PAG-USBONG NG MGA PLANTITO AT PLANTITA: PAG-UNAWA SA KALAKARAN NG INDOOR

GARDENING SA KALAGITNAAN NG PANDEMYANG DULOT NG COVID-19

Ianne Nicole P. Torres

Clarence Jake R. Galang
Gabrielle Joaquin A. Cheng
Jake Harvey C. Bumatay
Jhang Marlon II A. Villanueva
Hannah Mae A. Flores
Jessmine Andrei R. Peñaflor
Jomel Francesca C. Milado
SAINT MARTIN DE PORRES (SHS)

ABSTRACT
Ang pangunahing layunin ng pag-aaral na ito ay upang maunawaan ang pag-usbong ng indoor gardening ngayong
panahon ng pandemya. Ang mga respondente ng pag-aaral ay ang mga plantitos at plantitas sa Lungsod ng San Fernando,
La Union. Gumamit ang mga mananaliksik ng isang survey na naglalaman ng iba't ibang mga katanungan tungkol sa mga
karanasan ng mga hardinero sa indoor gardening ngayong panahon ng pandemya upang matukoy ang dahilan sa likod
ng kalakaran na ito. Sa isinagawang pag-aaral, lumabas na ang karamihan sa mga hardinero ay gumagawa ng indoor
gardening hindi lamang dahil ito ang kanilang libangan, ngunit upang mapalaya ang kanilang sarili mula sa stress,
pagkabalisa at kalungkutan. Maipapayo ang pamamahala ng oras para sa mga taong nais gawin ang indoor gardening
ngayong panahon ng pandemya.

INTRODUKSYON Makikita rito ang mga Lotus ponds ay nakapaligid sa mga

Ilan sa mga tao ay naghahardin na simula pa man noon
ngunit nang magkaroon ng pandemya, mas tumaas ang
bilang ng mga nagkaroon ng interes pagdating sa
paghahardin, pasalamat na rin sa mga inilathala sa social
media na pagpapakitang-gilas gamit ang kanilang mga
halaman at tinatawag ang kanilang sarili bilang isang
plantito/plantita. Sa pagtuloy na pagtaas ng bilang ng mga
nahuhumaling sa paghahardin, nagkaroon ng mga
katanungan sa kadahilanan kung bakit nahuhumaling ang
mga tao sa ganitong gawain partikular noong nagsimula
ang pandemya. Ayon kay ZACH (2019), ang Indoor
gardening ay inilarawan bilang pinakamahusay pagdating
sa paglutas ng kakulangan ng natural na espasyo sa
paggawa ng artipisyal na harding pangkapaligiran sa mga
tahanan. Ito ay isang benepisyo para sa mga nakatira sa
mga bahay o apartment na kung saan walang lupa o
hardin. Ang Indoor gardening ay isang pamamaraan na
napakapaki-pakinabang para sa mga taong nakatira sa
saradong lugar at sa mga walang lupa na maaaring
pagtaniman. Sa Indoor gardening, ang mga halaman ay
pangkaraniwang tumutubo sa mga lalagyan, paso o paso
na gawa sa ceramic, at iba pang lalagyan. (Reddy, 2018)
Ang pag-usbong ng mga unang sibilisasyon, mga
maimpluwensya, at mayamang lider sa lipunan ay ang
naging dahilan kung bakit nasimulan ang paggawa ng
mga hardin para sa layunin na pang-estetiko. Ang
ebidensya na nakapaglahad ng Ornamental horticulture
ay ang mga Egyptian tombs na gawa pa noong 16th BC.
nakahilerang mga puno ng acacia at palm (Gnome,
2020b).
Ayon sa Encyclopedia Britannica (2021), ang
pagsagawa ng Indoor Gardening at ang mga nakapasong
halaman ay binabalikan sa maagang panahon ng mga
Griyego at Romano. Ang mas matandang sibilisasyon ng
Egypt, India, at Tsina ay gumamit din ng mga nakapasong
halaman, ngunit karamihan nito ay mga Outdoor spaces
at Courtyards. Maging sa mga nagdaang siglo, ang mga
hapon ay nagbabalangkas ng mga halaman para sa
layunin na pang-ornamental (Leon & George, 2020).
Isa sa mga naging dahilan kung bakit naging patok ang
pagtatanim o paghahardin ay dahil sa pagtaas ng kaso ng
mga may COVID-19 virus na naging dahilan kung bakit
ang mga tao ay nabigyan ng obligasyon na manatili muna
sa kani-kanilang mga tahanan. Ang mga layunin ng
panukala na tungkol sa Coronavirus disease 2019
(COVID-19) kabilang ang paghihiwalay, pagpapanatili
ng distansya sa kapwa tao, at ang quarantine (Füzéki et
al., 2020). Ang kinakailangan na paghihiwalay ay
mahalaga, dahil ang COVID-19 ay nakakahawang sakit,
mataas ang tsansa ng transmisyon at mataas ang bilang ng
namamatay, at mas mataas sana ang epekto ng mga
panukala kapag mas pinatibay ito bago pa man
makumpirma ang pandemya (Cecon & Schneider, 2020)
Ang paghihiwalay sa lipunan ay nagresulta sa
pagbabago ng gawi at gawain ng bawat indibidwal na
nagdulot nang mas malalim na pagbabago sa kalusugang
pangkaisipan sa alinmang edad. Ang mga sintomas gaya

ng nahihirapan sa konsentrasyon, pagkamayamutin, at
ang pagkanerbiyos ay naobserbahan sa ilang indibidwal
dahil sa nararanasang pagkalumbay, kalungkutan, stress,
at pagkabalisang hatid ng pandemya (UN, 2020). Ang
pag-aalala sa pisikal at mental na kalusugan sa konteksto
ng pandemya ang naging dahilan sa ng pagbuo ng serye
ng mga rekomendasyon para makatulong sa mga
populasyon gamit ang mga aktibidad na umunlad sa
bahay o sa malalayong lugar, sa kaso ng pisikal na
ehersisyo, may mga benepisyo gaya ng pananatili ng
muscle mass levels at lakas (Ferreira Jr. et al., 2020). Ang
Cultural Association of Occupational Therapists of the
State Paraná (ACTOEP) ay naglathala ng gabay na
Practical guidelines for healthy routines (ACTOEP,
2020). Sa gabay na ito, iminungkahi ang iba’t ibang
aktibidad para sa panahon ngayon, mula sa mga gawain
sa bahay hanggang sa pagpapanatili ng mga hardin at mga
kursong maaaring kunin online na makatutulong sa
pagiging produktibo. Ang ACTOEP ay nagmumungkahi
na ang personal na mga proyekto na itinuturing ng
nakalimutan, ay maaaring maging gawain, gaya ng pag-
aayos at pagkakaroon ng hardin at pagpapalaki ng mga
halaman sa mga paso, bilang isang paraan upang maibalik
ang pagkakaisa sa mga tahanan.
Ang mga Ornamental plants na madaling alagaan ang
mga naging patok ngayong pandemya (Lee, 2020). Ayon
sa artikulo na inilathala nina Spirgen (2020) at King
(2020), kamakailan lamang ay nakakita ng marami at higit
pang mga demand ng mga makukulay na dahon at iba
pang bersyon ng mga dahon, kasabay ng mga bagong
barayti. Dagdag pa nila, napansin ang pagsisimula ng
pagiging patok ng mga fiddle leaf figs. Ang Monstera, sa
partikular, ang naging patok sa Instagram ng mahabang
panahon at ang halaman na ito ay may mataas na demand
sa IGC. Nang lumipas ang kahibangan sa Monstera,
inaasahan ni King (2020) na ang mga mamimili ng mga
halamang pambahay ay magpapatuloy sa susunod na
patok na bagay sa social media. “Sa tingin ko, pag ang
lahat ng tao ay nakakuha ng isa sa mga patok na
halaman, mayroong susunod na unicorn na hahanapin
ulit ng lahat,” sabi niya. “At habang ito ay mas lalong
pang mayroon sa paligid, ang mga tao ay maghahanap
muli ng bagong bagay ngunit sila ay bibili lamang ng isa
o dalawa sa anumang patok na bagay naroon.”
Lumalaganap sa social media ang mga inilalathalang
mga litrato na nagpapakita ng paghahardin, koleksyon ng
mga alagang halaman, iba’t ibang uri ng mga kaakit-akit
na halaman pati na rin mga halamang pambahay.
Karamihan sa mga nailathalang litratong ito ay
nakaeengganyo sa mata ng mga tao kaya naman may mga
naaakit sa paghahardin at sa ganitong paraan, nagiging
uso na ang aktibidad na ito na kung saan maraming tao na
rin ang nakikilahok. "The idea of planting a seed and you
see it grow gives a sense of hope and the thrill of making
2
it stay alive which is translated on how we deal with the
pandemic is what drives plantitos and plantitas to
immerse into this new fad", (Lagman, 2020).
Nakapagbibigay ng mabuting karamdaman sa mga tao
ang pagpapalaki ng isang halaman at ito ang nagiging
paraan o pagganyak ng ilan na malagpasan ang mga
pangyayari sa kasagsagan ng pandemya. Ibinunyag ng
isang malawakang pag-aaral na isinagawa ng NASA
(2018) na ang mga halamang pambahay ay
nakapagtatanggal ng mga air toxins. Napatunayan ng mga
pag-aaral na ginagawang mas mabuti ang konsentrasyon,
nakakabawas ng stress levels at nakakapagpatibay-loob
ang mga indoor plants kaya naman sila’y angkop din sa
mga lugar na kung saan angkop gawin ang mga gawain sa
paaralan. “Humans have a close relationship with
nature, and so integrating the nature world into indoor
space could effectively increase people’s engagement
with nature, and this, in turn, may benefit their health and
comfort”’ (Deng & Deng, 2018). Ang pag-aalaga ng mga
halaman sa loob at labas ng bahay ay nakatutulong sa
kalusugan at ginhawa ng tao dahil tumitibay ang ugnayan
ng mga tao sa kalikasan.
Pinagsama ng International Association of
Horticultural Producers (AIPH) (2020) ang mga
katibayang sinuportahan ng agham na nagpapakita kung
gaano nakatutulong ang paghahardin sa pagpapanatili
nang mabuting kondisyon ng isang tao. Nagbibigay ng
lugar ang mga hardin na maranasan ang atmospera ng
kalikasan at napatunayan na nagbibigay ito ng benepisyo
sa kalusugang pangkaisipan, pagbibigay malay at
kapakanang emosyonal. Binabawasan din nito ang
pagkalumbay o kapighatian, labis na timbang, at sakit sa
puso. Nadadagdagan din ng mga hardin ang pakiramdam
ng kaluguran sa buhay, kalidad ng buhay at pakiramdam
ng pagiging kabilang sa pamayanan. Mahalaga ang mga
hardin sa pagbibigay suporta sa mga pasyente na
gumaling mula sa kanilang sakit mula dito, makikita na
maaaring makapagbabawas ang mga hardin ng stress,
tensyon ng dugo at pag-igting ng kalamnan (Wakefield,
2020).
“The popularity of indoor gardening among Filipinos
has prompted the Department of Environment and
Natural Resources to issue a warning against purchasing
exotic plants from poachers last September,” (Malasig,
2020). Mas tumaas ang mga demand para sa mga
halaman dahil sa pagsikat ng indoor gardening, ngunit sa
kasamaang palad, may mga bumibili ng mga exotic na
halaman na kinuha sa pamamagitan ng ilegal na
pamamaraan. “Sadly, the popularity of urban gardening
or home gardening made rare and wild plant species in
forests easy targets by those who find the venture
financially rewarding,” (Mayuga, 2020).
Pinagsasamantalahan ng ilan ang pagdami ng mga
plantito at plantita sa pamamagitan ng paghuli ng mga

