Professional Documents
Culture Documents
ئاین هەلبژاردن@@@
ئاین هەلبژاردن@@@
(( تةمبةلَى كليلى كلَؤلَى ية ,بةهؤى ئةوةوة نةدارى و دةست كورتى ديَتة بوون و تيا ضوون بةرهةم ديَت )) .
2014ـ خ2015 / 1ـ ت 2015 /ـ ئا 2016 /ـ ت 2016 /ـ خ1
2014ـ ت 2014 /ـ خ 2015 / 1ـ ت ثيَشةوا (عةىل كورِى ئةبو تاليب) يش دةفةرمويَت :
(( لة ثالَ هةموو ماليَكى بة ناهةق كؤكراوةدا كؤمةلَيَك مافى خوراو هةن ))
هةلَويَستيكى هاوةلَى ثيَغةمبةر ـ صلى اهلل علية وسلم (رةبعى كورِى عامر )(خودا ليَى رازى بيَت )
كاتيَك وةك نويَنةر ضووة كؤشكى ئيمثراتؤريةتى ساسانى ,كة ليَيان ثرسى ئيَوة ئاماجنتان ضيية و شويَن
(( ئيَمة هاتووين خةلَكى رِزطار بكةين لة بةندايةتى بةندةكانةوة بؤ بةندايةتى خوداى طةورةو لة ستةمى
2013ـ خ 2015 / 2ـ خ 2016 / 1ـ ت 2017 /ـ خ 2017 / 1ـ خ2019 / 2ـ خ2
دةلَيَت 2014 :ـ ت 2015 /ـ ت 2015 /ـ خ 2018 /1ـ ت (/3إبن تيمية) :زانايةكى وةك ( إبن تيمية)
2014ـ ت 2015 /ـ ت 2016 /ـ خ 1 /5هةنديَك لة زانايانى موسولَمان طيَرِدراوةتةوة كة طووتويانة :
(( إن اهلل يقيم الدولة العادلة وإن كانت كافرة ،وال يقيم الظاملة وإن كانت مسلمة.
ناكات و نايهيَليَتةوة با موسولَمانيش بيَت ،و دنيا لةطةلَ دادثةروةرى و خوانةناسيدا بةردةوام دةبيَت
/6راغيبى ئةسفةهانى لة كتيَبى ( الـمفردات يف غريب القران ) دا دةربارةى ضةمكى ضاكسازى دةلَيَت:
2014ـ خ 2015 / 1ـ ت 2016 /ـ ت 2018/ـ خ2 ( االصالح ضد الفساد ) واتة ئيسالَح دذى خراثة كارى و كارى طةندةلَية.
( /7موريس دوفر جية) كة بريمةنديَكى فةرةنسيية دةربارةى ثيَناسةى دميوكراسى دةلَيَت(( :دميؤكراسى
سيستميَكة كة بة طويَرةى ئةو زؤرينةى دانيشتوان هةلَدةسنت بة هةلَبذاردنى حكومةت ،كةمايةتيش مافى
رِادةربرِينى هةية و هةموو بريوباوةرِو رةوتةكان ريَزليَطرياون و هةموو هاوةالَتيانيش لةم سيستمةدا
2013ـ خ 2015 / 2ـ خ1 1ـ يةكةم كةس ضووة ناو كؤشكي ئيمثراتؤرِيةتي ساساني :
2ـ((ئيَمة هاتووين خةلَكي رِزطار بكةين لة بةندايةتي بةندةكانةوة بؤ بةندايةتي خواي طةورة ،لة ستةمي
ئاينةكانةوة ،بؤ دادثةروةري ئيسالم ،لة تةنطةتاوي دنياوة بؤ فراواني دنياو قيامةت ))
2013ـ خ 2016 /2ـ ت 2019 /ـ خ2 ئةم ووتةية هي كيَ ية :
2014ـ ت 2015 /ـ ت 2015/ـ خ1 3ـ ئةم ووتة بةنرخة هي كيَية :
(( خودا يارمةتي فةرمان رةوايةتيةكي دادثةروةر دةدات با خودا نةناسيش بيَت ،بةلَام يارمةتي فةرمان رةوايةكي
2014 :ـ ت 2014 /ـ خ 2015/ 1ـ ت 2019 /ـ ت 2019 /ـ خ1 4ـ ئةم ووتة بةنرخة هي كيَية
(( لة ثالَ هةموو مالَيَكي بة ناهةق كؤكراوة دا كؤمةلَيَك مايف خوراو هةن ))
