa tungkol sa mabuti
tinatawag na instinct at sa masama.
 Tuklasin

Gawain 1: PAGSUSURI SA LARAWAN

PANUTO: Tunghayan at suriin ang larawan. Unawain at sagutan ang mga katanung

TANONG HAYOP TAO

1. Ano ang mayroon ang bawat isa Mayroong mata ang Mayroong mata ang
upang makita ang babala? dalawa nilalang dalawa nilalang
upang makita ang upang makita ang
mga bagay sa paligid mga bagay sa paligid
Parehas silang Parehas silang
2.Ano ang kakayahang taglay ng bawat
mayroong paningin mayroong paningin
isa upang makita ang babala? upang makita ang upang makita ang
babala babala

Hindi nito May kakayahan itong

3.Ano ang inaasahang magiging tugon mauunawaan ang umunawa kaya
ng bawat isa sa babala? babala kaya kaya susundin at
hindi ito susunod o maiintindihan nito ang
tutugon sa babala. babalang kanyang
nakita.

Mula sa iyong kasagutan sa itaas, sagutin ang mga sumusunod na katanungan.

1. Ano ang pagkakatulad at pagkakaiba ng tao at hayop?
- Ang dalawa ay may kakayahang makakita, makaamoy, makakilos,
makakain, at may pandinig. Ngunit ang tao ay mayroong karunungan o
wisdom para umunawa sa mga bagay.
2. Paano kumilos ang hayop? Ang tao?
3
- Kumukilos ang tao batay sa kanyang pag-iisip, may pinagbabasehan ito sa
kanyang kilos o ginagawa. Alam ng tao kung ang kanyang ginagawa ay
tama o mali at k
ung ito man ay alinsunod sa Batas ng Diyos o Batas ng Lipunan. Habang
ang hayop ay walang kakayahan umunawa at gumagamit lamang sila ng
 instinct.
3. Ano ang natuklasan mo tungkol sa hayop at aso?
- Ang tao lamang ang may kakayahang makaunawa ng mga bagay. Alam
nila na ang kanilang ginagawa ay tama o mali. Kumikilos sila base sa batas
ng lipunan. Ang hayop ay mayroong kakayahang makakita kagaya ng tao,
ngunit wala itong kakayahang makaintindi sa mga babala. Kaya inaasahan
na hindi nito binabase ang kilos sa batas ng lipunan at hindi alam ang
pagkakaiba ng tama o mali.

Gawain 2: PAGSUSURI SA SITWASYON

PANUTO: Pag-aralan ang mga sitwasyon. Ipagpalagay mo na ikaw ay isa
sa tauhan sa sitwasyon at sagutin ang katanungang: Ano ang gagawin mo
sa pangyayari? Isulat ito sa sagutang papel.

Sitwasyon 1 Sitwasyon 2

Masaya kang nakikipagkwentuhan sa Inanyayahan ka ng iyong kaklase

iyong mga kibigan nang sa kaarawan ng kaniyang
biglang napunta ang usapan pinsan. Sumama ka at
tungkol kay Jenny. Ayon sa isa nakipagkwentuhan sa iba pang
mong kaibigan, nakikipagrelasyon daw bisita. Sa kalagitnaan ng kwentuhan
ito sa lalaking may asawa. Kapitbahay naglabas sila ng alak at pinipilit ka
mo si Jenny. ng iyong kaklase na tikman ito.

Sitwasyon 3

Hindi nagawa ng matalik mong

kaibigan na si Peter ang
inyong takdang aralin sa Math. Nais
niyang kopyahin ang iyong gawain at
inalok ka niya na ililibre ka niya ng
pagkain kapag pinakopya mo siya.

