EĞER GÜZEL GÖZLERİN OLSUN İSTİYORSAN İNSANLARA İYİLİKLE BAK,EĞER SAÇLARIN GÜZEL

OLSUN İSTİYORSAN BIRAK ÇOCUKLAR ELLERİNİ GEÇİRSİN SAÇLARINDAN,İNCE BİR BEDENSE

İSTEDİĞİN EKMEĞİNİ AÇLARLA BÖLÜŞ VE GÜZEL DUDAKLARA SAHİP OLMAK İÇİN SADECE GÜZEL
SÖZLER SÖYLE ...
AUDREY HEPBURN

1
 KONUÖZETİ

YAZIM KURALLARI

1. "DE"NİN YAZIMI: Örnek:

 Evdeki hesap çarşıya uymaz.(ek)
Bağlaç olan "de" sözcük olduğu için ayrı yazılır ve bü-  O kadar çok bekledik ki hava alanında anlatamam.
yük ünlü uyumuna uyar. Hiçbir zaman "te, ta" şeklinde (bağlaç)
yazılmaz. Hal eki olan "-de", "-te,-ta" şeklinde yazılabi-  Çiğ yemedim ki karnım ağrısın. (bağlaç)
lir.  Bu kırık aynadaki yüz,birini andırıyor.(ek)
 Öyle bir yerdeyim ki ne karanfil ne kurbağa (bağ-
 Gönlümde solmayan dalımsın benim.(ek) laç)
 Gözün arkada kalmasın, dedi oğluna. (ek)  Bir yanım mavi yosun, dalgalanır sularda
 Yıldızlı gecelerde hep seni andım.(ek)  Baktım ki iş böyle yürümeyecek ben de mahallemi
 Yağmur da siz çıkmadan önce başladı. (bağlaç) değiştirdim.
 Anlaşma iki tarafı da memnun etmedi. (bağlaç)  Avludaki dalgın suya bir bak göreceksin
 Tiyatro da en köklü sanat dallarından biri- ek
dir.(bağlaç)
 Tiyatroda güldürü unsurlarına sık yer verilmelidir. ÖĞRETMENİN ÖRNEĞİ:
(ek) ……………………………………………………
………………………………………………………………
ÖĞRETMENİN ÖRNEĞİ:
…………………………………………………… Ayrıntı:
………………………………………………………………  "ki" bağlacı istisna olarak bazı sözcüklerde kalıp-
ÖLÇÜT YAYINLARI

laşmış olarak bitişik yazılır:

AYRINTI:
 Bağlaç olan "de"yi cümleden çıkardığımızda cüm-
lenin anlamında daralma olabilir; fakat hal eki olan
"-de"yi çıkardığımızda anlam bozulur ya da deği-
şir.
• Dün akşam yolda gördüm seni yıllardan sonra.
(doğru)
• Sen de onun tuzağına düştün demek.(doğru)
• Pelin de yarın bizimle gelecek.(doğru)
• Pelin’de yarın bizimle gelecek. (Yanlış)
• Yusuf ta yarın bizimle gelecek. (Yanlış)
2. "Kİ"NİN YAZIMI:
Bağlaç olan "ki" ayrı yazılır, cümleden çıkarıldığında
söyleyişi bozulmaz. Eşdeğerli cümleleri anlam ilişkisiyle
birbirine bağlar.Ancak ek olan –ki daima bitişik yazı-
lır.”kiminki,neyinki,neredeki,ne zamanki” sorularına ce-
vap verir.
 sanki, oysaki, mademki, belki, halbuki, çünkü...
3. "MI" NIN YAZIMI:
"mi" edatı söze hangi anlamı verirse versin ayrı yazılır,
sadece kendisinden sonra gelen ekler "mi" ye bitişik
yazılır:
Örnek:
 Çiftçiler, ürünlerini sigorta yaptırmış mıydı?
 Dergiye o şiirleri gönderen sen miydin?
 Roman yazmayı daha önce de düşündün mü? (so-
ru)
 Şirin mi şirin bir yaylaydı burası.(pekiştirme)
 Erken kalktın mı işini de zamanında bitirirsin. (ko-
şul)
 Film başladı mı bana haber ver. (zaman)
 Neden son günlerde bize uğra mıyor? (Yanlış)
ÖĞRETMENİN ÖRNEĞİ:
……………………………………………………
………………………………………………………………

2
 KONUÖZETİ

YAZIM KURALLARI

4. SAYILARIN YAZIMI: b) Bütün özel adlar büyük harfle başlar:

a) Sayıların her sözcüğü ayrı yazılmalıdır.  Kişi adları: Coşkun, Hilal,Tarık, Filiz...
Örnek:  Kişi soyadları: Bilirgiller, Bilgin, Söylemez...
 Fabrikada elli beş işçi üretim bölümünde çalışıyor.  Hayvanlara verilen adlar: Boncuk, Tekir, Du-
 Babam, ben on yedi yaşındayken ilk romanını man...
yazmıştı.  Ulus adları: Türk, Alman, İtalyan, Arap...
 Devlet ve ülke adları: Türkiye, Fransa, Alman-
b) Bilimsel yazılarda, kesinlik aranan konularda ya...
sayılar rakamla gösterilir.  Kent, köy, sokak adları: Ankara, Bağdat, Mec-
Örnek: nun Sokak…
 Anahtar teslimi: 46.500  Coğrafya ile ilgili kıta, bölge, ova, dağ, deniz,
göl, akarsu, orman adları (Birden çok sözcükten
c) Çok sıfırlı büyük sayıların ana sayılardan son- oluşanlarda her sözcük büyük harfle başlar): Van
raki basamakları yazı ile gösterilebilir: Gölü, Iğdır Ovası, Asi Nehri…
Örnek:
• Türkiye’de şimdi 80 milyon insan yaşıyor. Ayrıntı :

• Suriye’den ülkemize gelenlerin sayısı 2.5 milyonu  Özel adlardan türeyen sözcükler kesme işaretiyle

geçti. ayrılmaz.

d) ÖRNEK:
ÖLÇÜT YAYINLARI

Rakamlardan sonra konulan (.) nokta "-inci"

ekinin yerini tutar. • Türkçe, Kırşehirliler, Hataylı, Atatürkçü,
Örnek: Avrupalılar…

 20. yüzyıl, 16. bölüm, 72. Hariciye Koğuşu…

YANLIŞ DOĞRU  Kurum ve kuruluş adları: Türkiye İş Bankası,

75.nci 75’inci Türk Hava Yolları, Yalova Valiliği, Halk Bankası,

12’inci 12’nci Ege Üniversitesi...

%10’nu %10’u
 Dil adları: Almanca, İbranice,Türkçe, Latince...

5. BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI:

 Yapı, kitap, vb. yapıt adları: Çankaya Köşkü, Kürk

a) Bütün cümleler büyük harflerle başlar: Mantolu Madonna, Çalıkuşu, Yorgun Savaş-çı,

Örnek: Ankara Kalesi, Nusretiye Camisi, Kiralık Konak

• Avrupa’nın bugünkü kültür düzeyine ulaşması hiç (roman), Suda Halkalar (şiir), Vatan İsterse (re-

de kolay olmamıştır. sim), Varlık (dergi)...

• Doğru ve güzel konuşmanın ilk şartı dinlemeyi bil-

mektir.  Din, mezhep, tarikat adları: İslam, Hristiyanlık,

AYRINTI: Budizm, Sünnilik, İsmailiye, Şiilik...

 Cümle bir işaret ya da bir rakamla başlıyorsa söz-

cük büyük harfle başlamaz:
Örnek:
 20.yüzyılda birçok felsefi akım sanat dünyasına da
yansıdı.
 1985’te ilk beyin ameliyatını gerçekleştirdi.

3
 KONUÖZETİ

YAZIM KURALLARI

A) Özel ada bağlı saygı sözcükleri, unvanlar, F) Rakamlarla belirtilen ay ve gün isimleri:
takma adlar, meslek adları: Örnek:
 Fazilet Hanım, Adnan Bey, Deli İbrahim, Kara Ni-  30 Temmuz 1978 Perşembe günü doğmuşum.
da, Koca Yusuf, Nasrettin Hoca…  1998’in Şubat’ı en sıkıntılı olduğum dönemdi.

Ayrıntı: Ayrıntı:
 Akrabalık adlan küçük harfle başlar; ancak unvan  Ay ve gün adları belli bir tarihe bağlı değilse, kü-
adı olmuşsa büyük harfle yazılır: çük harfle başlar :
Mahmut Baba,bu çeşmeyi kızı için yaptırmıştı.
Örnek:  Haftaya salı akşamı tiyatroya gidelim mi?
• Sami dayım, yemeği zamanında gelmezse kıya-  Mersin ekim ayında bile çok sıcak olur.
metleri koparırdı.
• Şermin ablam öğleden sonra yine güzellik 6. BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZIMI:
uykusuna yatmış.
a) Anlam kayması yoluyla birleşenler:
B) Yazı başlıklarının her sözcüğü: • bityeniği, aslanağzı, imambayıldı, devetabanı...
• Psikoloji ve Müzik, Medeniyet ve Modernizm, Sa
-
nat ve İnsan... b) Aşınma, düşme, türeme yoluyla birleşenler:
• cumartesi, niçin, nasıl, kaynana, sütlaç…
C) Gökbilim ve coğrafya ile ilgili terimler özel ad
sayılır: c) Tür kayması yoluyla birleşenler:
ÖLÇÜT YAYINLARI

• Güneş, Dünya, Ay...  biçerdöver, konuksever, mirasyedi, ağaçkakan…

 Dünya'nın Güneş'e uzaklığı....
• Ay'ın Dünya etrafında dönüşü... d) Terimsel özellik kazandığı için bitişik yazılan-
lar:
Ayrıntı :  açıortay, toplumbilim, ısıölçer, yarıçap, atardamar,
 Dünya, ay ve güneş" sözcükleri terim anlamıyla dikdörtgen, içgüdü...
kullanılmamışsa küçük harfle başlatılır:
7. BİRLEŞİK FİİLLERİN YAZIMI
 Benim bugün de dünya kadar işim var.
 Bu çiçek, güneşi ve aşırı soğuğu hiç sevmez. a) Yardımcı Fiille Oluşturulan Birleşik Fiillerin Ya-
 O gece ay ışığında denizi epeyce seyretmiştik. zımı:

D) Yer, yön bildiren ve özel yer adından önce ge-  "Etmek, eylemek, olmak, kılmak" yardımcı fiilleri
len sözcükler büyük, sonra gelenler küçük isim soylu bir sözcükle bileşik fiil oluştururken ses
harfle yazılır: değişimi meydana gelmiyorsa ayrı yazılır.
Örnek:
 Batı Marmara, Kuzey Afrika... Örnek :
 Karadeniz’in batısı, Afrika’nın güneyi • Tercih etmek, arz etmek, mutlu olmak, yardım
etmek...
E) Kısaltmaların ilk harfleri: Ayrıntı:

Örnek: Aynı yardımcı fiille oluşturulan sözcüklerde ses

 Dr. Ahmet Akif Bilgin düşmesi veya türemesi söz konusu ise isim ve

 Yrd. Doç. Dr. Şifa Cemre Günal yardımcı fiil bitişik yazılır.

4
 KONUÖZETİ

YAZIM KURALLARI

Örnek: AYRINTI:
Yanlış Doğru  Anlam ve tür kayması yoluyla oluşan ve bitişik ya-
hapis etmek hapsetmek zılan deyimler de vardır:
nakil etmek nakletmek
şükür etmek şükretmek ÖRNEK:
his etmek hissetmek  soğukkanlı, kabadayı, vurdumduymaz, delidolu,
af etmek affetmek çarçur, iriyarı, açıkgöz, delikanlı, boşboğaz…
red etmek reddetmek
9. İKİLEMELERİN YAZIMI:
b) Özel Birleşik Fiillerin Yazımı:
Türkçede "yeterlik, tezlik, yaklaşma ve sürerlik" bildiren  Cümlenin anlamını pekiştirmek amacıyla kullanı-
fiiller bitişik yazılır. lan söz tekrarlarına ikileme denir, ikilemelerin her
sözcüğü ayrı yazılır. İkilemeyi oluşturan sözcükle-
Örnek: rin arasına hiçbir noktalama işareti konmaz.
 Şimdi siz gidedurun, ben az sonra gelirim.
 Bakakalırım giden geminin ardından. ÖRNEK:
 Sen mutluluğun resmini yapabilir misin, Abidin? • Er geç bu olayı aydınlatırlar,siz azıcık sabırlı olun.
 Bunların dışındaki birleşik fiiller ayrı (doğru)
yazılır:
• Sen beni toprağa diri diri gömmek mi istiyorsun?
 göresi gelmek, ağlayacağı tutmak... (doğru)
• Yalan yanlış haberlere de hemen inanma. (doğru)
ÖLÇÜT YAYINLARI

Ayrıntı: • Yalan- yanlış haberlere de hemen inanma.(yanlış)

 Anlamca kaynaşmış birleşik fiiller bitişik
yazılır:

yavaş yavaş paldır küldür dolap molap...

ÖRNEK: art arda göz göze dip dibe
• Elvermek, öngörmek, varsaymak, başvurmak…

c) Birleşik özel adların yazımı:

 İki veya daha daha fazla sözcükten oluşan özel 10. PEKİŞTİRİLMİŞ SÖZCÜKLERİN YAZIMI:
yer isimleri bitişik yazılır.
 "m,p,r,s" sesleriyle oluşturulan pekiştirilmiş söz-
 Rumelihisarı, Kocamustafapaşa, Akdeniz, Kahra- cükler bitişik yazılır.
manmaraş, Afyonkarahisar...
ÖRNEK:
8. DEYİMLERİN YAZIMI: • sımsıcak, tertemiz, dupduru, yemyeşil…
 Deyimler kaç sözcükten oluşursa oluşsun ayrı ya- "Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor"
zılır: AYRINTI:
 Kural dışı oluşmuş pekiştirmeler de bitişik yazılır:

ÖRNEK:
• Allah kimseyi elden ayaktan düşürmesin deyip
dururdu.
• Bu adamları benim de hiç gözüm tutmadı.
• Onun kadar kulağı delik birini ben de görmedim.
ÖRNEK:
Paramparça, darmadağınık, çırılçıplak ...
sapasağlam, yapayalnız, düpedüz, çepeçevre...

5
 KONUÖZETİ

YAZIM KURALLARI

11. YAZIMI KARIŞTIRILAN SÖZCÜKLER: 14. YABANCI SÖZCÜKLERİN YAZIMI:

 art arda, gitgide, biraz, birçok, birkaç, el ele, pek
az, pek çok, hiçbir, her şey, herkes, herhangi bi- a) Yabancı kaynaklı sözcüklerde iç seslerdeki
ri,bir an,sıra dışı…. g’ler “ğ” biçiminde yazılmaz.

12. KISALTMALARIN YAZIMI: ÖRNEK:

 Kısaltılacak sözcüklerin ilk harfleri büyük yazılır ve  paragraf, demogoji,magma, program…
aralarına nokta konmaz:
 DMO, TSE, TBMM, TÜBİTAK, TÜPRAŞ…

AYRINTI: Kısaltmalara getirilen ekler kısaltmanın oku- b) Bazı sözcüklerde iki ünsüz arasına ünlü gir-
nuşuna uygun biçimde olmalıdır: mez:
 TRT'nin,TMSF’yi, ODTÜ'ye, PTT’den, THY’nin...
ÖRNEK:
13. SÖZCÜKLERİN BÖLÜNMESİ: • strateji, trafik, flüt, film, kristal;
standart,kral,slayt...
 Satır sonuna sığmayan sözcükler hecelenerek
bölünür:

AYRINTI: YAZIMI KARIŞTIRILAN SÖZCÜKLER

 Satır sonuna sığmayan bileşik sözcüğü bölmek
gerektiğinde bileşmeyi oluşturan sözcükler ayrıl- DOĞRU YANLIŞ
ÖLÇÜT YAYINLARI

maz; hecelerden ayırma yoluna gidilir. erozyon erezyon

sürpriz süpriz
DOĞRU YANLIŞ espri espiri
…………. Balı- ……………. Balık- tazyik tazzik
kesir esir laboratuvar laboratuar
…………...hanı- ………. hanım- fasulye fasülye
meli eli ampul ampül
konservatuvar konservatuar
AYRINTI: inisiyatif insiyatif
 "Bugün" sözcüğü zaman zarfı ise bitişik, değilse
maydanoz maydonoz
ayrı yazılır.
doküman döküman
 Bugün sizi çok aradım, ancak size bir türlü ulaşa-
stajyer stajer
madım.
antrenman antreman
 Üniversiteyi kazandığım bu günü asla unutmadım.
orijinal orjinal
sarj şarz
AYRINTI:
Hristiyan Hıristiyan
 "Birtakım" sözcüğü belgisizlik anlamında kullanı-
kulüp klüp
lırsa (bazı anlamında) bitişik yazılır, "bir" sözcüğü
sayı sıfatı olarak kullanılmışsa ayrı yazılır.
AYRINTI:
 Daha önce de belirttiğimiz gibi yazım kuralları,
• Biz de o yıllarda istemeden birtakım hatalar yaptık.
ses olaylarıyla da iç içe bir konudur.Yani bir ses
• Afyon’dan gelirken Sude Hanım için de bir takım
olayına aykırı yazım,yanlış yazıma da neden olur.
fincan aldık.