wild plants sa gubat lalo na’t ang mga halaman na ito ay
may malaking halaga sa merkado. Bihirang hanapin at
malaki ang halaga ng mga wild plants sa merkado kaya
maraming mga plantito at plantita ang nagkaroon ng
interes na alagaan ito. Bilang resulta nito, ang mga wild
plants ay namatay pagkatapos silang kunin mula sa gubat.
Sa kasamaang palad, pati ang mga hayop na naninirahan
sa mga gubat na iyon ay naapektuhan at nawawalan ng
buhay. “The wild plants, like animals, are likely to die
when taken out of their natural habitat. There are
[environmental] conditions that [make] these plants
survive. Like ferns, these species require specific
elevation on which to thrive. Some plants survive only
under conditions that the forest can provide.” (Calderon,
2020).
Ang gubat ang kanilang natural habitat na kung saan
nandoon ang mga kinakailangan nila upang mabuhay
kaya maaaring mamatay ang mga wild plants kapag inalis
sila mula doon. Maraming species ng mga halaman ang
malapit nang lumipol dahil sa mga ilegal na nangunguha
o nanghuhuli na kumukuha ng mga ganitong klaseng
halaman. Habang dumarami ang mga poached plants na
nakukuha, tumaas naman ang halaga ng mga ito dahil sa
kanilang pagka salat o pag pambihira (Barnett, 2019).
Iniulat ng City Environment and Parks Management
Office (CEPMO) na nawawala ng ilan sa mga specie ng
halaman na matatagpuan o makikita sa parke at greenbelts
ng lungsod dahil sa mga magnanakaw ng halaman (Keith,
2020). Dagdag pa ng CEPMO Assistant Department Head
na si Rhenan Diwas (2020), halos tinanggal na nang mga
iligal na nangunguha ang mga monstera plants na
matatagpuan sa Mines View Park at Burnham Park. Ang
monstera ay isang monstera deliciosa o Swiss Cheese
plant at isa ito sa mga naging in-demand indoor plant at
binebenta sa malaking halaga. Isa sa mga
negatibong dala ng kasikatan ng indoor gardening sa
kasagsagan ng pandemya ay ang pagtaas ng presyo nito.
“But these quarantine trinkets have also given rise to
irregularities in what was formerly a niche community of
gardeners, with prices of plants being jacked up by as
much as 3,000 percent,” (Ocampo, 2020). Ayon din sa
artikulo ni Trinidad (2020), na “prices [of plants] are
steadily increasing since the pandemic. It is shocking. I
remember buying a monstera in 2018 for P800. But now
I’ve seen monsteras being sold for P15,000.” Hindi lang
limitado sa mga halaman ang mga iregular na
pagpepresyo. Sinang-ayunan rin ni Alcantara (2020) ang
pahayag na ito. Maging ang mga paso at ibang kagamitan
para sa mga halaman ay ibinebenta na nang mas mahal
kumpara sa mga presyo nila noong wala pang pandemya
at dahil dito, napilitan siyang tumigil sa pagbili ng mga
paso na gawa sa luwad habang ang iba naman ay
gumagamit na lang ng paso na gawa sa plastik.
3
Sa isang artikulong pambalita na inilathala ni Austria
(2020), isang dalawampu't taong gulang na lalaki ang
nahuli sa Barangay Bantog sa Pangasinan dahil sa
pagnanakaw ng mga halaman. Sa pagsisiyasat ni Maj.
Leonard Zacarias (2020), nahuli umano ng may-ari ang
suspek na nagnanakaw ng tatlong paso ng alocasia
harmonica na nagkakahalagang PHP600 bawat paso, at
apat na paso ng caladium Heart of Jesus variety na
nagkakahalagang PHP1,500. Sa isang eksklusibong
panayam na isinagawa ni Lara (2020), nagpahayag ng
mga detalye ang hortikulturista na si Boyet Ganigan
tungkol sa kanyang ninakawan na halaman na
nagkakahalagang sampung milyong pesos. “BG” ang
ibinigay na pangalan ni Ganigan (2020) sa kanyang
halaman. Hindi lang alagang halaman ang turing niya kay
BG kundi pati na ring parang anak niya. “Yung
attachment ko kay BG, malaki. It feels like a part of me
has disappeared. If the thieves don’t want to return the
plant, huwag lang nilang sasaktan yung halaman, wag
nilang pababayaan.” Dagdag pa niya, “When they
informed me of the theft, at first I felt nothing, but when
reality sank in, it really hurt. How many years kasi
kasama ko siya.”
Sa pamamagitan ng mga ideyang galing sa mga
impormasyong nakalap mula sa mga sinaliksik na
artikulo, kinakailangan ito gawan ng aksyon. Magagawa
ito sa pamamagitan ng pagkakaroon pa ng mas maraming
pag-aaral na mayroon tungkol sa indoor
gardening partikular sa mga taong mahilig dito.
Kailangan bigyan ng atensyon ang mga nadadagdag na
bilang ng mga nagiging hardinero upang malaman kung
ang libanagan na ito ay pawang kalokohan ba lamang o
hindi. Ang pagsisiyasat sa isyung ito ay gagawin upang
maiintindihan ang relasyon sa pagitan ng mga tao at
halaman at kung bakit piniling gawin ng mga tao ang
indoor gardening.
Paglalahad ng Suliranin
Ang pananaliksik na ito ay naglalayon na pag-aralan
ang relasyon at ugnayan ng mga halaman at ng mga tao
sa panahon ng pandemyang dulot ng COVID-19.
Partikular, hinahangad nitong sagutin tanong na:
1. Bakit ang mga tagatugon ay naakit sa indoor
gardening sa panahon ng pandemyang dulot ng
COVID-19?
Kahalagahan ng Pag-aaral
Sa paparaming bilang ng mga tao na nahihilig sa
indoor gardening o paghahardin sa loob ng bahay
ngayong panahon ng pandemya. Ang pag-aaral na ito ay
napapanahon at naaayon. Ang pananaliksik na ito ay
makikibang sa sumusunod.
Ito’y para sa mga nangongolekta ng halaman.
Bibigyang-diin ng pananaliksik na ito na hindi lamang

