PERANAN KUMPULAN

MULTIDISIPLIN (PELBAGAI
DISIPLIN)

Oleh:
Ranjini a/p Supramoney
Wan Kamisah bt Wan Mokhtar
• Kumpulan Multidisiplin (Mutidisciplinary
Team MTD), Multifactor Team-MFT atau
School-Based Support Team-SBST

• merupakan satu kepelbagaian kumpulan

perkhidmatan kepada murid-murid khas yang
mana mereka bukan hanya terbatas kepada
tenaga guru sahaja.
Menurut Kamus Dewan (2002),
• “ahli” bermaksud anggota (pertubuhan,
persatuan).
• “kumpulan” ialah satu kelompok orang.
• “Pelbagai” pula membawa pengertian,
bermacam-macam.
• “disiplin” pula bermaksud satu bidang atau
lapangan kajian
• Zalizan (1990), pula menyatakan kumpulan
pelbagai disiplin sebagai unit yang berfungsi
yang dianggotai oleh individu-individu yang
terlatih serta releven untuk bekerjasama dan
berperanan menjadi penggerak kepada aktiviti-
aktiviti perkhidmatan.
Menurut Overton (1992) mendefinisikan,
kumpulan pelbagai disiplin adalah satu unit
yang berfungsi untuk mengenal pasti
keperluan dan masalah yang dihadapi oleh
kanak-kanak berkeperluan khas.
 Dalam Akta Pendidikan Individu Kurang
Upaya atau (IDEA) 1997, Kumpulan
Multidisiplin ini adalah kumpulan yang diberi
mandat/kepercayaan.

Kumpulan Multidisiplin perlulah mengikut

beberapa garis panduan semasa menilai
seseorang kanak-kanak tertentu:
a) Dipilih dan ditadbir supaya tidak mendatangkan
perbezaan perkauman budaya atau diskriminasi
seksual
b) Perlu menggunakan bahasa yang dituturkan oleh
murid.
c)Ujian dan penilaian yang dilakukan telah disahkan
d)Ujian perlu dilakukan oleh seseorang yang terlatih
selaras dengan arahan yang dikeluarkan.
e)Tidak boleh menggunakan prosedur tunggal
untuk dijadikan sebagai kriteria dalam
menentukan program pendidikan yang sesuai
bagi murid dengan keperluan.
f)Murid perlu dinilai dalam semua bidang yang
berkaitan dengan kecacatan yang ada.
g) Seseorang perlu arif tentang penilaian sesuatu
kecacatan murid yang mempunyai
ketidakupayaan tertentu.
h) Memperincikan masalah asal atau spesifik
kanak-kanak khas.
i) Mengkaji semula intervensi yang telah dicuba
oleh guru khas dan mengenal pasti keberkesanan
strategi.
j)Mengenal pasti keperluan khas pelajar dan
merekodkannya
k)Pemilihan penyelesaian melalui pendekatan
yang paling sesuai akan dipilih untuk
menyelesaikan masalah kanak-kanak khas.
l)Bertanggungjawab untuk menjalankan dan
memantapkan rancangan pendidikan.
KUMPULAN MULTIDISIPLIN
DAN PERANANNYA
BENTUK KOLABORASI KUMPULAN
MULTI DISIPLIN
Dalam proses kolaborasi ini kumpulan
pelbagai disiplin memainkan peranan yang
sangat penting. Menurut Golin dan
Ducanis (1981), kumpulan pelbagai disiplin
adalah satu unit yang berfungsi yang
terdiri daripada pelbagai individu yang
mempunyai kemahiran atau kepakaran
dalam bidang tertentu.
Matlamat utama:

memberikan perkhidmatan dan

membantu individu berkeperluan khas
dalam menangani sebarang masalah
yang dihadapi oleh mereka
Kumpulan ini akan bergabung tenaga untuk
menyediakan perkhidmatan kepada kanak-kanak
khas. Mereka berfungsi untuk :