6
 KONUKAVRAMAETKİNLİĞİ

YAZIM KURALLARI

A) AŞAĞIDA VERİLEN PARÇALARDA YAZIMI 3. Bu gün yazı alanına yeni giren her sanatçı, bir dil
YANLIŞ OLAN SÖZCÜKLERİN ALTINI işçisi olarak görmektedir kendini. Kalıcılığın, ya-
ÇİZEREK ALTINDA VERİLEN TABLODA KAÇ ratıcılığın, soylu bir sanatcı olmanın gizini Türkçe-
YAZIM YANLIŞI YAPILDIĞINI İŞARETLEYİNİZ. nin verimli toprağında aramaktadır. Türkçeyi ge-
lişmiş, yetkinleşmiş dillerin düzeyine eriştirmeyi
1. Şehirde yaşıyanlar yazı anımsadıklarında, ulusal bir görev saymaktadır. Bunun içinde dilin
çoğunlukla deniz kıyısın da bir tatil düşünürler. Bu anlam olanaklarını yoklamakta, yeni sözdeğerleri
tatilin olmazsa olmaz düş parçalarından biriyse, yaratma yolunda yoğun bir çaba göstermektedir.
gün batarken uzun bir kumsalda çıplak ayak Diyebilirizki bu tutum, dil devriminin ürünlerini tü-
yürümek ve dalgaların aynı ayak izlerini silişini müyle özetler.
izlemektir. Bazıları için, kumsalın uzun olmasının
hiç önemi yokdur. Onlar deniz kabuğu toplamayı, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
su üzerinde taş sektirmeyi, dalgaların sesini
dinlemeyi, ufuğa bakıp hayal kurmayı, martılarla
konuşmayı daha çok önemserler.Ne olursa olsun
herkes için kumsal, karanın denizi kucağına aldığı 4. Karadeniz ereğlisi, Herakleia antik kentinin yerine
yerdir. kurulmuştu. Dünyanın kendi ekseni etrafında dön-
düğünü söyleyen Pontus’lu Herakleides bu kentte
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 doğmuştu.Yükünü bekleyen gemileri rıhtıma ema-
net edip Cehennem Ağzı mağaralarına gittik. Ka-
pısı demir parmaklıklarla örtülü mağaranın Antik
ÖLÇÜT YAYINLARI

Çağ’daki adının Hades Mağarası olduğunu oku-

muştum. O kitaplarda yazdığına göre Herakles,
Kerberos’u almak için yeraltı Dünyasına bu
mağarada ki tapınaktan gitmişti.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2. Saat kulelerinin ilk örnekleri, 13. Yüz yıldan itibaren

Avrupa Kıtasındaki kilise ve saraylarda görüldü. 5. Balık, kemiklerin sağlığı ve dayanıklılığı
Ardından, Yeniçağ’ın başlamasıyla birlikte, modern bakımından çok önemli bir besindir.Bu özelliği
hayatı belirliyen teknolojinin önemli bir göstergesi nedeniyle kemik erimesi sorunu yaşıyanların balığı
olarak saat kuleleri yaygınlaştı. Strasbourg Kated- daha fazla tüketmesi gerekiyor. İyot bakımındanda
rali'nin saat kulesi, dünyanın ilk saat kulesi olarak zengin olan balık, guatır gibi ciddi sağlık
tarih sayfalarında ki yerini aldı. Ülkemizde saat ku- sorunlarının önüne geçiyor. Vücudun ihtiyaç
lelerinin görülmeye başlandığı tarih, Osmanlı dö- duyduğu A, B1, B2 ve D vitaminleri ise balıkta
nemine kadar uzanır. 16. yüz yılın sonlarında fazlasıyla bulunuyor. Ayrıca bu vitaminler anne
gündelik hayata giren saat kuleleri, 18. ve 19. yüz- karnında ki bebeğin ve küçük çocukların beyin
yıllarda kent ve kasabalarda giderek artan sayıda gelişimini olumlu etkilediği için hamilelere ve
boy göstermeye başlar. annelere balık yemeleri tavsiye ediliyor.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7
 KONUKAVRAMAETKİNLİĞİ

YAZIM KURALLARI

6. En maddi sanat heykeltıraşlıktır. Resim tamlığa 9. Bugün Türkiye’nin en çok uçan insanlarından
daha çok yakındır. Niye daha çok tam? Bir boyutu biriyim. Yüzün üzerinde ki ülkeyi görme şansı
eksiktir, yani iki boyutludurda ondan. Tabiyattan bir buldum. Zambiya’dan Küba’ya İzlanda’dan güney
boyutu eksik olduğu için öznelliğe yaklaşma da Afrika’ya kadar dünyanın çok ilginç coğrafyalarına
fazladan bir güce sahipdir. Bunun için bu gün yolculuklar yaptım. uçuşlarımın önemli bölümünü
Picasso gibi büyük sanatçılar var. Ama THY’yla gerçekleştiriyorum. THY’nin dünyada
heykeltıraşlıkta böyle dehalar, üç boyutlu şekillere Türkiye’nin en değerli markalarından biri haline
bağlı kaldıklarından fazla gelişme olanağı gelişini gururla izliyorum.
bulamamışlardır.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

7. 1920’lerde, kafiye eskimiştir. Fransız dili olanakları
içinde yeni bir kafiye bulunamaz mı deniyordu?
Doğru, ama bugün 1940’dayız artık. O zamanlar
doğru olan birşey doğruluğunu yitirmiş bugün. As-
ÖLÇÜT YAYINLARI
10. Kremlin kiliselerine az insan girsin, aksi halde
freskler nefesden mahvolacak deniyor. Bilimde
bunu söylüyor zaten. Peki, Göreme’deki kaya kili-
selerin durumu ne olacak? Çok daha dar bir pilanla

lında da bu çok büyük bir yalnışa dönüşmüşdür. yapılmış bu kiliseler. Hergün binlerce kişi girerse,
nefesten çok zarar görecek.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8. Reşadiye, diğer adıyla Datça Yarımadası, 11. Çinisiyle ünlü Kütahya’nın, geleneksel giyim kuşa-
Anadolu’nun şifalı otlar kitabıdır. Burada bağdan mı da zengin ayrıntılarla süslüdür. Özelliklede ge-
dağdan, taşdan kumdan, heryerden çiçek fışkırır lin güvey giysilerinde ateşle su, yani turkuaz ve
desek yeridir.Zengin Akdeniz bitki Örtüsü, özellikle kırmızı yanyanadır. Kumaş ya ipektendir yada çu-
bahar mevsiminde gökkuşaklarını yere indirir hadan... Sim, tel, pul, inci, boncuklarla yapılan na-
sanki. Doğa Datça’ya öylesine cömert davranmıştır kışlar, iğne oyaları ile baştan ayağa bir tablo yara-
ki; denizin dalgaları çiçek açan badem ağaçlarını tır. Bu tablonun motifleri, pekçok kültürel birikimiyle
alkışlar gibidir. Birbirine karışan rüzgârlar Datça’da nakış edilen çiçekler, dallar, yapraklar, nazara karşı
havayı da toprağı da bitki örtüsünüde kem gözlerdir.
bereketlendirir.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8
 KONU KAVRAMA TESTİ

YAZIM KURALLARI

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan- 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan-
lışı yapılmamıştır? lışı yoktur?

A) Elimizde kanıt yokken onu asla suçluyamayız. A) Çocukların oyununun bizimkilerden hiçde
B) O akşam yağmur yağarken senide çok düşün- aşağı kalır yanı yoktu.
düm. B) Benzer konuyu işlediklerine göre ikisinin bira-
C) Yurt dışından yeni aldığı ceket oldukca paha- rada ele alınması doğrudur.
lıydı. C) O, sahnede birbiriyle hiç bağdaşmıyacak şey-
D) Onbeş yıldır bindiği arabayı değiştirmeyi dü- leri bir araya getiriyor.
şünmedi. D) Paris’te 1963 yılında yapılan yarışmayı Polon-
E) Korku filmi izlemeye nedense ben hiç alışa- ya’lı bir yazar kazandı.
madım. E) Tiyatronun gelişmesine katkısı olduğu için bu
oyun, adından söz ettirmeyi hak ediyor.

2. Gün geçmezdi ki öğrencilerimizin ya da 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım

I II yanlışı vardır?
meslek arkadaşlarımın şu sorularıyla
A) Her çağda okunmak isteyen sanatçı yapıtlarını
karşılaşmıyayım:“ Kitaplığıma dünya çapındaki özgürce ortaya koymalı mıdır?
III IV B) Sanatçı, zamanın yıkıcı gücüne yapıtlarıyla di-
ÖLÇÜT YAYINLARI

romanların çevirilerinden almak istiyorum, renmeyi bilmeli midir?

V C) Sanatçının kalıcılığını belirliyen yeni bir şey or-
hangilerini önerirsiniz?” taya koyması mıdır?
D) Sanatçı geleceğe kalmak için düşüncelerinden
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangi- ödün vermemeli mi?
sinde bir yazım yanlışı vardır? E) Büyük sanatçıların mı çağlara meydan okuma-
sı büyük çabalarla olmuştur?
A) I B) II C) III D) IV E) V

3. Aşağıdakilerin hangisinde bir yazım yanlışı 6. Aşağıdakilerin hangisinde bir yazım yanlışı
vardır? vardır?

A) Yapıtlarını olabildiğince kısa sürede oluşturup A) Çevresinde olan biteni gözlemleyebilmeyi son
yayımlamalarını bekliyoruz. derece iyi biliyor.
B) Yapıtlarını gerçeğe uygunluk ilkesine aykırı B) İçinde bulunduğu durumun ayrımında olmak
oluşturmalarını isteriz. büyük erdemdir.
C) Yapıtlarında konu tekrarına çok sık düşmeme- C) Olayları neden-sonucuyla kavrayabilmek kadar
leri gerekirdi. güzel bir şey varmı?
D) Nicelik ve içerik bakımından yetersiz yapıtlar D) Çevresindekileri istediği biçimde yönlendirmek
yayımlayanları eleştiririz. bazen sorun da olabilir.
E) Yazarın kısa ve yalın cümlelerle yazmamasın- E) Çevresindeki olayları net bir biçimde somutlaş-
dan herkes de memmundu. tırmaya bayılırdı.

9
 KONUKAVRAMATESTİ

YAZIMKURALLARI

7. Aşağıdakilerin hangisinde bir yazım yanlışı 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan-
vardır? lışı yoktur?

A) Bir gün bu şehirden ayrılacağımı hiç de aklıma A) Ellibin ton kömür iki günde yüklendi ve kimse
getirmemiştim. doğru düzgün alışveriş yapmaya bile fırsat bu-
B) Yıllarca giyse de ayakkabıları ilk günkü gibi lamadı.
yep yeni durur. B) Çin Limanları hayli cazip, üstelik işlemler her
C) Evinde yiyecek bir şey bulamayınca köşedeki geçen gün daha da hızlanıyor.
lokantaya girdi. C) Karadakilere masal gibi gelsede, günümüzde
D) Son zamanlarda iyice durgunlaşmış, kimseyle korsan tehlikesi her geçen gün artan bir tehdit
konuşmaz olmuştu. olmayı sürdürüyor.
E) Bana da birkaç dilim ekmekle bir parça peynir D) Büyüyen Türk ticaret filosunun bu yeni gemi-
verir misin? sinde onarım işleri yok denecek kadar azdı.
E) Bir iki aylık izin süresin de bütün yorgunluklar
unutulacak, gemi yeni tayfasıyla işine devam
edecek.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan-
lışı vardır?

A) İstense de bir sanat eserini insanlara zorla ka- 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yazım ve nokta-
bul ettirmek mümkün değildir. lama bakımından doğrudur?
ÖLÇÜT YAYINLARI

B) Toplum sürekli bir değişim yaşadığı için sanat

istikrarlı bir biçimde ilerlemez. A) Novalis diyor ki; çocuklar neredeyse orada al-
C) Her çağın beğeni ölçütleri farklılaştığından bir tın bir çağ yaşanır
yapıtın her çağda sevilmesini beklemek yal- B) Novalis diyor ki: “Çocuklar neredeyse, orada
nıştır. altın bir çağ yaşanır.”
D) Beğeni soyut bir kavram olduğu için bir yapıtın C) Novalis, diyor ki: “çocuklar neredeyse orada
sevilip sevilmediğini anlamak zordur. altın bir çağ yaşanır.”
E) Eski yapıtları, ne ölçüde iyi yazılırsa yazılsın, D) Novalis diyor ki: “Çocuklar neredeyse orada al-
yeni kuşaklara beğendirmek olanaksızdır. tın bir çağ yaşanır”
E) Novalis diyor ki: “Çocuklar neredeyse orada al-
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan- tın bir çağ yaşanır”.
lışı vardır?

A) Doğayı olduğu gibi taklit etme olanağına sahip

olmasıyla övünürdü.
B) Olayları yansıtmada nesnel verilere dayanma-
sı onu inandırıcı kılıyor.
C) Gerçeğin üçüncü boyutunu kendi düş gücüyle
yansıtabilmesi büyük başarısıydı.
D) Tüm gücünü sanatını geliştirme yönünde kul-
lanmasıyla kariyer edindi.
E) Doğayı anlatırken kullandığı araçların çeşitliliği
de sıradışı bir özelliğiydi.

10
 KONUKAVRAMATESTİ

12. Ilgaz dergisinin Kasım 1963 tarihli
I II
26. sayısında Şahinkaya Dil’in on iki yıl önce
III
yazdığım bir yazıdan parçalar görünce doğrusu
şaşırıp kaldım. Adımı anmadan, kaynak
göstermeden yazarın kendisine malederek
aldığı cümleler şunlardır:
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde
bir yazım yanlışı vardır?
YAZIM KURALLARI
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan-
lışı vardır?
A) Küçük limanı balıkçı lokantaları çepe çevre ku-
IV şatmıştı.
B) Sahnedeki şarkı söyleyen kadını ben de tanı-
yorum.
C) Bu kentte taksi bulmanın zor olduğu eskiden
beri söylenir.
D) Hiçbir mimari kaygı taşımayan binalar kenti
V çevreleyivermiş.
E) Ünlü yazar, son öyküsünü hiç görmediği şehir
hakkında yazmış.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 16. Yüzyılımdan gelen her şeye olumlu gözüyle baka-
I
mam. istemediğim, dilemediğim birtakım yüzyıl et-
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan- II
lışı vardır? kileri de geliyor bana. Genel de yüzyılın kötü
III IV V
A) Bana işin para kısımı doğrusu önce cazip
ÖLÇÜT YAYINLARI

yanlan diye adlandırıyoruz bu etkin gerçekleri.

gelmişti.
B) Eve döner dönmez haritayı açıp Nepal’in yeri- Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangi-
ne baktım. sinin yazımı yanlıştır?
C) Mitoloji ile gerçek onların gözünde aynı şeydi.
D) Genç kız, rolünü iyi kıvıran bir sanatçıya ben- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V
ziyordu.
E) Dolapları yerleştirmek için alt kattaki yaşlı am-
cadan yardım istedik.
17. (I) "Kavuşmak" varmak anlamına da gelir hiç fark
14. Uçak Bahreyn’e doğru inişe geçerken bende etmiş miydiniz? (II) Karşı ki dağa, patikanın sonu-
I na, suyun başına ve zirveye kavuşmak gibi... (III)
gençlik anılarımdan sıyırılıp şimdiki zamana Birde sevdiğine kavuşur insan, özlediğine ya da
II gönlünün istediğine. (IV) Peki, "yaylaya kavuşmak"
döndüm. Pilotun anosundan anladığıma göre nedir hissedebilirmisiniz? (V) Güney Rize'de bin-
III lerce insan yaylalar da kavuşur ilkbahar zamanları
kentte otuziki derece sıcaklık vardı. Beni ve yavaş yavaş memlekete veda başlar sonbahar
IV günleri.
ilgilendirmiyordu, çünkü ben transit yolcuydum. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi-
V sinde bir yazım yanlışı yapılmamıştır?
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangi- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V
sinin yazımı doğrudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

11
 KONUKAVRAMATESTİ

YAZIMKURALLARI

18. İşte geçen yıl sık sık görüşürdük, nasıl 21. Marmara denizinin güneyinde, ana karadan
I I
uzakta maviliklerden yükselen bu bir grup yeşil
güler yüzlü içten bir kişiydi. Tatlı tatlı anlatırdı
II
II III tepecik, günümüzde İstanbullular için önemli bir
saatlerce, ya da dinlerdi gözlerinin içi gülerek. III
kaçış noktası. Adalar artık şehrin gürültüsünden
IV
Onunla konuşurken için açılır, işte derdim, dünya uzakta, ama yine de sınırları içinde, tenha bir
V IV V
yazlık ya da halka açık bir piknik yeri olarak
böylelerinin yüzü suyu hürmetine duruyor.
düşünülüyor.
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangi-
sinde bir yazım yanlışı vardır? Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangi-
sinin yazımı yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

19. Ekim 1975'ten başlayarak 1977 yılını

I II
kapsıyan geçen mevsim süresince
III
devlet Tiyatroları beşi yabancı ikide çocuk
IV
22. (I) Neresi olursa olsun yola çıkmayı severim. (II)
Yola çıkmak aşka benzer çünkü. (III) Sonunda er-
geç yol da aşk da hakkını ister. (IV) Ya bir ödül ka-
zanırsın yada büyük bir diyet ödersin. (V) Ya
V
emeklerin, inançların geri döner sana yada terkedi-
ÖLÇÜT YAYINLARI

oyunu olmak üzere oniki oyun sahneledi.

lirsin.
VI
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi-
bir yazım yanlışı yoktur?
sinde birden fazla yazım yanlışı yapılmıştır?

