You are on page 1of 6

1.

"DE"NİN YAZIMI:
Örnek:
 Evdeki hesap çarşıya uymaz.(ek)
Bağlaç olan "de" sözcük olduğu için ayrı yazılır ve bü-
 O kadar çok bekledik ki hava alanında anlatamam.
yük ünlü uyumuna uyar. Hiçbir zaman "te, ta" şeklinde
(bağlaç)
yazılmaz. Hal eki olan "-de", "-te,-ta" şeklinde yazılabi-
 Çiğ yemedim ki karnım ağrısın. (bağlaç)
lir.
 Bu kırık aynadaki yüz,birini andırıyor.(ek)
 Öyle bir yerdeyim ki ne karanfil ne kurbağa (bağ-
 Gönlümde solmayan dalımsın benim.(ek)
laç)
 Gözün arkada kalmasın, dedi oğluna. (ek)
 Bir yanım mavi yosun, dalgalanır sularda
 Yıldızlı gecelerde hep seni andım.(ek)
 Baktım ki iş böyle yürümeyecek ben de mahallemi
 Yağmur da siz çıkmadan önce başladı. (bağlaç)
değiştirdim.
 Anlaşma iki tarafı da memnun etmedi. (bağlaç)
 Avludaki dalgın suya bir bak göreceksin
 Tiyatro da en köklü sanat dallarından biri- dir.
ek
(bağlaç)
 Tiyatroda güldürü unsurlarına sık yer verilmelidir.
ÖĞRETMENİN ÖRNEĞİ:
(ek)
……………………………………………………
………………………………………………………………
ÖĞRETMENİN ÖRNEĞİ:
……………………………………………………
Ayrıntı:
……………………………………………………………… 
"ki" bağlacı istisna olarak bazı sözcüklerde kalıp-
ÖLÇÜT YAYINLARI

laşmış olarak bitişik yazılır:


AYRINTI:

 sanki, oysaki, mademki, belki, halbuki, çünkü...



Bağlaç olan "de"yi cümleden çıkardığımızda cüm-
lenin anlamında daralma olabilir; fakat hal eki olan
3. "MI" NIN YAZIMI:
"-de"yi çıkardığımızda anlam bozulur ya da deği-
şir.
"mi" edatı söze hangi anlamı verirse versin ayrı yazılır,
sadece kendisinden sonra gelen ekler "mi" ye bitişik
 Dün akşam yolda gördüm seni yıllardan
yazılır:
sonra. (doğru)
 Sen de onun tuzağına düştün demek.(doğru)
Örnek:
 Pelin de yarın bizimle gelecek.(doğru)
 Çiftçiler, ürünlerini sigorta yaptırmış mıydı?
 Pelin’de yarın bizimle gelecek. (Yanlış)
 Dergiye o şiirleri gönderen sen miydin?
 Yusuf ta yarın bizimle gelecek. (Yanlış)
 Roman yazmayı daha önce de düşündün mü? (so-
ru)
 Şirin mi şirin bir yaylaydı burası.(pekiştirme)
2. "Kİ"NİN YAZIMI:
 Erken kalktın mı işini de zamanında bitirirsin. (ko-
şul)
Bağlaç olan "ki" ayrı yazılır, cümleden çıkarıldığında
 Film başladı mı bana haber ver. (zaman)
söyleyişi bozulmaz. Eşdeğerli cümleleri anlam ilişkisiyle
 Neden son günlerde bize uğra mıyor? (Yanlış)
birbirine bağlar.Ancak ek olan –ki daima bitişik yazı-
lır.”kiminki,neyinki,neredeki,ne zamanki” sorularına ce-
ÖĞRETMENİN ÖRNEĞİ:
vap verir.
……………………………………………………
………………………………………………………………
KONUÖZETİ

YAZIM KURALLARI

4. SAYILARIN YAZIMI:
b) Bütün özel adlar büyük harfle başlar:

a) Sayıların her sözcüğü ayrı yazılmalıdır.