sila basta nagtatanim bagkus ay kailangang iniisip nila
ang magandang dulot nito, kung bakit nila ito ginagawa
at kung paano makatulong na mawala ang kanilang stress
sa panahon ng pandemya.
Sa mga nagtitinda naman ng halaman, magkakaroon
sila ng kamalayan tungkol sa problema at isyu sa indoor
gardening na makatutulong sa kanila na maging etikal o
maalalahanin sa kanilang negosyo upang mas mapaganda
at mapaglingkuran nila nang maayos ang kanilang mga
kustomer.
Para naman sa bawat pamilya, layunin ng pag-aaral
na ito na matulungan silang intindihin kung bakit gustong
gawin ng kanilang pamilya ang indoor gardening para
sila ay mabigyan ng moral na suporta para maipagpatuloy
nilang gawin ang kanilang kinahihiligan.
Para naman sa mga taong may problema sa
kalusugan ng pag-iisip, ang resulta ng pag-aaral na ito
ay makakatulong sa kanila na na makipag-ugnayan sa
kalikasan, makapagbigay ng pagkakataon makipag
ugnayan sa mga tao sa paligid niya. Ang pagbibigay ng
kaalaman na ito, ang paghahardin ay maaaring gamitin
bilang occupational therapy.
Para sa mga mananaliksik. Ang pag-aaral na ito ay
makakabuo ng bagong kaalaman, magiging batayan ng
mga bagong pag-aaral, at maaaring maging solusyon.
Depinisyon ng mga Terminolohiya
Ang sumusunod na termino ay binigyan ng
depinisyon upang mas maging malawak at malinaw
ang kaalaman ng bawat termino.
Covid-19 Pandemic. Ito ay ang pagkalat ng sakit sa
buong mundo dulot ng Corona virus. Sa pag aaral na ito,
ito ang pangunahing sanhi kung bakit nagkaroon tayo ng
tinatawag na lockdown na kung saan ang mga tao ay
sapilitang hindi makakalabas sa kanilang bahay kaya't sila
ay nakaka-gawa ng kung ano-anong bagay upang pang
palipas ng kanilang oras na kung saan sila ay nakaka
diskubre ng mga bagong kalakaran na tinatawag na
paghahardin.
Indoor Gardening. Ito ay ang paglikha ng isang
artipisyal na hardin sa loob ng tahanan (Zach, 2019).
Plantitos/Plantitas. Ito ang mga taong mahilig o
marunong mag alaga ng mga halaman habang
nakakulong sa kanilang mga bahay.
Trend. Ito ang tinatawag nilang uso kung saan
kadalasan sa mga tao ay ginagawa ang isang bagay na ito.
METOLOHIYA
Sa kabanatang ito binigyang pagtalakay ang nilalaman
ng disenyo ng pananaliksik, ang lokal at populasyon, ang
pamamaraan at instrumento sa pagsusuri ng datos at
maging ang etikal na konsiderasyon nito.
Disenyo ng Pananaliksik
4
Ang pananaliksik na ito ay isang Kwalitatibong
Pananaliksik. ng Kwalitatibong Pananaliksik ay napili
dahil pinahihintulutan nito ang pagsasaliksik at pag-
unawa ng tugon ng mga partisipant sa pamamagitan ng
direktang pakikitungo sa malalim na isyu. Ipinagbibigay
alam din ang pag-aaral ng pananaliksik sa mga
problemang indibidwal o grupo na idahilan ang sosyal o
pantaong problema (Creswell, 2020). Ayon sa Merriam
at Tisdell (2016), ang disenyong ito ang gabay sa mga
mananaliksik para maintindihan kung paano bigyang-
kahulugan ng mga tao ang kanilang mga karanasan, at
ibigay ang kahulugan ng katangian ng kanilang karanasan
kung paano nagbibigay-diing isaayos ang sitwasyon,
kung paano nila ibahagi ang kanilang buhay, ang proseso
ng pakikibahagi sa iba o kanino man. Ang prosesong ito
ang pinakaangkop na gamitin sa pag-aaral dahil
magagamit itong teknik na kwalitatibo tulad ng interbyu
para ilarawan at maintindihan ang karanasan ng mga
nangongolekta ng mga halaman, tindera ng halaman, at
ang kasosyo sa pananaliksik ngayong COVID-19 na
pandemya.
Bukod dito, gagamitin ng pananaliksik na ito ng
phenomenological approach sa kwalitatibong
pananaliksik. Sa simpleng salita, ang phenomenology ay
maaaring tukuyin bilang isang paraan ng pagsasaliksik na
naglalayong ilarawan ang kakanyahan ng isang hindi
pangkaraniwang bagay sa pamamagitan ng paggalugad
nito mula sa pananaw ng mga nakaranas nito.
Ang layunin ng phenomenology ay ilarawan ang
kahulugan ng karanasang ito-kapwa sa mga tuntunin ng
kung ano ang naranasan at kung paano ito nararanasan.
Mayroong iba't ibang mga uri ng phenomenology, bawat
isa ay nakaugat sa iba't ibang mga paraan ng paglilihi ng
kung ano at paano ng karanasan ng tao (Neubauer &
Varpio 2019). Ang diskarte ng pananaliksik na ito ay
ipinapares sa pag-aaral dahil nakatuon ito sa pangangalap
ng datos hinggil sa buhay na karanasan ng mga
nangongolekta ng halaman, nagtitinda ng halaman, at
isang kasosyo sa pananaliksik sa panahon ng pandemyang
COVID-19.
Lokal at Populasyon
Isasagawa ang pag-aaral sa Lungsod San Fernando, La
Union sapagkat ito ay tahanan ng mga maaaring gawing
partisipant sa paghahardin. Ang Brgy. Pagdaraoan,
Lingsat, Catbangen, at Sevilla ay napili dahil dito
mahahanap ang mga maaaring maging kalahok.
Naniniwala ang mananaliksik na ang mga impormasyong
ito ay magbibigay ng kinakailangang mga sagot sa tanong
sa pagsasaliksik.
Ang lungsod San Fernando, La Union ay sadyang
napili dahil ito ay pinaniniwalaan na mayroong pinaka
matulungin at handang mga kalahok. Gagamitin ng mga
mananaliksik ang purposive sampling upang mapili ang

mga kalahok ng pagsasaliksik at dahil ito ay isang
pamamaraan na madalas na ginagamit sa
kwalitatibong pagsisiyasat. Ang purposive sampling ay
isang non-probabilistic na sampling na pipili ng mga
kalahok, mga site, dokumento, at mga visual na materyal
dahil pinaniniwalaan na ang mga mapagkukunan ng
impormasyon na ito ay nagbibigay o nagpapakita ng mga
naaangkop na tugon sa mga tanong sa pagsasaliksik
(Creswell, 2014). Ang diskarteng sampling na ito ay
makakatulong sa mananaliksik na makakuha ng kaugnay
na impormasyon mula sa mga responde na nakaranas na
at mayaman sa impormasyon upang sagutin ang mga
katanungan sa pagsasaliksik.
Magkakaroon ng anim (6) na mga kalahok sa pag-
aaral. Ang mga kalahok na ito ay ang mga sumusunod:
tatlong (3) mga kolektor ng halaman, dalawang (2) mga
nagbebenta ng halaman, isang (1) kasosyo sa pananaliksik
at magkakaroon ng pamantayan bawat kalahok upang
makaiwas ng hindi pagkakaunawaan. Ang pipiliin na
tatlong nangongolekta ng halaman ay ang mga nagsimula
o muling nabuhay ang interes sa pangangalaga at
pagkolekta ng mga panloob na halaman sa panahon ng
pandemyang dulot ng COVID-19. Pangalawa, ang
negosyo ng pipiliing dalawang nagbebenta ng halaman ay
ang pagbebenta ng halaman, paso, pataba o lupain para sa
halaman. Panghuli, ang pipiliing kasosyo sa pananaliksik
ay makapagbibigay ng komento o maka pagkumpirma
ng mga nauugnay na teorya para sa aming ginawang
pananaliksik.
Pamamaraan sa Pangangalap ng Datos
Ang pangongolekta ng mga datos ay ang
sistematikong pangangalap ng mga impormasyong
naayon sa layunin o ang espesipikong layunin at mga
katanungan sa pag-aaral na nabanggit ni Susan
(2012). Bago isinasagawa ang interbyu, ang mga kalahok
ay tinatawagan at ipinagbibigay-alam sa kanila na sumali
sa pagsasaliksik. Pagkatapos makuha ang kanilang
pahintulot, ang mga mananaliksik ay ipaliliwanag ang
detalyadong layunin ng pag-aaral at ang pagbibigay ng
paglagay sa lugar sa mga katugon ang mga
impormasyong kailangan nila at kung paano gawin upang
maging mabisa at mahusay sa paggamit ng oras sa
panahon ng pakikipanayam.
Ang panayam ng mga mga kolektor ng halaman,
nagbebenta ng halaman, at isang kasosyo sa pananaliksik
ay isinagawa online sa pamamagitan ng iba't ibang mga
plataporma tulad ng Zoom/Facebook messenger upang
makipag-ugnayan sa mga di-kamag-anak na respondent.
Ito ay upang sumunod sa mga protokol na ipinag-uutos ng
Inter-Agency Task Force o ang IATF.
Ang gabay sa pakikipanayam ay gagamitin ng
mananaliksik habang nagsasagawa ng mga panayam sa
5
bawat isa sa mga kalahok. Ang lahat ng mga panayam ay
gaganapin sa napagkasunduang oras ayon sa mga
respondente upang maiwasan ang pagkagambala ng
kanilang trabaho / klase / oras ng pahinga. Hihilingin ng
mananaliksik ng pahintulot ng mga responde na maitala
ang buong panayam. Ang mga panayam ay maitatala
gamit ang isang telepono upang masiguro ang
pagkakapare-pareho at kawastuhan ng kanilang panayam.
Ang panayam ay gaganapin sa isang silid na walang
ingay. Ang mga sesyon ng panayam ay ididirekta ng mga
mananaliksik at ang bawat sesyon ay tatagal ng hindi
hihigit sa 45 na minutos.
Ang mga karagdagang katanungan ang tatanungin
ayon sa pangyayari na kailangang bigyang linaw ng mga
responde. Sa mga karagdagang katanungan, susuriin nang
mabuti ng mga mananaliksik ang kaalaman ng bawat
partisipant sa halip na subukang ipilit ang kanyang
saloobin o damdamin sa bawat tumutugon.
Pagkatapos ng panayam, ang mga mananaliksik ay
gagawa ng kopya ng buong panayam sa bawat anim na
responde. Ang pangalan ng mga respondente ay hindi
gagamitin sa transkripsyon at pagtatasa ng data ng
pakikipanayam upang mapanatili ang tiwala ng bawat
responde.
Kagamitan sa Pagsusuri ng mga Datos
Sa pag-aaral na ito, gagamitin ng mga mananaliksik
ang tematikong pag-aanalisa sa pagtataya ng datos na
naglalaman ng pagsisipi at paglalarawan ng mga tugon ng
mga responde sa mga salita sa pamamagitan ng
pagkategorya sa mga tema ayon sa kanilang
pagkakaugnay, pagsipi ng kanilang sinasabi, at iba pa.
Makakatulong ito upang maisaayos ang datos sa mga
kategorya at kilalanin, pag-aaral, at pag-uulat ng mga
tema sa loob ng datos.
Ang datos na nabuo sa pamamagitan ng
pakikipanayam ay susuriin sa pamamagitan ng
transkripsyon at coding ng mga tugon ng mga responde at
pagkilala sa mga sentral na tema batay sa mga katanungan
sa pagsasaliksik. Gagawa ang mga mananaliksik ng
intelligent verbatim transcription. Babasahin muli ng
mga mananaliksik ang transcript hanggang sa lumabas
ang mga maaaring maging tema at ang gagamitin sa
talakayan ng mga resulta ng pakikipanayam.
Etikal na Konsiderasyon
Ang mga mananaliksik ay magsasagawa ng pag-aaral
alinsunod sa rules of behavior at katanggap tanggap na
pamamaraan sa paggawa ng pananaliksik. Bilang
karagdagan, isinaalang-alang at sinuri ng manunulat ang
mga problemang etikal ng mabuti, legally bound, at
sumunod sa protokol ng institusyon. Bukod dito, ang mga
kalahok ay hindi sasailalim sa anumang uri ng pamimilit
o pinsala. Ang mga sumusunod na pag-iingat ay
gagamitin upang maprotektahan ang mga karapatan ng