A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

D) l. ve IV. E) V. ve VI.

23. Günümüzün turizim cenneti Bodrum'un gelin ve

20. Her şeyden önce Şehir Tiyatroları bundan
I
I
güvey başları da çiçek, dal ve budaklarla bezelidir,
önceki yıllarda gitgide sıtatik bir duruma
II III IV
içinde rahatca hareket edebileceğiniz bu giysiler
gelen çalışma düzeni bakımından tüm sanatçıları-
II III
na özellikle bir şeyler yaratmak
de el işlemelerinin en güzel örneklerini bir arada
V
IV
isteyenlere kişilik kazandırabilen bir ortam ve ola-
göre bilirsiniz.
nak hazırlamış oluyor.
V
Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangi-
bir yazım yanlışı vardır?
sinin yazımı doğrudur?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

12
 KONUPEKİŞTİRMEÖDEVİ

YAZIM KURALLARI

A) AŞAĞIDAKİ PARÇALARDA YAZIMI YANLIŞ
OLAN SÖZCÜKLERİN ALTINI ÇİZEREK KAÇ YAZIM
YANLIŞI YAPILDIĞINI NUMARALI KUTUCUKLARA
İŞARETLEYİNİZ.
1. İnsanlığın adımadım ilerlemesini sağlayan şey
kuşkusuzki kişisel kazançların, ürün ve buluşların
kuşakdan kuşağa aktarılmasıdır. Hayvanlar Dün-
yasında buna benzer bir olay yokdur; eğitim gör-
müş bir köpek başka bir köpeği eğitemez.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
4. Geçen hafta Mersin'in tarihinde yolculuk yapmış-
dık. Sıra kentin tadları arasında dolaşmaya geldi.
Ben bir yöreye gittiğimde, tarihe, coğrafyaya, do-
ğaya baktığım kadar, mutfaklarda kaynıyan tence-
relerede dikkat ederim. Bilirimki yenen yemekler,
yöre kültürü hakkında önemli ip uçları verir. Arkeo-
loglar kazı sırasında buldukları yemek kaplarında
yaptıkları teknik analizlerle, orada ki yaşantı ve kül-
tür hakkında önemli sonuçlara ulaşmışlardır.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

5. Tenis klübünde kurulan açık büfenin üstündeki

2. Odamın duvarın da asılı duran dünya haritamı ke-
şişin haritasına benzetirim. Ona bakınca, bir takım
renkler ve çizgiler yerine heyecan, duygu, tehlike,
yorgunluk, lezzet yüklü gezilerimi görürüm. Ve ca-
nım sıkıldığında, haritamın karşısına oturup yanlız
ÖLÇÜT YAYINLARI
yemekleri görünce, içimi bir telaş kapladı. Bu kadar
çeşidin tadına nasıl bakacaktım? Gözümü karart-
tım ve tadım işine giriştim. İşe içli köftelerden baş-
ladım. Bulguru salça ile yoğrulmuş ve haşlanmış
olanların müslüman mutfaklarını temsil ettiğini öğ-

yolculuklara çıkarım. Sizede böyle bir harita oluş- rendim. Salçasız, daha küçük toplar haline getiril-
turmanızı kesinlikle öneririm. miş ve kızartılmış olanlar ise hıristiyan mutfağının
ürünleriydi.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

3. Konya mutfağının geçmişinin sekiz bin yıl öncesine

kadar uzandığı öne sürülür. Buna kanıt olarakda
Çatalhöyük kazılarında bulunan yemek kaplarında
ki mercimek ve bulgur kalıntıları gösterilir. Günü-
müzde pişen tandır çorbası, mercimekli bulgur pi- 6. Sizin haritalarla aranız nasıldır bilmem ama ben bir
lavı ve mercimek yemeğinin köklerinin Çatalhö- harita tutkunuyumdur. Bıkmadan usunmadan saat-
yük'e dayandığı söylenir.Konya mutfağının şekil- ler boyu haritaya bakarım. Oturduğum yerden alır
lenmesinde Mevlevi mutfağı çok önemli bir rol oy- başımı giderim. Haritayı sinema perdesine benzeti-
namıştır. Konya mutfağı Selçuklu, Osmanlı ve rim. Orada canlanan yaşamları, maceraları seyir
Anadolu mutfaklarında bir çok örneği barındırmak- ederken büyük keyif alırım.
tadır.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

13
 KONUPEKİŞTİRMEÖDEVİ

YAZIM KURALLARI

7. Venedik, coğrafi özelliklerinden dolayı çok özel bir 10. Burada renklerin ton farklılıklarına girmek olanak-
yer. Denizin ortasına kondurulmuş muhteşem ya- sız, ama yinede şu kadarını söylememe izin verin;
pılardan oluşan ve gerçekden görmeden anlıya- beyaz kadar açık deyil, siyah kadar asla değil, or-
mayacağınız kadar büyülü bir şehir. Ayrıca iki yılda ta-açık tondaki bir gri kadar açılmış, ışıklı bir renk-
bir yapılan Venedik filim ve müzik festival-leri kentte tir erguvan. Buna karşın, ana renkler arasında adı
sürekli kültürel ve sanatsal etkinliklerin geçmediği gibi, nedense biz renk kullanıcılarıda
yaşanmasını sağlayan ayrıcalıklı bir etkinliktir. ona erguvan demeyi ihmal ederiz.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8. Atina'ya ilk kez geliyordum. Nasıldı, neye benzi-

yordu, kimdi bu kent? Acaba birbirimizi kucaklaya-
bilecekmiydik? Önce tümünü görmek istediğim için
Likavitos tepesine çıkmıştım. Orada oturduğum
kahveden, Atina'nın heryanını göre biliyordum.
Birbiri üstüne abanmış beyaz evler, ışığı yansıtan
caddeler, alanlar, kahve terasları, çamaşır asılmış
balkonlar… Ne yalan söyleyeyim, ilk görüşte pek
ÖLÇÜT YAYINLARI
11. Karşılıklı konuşmayı sürdürdüğünüz kişiyle bu iş
bir duvar örer gibi olur kimi zaman. Hiç bir söz bo-
şa gitmez, herbiri birlikte kurulacak olan duvar
içinde yerini alır. Ayrılırken o gün bir iş yapmış ol-
manın yeğniliği vardır siz de yada bir yığın kırık-
dökük tuğla kalmışsa ortalıkta boşuna tüketilmiş bir

sarsmamıştı kent beni, aşkımız için bir bakış yet- süre geri gelmezliğinin sıkıntısı…
memişdi.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

12. Mersin'i ilk gördüğümde, Özdemir İnce'nin hayıf-

9. Erguvan pembemidir, gül kurusu mudur, vişne mi-
dir, mor mudur, lila mıdır, şarap kırmızısı mıdır?
Bunun yanıtı zor. Ancak uzmanların bilebileceği bir
soru. İşte resim sanatçısı Ünay Kızıltan’ın yanıtı:
"Aşağı yukarı pembedir erguvan. Hafifce, gizlice
mavimsi. Ama öyle her hangi bir mavide değil; çivit
mavisi vardır ya bildiğimiz, işte o maviye çalar giz-
lice. Erguvan, o muhteşem renk, çokça şarap kır-
mızısı, pekaz çivit mavi ve bolca beyaz ile ulaşabi-
leceğiniz fevkalade zengin bir renktir.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
lanmakta ne kadar haklı olduğuna karar verdim.
Sahil boyunca uzanıp giden yüksek binalar, dün-
den kalan tüm izleri silip yok etmişti. Kent deniz kı-
yısındaydı ama denizden uzaklaşmışdı. Güzelim
portakal bahçeleri, taş blokların kurbanı olmuştu.
Mersin, portakal çiçeğinin kokusuna hasret kalmış-
tı.Sanırdınızki burası, taş çatlasa yirmibeş yıl önce
kurulmuş gencecik bir kentti. Halbu ki "cilveli Mer-
sin"in tarihi, binlerce yıl öncesine dayanıyordu.
Yapılan her arkeolojik kazıdan sonra karşınıza ye-
ni bir çağ çıkıyordu.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

14
 PEKİŞTİRME
KONU
KONU ÖDEVİ
İLERLEMESINAVI
YAZIM KURALLARI
KURALLARI
YAZIM

1. Şehrin genel görüntüsünü canlandıran

I
4. (I) Trenle Kömürler İstasyonu’na geldik. (II) Şimdi-
panoda evler birbirinden ayrı cepheleriyle
II lerde galiba buraya Nurhak diyorlar. (III) Oradan

öyle ahengli dizilmiş, öyle ustaca bir arabaya binildi. (IV) Biz çocuklar otomobilin yük

III taşınan tavanındayız. (V) Bir sürü insan üst üste

yerleştirilmiş ki hiçbiri ötekinin manzarasını değilse de dipdibe oturmuşuz.

IV V Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi-

kapatmıyor. sinde bir yazım yanlışı vardır?

A) I. B) II. C) III. D) IV E) V
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin hangi-
sinin yazımı yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV E) V 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki”nin yazı-

mıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) O kadar sessizdi ki ağzından bir türlü laf ala-
mıyorduk.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “de” bağlacı- B) İşlerin yoğunluğundan fırsat bulamadım ki an-
nın yazımı yanlıştır? nemi ziyaret edeyim.
C) Posta kutusunda ki zarflar, tatilde epeyce bi-
A) Ona çanta da alalım, diye tutturdu. rikmişti.
ÖLÇÜT YAYINLARI

B) O kadar da kurnaz değilim, dedi. D) Zamanın bu kadar çabuk geçeceğini hiç düşü-
C) Yaz gelsin de gidelim yaylamıza. nemedim ki...
D) Dün kapımız da açık kalmış, penceremiz de. E) Bu şehirden ayrılmak bana o kadar zor geldi ki
E) Bir arada teyzeme uğramayı düşünüyorum. anlatamam.

3. Sıradan bir İrlandalı’ya milli sembollerinin

I
neden üç yapraklı yonca olduğunu sorduğunuzda, 6 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan-
II lışı vardır?
size bunun, ‘teslis’i simgelediğini ve bu yüzden
$ AB’den önümüzdeki günlerde yüz bin avroluk
uğurlu olduğunu söyler. Ama siz bununla yetinme- bir proje desteği gelecek.
% M. Akif’in Seyfi baba adlı şiiri bana her okuyu-
yip halkı gözlemlediğinizde yoncanın, aslında şumda ayrı bir güzelliği açar.
III & Kuzey Irak’a ülkemizden pek çok gıda madde-
onların mütevazı yaşam tarzını da çok iyi yansıttı- si ihraç ediliyor.
IV V ' Yakın tarihimizin önemli isimlerinden biri de
ğını görürsünüz. Mareşal Fevzi Çakmak’tır.
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangi- ( Bu yıl Antep fıstığı üretimi beklenen düzeyde
sinin yazımı yanlıştır? gerçekleşmedi.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

15
 KONUİLERLEMESINAVI

YAZIM KURALLARI

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
vardır? yoktur?
A) Son basamağıda çıkıp sahanlığa vardığımız-
A) THY’nin İstanbul’dan Çanakkale’ye haftanın üç da, benim gibi bir an boş bulundu.
günü karşılıklı seferi var. B) Bir birimizin yüzüne tam olarak ne yapacağını
bilemez bakışlar fırlattık.
B) Çanakkale ile Gökçeada arasında her gün fe- C) Bu anahtarın sabahtan beri niye ben de dur-
ribot çalışıyor. duğunu anlamadım.
C) Kapadokya’nın ruhuna inmek ve ona tutkuyla D) Sinema tarihinde pekçok ilke imza atmış bir
bağlanmak için Göreme sizi bekliyor. yönetmendi.
D) Öykülerinde sıradan görünen insanın hiç de E) Söğütlü Parkı’nda arkadaşlarıyla gizli gizli bu-
sıradan olmadığını etkileyici bir dille anlatır. luşuyordu.
E) İlk kitabı “Yanlış hikayeler”le adından çok sık
söz ettirmeyi başardı.

11. Küresel ısınma, kutuplardaki buzulların

8. 50. sanat yılını Mart’ta kutlayan Dormen I
I erimesiyle hızlanmıştır. Bu durum
Tiyatrosu, beşyüzü aşkın sanatçı yetiştirdikten
II
II III
sonra kapandı. Bu ekol şekil değiştirerek yeni bir okyanuslarda su düzeyinin yükselmesine
ÖLÇÜT YAYINLARI

yol açacaktır. Okyanusların su düzeyi

projeye ilham verecek mi? Sinema ve televizyon
III IV
içinde yeni projeleriniz varmı? yükselince, doğal olarakta, bazı adalarla
IV V V
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangi-
kıyı kesimleri su altında kalacaktır.
sinin yazımı doğrudur?
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangi-

A) I. B) II. C) III. D) IV E) V sinin yazımı yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV E) V

12. Gerektiğin de sıksık yinelediğim bir söz vardır:

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım “Türk aydını önce sinemayı, sonra kendi işini bilir
yanlışı vardır? ve ülkemizde aydın geçinmenin ilk kuralı Türk si-
A) Halam sesimin parlak olmasa da bir rengi ol- nemacılarını ve Türk sinemasını yatsımaktan ge-
duğunu biliyordu. çer.” Tektük ayrıksı tavır dışında aydınlarımızın si-
B) Bizde birçok okulda sanat dersleri nedense nemamızla ilgisi onu anlamaya, bünyesinde taşı-
hafife alınır. dığı çelişkileri irdelemeye çalışmadan kıyasıya
C) Beş yaşına doğru gitgide zayıflamaya, iştahı eleştirmek, aşağılamak olmuşdur.
azalmaya başlamış.
D) On beş günlük tatilin ikinci haftasında buradan Bu parçada yazımı yanlış olan kaç sözcük kul
sıkılmaya başlamıştık. lanılmıştır?
E) Çok kolay olduğu halde soruyu doğru yanıtlı-
yamadı. A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
16
 KONUİLERLEMESINAVI

YAZIM KURALLARI

13. Ona göre annesi, fark edilmemiş, değeri 16. Birde yollarda ki kalabalık vardı. Her sabah
I I II
anlaşılmamış gerçek bir sanatçıydı. Şimdi okuduğu milyonlar sokaklara dökülüyor. Neredeyse

kitaplarda yazılıp çizilenlerin çoğunu o, nesnelerin
II
kabuklarını soyan derin bir içgüdüyle ta o zamanlar
III
görmüş, hissetmiş; fotoğrafçılığın o yıllarda ki sınırlı
IV
teknik olanakları içinde gerçekleştirmeye çalışmıştır.
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde
yazım yanlışı vardır?
omuz omuza bir yandan diyer yana
III IV
koşturuyorlardı. Binlerce yüz, iyisinden kötüsüne
çeşit çeşit koku; gülme, bağırma ve konuşmaların
V
oluşturduğu ses cünbüşü…
V
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangi-
sinde bir yazım yanlışı yoktur?