 Kişi adları: Coşkun, Hilal,Tarık, Filiz...
Örnek:
 Kişi soyadları: Bilirgiller, Bilgin, Söylemez...
 Fabrikada elli beş işçi üretim bölümünde çalışıyor.
 Hayvanlara verilen adlar: Boncuk, Tekir, Du-
 Babam, ben on yedi yaşındayken ilk romanını
man...
yazmıştı.
 Ulus adları: Türk, Alman, İtalyan, Arap...
 Devlet ve ülke adları: Türkiye, Fransa, Alman-
b) Bilimsel yazılarda, kesinlik aranan konularda
ya...
sayılar rakamla gösterilir.
 Kent, köy, sokak adları: Ankara, Bağdat, Mec-
Örnek:
nun Sokak…
 Anahtar teslimi: 46.500  Coğrafya ile ilgili kıta, bölge, ova, dağ, deniz,
göl, akarsu, orman adları (Birden çok sözcükten
c) Çok sıfırlı büyük sayıların ana sayılardan son-
oluşanlarda her sözcük büyük harfle başlar): Van
raki basamakları yazı ile gösterilebilir:
Gölü, Iğdır Ovası, Asi Nehri…
Örnek:
 Türkiye’de şimdi 80 milyon insan yaşıyor. Ayrıntı :
 Suriye’den ülkemize gelenlerin sayısı 2.5 
Özel adlardan türeyen sözcükler kesme işaretiyle
milyonu geçti. ayrılmaz.

d) Rakamlardan sonra konulan (.) nokta "-inci" ÖRNEK:


ÖLÇÜT YAYINLARI

ekinin yerini tutar.


 Türkçe, Kırşehirliler, Hataylı, Atatürkçü,
Örnek:
Avrupalılar…
 20. yüzyıl, 16. bölüm, 72. Hariciye Koğuşu…
YANLIŞ DOĞRU  Kurum ve kuruluş adları: Türkiye İş Bankası,
75.nci 75’inci Türk Hava Yolları, Yalova Valiliği, Halk Bankası,
12’inci 12’nci Ege Üniversitesi...
%10’nu %10’u

 Dil adları: Almanca, İbranice,Türkçe, Latince...


5. BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI:

 Yapı, kitap, vb. yapıt adları: Çankaya Köşkü, Kürk


a) Bütün cümleler büyük harflerle başlar: Mantolu Madonna, Çalıkuşu, Yorgun Savaş-çı,
Örnek: Ankara Kalesi, Nusretiye Camisi, Kiralık Konak
 Avrupa’nın bugünkü kültür düzeyine ulaşması (roman), Suda Halkalar (şiir), Vatan İsterse (re-
hiç de kolay olmamıştır. sim), Varlık (dergi)...
 Doğru ve güzel konuşmanın ilk şartı dinlemeyi bil-
mektir.  Din, mezhep, tarikat adları: İslam, Hristiyanlık,
AYRINTI: Budizm, Sünnilik, İsmailiye, Şiilik...

Cümle bir işaret ya da bir rakamla başlıyorsa söz-
cük büyük harfle başlamaz:
Örnek:
 20.yüzyılda birçok felsefi akım sanat dünyasına da
yansıdı.
 1985’te ilk beyin ameliyatını gerçekleştirdi.
KONUÖZETİ

YAZIM KURALLARI

A) Özel ada bağlı saygı sözcükleri, unvanlar, F) Rakamlarla belirtilen ay ve gün isimleri:
takma adlar, meslek adları: Örnek:
 Fazilet Hanım, Adnan Bey, Deli İbrahim, Kara Ni-  30 Temmuz 1978 Perşembe günü doğmuşum.
da, Koca Yusuf, Nasrettin Hoca…  1998’in Şubat’ı en sıkıntılı olduğum dönemdi.

