Professional Documents
Culture Documents
GIÔÙI THIEÄU ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ------ ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 1
THOÂNG SOÁ KYÕ THUAÄT CHÍNH ----- ----- -- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 4
CAÙC CHI TIEÁT CHÍNH
THAÂN MAÙY ----- ----- ----- ----- ----- ----- --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 6
PISTON, XEÙC MAÊNG, THANH TRUYEÀN ----- ----- ---- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 9
TRUÏC KHUYÛU ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- - ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 15
QUY LAÙT (NAÉP MAÙY)----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 18
CÔ CAÁU PHAÂN PHOÁI KHÍ ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 22
DAÃN ÑOÄNG TRUÏC CAM -- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 29
BAÙNH ÑAØ ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 33
HEÄ THOÁNG XAÛ ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 34
TURBOCHARGER -- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 35
HEÄ THOÁNG EGR --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 38
BOÂI TRÔN ÑOÄNG CÔ
HEÄ THOÁNG BOÂI TRÔN -- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 41
BÔM NHÔÙT -- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 42
LOÏC NHÔÙT & BOÄ LAØM MAÙT NHÔÙT - ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 44
LAØM MAÙT ÑOÄNG CÔ
HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 47
BÔM NÖÔÙC --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 48
VAN HAÈNG NHIEÄT (THERMOSTAT)-- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 48
VAN NHIEÄT BOÄ LAØM MAÙT NHÔÙT --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 50
VAN NHIEÄT BOÄ LAØM MAÙT EGR ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 50
QUAÏT GIOÙ VAØ LY HÔÏP QUAÏT GIOÙ --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 51
KEÙT NÖÔÙC VAØ NAÉP KEÙT NÖÔÙC ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 53
BÌNH NÖÔÙC PHUÏ --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 54
BOÄ LAØM MAÙT KHÍ NAÏP (BOÄ LAØM MAÙT TRUNG GIAN) ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 55
HEÄ THOÁNG NHIEÂN LIEÄU ---- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 56
BÔM CAO AÙP - ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 57
VOØI PHUN NHIEÂN LIEÄU --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 58
LOÏC NHIEÂN LIEÄU VAØ BOÄ TAÙCH NÖÔÙC ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 59
CAÙC BOÄ PHAÄN ÑIEÄN
MAÙY KHÔÛI ÑOÄNG ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 61
MAÙY PHAÙT ÑIEÄN --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 65
HEÄ THOÁNG XOÂNG ÑOÄNG CÔ --- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 68
DUÏNG CUÏ CHUYEÂN DUØNG ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- 70
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
ÑOÄNG CÔ
1. Baùnh ñaø
2. OÁng huùt
3. OÁng EGR (Tröø model Euro 3) hoaëc boä laøm maùt EGR (model Euro 3)
4. Van EGR
5. Thöôùc thaêm nhôùt
6. Loïc nhieân lieäu (Tröø model Euro 3)
7. Giaù ñôõ loïc nhieân lieäu (Tröø model Euro 3)
8. OÁng cao aùp
9. Bôm trôï löïc laùi
10. OÁng huùt
11. Chaân maùy
12. Voû bôm cao aùp
13. Bôm cao aùp
14. Maùy khôûi ñoäng
15. Coâng taéc aùp suaát nhôùt
16. OÁng hoài nhieân lieäu
17. Boä laøm maùt nhôùt
18. Pu ly quaït gioù
19. Taám chaén nhieät turbocharger.
20. Boä loïc khí xaû
21. Turbocharger
22. Maùy neùn ñieàu hoøa nhieät ñoä
23. Ñöôøng hoài nhôùt bôm chaân khoâng
24. Maùy phaùt ñieän
25. OÁng nöôùc vaøo
26. Giaù ñôõ maùy phaùt ñieän
27. Loïc nhôùt
28. OÁng xaû
1
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Ñoäng cô 4 kyø phun tröïc tieáp 4JA1-TC & 4JH1-TC coù ñaëc ñieåm laø moãi xy lanh 2 xuù paùp ñöôïc daãn ñoäng nhôø
truïc cam ñaët ôû thaân maùy.
Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC ñöôïc trang bò Turbocharger laøm maùt baèng nöôùc, coù heä thoáng laøm maùt khí naïp
vaø boä laøm maùt van EGR (model Euro 3) vaø bôm cao aùp aùp suaát cao.
Piston töï ñieàu tieát nhieät coù gaén theùp ñuùc ôû vaáu choát piston duøng ñeå laøm giaûm daõn nôû nhieät vaø giaûm tieáng goõ
khi ñoäng cô coøn laïnh.
Xy lanh khoâ maï croâm ñeå taïo ñoä beàn cao nhaát.
Truïc khuyûu ñöôïc xöû lyù beà maët ñeå taêng tuoåi thoï. Do truïc khuyûu ñaõ ñöôïc xöû lyù beà maët, neân khoâng theå maøi truïc
khuyûu khi söûa chöõa.
Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC söû duïng bôm cao aùp VP44 ñöôïc ñieàu khieån hoaøn toaøn baèng ñieän töû nhôø heä
thoáng kieåm soaùt ñoäng cô do haõng Bosch cheá taïo.
Ñoäng cô coù ñaëc ñieåm veà maët cô khí nhö sau:
- Baùnh ñaø coù laøm raõnh cho caûm bieán vò trí truïc khuyûu.
- Truïc cam ñöôïc daãn ñoäng baèng baùnh raêng cam
- Baùnh raêng trung gian coù ñaëc ñiieåm duøng baùnh raêng phuï ñeå giaûm va ñaäp.
- Heä thoáng van tuaàn hoaøn khí xaû (EGR) coù boä laøm maùt (model Euro 3)
- Bôm cao aùp VP44 ñöôïc daãn ñoäng baèng baùnh raêng.
2
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Boä laøm maùt khí naïp Coù trang bò Coù trang bò Coù trang bò Coù trang bò
Boä loïc khí xaû Coù trang bò Coù trang bò Khoâng trang bò Khoâng trang bò
EGR Coù trang bò Coù trang bò Coù trang bò Khoâng trang bò
Loïc nhieân lieäu Gaén treân chassis Gaén beân ñoäng cô Gaén beân ñoäng cô Gaén beân ñoäng cô
3
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
AÙp suaát môû voøi phun theo thieát keá (Mpa) 19,0 (thöù nhaát ) 33,5 (thöù 2) 19,5 (thöù nhaát) 33,8 (thöù 2)
4
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
5
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
THAÂN MAÙY
Thaân maùy coù caáu taïo phöùc taïp goàm caùc ñöôøng nöôùc laøm maùt, caùc ñöôøng daàu nhôùt boâi trôn vaø ôû phaàn döôùi coù
caùc oå ñôõ truïc khuyûu. Thaân maùy ñöôïc laøm baèng gang vì noù phaûi ñuû khoûe ñeå khoâng nhöõng chòu ñöôïc nhieät ñoä
cao maø coøn chòu ñöôïc khí chaùy aùp suaát cao ñöôïc taïo ra trong xy lanh. Noù cuõng caàn chòu ñöôïc ñoä aên moøn do
khí chaùy naøy gaây ra.
Thaân maùy laøm maùt baèng nöôùc ñöôïc chia ra thaønh loaïi sô mi xy lanh lieàn vaø sô mi xy lanh rôøi. Sô mi xy lanh
rôøi laø loaïi sô mi xy lanh ñöôïc gheùp vaøo thaân maùy. Sô mi xy lanh rôøi cuõng ñöôïc chia ra thaønh xy lanh khoâ vaø
xy lanh öôùt tuøy theo phöông phaùp laøm maùt.
Vôùi loaïi xy lanh khoâ, thì sô mi xy lanh moûng ñöôïc eùp vaøo thaân maùy. Khi moøn sô mi xy lanh coù theå thay theá
deã daøng. Loaïi xy lanh khoâ thì khoâng theå bò roø ræ nöôùc laøm maùt. Khi thay sô mi xy lanh thì caàn phaûi ño xy
lanh ñeå chaéc chaén raèng kích thöôùc ñaït yeâu caàu , bôûi vì neáu loûng thì taûn nhieät seõ khoâng toát. Ñoä moøn lôùn nhaát
ôû thaønh xy lanh laø gaàn xeùc maêng hôi soá 1 taïi ñieåm cheát treân (ÑCT) vaø ñoä moøn seõ giaûm xuoáng veà phía ÑCD.
Ñoä moøn naøy do hieän töôïng voã piston, löïc nneùn beân vaø daõn nôû nhieät.
Chaát löu huyønh coù trong daàu diesel khi chaùy taïo thaønh SO2 , moät phaàn SO2 ñöôïc oâ xy hoùa taïo thaønh SO3. Khi
hôi nöôùc trong khí chaùy ñaït tôùi ñieåm hoùa söông vaø taïo ra a xít sunfuric (H2O + SO3 = H2SO4). Caùc bon ñöôïc taïo
thaønh nhôø phaûn öùng chaùy seõ haáp thuï axít sunfuric vaø gaây ra aên moøn hoùa hoïc nghieâm troïng.
6
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Ñoäng cô 4JA1-TC
Ñoäng cô 4JH1-TC
Ñoäng cô 4JA1-TC vaø 4JH1-TC duøng loaïi xy lanh khoâ maï croâm. Daáu ñöôïc ñaùnh ôû maët treân thaân maùy ñeå chæ
vieäc choïn ñöôøng kính sô mi xy lanh. Thoâng tin naøy laø quan troïng khi caàn thay sô mi xy lanh, ñöôøng kính
ngoaøi cuûa sô mi xy lanh theo caùc nhoùm 1, 2, 3, 4.
Neáu tìm ra ñöôøng kính ngoaøi noøng xy lanh laø nhoùm 1 vaø ñöôøng kính piston B, thì seõ choïn ñöôïc nhoùm noøng
xy lanh laø 1-AX vaø nhoùm piston AX.
