NAME: Neil Dave G.

Angala

TAON/PANGKAT: 10-SMC

SULIRANIN SA BASURA
I.Panimula
Ang kapaligiran ay isang natural na tirahan ng mga buhay tulad ng hayop, tao, at halaman, at mga ‘di buhay tulad ng
karagatan, lupa at hangin. Dito pinapairal at nahuhubog ang kagalingan ng tao kaya nabuo ang mga iba’t-ibang
kagamitan at establisyemento tulad ng mga gusali, bahay, at marami pang iba. Naging maganda itong lugar upang
mapaunlad ang kaisipan ng mga tao pero paano kung ang ang pag-unlad na ito ay kaakibat ng suliranin?

Ang basura ang isa sa pinakamalaking kalaban ng ating pamayanan sa kasalukuyang panahon. Halos lahat ng ating
binibili tulad ng pagkain at mga kagamitan sa bahay ay binabalot ng mga bagay na tatapunin. Ang populasyon ng
Pilipinas ay lumalaki ng humigit kumulang isang porsiyento o isang milyon kada taon. Habang lumalaki ang ating
populasyon, lumalaki rin ang ating pagkonsumo sa mga pagkain at serbisyo. Dahil sa limitadong lugar ng tapunan, naging
suliranin ang pagtatapon ng basura. Nagdulot ang mga basurang ito ng malaking dagok sa Pilipinas dahil mas pinapalaki
nito ang panganib na dulot ng mga sakuna tulad ng paglaki ng tubig baha at pagkontamina sa malilinis na tubig.

II. Kaligiran ng pag aaral

Kinilala ng pandaigdigang komunidad na ang Solid Waste Management (SWM) ay isang isyu na
nangangailangan ng seryosong pansin. Ang agresibong paghahangad para sa paglago ng ekonomiya ng mga umuunlad
na bansa tulad ng Pilipinas ay nagbunga ng paggawa, pamamahagi at paggamit ng mga produkto at pagbuo ng mga
basura na nag-aambag sa pagkasira ng kapaligiran at pandaigdigang pagbabago ng klima. Ang mga magagamit na datos
ay nagpakita na ang Pilipinas ay ang ika-9 sa may pinakamaraming panganib mula sa pagbabago ng klima dahil sa
pagtaas ng lebel ng dagat, matinding storm surge at tagtuyot dulot ng basura. Ito ay mabigat na ipinahayag sa madalas
at matinding pagbaha na nararanasan ng bansa mula sa mga nagwawasak na bagyo na sinasabi ng marami, ay dahil sa
pagbabago ng klima. Batay sa pananaliksik nina Castillo at Otoma (2013) ng University of Kitakyushu, ang Pilipinas ay
nakakalikom ng 35, 580 tons ng basura kada araw at may karaniwang tala ng 0.5 kilos ng basura kada tao. Napagalaman
na ang basura galing sa mga kabahayan ang pinakamalaking kontribyutor na may talang pitumpu’t limang porsyento
(75%). Ito ay tugma sa datos na nakuha ng Rappler (2020) na ang Pilipinas ay ika-apat sa may pinakamalaking bilang ng
basura sa grupong ASEAN na may talang 14.66 milyong tonelada kada taon. Ang Pilipinas ay may kasulukuyang batas
ukol sa tamang pamamahala sa mga basura, ang Republic Act 9003 o mas kilala sa tawag na ‘Ecological Solid Waste
Management’ ngunit naging sapat nga ba ito upang kontrolin ang pagrami ng basura sa Pilipinas? Hindi, sapagkat
maraming tao pa rin ang nagtatapon kahit saan-saan na nagdulot ng matinding perwisyo tulad sa Manila Bay, Boracay,
at Pasig River. Sa madaling salita, nasa tao ang problema, hindi sa rami ng basura.