A) I. B) II. C) III. D) IV E) V A) I. B) II. C) III. D) IV E) V

14. Bilmediği sorunları elden gelen çabalarla enine

I
boyuna sorguladıktan sonra, bu sorunlara ilişkin
pekçok önemli şeyi bilmediğine inanmayan 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yan-
ÖLÇÜT YAYINLARI

II III lışı vardır?

kişinin gönlümce bir denemeci kimliği olduğu
söylenemez. Gerçi deneme yazarı kendi kendisiyle A) Kuşkonmaz garnitür olarak da verilebilir.
IV B) Kornişon turşuyu sen mi yiyeceksin?
konuşur. Başlı başına ele alındığında deneme C) Yemekten önce ördür tabağı mı getirdi?
V D) Filmin fragmanını yayınlamak istemiyormuş.
başka şey, güzel konuşma başka şeydir. E) Gardroptaki giysilerini çıkarıp bavula yerleştir-
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin di.
yazımı yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV E) V
18. Celal Sılay, yeni insan’daki Doğa şiiriyle
15. Diyelim ki doğayı Goethe, Yunus, Mevlana I II
I sanatında ulaştığı son aşamadan bir kesit
hiç bir eksik bırakmadan bildi, sevdi, açıkladı. III
II veriyor. Değişik bir şair o. Üstelik kişiliğinin
Böylece biter mi doğa? Herkes kendisi yeni IV
III IV onurunu sürmek tutkusu da var.
başdan tatmalı, anlamalı, yaşamalı doğayı. V
V Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangi-
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden han- sinde bir yazım yanlışı vardır?
gilerinin yazımı yanlıştır?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) I. ve VI. A) I. B) II. C) III. D) IV E) V
D) II. ve V. E) III. ve V.
17
 KONUİLERLEMESINAVI

YAZIM KURALLARI

19. Dağ, ölüm saçacağının ipuçlarını önceden 22. Mısırlılar Nil Nehri kıyısında kentler kurarken
I I II
vermiş miydi? Kimi tarihçilere göre bu sorunun bugünkü Irak'ta, Dicle ve Fırat Nehirleri'nin
II III III
yanıtı evetti. Kraterin ağızından ilk arasındaki bölgede bir başka kent uygarlığı
IV V
fokurdamaların başlamasıyla denize açılmışlardı. gelişiyordu. Mezopotamya olarak bilinen bu
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden han- IV
gisinin yazımı yanlıştır? bölgede yayılan kültür Sümer Kültürüydü.
V
A) I. B) II. C) III. D) IV E) V Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisinde
bir yazım yanlışı vardır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım 23. Bir zaman sonra anladımki milyonluk
yanlışı vardır? I
belgelere imzaatan enişteminde bir takım
A) Böyle statükocu bir anlayışla bir yere varılmaz. II III IV
B) İşin standartlarına göre yapılması gerektiğini giysisi, bir çift ayakkabısı benden fazla olarakta
ÖLÇÜT YAYINLARI

bilmiyor mu? V
C) Arabanın stepnesini aldığından beri hiç kul- üç gömleği vardı.
lanmamış.
D) Bir bankada stajer olarak göreve başlamıştı. Bu cümlede numaralanmış sözcüklerden han-
E) Gelişmeler karşısında biz de yeni stratejiler or
- gisinin yazımında yanlışlık yapılmamıştır?
taya koymalıyız.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

24. Necati Cumalı' nın Oyunlar 1 ve Oyunlar 2 adını

21. Doğa öylesine güzelki yeşil, kırmızı, sarı yapraklar- verdiği kitapları Mart içinde İmbat Yayınları
la süslenmiş ağaçları seyir etmekden dikkatimi yo- I II
la vermeye zorlanıyorum. Burası sonbahar da en arasında çıkmıştır. Oyunlar 1'de yazarın
güzel göründüğü bolu civarı... III
"Boş Beşik", "Ezik Otlar" adlı oyunları, Oyunlar
Bu parçada aşağıdakilerin hangisiyle ilgili bir IV
yazım yanlışı yapılmamıştır? 2'de "Susuz Yaz", Tehlikeli Güvercin adlı oyunları
V
A) bileşik sözcüklerin yazımı yer almıştır.
B) "ki" bağlacının yazımı Yukarıdaki numaralanmış yerlerin hangisinde
C) ünsüz benzeşmesine aykırı yazım bir yazım yanlışı vardır?
D) "de" bağlacının yazımı
E) büyük harflerin yazımı A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18
19
 KONUÖZETİ

NOKTALAMAİŞARETLERİ

NOKTA ( . ) VİRGÜL ( , )
1. Anlamca tamamlanmış cümlelerin sonuna ko- 1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve
nur: kelime gruplarının arasına konur:
Örnek: Örnek:
 Pirinç,Orta Doğu’ya Persler tarafından tanıtılmış-  Bu damga,bir kitabın kapağına,duvara,insanın te-
tır. nine kolaylıkla izini bırakıveren öteki damgalara
 Yolun sonuna doğru geldiğimizde kızıyla çekildiği hiç benzemiyordu.
fotoğrafı bana uzattı.
2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur:
2. Bazı kısaltmaların sonuna konur: Örnek:
Örnek:  Lastik damganın izi iyi çıkmıyor, basması da güç
 Alb. (albay), Dr. (doktor), Yrd. Doç. (yardımcı do- oluyordu.
çent), Prof. (profesör), Cad. (cadde), Sok. (so-
kak), 3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan
3. Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur: özneyi belirtmek için konur:
Örnek: Örnek:
 II.Murat, 25.yıl, 100.Yıl  Kendi yaptığı maymuncukla tüm güçlük kapılarını
4. Bir yazının maddelerini gösteren rakam veya zorlayan filozof, giderek maymuncuğu kullanabil-
harflerden sonra konur: mek için gereksiz kilit yapımına geçer.
Örnek:
 1. 4. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri
ÖLÇÜT YAYINLARI

2. ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin

3. başına ve sonuna konur:
5. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren Örnek:
sayıları birbirinden ayırmak için konur: • Babamız,Müftü Ragıp Bey, ikindi namazından
Örnek: sonra bir sohbet toplantısı düzenleyecek.
 15.11.1975’te ilk yurt dışı gezisini Romanya’ya
yaptı. 5. Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan keli-

Ayrıntı: meler arasına konur:

 Tarihlerde ay adları yazıyla da yazılabilir. Bu du- Örnek:
rumda ay adlarından önce ve sonra nokta kulla-  Kış, yine kış, yine kış…
nılmaz:
 19 Mart 2018’de yeni kitabımız piyasaya çıktı. 6. Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden
sonra konur:
6. Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden Örnek:
ayırmak için konur:  Seni dinlemek istemiyorum, diyerek yukarı çıktı.
Örnek:
• 23.30’da program açılış konuşmasıyla başlayacak. 7. Konuşma çizgisinden sonraki alıntı cümlesinin
7. Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayıl- bitimine konur:
mak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya Örnek:
nokta konur:  Muhtar:
Örnek: – Evde kimse var mı, dedi.
• 1.500.000
110.000 kişiye işsizlik maaşı veriliyor.

20
 KONUÖZETİ

NOKTALAMAİŞARETLERİ

8. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, NOKTALI VİRGÜL ( ; )

kabul ve teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, 1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya ta-
pekâlâ, tamam, olur, hayhay, baş üstüne, öyle, kımları birbirinden ayırmak için konur:
haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur. Örnek:
Örnek: • Bu hafta fizik, kimya, biyolojiden; tarih, coğrafya ve
• Evet, sizi ben de çok iyi tanıyorum. felsefeden gelecek hafta sınav yapacağız.
• Hayır,sonucunuzu şimdi veremem.
2. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri
9. Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime birbirinden ayırmak için konur.
veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımın- Örnek:
dan bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam • Yıllar yılı içlere dal, ağır ağır çekil; yavaş yavaş
karışıklığını önlemek için kullanılır: suskunlaş, aşama aşama durul.
Örnek: • Kel ölür, sırma saçlı olur; kör ölür, badem gözlü
 Memur, kadının isteğini geri çevirmekten yana olur.
değildi.
 Hademe,kızın yeşil gözlerine dikkatlice baktı. 3. İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bu-
lunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül
10. Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur: konabilir:
Örnek: Örnek:
 Değerli kardeşim, • Şiir; öykü, roman ve tiyatrodan daha köklü bir
geçmişe sahiptir.
ÖLÇÜT YAYINLARI

11. Sayıların yazılışında kesirleri ayırmak için kul-

lanılır:
Örnek: İKİ NOKTA (: )
 35,5 1. Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin so-
nuna konur:
12. Özne olarak kullanıldıklarında bu, şu,
o zamirlerinden sonra konur: Türkçede isimden fiil yapan bazı ekler de şunlardır:
Örnek: -a,-e, -la,-le,-ık,-ik…
 Bu, dağlarda yaz kış yetişen bir otmuş.
2. Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin
Ayrıntı: sonuna konur:
 Metin içinde ve, veya, yahut, ya ... Örnek:
ya bağlaçlarından önce de sonra da virgül kon- • Geçmişe baktığım zaman merakımın odaklandığı
maz: bir soru da şudur:
Ayrıntı:
 Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kulla- 3. Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten
nılan da / de bağlacından sonra virgül konmaz: sözlerden sonra konur:
Ayrıntı: Örnek:
 Metin içinde -ınca / -ince anlamıyla zarf-fiil göre-  Katip:
vinde kullanılan mı / mi ekinden sonra virgül kon- - Sen gerçekten ona vurdun mu?
maz:
Ayrıntı:
 Şart ekinden sonra virgül konmaz:

21
 KONUÖZETİ

NOKTALAMAİŞARETLERİ

ÜÇ NOKTA ( ... ) Ayrıntı:

1. Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin so-  Üç nokta yerine iki veya daha çok nokta kullanıl-
nuna konur: maz.
Örnek:
 Koridorun sonlarında, görünmeden açılıp kapa- SORU İŞARETİ ( ? )
nan bir kapı gıcırtısı… 1. Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin
 Muşambalara sürtünen bir ayak sesi… sonuna konur:
 Etrafımda ipe dizilmiş çamaşırlar gibi belli belirsiz Örnek:
dalgalanışlar...  Bende edebiyata karşı ilgi nasıl başladı? Kuşku-
suz yanıtını vermek güç.
2. Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten do-
layı açık yazılmak istenmeyen kelime ve bölüm- 2. Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içerme-
lerin yerine konur. yen cümlelerin sonuna konur:
Örnek: Örnek:
 Gazeteci cinayetinde …istihbaratının da parmağı  Görevli:
olduğu iddia ediliyor. - Mesleğiniz?
Handan :
3. Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan - Memur.
kelime veya bölümlerin yerine konur:
Örnek: 3. Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle kar-
 ….. Bence bu mümkün. Hem “buralı” hem “dünya şılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır:
ÖLÇÜT YAYINLARI

vatandaşı” olmak mümkün. Örnek:

 Pir Sultan Abdal’a ait olduğu düşünülen bu dize-
4. Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün lerde (?) çok derin anlamlar var.
okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını gös-
termek veya ifadeye güç katmak için konur: Ayrıntı:
Örnek:
 Tiyatro da değişti. Yalnız Türkiye’de değil, tüm  mı / mi ekini alan yan cümle temel cümlenin zarf
dünyada… tümleci olduğunda cümlenin sonuna soru işareti
konmaz:
5. Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek  Edebiyatta psikolojinin dozu kaçtı mı bu,gerçekliği
için konur: zedeler.
Örnek:
 - Canan…Canan…Bekle!..
Ayrıntı:
 Ünlem ve soru işaretinden sonra üç nokta yerine
iki nokta konulması yeterlidir: Ayrıntı:

6. Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, eksik  Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde
bırakılan cevaplarda kullanılır: soru işareti en sona konur:
Örnek:
 - Adın ne? Örnek:

Çocuk:
- …  Şu dünyanın gidişi denen şey nedir? Bir keman
sesi mi,bir koku mu,bir bahçe mi,yoksa hayal mi?

22
 KONUÖZETİ

NOKTALAMAİŞARETLERİ

ÜNLEM İŞARETİ ( ! ) 3. Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır.

1. Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duygula- Örnek:
rı anlatan cümle veya ibarelerin sonuna konur:  yat- kaç- tut-dur-….
Örnek:
 Aman dikkat et kırılmasın! 4. İsim yapma eklerinin başına, fiil yapma ekleri-
Ne kadar zor bir iş bu! nin başına ve sonuna konur:
Örnek:
2. Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra ko-  -t , -ar,-k…
nur:
Örnek: 5. Heceleri göstermek için kullanılır.
 Hey,burada beklemeyin!
Ey benim vefalı milletim! 6. Arasında, ve, ile, ila, ...-den ...-e anlamlarını
vermek için kelimeler veya sayılar arasında kul-
Ayrıntı: lanılır:
 Ünlem işareti, seslenme ve hitap sözlerinden he- Örnek:
men sonra konulabileceği gibi cümlenin sonuna  Adana – Osmaniye arasındaki fabrikaların sayısı
da konabilir: gün geçtikçe artıyor.

3. Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandı- Ayrıntı:

rılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç  Cümle içinde sayı adlarının yinelenmesinde araya
içinde ünlem işareti kullanılır: kısa çizgi konmaz:
ÖLÇÜT YAYINLARI

Örnek:
 Böyle bir yeteneği (!) hemen ödüllendirmeliyiz. Örnek:
• Üç beş kişi daha yardımcı olsaydı işi kısa sürede
KISA ÇİZGİ ( - ) bitirirdik.

Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır 7. Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır:
sonuna konur: 15-5 =10
Örnek:
 …...........................................................………ko- 8. Sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanı-
nuşmaya başladı. lır:

1. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri Örnek:

ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin - 8°C
başına ve sonuna konur.
Örnek: UZUN ÇİZGİ (—)
 …Buna en iyi örnek – meşhur Fransız sanatçısı- Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için
Harry Bour olabilir. kullanılır. Buna konuşma çizgisi de denir.

2. Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbi- Melike uzun uzun düşündü:

rinden ayırmak için kullanılır. — Kimse ona dokunmasın!

Örnek: Ayrıntı:
 yor-um-la-dı,kok-u-la-mış  Konuşmalar tırnak içinde verildiğinde uzun çizgi
kullanılmaz.

23
 KONUÖZETİ

NOKTALAMAİŞARETLERİ

EĞİK ÇİZGİ ( / ) 3. Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların adları ile

1. Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur: bölüm başlıkları tırnak içine alınır:
Örnek:
2. Adres yazarken apartman numarası ile daire • J.Ramon, “Platrio ile Ben” adlı yapıtında çevresin-
numarası arasına ve semt ile şehir arasına ko- de gördüğü tüm güzellikleri ayrıntılarıyla şiirsel bir
nur. anlatımla vermiştir.
Örnek:
 Kurtalan Cad. 29/4 BORNOVA / İZMİR Ayrıntı:
 Cümle içerisinde özel olarak belirtilmek istenen
3. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sözler, kitap ve dergi adları ve başlıkları tırnak içi-
sayıları birbirinden ayırmak için konur: ne alınmaksızın eğik yazıyla dizilerek de gösteri-
Örnek: lebilir:
• 14/10/1989
Ayrıntı:
 Tırnak içine alınan sözlerden sonra gelen ekleri
4. Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göster- ayırmak için kesme işareti kullanılmaz:
mek için kullanılır: Örnek:
Örnek:  Ali Şeriati, Sanat adlı yapıtında din ile sanat ilişki-
-a /-e, -an /-en, -lık /-lik, -madan /-meden vb. sine yeni bir boyut kazandırıyor.

YAY AYRAÇ ( )
ÖLÇÜT YAYINLARI

TIRNAK İŞARETİ ( “ ” ) 1. Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dı-

1. Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi şında kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay ayraç
aktarılan sözler tırnak içine alınır içinde bulunan ve yargı bildiren anlatımların
Örnek: sonuna uygun noktalama işareti konur:
 Sainte Beuve,Taine’nin yöntemini eleştirerek, “Ta- Örnek:
ine’nin bütün çabası,akli güçlerin meydana geli-  Tevrat’ta ve Kur’an’da sözü edilen Zülkar-
şinde,lütufların oluşumunda ,yön ve sınırların ta- neyn,aslında İran padişahı Kureş’tir. Kureş, (Ku-
yininde ırk,aile ve zamandan kaynaklanan ince rus) heykellerde gücün sembolü olarak iki kanatlı
görüş ayrılıklarını tetkik etmekten ibarettir.” ve iki boynuzlu tasvir edilmiştir.