mga kalahok: 1) Ang layunin ng pananaliksik ay ipahayag
nang pasalita at sa pasulat upang malinaw na maunawaan
ng mga kalahok (kasama ang deskripsyon kung paano
gamitin ang data); 2) Nakasulat na pahintulot upang
magpatuloy sa pag-aaral tulad ng pinahayag na
matatanggap mula sa mga kalahok; 3) Bibigyan ng
kaalaman ang mga kalahok sa data collection devices and
activities; 4) Ang recorded na audio mula sa mga taga
tugon at ang nakasulat na transcript nito at ang mga ulat
ay magagamit ng mga kalahok; at 5) para sa
kumpidensyal na hangarin, ang pagkakakilanlan ng
kalahok ay mananatiling nakatago at ang resulta ng pag-
aaral ay ginagamit lamang para sa pananaliksik. Titiyakin
ng mga mananaliksik ang integridad pagdating sa
pamamahala sa panayam at obserbasyon.
Tiniyak din ng mga mananaliksik ang pag-iwas sa
plagiarismo sa pamamagitan ng pagbanggit ng mabuti sa
sanggunian ng panitikan at mga artikulo na kasama sa
pag-aaral.
Panghuli, ang grupo ng mananaliksik ay dapat
paghiwalayin ang bawat hakbang at mga tugon na nakuha
nila noong sila ay nagkalap ng data sa kanilang guro sa
asignaturang pananaliksik. Sa paggawa nito ay
maprotektahan nito ang kanilang pisikal, emosyonal, at
sikolohikal na kalusugan.
RESULTA AT PAGTALAKAY
Ang datos na nakolekta mula sa mga Indoor Plant
Growers ay ipinakita at binibigyang kahulugan sa
kabanatang ito. Ang kanilang mga sagot mula sa
panayaman ay dumaan sa transkripsyon at pinag-aralan
upang makagawa ng mga konklusyon tungkol sa kanilang
mga karanasan sa indoor gardening.
From One Seed to Another: The Becoming of the
Plantitas
Ang pag-aaral na ito ay may tatlong pangunahing
partisipant at lahat sila’y mga plantita dahil sinabi
nilang kinahuhumalingan nila at nagustuhan nila ang
pagtatanim at pangungulekta ng iba’t ibang uri ng mga
halaman simula noong nagkaroon ng pandemya. Ang
plantita ay ang bagong tawag o bansag sa mga taong mas
nahahanap ang kasiyahan at kagalakan sa pagtatanim. Ito
ay kombinasyon ng dalawang salita “Plant+Tita” (Chin,
2020). Ayon sa isinagawang panayam, sina Partisipant 1
at Partisipant 2 ay parehas na Senior Citizens at retirado
na sa trabaho, nasa bahay na lamang sila at gumagawa ang
mga gawaing bahay at nakatoon na rin ang atensyon nila
sa pangangalaga ng mga halaman, habang si Partisipant 3
naman ay 47 taong gulang na accountant at 20 taon na
siyang nangongolekta ng mga halaman. Paghahardin din
ang kinahihiligan niya para makaiwas sa istress sa
trabaho. Sila Partisipant 2 at 3 ay nagsimula noong taong
1980 at taon 2000 at nagpapatuloy pa rin sila sa
pagmamahal at pangangalaga ng kanilang mga halaman
6
kahit noong simula ng pandemya. Si Partisipant 1 naman
ay nagsimula noong nakaraang taon, kung saan nagsimula
maging uso ang indoor gardening.
Sila Partisipant 1 at 2 ay nagsimula sa pagtatanim ng
mga halaman tulad ng Aloe vera, Palmera, Kalachuchi at
Elephant Ear Plant. Ang mga halamang ito ay hindi lang
kilala sa pagkakaroon ng aesthetic na halaga dahil hindi
kailangang araw-arawin mo itong diligan, madali din
itong buhayin.
Mayroon ding ibang pinagkakaabalahan ang mga tao
para mabawasan ang pagtambay at ibaling sa ibang
paraan para mapreskuhan ang pagkabagot. Gayunman,
mayroon pa silang ibang gawain/prayoridad sa buhay
tulad ng gawaing bahay at ibang pinagkakaabalahan at
baka di na nila nagagawa ang iba pang gawain araw-
araw. Ang indoor gardening ay ideyal na panloob na
gawain para sa mga tao sapagkat laganap ang mga tanim
sa bahay ay pagpapanatili nito. Hindi na kailangang
pagkaabalahan kung sila ay may maraming ginagawa na
ibang bagay at hindi nakapanghihinayang kong madali
silang mamamatay. Ang mga partisipant ay iba-iba ang
naging karanasan at kwento kung paano sila nagkaroon
ng panloob na hardin. Kawili-wili na malaman kung ano
ang kanilang perspektibo sa paghahalaman kaya ang mga
kasagutan nila ay kapaki-pakinabang para maintindihan
kung bakit nawili sila sa aktibidad na ito.
The S in Plants stands for “Stress Management”
Ang indoor gardening ay naging isang malaking
tulong upang maiwasan ang matinding pagod mula sa
kanilang mga trabaho at pagbutihin ang kalusugan sa isip
ng mga indibidwal. Sa panahon ng pandemya, maraming
tao ang nakararanas ng mga hindi inaasahang problema
ukol sa kalusugan ng isip sa kadahilanan ng mga
kinakailangang hakbang para sa kaligtasan at kalusugan
ng publiko (Panchal et al., 2021). Ang pagkalumbay,
stress at pagkabalisa ay maaari ring makaapekto sa mga
nararamdaman ng tao sa panahong ito. Normal lamang
para gumawa ng paraan ang mga tao para malagpasan at
mapagtagumpayan ang damdaming ito at ilan ang
nakakita na ang indoor gardening ay isang malaking
tulong upang maaliw at masolusyonan ang mga
damdaming ito.
Ang lahat ng mga partisipant ay nagsabi na ang mga
halaman ay ang nag-aalis ng kanilang stress ngunit
partikular na sinabi ni Partisipant 3 na kapag nakikita niya
ang kanyang munting hardin, lalo na tuwing umuuwi siya
galing trabaho, nawawala ang kanyang stress at
napapakalma ang kanyang nararamdaman.
Inilahad ni Baga (2021) na ang paghahardin ay
maaaring makatulong sa pagpapahusay ng kalooban,
pagpapahinga at pagpapalakas ng katawan upang
makaiwas sa sakit. Isa sa mga binigyang diin niya ay ang

kahalagahan ng stress management na kung saan,
“Effective stress management will allow one to live
happily even through adversity. That's why it's important.
We cannot enjoy life if we are constantly stressed. We
cannot have warm and meaningful relationships if we are
always in pain. The quality of our lives sometimes
depends on how well we handle stress.” Nakakahadlang
ang stress sa pagkakaroon ng mapayapang pamumuhay
kaya mainam ang pagkakaroon ng epektibong stress
management upang mapabuti ang pamumuhay at
kalagayan ng isang tao.
Samakatuwid, mahalaga na alam ng bawat indibidwal
ang mga problemang kinakaharap natin at ang mga dapat
gawin upang masolusyunan ang mga ito sa pamamagitan
ng paggawa ng mga aktibidad bilang isang paraan upang
mapanghawan ito ng mahusay kahit pansamantala muna.
Live, Laugh, Love: Healthy Lifestyle through Indoor
Gardening
Ang Indoor gardening ay mayroong malaking epekto
sa mga partisipant mas lalo na sa kanilang masiglang
pamumuhay at kung paano ito nalinang ang kanilang mga
damdamin ng pagpapalakas, koneksyon, at creative calm.
Ipinaramdam ng paghahardin ang kanilang koneksyon sa
kalikasan mas lalo na sa ngayong panahon kung kailan
nasa pandemya, ito ang kanilang paraan upang makipag-
ugnayan sa kalikasan. Sinabi ni Partisipant 3 na siya ay
naging mahilig sa paghahardin dahil siya ay interesado sa
mga green surrounding at dagdag pa ni Partisipant 4 na
siya ay masaya na maraming ng tao ang may interes sa
indoor gardening ngayon dahil mas pinagtutuunan na
nang pansin ang kalikasan. Ito rin ay may kinalaman sa
pagiging stress reliever ng ilan gaya na lamang ng sinabi
ni Baga (2021b) na ang mga natural na kalikasan ay
makatutulong sa pagbawas ng stress at ang mga tao ay
natural nang konektado sa kalikasan. Ang katawan at isip
ay nabibigyan ng benepisyo kung pagbibigyan ng
pahintulot ang mga sarili na malulong sa kalikasan.
Dagdag pa niya, ang people-plant na ugnayan ay
importante ngayong pandemya sapagka’t ang mga tao ay
hindi naman talaga para sa urban na pamumuhay at
kailangan ang kalikasan.
Ang pagtingin sa mga halaman paminsan-minsan at sa
pagiging nasa paligid nila ay makakatulong na pasariwain
ang mga isipan kahit sandali. Ang pagiging mahilig ng
mga tao sa pagpapalipas ng oras sa loob ng bahay, ang
pagdadala ng halaman sa loob ng mga tulay na biophilic
connection o ang koneksyon na nararamdaman sa
kalikasan ay para sa lahat at ang soothing effects na kasing
lakas din. Ang pagtingin sa mga larawan ng kalikasan pati
na rin ang paggaya sa kagandahan sa mga panloob na
halaman, living walls, at water features ay nagbibigay ng
kapayapaan (Dostler, 2017a)
7
Ang proseso ng pangangalaga ng mga halaman ay
nagbibigay ng pakiramdam ng pagkaaliw at kaligayahan
sa mga partisipant; dahil habang isinasagawa ang
panayam ay hinimok ni Partisipant 5 ang lahat na
magtanim ng halaman sapagkat ang aktibidad na ito ay
nagbibigay ng nakakatuwang pakiramdam sa tuwing
nakikita mong lumalaki ang mga halaman at kapag
tuwing sila'y gumaganda. Bukod pa rito, ang mga
halaman ay may aesthetic na halaga. Ayon rin sa isang
panayam kay Partisipant 1, ang halaman ay nakalulugod
sa kanyang mga mata. Ang dahilan naman kung bakit
naakit sa paghahardin si Partisipant 2 ay dahil ito ang
kanyang paraan ng pagpapaganda ng kanyang bahay.
Ang kahusayan ng pag-aalaga ng mga halaman ay
maihahalintulad sa isang gantimpala para sa mga plantita.
Ang subliminal na epekto ng mga halaman ay may isang
epekto na nakakataas ng diwa at nagdudulot ng
kaligayahan. Ang isang kapaligiran na nagsasama ng
natural na mga elemento at halaman ay nagdudulot ng
isang positibong pananaw sa buhay at nagpapalakas sa
mga tao sa pakiramdam na mas buhay at aktibo (Dostler,
2017b).
Ang komunidad ng mga plantita ay nagsisilbing isang
sistema ng suporta para sa bawat isa, sina Partisipant 1, 2,
at 3 ay nagbahagi ng kanilang mga karanasan sa
pagkakaroon ng mga kaibigan sa loob ng komunidad at
gumagawa sila ng mga bagay tulad ng pagbibigay ng
payo, pagbili sa bawat isa, pakikipagpalitan, at
pangangalakal ng mga halaman. Nararamdaman nila na
sila’y kabilang sa isang pangkat at ito ay nag-uudyok sa
kanila na magpatuloy at maging maganda ang
pakiramdam tungkol sa indoor gardening. Ang isang
pakiramdam ng pagiging kabilang sa isang pangkat ay
mahalaga sa kasiyahan sa buhay, kaligayahan,
kalusugang pangkaisipan at pisikal, at maging ang
mahabang buhay. Nagbibigay ito ng sense of purpose at
meaning (Boardman, 2020). Ang indoor gardening ay
nagbibigay ng maraming mga benepisyo sa iba't
ibang aspeto na maaaring makatulong sa isang tao na
magkaroon ng isang magandang buhay. Ang
nararamdaman nila mula pag-aalaga ng mga halaman ang
nagtutulak sa mga partisipant na magpatuloy sa paggawa
ng indoor gardening, isang bagay na kanilang minahal.
Ayon sa mga natipon na sagot ng mga partisipant, ang
mga tao ay nakikibahagi sa indoor gardening para sa iba't
ibang mga kadahilanan at may iba't ibang mga opinyon
tungkol dito, ngunit isang bagay na mayroon silang lahat
ay ang positibong damdaming nakukuha nila mula sa
paligid / pag-aalaga ng mga halaman. Ibinahagi nila
Partisipant 1, 2 at 3 na mahal nila ang ginagawa nilang ng
indoor gardening at mungkahi pa ni Partisipant 4 na
subukan ito dahil napapasaya siya nito.
Ang mga benepisyo na makukuha nila mula sa
paghahardin ay nagbigay inspirasyon sa kanila na patuloy