Sitwasyon 1:
- Pagsasabihan ko ang aking mga kaibigan na alamin muna ang totoong nangyari, at
tigilan muna ang chismis dahil hindi ito mabuting gawain. Ang pangingialam sa buhay
ng ibang tao ay maaaring makasira sa kanyang kinabukasan. Kay Jenny naman,
tatanungin ko siya sa paraang ng mahinahon at hindi nakakasakit sa kanyang
damdamin kung ano talaga ang totoong nangyari. Tutulungan ko siya kung ano ang
tamang gawin, at kung kailangan man niya ng tulong, ay nariyan lamang ako at
makikinig sa kanyang mga kwento.

Sitwasyon 2:
- Ang tanging solusyon lamang diyan ay ang tanggihan sila na may paggalang upang
hindi magkaroon ng hindi pagkakaunawaan 4 at para hindi sila magalit sa iyo. Sasabihin
ko sa kanya na ang pag-inom ng alak ay labis na ipinagbabawal sapagkat kami ay
menor de edad pa lamang. Hindi rin mabuti ang maidudulot ng alak sa aming buhay
dahil maaari itong maging kadahilanan na masira ang aming kinabukasan dahil
pwedeng maging bisyo ito. Isa pa, ‘di lang nito sinisira ang aming buhay, pati na rin ang
aming kalusugan.

Sitwasyon 3:
- Sa halip na siya’y aking pakopyahin, ay tuturuan ko nalang si Peter na sumagot at
intindihin ang kanyang takdang aralin. Gagawin ko ang lahat ng aking makakaya dahil
makakatulong ito sa kanyang kinabukasan. Bilang kaibigan niya, pagsasabihan ko sya
na huwag ipagpaliban ang mga gawain dahil mahalaga ang oras. Kung
makakasanayan ito ni Peter, hindi siya matututo at patuloy lamang siyang kokopya sa
akin.

Pagyamanin

GAWAIN 3: KOMPLETUHIN!

PANUTO: Mula sa naging talakayan, kumpletuhin ang

mahalagang konsepto tungkol sa isip at kilos-loob. Piliin ang
mga sagot sa kahon at isulat ito sa sagutang
papel.
karunungan upang umunawa tungkulin

kabutihan isakilos

malaman

kaganapan ng tao

TUNGUHIN INTELLECT (ISIP) WILL (KILOS-LOOB)

1. tungkulin 2. isakilos
Mag-isip (to think)

Hangarin/Layunin 3. malaman Pumili (to choose)

(Purpose)

4. kaganapan ng tao Ang katotohanan (truth) 5. kabutihan

Highest 6. karunungan upang Kabutihan bilang birtud

umunawa (virtue)
Human
Fulfillment Pag-ibig (love)

5
GAWAIN 4: IPANGATUWIRANAN MO!

PANUTO: Suriin ang sitwasyon. Isulat ang iyong mga katuwiran sa

naging pasiya mo kaugnay ng iyong pag-aaral at ang gagawing solusyon
kaugnay nito sa speech balloon. Gawin ito sa iyong sagutang papel.

Maganda ang performance mo sa paaralan. Lagi kang kasama sa mga

may honors. Subali’t mula nang nakilala mo at naging barkada mo si John na
may hindi magandang bisyo tulad ng paninigarilyo at pag-inom ng
alak, naimpluwensyahan ka niya. Napabayaan mo ang iyong pag-
aaral at nanganganib din ang iyong mga grado. Kinausap ka ng iyong
ama, hiningi niya sa iyo na sabihin ang iyong katuwiran sa iyong naging pasiya
at ang plano mong solusyon kaugnay nito.

Ano ang iyong Ano ang iyong

katuwiran?
- Sasabihin ko sa aking ama
na napunta ako sa maling
barkada at napabayaan ko
ang aking pag-aaral dahil
nalulong ako sa alak at bisyo.
Aaminin ko ang lahat at ang
katotohanan sa nangyari
upang pagkatiwalaan niya
ako ulit. Ipapakita ko sa aking
ama na akong labis na
nagsisisi, at hindi na ako uulit
sa pagkakamaling aking
nagawa.
magiging solusyon?
- Aayusin ko ulit ang buhay ko,
mag-aaral ulit ng mabuti. Gigisingin
ko ang aking sarili sa pagkabulag sa
masamang bisyo. Tutulungan ko rin
ang aking kaibigan para kaming
dalawa ay makatakas sa bisyong
aming kinakaharap. Papayuhan ko
siya na baguhin na ang aming buhay
at maging mabuting mag-aaral dahil
para sa huli ay hindi kami
mahihirapang maghanap ng trabaho
para magkapera at makabawi sa
aming pamilya.