Ayrıntı: 2. Özel veya cins isme ait ek, ayraçtan önce yazı-
 Tırnak içindeki alıntının sonunda bulunan işaret lır:
(nokta, soru işareti, ünlem işareti vb.) tırnak içinde
kalır: 3. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın
hareketlerini, durumunu açıklamak ve göster-
2. Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak mek için kullanılır:
içine alınır: Örnek:
Örnek:  Bekçi : (gözlerini kırpıştırarak)
 Bizim yörelerde bayram çöreğine “külünce” derler. - Kimden izin aldınız da girdiniz buraya?
 “Daha fazla insan olan kişi” bu zaman ve mekan
zarfının kendisine dar geldiğini fark eden kişidir.

24
 KONUÖZETİ

NOKTALAMAİŞARETLERİ

4. Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya kün- 2. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için ko-
ye bilgilerini göstermek için kullanılır: nur:
Örnek: Örnek:
 Kurt uzaklardan bakar dalgın görürmüş merkebi  BDDK’nin inceleme başlattığı kurumlarda sorun
Saldırırmış ansızın yaydan fırlamış ok gibi giderek büyüyor.
(Mehmet Akif Ersoy)  TSE’ye üç yüz elli memur alımı yapılacak.

5. Alıntılarda, alınmayan kelime veya bölümlerin 3. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur:
yerine konulan üç nokta, yay ayraç içine alına- Örnek:
bilir.  92’nci yaş gününü dün kutlayan kadın bugün ka-
zada hayatını kaybetti.
6. Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı  2000’li yıllarda Arjantin denince akla ekonomik
kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay krizler,siyasi krizler ve yolsuzluklar geliyordu.
ayraç içine alınır:
Örnek: 4. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen
 Bu kadar zengin birinin (!) düğünü böyle bir yerde ekleri ayırmak için konur:
yapması çok doğaldır. Örnek:
 15 Ekim’den sonra ben de izne ayrılacağım.
KESME İŞARETİ ( ’ )  26 Aralık 2015’te kaybolan gemi bir yıl sonra bu-
lundu.
1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme 5. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü
ÖLÇÜT YAYINLARI

ekleri kesme işaretiyle ayrılır: göstermek için kullanılır:

Örnek: Örnek:
 “Onun için Batı’da bunlara birer fonksiyon bulu-  N’eyleyim ki zaman bizden götürdü seni.
yorlar.”
6. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak
için konur:
Ayrıntı:
 Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri Örnek:
adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz:  “- ca/-ce’nin” sözcüğe kattığı farklı anlamlar da
Örnek: var.
 Halk Bankasından aldığı krediyi üç yıl içinde ka-
pattı.

Ayrıntı:
 Başbakanlık, Rektörlük vb. sözler ünlüyle başla-
yan bir ek geldiğinde Başbakanlığa, Rektörlü-
ğe vb. biçimlerde yazılır.
Ayrıntı:
 Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve
bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ay-
rılmaz:

25
 KONUKAVRAMAETKİNLİĞİ
A) AŞAĞIDAKİ PARAGRAFLARDA
AYRAÇLARLA GÖSTERİLEN YERLERE
GETİRİLEBİLECEK DOĞRU NOKTALAMA
İŞARETLERİNİ KUTUCUKLARA
YERLEŞTİRİNİZ.
1. Kesinlikler ( ) bağışlamaktan çok insana bitmez tü-
kenmez sorular sordurur ( ) Dildeki başarısızlıkla-
rımdan ne ölçüde sorumluyum ( ) Kimin ( ) neyin
başarısı aslında dilde başardıklarım ( ) Nelerden
sakınmalıyım dili çarpıtmamak için ( )
2. Ah o sarhoşluk ( ) O coşku ( ) o sevgi sarhoşluğu
( ) İnsanı çatlayan bir tomurcuğun ( ) çiçeğe duran
bir ağacın karşısında kanatlandıran ( ) bir adalet-
sizliğin karşısında aslan gibi kükreten o yüce kıvıl-
cım ( )
ÖLÇÜT YAYINLARI
3. Geçen gün birkaç candan kişiyle söyleşiyorduk( )
Saatler geçti gitti kaşla göz arasında ( ) Ev sahi-
bimizin kısa bir süre ayrılmasının ardından masa
düzgün bir sofraya dönüşüverdi ( ) Çeşit çeşit ye-
meklerle donatılmasın mı dikdörtgen ( ) İlk lokma-
ları atıştırırken ustam bildiğim ev sahibimiz, bana
( ) “Sende durumlar nasıl, anlat bakalım ( ) ”
dedi.
4. Yılların acılarından ( ) sevinçlerinden ( ) öfkele-
rinden ( ) kaygıları ndan sağılmış bu küçük kitap
( ) dünyadan sevgilerin ve sevinçlerin dışında
pek bir şey beklememiş ( ) birinin doğruyu ( ) iyiyi
ararken kendi kendine söylenmesi gibi düşü-
nülebilir ( )
5. Kafka ( ) çağdaş insanın sorunlarına alışılmışın
dışında bir açıdan bakmakta ( ) yaptıklarımızın
saçmalıklarını ( ) gereksizliklerini ( ) önemsizlikle-
rini ( ) hiçliklerini yüzümüze fırlatmaktadır ( )
6. Anneler, babalar sevgiden uzak bir alışkanlığı sü-
rüklüyorlar.. Bilinçaltına itilen duygular buradan mı
kaynaklanıyor ( ) Çocukluktan bu yana yaşamı
etkileyen ne biçim izler var ( ) Bu izlere biraz sez-
gi, biraz duygu, biraz da bilinçle yaklaşıyor yazar
( ) Sonra azınlık okulunda geçen öğrenim yılları
( ) okulun tekdüze yaşamı ( ) rahibelerin gizemli
davranışları ( )
7. Doğaya saygısızlık ederim dercesine yavaş yavaş
etkisini gösterir otlar.Dişin mi ağrıyor, göz mü
değdi( ) zayıflamak mı istiyorsun ( ) sarımsak otu
( ) Boğmaca, kuşpalazı, dolama mı var ( ) parmak
otu ( ) Kasıkların mı ağrıyor ( ) k asık otu.
8. Bozkırın susuz aylarında terliyor musun ( ) sıcak-
tan çıt çıt tırnakların mı kırılıyor( ) kirpiklerini kaşıya
kaşıya hafakanlar mı basıyor ( ) Otunu bul kurtul ( )
Otçu halamın deyişiyle ( ) “Vebanın bile en iyi ila-
cıdır bazı otlar.”
26
 KONUKAVRAMAETKİNLİĞİ
9. Bilinçlendirmeyi amaç edinen eğitim ( ) kişiye du-
yum ( ) düşünme ( ) heyecan gibi ruh etkinlikleri
ve olgunluğu kazandırır. Bu bakımdan propaganda
tiyatrosunun eğitime aykırı bir tutumu ( ) çizgisi
vardır( )
10. Evler, apartmanlar, arabalar, deniz motorları, gezi-
ler ( ) Uğraşıların nedeni bunlar işte ( ) Ya insan-
ların çoğunluğu ( ) ya yoksulluğu onların ( ) Onla-
rın da kendilerine göre işleri var ( ) boş durmuyor
onlar da. Grevler,yürüyüşler ( )
11. Hep aynı görüntüye baktım ( ) kapalı kepenkler ( )
kimsesiz kumsallar ( ) kilitli lokantalar ( ) iplerini
zorlayan yalnız kayıklar ( )
ÖLÇÜT YAYINLARI
12. Yeni şairlerimizi ben de okuyorum ( ) siz de oku-
yorsunuz ( ) yazılarını bazen seviyoruz ( ) ba-
zen sevmiyoruz ( ) Sevsek de sevmesek de o ya-
zılarda bütün dünyayı ( ) şöyle insanoğlunu toptan
ilgilendirecek bir şey görüyor muyuz ( )
13. Tiyatro ile uğraşma kararım Amerika’ya gidişim-
den öncedir ( ) Babamın tavsiyesi ile kararım per-
çinlenmiş oldu ( ) Neden tiyatro sorusuna gelirsek
bunu hep soruyorlar; ama cevabı ben de bilmiyo-
rum ( ) Kendimi bildim bileli hep sanatçı olmak is-
tiyordum ( ) Nedenini, niçinini, bilmiyorum ( )
14. Batı basınında çeviri sorunları ve çevirmenler
üstüne yazılar ( ) araştırmalar yayınlandı. Hiçbir
çözüme kavuşturulamayan bir çeviri sorunu yeni-
den ele alındı( ) çeviride bağlılık( ) harfi harfine çe-
viri( ) özgür çeviri( )
15. Bazıları ellerini kullanmayı sevdikleri için heykeltı-
raş olur ( ) Şu ya da bu malzemeye karşı bir eği-
limleri vardır ( ) İşte ben onlardanım ( ) Ben demir-
le kendimi çok iyi ifade edebildiğimi düşünüyorum
()
16. O ne güzel oyuncaklardı ( ) O ne çekici şeylerdi ( )
Oyuncakçı dükkânına da aşık olunur muydu ( )
Oluverirdim işte ( ) Hele Hele, cama en yakın ön
sıradaki, o metal yapılı ( ) iri gövdeli, iki pervaneli
tayyareden gözümü ve de gönlümü alamaz, so-
nunda da aldırırdım onu anneme bin bir rica ile ( )
17. Sislerin altında yemyeşil uzanan bir yayla ( )
Uzaktan gelen kemençe tınılarına karışan keçi sü-
rüsünün çıngırakları ( ) En güzel yöresel kıyafetle-
riyle salınan yöre halkı ( ) Burası, Giresun’un mut-laka
görülesi “Görele”sidir ( ) Kemençe ve horon ( ) yöre
halkının hayatında çok önemli bir yer tutuyor ( )
18. Fakat ( ) Fakat ( ) Kurtuluşun korkunç ve ürpertici acısını
anlayacak biri var mı ( ) Ah Tanrım ( ) Özgür olmanın ( )
bilinçsizliğin takdir bağlarını koparmanın zafer coşkusu hazzı
ne korkutucu oluyor ( )
19. Çağdaş Fransız yazar ( ) bugünün romanı hakkında
şunları yazar ( ) ( ) Bugünün romanı ( ) sadece ve sadece
tam bir soyutluğa yöneliktir( ) ( )
20. Diyeceksiniz ki bunlar hastalıktır ( ) sapkınlıktır ( ) Evet ama
hastalıklar da soyut ( ) zihinsel ,içsel ve gerçeklerden kaçışla
ilgilidir( ) Unuttunuz mu dünün hastalıklarını ( ) Veba ( ) çiçek ( )
trahom ( )
27
 KONUKAVRAMATESTİ

1. Bizden önce adlandırılmış birtakım şeyler var( I ) 4. Yorgun insanın elbette dinlenmeye gereksinimi
masa(II) ekmek(III) tabak(IV) ağaç(V) deniz(VI) vardır. Ama bu yorgunluğu gidermenin yeri, kültür
Ama her şey adlandırılmış değil. Dillerin zenginliği, tarihinin ayrılmaz parçası olan tiyatro değildir ( )
yoksulluğu o dilin yapısından çok o dili konuşan ki- Yorgunluğu giderek çeşitli eğlence yerleri vardır ( )
şilerin anlatım ihtiyaçlarıyla ilgili olmalı. sirkler ( ) parklar ( ) gazinolar, kahvehaneler,
hayvanat bahçeleri ( )
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangileri-
ne diğerlerinden farklı bir noktalama işareti ge- Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere sı-
tirilmelidir? rasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden
hangileri getirilmelidir?
A) I.ve VI B) II.ve IV C) yalnız I
D) Yalnız III E) II. ve III A) (.) (;) (!) (,) (!) B) (!) (:) (;) (,) (…)
C) (!) (:) (;) (,) (…) D) (.) (:) (,) (,) (…)
E) (:) (:) (,) (,) (…)
2. Her şeyin cevapsızlığın içinde yavaş yavaş anla-
mını yitirdiğini görüyordum. Avrupa için yolculuğa o

sıralarda çıktım(.) Birçok sorununu çözümlemiş 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna diğerlerinden
I farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?
toplumları göreceğim(,) eski uygarlıkları yerlerinde
II A) Kuleye çıkabilmeni nasıl isterdim bir bilsen
B) Yok, yok sen elindekinin kıymetini bilmiyorsun
ÖLÇÜT YAYINLARI

tanıma imkanı bulacağım(;) böylelikle belki

III C) Ateş ne güzel şey dostum
yitirdiklerimi yeniden kazanacak(,) böylece D) Evimizin kapısı örtülü, dışarıda ıssız bir gece
V E) Bak bu gece nasıl eğleneceğiz göreceksin
yaşamaya devam etmemi sağlayacak bir anlam
bulacağım sanıyordum. Oh ne saflık(…) Oysa
V
değişen bir şey yoktu. 6. Gerçekten zor iştir tiyatroda tablo değişimi (I) Dü-
şünün bir kez, olay bir evde, bir mahkemede (I) bir
Yukarıda numaralanmış yerlerin hangisinde bir gazinoda geçiyorsa o daracık sahneyi sırayla bu
noktalama yanlışı yapılmıştır? tablolara göre değiştirmek zorundasınız (III) Ti-
yatrolarda çoğunlukla izlenen yol şudur (IV) ışık
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. yardımıyla seyircinin dikkati çekilir ya da tablo ara-
larında sahne karartılır ve kısa süre içinde dekor
değiştirilir (V)
3. Kendi kendime soruyordum( )
( ) Ne yapacağım ( ) Verecek bir cevabım yoktu( ) Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine
Yukarıda boş ayraçlarla gösterilen yerlere sıra- iki nokta getirilmelidir?
sıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangi-
leri getirilmelidir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

A) (.) (-) (;) (.) B) (:) (-) (?) (.) C) (;) (-) (?) (.)
D) (:) (-) (!) (…) E) (?) (-) (?) (.)

28
 KONUKAVRAMATESTİ

7. Sait Faik’in ölümü üzerinden on yıl geçti ( ) Onun 10. Dostoyevski’nin küçük bir romanı var ( ) Yer
aşklarını ( ) serüvenlerini dostları şimdi yazmasa I
ne zaman yazacak ( ) Akbal ( ) burada birkaç sözle Altından Notlar ( ) Roman üzerine geniş inceleme
andığı serüvenleri, aşkları yazmalıdır ( ) II
yapan Hanri Troyat ( ) bu yapıtın Dostoyevski’nin
Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere sı- III
rasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden bütün yapıtlarının anahtarı ve başkişisinin de Dos
hangileri getirilmelidir?
toyevski’nin kendisi olduğunu savunuyor ( ) Başkişi
A) (:) (,) (!) (,) (;) B) (.) (;) (!) (;) (.) V
C) (.) (,) (?) (,) (.) D) (:) (;) (!) (:) (!) kendini şöyle anlatıyor( ) “Ben kötü adam değilim.”
E) (!) (…) (!) (,) (…) V
Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlerden
hangilerine iki nokta getirilmelidir?
8. Bilim ile devrim arasındaki ilişkide şu noktaya
dikkat etmek gerekir ( ) Devrim kendi kendini A) I. ve IV. B) II. ve III. C) I. ve V.
I D) III. ve V. E) II. ve V.
yaratır ( ) ansızın, tepeden inme gelir ( ) kendin
II III
zorla kabul ettirir ( ) Bilimsel yöntemlerle devrim
IV
ÖLÇÜT YAYINLARI

olmaz ( ) devrim önden gider, bilim onu izler.

V
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangileri-ne 11. Erdem deriz ( ) mutluluk deriz ( ) özgürlük deriz.
noktalı virgül getirilmelidir? I II
Nedir bu sözcükler? Bizden önceki kafalar ( )
A) I. ve II B) II. ve IV C) III. ve IV. III
D) III. ve V. E) I. ve V. günümüz insanına kadar neyi aydınlatmışlar? Bu

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tırnak işareti soruların çoğunu insanımızın büyük bir bölümü
farklı bir amaçla kullanılmıştır?
soracak düzeye gelmemiştir. Bu düzeye gelenler
A) Yazarın eserin başından sonuna değin izlediği
tutum, daha çok “popüler” olma yolunda görü- ( ) bu sorulara açık( ) seçik yanıtlar verebilecek
nüyor. IV V
B) Aylık düşünce, sanat ve eğitim dergisi “Elif” üç yapıtları dilimizde bulamıyorlar.
yıldan beri Bursa’da çıkıyor.
C) F. Köprülü’nün “Hayat” dergisindeki bir yazısı Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine
yıllardan beri kafamı karıştırıyordu. virgül getirilemez?
D) H. Rahmi Gürpınar bugüne kadar bilmediğimiz
romanı “Kaderin Cilvesi” adlı romanında na- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
mus ve açlık sorununu ele almıştır.
E) Oktay Akbal, Varlık dergisinde “Şair Dostla-
rım” başlıklı yazılar yayımlardı.

