Equivalence in Translation

Maraming dalubhasa ang nagbigay ng kani-kanilang teorya at paniniwala

patungkol sa Equivalence Translation. Bawat isa ay nagpahayag ng kahalagahan nito
tungo sa mas maayos na pagsasalin ng eksakto at pagsasaling nakabatay sa kung ano
ang nais sabihin ng nagsasalita sa orihinal teksto. Ilan sa mga dalubhasang ito ay sina
Vinay and Darbelnet na nagpahayag tungkol sa konsepto ng Equievalence in
translation. Nagbunsod ang kanilang sa pagkakalikha nila ng sariling konsepto na
tinawang nilang Direct at Oblique translation. Ang nauna ay tumutukoy sa literal na
pagasasalin ng teksto at ang sumunod naman ay sa malayang pagsasalin. Sa literal na
pagsasalin ay tinutukoy nila ang kahalagahan ng panghihiram ng wika mula sa isasaling
wika patungo sa isinaling wika. Samantala, ang malayang pagsasalin naman ay
nakatuon sa pagsasalin sa mensaheng nais iparating ng isinaling wika. Samakatwid,
ang Equivalence translation ay nakatuon sa dalawang konspeto. Ang pagsasaling
animoy replica ang isang isinaling wika ng wikang orihinal na teksto . Kung
magkagayon, hindi mawawala ang at mapananatili ang istilong ginamit sa orihinal na
teksto kung isasalin ito sa ibang wika. Sa kabilang banda, kung ang isasalin naman
halimbawa ay tulad ng mga literaturang komposisyon, ang Equivalence translation nito
ay maaring tingnan hindi sa imahe ng teksto kundi sa ibig ipahiwatig nito. Halimbawa
ang idyomang comme un chien dans un jeu de quilles ay may literal na saling like a
dog in a set of skittles ay maarin namang isalin nang like a bull in a china shop.

Isa pang dalubwika ang nagpahayag ng kaniyang paghihinuha tungkol sa

kasalimuotan ng Equivalence translation. Si Ramon Jakobson(1959) ay nagsabi sa
kanyang aklat na walang eksaktong katumbas ang isang salita sa iba pang salita
(Jakobson, 1959/2000, p. 114). Ibinigay niyang halimbawa ay ang salitang cheese na
walang eksaktong katumbas na salin sa mga Ruso dahil syr ang salitang ginamit nila
upang tukuyin ang keso. Ayon kay Jakobson, kung ilalagay natin ito sa lingwistikong
dulog, ang pagsaalin ay posible ka kabila ng kultural at grammatical na pagkakaiba ng
orihinal na teksto at ang saling teksto. Dapat ay maunawaan at huwag kakaligtaan ng
tagapagsalin na ang lingwistikong dulog sa pagsasalin ay may limitasyon kaya marapat
lamang na tumingin sa iba pang kaparaanan upang hindi mawala ang mensahe ng
isinaling teksto. Dagdag pa ni Jokobson.