Ayrıntı: Ayrıntı:

Akrabalık adlan küçük harfle başlar; ancak 
Ay ve gün adları belli bir tarihe bağlı değilse, kü-
unvan adı olmuşsa büyük harfle yazılır: çük harfle başlar :
Mahmut Baba,bu çeşmeyi kızı için yaptırmıştı.
Örnek:  Haftaya salı akşamı tiyatroya gidelim mi?
 Sami dayım, yemeği zamanında gelmezse kıya-  Mersin ekim ayında bile çok sıcak olur.
metleri koparırdı.
 Şermin ablam öğleden sonra yine 6. BİRLEŞİK SÖZCÜKLERİN YAZIMI:
güzellik uykusuna yatmış.
a) Anlam kayması yoluyla birleşenler:
B) Yazı başlıklarının her sözcüğü:  bityeniği, aslanağzı, imambayıldı, devetabanı...
 Psikoloji ve Müzik, Medeniyet ve Modernizm, S-a
nat ve İnsan... b) Aşınma, düşme, türeme yoluyla birleşenler:
 cumartesi, niçin, nasıl, kaynana, sütlaç…
C) Gökbilim ve coğrafya ile ilgili terimler özel
ad sayılır: c) Tür kayması yoluyla birleşenler:
ÖLÇÜT YAYINLARI

 Güneş, Dünya, Ay...  biçerdöver, konuksever, mirasyedi, ağaçkakan…


 Dünya'nın Güneş'e uzaklığı....
 Ay'ın Dünya etrafında dönüşü... d) Terimsel özellik kazandığı için bitişik yazılan-
lar:
Ayrıntı :  açıortay, toplumbilim, ısıölçer, yarıçap, atardamar,

Dünya, ay ve güneş" sözcükleri terim anlamıyla dikdörtgen, içgüdü...
kullanılmamışsa küçük harfle başlatılır:
7. BİRLEŞİK FİİLLERİN YAZIMI
 Benim bugün de dünya kadar işim var.
 Bu çiçek, güneşi ve aşırı soğuğu hiç sevmez. a) Yardımcı Fiille Oluşturulan Birleşik Fiillerin Ya-
 O gece ay ışığında denizi epeyce seyretmiştik. zımı:

D) Yer, yön bildiren ve özel yer adından önce ge-  "Etmek, eylemek, olmak, kılmak" yardımcı fiilleri
len sözcükler büyük, sonra gelenler küçük isim soylu bir sözcükle bileşik fiil oluştururken ses
harfle yazılır: değişimi meydana gelmiyorsa ayrı yazılır.
Örnek:
 Batı Marmara, Kuzey Afrika... Örnek :
 Karadeniz’in batısı, Afrika’nın güneyi  Tercih etmek, arz etmek, mutlu olmak, yardım
etmek...
E) Kısaltmaların ilk Ayrıntı:
harfleri: Örnek: Aynı yardımcı fiille oluşturulan sözcüklerde ses
 Dr. Ahmet Akif Bilgin düşmesi veya türemesi söz konusu ise isim ve
 Yrd. Doç. Dr. Şifa Cemre Günal yardımcı fiil bitişik yazılır.
KONUÖZETİ

YAZIM KURALLARI

Örnek:
AYRINTI:
Yanlış Doğru 
Anlam ve tür kayması yoluyla oluşan ve bitişik ya-
hapis etmek hapsetmek
zılan deyimler de vardır:
nakil etmek nakletmek
şükür etmek şükretmek ÖRNEK:
his etmek hissetmek
 soğukkanlı, kabadayı, vurdumduymaz, delidolu,
af etmek affetmek
çarçur, iriyarı, açıkgöz, delikanlı, boşboğaz…
red etmek reddetmek