6
 Isaisip

GAWAIN 5: CROSSWORD PUZZLE

PANUTO: Sagutin ang CROSSWORD PUZZLE. Isulat ang sagot sa sagutang
papel.

I S I P P
A A
N N
K I L O S L O O B M
I I
A O E
I I
B O M
A B O
S N R I
A
N K A M A L A Y A N
A P A S
P A T
I M A H I N A S Y O N I
N D N
D A C
A M T
M A
A PAHALANG
1. ito ay tumutukoy sa kakayahang
umunawa at mag-abstraksyon
3. kakayahang pumili, magpasiya at
isakatuparan ang pinili
5. pagkakaroon ng malay sa pandama,
nakapagbubuod at nakapag-uunawa
7. kakayahang lumikha ng larawan sa
isip
PABABA
2. tumutukoy ito sa paningin, pandinig,
pang-amoy, at panlasa
4. sakop nito ang kamalayan, memorya,
imahinasyon at instinct
7
6. kakayahang alaalahanin ang
nakaraan
8. kakayahang makaramdam at
tumugon nang hindi dumadaan sa
katuwiran
 Isagawa

GAWAIN 6: ANG AKING KAHINAAN!

PANUTO: Magsulat ng apat mong kahinaan tungkol sa pagpapasiya. Sa
tapat nito, magbahagi ng paraan upang malampasan mo ang kahinaang
ito at upang mas mapabuti mo ang iyong pagpapasiya.

MGA PARAAN
ANG AKING KAHINAAN UPANG MAS MAPABUTI
ANG AKING
PAGPAPASIYA

a. Ako ay madaling madala ng aking a. Dapat na susuriin ko muna ang

mga emosyon.
b. Kulang ang ibang impormasyong
nalalaman kaya nagdudulot ng maling
pagpapasiya.
aking gagawin, titimbangin ko ng
patas ang puso at isip. Sasanayin
kong mag kontrol sa aking sarili.
b. Aalamin ko muna ang mga
impormasyong nakapaloob sa isang
bagay at pag-aaralan ko ito ng mabuti
upang maging wasto ang aking
pagpapasiya.

c. Padalos-dalos lamang akong c.Gagawa ako ng konkretong plano

magpasiya.
d. Hindi ko iniisip ang taong
maaapektuhan sa aking mga pasiya.
para sa aking gagawin, kung ito ba ay
nakakabuti o nakakasama.
Kailangang pag-isipan ko ang bawat
hakbang ng aking gagawin.
d. Pag-iisipan ko ang mga magiging
bunga ng aking pagpapasiya, at kung
sino ang mga taong masasangkot
nito, kung ito ba ay nakakasakit ng
kanilang damdamin o kung ito ba ay
nakatutulong sa bawat isa.

PAMANTAYAN SA PAGWAWASTO
8 SA GAWAIN
 Tayahin

GAWAIN 7: TAYAHIN ANG IYONG PAG-UNAWA

PANUTO: Para sa unang bahagi, basahin at unawain ang mga

sumusunod na pahayag. Tukuyin kung ang pahayag ay TAMA o ito ay
MALI. Isulat ito sa sagutang papel.

1. Ang tao ay nilalang na may likas na kaalaman tungkol

sa mabuti at sa masama. TAMA

2. Ang mga halaman, hayop at tao ay tanging pisikal na

anyo lamang ang pagkakaiba dahil parepareho lamang
ang mga ito na nilalang ng Diyos. MALI

3. Ang memorya ay pangkakaroon ng malay sa pandama,

nakapagbubuod, at nakapag-uunawa. MALI

4. Ang kakayahan ng isip ay layong makakuha ng buod ng karanasan

at makabuo ng kataga upang bigyan ito ng kahulugan.