Hindi makokompleto ang isang sulatin kung wala ang pangalan ni Peter
Newmark at ang kanyang mga pagsusuri patungkol sa pagsasalin. Isa si Newmark sa
may masidhing pagnanais at may adbokasiyang maging isang propesyonal ang mga
tagapagsalin. Siya ang nagpalit sa terminong formal at dynamic Equivalence na ginamit
ni Eugene Nida at pinalitan ng Semantic at Communicative translation. Ipinaliwanag
niya ang malaking pagkakaiba ng dalawang uri ng pagsasalin. Ang nauna ay tumutukoy
sa mensahe ng teksto samantala, ang sumunod naman ay tumutukoy sa magiging
epekto ng mensahe sa babasa nito. Samakatuwid, ang Semantic translation ay
nagpapanatili ng katangian ng orihinal na teksto hanggat maari ang epekto nito sa
teksto ay maaring magdulot ng tinatawag na over-translate. Samantalang ang
Communicative translation naman ay nakatuon sa kapakanan ng mga babasa at
matugunan ang tunay na pangangailangan nito. Maari namang magkaroon ito ng
tinatawag na under-translate. Kung susuriin, ang Semantic translation ay nakatuon sa
pagpapahalaga ng tagapagsalin sa sumulat ng teksto o sa awtor samantalang sa
babasa naman ang tuon ng Communicative translation.
 Prescriptive and Descriptive Translation
Ang wika ay nagbabago. Ito ang isa sa mga katangian ng wika na hindi natin
mapasusubailan. Ngunit habang ang mga dalubwika ay nakatuon sa paniniwalang tayo
ay dapat sumusunod sa itinatakdang pamantayan sa pagsulat man o sa pagsasalin,
patuloy pa ring nakagapos ang kamay nating mga sumusulat na dapat tayong sumunod
pamantayan kung paano tayo susulat. Dapat tayong sumunod sa itinatakdang opisyal
na pamantayan sa pagsulat. Ito ang tinatawag nating Prescritive language o translation
kung pagsasalin ang pag-uusapan. Samanatala, Ang Descriptive language naman ay
tumutukoy sa lingwuheng ginagamit natin sa pang-araw-araw nating
pakikipagtalastasan. Wikang karaniwang taliwas sa itinatakdang pamantayan kung
paano gagamitin ang salita sa pangungusap. Salitang karaniwang ginagamit ng mga
ordinaryong mamamayan, ng mga taong hindi dalubhasa sa wika. Ang pagkakaiba ng
dalawang porma ng wikang ito ay malinaw. Kaya naman, marapat ding maging malinaw
sa manunulat kung paano babalansehin ang dalawang ito. Wala dapat nasasagasaang
panig. Ang manunulat ay dapat na nagsasaalang-alang ng pagamit ng wasto at
tinakdang paraan batay sa pamantayang sinusunod sa pagsulat habang isinasaalang
alang ang kapakanan ng mga bumabasang hindi nakauunawa ng sobrang paggamit ng
pormal na salita. Dapat ay maingat din siya sa kapakanan ng bumabasa upang higit
niya itong maintindihan kahit hindi siya dalubhasa sa wika at hindi ganoon kalawak ang
kaalaman dito. Kahit hindi na siya tumngin sa diksyonaryo ay mauunawan pa rin niya
ang mensahe ng teksto. Sa pagasasalita at pagsulat, Filipino man ito o Ingles,
tinatawag natin ang dalawang uri ng wikang ito bilang pormal at impormal na wika.
Kaya naman, masasabi nating ang pagsasalin bilang partikular na aspekto ng wika ay
hindi madaling Gawain ngunit may masalimuot na konseptong dapat masusing pinag-
aaralan ng isang dalubwika upang matimbang ang kahalagahan ng paggamit ng
dalawang magka-ibang paraan maaaring sa magkaiba o sa iisang teksto. Ito man ay
pagsasaling may knalaman sa teknikal na aspekto ng eukasyon, medisina, siyentipiko,
negosyo, patalastas at iba pang midyum na maaring gamitin ang dalawang paraan sa
iisang teksto. Dapat na magkaroon ng mas malalim na pag-aaral at pagsasanay ang
isang tagapagsalin upang maisaalang-alang ang mga salik na nauna ng nabanggit.

Upang maiskatuparan ang isang matagumpay na pagsasalin, dapat ay

amayroon malalim na pag-unawa ang isang tagapagsalin sa mensahe ng orihinal na
tekstong nais isalin habang mahigipit na sinusunod ang mga itinakdang pamantayang
pang gramatika o pamantayan sa pagsasalin. Tandaan na ang dapat na sinusunod ay
ang pamanyanag itinatakda ng target na wikang gagamitin sa pagsasalin habang
nakauon ang pansin sa mensahe ng orihinal na teksto. Upang maisakatuparan ang
mga ito nararapat na isaalang-alang ng tagapagsalin ang ilang mga alituntunin.

Nararapat na malaman ng tagapagsalin ang preskiptiv na pamantayan ng

orihinal na teksto.

Dapat nalalaman din niya ang mga ekseption ng nasabing pamantayan.

Nararapat na malaman ng tagapagsalin ang preskiptiv na pamantayan ng target

na wika.

Dapat alam dind niya ang mga ekseption ng nasabing pamantayan ng target na
wika.

At, bagamat informal ang dulog, nararapat na malaman ng tagapasalin kung alin
ba ang mas katanggap-tagap na level ng pagiging informal nito depende sa
pamantayang itinatakda ng target na wika.