7
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Ño xy lanh
Duïng cuï: Ñoàng hoà so
Ño ñieåm "1" ôû 2 - 2 vaø 3 - 3
Tính giaù trò trung bình cuûa 2 vò trí ño treân.
4JA1-TC:
Tieâu chuaån: 93,00 mm
Giôùi haïn: 93,08 mm
4JH1-TC:
Tieâu chuaån: 95,40 mm
Giôùi haïn: 95,48 mm
8
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
1. Baïc bieân
2. Xeùc maêng
3. Phanh (phe) aéc
4. Aéc (choát) piston
5. Bieân
6. Piston
Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC coù 4 piston ñöôïc laøm baèng hôïp kim nhoâm. Caùc piston phaûi chòu aùp suaát cao vaø
nhieät ñoä cao trong haønh trình noå. Aùp suaát chaùy ñöôïc bieán ñoåi vaø truyeàn tôùi truïc khuyûu. Haàu heát nhieät ñöôïc
truyeàn ra nöôùc laøm maùt qua thaønh xy lanh.
Trong khi laøm vieäc, piston phaûi chuyeån ñoäng tònh tieán lieân tuïc doïc theo thaønh xy lanh ôû toác ñoä cao vôùi löïc neùn
beân, ñoàng thôøi chòu aùp suaát chaùy cao trong buoàng ñoát. Do vaäy, caùc yeáu toá khaùc nhau nhö: hình daïng, kích
thöôùc, troïng löôïng, ñoä daõn nôû nhieät cuûa piston phaûi ñöôïc tính toaùn khi thieát keá piston.
Vôùi piston leäch taâm thì taâm aéc piston leäch moät löôïng nhaát ñònh veà phía coù löïc neùn beân ñeå giaûm löïc neùn beân
nhaèm laøm giaûm tieáng voã piston.
Khi nhieät ñoä piston taêng leân, vieäc daõn nôû piston seõ taêng, gaây keït piston vaø boù xeùc maêng daãn ñeán ñoä moøn
raõnh xeùc maêng vaø loït khí seõ taêng leân. Vì vaäy, vôùi piston hôïp kim nhoâm, ôû raõnh xeùc maêng hôi thöù nhaát coù
ñuùc lieàn 1 vuøng ñeäm raõnh xeùc maêng baèng gang ñaëc bieät ñeå chòu taûi troïng nhieät lôùn vaø caûi thieän tính chòu
maøi moøn cuûa raõnh xeùc maêng.
9
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
4JA1-TC
Kyù hieäu Ñöôøng kính ngoaøi piston Nhoùm laép gheùp Ñöôøng kính piston theo
theo kyù hieäu (mm) nhoùm laép gheùp (mm)
A 92,945 – 92,954
AX 92,949 – 92,964
B 92,955 – 92,964
C 92,965 – 92,974
CX 92,965 – 92,980
D 92,975 – 92,984
4JH1-TC
Kyù hieäu Ñöôøng kính ngoaøi piston Nhoùm laép gheùp Ñöôøng kính piston theo
theo kyù hieäu (mm) nhoùm laép gheùp (mm)
A 95,355 – 95,364
AX 95,359 – 95,374
B 95,365 – 95,374
C 95,375 – 95,384
CX 95,375 – 95,390
D 95,385 – 95,394
Ñöôøng kính piston laø thoâng tin caàn thieát trong tröôøng hôïp söûa chöõa lôùn ñoäng cô. A, B, C vaø D laø kyù hieäu ñeå
nhaän daïng ñöôøng kính piston vaø ñöôïc ghi treân ñænh piston.
Söû duïng baûng treân thì coù theå ñaët haøng chính xaùc piston. Khi laép raùp ñoäng cô thì dung sai giöõa piston vaø xy
lanh laø raát quan troïng.
Chuù yù:
Quaù trình laép sô mi xy lanh seõ laøm giaûm chuùt ít khe hôû xy lanh. Vì vaäy, caàn luoân luoân ño khe hôû xy lanh sau
khi laép ñeå chaéc chaén raèng vieäc choïn vaø laép piston laø ñuùng
10
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Piston hôïp kim nhoâm cuûa ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC coù caáu taïo buoàng ñoát xoaùy loác vôùi buoàng taïo xoaùy loác
ñöôïc boá trí ôû taâm ñænh piston.
Hai xeùc maêng hôi ñaûm baûo nhanh choùng taïo ra aùp suaát khoâng khí vaø 1 xeùc maêng daàu ngaên caûn daàu ñi vaøo
buoàng ñoát.
Xeùc maêng ñöôïc laép vaøo raõnh xeùc maêng ñeå laøm kín khí neùn trong buoàng ñoát vaø truyeàn nhieät töø piston qua
thaønh xy lanh. Xeùc maêng cuõng naïo veùt daàu nhôùt ñöôïc phun vaøo thaønh xy lanh vaø ñeå laïi maøng daàu moûng caàn
thieát ñeå boâi trôn piston vaø xeùc maêng vaø ngaên caûn daàu ñi vaøo buoàng ñoát quaù möùc.
Xeùc maêng chuû yeáu duøng ñeå duy trì aùp suaát chaùy cao ñöôïc goïi laø xeùc maêng hôi, coøn xeùc maêng thöôøng ñeå naïo
veùt daàu thöøa ñöôïc goïi laø xeùc maêng daàu.
Khi hoaït ñoäng, xeùc maêng seõ ñi leân ñi xuoáng lieân tuïc vaø tieáp xuùc vaøo caïnh treân vaø döôùi cuûa raõnh xeùc maêng.
Trong haønh trình noå, aùp suaát cao cuûa khí chaùy seõ ñaåy xeùc maêng ñi xuoáng. Khi piston di chuyeån leân thì cuõng
laøm cho xeùc maêng tieáp xuùc vôùi caïnh döôùi cuûa raõnh xeùc maêng. Xeùc maêng hôi cuõng laøm taêng aùp suaát chaùy khi
aùp suaát cao cuûa khí chaùy ñaåy xeùc maêng töø phía trong tieáp xuùc vaøo thaønh xy lanh.
Xeùc maêng daàu ñöôïc laøm vaùt vaø coù khe treân beà maët tröôït ñeå tieáp xuùc khít vaøo thaønh xy lanh nhôø löïc bung ra
cuûa noù. Ñeå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa xeùc maêng daàu coù aùp suaát ñôn vò lôùn hôn thích hôïp vôùi toác ñoä cao, ngöôøi
ta thöôøng duøng xeùc maêng daàu laø loaïi xeùc maêng toå hôïp.
11
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Boán loã phun daàu nhôùt ñöôïc ñaët döôùi caùc piston ñeå laøm maùt ñaùy piston. Caùc loã phun ñöôïc cung caáp daàu nhôùt
truïc tieáp töø bôm nhôùt.
Ñaùy piston coù daïng ñaëc bieät ñeå daãn daàu nhôùt tôùi toaøn boä beà maët nhaèm ñaûm baûo laøm maùt ñaày ñuû.
Bieân (thanh truyeàn) laø 1 thanh ñöôïc noái giöõa piston vaø truïc khuyûu, vaø truyeàn löïc chaùy, daõn nôû töø piston tôùi
truïc khuyûu. Bieân ñöôïc laøm töø theùp reøn ñeå chòu ñeå chòu ñöôïc caùc löïc neùn vaø uoán.
Moät ñaàu cuûa bieân ñöôïc noái vôùi piston qua choát piston ñöôïc goïi laø “ñaàu nhoû:.
Coøn ñaàu kia goïi laø “ñaàu to”, ñaàu nhoû thöôøng ñöôïc eùp baïc. Baïc ñaàu to thöôøng ñöôïc chia ra laøm 2 maûnh vaø
ñöôïc xieát bu loâng vaøo coå truïc khuyûu.
12
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Kieåm tra
13
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
14
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
TRUÏC KHUYÛU
1. Truïc khuyûu
2. Baïc phía treân coå truïc khuyûu
3. Baïc phía döôùi coå truïc khuyûu
4. Baïc chaën doïc truïc
5. Naép oå ñôõ
Truïc khuyûu laø truïc chính cuûa ñoäng cô, chòu taùc ñoäng cuûa aùp suaát khí chaùy sinh ra trong khi ñoäng cô hoaït ñoäng
qua thanh truyeàn tôùi coå bieân truïc khuyûu vaø bieán ñoåi thaønh chuyeån ñoäng quay roài truyeàn coâng suaát ra ngoaøi.
Vieäc caân baèng truïc khuyûu lieân quan tôùi taâm truïc ñöôïc duy trì baèng caùch ñieàu chænh caùc ñoái troïng, ñaëc bieät laø
khoan caùc loã treân truïc.
Chuù yù:
Ñeå taêng cöôøng ñoä chòu löïc cuûa truïc khuyûu, bieän phaùp xöû lyù taêng cöùng beà maët ñaõ ñöôïc aùp duïng. Do ñoù, trong
quaù trình söûa chöõa khoâng maøi laïi beà maët truïc khuyûu. Vì vaäy truïc khuyûu khoâng coù coát söûa chöõa.