na gawin ito, at ito ay naging isang libangan na
kinatutuwaan nila. Sina Partisipant 4 at 5 ay gumawa ng
isang negosyo sa kanilang pagkahilig sa mga halaman,
habang si Partisipant 3 naman ay 20 taon na niyang
inaalagaan ang kanyang hardin. Ang indoor gardening ay
naging pasyon na nila, hindi lamang isang libangan o
aktibidad. Ang kanilang pasyon ang nagtutulak sa kanila
upang manatiling maging nakatuon, nagaganyak at
nasasabik sa pag-aalaga ng mga halaman, at sa
pamamagitan niyan, nakakuha na sila ng lakas upang
mapagtagumpayan ang mga hamon ng paghahardin.
Money does Grow on Trees: Plants as a Business
Isa pang benepisyo ng pag-aalaga ng halaman ay
maaari itong pagkakitaan, maging si Partisipant 5 ay
sang-ayon dito dahil nagbebenta rin siya ng halaman
kumikita kaya nasabi niyang iyon ang kagandahan sa
pagkakaroon ng halaman. Ang benta ng mga negosyong
panghalaman ay lumobo simula nung naging uso ang
indoor gardening dahil dumami ang mga nagsubok na
mag alaga ng halaman. Sinabi pa nga ni Partisipant 4 na
mas tumaas ang bilang ng mga bumibili sa kanya ng
halaman ngayon kumpara noon. Tumaas din ang presyo
ng houseplants lalo na naging patok sa mga konsyumer
ang mga kaakit-akit at madaling alagaan na mga halaman
at ang mga pambihirang barayti naman ay may mataas na
halaga sa merkado. Ang Fiddle-leaf fig ay isa sa mga in-
demand na halaman dahil sa kalakaran ng indoor
gardening at ayon sa artikulo na isinulat ni Calzado
(2021), ang ganitong uri ay nagkakahalaga ng Php 2,500
hanggang Php3,500. Ang kalakaran ng indoor gardening
ay nakatulong sa pangkabuhayan ng mga tao at sa mga
negosyante, lalo na’t nagging problema ng karamihan ang
pera ngayong pandemya.
Nagkaroon din ng problema ang mga negosyante ng
mga halaman ngayong pandemya, Si Partisipant 4 ay
nahirapang makipag-ugnayan sa mga mamimili habang si
Partisipant 5 naman ay nahirapan na
makipagkumpitensya sa mga katulad niyang nagbebenta
ng halaman dahil madalas na hinahanap ng mga mamimili
ay ang mga pambihira at kaakit-akit na barayti. Mas
pambihira na halaman, mas mahirap linangin sa natural
na kondisyon (Austria, 2020). Kadalasan matatagpuan
ang mga ito sa mga kagubatan at nagiging mapusok ito
para sa mga ilegal na mangunguha ng mga halaman at sa
pagiging mapanganib ng mga ito.
Nalagpasan ni Partisipant 5 ang kanyang problema
dahil hindi siya nagpadala dito dahil ang ang
mga halaman ay kanyang pasyon, ang kanyang layunin ay
hindi lamang kumita dahil ang negosyo minsan ay
nagiging pagsubok. Ang pakikipagsapalaran sa isang
libangan o isang bagay na gusto mong gawin sa isang
negosyo ay maaaring maging magulo lalo na pagdating sa
pagharap sa mga pagsubok. Ang pag-aalaga ng mga
8
halaman bilang isang positibong pagsisikap ay
nagsisilbing isang pagganyak na umunlad habang
kumikita. Ang mga bagong halaga at pananaw ay
maaaring matutunan sa buong paglalakbay na
magpapahasa sa mga tao sa kanilang bapor at mas
pahalagahan ang panloob na paghahardin at patuloy nila
itong gagawin at mamahalin.
BUOD
Ang pag-aaral na ito ay gumamit ng Qualitative-
Phenomenological Design upang masagot ang mga
tanong sa pananaliksik na ito. Nagsagawa ng iba’t ibang
electronic-personal interbyu sa mga partisipant ng
pananaliksik. Napasailalim ang salin ng interbyu sa
Thematic Analysis kaya’t ang mga codes ay napag-aralan,
tinalakay, at binigyang kahulugan sa matalinong paraan.
Bilang resulta, nalaman sa pag-aaral na ito na ang mga tao
ay interesado sa Indoor gardening sa iba’t ibang dahilan
o layunin ngunit higit sa lahat sila ay interesado dahil sa
pakiramdam na ibinibigay ng Indoor Gardening sa
kanila, kung paano sila nito tinulungan sa kanilang pang-
isip at emosyonal na kalusugan, sa aesthetic na halaga, at
ito ang kanilang pinagkukunan ng kita o pera. Ang Indoor
gardening ang naging pasyong labis na nakapagpabago sa
kanilang buhay.
KONKLUSYON
Batay sa lumabas na resulta, masasabi lamang na:
1. Ibinahagi ng mga partisipant kung gaano
nakakapagpahinga ng tensyon at kung paano sila
natulungan nito upang magkaroon ng masiglang
pamumuhay. Ang indoor gardening ay kapaki-
pakinabang sa kanilang pangkaisipan at
emosyonal na kalusugan.
2. Ang mga mamimili ay naghahanap din ng mga
magaganda at hindi pangkaraniwan na mga
halaman, ito ang pinakakapansin-pansin na
balakid ng mga negosyong panghalaman. Ang
mga halaman na ito ay madalas mahirap hanapin,
at may mga ilegal na mangunguha ng mga
halaman doon na maaaring magbanta sa mga
endangered species na halaman.
3. Ipinahayag ng mga partisipant kung paano
nakapagbibigay ng mabuting karamdaman ang
indoor gardening at ang sigasig nila para rito.
Natagpuan nila na indoor gardening ay isang
kapaki-pakinabang na libangan, at sila ay
masidhi tungkol dito.
REKOMENDASYON
Mula sa lumabas na paggalugad ng mga ideya nabuo
ang ilang mga rekomendasyon na maaaring ilapat upang
tugunan ang suliraning nakita.