29
 KONUKAVRAMATESTİ

12. Üç çeşit dönem vardır( ) geçmiş( ) şimdi, gelecek. 15. (I) Diyelim ki eski ozanlarımızdan birini inceliyor-
I II sunuz ( ) (II) Tutulacak yol nedir ( ) (III) Tarihsel
Bu dönemler daha küçük dilimlere ayrılabilir( ) dün, eleştiriden yana olanlar size şunu önerirler ( ) (IV)
III Hangi çağın ozanını inceliyorsanız o çağın koşulla-
bugün, yarın( ) Elbette, bu dönemler arasında da rını, sanat anlayışını( ) toplum düzenini bilmek zo-
IV rundasınız (V) Yapıtı günümüz açısından değil de
donmuş( ) değişmez sınırlar yoktur. çağının anlayışı ( ) beğenisini dikkate alarak yargı-
V lamalısınız.

Bu parçada kullanılması gereken noktalama Bu parçada numaralanmış cümlelerde boş ay-

işaretleri eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? raçlarla gösterilen yerlerde aşağıdaki noktala-
ma işaretlerinden hangisi kullanılamaz?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
A) iki nokta B) virgül C) üç nokta
D) soru işareti E) nokta

13. Ben şunu anlatmak istiyorum (I) Edebiyat sanatla-

rındaki anlatım yolları (II) anlatım araçlarını kullanı- 16. Sanatçı(,) elbette söylenecek sözü(,) duyulacak
lışı (III) dışladığı gerçeğin yapısına ve zamana I II
bağlı olarak bir değişime (IV) uymakla birlikte te- sesi(,) boşaltılacak birikimi olan insandır.
ÖLÇÜT YAYINLARI

melde hep aynı kalmaktadır (V) III

Duyguları(,) düşünceleri(,) gözlemleri de onun
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine IV V
bir noktalama işareti koymaya gerek yoktur? yapıtının ilk gereci olacaktır.

A) I B) II C) III D) IV E) V Bu parçada numaralanmış virgüllerden hangisi

farklı bir amaçla konmuştur?

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül farklı A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

bir görevle kullanılmıştır?
17. (I) Artık aşağıya, Girne’nin kalbine inmenin vakti
A) İnsanın dostlarına, hatta kendine bile açama- geliyor (II) İçi güzel bir müze olarak tasarlanmış
yacağı gizleri bulunur. Girne Kalesi, Venedik, Bizans ve Osmanlı dönem-
B) Şair, kimi şiirlerinde tedirginliklerini sergile- lerini yaşamış (III) Kalenin duvarlarına asılı armalar
mekten kendini alamaz. bu tarihçeyi izlemenizi sağlıyor (IV) Yapının en üst
C) Tutkular, kuşkular ve ikilem içinde kalmalarla uç noktasından görünen Girne Limanı, kıyıda sıra-
taşardı şiirleri. lanmış lokantaları ve önündeki tekneleriyle şiirin bir
D) Öfkesini, sevgilerini her zaman baskı altında Akdeniz kasabası gibi görünüyor (V) O sırada bu-
tutardı. rada geçirdiğim süre için şunları düşünüyorum
E) Çağlar, ortamlar, konular ne değişik olursa ol- Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi-
sun huy yakınlığı sanatçıların seslerini ben- nin sonuna diğerlerinden farklı bir noktalama
zeştirir. işareti getirilmelidir?

A) I B) II C) III D) IV E) V
30
 KONUKAVRAMATESTİ

18. Güneşin hiç batmadığı uçsuz bucaksız topraklar ( ) 21. (I) Muğla’dan sonra denize ulaşma özlemi içinde
Doğa tanrıları, geyikler, güneş kursları, idoller ( ) ilerlerken yol dikleşir, tepeye vardığınızda deniz
Hattuşaş, bugünkü adıyla Boğazköy, MÖ birden karşınıza çıkar (II) Masmavi deniz kıyısında
2000’lerde hüküm süren bir uygarlığın ve eşsiz bir renk renk tarlalar (III) Gökova, görkemli deniziyle,
hazinenin başkentidir ( ) Adil hukuk düzeni, ticaret doğasıyla sizi kendine çeker (IV) Orada durur, se-
anlayışı, kültürel ve sanatsal birikimiyle Hititler, rinliği hisseder, uzun uzun bakarsınız aşağıdaki
Anadolu’nun en görkemli uygarlıklarından biridir ( ) manzaraya (V) Gökova’ya inmeden önce, düzlük-
ten geçerek Sakar Dağı’nın tepesine çıkarsanız
Bu parçada boş ayraçlarla ( ) gösterilen yerlere hem Gökova Körfezi hem de Akyaka önünüze seri-
sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden lir.
hangisi getirilmelidir? Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi-
nin sonuna üç nokta getirilmelidir?
A) (.) (:) (;) (...) B) (...) (...) (.) (.)
C) (...) (!) (;) (.) D) (...) (.) (:) (;) A) I. B) II. C) III. D) IV E) V
E) (!) (!) (...) (:)
22. Birçok balık adam ( , ) bazı büyük denizanalarının
I

19. Kışın yalnızca soğuk, iç karartan, ruhumuzu daral- derin sularda adı konulmamış bir bale gösterisi

tan kısacık günlerinin yerini baharın cıvıltısı alma- yaptığına şahit oluyor ( ; ) Oysa denizanaları ( , )

ya başladı. II III
hareket edebilen öteki canlılarda bulunan sert
omurgadan yoksunlar ( . ) Öyleyse nasıl hareket
ÖLÇÜT YAYINLARI

Bu parçadaki virgüllerin kullanım amacı aşağı-

dakilerin hangisinde doğru verilmiştir? IV
edebiliyorlar ( ? )

A) Sıralı cümleleri ayırma V

B) Aktarma cümleleri ayırma Bu parçada numaralanmış noktalama işaretle-

C) Eş görevli sözcükleri ayırma rinden hangisi yanlış kullanılmıştır?

D) Özneyi gösterme
E) Arasözleri belirtme A) I. B) II. C) III. D) IV E) V

20. (I) Bartının yazlık mekânı olan İnkumu’na giderken 23. Rastgele bir kitaba bakıp da sonra esinlenme söz konusu
Recep Usta’nın yeri, tam karşınızda görünüyor. (II) olamaz. Ufak bir çağrışım ( ) sözcük çağrışımı, imge çağrışımı
Recep Usta tam kırk dört yıldır etle uğraşıyor. (III) bana yatkın değil ( ) Peki ya kaynaklar ( ) Döküntüler ( ) dışta
Kasaplıkdan yetişip, bu işe girmiş. (IV) Onun içinde bırakılan her şey, düşürülenler, gidişi sıfır olanlar,
yasaklananlar ( )
eti çok iyi biliyor. (V) Şapşap köfte ise ismini yapı-
mında ki avuç sesinden alıyor.
Bu parçadaki boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktalama
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han- işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
gisi yazım ve noktalama bakımından doğrudur?
A) (,) (.) (?) (,) (…) B) (;) (.) (?) (,) (!)
A) I. B) II. C) III. D) IV E) V C) (,) (.) (?) (…) (…) D) (,) (.) (!) (,) (…)
E) (…) (.) (!) (,) (?)

31
 KONUKAVRAMATESTİ

24. Aşağıdakilerin hangisinde virgül farklı bir gö- 27. Akılcılığın tam anlamıyla hız kazandığı 16. ve 17.
revde kullanılmıştır? yüzyıllarda sadece iki Osmanlı Türk’ünün bilim
alanında adları geçer ( ) Piri Reis ve Katip Çelebi

A) Çevremdeki mobilyaları, eskimiş duvar kağıdı- ( ) Piri Reis ( ) zamanın en doğru dünya haritasını

nın desenlerini, tozlu camlardan içeri giren gü- çizmekle büyük ün yapmıştı ( )

neşi yeniden görüyorum. Bu parçada boş ayraçla gösterilen yerlere sı-

B) Genç kadın evinin direğini, kocasını, bir kaza- rasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden

ya kurban vermişti. hangileri getirilmelidir?

C) İncelediği başyapıt, Da Vinci’nin sırlarla örülü

muhteşem eseri, bir buçuk metrelik bir tabloy- A) (.) (:) (,) (...) B) (:) (.) (,) (.)

du. C) (;) (.) (!) (!) D) (...) (:) (,) (.)

D) Bugün, 24 Temmuz günü, bütün bu yaşanmış E) (:) (:) (;) (,)

yılları uçuk bir başlangıç haline getiriyordu.

28. Ya saçımızı okşar (I) ya çeker (II) zincirli saatini
E) Murtaza Bey’in, ona yeni bir hayat veren ada- yahut zinciri ensemizden aşağı bırakır (III) önlü-
mın, önünde sonsuz minnetle diz çöktü. ğümüzden içeri giren zincirli saati (IV) eliyle alırdı (V)
25. I. Bazen çıkar ağaç tepelerine oturur, bazen
tütün tarlalarında avarelik ederdi. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine
II. Dursun’un en büyük merakı ve zevki, takım noktalı virgül getirilmelidir?
elbise giymekti.
III. Ses bir sürahiden dökülen su gibi kendili- A) I. B) II. C) III. D) IV E) V
ğinden akıp gitmeli, derdi
ÖLÇÜT YAYINLARI

IV. Gazetecilik yaptığı yıllarda, 1970 ile 1975 29. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti
arası, birçok ünlü ile de tanışmıştı. yanlış kullanılmıştır?
V. Rahmetli, annemi her zaman özlediğini A) Türkçe’nin yabancı sözcüklerden arındırıl-

söylerdi. ması gerektiğini savunanlar ne yazık ki

Aşağıdakilerden hangisi, yukarıdaki numara- yalnız kalıyor.
lanmış cümlelerde virgülün kullanım nedenle- B) Annem 1940’lı yılların başında, çaresizlik
rinden biri değildir? içinde okulunu bırakmak zorunda kalmış.
A) Tırnak içine alınmamış aktarma sözü belirt-
C) Bu soru’nu çözmem için bir kaleme bir de
mede
sessizliğe ihtiyacım var.
B) Anlam karışıklığını gidermede
D) 14.30’daki toplantı niçin iptal edilmiş olabilir?
C) Sıralı cümleleri ayırmada
E) THY’nin reklam filminde hangi ünlülerin rol
D) Eş görevli sözcükleri ayırmada
aldığını biliyor musun?
E) Ara sözü belirtmede
30. Ey benim ilkbaharsız kırlangıçlarım ( ) Rüzgarda avare
26. İnsanın büyük ümitleri (I) bekledikleri olduğu za-
olmuş çiçeklerim ( ) geri dönün ( ) Ve sen benim yaralı
man haz içinde olduğu sanılır (II) hiç de öyle de-
susuzum ( ) Gözlerini bana dikme,onları görmek bana acı
ğil (III) En ümitsiz anlarda bile insan mutluluk du-
yabilir (IV) Gönlünde sanki bir bahar başlıyor (V) veriyor()

Bu parçadaki boş ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıyla

Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi- aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi getirilmelidir?
ne noktalı virgül getirilmelidir? A) (.) (,) (!) (:) (...)

B) (!) (;) (!) (...) (...)

A) I. B) II. C) III. D) IV E) V
C) (!) (:) (...) (...) (.)

D) (?) (,) (?) (...) (.)

E) (!) (,) (!) (...) (.)

32
 KONU KAVRAMA TESTİ

31. Sonraki anılarım daha aydınlık ve şöyledir ( ) Eskişehir 34. Uçağa bindiniz mi ( ) Ayağının altında bulutların beyaz
Tatar mahallesindeki evimiz ( ) mahalle mektebine yazı- halısının serildiği ve yeri görünmez kıldığı an ( ) Gemiye
lışım ve amin alayı ( ) Sonra sünnet düğünümüz ( ) At- bindiniz mi ( ) Dünyanın artık bir konfeksiyoncu ( )bir
las yorganlarla donatılmış sünnet karyolamız( ) “Sün- çarşamba pazarı olmayıp tekdüze ve arı duru olduğu an
netçi amca ne zaman gelecek, ne zaman sünnet olup şu ( )
karyolada yatacağım ( ) ” diye sızlanışlarım… Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıy-
Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıy- la aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi geti-
la aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi geti- rilmelidir?
rilmelidir? A) (?) (.) (?) (;) (…) B) (!) (…) (?) (…) (…)
C) (?) (…) (?) (,) (…) D) (?) (.) (?) (;) (!)
A) (:) (,) (!) (!) (…) (?) B) (:) (,) (…) (…) (…) (?) E) (;) (!) (?) (;) (…)
C) (!) (:) (,) (…) (…) (?) D) (.) (,) (!) (…) (…) (?)
E) () (,) (…) (!) (…) (!)

32. Sonra Eskişehir’e büyük kadanaların çektiği top arabala- 35. İnsanın ruhunun gündelik müptezelliklerden ayrılıp yük-
rıyla gelen, sarıklarının ortasında kırmızı ( ) sarı ( ) seldiği (I) renklerin değiştiği (II) rüzgar akımının (III)
pembe ve ak külahlar bulunan kast mensubu Hintli sö- ufukların simasının (IV) göğün, güneşin ve bulutların
mürge askerleri ( ) Bunların geçit törenlerini çocuksu bir bambaşka olduğu (V) yere doğru kanatlandığı an ne
tecessüsle ve korkusuz izleyişlerimiz ( ) Müslüman şaşırtıcıdır !
olanların cenaze törenlerine katılışlarımız ( ) Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine vir-
Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıy- gül getirilemez?
la aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi geti-
rilmelidir? A) I B) II C) III D) IV E) V
A) (,) (,) (…) (…) (…) B) (:) (;) (!) (…) (.)
C) (,) (,) (…) (!) (…) D) (:) (,) (…) (…) (!)
E) (,) (,) (!) (…) (.)