15
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
4JA1-TC
Ñöôøng kính oå ñôõ treân thaân maùy Ñöôøng kính coå truïc khuyûu Khe hôû daàu
Nhoùm
(mm) (mm) (mm)
1 59,927 – 59,932 4 0,030 – 0,049
1 63,9916 - 64,0000 2 59,922 – 59,927 4 0,035 – 0,054
3 59,917 – 59,922 5 0,034 – 0,053
1 59,927 – 59,932 2 0,033 – 0,0526
2 63,9826 – 63,9915 2 59,922 – 59,927 3 0,032 – 0,052
3 59,917 – 59,922 4 0,031 – 0,051
1 59,927 – 59,932 1 0,031 – 0,050
3 63,9750 - 63,9825 2 59,922 – 59,927 2 0,030 – 0,0486
3 59,917 – 59,922 2 0,035 – 0,0536
4JA1-TC
Ñöôøng kính oå ñôõ treân thaân maùy Ñöôøng kính coå truïc khuyûu Khe hôû daàu
Nhoùm
(mm) (mm) (mm)
1 69,927 – 69,932 4 0,045 – 0,061
1 73.992 -74.000 2 69,922 – 69,927 4 0,050 – 0,066
3 69,917 – 69,922 5 0,052 – 0,068
1 69,927 – 69,932 2 0,042 – 0,059
2 73.983 – 73.992 2 69,922 – 69,927 3 0,044 – 0,061
3 69,917 – 69,922 4 0,046 – 0,063
1 69,927 – 69,932 1 0,037 – 0,053
3 73.975 – 73.983 2 69,922 – 69,927 2 0,039 – 0,055
3 69,917 – 69,922 2 0,044 – 0,060
16
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Kieåm tra
Ño ñoä cong truïc khuyûu
Duïng cuï: Ñoàng hoà so
4JA1-TC & 4JH1-TC:
Tieâu chuaån: 0,050 mm hoaëc nhoû hôn
Giôùi haïn: 0,080 mm
17
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
QUY LAÙT
Quy laùt laø 1 boä phaän chính ñeå cuøng vôùi thaân maùy vaø piston taïo thaønh buoàng ñoát. Treân ñoù coù gaén cô caáu phaân
phoái khí vaø voøi phun.
Quy laùt ñöôïc laøm baèng gang coù cöôøng ñoä chòu löïc vaø khaû naêng chòu nhieät cao. Noù phaûi chòu taùc ñoäng cuûa khí
chaùy ôû nhieät ñoä cao vaø do vaäy noù phaûi kín ñeå chòu ñöôïc aùp suaát neùn vaø noå.
Do xuù paùp xaû vaø voøi phun phaûi chòu nhieät ñoä cao, neân noù coù caùc ñöôøng nöôùc bao quanh ñeå laøm maùt.
Quy laùt ñöôïc laép treân thaân maùy qua lôùp gioaêng quy laùt. Ñeå ñaûm baûo cho khí chaùy khoâng bò roø ræ vaø gioaêng
khoâng bò hö hoûng, caàn xieát ñeàu bu loâng quy laùt theo ñuùng trình töï. Do quy laùt ñöôïc ñuùc baèng gang, neân coù
nhieàu tröôøng hôïp söû duïng laâu ngaøy maët quy laùt bò cong veânh. Vì vaäy, moãi khi thaùo, laép maët quy laùt caàn kieåm
tra ñoä phaúng cuûa maët quy laùt.
18
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Nôùi loûng bu loâng quy laùt theo soá thöù töï moãi laàn moät chuùt. Khi thaùo bu loâng quy laùt ra caàn kieåm tra xem bu
loâng coù bò nöùt vôõ gì khoâng.
Bu loâng quy laùt ñöôïc xieát theo soá thöù töï vaø phöông phaùp xieát neâu trong hình.
19
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
4JA1-TC
Daáu Ñoä nhoâ cuûa Gioaêng
piston (mm) daøy (mm)
0,718-0,773 1,60
0,773-0,819 1,65
0,819-0,874 1,70
4JH1-TC
Daáu Ñoä nhoâ cuûa Gioaêng
piston (mm) daøy (mm)
0,265-0,315 1,35
1,40
0,315-0,365
Gioaêng quy laùt phaûi coù taùc duïng ñoàng thôøi laøm kín khí chaùy, daàu nhôùt boâi trôn vaø nöôùc laøm maùt. Gioaêng quy
laùt laù loaïi 4 lôùp kim loaïi coù ñoä daøy ñöôïc nhaän daïng ngay caû khi quy laùt ñaõ laép vaøo thaân maùy.
Ñoä daøy cuûa gioaêng quy laùt coù theå ñöôïc tìm thaáy töø 3 daáu khaùc nhau ñöôïc gaén döôùi oáng huùt. Trong tröôøng hôïp
söûa chöõa lôùn ñoäng cô, ñoä daøy gioaêng coù theå ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch ño ñoä nhoâ leân cuûa piston.
20
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Kieåm tra
21
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Cô caáu phaân phoái khí môû vaø ñoùng xuù paùp huùt vaø xaû ñuùng luùc ñeå laøm taêng hieäu quaû naïp vaø xaû nhaèm ñaùp öùng
toát yeâu caàu hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô. Truïc khuyûu giaùn tieáp daãn ñoäng truïc cam thoâng qua baùnh raêng. Boä phaän
daãn ñoäng goàm: Baùnh raêng truïc khuyûu, baùnh raêng trung gian, baùnh raêng truc cam, truïc cam, con ñoäi, ñuõa ñaåy,
coø moå, xuù paùp vaø loø xo xuù paùp.
Truïc cam coù caùc vaáu cam huùt vaø xaû cho moãi xy lanh.
Tính naêng laøm vieäc cuûa ñoäng cô, theo thôøi ñieåm ñoùng môû xuù paùp vaø thöù töï noå, seõ tuøy thuoäc vaøo caùc vaáu cam.
Coø moå laø 1 caàn chuyeån ñoäng quanh truïc coø moå, vaø bieán di chuyeån nhôø vaáu cam cuûa ñuõa ñaåy ñeå môûø ñoùng xuù
paùp.Muùc ñích cuûa truïc cam vaø coø moå laø ñeå môû vaø ñoùng caùc xuù paùp huùt vaø xaû nhaèm ñieàu khieån thôøi ñieåm ñoát
chaùy hoãn hôïp.. Neáu nhöõng chi tieát naøy bò moøn hoaëc hö hoûng thì seõ aûnh höôûng nghieâm troïng tôùi tính naêng laøm
vieäc cuûa ñoäng cô.
22
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Thôøi ñieåm ñoùng môû xuù paùp nghóa laø hoaït ñoäng môû vaø ñoùng xuù paùp rieâng bieät cho 1 ñoäng cô, vaø coù theå ñöôïc
xaùc ñònh qua goùc quay cuûa truïc khuyûu. Caùc xuù paùp khoâng môû vaø ñoùng ñuùng vaøo ñieåm cheát treân vaø ñieåm cheát
döôùi bôûi vì khí naïp seõ khoâng ñi vaøo ngay khi vöøa môùi môû xuù paùp naïp. Do coù quaùn tính cuûa khoái khoâng khí naïp
vaø dieän tích cuûa cöûa naïp khoâng theå taêng ngay ñöôïc, do ñoù vieäc naïp seõ bò treã. Vì vaäy caàn phaûi môû sôùm xuù
paùp naïp tröôùc ñieåm cheát treân ñeå khoâng khí ñöôïc huùt vaøo nhieàu hôn.
Khoâng khí vaãn ñi vaøo chöøng naøo trong xy lanh coøn chaân khoâng, cho neân xuù paùp naïp caàn ñoùng muoän sau
ñieåm cheát treân. Xuù paùp xaû cuõng caàn môû sôùm tröôùc ñieåm cheát döôùi ñeå ñaûm baûo xaû tröôùc moät phaàn khí xaû cuoái
haønh trình noå vaø ñoùng muoän sau ñieåm cheát treân vì luùc naøy aùp suaát trong buoàng ñoát coøn cao.
Theo moâ taû ôû treân thì coù thôøi gian goái nhau, taïi ñoù caû xuù paùp naïp vaø xaû ñeàu môû khi piston ôû quanh ñieåm cheát
treân cuoái haønh trình xaû, ñaàu haønh trình huùt. Vieäc naøy nhaèm xaû heát khí chaùy coøn laïi trong xy lanh nhôø luoàng
khí naïp vaø ñöôïc goïi laø thôøi gian xuù paùp môû goái nhau. Thôøi ñieåm môû ñöôïc ñieàu khieån baèng truïc cam.
Con ñoäi
Con ñoäi truyeàn taùc ñoäng cuûa truïc cam tôùi xuù paùp qua ñuõa ñaåy vaø coø moå. Con ñoäi phaûi chòu aûnh höôûng cuûa löïc
lôùn: aùp suaát khí chaùy, löïc caêng loø xo vaø löïc quaùn tính cuûa caùc chi tieát chuyeån ñoäng.
Vì vaäy, con ñoäi ñöôïc laøm baèng gang ñaëc bieät, beà maët tieáp xuùc vôùi cam ñöôïc toâi baèng ñöôïc toâi thích hôïp. Hôn
nöõa, beà maët döôùi cuûa con ñoäi ñöôïc cheá taïo löôïn hình caàu ñeå traùnh cho con ñoäi vaø vaáu cam moøn leäch. Maët
khaùc, vaáu cam vaø con ñoäi ñöôïc thieát keá leäch taâm ñeå con ñoäi coù theå quay khi hoaït ñoäng, vieäc naøy laøm cho
chuùng tieáp xuùc ñeåu vôùi nhau vaø caûi thieän ñieàu kieän tieáp xuùc.
23
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Muïc ñích cuûa xuù paùp naïp vaø xaû laø huùt caøng nhieàu khí naïp, xaû caøng nhieàu khí xaû trong moät thôøi gian raát ngaén
cuûa 1 chu kyø laøm vieäc cuûa piston. Ngoaøi ra, xuù paùp khi ñoùng phaûi coù theå traùnh roø ræ khí chaùy aùp suaát cao, môû
vaø ñoùng ñuùng luùc maëc duø phaûi chòu khí chaùy nhieät ñoä cao vaø laøm vieäc trong thôøi gian daøi.
Oáng daãn höôùng seõ daãn höôùng xuù paùp chuyeån ñoäng theo phöông thaúng ñöùng. Meùp tieáp xuùc cuûa xuù paùp ñöôïc
cheá taïo vôùi goùc 450 ñeå laøm kín khí chaùy vaø truyeàn nhieät tôùi ñeá xuù paùp khi xuù paùp ñoùng. Xuù paùp ñöôïc laøm
baèng theùp chòu nhieät bôûi vì xuù paùp naïp phaûi chòu nhieät ñoä cao tôùi khoaûng 400 0C, coøn xuù paùp xaû laøm vieäc
trong nhieät ñoä töø 500 – 800 0C.