5ـ(تةمبةلَي كليلي كلَؤلَي ية بةهؤي ئةوةوة نةداري و دةست كورتي ديَتة بوون و تياضوون بةرهةم ديَت ) ئةم
2014ـ خ2015 / 1ـ ت 2015 /ـ ئا 2016 /ـ ت 2016 /ـ خ1 وتةية هي كيَ ية :
2013ـ خ 2017 /2ـ خ2 ((بريتى ية لةدةرضوونى شتيَك لةدؤخى ميان رِةوى ))
((إن اهلل يقيم الدولة العادلة وإن كانت .............وال يقيم الظاملة وإن كانت مسلمة ،والدنيا تدوم مع العدل والكفر
2014ـ ت 2015 /ـ ت 2016 /ـ خ 1 وال تدوم مع الظلم واالسالم ))
8ـ ( االصالح ضد الفساد ) واتة :ئيسالح دذي خراثةكاري و طةندةليية .ئةم وتةية هي :
2014ـ خ 2015/1ـ ت2016/ـ ت 2018 /ـ خ2 Ⓐثيَشةوا علي Ⓑراغييب ئةسفةهاني Ⓒابن تيمية Ⓓثيَشةوا عمر
كيَية 2014 :ـ خ2 9ـ دميوكراسي سيستةميَكة بة طويَرةي زؤرينةي هةلَبذاردن .......ئةم ووتةية هي
َ ٗ
قل ِيل ] ١٤٢واتة :دورِووةكان دةيانةويَت خوا خبةلَةتيَنن ,كاتيَك دةيانةويَت نويَذةكانيان بكة بة تةمبةلَييةوة
راست دةبنةوة.
َ
َ [/3و َسارعوا إل َمغف َِرة مِن ربكم َو َجنة َعرض َها ٱلس َم َوت َوٱلرض أعِدت ل ِلمتق ََ
ِي] ١٣٣ ِ ِ ِ
واتة :دةست و برد كةن بؤ ليَخؤشبوون لةاليةن ثةروةردطارتانةوة و بة هةشتيَك كة ثانتاييةكةى هيَندةى
واتة :ئيَمة ئامسانةكان و زةوميان بىَ هودةو بىَ ئامانج ،بةدينةهيَناوة ،ئةوة طومان و بؤ ضونى
ٗ َ َ َ
ل َيو َة ِِلَبل َوكم أيكم أح َسن َع َملا َوه َو ٱل َع ِزيز ٱل َغفور] ٢ [/5ٱَّلِي َخل َق ٱل َمو َ
ت َوٱ َ
ئةم خوداية كة مردن و ذيانى بة ديهيَناوة بؤ ئةوةى تاقيتان بكاتةوة و دةربكةويَت كة كيَتان باشرتين كردةوة
واتة :ئةى (حممد) ثيَيان بلَى ئيش بكةن ثاشان خودا وثيَغةمبةرةكةى و باوةرِداران كارةكانتان دةبينن جا
دةطةرِيَنةوة بؤ جيهانى ناديار و رِؤذى شايةتى دان لةو ثيَش هةوالَى هةموو كردةوةكانتان ثىَ دةدريَت كةلة دنيا
دا كردوتانن ،وةالَم دانةوة بةم ثةيامة خوداييةش ماناى برِياردانى ئةريَنى بوونة.
واتة :ثياوان و ذنانى باوةرِدار ثشتيوان و يارمةتيدةرو هاوسةنطةرى يةكرتن ،فةرمان دةكةن بة ضاكةو
لةطةلَيان ناردة خوارةوة ( لةبةرضى ؟ ) بؤ ئةوةى خةلَكى خؤيان لة نيَو خؤياندا داد ثةروةرى بةرثا بكةن .
ّلل يَأمر ب ِٱل َعد ِل َوٱ ِلح َس ِن ] ٩٠....واتة بةرِاستى خواى طةورة فةرمان بة دادثةروةرى و ضاكة دةكات
[/11إن ٱ َ
ِ
َ ََ َ َ
َ [/12ول ير َمنكم َش َ َ َ َ
َع أل َتعدِل اوا ٱعدِلوا ه َو أق َرب ل ِلتق َوى ] ..رِقتان بةرامبةر دةستةو كةسانيَك
نان قوم ى
ِ
واتان ليَ نةكات داد ثةروةر نةبن و بة دادثةروةرى و ويذدانةوة رِةفتاريان لةطةلَ بكةن .