•mengenal pasti masalah pelajar,

•merancangkan program pendidikan
•menilai perkembangan pelajar untuk
memastikan keberkesanan Program Pendidikan
Khas.
Fungsi Keseluruhan Kumpulan
Pelbagai Disiplin
•Menaksirkan dan memperincikan masalah asal
atau spesifik kanak-kanak khas dari segi
masalah kognitif, fizikal, pendengaran,
penglihatan, komunikasi, emosi atau tingkah
laku dan sebagainya.
•Mengkaji semula intervensi yang telah dicuba
oleh guru khas dan mengenal pasti
keberkesanan strategi untuk memulihkan
masalah kanak-kanak. Ahli kumpulan akan
menilai kesesuaian program pendidikan yang
sedia ada.
•Mencari alternatif dengan memikirkan
pelbagai pendekatan untuk pemulihan.
Contohnya apakah pendekatan pengajaran
yang sesuai untuk kanak-kanak hiperaktif ?
Maka ahli kumpulan yang terlibat akan
memberikan pelbagai cadangan untuk
mengajar kategori kanak-kanak ini.
•Mengenalpasti keperluan khas pelajar dan
merekodkan keperluan dan segala maklumat
kanak-kanak.
•Pemilihan penyelesaian melalui pendekatan
yang paling sesuai akan dipilih untuk
menyelesaikan masalah kanak-kanak khas.
Sebagai contoh kanak-kanak bermasalah
pembelajaran akan dicadangkan rancangan
pengajaran individu dalam program pendidikan.
•Setiap kumpulan pelbagai disiplin
bertanggungjawab untuk menjalankan dan
memantapkan rancangan pendidikan.
Menurut Giuliani, G.A dan Pierangelo R (2002)
•Fungsi MTD sebagai satu unit yang memastikan
sebab-sebab masalah tingkah laku, status
pendidikan, pronogsis dan menentukan kanak-
kanak tersebut tidak berkupayaan dan layak
sebagai pelajar khas.

•Menurut Indvidual with Disabilites Educations

Act (IDEA, 1997), peranan yang dijalankan oleh
kumpulan pelbagai disiplin bermula sejak dari
indentifikasi pertama bagi kanak-kanak tersebut.
PERANAN IBU BAPA

Ibubapa harus sentiasa peka terhadap sebarang

aktiviti atau respon yang tidak normal anak-
anak. Mereka patut mengesan kekurangan anak
mereka di peringkat awal.
Mereka tidak harus membiarkan sahaja jika
dapat mengesan sebarang masalah atau
perubahan pada anak mereka.
Mereka harus berbincang dengan pakar
professional berkaitan masalah atau kecacatan
anak mereka supaya tindakan selanjutnya
untuk membantu anak-anak mereka dapat
diambil dengan segera.
Mungkin peluang untuk memulihkan
kecacatan tinggi jika dapat mengesan
kecacatan pada peringkat awal.
 Goodge (1988)
• keluarga sebagai satu kelompok sosial
yang tinggal di bawah satu bumbung,
mempunyai kerjasama dalam kegiatan
ekonomi dan menambah zuriat.
• Ahli-ahli sosiologi telah mendapati
bahawa dengan sokongan tinggi daripada
keluarga, murid-murid akan mencapai
tahap prestasi yang tinggi (Seginer, 1983).
•Hubungan keluarga adalah sumber penting
yang mempengaruhi harga diri dan kepuasan
hidup bagi kanak-kanak lelaki dan juga
perempuan (Barber & Lyons, 1994; Conger,
Conger & Scaramella, 1997).
•Menurut Rozumah Baharudin (2001),
masalah kepincangan peranan keluarga
banyak mempengaruhi serta menjejaskan
pendidikan anak-anak mereka.
• Anderson et al. (2003) telah mendefinisikan
sokongan keluarga sebagai persepsi anak
mengenai betapa baik ibu bapa dalam
mendorong anak-anak bagi pemilihan dan
penglibatan aktiviti.
Peranan Ibu bapa
• mempunyai kesedaran tentang perkembangan
anak mereka
• mengetahui saluran yang terbaik untuk
membesarkan dan membantu anak berkeperluan
khas.
 mengikuti perkembangan semasa anak mereka
serta perkembangan tentang program pendidikan
khas
 menghantar anak berkeperluan khas mereka untuk
menerima pendidikan, rawatan perubatan dan
segala program intervensi.