Sa pamamagitan ng kaalaman sa mga nasabing salik, ang isang mahusay na

tagapagsalin ay matagumpay na makabubuo ng isang obrang may pagsasaalang-alang
ng mensahe at level ng pagiging informal ng wika. Nagreresulta ito ng isang produktong
sumsunod nang may kawastuhan sa bawat aspektong nakasaad sa orihinal na teksto.
 Metaphor Translation
Kung susuriin natin ang Methapor o metapora batay sa interpretasyong ibinigay
ni Peter Newmark sa kanyang aklat na A Textbook of Translation (1988), inilarawan niya
ito sa ilang kaparaanan. Ayon sa kanya, ito raw ay ang kahit na anong matalinhagang
pahayag : maaaring salitang ginamit sa isang matalinhagang paraan. Halimbawa, Ang
wikang French na natre na isinalin sa isang matalinhagang paraan ay call forth. Maaari
rin itong pagsasatao ng isang konsepto tulad ng pahayag sa Ingles na modesty forbids
me. Kung susurin ang mga paglalarawang ito ni Newmark, ang metapora ay maaring
kumatawan hindi lamang sa salita ngunit sa lipon ng mga salita, pahayag, isang
pangungusap o maging isang buong teksto. Kung sa gamit naman, matutukoy natin ang
metapora sa dalawang gamit ayaon kay Newmark. Ito ay ang tinatawag niyang
Connotative at Aesthetic. Ang nauna ay tumutukoy sa kakayahan ng metapora na
maglarawan ng konkreto at di-konkretong konsepto. Samantalang ang sumunod naman
ay tumutukoy sa kakayahan ng metaporang magbigay sa mambabasa ng
pagpapahalaga sa kagandahan o sining ng isang teksto na nagbibigay ng mas malalim
na interes upang basahin ito. Ang mga iskolar sa wika ay nagsasabing sa metapora,
hindi maaring paghiwalayin ang dalawang konseptong ito. Ang kaisahan ng anyo at
nilalaman, pangkaisipan at pagpapahalaga sa kagandahang taglay ng isang teksto.

Ayon pa kay Newmark, kung magsasalin ng isang metapora matrapat lamang na

malaman ng tagapagsalin ang relasyon ng dalawang konseptong pinaghahambing.
Dapat ding malaman ng tagapasalin kung ang paghahambing ba o pagpapahulugan ng
isang bagay ay konotatibo o denotatibo. Bukod ditto, dapat isaaalang alang din ng
tagapagsalin sino ba ang magbabasa ng tekstong isinalin.
 Si Newmark ay nalahad ng anim na uri ng metapora. Tinatawag ito sa Ingles na:
dead, clich, at stock.

Ang Dead Metaphor ay inilarawan niya bilang isang metaporang walang

talinhaga. Ito ay madalas na ginagamit upang ilarawan ang espasyo, kalupaan, at
Gawain ng mga tao. Ginagamit din ito ito upang tukuyin ang bahagi ng katawan, natural
na mga pangyayaring nagaganap sa ibabaw ng lupa, at mga di-konkretong konspetong
astronomiko. Tulad halimbawa sa wikang Ingles tulad ng field, top, foot,mouth, arm, fall,
rise at iba pa. Halimbawang pahayag: Foot of the mountain at field of human
knowledge.

Ang Metaphors-clichs (ayon kay P. Newmark) ay mga Metaporang nawawala

ang masining na kagandahan at madalas na ginagamit bilang konotatibong
pagpapakahulugan sa isang salita o lipon ng mga salita.

Ang Stock metaphors naman ay ang metaporan nagtataglay ng kakayahang

maglarawan ng kongkreto at di-konkretong konseptong nagtagtaglay ng emosyonal na
impak sa mga mambabasa. Hindi katulad ng dead methapor nagtataglay din ito ng
pagpapahalaga sa kagandahan ng teksto.
 Translation: Process and Product
Ayon kay Roger T. Bell ang pagsasalin ay isang proseso at resulta ng pagsasalin
ng impormasyon ng isang lengguwahe tango sa isa pa. Ang layunin nito ay muling
makabuo ng eksaktong produkto na halaw sa orihinal habang pinananatili ang
gramatikal na aspekto ng lengguwahe ganoon na rin ang lexical na katangian nito sa
pamamagitan ng paghahanap ng katumbas na salin para sa orihinal na teksto
samantalang pinananatili ang makatotohanang impormasyong taglay nito. Sa
paglalarawang ito ni Bell sa pagsasalin bilang proseso at resulta ay hindi nalalayo sa
konsepto ng Equivalence translation na kanyang rin inilarawan sa kanyang mga pag-
aaral.

Sa naunang talata ay inilarawan ni Bell ang pagsasalin sa dalawang konsepto.

Ngunit sa katotohanan ay maaring bigyan ng mas malalim na pagpapakahulugan ang
pagsasalin gamit ang tatlong konsepto. Una, ang pagsasalin bilang proseso o mas
mainan na tawagin ito bilang isang gawain kaysa isang nahahawakang bagay. Ikalawa,
isang pagsasalin bilang produkto ng proseso ng pagsasalin. Halimbawa nito ay ang
isang naisaling teskto. Ikatlo, Pagsasalin bilang isang abstrak na konseptong
sumasaklaw sa pagsasalin (Proseso ng pagsasalin) at sa produkto ng nasabing
proseso.