33. Bu kentten ayrılışımızı anımsıyorum ( ) Bir yelkenli için- 36. Deniz ne kadar güzeldir ( I ) Aslında tıkanmışlık ve uç-
deyiz ( ) Denkler üzerinde feraceli kadınlar ( ) pala bı- suz bucaksızlık (II) Açık ( III) duvarsız ( IV) kayıtsız (V )
yıklı erkekler oturmuşlar ( ) yüksek sesle yakaran dualar her türlü pisliğe yabancı (VI) Hiçbir tozla uzlaşmaz
okuyorlar ( ) ,dünyanın eşiğidir.
Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıy-
la aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisi geti- Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangilerine
rilmelidir? üç nokta getirilmelidir?
A) (:) ( . ) (;) (;) (...) B) (:) ( . ) (,) (;) (…)
C) (:) ( … ) (,) (;) (.) D) (…) ( . ) (,) (;) (.) A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve VI
E) (:) ( . ) (,) (;) (.)
D) II.ve V. E) IV. ve VI
 KONU PEKİŞTİRME ÖDEVİ
A) AŞAĞIDAKİ PARAGRAFLARDA AYRAÇ İÇİNE
UYGUN NOKTALAMA İŞARETLERİNİ
YERLEŞTİRİNİZ.
1. Bir düş müydü gördüklerim ( ) Ama nasıl da ger-
çek gibiydi her şey ( ) Oysa ( ) “O bizim arkadaşı-
mız ( )” diyerek bana bakan kızın göz bebeklerinde
yansıyan bulutları ne kadar net anımsıyorum ( )
2. Avluları ve kapıları gizleyen duvarların yarattığı sa-
rı sokaklardan birinde bir köşeyi dönüyorum ve mıh
gibi kalıyorum ( ) On metre ötede, iki kız ço-cuğu
uçlarından tuttukları ipi çeviriyorlar ( ) İp yere değdi
değecekken ( ) “Çocuklar ip atlıyor” diye dü-
şünüyorsunuz değil mi ( ) İpi çevirenler iki küçük
kız; ama ip atlayan başka bir çocuk değil, bir gü-
vercin ( )
ÖLÇÜT YAYINLARI
3. Maçka’da yeşilin kim bilir kaç tonu vardır ( ) Çayır-
da başka ( ) eğrelti otunda başka ( ) mısır yapra-
ğında başka ( ) çam ağaçlarında bambaşka ( )
4. Sörfçüler açısından dünyanın yedi önemli parku-
rundan biri sayılan Alaçatı ( ) ilginç coğrafyasının
yanında mimarisi ( ) yel değirmenleri ( ) yetiştirdiği
ürünleri ( ) butik otelleri ( ) bakir plajları ve kolay
ulaşımıyla da Çeşme’yi gölgede bırakacak özellik-
lere sahiptir( )
5. Kalite kavramının söz edilemeyeceği bir alan olabi-
lir mi ( ) Eğitimde ( ) sağlıkta ( ) siyasette ( ) sporda
ve akla gelebilecek her alanda ve özellikle de ha-
vacılık sektöründe temel değer kalite değil midir ( )
6. Derin bir sessizlik, kendi halinde bir varoluş ( )
Büyülenmiş gibi öylece bakıyorum önümdeki man-
zaraya ( ) Bir orman denizi ortasındaki Karagöl’ün
doğu tarafında, yeşillikler içinde küçük bir çayırlık
bulunuyor ( ) Göz kamaştıran bu çiçek bahçesi
aynı zamanda bir kamp alanı ( ) Kafkas arıları iş
başında, çiçekten çiçeğe çoşkuyla uçuyorlar( )
7. Çarşaf gibi sularda küreğinizin çıkardığı hafif dalga
şıpırtısı ( ) antik Likya kentlerini saklayan ıssız
koylar ( ) yıldızları sayarak uykuya dalmak ( )
Kekova’da bir deniz kayağı turunun ödülleridir bun-
lar ( )
8. Erzurum, Anadolu’nun dadaşlar diyarıdır. Rüzgârın
sert estiği ( ) estikçe savurduğu ( ) yaşamın delice
ve dingince insana doğru aktığı bir yer. Bizans ( )
Selçuklu ve Osmanlı döneminin kalıntıları ve
eserleri ile dünü bugünde de yaşatan yaylaları ( )
ovaları, çağlayanları ve yiğit insanları ile yaklaşık iki
bin metre yüksekliğinde bir yayla şehridir( )
9. Bir akşam, hayatım boyunca örnek aldığım o seve-
cen ( ) bilge adam, elinde iki adet THY biletiyle eve
geldi ( ) Saçımı okşayıp ( ) ( ) Hadi bakalım, ilk
uçak seyahatini birlikte yapacağız( ) ( ) dedi.
10. Bugün artık sokak satıcıları yoklar ( ) Günümüzde
sokakların sesleri ve renkleri hızla azaldı ( ) Küçük
bir kısmı hâlâ işlerini sürdürüyorlar da, arada bir
“Simitçiiii”, “Bozaaa”, “Eskicii” bağırışlarını duyabi-
liyoruz ( ) Gerisi ise resimlerde ( ) gravürlerde, si-
yah beyaz fotoğraflarda, anılarda ( )
33
 KONUPEKİŞTİRMEÖDEVİ
11. Tarihi kilise ve köprüleri ( ) tepeleri her daim karlı
yüksek dağları ( ) dağların doruklarındaki krater
gölleri ( ) yemyeşil yaylaları ve ormanların arasın-
da üç mavi boncuk gibi parıldayan Karagölleri ile
Artvin ( ) sessiz ve kendine özgü bir hayatın bam-
başka bir dünyaya açılan kapılarını aralıyor bizle-
re( )
12. Ödüle katılan yapıtların tümünü okumuş değilim ( )
Ödül sonuçları bu haliyle sevindiricidir ( ) Bir de
sevindiğim başka bir nokta var ( ) Önceki yıllarda
ödül verilmeyen dallar da olabiliyordu ( ) Yani ödü-
le layık yapıt bulunamıyordu( )
13. Kel ölür ( ) sırma saçlı olur ( ) kör ölür ( ) badem
gözlü olur ( )
ÖLÇÜT YAYINLARI
14. İnsan kesiminde onun ilgisini çeken iki tip vardı ( )
On dört ( ) yirmi yaş arası gençlerle altmışını ( )
yetmişini bulmuş ( ) yaşamlarını alın teriyle kaza-
nan yaşlılar( )
15. Ortaokulu bitirenleri Atatürk Lisesi’ne verdiler ( )
Değerli bir öğretim kadrosu vardı ( ) Birkaç öğret-
menin adını vereyim ( ) Nurullah Ataç ( ) C. Kud-
ret Solok ( ) Emin Oktay ( )
16. Ne aptalmışım eskiden ( ) Böbrek diye bir organım
olduğunu bilmiyordum ( ) Öylesine tekmeyle anla-
dım ki ( ) Sancıyan bir böbrek tüm evrenmiş( )
Ne büyük mutlulukmuş meğer acısız yaşamak( )
17. Çeviri bağlı mı olmalı ( ) özgür mü ( ) Gerçekten
havada kalmış bir soru bu ( ) Bir süre önce Svetla-
nanın anıları Fransızcaya çevrilmişti ( ) Çeviren de
ünlü çevirmenlerden biri ( ) Michel Cournot ( )
18. Yaşlılar hep aynı masalı anlatır torunlarına ( ) An-
latırken bir de bakmışsınız bugün ve dün karışmış
( ) Şöyle başlar her masal ( ) Kör Ali’nin güzel mi
güzel bir kızı varmış ( )
19. Öyle deli dolu imiş ki rengârenk çiçekli şalvarı ( )
rüzgârda uçuşan yemenisi ile allı pullu bir kelebe-
ğin peşine takılır ( ) bal arayan arı gibi bir taraftan
diğer tarafa savrulurmuş ( )
20. Tanık olduğum hız, büyülemişti beni ( ) Ben, pilot
olmak istiyordum artık( ) Mavi göklerin enginliğin-
de ve pamuksu bulutların üstünde her gün uçarak
yeni yerler keşfetmeyi ( ) farklı insanlar ve kültür-
lerle tanışmayı arzuluyordum ( ) Bir uçağın pence-
resinden bakıldığında, kentlerin veya ülkelerin sı-
nırları görünmüyordu ( ) Uğrunadünyayı kana bu-
ladığımız haritaları biz icat etmemiş miydik ( )
21. Mart sonu ya da nisan ortalarında bu kente gidip
bakımlı kiraz ağaçlarının çiçek açmasını izleyebilir ( )
kent içinde büyük ( ) yeşil bir ada görünümündeki
imparatorluk sarayının ziyarete açık bölümlerini gezebilir
( ) ünlü tapınakları ziyaret edebilirsiniz ( )
34
 KONUİLERLEMESINAVI

22. Talip Apaydın “Ali Yanık” öyküsünde yoksul köy 1. (I) 10700 metre yüksekte gecenin bittiği, günün
çocuklarıyla varlıklı kent çocuklarını karşı karşıya başladığı çizgiyi seyrederek gidiyorum (II) Gece-
getirir ( ) ( ) Hıh, bir köylü daha ( ) ( ) diye deyim ama gündüzü görebiliyorum (III) Batıya doğ-
seslendi Vedat ( ) ru uçtukça güneş bizi kovalıyor (IV) On gün süren
maceralı ve hareketli bir yolculuk (V) Gecenin gü-
ne kavuştuğu masmavi çizgiye bakıyorum, sanki
gün biraz daha artıyor, gece azalıyor
23. Üzerinde benim adım da bulunan bir kitaptan söz Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han-
açsam ayıp mı olur( ) Neden ayıp olsun ( ) Onu gisinin sonuna üç nokta konmalıdır?
ben yazmadım ( ) ben dilimize çevirdim ( )
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

24. Kötü taşlarla kaplı çakır çukur bir avlu ( ) Sağ yan-
da yüksek bir duvar ( ) Duvarın tam ortasında, du-
vara bitişikliği yüzünden yarım ay biçiminde kalmış
bir kuyu ( ) Kuyuyu geçince iki oda ve aralarında
büyükçe bir eyvan ( ) Semtteki öbür evlere benze-
yen kalitesiz bir binaydı( )
ÖLÇÜT YAYINLARI
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç işareti
yanlış kullanılmıştır?
A) Yalnız duygularımızı okşayan bir sanatın
(onun sanatı böyledir demiyorum) günümüzde
kolay savunulabileceğini sanmıyorum.
B) O, insanlara yaltaklanacak, ödün (taviz) vere-
cek bir düzeysizliğe hiç düşmedi.
C) Yazar, olgunluk döneminde (1946-1954) öykü-
lerini daha sağlam, daha geniş çevreler içine

25. Oturduğumuz yer ( ) pencereden kolumuzu uzat- sokmayı bilmiştir.

sak suya değecek kadar denizle iç içeydi ( ) Oh ( ) D) Yön dergisinde yayımlanan şiirleriyle yeniden

dünya varmış ( ) Yapay olmayan bir saygıyla öneri- okurların karşısına çıkan N. Hikmet (1902-

lerde bulunan garsonların da yardımıyla balıkları- 1963) genç okurlarda “şişirilmiş bir şair” izle-

mızı söyledik ( ) nimi uyandırdı.

E) İlk kitaplarındaki öykülerinde görülen, kendine
özgü, şiirle dolu büyük kentin (İstanbul’un) kö-
şeye itilmiş gerçeğin acısını verdi.

26. Duvarlardaki resimler, günlük yaşamı( ) doğayla

ilişkiyi ( ) atalarla olan bağı anlatıyordu ( ) Bu figü- 3. Ah, o gençlik yılları (_) Düşlerin, umutların

ratif resimlerde hayvanlar ( ) insanlar, geometrik I

desenler vardı ( ) İnsan bedenleri, ketenden do- yoğunlaştığı yıllar (_) ilk aşklar, ilk ayrılıklar, ilk

kunmuş kumaşlar ve deriler damga mühürleriyle II

süsleniyordu. Ava çıkıldığında yabani sığır ( ) ya- unutuşlar (_) o insandaki her şeyi yeniden

bani at, eşek, domuz ve geyikle dönülürdü.At ve III

sığır, özel törenlerin ziyafet sofralarının, vazgeçil- başlatma tutkusu (_) Şiirin ve sevginin her şey sa

mez yiyeceğiydi. IV
nıldığı günler (_)
V
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han-
27. Konuşur gibi yazmak ( ) Dile kolay ( ) Konuşurken
gisinin sonuna ünlem işareti konmalıdır?
karşınızda birtakım insanlar vardır ( ) hiç olmazsa
bir kişi vardır ( )
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

35
 KONUİLERLEMESINAVI

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem işareti 7. Bu küçük kitap kimin için yazıldı bilir misiniz ( ) Ben
alay etme amacıyla kullanılmıştır? de bilmem kimin için ( ) Biz ozanlar kimin için ya-
zarsak ( ) Çocuklar için olduğuna göre artık ne bir
A) Bu dergide çok iş var, insan eski sayılarını bu- virgül atıyorum kitaptan, ne de fazladan bir virgül
lup okumalı! ekliyorum ( ) Ne hoş ( )
B) Kimsenin yardımına ihtiyacım yok benim! Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere sı-
C) Biraz dur da anlat bakalım olanları! rasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden
D) Sakın beni burada yalnız bırakıp gitmeyin! hangileri getirilmelidir?
E) Ah bir de erken kalkmak olmasa! A) (?) (!) (…) (.) (…) (!)
B) (?) (!) (!) (:) (…) (…)
C) (!) (!) (!) (:) (…) (?)
D) (!) (!) (…) (!) (!) (…)
5. Kulebi’nin şiiri(_) öylesine bir yapı özelliği gösterir E) (?) (!) (…) (;) (…) (.)
I
ki şair(_) o yapıda bir değişiklik yapmayı göze 8. Ankara’da tek yapraklı bir edebiyat dergisi yayınla-
II nıyor (_) Adı Başkent Ankara (_) Dergi (_)
alamıyor(_) Kulebi’nin yerinde hangi şair olsaydı I II III
III 1976’ da kurulmuş, ama bugüne değin görmemi-
aynı şeyi yapardı(_) sanırım. Bir başarı düzeyine şim(_) Son sayılarını geçende gördüm de nasıl bir
IV IV
ulaşmış kişinin o başarıyı sürdürmesi kadar doğal hazineden (_) yoksun kaldığımı anladım.
ÖLÇÜT YAYINLARI

ne vardır(_) V
V Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine
Bu parçada numaralanmış yerlere sırasıyla ünlem işareti getirilebilir?
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

A) (;) (;) (.) (;) (…) B) (,) (;) (;) (;) (!)
C) (,) (,) (.) (,) (?) D) (:) (!) (.) (,) (?) 9. Yukarı Kavrun (‘) dan yürümeye başlayıp vadileri
E) (,) (;) (:) (!) (?) I
ve dağları aşarak masalımızın asıl kahramanlarına
6. Urla iskelesinde tam bir balıkçı köyü manzarası var doğru mu yürüyeceğiz(,) yoksa Çamlıhemşin’e geri
( ) limanda tekneler ( ) balıkçı kayıkları ( ) balık II
bekleyen martılar ( ) dönüp Fırtına Vadisi’ne sapacak (;) bulutların
III
Bu parçada boş ayraçla gösterilen yerlere sıra- arasından hiç çıkmayan Zil Kale’yi aşıp (,) Palovit
sıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangi- IV
leri getirilmelidir? Şelalesi’nde yüzmeye mi gideceğiz (?)
V
A) (.) (,) (;) (:) B) (:) (,) (,) (...) Bu cümlede numaralanmış noktalama işaretle-
C) (:) (,) (!) (.) D) (;) (,) (,) (!) rinden hangisi yanlış kullanılmıştır?
E) (:) (?) (,) (...)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

36
 KONUİLERLEMESINAVI

10. (I) Bu yılar yılı biriktirilmiş hayallerin izni sürerek ve 13. Bu öykülerin ilginç yanlarından biri de şu ( : )
yanılgıları düzelterek geçen bir yolculuktu (II) Dijital I
fotoğraf makineleri henüz çıkmamıştı (III) Ben yal- Yazarla okur arasında sıkı bir bağ kurması (…) Bu
nızca Sibirya üstündeki bulutların üstten görüşünü II
çekmek için tam iki makara 36’lık film harcamıştım dönemde yazar (,) okurla birlikte yaşadığı bir
(IV) Ne komikti Allah’ım (V) Yağmuru, rüzgarı, III
saat dilimlerini ve güneşi o gün yakından tanıdım yaşamı saptamak zorundadır (.) Okurun bir öncüsü
ve bir kez daha sevdim IV
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi- (,) eğiticisidir yazar.
sinden sonra diğerlerinden farkı bir noktalama V
işareti getirilmelidir?
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde
A) I B) II C) III D) IV E) V noktalama işareti yanlış kullanılmıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
11. Bir zamanlar ozanların (;) yazarların dilinden
I
düşmeyen bir söz vardır (:) Yaşama sevinci (.)
II III 14. Geçenlerde E.Zola’nın Madame Bovary’sini yeni-
Gerçekten yaşamaktan sevinç duyarlar mıydı (,) den okudum ( ) O ne tatlı kitap öyle( ) O ne sadelik
IV ( ) o ne derinlik( ) o ne incelik( ) İnsan okumaya bir
ÖLÇÜT YAYINLARI

yoksa özlemlerini mi dile getirirlerdi(?) başladı mı bir daha bırakamıyor.

V Bu parçada boş ayraçlarla ( ) gösterilen yerlere
sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisin- hangileri getirilmelidir?
de bir noktalama yanlışı vardır?
A) (.) (?) (;) (,) (!) B) (…) (.) (!) (,) (?)
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V C) (:) (?) (,) (?) (!) D) (;) (!) (!) (…) (!)
E) (.) (!) (,) (,) (!)

12. Son yılların Alman tiyatro yazarlarını okuyorum ( )

Onların mektuplarında bizleri ilgilendiren sorular var
( ) bugünün tiyatrosu ( ) sorunları mı işlemeli ( )
yoksa insanı insanlığı içinde yaşama olan ilişkisiyle 15. Bilinmezden bir sürü sesler geliyor(.) Ayak
mi ele almalı ( ) I
sesinden başka ne olabilir ki bunlar(?) Kapıyı tez
Bu parçada aşağıdaki noktalama işaretlerinden II
hangisi kullanılamaz? elden açıyorum(.) Ah, kimse yok(…) Usanmadan
III IV
A) soru işareti B) virgül C) iki nokta beklemeliyim o yabancıyı(.)
D) üç nokta E) nokta V
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisin-
de noktalama işareti yanlış kullanılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

37
 KONUİLERLEMESINAVI

16. Eliot ( ) ( ) Bir dil ( ) aynı dil olarak kalkmakta de-
vam ettiği sürece kendi kurallarını ( ) kısıtlamaları-
nı ( ) ses özelliğini zorlar ( ) ( ) dedikten sonra şun-
ları ekler ( )
Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere
aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisini
koymaya gerek yoktur?
20. Demek ki bizim en büyük umudumuz insandır ( )
Öyle olmasa sarsılır mıyız böyle ( ) Onun küçül-
mesi bizim acımız olur mu ( ) Ah Hiçbir şey bizi
umutsuzluğa sürüklemiyor bu kadar ( ) İnsanı kü-
çülmüş görmek yıkıyor insanı ( )
Bu parçada boş yerlere sırayla aşağıdaki nok-
talama işaretlerinden hangileri getirilebilir?