Loø xo xuù paùp giöõ cho xuù paùp luoân tieáp xuùc kín vaøo ñeá xuù paùp khi ñoùng ñeå buoàng ñoát khoâng loït khí. Loø xo xuù
paùp giöõ cho caùc chi tieát laøm vieäc cuûa cô caáu daãn ñoäng xuù paùp naïp vaø xaû tieáp xuùc vôùi vaáu cam nhôø löïc caêng
loø xo trong khi xuù paùp di chuyeån, do ñoù xuù paùp seõ ñoùng môû chính xaùx theo bieân daïng cam..
Loø xo xuù paùp thöôøng laø keát hôïp 2 loø xo: 1 caùi trong, 1 caùi ngoaøi, moãi caùi coù giaù trò löïc caêng khaùc nhau. Ñieàu
naøy traùnh cho xuù paùp khoâng bò baät ra khi ñoäng cô laøm vieäc ôû toác ñoä cao.
Neáu 1 ñaàu cuûa loø xo xuù paùp bò neùn laïi do coø moå, thì loø xo seõ khoâng bò neùn ñeàu maø noù seõ bò neùn töø ñaàu naøy
qua ñaàu kia. Neáu chu kyø naøy truøng vôùi dao ñoäng cöôõng böùc töø caùc vaáu cam thì bieân ñoä dao ñoäng seõ lôùn leân vaø
xaûy ra öùng suaát cuïc boä nghieâm troïng coù theå gaây moûi hoaëc gaõy loø xo. Hieän töôïng naøy goïi laø dao ñoäng coäng
höôûng loø xo xuù paùp.
Hieän töôïng naøy seõ laøm thay ñoåi vò trí ñoùng môû cuûa loø xo xuù paùp vaø laøm giaûm coâng suaát ñoäng cô, taêng tieáng
oàn, hoaëc trong nhöõng tröôøng hôïp xaáu nhaát, coù theå laøm gaõy, hö hoûng cô caáu phaân phoái khí. Hieän töôïng naøy coù
theå traùnh ñöôïc nhôø duøng 2 loø xo.
Kieåm tra
24
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
25
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
26
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
27
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
28
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC duøng heä thoáng daãn ñoäng cam vaø bôm cao aùp loaïi baùnh raêng. Öu ñieåm heä
thoáng daãn ñoäng baùnh raêng laø:
- Caáu taïo goïn vaø cöùng vöõng.
- Khoâng phaûi baûo döôõng
- Truyeàn ñoäng tröïc tieáp
Heä thoáng truyeàn ñoäng goàm 5 baùnh raêng, trong ñoù coù 1 baùnh raêng trung gian coù gaén baùnh raêng phuï giaûm va
ñaäp. Baùnh raêng ñaëc bieät naøy khöû ñoä jô (khe hôû aên khôùp) cuûa baùnh raêng vaø laøm giaûm tieáng oàn.
29
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Baùnh raêng truïc khuyûu (30 raêng) coù daáu “ ” töông öùng vôùi daáu treân baùnh raêng trung gian A.
Baùnh raêng trung gian A
Baùnh raêng trung gian A laø baùnh raêng truyeàn löïc quay tôùi baùnh raêng trung gian B vaø baùnh raêng cam. OÅ ñôõ
ñöôïc caáp daàu baèng ñöôøng daàu qua loã ôû truïc.
Daáu “ ” töông öùng vôùi daáu treân baùnh raêng cam, vaø daáu “ ” töông öùng vôùi daáu treân baùnh raêng trung gian B,
daáu “ ” töông öùng vôùi daáu treân baùnh raêng truïc khuyûu.
Baùnh raêng trung gian A coù 42 raêng.
Baùnh raêng trung gian B laø loaïi baùnh raêng phuï choáng va ñaäp ñöôïc laép treân truïc.
Daáu “ ” töông öùng vôùi daáu treân baùnh raêng trung gian A, vaø daáu “ ” töông öùng vôùi daáu treân baùnh raêng
bôm cao aùp.
Baùnh raêng trung gian B coù 52 raêng. Ñieàu ñaëc bieät laø baùnh raêng trung gian B coù 2 baùnh raêng phuï. Moät caùi ôû
ñaèng sau ñeå khöû khe hôû aên khôùp cuûa baùnh raêng trung gian A vaø baùnh raêng bôm cao aùp.
30
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Cuïm baùnh raêng loaïi choáng va ñaäp goàm: baùnh raêng chính, baùnh raêng phuï, choát, voøng ñeäm ñaøn hoài hình e líp.
Baùnh raêng phuï ñöôïc gaén vôùi baùnh raêng chính baèng caùc choát, voøng ñeäm ñaøn hoài hình e líp ñöôïc ñònh vò giöõa
caùc choát.
Baùnh raêng trung gian A vaø B phaûi ñöôïc khoùa baèng bu loâng. Baùnh raêng cam phaûi ñöôïc gaén coá ñònh baèng bu
loâng vaø ñöôïc ñònh vò baèng 1 then. Sau khi laép baùnh raêng phuï, phaûi thaùo bu loâng ñeå nhaû loø xo.
Vôùi ñieàu kieän ñoù, baùnh raêng chính vaø baùnh raêng phuï ñöôïc bung ra nhôø löïc caêng cuûa loø xo giöõa caùc baùnh raêng
töông öùng ñeå khöû khe hôû aên khôùp.
31
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Trong tröôøng hôïp thaùo naép chuïp baùnh raêng, coù theå nhìn thaáy 2 hoaëc 3 daáu khaùc nhau treân caùc baùnh raêng.
Treân naép chuïp baùnh raêng coù caùc loã ñeå kieåm tra hoaëc ñaët daáu baùnh raêng. Bình thöôøng thì caùc loã kieåm tra naøy
coù naép ñaäy kín. Khi thaùo naép coù theå nhìn thaáy daáu thöù 2 cuûa baùnh raêng. Caùc ñaáu naøy ñöôïc duøng ñeå ñaët daáu
lieân quan tôùi caùc chi tieát khoâng ñoøi hoûi phaûi thaùo naép chuïp.
Caàn chuù yù raèng khi ñaët theo daáu ñöôïc thaáy ôû hình treân, caàn phaûi quay truïc khuyûu ñeå piston soá 1 ôû ñieåm cheát
treân ñeå kieåm tra ñaët daáu ñuùng qua caùc loã kieåm tra.
Ñieåm cheát treân (ÑCT) coù theå ñöôïc xaùc ñònh qua caùc daáu treân pu ly truïc khuyûu vaø naép ñaäy phía tröôùc.
32
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
BAÙNH ÑAØ
Baùnh ñaø coù theâm chöùc naêng cho caûm bieán vò trí truïc khuyûu (CKP) laøm vieäc. Caûm bieán seõ nhaän bieát 4 khe
ñöôïc laøm treân baùnh ñaø. CKP gaén ôû voû baùnh ñaø söû duïng nhöõng khe naøy ñeå taïo tín hieäu. Tín hieäu naøy ñöôïc göûi
ñi ñeå ECM nhaän daïng vò trí truïc khuyûu vaø toác ñoä ñoäng cô.
33
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC loaïi theo tieâu chuaån Euro 2 vaø Euro 3 coù laép boä loïc khí xaû.
Ñoäng cô 4JA1-TC loaïi theo tieâu chuaån Euro 3 coù laép boä loïc khí xaû döôùi saøn. Ñoäng cô 4JH1-TC loaïi theo tieâu
chuaån Euro 3 coù laép 1 boä loïc khí xaû döôùi coå xaû vaø 1 boä loïc khí xaû döôùi saøn.
Boä loïc khí xaû ñöôïc duøng ñeå laøm bieán ñoåi chaát CO vaø HC thaønh khí xaû chöùa nhöõng chaát khoâng ñoäc haïi.
Boä loïc khí xaû ñöôïc laép phía tröôùc boä giaûm aâm chính ñeå laøm saïch toaøn boä khí xaû.
34
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
TURBOCHARGER
Ñoäng cô ñöôïc laép 1 turbocharger laøm maùt baèng nöôùc, loaïi baïc bôi do haõng Ishikawajima-Harima cheá taïo.
Ñoäng cô 4JA1-TC duøng loaïi RHF 4 vaø ñoäng cô 4JH1-TC duøng loaïi RHF 5. Caáu taïo beân trong turbocharger
goàm baùnh coâng taùc tua bin, baùnh coâng taùc neùn khí vaø caùc oå ñôõ höôùng taâm. Nhöõng chi tieát naøy ñöôïc ñôõ baèng
voû oå ñôõ.
Caáu taïo beân ngoaøi turbocharger goàm coù cöûa naïp khí vaøo maùy neùn khí vaø cöûa xaû ôû tua bin.
Turbocharger laøm taêng hieäu quaû naïp khí, nhö vaäy noù seõ laøm taêng coâng suaát ñoäng cô, giaûm tieâu hao nhieân lieäu
vaø giaûm tieáng oàn.
Turbocharger laøm vieäc ôû toác ñoä vaø nhieät ñoä raát cao. Vaät lieäu laøm caùc chi tieát ñöôïc choïn raát caûn thaän vaø ñöôïc
gia coâng vôùi ñoä chính xaùc raát cao.
Vieäc kieåm tra, baûo döôõng turbocharger caàn ñöôïc thöïc hieän raát caån thaän.
Neáu tính naêng ñoäng cô bò giaûm thì kieåm tra ñoäng cô xem coù bò moøn hay hö hoûng gì khoâng, neáu khoâng thì truïc
traëc coù theå laø ôû turbocharger.
35
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Ñeå ñaûm baûo cho xe coù theå hoaït ñoäng ñöôïc ôû vuøng cao, ñoäng cô 4JH1-TC, thieát bò ñieàu khieån môû cöûa xaû ñeå
ñieàu chænh aùp suaát ñaõ ñöôïc taêng aùp ôû turbocharger.