1. Ang mga propesyonal sa medisina ay dapat
magbigay ng libreng online na konsultasyon para
sa mga taong may problema ukol sa kanilang
pangkaisipan at emosyonal na kapakanan/
kalusugan.
2. Ang pagsulat ng open letter sa DENR ay dapat
gawin upang masabi sa kanila na kailangan
nilang tiyakin na ang mga may-ari ng negosyo ng
halaman ay hindi nagbebenta ng mga endangered
na halaman o kung ang kanilang ibinebenta ay
hindi galing sa mga ilegal na manghuhuli ng
halaman.
3. Ang mga kapamilya at minamahal ng mga
partisipant ay dapat maging maunawain at bukas
ang isipan kung bakit nila ginagawa ang indoor
gardening upang maipakita ang kanilang
sukdulang moral na suporta para sa kanila.
4. Ang mga darating at iba pang mananaliksik ay
dapat magsagawa ng higit pang pag-aaral hinggil
sa paksang ito upang madagdagan ang mga
bagong kaalaman na maaaring magamit sa
pagpapanukala ng mga solusyon na
makakatulong sa madaling panahon.
HANGUAN NG DATOS
Dyornal
Balanzá–Martínez, V., Atienza–Carbonell, B.,
Kapczinski, F., & De Boni, R. B. (2020). Lifestyle
behaviours during the COVID‐19 – time to connect.
Acta Psychiatrica Scandinavica, 141(5), 399–400.
https://doi.org/10.1111/acps.13177
Bratman, G. N. (2012, February 1). NYAS Publications.
The New York Academy of Sciences.
https://nyaspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1
111/j.1749-6632.2011.06400.x
Brooke, J., & Jackson, D. (2020). Older people and
COVID‐19: Isolation, risk and ageism. Journal of
Clinical Nursing, 29(13–14), 2044–2046.
https://doi.org/10.1111/jocn.15274
Buckley, R. (2020). Nature tourism and mental health:
parks, happiness, and causation. Journal of
Sustainable Tourism, 28(9), 1409–1424.
https://doi.org/10.1080/09669582.2020.1742725
Cellini, N., Canale, N., Mioni, G., & Costa, S. (2020).
Changes in sleep pattern, sense of time and digital
media use during COVID‐19 lockdown in Italy.
Journal of Sleep Research, 29(4).
https://doi.org/10.1111/jsr.13074
Cheval, B., Sivaramakrishnan, H., Maltagliati, S., Fessler,
L., Forestier, C., Sarrazin, P., Orsholits, D.,
Chalabaev, A., Sander, D., Ntoumanis, N., &
9
Boisgontier, M. P. (2020). Relationships between
changes in self-reported physical activity, sedentary
behaviour and health during the coronavirus (COVID-
19) pandemic in France and Switzerland. Journal of
Sports Sciences, 1–6.
https://doi.org/10.1080/02640414.2020.1841396
Corley, J., Okely, J. A., Taylor, A. M., Page, D.,
Welstead, M., Skarabela, B., Redmond, P., Cox, S. R.,
& Russ, T. C. (2021). Home garden use during
COVID-19: Associations with physical and mental
wellbeing in older adults. Journal of Environmental
Psychology, 73, 101545.
https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2020.101545
Deng, L., & Deng, Q. (2018). The basic roles of indoor
plants in human health and comfort. Environmental
Science and Pollution Research, 25(36), 36087–
36101. https://doi.org/10.1007/s11356-018-3554-1
Fagerholm, N., Martín‐López, B., Torralba, M., Oteros‐
Rozas, E., Lechner, A. M., Bieling, C., Stahl Olafsson,
A., Albert, C., Raymond, C. M., Garcia‐Martin, M.,
Gulsrud, N., & Plieninger, T. (2020). Perceived
contributions of multifunctional landscapes to human
well‐being: Evidence from 13 European sites. People
and Nature, 2(1), 217–234.
https://doi.org/10.1002/pan3.10067
Ferreira-Júnior, J. B., Freitas, E. D. S., & Chaves, S. F. N.
(2020). Exercise: A Protective Measure or an “Open
Window” for COVID-19? A Mini Review. Frontiers
in Sports and Active Living, 2.
https://doi.org/10.3389/fspor.2020.00061
Füzéki, E., Groneberg, D. A., & Banzer, W. (2020).
Physical activity during COVID-19 induced
lockdown: recommendations. Journal of
Occupational Medicine and Toxicology, 15(1).
https://doi.org/10.1186/s12995-020-00278-9
Galea, S., Merchant, R. M., & Lurie, N. (2020). The
Mental Health Consequences of COVID-19 and
Physical Distancing. JAMA Internal Medicine, 180(6),
817.
https://doi.org/10.1001/jamainternmed.2020.1562
Keniger, L., Gaston, K., Irvine, K., & Fuller, R. (2013).
What are the Benefits of Interacting with Nature?
International Journal of Environmental Research and
Public Health, 10(3), 913–935.
https://doi.org/10.3390/ijerph10030913
Odeh, R., & Guy, C. L. (2017). Gardening for Therapeutic
People-Plant Interactions during Long-Duration Space
Missions. Open Agriculture, 2(1), 1–13.
https://doi.org/10.1515/opag-2017-0001
Pfefferbaum, B., & North, C. S. (2020). Mental Health
and the Covid-19 Pandemic. New England Journal of
Medicine, 383(6), 510–512.
https://doi.org/10.1056/nejmp2008017

Qin, J., Sun, C., Zhou, X., Leng, H., & Lian, Z. (2013).
The effect of indoor plants on human comfort. Indoor
and Built Environment, 23(5), 709–723.
https://doi.org/10.1177/1420326x13481372
Reis, S. N., Reis, M. V., & Nascimento, Â. M. P. (2020).
Pandemic, social isolation and the importance of
people-plant interaction. Ornamental Horticulture,
26(3), 399–412. https://doi.org/10.1590/2447-
536x.v26i3.2185
Soga, M., Gaston, K. J., & Yamaura, Y. (2017).
Gardening is beneficial for health: A meta-analysis.
Preventive Medicine Reports, 5, 92–99.
https://doi.org/10.1016/j.pmedr.2016.11.007
Vindegaard, N., & Benros, M. E. (2020). COVID-19
pandemic and mental health consequences: Systematic
review of the current evidence. Brain, Behavior, and
Immunity, 89, 531–542.
https://doi.org/10.1016/j.bbi.2020.05.048
Webb, L. (2020). COVID‐19 lockdown: A perfect storm
for older people’s mental health. Journal of
Psychiatric and Mental Health Nursing.
https://doi.org/10.1111/jpm.12644
Yu, J., Chai, P., Ge, S., & Fan, X. (2020). Recent
Understandings Toward Coronavirus Disease 2019
(COVID-19): From Bench to Bedside. Frontiers in
Cell and Developmental Biology, 8.
https://doi.org/10.3389/fcell.2020.00476
Website
Attention Required! | Cloudflare. (2020, November 8).
MasterClass.Com.
https://www.masterclass.com/articles/a-guide-to-the-
5-levels-of-maslows-hierarchy-of-needs#what-is-
maslows-hierarchy-of-needs
Austria, H. (2020, October 1). Plant thief nabbed in
Pangasinan town. Philippine News Agency.
https://www.pna.gov.ph/articles/1117230
Austria, V. (2020, December 23). Plant poaching is
ruining our flora and fauna, and we’re all responsible.
FreebieMNL. https://freebiemnl.com/2020/09/plant-
poaching-is-ruining-our-flora-and-fauna-and-were-
all-responsible/
Barnett, T. (2021). StackPath. Gardeningknowhow.Com.
https://www.gardeningknowhow.com/garden-how-
to/info/how-does-poaching-affect-plants.htm
Boardman, S. (2020, February 4). The Importance of
Developing a Sense of Belonging. Lifeskills.
https://www.lifeskillsgroup.com.au/blog/belonging
Calzado, C. A. (2021, April 21). 24 of the Most Expensive
Plants in the Philippines You Can Add to Your
Garden. Realliving.Com.Ph.
10
https://www.realliving.com.ph/home-
improvement/gardening/most-expensive-plants-in-
the-philippines-a00010-20210421-lfrm
Chin, M. (2020, August 28). The Plantito/Plantita
Wanna-Be (Plant Parenting). Unique Philippines.
https://www.uniquephilippines.com/the-plantito-
plantita-wanna-be-plant-parenting/
Cities after COVID-19: how trees and green
infrastructures can help shaping a sustainable future.
(2020, May).
https://flore.unifi.it/retrieve/handle/2158/1193852/48
0669/Ferrini_Gori_Cities%20after%20Covid-19_pre-
print_2020.pdf
Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report
– 82. (2020, April).
https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/3317
80/nCoVsitrep11Apr2020-eng.pdf
Dostler, G. (2017, October 26). 5 Reasons Indoor Plants
Make You Happier. Plantscapers.
https://plantscapers.com/5-reasons-indoor-plants-
make-you-happier/
George, L. (2020, January 24). A Brief History Of
Houseplants — La Résidence · Plant Care Tips and
More. La Résidence.
https://blog.leonandgeorge.com/posts/brief-history-
of-
houseplants#:%7E:text=According%20to%20the%20
Encyclopedia%20Brittanica,in%20outdoor%20space
s%20and%20courtyards
Gnome, T. B. (2020, May 30). The History and Evolution
of Gardens. The Backyard Gnome.
https://thebackyardgnome.com/history-and-
evolution-of-gardens/
Lee, J. (2020, August 1). Covid-19 has led to a botanic
boom in Singapore as more people become plant
parents to relieve stress. The Straits Times.
https://www.straitstimes.com/lifestyle/home-
design/covid-19-has-led-to-a-botanic-boom-in-
singapore-as-more-people-become-plant
Lee, S. (2017, July 13). Why Indoor Plants Make You Feel
Better. NBC News.
https://www.nbcnews.com/better/health/indoor-
plants-can-instantly-boost-your-health-happiness-
ncna781806
Malasig, J. (2020, December 31). Plantitos and plantitas
alert: How you can avoid plant poaching in indoor
gardening. Interaksyon.
https://interaksyon.philstar.com/hobbies-
interests/2020/12/31/182925/plantitos-and-plantitas-
alert-how-you-can-avoid-plant-poaching-in-indoor-
gardening/?fbclid=IwAR1A1DYZ5bTaNkJv8L6AxX
rohSqY0Vk6FPo6SB8b2qzNCbXlZSsIsojn_IA
Mayuga, J. L. (2020a, October 2). New threat to wild
plants: Ornamental gardening | Jonathan L. Mayuga.
 11

BusinessMirror.
https://businessmirror.com.ph/2020/10/04/new-
threat-to-wild-plants-ornamental-
gardening/?fbclid=IwAR33f-OwlOk4K5HCdigAS-
W4SmWLDXQ8OK7fCzlg45ai6qhGz2DAjbLT554
Mayuga, J. L. (2020b, October 7). Public urged to report
“plantitos, plantitas” gathering wild plants sans
DENR permit | Jonathan L. Mayuga. BusinessMirror.
https://businessmirror.com.ph/2020/10/07/public-
urged-to-report-plantitos-plantitas-gathering-wild-
plants-sans-denr-
permit/?fbclid=IwAR31oFNaix4gVzGyC54HLJM4Q
1v3Lw8yWLPbU2Z1J3xatD8N-rNibRBU8AY
Panchal, N., Kamal, R., Cox, C., & Garfield, R. (2021,
April 14). The Implications of COVID-19 for Mental
Health and Substance Use. KFF.
https://www.kff.org/coronavirus-covid-19/issue-
brief/the-implications-of-covid-19-for-mental-health-
and-substance-use/
Realising the value of greenspace: A planner’s
perspective on the COVID-19 Pandemic. (2020).
http://orca.cf.ac.uk/132103/1/TPR%20-
%20Realising%20the%20value%20of%20greenspace
.pdf
S. (2020a, December 14). For plantitos and plantitas,
plant is the new currency in this time of pandemic.
Sunstar.
https://www.sunstar.com.ph/article/1880016/Pampan
ga/Lifestyle/For-plantitos-and-plantitas-plant-is-the-
new-currency-in-this-time-of-pandemic
Spirgen, K. (2020, June 3). Houseplant mania. Nursery
Management.
https://www.nurserymag.com/article/houseplant-
mania-indoor-plants-trends-2020-june/
Wakefield, R. (2020, November 25). Gardening will keep
you well during the coronavirus pandemic. AIPH.
https://aiph.org/latest-news/gardening-will-keep-you-
well-during-the-coronavirus-pandemic/
Z. (2020b, November 21). What Is Indoor Gardening?
Dengarden - Home and Garden.
https://dengarden.com/gardening/What-Is-Indoor-
Gardening
 12

whom he might collaborate as part of the research

process.
APENDIKS A • Any summary interview content, or direct
Liham sa Pakikipanayam quotations from the interview, that are made
Research Title: The Rise of Plantitos and Plantitas: available through academic publication or other
Understanding the trends of Indoor Gardening academic outlets will be anonymized so that you
during the COVID-19 Pandemic cannot be identified, and care will be taken to
ensure that other information in the interview that
could identify yourself is not revealed
Research Investigators: • All or part of the content of your interview may
BUMATAY, Jake Harvey C. be used in the following: in academic papers,
CHENG, Gabrielle Joaquin A. policy papers, or news articles.
GALANG, Clarence Jake R.
VILLANUEVA, Jhang Marlon III A. APENDIX B
FLORES, Hannah Mae A. Lipon ng Katanungan sa Pakikipanayam
MILADO, Jomel Francesca C.
PEÑAFLOR, Jessmine Andrei R.
I. Para sa mga kolektor ng halaman
TORRES, Ianne Nicole P.
1.Do you consider yourself a plantito/ plantita? How so?
Main Objective: Why are the respondents drawn to
2.Since when or how long did you start your garden?
indoor gardening in the COVID-19 Pandemic?
3.What are the methods that you use in order to sustain
Research Participants name:
the health and growth of your plants?