III. Alternatibo
Batay sa aking pananaliksik, maraming mga alternatibong paraan upang solusyonan ang suliranong ito. Ang mga
sumusunod ay ang mga mahuhusay na pamamahala ng basura sa mundo: (1) Ang iskema ng pagbabalik ng deposito para
sa mga lata at bote ng inumin sa EU at UK ay isang kapuri-puri na pamamaraan para sa pamamahala ng basura, dahil
binibigyang-insentibo nito ang mamimili na ibalik ang bote o lata kung saan siya binabayaran, at binabawasan nito ang
presyon sa mga landfill, na nagpapataas ng buhay-siklo ng produkto. Ang iskema ng refund ng deposito kung ilalapat sa
lahat ng produkto ay lubos na magtataas sa rate ng pag-recycle, at madali itong makopya sa iba't ibang lokalidad at
rehiyon, dahil nananatiling pareho ang mekanismo. (2) Ang Kamikatsu sa Japan ay isa sa mga huwaran pagdating sa
pamamahala ng basura, dahil ipinapahayag nila ang kanilang sarili bilang isang 'zero-waste' na rehiyon pagsapit ng 2020.
Dahil ang pag-recycle ang pangunahing bahagi ng karamihan sa kanilang mga operasyon, ibinubukod ng mga residente
ang kanilang basura sa 34 mga kategorya. 80% ng basura ay nire-recycle sa rehiyon, habang 20% lamang ang napupunta
sa mga landfill. Walang mga trak ng basura, kaya ang bawat residente ay kailangang maghugas, mag-uri-uriin, at dalhin
ang kanilang mga basura sa recycling center—na inamin ng mga residente na medyo nasanay ito. Pinangangasiwaan ng
isang manggagawa ang proseso ng pag-uuri sa sentro, tinitiyak na ang basura ay mapupunta sa tamang mga basurahan.
Ang ilang mga gamit na bagay ay dinadala sa mga negosyo upang muling ibenta o gawing damit, laruan, at accessories.
(3) Ang baybaying bayan ng Alappuzha, na sikat sa mga backwater nito at masalimuot na network ng mga kanal at
lagoon, ay nakahanap ng lugar sa ulat ng United Nations (UN) ng limang pandaigdigang lungsod na matagumpay na
natugunan ang solid waste management. Ang Alappuzha, na may populasyon na 0.174 milyon at gumagawa ng 58
tonelada ng solidong basura sa isang araw, ay nagpapatupad ng proyektong tinatawag na Nirmala Bhavanam Nirmala
Nagaram (Clean Homes Clean City) mula noong Nobyembre 2012. Ang lungsod ay nagpatupad ng desentralisadong
pamamahala ng basura at nagsusulong para sa 100 porsyentong paghihiwalay sa lahat ng 23 ward ng lungsod. Higit pa
rito, kasing dami ng 80 porsiyentong sambahayan ang mayroon na ngayong mga halamang biogas at desentralisadong
sistema ng pag-compost. (4) Nagtakda ang Sweden ng benchmark pagdating sa pamamahala ng basura at pag-recycle.
Humigit-kumulang 99% ng basura sa Sweden ang nire-recycle at 1% lang ang napupunta sa mga landfill. Sa katunayan,
ang kanilang mga landfill ay walang laman na tila, ang Sweden ay kailangang mag-import ng basura mula sa ibang mga
bansa. Sa 4.4 milyong tonelada ng basura sa sambahayan na ginagawa ng bansa bawat taon, 2.2 milyon ang ginagawang
enerhiya sa pamamagitan ng prosesong tinatawag na waste-to-energy (WTE). Bago magsimula ang prosesong ito,
sinasala at pinaghihiwalay ng mga may-ari ng bahay at negosyo ang basura sa mga mapanganib na basura at recyclable
na materyal, na pagkatapos ay ipapadala sa iba't ibang sistema ng pamamahala ng basura, tulad ng mga incinerator at
pag-recycle, at isang maliit na halaga sa mga landfill. Ang mga furnace sa mga planta ng WTE ay puno ng basura, at
pagkatapos ay sinusunog upang makabuo ng singaw na higit pang ginagamit sa pag-ikot ng mga turbine upang
makagawa ng kuryente. Ang basura na nire-recycle ay mahalagang ginagamit bilang mapagkukunan, na na-convert sa
district heating, kuryente, biogas, at biofertilizer.

Lahat ng mga natalang kasanayan ay maari ring gawin ng Pilipinas upang mas maging maganda pa ang
pamamahala ng ating basura ngunit dahil sa maliit na lugar tapunan at kagamitan para sa pagreresiklo ng kagamitan,
maaring mag-isip ng mas mainam at maginhawang solusyon para rito.