Thieát bò naøy ñöôïc thieát keá cho nhöõng model hoaït ñoäng ôû vuøng cao (Colombia, Ecuador)
ECM seõ nhaän bieát ñoä cao töø caûm bieán aùp suaát khí quyeån ñeå cung caáp 1 löôïng chaân khoâng nhaát ñònh tôùi cöûa
xaû, ECM göûi tín hieäu ñieàu khieån tôùi van ñieàu khieån cöûa xaû EVRV tuøy thuoäc vaøo ñoä cao.
Sau ñoù, cung caáp chaân khoâng tôùi cöûa xaû ñöôïc ECM giaùm saùt seõ taïo tín hieäu ra cuûa caûm bieán chaân khoâng.
ECM ñieàu khieån van EVRV döïa vaøo tín hieäu töø ñaàu ra caûm bieán chaân khoâng ñeå ñaït ñöôïc giaù trò mong muoán
tuøy thuoäc vaøo ñoä cao.
Theo ñoù, aùp suaát ñaõ ñöôïc taêng aùp coù theå xaùc ñònh thaáp hôn so vôùi möïc nöôùc bieån, toác ñoä quay cuûa
turbocharger coù theå ñöôïc giaûm xuoáng khi taêng ñoä cao.
36
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Kieåm tra
37
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
1. Van EGR
2. Boä laøm maùt EGR
3. Boä laøm maùt khí naïp
4. OÁng huùt
5. OÁng xaû
6. Cöûa xaû
7. Khí trôøi
8. Khí xaû
9. Turbocharger
38
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC model Euro 1, Euro 2 and Euro 3 coù trang bò heä thoáng EGR. Model Euro 3 ñöôïc
trang bò boä laøm maùt EGR ñeå laøm giaûm nhieät ñoä khí huùt vaøo ñoäng cô vaø nhieät ñoä chaùy. Loaïi naøy giuùp cho
löôïng khí NOx thaáp hôn so vôùi loaïi khoâng coù boä laøm maùy EGR.
Löông khí tuaàn hoaøn EGR ñöôïc ñieàu khieån baèng van EVRV (electrical vacuum regulating valve – van ñieän töø
ñieàu tieát chaân khoâng) nhôø tín hieäu cuûa ECM tuøy thuoäc vaøo toác ñoä ñoäng cô, hoaït ñoäng cuûa baøn ñaïp ga vaø nhieät
ñoä nöôùc laøm maùt.
Van EVRV ñieàu khieån chaân khoâng taùc ñoäng tôùi buoàng chöùa maøng cuûa van EGR döïa vaøo tín hieäu töø ECM.
39
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
40
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
1. Aùp suaát môû van an toaøn bôm nhôùt 6,7 – 7,8 kg/cm2
2. Aùp suaát môû van loïc nhôùt 5,7 – 6,3 kg/cm2
3. Aùp suaát môû van an toaøn boä laøm maùt nhôùt 2,8 – 3,4 kg/cm2
4. Aùp suaát môû van an toaøn loïc nhôùt 0,8 – 1,2 kg/cm2
5. Aùp suaát ngaét coâng taéc aùp suaát nhôùt 0,3 – 0,5 kg/cm2
6. Aùp suaát van ñieàu tieát aùp suaát nhôùt 1,8 – 2,2 kg/cm2
Daàu nhôùt boâi trôn ñöôïc bôm töø bôm nhôùt tôùi ñöôøng daàu nhôùt treân thaân maùy qua boä laøm maùt nhôùt vaø loïc nhôùt.
Sau ñoù ñöôïc cung caáp tôùi caùc chi tieát chính cuûa ñoäng cô töø ñöôøng daàu nhôùt treân thaân maùy. Ñoäng cô coù nhieàu
chi tieát tröôït vaø quay. Nhöõng chi tieát naøy khoâng ngöøng taïo ma saùt vaø gaây löïc caûn ma saùt. Quaù trình taïo maøng
daàu ñeå traùnh tieáp xuùc tröïc tieáp cuûa nhöõng chi tieát gaây ma saùt naøy, bieán ñoåi ma saùt ñoù thaønh ma saùt coù ñeäm
daàu nhôùt vaø giaûm thieåu löïc caûn ma saùt, quaù trình naøy goïi laø quaù trình boâi trôn. Toaøn boä ñöôøng caáp daàu nhôùt
ñöôïc goïi laø heä thoáng boâi trôn.
Daàu nhôùt khoâng chæ laøm giaûm ma saùt giöõa caùc chi tieát chuyeån ñoäng maø coøn laøm maùt, laøm saïch, bao kín,
traùnh gæ seùt vaø ngaên buïi baån.
Hieän nay, caùc ñoäng cô thöôøng duøng heä thoáng boâi trôn tuaàn hoaøn cöôõng böùc baèng nhôùt ñöôïc cung caáp nhôø aùp
suaát taïo ra töø 1 bôm nhôùt. Heä thoáng naøy goàm: caùc te nhôùt, bôm nhôùt, loïc nhôùt, boä laøm maùt nhôùt vaø ñöôøng
nhôùt treân thaân maùy.
41
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
BÔM NHÔÙT
1. Bôm daàu
2. Baùnh raêng daãn ñoäng
3. Gioaêng
4. Choát cheû
5. Cuïm van an toaøn
6. Thaân bôm
7. Baùnh raêng bò ñoäng
8. Baùnh raêng chuû ñoäng
9. Voû bôm
10. Löôùi loïc
11. OÁng daàu
12. Phôùt
Bôm nhôùt ñöôïc laép treân thaân maùy baèng 2 bu loâng, ñöôïc daãn ñoäng nhôø baùnh raêng treân truïc cam vaø huùt daàu
nhôùt töø caùc te ñi boâi trôn caùc chi tieát.
Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC duøng bôm nhôùt loaïi baùnh raêng.
Bôm baùnh raêng coù caáu taïo nhö hình treân. Baùnh raêng bò ñoäng cuûa bôm nhôùt quay doïc theo maët trong cuûa voû
bôm cuøng vôùi baùnh raêng chuû ñoäng ñöôïc daãn ñoäng töø truïc cam. Keát quaû laø, chaân khoâng ñöôïc taïo ra giöõa baùnh
raêng vaø voû bôm huùt nhôùt töø caùc te qua löôùi loïc (töø A tôùi). Daàu nhôùt ñöôïc huùt tôùi seõ ñi theo voû bôm (tôùi B) vaø
ñöôïc eùp tôùi ñöôøng nhôùt treân thaân maùy. Hieäu suaát cuûa bôm baùnh raêng seõ thay ñoåi theo khe hôû giöõa baùnh raaêng
vaø voû bôm, löïc caûn treân ñöôøng oáng, aùp suaát cung caáp, toác ñoä ñoäng cô vaø vaø ñoä nhôùt cuûa daàu nhôùt.
42
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Kieåm tra
Ño khe hôû ñænh raêng - thaân bôm
Duïng cuï: Thöôùc laù
4JA1-TC & 4JH1-TC:
Tieâu chuaån: 0,14 mm
Giôùi haïn: 0,20 mm
43
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Nhôùt ñoäng cô seõ daàn daàn bieán chaát bôûi caùc maït kim loaiï sinh ra do ma saùt khi caùc chi tieát ñoäng cô laøm vieäc
vaø do muoäi caùc bon khi chaùy nhieân lieäu. Caùc chaát caën naëng seõ ñoïng xuoáng döôùi ñaùy caùc te coøn caùc haït nheï
seõ ñöôïc bôm cuøng vôùi nhôùt tôùi caùc chi tieát cuûa ñoäng cô, nhö vaäy coù theå laøm taêng ñoä maøi moøn vaø gaây keït.
Vì vaäy, caàn phaûi coù loïc nhôùt ñeå loaïi boû caën baån. Loïc nhôùt coù loaïi loïc toaøn phaàn laø loaïi loïc taát caû daàu nhôùt töø
bôm ra ñi qua noù vaø coù loaïi loïc 1 phaàn laø loaïi chæ cho pheùp loïc daàu nhôùt ñi qua loïc coøn daàu nhôùt khoâng qua
loïc thì khoâng ñöôïc loïc. Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC duøng loaïi loïc toaøn phaàn.
Van an toaøn coù theå ñöôïc gaén beân trong loïc nhôùt hoaëc gaén gaàn ñoù ñeå trong tröôøng hôïp loõi loïc bò taéc thì nhôùt
vaãn coù theå ñi tröïc tieáp tôùi ñöôøng nhôùt boâi trôn maø khoâng ñi qua loõi loïc, do ñoù ñaûm baûo an toaøn cho heä thoáng
boâi trôn.
44
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Nhôùt boâi trôn cho phaàn lôùn caùc chi tieát thöôøng coù taùc duïng nhö 1 chaát laøm maùt beà maët phaûi chòu ma saùt
maïnh.
Khi nhieät ñoä nhôùt vöôït quaù 125 – 130 0C thì tính naêng cuûa nhôùt boâi trôn, ñoä oån ñònh nhieät ñoät ngoät giaûm
xuoáng vaø noù trôû neân khoù duy trì maøng daàu boâi trôn.
Keát quaû laø, caùc chi tieát quay vaø tröôït coù theå baét ñaàu keït dính. Do ñoù, khi xe hoaït ñoäng trong ñieàu kieän khaéc
nghieät nhö laø quaù taûi ôû toác ñoä cao vaø thôøi gian daøi, thöôøng laép boä laøm maùt nhôùt ñeå traùnh nhôùt quaù noùng.
Boä laøm maùt nhôùt naøy cho nhôùt ñi qua vaø maët ngoaøi cuûa oáng ñöôïc laøm maùt nhôø nöôùc laøm maùt ñoäng cô.