4.What are the kinds/ types of plant that were in

Good day Respondent!
demand/became popular during the pandemic? How do
We are students of Grade 11- Saint Martin de Porres
you feel if you didn’t get to purchase the popular plant
of Saint Louis College. We are currently conducting a
that you want?
study entitled THE RISE OF PLANTITOS AND
PLANTITAS: UNDERSTANDING THE TRENDS
5.What type of plants did you grow when you first
OF INDOOR GARDENING DURING THE COVID-
started?
19 PANDEMIC. In this regard, we request for your
voluntary participation in this activity for our subject
6.What makes you enjoy indoor gardening?
Filipino.
7.Do you have friends who are into gardening the same as
The interview will take 10-15 minutes. We don’t
you? How do they help or support you? How does it make
anticipate that there are any risks associated with your
you feel as a plantito/plantita?
participation, but you have the right to stop the interview
or withdraw from the research at any time.
8.What got you into gardening in the first place?
Furthermore, in the event that you have other
9.Are you happy with what you’re doing? Are you having
concerns, a consent form in which your rights are
a hard time keeping and caring for the plants in good
elaborated is attached in this letter.
shape? Explain.
• The actual interview will be recorded and will be
kept confidential.
10.What are the things you want to share/advise you want
• Out of the interview, a transcript will be
to tell to those people who want to take care of plants?
produced.
• You will be given the copy of transcript and will
11.What are your suggestions to the concerned individual
be given the opportunity to correct any factual
about taking care of plants while climate change is very
errors.
relevant these days?
• The transcript of the interview will be analyzed
by researchers as research investigator.
• Access to the interview transcript will be limited
II. Para sa mga nagbebenta ng halaman
to the researchers and academic colleagues with

1.What is the name of your business and what are the
things that you sell?
2. When did you start your business? What made you start
a business in plant selling? Why didn’t you have an
interest in other kinds of business, for example having
computer shop and the like?
3.What can you say about the trend of gardening during
the pandemic?
4. How did the trend of gardening during the pandemic
affect you and your business?
5.What struggles did you encounter as a plant business
owner during the pandemic? How did you overcome it
and what did you learn from it?
6.Would you recommend anyone to try indoor gardening?
If so, why? What would be your advice for them?
III. Para sa eksperto
1.A respondent said that seeing their garden relieves
stress and calms their soul especially when they just came
home from work.
Why does indoor gardening make them feel that way?
What are the benefits of indoor gardening when it comes
to mental and emotional health? Does it have to do with
Maslow’s Hierarchy of Needs?
1.2 Does stress reduction theory have to do anything
with gardening as a stress-reliever for some?
2. What is the importance of people-plant interaction
during this pandemic? Does it have to do with Biophilia
theory?
3. What is the importance of stress management?
4.What is the importance of having a hobby or keeping
oneself busy during this pandemic?
5.When indoor gardening started to get trending during
this pandemic, a lot of people became plantitos and
plantitas. Some even rekindled their love for gardening
and some even expanded their collection with more
colorful, diverse, and unique plants. How were they
influenced? Does it have something to do with
Bronfenbrenner’s bioecological theory?
5.1 Are there any other theories po ba that explain
why people are quick to hop on trends?
13
6.These are some examples of problems among plantitas
and plantitos that they might have experienced when
indoor gardening started to get trending during the
pandemic.
Example:
a. This person wants to buy expensive plants that
they see on the internet but they don’t have
enough money. They borrowed money from
someone they know just to buy that plant
b. This person really loves collecting plants and
they want to get those beautiful and in-demand
plants but they can’t get it. They feel sad and
might be discouraged because they can’t have
what they want / others have.
Why do some people get pressured to keep up with
trends? What could be a good solution for these? Is indoor
gardening still recommended even with these kinds of
possible problems might surface?
APENDIKS C
Transkripsiyon ng Pakikipanayam
I. Mga kolektor ng halaman
1. Do you consider yourself a plantito/ plantita? How
so?
Partisipant 1: Yes, because I love plants and flowers.
Partisipant 2: Yes, because I love planting.
Partisipant 3: Yes, because I’m addicted to plants.
2.Since when or how long did you start your garden?
Partisipant 1: Last year March 2020.
Partisipant 2: Since 1980 when our house was built
Partisipant 3: I started to build my garden year 2000.
3.What are the methods that you use in order to
sustain the health and growth of your plants?
Partisipant 1: Watering every morning.
Partisipant 2: Cuttings and Cultivate. Water the plants
then place in an airy and clean place.
Partisipant 3: By watering them regularly, checking the
soil, taking out the dried leaves and weeds, and giving
them fertilizers.
4.What are the kinds/ types of plant that were in
demand/became popular during the pandemic? How
do you feel if you didn’t get to purchase the popular
plant that you want?

Partisipant 1: Palmera, Gumamela, Aloevera. I’ll try my
best to find that kind of plant.
Partisipant 2: Mayanas, Ivy Plants, Snake Plants and
Kalachuchi. It is okay for me and I have no extra budget
for expensive plants.
Partisipant 3: Rubber tree, monstera, fiddle leaf,
begonia, and alocasia. I feel sad and depressed because I
really love collecting and taking care of plants.
5.What type of plants did you grow when you first
started?
Partisipant 1: Aloevera and Palmera
Partisipant 2: Kalachuchi and Elephant Ear Plant
Partisipant 3: Hindi mo na maalala dahil matagal na
noong nagsimula ako pero ang naalala ko ay binigyan ako
ng nanay, ng mga buto na itanim ko daw at alagaan
6.What makes you enjoy indoor gardening?
Partisipant 1: It takes away my boredom.
Partisipant 2: Plants are stress reliever.
Partisipant 3: It relieves stress and calms my soul lalo na
kapag galing sa trabaho tapos madadaanan mo yung
garden.
7.Do you have friends who are into gardening the same
as you? How do they help or support you? How does
it make you feel as a plantito/plantita?
Partisipant 1: Yes they give me advice and plants too.
Partisipant 2: They share to me some plants.
Partisipant 3: Yes. By bartering and trading plants.
When they buy plants that I haven’t got yet, they buy or
get it for me.
8.What got you into gardening in the first place?
Partisipant 1: It takes away my stress and It is pleasant
in my eyes.
Partisipant 2: I got into gardening because it is one way
of beautifying our house outside and inside
Partisipant 3: I love green surroundings or simply,
nature.
9.Are you happy with what you’re doing? Are you
having a hard time keeping and caring for the plants
in good shape? Explain.
Partisipant 1: Yes, no because I love what I am doing.
Partisipant 2: Yes.I’m happy, no because if you love
planting you enjoy doing it.
14
Partisipant 3: Yes. Sometimes, when pests eat their
leaves, and the chickens of my tatay (husband) destroy
their soil.
10.What are the things you want to share/advise you
want to tell to those people who want to take care of
plants?
Partisipant 1: Enjoy and check them everytime.
Partisipant 2: My advice is they should take care of their
plants.
Partisipant 3: Just love what you’re doing.
11.What are your suggestions to the concerned
individual about taking care of plants while climate
change is very relevant these days?
Partisipant 1: Search what is good for your plants.
Partisipant 2: They should place their plants under a
shade to protect them from over exposure from the sun
and also from heavy rain.
Partisipant 3: Learn and study what your plants want and
don’t want.
II. Para sa mga nagbebenta ng halaman
1.What is the name of your business and what are the
things that you sell?
Partisipant 4: Maxi’s Garden. Parang maliit na business
ko lang ito dahil nasa bahay lang ako lalo na at matanda
na. Nagbebenta ako ng iba’t ibang uri ng halaman.
Partisipant 5: Ang pangalan ng business namin ay
“Paraangan ni Pareng” and we sell different kinds of
ornamental plants.
2. When did you start your business? What made you
start a business in plant selling? Why didn’t you have
an interest in other kinds of business, for example
having computer shop and the like?
Partisipant 4: July 2017. Nagsimula akong magbenta
dahil masyado nang marami ang mga halaman ko sa
garden. Tapos napag usapan namin ng anak ko na ibenta
yung iba dahil sayang naman. Sa edad kong 68, ito na lang
siguro ang pwede kong pagkaabalahan.
Partisipant 5: We started our business during the
pandemic. We have a lot of plants in our backyard and we
really love planting. When the pandemic started or the
quarantine lockdown started, what we've done is to plant
many ornamental plants so we have many ornamental
plants. I don’t think that I can have those businesses like
computer shops because in this business I have passion
and also my family loves planting plants and I do not