A) iki nokta B) virgül C) üç nokta A) (.) (!) (?) (...) (.)

D) nokta E) tırnak işareti B) (!) (,) (?) (...) (:)
C) (.) (...) (;) (!) (.)
17. Dilin doğal bir varlık olduğunu düşünenler yanlış D) (:) (,) (?) (!) (...)
bir yorum yapıyorlar( ) Evet ( ) dilin doğal niteliği E) (.) (,) (?) (!) (.)
vardır, ama nasıl ( ) İşin can alıcı noktası burasıdır
( ) Öyle düşünenlere iki türlü doğal varlık olduğunu
hatırlatalım ( ) Birisi bizim dışımızda ( ) diğeri ise bi- 21. Ah, rüzgarda alevler ( ) Pembe ( ) sarı ( ) mor, ma-
zim irademize bağlı olan varlıklardır. vi ruhlar, basık bir göğe yükselerek kim bilir nere-
Bu parçada boş ayraçla gösterilen yerlere sıra- lerde yitiyor ( ) nasıl da yanık bir kömür kokusu bı-
sıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden han- rakıyorlar havada ( )
gisi getirilmelidir? Bu parçada boş ayraçlarla gösterilen yerlere sı-
A) (.) (,) (?) (;) (;) (,) B) (.) (,) (:) (;) (…) (,) rasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden
ÖLÇÜT YAYINLARI

C) (:) (,) (!) (.) (…) (,) D) (;) (,) (…) (.) (?) (,) hangileri getirilmelidir?
E) (.) (,) (?) (.) (:) (,)
A) (!) (,) (,) (!) (?) B) (!) (,) (,) (;) (!)
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinden sonra soru C) (?) (;) (,) (;) (!) D) (!) (:) (,) (;) (!)
işareti koymaya gerek yoktur? E) (!) (,) (,) (;) (…)

A) Karnını doyurdu mu kaçacak yer arar 22. (I) Küçük bir tekne Bodrum limanından yola çıkar
B) Konuşmak istesem beni dinler mi (II) Rotası Gökova yönünde, adsız yüzlerce koy-
C) Haber versen seni beklemez miydim dan geçecektir (III) Koyu mavi ufuk, teknenin bor-
D) Sen bu havaya da sıcak mı diyorsun dasına vuran dalgaların sesi ve baş döndürücü iyot
E) Buraya koyacak hiç mi bir şey kalmadı kokusu (IV) Derin bir sessizlikte, tümüyle doğaya
adanmış günler (V) Denizin tadını ve kokusunu
19. Benim romanım için Yeni Ortam’da bir yazı yazmış hakkıyla çıkarmak isteyenlerin tercih ettiği tekne
( ) Şimdi bu yazılara bakıyorum da yaşını başını turları, seyir güzergâhını gönlünce belirleyebilme
almış bir insan hem bu romanı ince ince okumuş özgürlüğü sunuyor.
hem de üşenmemiş uzun uzun yazmış ( ) Hele Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangile-
Sürgün ve benim için yazdığı övgü dolu yazı ( ) rinden sonra üç nokta konmalıdır?
Romanım da ben de değer miydik bu övgüye ( )
Bu parçada boş yerlere sırasıyla aşağıdaki nok- A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.
talama işaretlerinden hangileri getirilmelidir? D) II. ve IV. E) I. ve V.
A) (!) (…) (?) (?) B) (.) (.) (…) (?)
C) (:) (…) (…) (?) D) (;) (:) (…) (?)
E) (.) (.) (!) (!)

38
 KONUİLERLEMESINAVI

23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısa çizgi
doğru kullanılmıştır?
A) Bir yıl boyunca dergilerle kitaplardan en ilginç
–çoğu zaman da en güzel – şiirleri derleyip bir
araya getirmiş.
B) Kitapları günü-gününe almayan aydınların bu
yıllıklarla edebiyatımızı yakından izlemeleri
güç olmayacak.
C) Diyebilirim ki – bu antoloji ile – yazar kaybettiği
güveni tekrar kazanmıştır.
D) 1961’de – Düşünceye Saygı – adlı kitabıyla
ödül aldı.
E) Sait Faik üzerine yaptığı çalışmayı – başka
yazarlar için – yapacağı çalışmalar izleyecek-
miş.
24. Aşağıdaki cümlelerin hangisi yazım ve nokta-
lama bakımından doğrudur?
A) Erol Toy’un çağdaş bir masal diye tanıtılan
ÖLÇÜT YAYINLARI
26. Pencerenin önüne oturmuş akşam karanlığının
ağaçlı yola inişini seyrediyor. Başını pencereye
yaslamıştı, burun deliklerinde tozlu ketenin koku-
su vardı. Yorgundu. Bir iki kişi geçti. Yolun so-
nundaki evde oturan adam işinden dönüyordu.
Adamın kaldırım taşlarında gıcırdayan, sonra ye-
ni, kırmızı evlerin önündeki küllü yolda yankılanan
ayak seslerini dinledi. Bir zamanlar bir arsa vardı
orada. Her akşam öteki çocuklarla birlikte oyna-
dıkları bir arsa. Sonra Belfast'tan bir adam gelip
arsayı almış, evler yaptırmıştı oraya. Onlarınki gibi
küçük, kahverengi evler değildi bunlar. Pırıl pırıl
çatılı, gösterişli, tuğla evlerdi. Ağaçlı yolun çocuk-
ları hep o arsada oynardı.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisine yer ve-
rilmemiştir?
A) öyküleyici anlatıma
B) yinelemelere
C) öznelliğe
D) doğayı devinim içinde yansıtmaya
E) niteleyici sözcüklere

Altın Sarayı şöyle bitmektedir:

B) Erol Toy’un çağdaş bir masal diye tanıtılan
“Altın Saray”ı şöyle bitmektedir:
C) Erol Toy’un “çağdaş bir masal” diye tanıtılan
“Altın Saray”ı şöyle bitmekdedir:
D) Erol toy’un çağdaş bir masal diye tanıtılan Al-
tın Sarayı şöyle bitmektedir;
E) Erol Toy’un “çağdaş bir masal” diye tanıtılan
altın sarayı şöyle bitmektedir...
27. İki gün vardı çarşambaya. Oyunu temize çektim.
Akşama doğru Münir geldi. Tiyatroya yolladık.
Hava soğuktu. Sahne kapısındaki görevli beni içe-
ri aldı. Münir'i dışarda bıraktı. Sahnenin arkasının
karışık yollarından geçtik. Sahnenin solunda kü-
çük bir oda vardı.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi

25. Bütün kitap bir şiir havası içindedir ( ) Yeni tercü- ağır basmaktadır?
me ettiğim günlerde ( ) ( ) Acaba ben de o şiir ha-
vasını verebildim mi ( ) ( ) diye düşünüyordum. A) Açıklama B) Tartışma C) Öyküleme
Bu parçada boş ayraçla gösterilen yerlere sı- D) Betimleme E) Kişileştirme
rasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden
hangileri getirilmelidir?
28. Anadolu insanının sıcak yürekli ozanı yeryüzünü
A) (;) (“) (!) (.) (“) kucaklıyor bu yapıtıyla.
B) (.) (:) (“) (?) (“) Bu cümlede aşağıdaki kavramların hangisi ön
C) (:) (:) (“) (!) (“) plana çıkarılmıştır?
D) (...) (:) (“) (?) (“) A) Evrensellik B) Nesnellik C) Özgünlük
E) (.) (:) (–) (?) (–) D) Doğallık E) Yalınlık

39
 KONUİLERLEMESINAVI

32. Bilgisi, sezgisi, dehası, ustalığı ne denli üstün olursa olsun, hiçbir
29. Selimoğlu’nun çok kez hırçın Karadeniz gibidir.
bireyin sonsuz zenginliklerine erişemeyeceği toplumsal bir bel-
Karadeniz nasıl zaman zaman durulursa onun da lektir her ana dil.
dili öylece durgunlaşır. Pürüzsüz bir dille yazılan Bu cümleden ana dille ilgili olarak vurgulanmak istenen
öykülerini dilimiz tökezlemeden okuyoruz. aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçada sözü edilen şairin anlatımı için A) Belirli bir birikimi yansıttığı
aşağıdaki nitelemelerden hangisi yapılabilir? B) Dahilerin onun gücünü algılayamayacağı
C) Gelişmeye sürekli açık olduğu
A) yalın B) akıcı C) doğal D) Sınırsız bir güce sahip olduğu
D) özlü E) nesnel E) Bireylerin ortak malı olduğu

30. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir "çıkarım" 33. Dili zorlamayan, dili alışagelen yaşamanın dışına çıkaramaz.
yapılmıştır? Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu cümleye anlamca en
yakındır?
A) Dünya edebiyatının en önemli adlarından biri A) Dile gereken değeri vermeyen toplumlar taklitçi olur.
olan Gogol, Ölü Canlar', üç bölüm olarak ta- B) Dili belirli kalıplar dışına taşımak için yaşama ve evrene
sarlamıştı. değişik açıdan bakmak gerekir.
B) Türk dilindeki argo sözcük ve deyimleri geniş C) Dili geliştirmenin bir yolu da onun çeşitli kuralların dışına
ölçüde bir araya getiren bu sözlük, otuz yıllık bir çıkmasını sağlamaktır.
emeğin ürünüdür. D) Dil ile sosyal yaşam arasındaki bağın kopması dili zayıflatır.
C) Köyün Kamburu, yazarın Yediçınar Yaylası E) Yaşamın bize sunduğu en değerli hazine olan dili geliştir-mek
romanının bir devamı, ama bir başına bütün- tüm toplumun görevidir.
ÖLÇÜT YAYINLARI

lüğü olan bir yapıttır.

34. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir tanım yapılmıştır?
D) Atilla İlhan'ın verimli bir dönemini yansıtan Sis-
ler Bulvarı'nın üçüncü baskıya ulaşması bu şiir-
A) Hiçbir hüküm bazı temellere dayanmaksızın kurulamaz.
lerin sevildiğinin bir kanıtıdır.
B) Her türlü değerlendirmeyi ancak bazı temel ilkelere
E) Romancı genellikle şive taklidi, yerel deyim ve
dayanarak yapabiliriz.
söyleyiş biçimlerini kullanmakta ölçülü hareket
C) Bütün zamanlar için geçerli mutlak bir gerçek yoktur.
etmiştir.
D) Bağnazlık, çağın nesnel ögelerine gözünü kapayarak
bunlardan gelen gerçeği reddetmektir.
31. Düşünce ve duygularını anlatırken kendisini yeni
E) Ön yargıcılık, kaynağını bilgi eksikliği, hoşgörü eksikliği ve
tabirler türetmeye zorlayan yazar, …
tutuculuk yoğunluğu gibi ögelerden alır.
Bu cümle aşağıdakilerin hangisiyle tamamlan-
malıdır? 35. (I) Yunus Emre,Türk dilinin temel direklerinden biridir. (II) Ozanlığı
şiirlerinin içeriğinin çok derin olmasının yanında büyük dil
A) dili kalıplaşmanın ve donuklaşmanın kucağına ustalığına da dayanmaktadır. (III) Bu nedenle şiirleri yaşadığı
iter. 13. yüzyılda olduğu gibi çağımızda da taptazedir.(IV) Aslında o
halk diliyle yazdığı halde halk ozanı değil,bilge bir kişidir. (V)
B) taklitçi olmaktan kurtulamaz.
Bağnazlığa karşı açık düşünceleri ,barışı ve kardeşliği
C) ister istemez özgün biçimlere yeni bir arayışa
savunmuştur.
yönelir.
D) dilin gelişmesine ve zenginleşmesine katkı Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bir
"kalıcılıktan" söz edilmiştir?
sağlamış olur.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V
E) cesurca bir anlayışla kalıcılığı yakalar.

40
 KONU İLERLEME SINAVI

39. 18 Milyon bisiklet bulunan ülkede, bir Hollanda’lı iki

36. Derken birdenbire acayip bir gürültü ( ) Kocaman ( )
ilginç ,birbirine girmiş rengarenk bir havai fişek ( ) Neler
oluyor ( ) Aman Allah’ım ( ) Bu da neyin nesi ( )
Bu parçadaki boş ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıyla
aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmeli-
dir?
A) (…) (,) (…) (?) (!) (?) B) (…) (,) (…) (!) (!) (?)
C) (…) (,) (:) (?) (…) (?) D) (!) (,) (…) (?) (!) (!)
E) (.) (,) (…) (?) (…) (?)
CI) (I) Bu mevsim baklava ustalarının da dörtgözle beklediği
bir dönemdir.(II) Onlar, baharda kırları ve otlakları süsleyen
I II
tekerlek üstünde yılda 917 km.'den fazla yol yapıyor.
III
Amsterdam merkez istasyonunda çok katlı bisiklet oto-
parkı, her köşede bisiklet parkı alanı var. Bir çok politi-
IV
kacı ve kraliyet üyeleri bile bisiklete biniyor. Hollandalılar
şemsiyeyle, cep telefonuyla konuşurken yada müzik din-
lerken bisiklete binmekte usta. V
Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde bir
yazım yanlışı yoktur?

taze otların kokusunu içeren ayrandan yapılan tereyağını

alıp özel depolarda saklarlar. (III) Taze otlar, yanlızca
baklava tepsilerine katkı koymakla kalmaz, aynı zamanda
bir avuç bulgur ve soğan eşliğinde sofralarımızı şenlendirir.
(IV) Her derde deva otlardan yapılan buğulama, kır
sofralarının baş konuğudur. (V) Ebegümeci, yarpuz, aş otu,
kuzukulağı gibi taze otlar pişirilmeden ana yemeğin
yanında yeşillik olarakda sunula bilir.
. bilmek için mutlaka içini kurcalayıp bozardım."
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde birden
çok yazım yanlışı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) I B) II C) III D) IV E) V
40. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yazım ve noktalama
bakımından doğrudur?
A) Çocuk, yıllar sonra büyük bir şair olacak ve şöyle diyecek-
tir: "Hırçın ve yaramaz bir çocuktum, hiç bir oyuncağım bir
kaç günden fazla sağlam kalamazdı; nasıl işlediğini anlaya-
B) Çocuk, yıllar sonra büyük bir şair olacak ve şöyle diyecek-
tir: "Hırçın ve yaramaz bir çocuktum, hiçbir oyuncağım birkaç
günden fazla sağlam kalamazdı; nasıl işlediğini anlayabilmek
için mutlaka içini kurcalayıp bozardım."

38. Baharın bu ilk bayramı nevruz’u, 6 mayıs’ta Eğrilce C) Çocuk, yıllar sonra büyük bir şair olacak ve şöyle diyecek-
I II tir: "Hırçın ve yaramaz bir çocukdum, hiçbir oyuncağım bir-
olarak adlandırılan ve 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan kaç günden fazla sağlam kalamazdı; nasıl işlediğini anlaya-
bilmek için mutlaka içini kurcalayıp bozardım".
gece kutlanan Hıdırellez takip eder. Yardım, bolluk,
III D) Çocuk, yıllar sonra büyük bir şair olacak ve şöyle diyecek-
bereket ve uğurun senbolü olarak bilinen bu iki dostun tir: "hırçın ve yaramaz bir çocuktum, hiçbir oyuncağım birkaç
IV günden fazla sağlam kalamazdı; nasıl işlediğini anlayabilmek
ölümsüzlük suyunu içdiklerine inanılır. için mutlaka içini kurcalayıp bozardım."
V
Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisinde yazım E) Çocuk: yıllar sonra büyük bir şair olacak ve şöyle diyecek-
yanlışı yoktur? tir: "Hırçın ve yaramaz bir çocuktum, hiçbir oyuncağım birkaç
günden fazla sağlam kalamazdı; nasıl işlediğini anlayabilmek
A) I B) II C) III D) IV E) V için mutlaka içini kurcalayıp bozardım."