Ñoäng cô 4JA1-TC coù boä laøm maùt nhôùt 100 x 21 baäc (10 baäc cho ñöôøng daãn nhôùt). Ñoäng cô 4JH1-TC coù boä
laøm maùt nhôùt 100 x 27 baäc (13 baäc cho ñöôøng daãn nhôùt)
45
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Vieäc kieåm tra xem beân trong boä laøm maùt nhôùt coù taéc khoâng khi ñaõ thaùo boä naøy ra khoûi ñoäng cô thì caàn ñoå
nhôùt hoaëc daàu diesel vaøo trong oáng qua cöûa vaøo vaø xem noù coù chaûy ra cöûa ra hay khoâng. Tuy nhieân, neáu boä
laøm maùt vaãn coøn ñöôïc gaén treân ñoäng cô thì caàn laøm theo trình töï sau:
1) Kieåm tra aùp suaát ñöôøng nhôùt ôû toác ñoä caàm chöøng.
Neáu beân trong boä laøm maùt nhôùt bò taéc thì aùp suaát ñöôøng nhôùt seõ taêng 1 – 2 kg/cm2 so vôùi bình thöôøng. Vieäc
taêng naøy laø do toån thaát aùp suaát trong boä laøm maùt nhôùt.
2) Kieåm tra nhieät ñoä nhôùt treân ñöôøng daãn nhôùt.
Neáu boä laøm maùt nhôùt bò taéc thì nhieät ñoä nhôùt treân ñöôøng daãn nhôùt seõ cao hôn bình thöôøng. Neáu ñoäng cô laøm
vieäc ôû toác ñoä cao hoaëc taûi naëng thì nhieät ñoä nhôùt seõ taêng leân nhanh choùng.
Kieåm tra
46
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Heä thoáng laøm maùt ñoäng cô laø loaïi tuaàn hoaøn cöôõng böùc coù aùp suaát goàm: keùt nöôùc, bôm nöôùc, quaït gioù keùt
nöôùc, van haèng nhieät (thermostat) vaø boä laøm maùt heä thoáng EGR (model Euro 3).
Nöôùc tuaàn hoaøn seõ laøm maùt nhôùt vaø turbocharger. Nhieät löôïng do nhieân lieäu chaùy trong xy lanh seõ laøm noùng
caùc chi tieát quanh buoàng ñoát ñoäng cô. Neáu caùc chi tieát naøy khoâng ñöôïc laøm maùt thì nhieät ñoä ñoäng cô taêng cao
vaø gaây quaù nhieät, do vaäy laøm giaûm coâng suaát ñoäng cô.
Nhieät ñoä cao cuõng aûnh höôûng khoâng toát ñeán daàu nhôùt boâi trôn ñöôïc caáp tôùi caùc chi tieát chuyeån ñoäng cuûa ñoäng
cô, laøm giaûm hieäu quaû boâi trôn, laøm bieán chaát daàu nhôùt, gaây maøi moøn vaø gaây keït.
Ñeå nhieät ñoä nöôùc laøm maùt taêng nhanh khi coøn laïnh giuùp cho ñoäng cô laøm vieäc toát hôn, nöôùc laøm maùt ñöôïc
tuaàn hoaøn nhôø bôm nöôùc vaø qua oáng nhaùnh roài trôû veà thaân maùy. Luùc naøy, nöôùc khoâng tuaàn hoaøn qua keùt nöôùc.
Maët khaùc, khi ñoäng cô quaù laïnh seõ laøm giaûm hieäu quûa nhieät vaø quaù trình ñoát chaùy nhieân lieäu seõ khoâng toát.
Noù cuõng laøm cho xy lanh moøn nhanh hôn vì dioxyt löu huyønh taïo ra trong haønh trình noå seõ hoùa hôïp vôùi nöôùc
trong khí chaùy taïo ra chaát aên moøn. Heä thoáng laøm maùt ñöôïc thieát keá nhaèm traùnh cho ñoäng cô laøm vieäc ôû nhieät
ñoä quaù cao cuõng nhö quùa thaáp vaø duy trì hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô ôû nhieät ñoä thích hôïp.
Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñaït tôùi 1 giaù trò nhaát ñònh, van haèng nhieät (thermostat) baét ñaàu môû vaø löôïng nöôùc
laøm maùt tuaàn hoaøn qua keùt nöôùc seõ taêng daàn leân. Van haèng nhieät seõ môû hoaøn toaøn khi nhieät ñoä ñaït tôùi nhieät
ñoä môû van hoaøn toaøn. Luùc naøy, toaøn boä nöôùc laøm maùt seõ tuaàn hoaøn qua keùt nöôùc ñeå ñaûm baûo hieäu quaû laøm
maùt.
47
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
BÔM NÖÔÙC
Bôm nöôùc laø loaïi bôm ly taâm vaø ñöôïc daãn ñoäng nhôø cu roa chöõ V.
Bôm nöôùc huùt nöôùc töø keùt nöôùc, nöôùc ñöôïc daãn tôùi boä laøm maùt daàu nhôùt trong thaân maùy vaø laøm maùt maët
ngoaøi xy lanh, sau ñoù ñi vaøo quy laùt.
Nöôùc trong quy laùt ñöôïc ñònh höôùng bôûi loã phun nöôùc ñeå laøm maùt beà maët ngoaøi giaù ñôõ voøi phun vaø xung
quanh ñeá xuù paùp.
Sau khi laøm maùt quy laùt, nöôùc chaïy theo ñöôøng nöôùc ra ñeå veà keùt nöôùc.
Ñöôøng nöôùc ra coù 1 van haèng nhieät (thermostat) ñeå ñieàu tieát nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô.
Neáu nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp hôn nhieät ñoä laøm vieäc cuûa van thì nöôùc laøm maùt seõ ñöôïc caáp ngöôïc trôû laïi
ñöôøng nhaùnh cuûa bôm nöôùc ñeå ñi vaøo ñoäng cô maø khoâng trôû veà keùt nöôùc.
48
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Van haèng nhieät (thermostat) laø loaïi van chöùa saùp beân trong, coù van laéc vaø nhieät ñoä môû van laø 820 – 950C. Ñoä
cao naâng khi môû van hoaøn toaøn laø 9,5 mm.
Van haèng nhieät môû vaø ñoùng oáng nöôùc ra vaø ñöôøng nöôùc veà keùt nöôùc tuøy thuoäc vaøo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñeå
ñieàu khieån vaø traùnh cho ñoäng cô quaù noùng hoaëc quaù maùt.
Sau khi vöøa môùi khôûi ñoäng ñoäng cô, nöôùc laøm maùt coøn laïnh, van seõ ñoùng ñöôøng nöôùc laïi vaø nöôùc chæ tuaàn
hoaøn qua ñöôøng nhaùnh maø khoâng ñi qua keùt nöôùc, do ñoù laøm giaûm thôøi gian haâm noùng ñoäng cô. Khi nhieät ñoä
nöôùc laøm maùt taêng leân, van seõ môû ñeå nöôùc vaøo keùt nöôùc vaø ñoùng ñöôøng nöôùc nhaùnh laïi ñeå nhieät ñoä ñoäng cô
ñöôïc duy trì ôû möùc thích hôïp.
Neáu ñoäng cô quaù maùt khi hoaït ñoäng, van seõ töï ñoäng ñoùng ñöôøng nöôùc nhaùnh. Van haèng nhieät chöùa saùp beân
trong ñöôïc giöõ kín trong voû cuûa noù vaø van seõ môû hoaëc ñoùng khi saùp daõn nôû hoaëc co laïi laøm di chuyeån loø xo.
Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt coøn thaáp, saùp seõ ñaëc vaø co laïi laøm van ñoùng do aùp löïc cuûa loø xo. Khi nhieät ñoä
nöôùc laøm maùt taêng, saùp loûng ra vaø daõn nôû ñaåy loø xo vaø van ñi xuoáng vaø van ñöôïc môû ra.
Khi van haèng nhieät ñoùng hoaøn toaøn thì ñöôøng nöôùc tôùi keùt nöôùc cuõng ñöôïc ñoùng hoaøn toaøn vaø thôøi gian haâm
noùng ñoäng cô seõ ñöôïc ruùt ngaén, nhöng nöôùc laøm maùt khoâng theå ñieàn ñaày heä thoáng do khoâng khí vaãn coøn beân
trong ñoäng cô. Do ñoù, van haèng nhieät thöôøng coù 1 loã thoâng khí nhoû vaø ôû ñoù thöôøng gaén van laéc coù taùc duïng
ñeå thoaùt khí khi boå sung nöôùc laøm maùt, noù seõ ñoùng ngay khi aùp suaát nöôùc duø nhoû nhaát taùc ñoäng vaøo luùc ñoäng
cô baét ñaàu chaïy, do vaäy traùnh cho nöôùc khoûi bò phuït ra.
Kieåm tra
49
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Van nhieät boä laøm maùt nhôùt môû ôû nhieät ñoä 76.5 – 90 0C. Ñoä cao môû hoaøn toaøn ≥ 4,5 mm.
Van nhieät boä laøm maùt nhôùt ôû trong ñöôøng nöôùc vaø ñaët phía treân voû boä ly hôïp. Luùc khôûi ñoäng khi laïnh, ñöôøng
nöôùc tôùi boä laøm maùt nhôùt ñöôïc ñoùng laïi ñeå ñoäng cô ñöôïc laøm noùng toát hôn.
Van nhieät boä laøm maùt heä thoáng EGR môû ôû nhieät ñoä 40 - 55 0C. Ñoä cao môû hoaøn toaøn ≥ 3,5 mm.
Van nhieät boä laøm maùùt heä thoáng EGR ôû trong ñöôøng nöôùc vaø ñöôïc ñaët treân giaù ñôõ caïnh maët quy laùt. Luùc khôûi
ñoäng khi laïnh, ñöôøng nöôùc tôùi boä laøm maùt heä thoáng EGR ñöôïc ñoùng laïi ñeå ñoäng cô ñöôïc laøm noùng toát hôn.