need a lot of money to put up this business.
Nagtutulungan kami kaya lumago ang business namin
tapos masaya pa kami sa business na ito.
3.What can you say about the trend of gardening
during the pandemic?
Partisipant 4: I’m happy na maraming nahihilig sa
paghahalaman at mas nabibigyang pansin ang nature.
Partisipant 5: Tumaas siya because everybody is
encouraged to plant in their backyards and not only
vegetables but also ornamental plants. So, everybody
became aware of the environment, they started planting in
their own backyard.
4. How did the trend of gardening during the
pandemic affect you and your business?
Partisipant 4: Syempre mas maraming bumili, lalo na
yung mga kaibigan ng mga apo ko.
Partisipant 5: Ang trend sa gardening tumaas siya sa
lahat ng kapitbahay. Everybody, but then in business
tumaas din kasi people now plant plants not only
vegetables but then pati ornamental plants kaya maraming
bumibili. Maraming nagtatanim gusto bumili kahit medyo
mahal na siya, sige pa rin sila. Kasi naging lovers of plant.
Kung nakikita mo halos lahat ng bahay ngayon marami
silang tanim na ornamental plants at meron pa galing sa
ibang lugar para bumili lang ng mga halaman.
5.What struggles did you encounter as a plant business
owner during the pandemic? How did you overcome it
and what did you learn from it?
Partisipant 4: During the pandemic, dahil matanda na
din ako, nahirapan akong contactin yung mga bibili kaya
yung mga anak ko at apo ko ang nakikipag usap sa mga
gustong bumili ng halaman.
Partisipant 5: Ang struggles, your plant should be
somewhat unique, maganda kasi there is competitions
already hindi ikaw nalang nagtitinda marami na rin ang
nagtitinda. Tapos yung mga customers mo naghahanap
sila ng magagandang variety yung mga sinasabi nilang
mga rare. Kaya yun ang struggles ng business na ito and
there is a very big competition. And to overcome it
we just take it lightly kasi yung purpose mo naman dito
hindi lang yung para kumita kundi kung ito rin naman
passion ko and ganun rin ang business may ups and
downs. We take it lightly.
6.Would you recommend anyone to try indoor
gardening? If so, why? What would be your advice for
them?
15
Partisipant 4: Oo. Para sa akin, it gives me happiness.
Kaya siguro para sa iba, makakatulong ito para
mabawasan ang stress. Pwede din ito pagkakitaan. Para sa
mga gustong sumubok, alagaan at pahalagahan ang mga
alagang halaman at syempre alamin kung paano ang
tamang pangangalaga dito.
Partisipant 5: Oh yes i encourage everybody to plant kasi
iba yung feeling mo kapag nagtatanim ka as it grows
nakikita mo siyang lumalago, gumaganda iba rin yung
feeling dahil sabi nga ng iba pang tanggal stress daw and
it is even from psychologist yun yung nirecommend niya
cause you should have plants kasi iba yung feeling mo
kapag gumaganda yung plants mo tapos you can make a
business out of those plants. So, I encourage everybody to
try planting kasi maganda sa pakiramdam at makakapera
ka pa yun yung kagandahan niya.
III. Para sa eksperto
1.A respondent said that seeing their garden relieves
stress and calms their soul especially when they just
came home from work.
Why does indoor gardening make them feel that way?
What are the benefits of indoor gardening when it
comes to mental and emotional health? Does it have to
do with Maslow’s Hierarchy of Needs?
Partisipant 1: Ahh. I can relate to what the respondent
said. Gardening is really a stress-reliever and an enjoyable
activity for those who have the passion for it. It has to do
with being able to do something that interests you and you
have passion for, that is the secret why gardening is good
for mental health of those who are plant lovers. They are
able to express themselves through gardening. One more
reason is that, working outdoors, in nature, does wonder
whether you're plant lover or not. You can look it up in
studies. working in nature enhances your mood, relaxes
you, even improves your physical health and immunity.
In relation to Maslow's Theory, I am not really sure what
need is being satisfied, but I would guess it's a higher
order need. Actually, I'd say its self actualization because
in gardening you do something that is fueled by passion.
In that case, you are expressing your inner self, and you
are in discovery of who you really are.
1.2 Does stress reduction theory have to do
anything with gardening as a stress-reliever for some?
Partisipant 1: Yes. I think the basic tenet of SRT is how
natural environments can help in reducing stress. We,
humans, are naturally attracted to nature. If we don't go

against that tendency and if we allow ourselves to
immerse in nature, we do our minds and bodies good.
2. What is the importance of people-plant interaction
during this pandemic? Does it have to do with
Biophilia theory?
Partisipant 1: Yes. I guess. Because these times are so
stressful, we found a way back to nature and that is
through planting. More people now recognize the healing
power of nature. And even if some have to make do with
small spaces and limited resources, they still find way to
enjoy it. Humans are not really meant for urban living. We
need nature whether we recognize or not. It may not be
apparent for us but deep down I believe this is true.
3. What is the importance of stress management?
Partisipant 1: To the person who is suffering from
emotional pain or stress, happiness/relief means the world
or life. In short, effective stress management will allow
one to live happily even through adversity. That's why it's
important. We cannot enjoy life if we are constantly
stressed. We cannot have warm and meaningful
relationships if we are always in pain. The quality of our
lives sometimes depends on how well we handle stress.
4.What is the importance of having a hobby or keeping
oneself busy during this pandemic?
Partisipant 1: It gives us a space to free ourselves of our
worries even for a while. It allows us to express ourselves
in a way that is meaningful for us. It gives us a chance to
discover ourselves.
5.When indoor gardening started to get trending
during this pandemic, a lot of people became plantitos
and plantitas. Some even rekindled their love for
gardening and some even expanded their collection
with more colorful, diverse, and unique plants. How
were they influenced? Does it have something to do
with Bronfenbrenner’s bioecological theory?
Partisipant 1: I think the surge of interest has something
to do with current trend. Some maybe had the passion but
the craze kindled it even more. But I don't think
Bronfenbrenner's Theory has something to do with it. The
said theory is all about human development.how one a
child's development is affected by their immediate
environment.
5.1 Are there any other theories po ba that
explain why people are quick to hop on trends?
16
Partisipant 1: Not so sure of any specific theory but you
can consider theories on conformity, effect of social
media on behavior, and the like, popularity, and the like.
6.These are some examples of problems among
plantitas and plantitos that they might have
experienced when indoor gardening started to get
trending during the pandemic.
Example:
a. This person wants to buy expensive plants that
they see on the internet but they don’t have
enough money. They borrowed money from
someone they know just to buy that plant
b. This person really loves collecting plants and
they want to get those beautiful and in-demand
plants but they can’t get it. They feel sad and
might be discouraged because they can’t have
what they want / others have.
Why do some people get pressured to keep up with
trends? What could be a good solution for these? Is
indoor gardening still recommended even with these
kinds of possible problems might surface?
Partisipant 1: I think there's a possibility of being
addicted to buying plants just like there is in shopping, of
course the reason is because some people think that if they
have this or that, they will become happier. Well, this is
true but only for the short term because after the elation
has subsided, they will again crave for the "next best
thing." The solution for this is first to become aware of
this destructive habit. Then maybe the person can exercise
some self restraint until they are disciplined enough. Even
passions sometimes have to be bridled.
APENDIKS D
Curriculum Vitae
BUMATAY, Jake Harvey C.
Pandan, Bacnotan, La Union
09054819380
akobumats@gmail.com
Educational Attainment
Senior High School Education
Science, Technology, Engineering, and Mathematics
(STEM)
Saint Louis College
City of San Fernando La Union
September 2020- Present
 17

High School Education High School Education

Saint Louis College Supo National High School
City of San Fernando La Union Supo, Tubo, Abra
June 2020 March 2020
Grade School Education
Saint Anthony Montessori, Inc. Grade School Education
Bacnotan, La Union Supo Elementary School
March 2016 Supo, Tubo, Abra
March 2016

VILLANUEVA, Jhang
CHENG, Gabrielle Joaquin A. Marlon II A.
Biday, La Union Pagdaraoan, City of San
09685908650 Fernando, La Union
gabjoaquin160@gmail.com 09171493306
villanuevajhang@gmail.com
Educational Attainment
Senior High School Education
Science, Technology, Engineering, and Mathematics
(STEM) Educational Attainment
Saint Louis College Senior High School Education
City of San Fernando La Union Science, Technology, Engineering, and
September 2020- Present Mathematics (STEM)
Saint Louis College
High School Education City of San Fernando La Union
Saint Louis College September 2020 - Present
City of San Fernando La Union
June 2020 High School Education
Saint Louis College
Grade School Education City of San Fernando La Union
Felkris Academy, Inc June 2020
Lingsat, La Union
March 2016 Grade School Education
Gifted Learning Centre
San Fernando La Union
April 2016
GALANG, Clarence Jake R.
Supo Tubo, Abra
09157514453
cjcj39756@gmail.com

Educational Attainment
Senior High School Education
Science, Technology, Engineering, and
Mathematics
(STEM)
Saint Louis College
City of San Fernando La Union
September 2020- Present
 18

FLORES, Hannah Mae A.

Pagdaraoan, City of San
Fernando, La Union PEÑAFLOR, Jessmine
Andrei R.
09155113807
Lioac Norte, Naguilian, La
floreshamae@gmail.com
Union
09564088434
Educational Attainment pjessmine1025@gmail.com
Senior High School Education
Science, Technology, Engineering, and Mathematics Educational Attainment
(STEM) Senior High School Education
Saint Louis College Science, Technology, Engineering, and Mathematics
City of San Fernando, La Union (STEM)
September 2020 - Present Saint Louis College
High School Education City of San Fernando La Union
Saint Louis College September 2020 - Present
City of San Fernando, La Union High School Education
June 2020 Christ The King College
Grade School Education City of San Fernando La Union
South Central Integrated School May 2020
City of San Fernando, La Union Grade School Education
March 2016 St. Augustine School of Naguillian
Naguilian La Union
March 2016

MILADO, Jomel Francesca C.

San Martin, Bacnotan, La Union
09088848720 TORRES, Ianne Nicole P.
jomelmilado@gmail.com Ili Norte San Juan, La Union
09666049144
s.iannentorres@gmail.com
Educational Attainment
Senior High School Education Educational Attainment
Science, Technology, Engineering, and Mathematics Senior High School Education
(STEM) Science, Technology, Engineering, and Mathematics
Saint Louis College (STEM)
City of San Fernando La Union Saint Louis College
September 2020 - Present City of San Fernando La Union
High School Education September 2020 - Present
Saint Louis College High School Education
City of San Fernando La Union Saint Louis College
June 2020 City of San Fernando La Union
Grade School Education June 2020
Saint Louis College
Grade School Education
City of San Fernando La Union
Holy Angels Montessori and Learning Centre
March 2016
San Juan La Union
April 2016