 Ibu bapa juga turut

terlibat dengan terapi
renang bersama anaknya
di persatuan spastik Johor.
Ibu bapa turut sama
menyertai terapi kuda

Ibu bapa murid

Pendidikan Khas juga
tidak ketinggalan,
turut hadir ke sekolah
untuk melihat
pencapaian anak mereka
Sebagai permulaan kumpulan penyelidik dari Tatiuc itu
akan datang ke Sekolah Kebangsaan Kuala Telemong di
sini untuk melihat pergerakan seorang murid istimewa,
Nur Damia Irsalina yang mempunyai sebuah kerusi
roda khas yang ditempah oleh ibu bapanya.
PERANAN PIHAK SEKOLAH
membentuk kanak-kanak supaya mereka boleh
berdikari dan menguruskan diri.
Menyediakan satu bangunan atau bilik khas untuk
murid-murid berkeperluan khas.
Menyediakan infrastruktur yang serba lengkap

Pengetua atau guru besar juga harus memberi

kerjasama dan sokongan penuh.
Peralatan untuk fisioterapi disediakan oleh Sekolah
Kebangsaan Taman Maluri untuk murid
berkeperluan khas
Peranan Guru Pendidikan Khas
• membentuk dan merangsang kreativiti
pelajar melalui sikap guru dalam pengurusan
aktiviti pengajaran dan pembelajaran (P&P).
• mempelbagaikan bentuk P&P mampu
melahirkan pelajar yang berfikiran kreatif
dan kritis.
• memperkembangkan potensi individu secara
menyeluruh dan bersepadu.
PERANAN PAKAR PERUBATAN
Pakar perubatan yang mempunyai pelbagai kepakaran
dalam bidang perubatan memainkan penting untuk
mendiagnostik dan merawat penyakit kanak-kanak
dan mengesan punca masalah kecacatan untuk
memulihkan kecacatan tersebut.
Pakar perubatan yang mempunyai pelbagai
kepakaran dalam bidang perubatan memainkan
penting untuk mendiagnostik dan merawat penyakit
kanak-kanak dan mengesan punca masalah kecacatan
untuk memulihkan kecacatan tersebut.

Pediatrik
Pediatrik bertanggungjawab untuk mendiagnostik
dan merawat penyakit kanak-kanak dan mengesan
punca masalah pembelajaran seperti genetik,
kewarisan, prenatal dan postnatal.
Neurologi
Pakar neurologi adalah untuk mendiagnostik dan
mengubati penyakit yang berkaitan dengan
neuorologikal seperti kecederaan otak. Pakar ini juga
mengawal hiperaktif dan masalah menumpu perhatian
dengan memberikan kanak-kanak ubat “ Ritalin”
untuk mengawal keaktifannya

Oftomologi
Pakar ini akan menaksir penglihatan pelajar.
Sekiranya mereka mempunyai masalah penglihatan
maka akan memerlukan cara pengajaran yang berbeza
dengan kanak-kanak biasa.
Audiologi
Kanak-kanak yang disyaki mempunyai masalah dari segi
pendengaran akan dirujuk kepada pakar audiologi untuk
mengesan fungsi pendengaran mereka.

Klinik Audiologi dan Sains

Pertuturan yang terletak di
Jalan Temerloh ini
menyediakan kepakaran
menilai, mencegah serta
mengendalikan masalah
pendengaran dan komunikasi.
Terapi Pertuturan
Mereka akan mengesan masalah komunikasi dari segi
pertuturan dan bahasa kanak kanak.
Terapi pertuturan akan menggunakan pelbagai
pendekatan dan teknik untuk membantu kanak-kanak
seperti gagap, sumbing dan kanak-kanak yang
mempunyai masalah alat artikulasi untuk bertutur.

Contoh senaman oral motor

Aktiviti Terapi Pertuturan

Terapi fizikal
Ahli kumpulan ini bertanggungjawab untuk
menaksir fungsi-fungsi motor halus dan motor kasar
kanak-kanak, melatih kemahiran hidup serta
kemahiran membantu diri.