IV. Solusyon
Dahil sa paglobo ng populasyon at paglaki ng bling ng basura sa pilipinas, ang gobyreno ay nagtakda ng batas
ukol sa tamang pamamahala ng basura,Ang Republic Act 9003 o mas kilala sa tawag na Ecological Solid Waste
Management ng 2000. Kaakibat ng pagpapatupad ng batas na ito nagtakda ang mga ibat ibang rehiyon sa Pilipinas ng
kanilang sari-sariling kasanayan sa pamamahala ng basura. Ito’y nagdulot ng magandang resulta na dapat sanang tularan
at isakatuparan ito sa mga lugar na may mahinang pamamahala. Ilan sa mga ito ay:

 No to single-use plastic
Sinabi ni Oceana vice president Gloria Estenzo Ramos na ang pagsasama ng single-use plastic sa listahan ng
NEAPP ay "kaagad na magbabago sa mindset at disenyo para sa produksyon, para sa kung ano ang gagawin ng
[mga negosyo], o ang mga serbisyong inaalok nila."

Kapag naisama na, hindi na makakapagbenta ang mga commercial establishments ng mga produktong inilagay,
nakabalot, o nakabalot sa single-use plastic.

Ito ay maaaring magbigay daan para sa Pilipinas na mabawasan nang husto ang kanilang mga basurang plastik,
dahil ang mga tagagawa ay may malaking papel sa paggawa ng mga basurang plastik. Ang ulat noong 2019 ng
 Global Alliance for Incinerator Alternatives Asia Pacific ay natagpuan na ang mga Pilipino ay gumagamit ng higit
sa 163 milyong plastic sachet packet araw-araw, o halos 60 bilyong sachet sa isang taon.

"Lahat ng nakikita natin sa mga sari-sari store ay nanggaling sa mga manufacturer. Malaki ang papel ng
pribadong sektor sa solid waste management. Dapat gumawa sila ng packaging materials na pwedeng i-manage
ng LGUs, kasi sa ngayon, yung packaging materials nila. Hindi mapapamahalaan ang paglikha," ani Ecowaste
Coalition national coordinator Aileen Lucero.

Sa Cebu City, saklaw lamang ng pagbabawal ang paggamit ng mga plastic bag tuwing Miyerkules, Biyernes, at
Sabado, gayundin ang paggamit ng plastic at styrofoam sa mga kaganapan.

Ang Siquijor ay may mas malakas na regulasyon at pagbabawal sa paggamit ng plastic, pagbabawal sa mga
plastic bag sa lahat ng araw ng linggo at pagbebenta ng styrofoam at iba pang single-use plastic container.

Para naman sa Libmanan sa Camarines Sur, Setyembre lamang nang nagpasa ang munisipyo ng ordinansa sa
unti-unting pagbabawal sa plastic. Sa ilalim ng ordinansa, obserbasyon muna ni Libmanan ang isang plastic-free
day sa loob ng 3 buwan, pagkatapos ay ganap na ipagbabawal ang pagdadala at pagbebenta ng mga plastic bag
at iba pang single-use plastic container sa bayan pagkatapos ng 6 na buwan.
Sinabi ni Jigo Dacua, pinuno ng Department of Public Service (DPS) ng Cebu City na habang nakakatulong ang
local plastic ban sa pagsugpo sa basura, ang mga lokal na pamahalaan ay kailangan pa ring magproseso ng
maraming plastic dahil sa kultura ng sachet sa Pilipinas.

"Napakaganda na may inisyatiba ang mga LGU na ipagbawal ang single-use plastic, pero sila ang unang
magsasabi sa iyo na imposibleng mag-zero-waste dahil hindi naman [ganap na] pinagbabawal ang single-use
plastic [sa produksyon]," Ramos. sinabi sa pinaghalong Ingles at Filipino.

 Pagtuturo sa mga residente

Sinabi ni Cle Bern Paglinawan, isang provincial tourism and environment officer sa Siquijor, na nahihirapan ang
lalawigan na ihiwalay ang mga basura nito na nagmumula sa mga quarantine facility dahil hindi ito ginagawa ng
mga taong naninirahan doon.