TAMA

5. Ang panloob na pandama ay tumutukoy sa paningin, pandinig,

pang-amoy at panlasa. MALI

PANUTO: Para sa ikalawang bahagi, unawain ang mga pahayag sa HANAY

A at piliin ang TITIK ng iyong sagot sa HANAY B. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

HANAY A HANAY B

c 6. pagkakaroon ng malay sa pandama, a. memorya

nakapagbubuod, at nakauunawa b. panloob na
pandama
e 7. kakayahang makaramdam sa isang c.
kamalayan karanasan at tumugon nang hindi d.
imahinasyon
dumadaan sa katwiran e. instinct
d 8. kakayahang lumikha ng larawan sa f.
panlabas na sa isip at palawakin ito
panda
mdam
a 9. kakayahang kilalanin at alaalahanin
ang nakalipas na pangyayari o karanasan
f. 10. ito ang paningin, pandinig,
pang- amoy, at panlasa
PANUTO: Para sa ikatlong bahagi, piliin ang TITIK ng iyong sagot at isulat
ito sa sagutang papel.
16. “Ang Tao ay nilikha ayon sa wangis ng Diyos kaya’t siya ay
tinawag na kaniyang obra maestro.” Ano ang nais iparating ng
kasabihan?
a. Ang tao’y may katangiang tulad ng katangiang taglay Niya.

17. Ano ang pangunahing gamit ng kilos-loob?

a. Ito ang pagpili at kilalanin ang pagkakaiba ng
nararamdaman o emosyon, paghuhusga at pagpapasiya.
18. Sa pamamagitan nito ay may kaalaman ang tao sa
kung ano ang mabuti sa masama.
a. isip
19. Sa pamamagitan ng , ang tao ay
nakapagpapasiya at isakatuparan ang pinili
b. kilos-loob

20. Ang ng tao ay bunga ng nahubog na isip at kilos-loob

na batay sa katotohanan sapagkat ang katotohanan ay inaalam sa
tulong ng pag- iisip at akmang kilos-loob.
e. karunungan

Karagdagang Gawain

GAWAIN 8: ANG AKING GAMPANIN

PANUTO: Bilang isang mag-aaral, ano ang magagawa mo sa
iyong pamilya, paaralan, at pamayanan upang maisabuhay mo ang gamit
at tunguhin ng isip at kilos-loob? Isulat ito sa sagutang papel.
1. pamilya?

a. Isip- Susuriin ko kung anong mga bagay na

nakakapagpasaya sa kanila, at kung paano pa
pagbubutihan ang aming relasyon.

b. Kilos-loob- Gagawin ko ang lahat ng aking makakaya

para maipakita ko aking pagmamahal. Kailangang
maglaan ako ng oras para sa kanila at sulitin ito
sapagkat ito’y hindi na babalik pa.
2. paaralan?

c. Isip- Magdedisisyon ako kung ano ang mga nararapat

kong gawin para maging isang mabuting estudyante.
Uunawain ko ang lahat ng aming leksiyon. Sa bawat
hakbang ko, ay kailangang alam ko kung nakakabuti ba
ito sa akin at hindi nakakasira sa pangalan ng paaralan.

d. Kilos-loob- Mag-aaral ako ng mabuti at ilalayo ko ang

aking sarili sa mga bisyo at pagbabarkada. Hindi ko
dapat ipagpaliban ang aking mga takdang aralin at dapat
na gawin ko itong prayoridad.

3. pamayanan?

e. Isip- mag-iisip ako ng mga bagay na makakatulong sa

aming pamayanan, kung paano pa ipapabuti ito, at kung
paano maging isang mabuting mamamayan.

f. Kilos-loob- Sasali ako sa anumang programa sa aming

pamayanan, susuportahan ko kung ano mang mga plano
ng aming pinuno.