Fisioterapi untuk melatih kanak-kanak khas belajar berjalan

Jurupulih Carakerja
Mereka lebih menitikberatkan kemahiran motor
halus dan bertanggungjawab menilai murid dari segi
penggunaan tangan dan jari murid.
Mereka melatih murid mengasah kemahiran melalui
terapi bagi menyesuaikan diri dengan kehidupan
seharian bagi mengimbangi masalah fizikal.

Pelaksanaan Terapi Cara Kerja oleh Jurupulih Cara Kerja untuk kanak-kanak keperluan khas
Bahagian Pendidikan Khas (BPK),
Kementerian Pendidikan Malaysia
SEKOLAH PENDIDIKAN KHAS
• Sekolah Kebangsaan dan Menengah yang
menawarkan pengajaran dan pembelajaran
khusus bagi murid pendidikan khas.
PROGRAM PENDIDIKAN KHAS
INTEGRASI
• Program yang menawarkan pengajaran dan
pembelajaran bagi murid pendidikan khas di
sekolah harian.
PROGRAM INKLUSIF
• Program yang menempatkan murid pendidikan
khas dan murid sekolah harian dalam satu kelas.
PROGRAM KHAS (KELOLAAN BPK)
i) Program Pemulihan Khas
• untuk murid–murid yang menghadapi kesulitan
pembelajaran khususnya dalam menguasai satu-satu
kemahiran membaca, menulis dan mengira (3M)
sebagai asas menjadi Fokus Kurikulum Baru
Sekolah Rendah” .
ii) LINUS Pendidikan Khas
• Tahap Satu – Saringan LINUS
• Tahap Dua – Instrumen Penentu Penguasaan Dua
Menulis dan Membaca (IPP2M)
• Instrumen Kemahiran Asas Matematik (IKAM)
iii) Sekolah Dalam Hospital (SDH)
• untuk pelajar-pelajar yang menghidapi penyakit
kritikal yang memerlukan mereka tinggal di hospital
untuk proses rawatan dan tidak membolehkan
mereka mengikuti PnP di sekolah harian
iv) Program Pendidikan Khas Integrasi (PPKI)
• Untuk pelajar yang mengalami masalah dari segi
pembelajaran, pendengaran dan penglihatan.
JABATAN KEBAJIKAN MASYARAKAT
(JKM)
PERANAN JKM
•merangkumi usaha-usaha membantu serta memberi
perkhidmatan kepada warga kurang upaya bersesuaian
dengan keperluan serta syarat-syarat yang ditetapkan.
• menolong orang kurang upaya supaya mereka dapat
berdikari dan membolehkan mereka menjadi anggota
masyarakat yang lebih produktif.
Peranan lain JKM
• Sukan-tubuhkan Majlis Paralimpik Malaysia untuk beri
galakan kepada OKU bersukan
• Kegiatan Kesenian dan Kebudayaan - tabung untuk
kutip dana
• Kemudahan Pendidikan – elaun bulanan RM300
• Kemudahan Akses di Bangunan Awam
• Kemudahan Dan Galakan Pelepasan Cukai – juga
pengecualian cukai bagi ibu bapa yang mempunyai
anak OKU
• Kemudahan Pengangkutan Awam
• dan banyak lagi....
Pendaftaran dan kad
kenal diri

Bantuan alat tiruan atau otortik

Elau pekerja OKU
Bengkel Terlindung

Pusat Pemulihan Dalam Komuniti (PDK)

Badan Pertubuhan Bukan Kerajaan
(NGO)
-Menyedarkan ibu bapa dan masyarakat tentang keperluan
golongan OKU
- Memberikan perkhidmatan profesional seperti perkhidmatan
terapi kepada golongan OKU
- Membantu dari segi kepakaran tentang proses pemulihan
golongan OKU dalam kalangan petugas PDK
- Memberikan bantuan kewangan

Contoh badan bukan kerajaan

 Persatuan Kanak-kanak Spastik
 Pusat Bimbingan Sinaran Matahari
 Pusat Harian Kanak-kanak Istemewa
 Yayasan Sindrom Down Kiwanis
 NASOM
 KAJIAN KES

i) Pusat Intervensi Autisme

NASOM, Alor Setar
ii) Spastik Center, Johor Bahru