50
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
1. Quaït gioù
2. Ly hôïp quaït gioù
3. Pu ly quaït gioù
4. Cu roa quaït gioù vaø bôm nöôùc
5. Bôm nöôùc
Aø ñöôïc laép
Quaït gioù coù 7 caùnh nhöïa vaø ñöôïc laép vôùi ly hôïp quaït gioù loaïi khôùp noái thuûy löïc duøng daàu silicon.
Löôïng nöôùc laøm maùt ñöôïc thieát keá ñeå traùnh quaù nhieät ngay caû khi moâi tröôøng coù nhieät ñoä cao. Do vaäy, khoâng
caàn thieát cho quaït gioù chaïy nhanh khi toác ñoä ñoäng cô nhanh nhöng nhieät ñoä moâi tröôøng coøn thaáp. Quïat gioù
laøm vieäc ôû toác ñoä cao seõ laøm taêng tieáng oàn vaø gaây ra toån thaát coâng suaát ñaùng keå. Ly hôïp quaït gioù seõ caûm
nhaän ñöôïc söï thay ñoåi nhieät ñoä moâi tröôøng vaø ñieàu khieån toác ñoä quaït gioù.
51
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Kieåm tra
Kieåm tra nhieät ñoä hoaït ñoäng cuûa ly hôïp quaït gioù
52
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
1. Oáng nöôùc
2. Bu loâng xaû
3. Taám daãn höôùng gioù döôùi
4. Chuïp daãn höôùng quaït
5. Giaù ñôõ
6. Oáng nöôùc phuï
7. Bình nöôùc phuï
8. Naép keùt nöôùc
9. Keùt nöôùc
Keùt nöôùc laø 1 thieát bò chöùa 1 löôïng lôùn nöôùc laøm maùt tieáp xuùc kín vôùi 1 löôïng lôùn khoâng khí ñeå nhieät ñöôïc
truyeàn töø nöôùc laøm maùt ra khoâng khí.
Loõi keùt nöôùc ñöôïc chia ra thaønh 2 phaàn rieâng bieät, caùc ñöôøng oáng nöôùc vaø caùc khe gioù xen keõ nhau.
Keùt nöôùc coù caùc ñöôøng oáng ñöôïc gaén caùc caùnh xeáp taûn nhieät. Caùnh xeáp taûn nhieät ñöôïc gaén doïc theo oáng töø
treân xuoáng döôùi keùt nöôùc.
Khi coù caùc caùnh taûn nhieät ñöôïc gaén giöõa caùc oáng nöôùc vaø coù daïng gaáp khuùc thì hieäu quaû taûn nhieät seõ taêng
leân ñaùng keå vì dieän tích taûn nhieät cuûa caùnh xeáp lôùn hôn.
Ngoaøi ra, vieäc gaén caùnh xeáp taûn nhieät cuõng laøm taêng toác ñoä khoâng khí ñi qua keùt nöôùc vaø laøm taêng hieäu quaû
taûn nhieät.
Naép keùt nöôùc coù 1 van aùp suaát ñeå duy trì aùp suaát beân trong ôû möùc ñoä nhaát ñònh nhaèm laøm taêng hieäu quaû laøm
maùt cuûa bôm nöôùc. Naép keùt nöôùc cuõng coù 1 van chaân khoâng ñeå caân baèng vôùi aùp suaát beân ngoaøi neáu aùp suaát
trong keùt nöôùc giaûm khi ñoäng cô nguoäi, do vaäy baûo veä keùt nöôùc khoûi bò moùp meùo.
53
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Kieåm tra
Bình nuôùc phuï duøng ñeå traùnh hao huït nöôùc laøm maùt vaø ñeå ñieàu khieån aùp suaát beân trong cuûa keùt nöôùc nhaèm
ñaûm baûo hieäu quaû laøm maùt. Noùi chung, theå tích nöôùc laøm maùt seõ daõn nôû khoaûng 5% khi nhieät ñoä lôùn hôn 900
C vaø löôïng nöôùc daõn nôû ñoù seõ traøn ra khoûi keùt nöôùc.
Do ñoù, phaàn treân cuûa keùt nöôùc coù kích thöôùc thích hôïp ñeå ñaùp öùng söï taêng leân cuûa theå tích nöôùc laøm maùt.
Ñieàu naøy traùnh cho nöôùc laøm maùt bò hao huït nhieàu. Ngoaøi ra, hôi nöôùc cuõng ñöôïc thoaùt ra khoûi keùt nöôùc.
Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt trong keùt nöôùc giaûm xuoáng, chaúng haïn khi ñoäng cô döøng, aùp suaát beân trong keùt
nöôùc seõ thaáp hôn aùp suaát beân ngoaøi vaø laøm cho nöôùc ñöôïc huùt trôû laïi keùt nöôùc. Vì vaäy, traùnh ñöôïc hao huït
nöôùc laøm maùt vaø luoân giöõ ñuû nöôùc cho keùt nöôùc.
54
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
BOÄ LAØM MAÙT KHÍ NAÏP (BOÄ LAØM MAÙT TRUNG GIAN)
Boä laøm maùt trung gian ñöôïc laép phía tröôùc keùt nöôùc, Noù coù chöùc naêng laøm maùt khí naïp ñaõ ñöôïc neùn tröôùc khi
vaøo oáng huùt ñoäng cô.
55
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
56
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Heä thoáng nhieân lieäu goàm thuøng nhieân lieäu, boä taùch nöôùc, loïc nhieân lieäu, bôm cao aùp vaø voøi phun.
Nhieân lieäu trong thuøng nhieân lieäu ñöôïc bôm huùt tôùi bôm cung caáp, tröôùc khi tôùi bôm cao aùp, nhieân lieäu ñaõ ñöôïc
loïc ñeå loaïi boû nöôùc, caën baån.
Bôm cao aùp VP44 cung caáp nhieân lieäu vôùi aùp suaát raát cao tôùi 1000 kg/cm2 ñi ñeán oáng cao aùp vaø phun vaøo
buoàng ñoát ñoäng cô qua voøi phun.
Khi toác ñoä ñoäng cô taêng leân thì bôm cung caáp seõ caáp nhieàu nhieân lieäu, nhöng löôïng nhieân lieäu caàn thieát ñeå
phun vaøo xy lanh thì thay ñoåi theo ñieàu kieän laøm vieäc cuûa xe maø khoâng phuï thuoäc tröïc tieáp vaøo toác ñoä ñoäng
cô. Vì vaäy, löôïng nhieân lieäu do bôm cung caáp luoân dö thöøa.
Do ñoù, heä thoáng nhieân lieäu coù boá trí ñöôøng oáng hoài töø voøi phun, bôm cao aùp qua loïc daàu ñeå hoài nhieân lieäu
thöøa veà thuøng nhieân lieäu.
Söï thay ñoåi coù yù nghóa vaø lôùn nhaát treân ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC so vôùi caùc loaïi ñoäng cô 4J tröôùc ñaây coù
theå thaáy ñöôïc laø heä thoáng kieåm soaùt ñoäng cô.
Vieäc kieåm soaùt ñoäng cô cuûa Bosch ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi bôm cao aùp VP44 ñöôïc ñieàu khieån hoaøn toaøn baèng
ñieän töû.
Bôm cao aùp VP44 coù 1 cuïm ñieàu khieån bôm (PSG) ñöôïc laép phía treân cuûa bôm, noù trao ñoåi thoâng tin vôùi
ECM.
ECM tính toaùn thôøi ñieåm phun vaø thôøi gian phun thích hôïp vaø göûi thoâng tin naøy tôùi cuïm ñieàu khieån bôm
(PSG).
Theo ñoù, cuïm ñieàu khieån bôm (PSG) seõ kích hoaït caùc thieát bò coâng taùc.
57
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Löu yù :Note:
Khoâng ñöôïc thaùo bôm cao aùp VP44 trong baát kyø truïc traëc naøo, bôûi vì bôm cao aùp ñöôïc ñieàu chænh ñaëc bieät
treân nhöõng thieát bò kieåm tra chuyeân duøng trong quaù trình cheá taïo.
Tuøy thuoäc vaøo ñaëc tính cuûa moãi bôm nhö ñieåm ñaëc bieät khi cheá taïo, cuïm ñieàu khieån bôm (PSG) seõ ghò nhôù soá
lieäu ñdaëc bieät veà tính naêng hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô nhaát ñònh khaùc nhau ñoái vôùi moãi bôm.
Bôm naøy chæ ñöôïc pheùp thay theá caùc gioaêng cuûa caùc chi tieát beân ngoaøi nhö mieáng ñeäm oáng cung caáp nhieân
lieäu trong tröôøng hôïp roø ræ nhieân lieäu.
VOØI PHUN
1. Ñeäm ñieàu chænh aùp suaát môû voøi phun laàn ñaàu
2. Ñeäm ñieàu chænh aùp suaát môû voøi phun laàn thöù 2
3. Ty ñaåy
4. Taám caên
5. Hoác
6. Loø xo thöù nhaát
7. Loø xo thöù 2
8. Kim phun
9. Thaân voøi phun
Nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo buoàng ñoát nhôø voøi phun 5 loã coù 2 giai ñoaïn phun.
Ñöôøng kính cuûa moãi loã phun laø 0.21 mm.
Caùc voøi phun 2 giai ñoaïn coù ñaëc ñieåm laø moãi voøi phun coù 2 loø xo coù theå ñieàu chænh rieâng bieät ñeå coù theå ñaït
ñöôïc aùp suaát môû voøi phun nhö sau:
-AÙp suaát laøm vieäc theo thieát keá: 4JA1-TC: 19.0MPa (giai ñoaïn 1) / 33.5MPa (giai ñoaïn 2)
4JH1-TC: 19.5MPa (giai ñoaïn 1) / 33.8MPa (giai ñoaïn 2)
-AÙp suaát laøm vieäc coù theå ñieàu chænh:
4JA1-TC: 19.5 - 20.5MPa (giai ñoaïn 1) / 34.0 - 35.5MPa (giai ñoaïn 2)
4JH1-TC: 20.0 - 21.0MPa (giai ñoaïn 1) / 34.3 - 35.8MPa (giai ñoaïn 2)
Voøi phun ñöôïc gaaù¨n vaøo quy laùt (naép maùy) vaø ñöôïc laøm kìn baèng taám ñeäm ñoàng.