Sa mga paglalarawang ito, ipinakikita rin ni Bell ang kahalagahan ng papel na

ginagampanan ng isang tagapagsalin. Tinukoy niya sa kanyang pag-aaral ang
resposibilidad ng isang tagapagsalin. Sila ay kaiba sa isang bihasa sa
pakikipagtalatasan. Sila ay may papel sa mundo ng komunikasyong ng dalawang
magkaibang wika bilang tagapamagitan, kabahagi o sangkot sa pakikipagtalastasan ng
dalawang magkaibang komunidad ng lenggwahe. Ang tagapagsalin ang tumutuklas ng
kahulugan ng isang teksto at siyang magsasalaysay muli nito sa ibang dimensyon.

Malinaw sa pag-aaral ni Bell na ang pagsasalin bilang isang konseptong matagal

nang pinagtatalunan ang kaligiran at kalikasan ay maaring maituring na isang partikular
na kaganapang umiiral sa sangkatauhan bilang isang nilalang na biniyayaan ng
katalinuhan upang ibahagi ang kaalaman sa ibang pang nilalang o pangkalahatang
pangyayari (Pagpapalitan ng impormasyon sa pamamagitan ng wika). Ito ang
panimulang paliwanag tungo sa isang mas malawak na konsepto kauganay ng
pagpapalitang ng impormasyon gamit ang ibat-ibang wika o ang tinatawag na
multiligual na pagpapalit ng impormasyon.
 Requirements for a theory of translation
Sa pag-aaral na ito na isinagawa ni Roger T. Bell ay tinukoy niya ang ilang
mahahalagang sangkap na siyang bumuo at bubuo pa sa mga simulaing may
kinalaman sa pagsasalin. Una, ay tinalakay muna ni Bell sa kanyang aklat na
Translation and Translating: Theory and Practice ang pagkakaiba ng modelo sa teorya.
Ang modelo, tulad ng ibang modelo ay binigyan niya ng kahulugan bilang naglalarawan
sa halip na tawaging nagpapaliwanag. Ang nagpapaliwanag ay siyang tinukoy ni Bell
bilang malinaw na katuturan ng isang teorya. Idinagdag rin niya na ang teorya ay
masasabing nakabatay sa isang makahulugang argumento na nilakipan ng mga
ibidensya, at naglalayong maipaliwanag ang isang partikular na katotohanan. Sa isang
maliwanag na pagbibigay ng maliwanag na paglalarawan sa dalawang nasabing
konsepto, ang modelo ay sumasagot sa tanong na Ano samantalang ang teorya naman
ay sa tanong na bakit.

Mula sa masalimuot na pagpapakahulugan sa pagsasalin, nakabuo ng tatlong

posibleng teorya depende sa pokus ng nais matukoy na katotohanan; ang proseso at
ang produkto ay maaring: Una, ang teorya ng pagsasalin bilang proseso. Ito ay
nangangailangan ng masusing pag-aaral ng pagproseso ng mga impormasyon. Saklaw
nito ang: una, pagdama o persepsyon. Ikalawa, memorya at ikatlo, ang pag-encode at
pagdedecode ng mensahe. Ikalawa, Ang teorya ng pagsasalin bilang produkto o ang
teaorya ng naisaling teksto. Ito ay nangangailangan ng malalim na pag-aaral sa teksto
hindi sa simpleng paraan ng pag-aanalisa ng antas lingwistik ngunit pati na rin ang
aspektong pangkakanyahan nito. Kaugnay ng mga pag-aaral ni Bell batay sa kanyang
pagaanalisa, ang teorya ay nararapat na sumasalamin sa mga sumusunod na
katangian: ito ay dapat na nasusuri, maaaring matukoy, simple at komprehensibo.
Maliwanag na ang teaorya ng pagsasalin ay nararapat na umalinsunod sa mga
nasabing kraytirya.

Sa aking malalim na pag-aanalisa ng mga impormasyong nakalap ko sa ibat-

ibang dalubwika particular na kay Roger T. Bell at ang kanyang pagpapakahulugan sa
teoarya ng pagsaalin, sumagi sa isip ko ang katanungang ano ba ang ginagawa ng
isang tagapagsalin? Ang sagot ni Bell sa katanungang ito ay ito; Kapag tinatanong ako
kung paano ako mamgsalin, napakahirap para sa aking humanap ng kasagutan.
Gumagawa muna ako ng isang mabilisang burador, isinasantabi ko muna, at bumabalik
ako upang masinsinang suriin ang proseso hawak ang lapis at pambura sa aking mga
kamay. Ngunit ito ay sumasagot lamang sa panlabas na natura ng isang nagsasalin.
Ang panloob na aspekto ay isang komplikadong usapin na

Ang komplikadong usaping ito tungkol sa natural na katangian ng pagsasalin at

tagapagsalin ay malinaw na isinasaad at masasagot sa pamamagitan ng pag-aaral sa
larangan ng human science partikular na sa sikolohiya at linggwistika na may malawak
na kaugnayan sa Applied linguistics.