Ang Siquijor ay walang coronavirus hanggang sa naiulat nito ang unang dalawang kaso noong Agosto. Noong
Nobyembre 23, ang lalawigan ay may 10 aktibong kaso.

Sa ngayon, ang probinsya ay namumulot ng mga basura, nagdidisimpekta sa kanila, at hinahayaan silang maupo
sa isang storage area sa loob ng isang buwan bago ayusin ang mga materyales para sa tamang paghihiwalay,
ayon kay Paglinawan.

Ayon kay Alma Prado, ang itinalagang pinuno ng MENRO ng Libmanan, karaniwang dini-disinfect ang mga
nakakahawang basura ng bayan bago ito itapon sa septic vault sa municipal health center. Wala pang 100
aktibong kaso ng COVID-19 ang Camarines Sur simula noong Nobyembre 30.

Ang mga pagkakataong tulad nito ay nagpapakita ng pangangailangan para sa mga LGU na turuan ang kanilang
mga residente tungkol sa solid waste management.
 Ang Cebu City sa ngayon ay may Anti-Basura Action Team na nakatuon sa pagtiyak na ang segregasyon ay
isinasagawa sa lungsod. Sa Libmanan, naglalaro ang mga lokal na opisyal sa mga barangay ng isang recording na
nagpapaliwanag sa mga ipinagbabawal na gawain at mga parusa sa ilalim ng RA 9003, bukod sa iba pa.

"Talagang importante sa community ang active participation, lalo na sa segregation process. Kung hindi,
talagang mahihirapan ang LGU na i-implement, strictly follow the protocols of the ecological solid waste and the
10-year solid waste plan. Talagang mahalaga para sa komunidad, sa mga nasasakupan, at sa gobyerno na
magkasundo ang tungkol sa solid waste," ani Dacua.

Ibuhos ang dami ng basura?

Ang mga basurero sa Libmanan ay karaniwang nangongolekta lamang ng maruming plastic at iba pang mga
bagay na hindi maaaring i-upcycle para sa pamamahala ng basura. Ang mga plastik at nabubulok na basura ay
nakatabi sa mga pasilidad ng pagbawi ng materyal at pag-compost ng bayan.

Nagdulot ito ng pagbaba sa dami ng basura na kinokolekta ng munisipyo. Dahil sa segregation, sinabi ni Prado
na binawasan ng Libmanan ang koleksyon nito ng araw-araw na basura mula 3.5 truckloads noong 2019
hanggang sa isang truckload na lang sa Enero 2020.

Sinabi ni Prado na hinihikayat din ng munisipyo ang mga residente na palitan ang kanilang mga plastik na basura
sa isang kilo ng bigas sa tanggapan ng kapaligiran ng Libmanan upang ang plastic ay ma-upcycle sa mga hollow
block.

V. Rekomendasyon
Ang pinakamalaking hamon sa g g rowin na mga LGU ay ang makabuo ng solid mga estratehiya sa
pagkontrol ng basura at polusyon na epektibong makakabawasang mga basurang inilalabas sa kapaligiran. Sa
kasamaang palad, ito. Ang hamon ng hamon ay hindi maaaring epektibong matugunan ng bawat LGU lamang.
mga LGU kailangang pagsamahin ang kanilang teknikal at engineering expertise, at ang kanilang mga
kapangyarihan sa regulasyon at pagpapatupad na may pampublikong edukasyon,kamalayan, at i nvo vement
kampanya upang magawang maayos magpatupad ng solid waste at mga programa sa pagkontrol sa polusyon.
Sa wakas, a mahusay na solidong basura at diskarte sa pagkontrol ng polusyon ay hindi magiging isang epektibo
hanggang sa ito ay ganap na maipatupad, matanggap, at institusyonal ng mga tao at institusyon. Gaya ng
nabanggit ng ilan mga lokal na punong ehekutibo na may mga huwarang programa sa solid waste programs,
kanilang ang mga estratehiya ay hindi tungkol sa mahusay na inhinyero at mga islogan kundi sa halip malakas na
political will sa pagpapatupad ng mabuti para sa kapaligiran at mga tao. Wala sa basura ang problema,kundi sa
maling pamamahala.