Chuù yù: Note:
Voøi phun naøy khoâng ñöôïc pheùp thaùo ra ñeå söûa chöõa vì baát kyø hö hoûng naøo cuûa voøi phun, bôûi vì voøi phun ñaõ
ñöôïc xieát ñaëc bieät trong quaù trình cheá taïo.
Chæ ñöôïc pheùp kieåm tra aùp suaát môû voøi phun laàn ñaàu, söï roø ræ nhieân lieäu vaø ñoä hoùa söông. Neáu aùp suaát phun
khoâng ñuùng, roø ræ nhieân lieäu vaø ñoä hoùa söông khoâng toát thì phaûhi thay voøi phun.
58
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Model Euro 3
1. Töø thuøng nhieân lieäu tôùi
2. Tôùi loïc nhieân lieäu
3. Töø loïc nhieân lieäu tôùi
4. Tôùi bôm cao aùp
5. Boä taùch nöôùc
6. Loïc nhieân lieäu
59
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Vì beân trong bôm cao aùp ñöôïc boâi trôn baèng nhieân lieäu khi bôm, neân nhieân lieäu phaûi ñöôïc laøm thaät saïch.
Loïc nhieân lieäu vaø boä taùch nöôùc seõ loaïi boû nöôùc hoaëc caën baån khoûi nhieân lieäu tröôùc khi vaøo bôm cao aùp.
Boä taùch nöôùc coù 1 phao beân trong. Khi phao noåi tôùi möùc nhaát ñònh, ñeøn baùo seõ saùng leân ñeå baùo cho ngöôøi laùi
xe bieát caàn phaûi xaû nöôùc ôû boä taùch nöôùc.
Bôm tay loaïi maøng ñöôïc gaén phía treân cuûa boä taùch nöôùc ñöôïc duøng khi xaû nöôùc vaø xaû khoâng khí.
Chuù yù:
Trình töï xaû khoâng khí khoûi heä thoáng nhieân lieäu coù thay ñoåi ñoái vôùi ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC.
Neáu thay bôm cao aùp, nhieân lieäu ñaõ ñöôïc thoaùt ra hoaëc thay loïc nhieân lieäu thì caàn thöïc hieän vieäc xaû khoâng khí
nhö sau:
1. Nôùi loûng nuùt xaû khí vaø bôm cho tôùi khi naëng tay (khoaûng 15 laàn)
2. Ngöøng bôm vaø xieát nuùt xaû khí. Ñôïi khoaûng 1 phuùt.
3. Nôùi loûng nuùt xaû khí vaø bôm cho tôùi khi naëng tay (khoaûng 10 laàn).
4. Ngöøng bôm vaø xieát nuùt xaû khí. Ñôïi khoaûng 1 phuùt.
5. Nôùi loûng nuùt xaû khí vaø bôm cho tôùi khi naëng tay (khoaûng 5 laàn).
6. Ngöøng bôm vaø xieát nuùt xaû khí.
7. Ñaïp heát vaø giöõ baøn ñdaïp chaân ga vaø baøn ñaïp ly hôïp. Baät chìa khoùa coâng taéc ôû vò trí ON. Ñôïi cho tôùi khi
ñeøn baùo xoâng maùy taét. Sau ñoù khôûi ñoäng ñoäng cô cho tôùi khi maùy noå ñöôïc.
8. Neáu maùy khoâng noå ñöôïc thì laëp laïi böôùc 5-7.
9. Ñeå ñoäng cô chaïy caàm chöøng 5 phuùt.
60
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
THIEÁT BÒ ÑIEÄN
MAÙY KHÔÛI ÑOÄNG
Heä thoáng khôûi ñoäng duøng maùy khôûi ñoäng loaïi giaûm toác coù coâng taéc ñieän töø, trong ñoù truïc moâ tô cuõng ñöôïc
duøng laø truïc baùnh raêng khôûi ñoäng.
Khi baät coâng taéc khôûi ñoäng, caùc tieáp ñieåm cuûa coâng taéc ñieän töø ñöôïc ñoùng laïi vaø roâ to quay.
Ñoàng thôøi, piston ñöôïc huùt vaø baùnh raêng ñöôïc ñaåy veà phía caàn gaït ñeå aên khôùp vôùi vaønh raêng baùnh ñaø. Sau
ñoù vaønh raêng baùnh ñaø quay vaø khôûi ñoäng ñoäng cô.
Treân ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC coù trang bò maùy khôûi ñoäng coâng suaát 2.3 kW do haõng Hitachi cheá taïo.
61
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Kieåm tra
62
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
63
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
64
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Heä thoáng naïp cô baûn laø heä thoáng naïp duøng tieát cheá IC. Caùc chi tieát beân trong ñöôïc noái nhö hình sô ñoà maïch
ñieän naïp.
Maùy phaùt ñieän duøng tieát cheá IC ñöôïc gaén beân trong maùy phaùt. Taát caû caùc linh kieän cuûa tieát cheá ñöôïc gaén kín
vôùi nhau vaø tieát cheá naøy coù cuïm giaù ñôõ choåi than ñöôïc gaén vaøo khung vaønh tröôït.
Ñieän aùp ñònh tröôùc cuûa maùy phaùt ñieän laø khoâng theå ñieàu chænh ñöôïc.
Treân ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC coù trang bò 2 maùy phaùt ñieän (60A vaø 80 A).
65
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
.
1. Pu ly vaø ñai oác
2. Voøng bi
3. Naép tröôùc
4. Stator
5. Voøng bi
6. Cuïm roâ to
7. Phôùt naép sau
8. Cuïm naép sau
9. Boä chænh löu
10. Gioaêng
11. Naép tröôùc bôm chaân khoâng
12. Gioaêng
13. Caùnh vaêng
14. Roâ to bôm chaân khoâng
15. Bu loâng
16. Gioaêng
17. Bu loâng
18. Van bôm chaân khoâng
Kieåm tra
66
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
67
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
1. Rô le chính ECM
2. Ñieän aùp bình ñieän
3. Chình khoùa coâng taéc
4. Caàu chình heä thoáng xoâng 50A
5. Caàu chì ñeøn baùo, ñoàng hoà 10A
6. Rô le xoâng
7. Ñeøn baùo xoâng
8. Bu gi xoâng
9. Cuïm ñieàu khieå ñieän töû ñoäng cô (ECM)
68
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
Ñoäng cô 4JA1-TC & 4JH1-TC söû duïng loaïi heä thoáng xoâng nhanh 2 (QOS 2) ñöôïc ñieàu khieån baèng ECM.
Ñieän aùp treân cuoän daây rô le bugi xoâng do ECM cung caáp.
ECM seõ caáp ñieän cho rô le bugi xoâng ñeå caùc bu gi xoâng laøm vieäc tuøy thuoäc vaøo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
Chöùc naêng cuûa ñeøn baùo thôøi gian xoâng laø thoâng baùo cho laùi xe bieát bugi xoâng coù laøm vieäc hay khoâng.
Khi ñeøn taét thì ñoäng cô coù theå khôûi ñoäng ñöôïc.
Ñieàu naøy khoâng phaûi laø baùo bu gi xoâng khoâng laøm vieäc nöõa. Sau khi ñeøn taét nhöng bu gi xoâng vaãn coù theå
coøn laøm vieäc theâm 1 thôøi gian nöõa tuøy theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô.
Kieåm tra
69
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
5-8840-0201-0
Duïng cuï môû loïc nhôùt
5-8840-0253-0
Duïng cuï môû loïc nhieân lieäu
5-8840-2675-0
Ñoàng hoà ño aùp suaát neùn
5-8531-7001-0
Ñoaïn noái
6-8840-0019-0
Caûo tröôït
5-8521-0002-0
Caûo
5-8840-0214-0
Duïng cuï giöõ vaønh raêng baùnh ñaø
5-8840-2360-0
Duïng cuï thaùo phôùt daàu ñuoâi truïc khuûyu.
70
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
9-8523-1423-0
Duïng cuï thaùo laép loø xo xuù paùp
9-8523-1212-0
Duïng cuï thay oáng daãn höôùng xuù paùp
5-8840-2038-0
Duïng cuï thay baïc truïc cam
5-8840-2033-0
Duïng cuï laép phôùt daàu
5-8840-9018-0
Duïng cuï eùp xeùc maêng
5-8840-2359-0
Duïng cuï laép phôùt daàu sau
71
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
9-8522-0020-0
Duïng cuï laép baùnh raêng truïc khuyûu
5-8840-2000-0
Duïng cuï thaùo voøng bi ñuoâi truïc khuyûu
5-8522-0024-0
Duïng cuï laép voøng bi ñuoâi truïc khuyûu
5-8840-0266-0
Duïng cuï ño goùc xoay khi xieát.
5-8673-9149-0
Giaù
5-8673-9150-0
Caàn
Duïng cuï laép baùnh raêng phuï
5-8840-0277-0
Duïng cuï kieåm tra naép keùt nöôùc
5-8840-2603-0
Ñoaïn noái duïng cuï kieåm tra naép keùt nöôùc
5-8840-2602-0
Duïng cuï thaùo vaønh haõm caûm bieán möùc nhieân lieäu
72
ÑOÄNG CÔ 4JA1-TC & 4JH1-TC XE TFR/S
5-8840-0279-0
Bôm chaân khoâng coù ñoàng hoà
5-8840-0075-0
Bôm coù ñoàng hoà
5-8840-0366-0
Ñoàng hoà ñieän coù trôû khaùng cao
73