9. İKİLEMELERİN YAZIMI:
b) Özel Birleşik Fiillerin Yazımı:
Türkçede "yeterlik, tezlik, yaklaşma ve sürerlik" bildiren
 Cümlenin anlamını pekiştirmek amacıyla kullanı-
fiiller bitişik yazılır.
lan söz tekrarlarına ikileme denir, ikilemelerin her
sözcüğü ayrı yazılır. İkilemeyi oluşturan sözcükle-
Örnek:
rin arasına hiçbir noktalama işareti konmaz.
 Şimdi siz gidedurun, ben az sonra gelirim.
 Bakakalırım giden geminin ardından. ÖRNEK:
 Sen mutluluğun resmini yapabilir misin, Abidin?  Er geç bu olayı aydınlatırlar,siz azıcık sabırlı olun.
 Bunların dışındaki birleşik fiiller ayrı (doğru)
yazılır:
 Sen beni toprağa diri diri gömmek mi istiyorsun?
 göresi gelmek, ağlayacağı tutmak...
(doğru)
 Yalan yanlış haberlere de hemen inanma. (doğru)
ÖLÇÜT YAYINLARI

Ayrıntı:  Yalan- yanlış haberlere de hemen inanma.(yanlış)


 Anlamca kaynaşmış birleşik fiiller bitişik
yazılır:

yavaş yavaş paldır küldür dolap molap...


ÖRNEK: art arda göz göze dip dibe
 Elvermek, öngörmek, varsaymak, başvurmak…

c) Birleşik özel adların yazımı:


 İki veya daha daha fazla sözcükten oluşan özel 10. PEKİŞTİRİLMİŞ SÖZCÜKLERİN YAZIMI:
yer isimleri bitişik yazılır.

 "m,p,r,s" sesleriyle oluşturulan pekiştirilmiş söz-


 Rumelihisarı, Kocamustafapaşa, Akdeniz, Kahra- cükler bitişik yazılır.
manmaraş, Afyonkarahisar...

ÖRNEK:
8. DEYİMLERİN YAZIMI:  sımsıcak, tertemiz, dupduru, yemyeşil…
 Deyimler kaç sözcükten oluşursa oluşsun ayrı ya-
"Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor"
zılır: AYRINTI:

Kural dışı oluşmuş pekiştirmeler de bitişik yazılır:
ÖRNEK:
 Allah kimseyi elden ayaktan düşürmesin ÖRNEK:
deyip dururdu. Paramparça, darmadağınık, çırılçıplak ...
 Bu adamları benim de hiç gözüm tutmadı. sapasağlam, yapayalnız, düpedüz, çepeçevre...
 Onun kadar kulağı delik birini ben de görmedim.
11.YABANCI SÖZCÜKLERİN YAZIMI

a)Yabancı kaynaklı sözcüklerdeki iç seslerdeki g’ler


“ğ” şeklinde yazılmaz.

ÖRNEK: paragraf,program

b)Bazı sözcüklerde iki ünsüz arasına ünlü girmez.

ÖRNEK:trafik,kral,film,kristal,slayt…

12.Kısaltılacak sözcüklerin ilk harfi büyük yazılır ve


araya nokta konmaz.

ÖRNEK:TÜBİTAK,DMO,TBMM,TÜPRAŞ…

AYRINTI:Kısaltmalara getirilen ekler kısaltmanın


okunuşuna uygun biçimde olmalıdır.

ÖRNEK:PTT’den,THY’nin,ODTÜ’ye

13.SÖZCÜKLERİN BÖLÜNMESİ

Satır sonuna sığmayan sözcükler hecelenerek


bölünür.

ÖRNEK:Üniversiteyi kazandığım bu günü as-

la unutamadım.

AYRINTI:Satır sonuna sığmayan birleşik sözcüğü


bölmek gerektiğinde birleşmeyi oluşturan sözcük-

ayrılmaz;hecelerden bölmek yoluna gidilir.

ÖRNEK:

............................Balı- ……………………Balık-

kesir(D) esir(Y)

You might also like