َ َ َ
َ [/13ول تَأكلوا أم َولكم بَي َنكم ب ِٱل َب ِط ِل ] البقرة واتة :مالَتان لة ناو يةكديدا بة ناهةق مةخؤن .
َ َ
ِي ب ِٱلقِس ِط ش َه َدا َء ِّللِ ]
امنوا كونوا قوم َ
ِين َء َ
۞[/14يَىأي َها ٱَّل َ
واتة :ئةى باوةرِداران لةوانة بن كة دادثةروةى بةرثا دةكةن و ئيشى ثيَدةكةن و بؤ خودا شايةتى دةدةن،
َ
ورى بَي َنهم ] واتة :كاروبارةكانى نيَوانيان بة رِاويَذ دةبةن بةرِيَوة
َ [/15وأمرهم ش َ
ّلل ُيِب ٱلم َت َو ِّك َ َ َ َ َ َ َ َََ ََ َ َ َ َ
] ِي١٥٩ َع ٱّللِ إن ٱ َ
ا ِ [/16فٱعف عنهم َوٱس َتغفِر لهم َوشاوِرهم ِف ٱلم ِر فإِذا عزمت فتوّك
ضاوثؤشيان ىلَ بكةو داواى ليَخؤشبونيان لة خودا بؤ بكة و لة كاروبارةكاندا رِاويَذيان ثىَ بكة جا دواى
ئةوة(عةزمت) جةزم بكةو ثشت بة خوداو ببةستة ،ضونكة بةراست خودا ئةوانةى خؤش دةويَت ثشتى
ضةندين نةتةوةو دةستةو تاقممان لة ميَذووداو لةثيَش ئيَوةدا بة هؤى ستةمكردنيانةوة لةناو برد .
َ َ َ َ
ون] ئاية جطة لة دةستةو طروثى ستةمكاران كةسى ديكة تيادةضن [ / 20هل يهلك إِل القوم الظال ِم
َ َ َ َ
ان إِنه لكم َعدو مبِي] َ ِين َ
آمنوا ادخلوا ِف السِل ِم َكفة َول تتبِعوا خط َو ِ
ات الشيط ِ
[/21يَا أي َها اَّل َ
واتة:ئةى ئةوانةى باوةرِتان هيَناوة هةمووتان خؤتان خبةنة ذيَر سايةى ئاشتى و ئاسودةييةوةو و شويَن
َ َ
َ [/24و َج َعل َناكم شعوبا َوق َبائِل ِلِ َ َع َارفوا ] طيَرِاومانن بة طةل و هؤزى جؤراوجؤر ,بؤ ئةوةى يةكدى بناسن
َ َ ََ
اونوا َع ال َ َ َ َ َ ََ
َ [/25و َت َع َ ََ
ان ]
الث ِم والعدو ِ
ب واِلقوى ول تعاونوا َع ِ
ِِ
خوداى طةورة فةرمامنان ثىَ دةكات بة ضاكةو دادثةروةرى لةطةلَ شويَنكةوتةى ئاينةكانى تر جبولَيَينةوة
ََ
َ [/26و َما َع الرسو ِل إِل الَلغ المبِي ] تةنها شتيَك لةسةر شانى ثيَغةمبةرة ,طةياندنى رِوون و ئاشكراية.
َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ
سد َ
ِين ] َ [/27وقال موس ِلخِيهِ هارون اخلف ِن ِف قو ِم َوأصل ِح َول تتبِع َسبِيل المف ِ
واتة :موسا (د.خ) بةهارونى براى فةرموو لة شويَنى من بة لة ناو نةتةوةكةمدا ئيسالَح (ضاكسازى) بكة و
الرض َ
بعد إصل ِحها ] دواى ئيسالَح كردن خراثة لة زةويدا مةنيَنةوة . ِ سدوا ف
[/29ول تف ِ
ََ َ َ َ
كذِب بالِين فذل َِك اَّلِي يَدع اِلَت َ
َ َ َ
ِي] ِيم َول ُيض َع َط َع ِ
ام ال ِمسك ِ ِ ِ
[/30أ َرأي َ
ت اَّلِي ي
واتة :ئاية دةزانيت و دةيبينيت ئةوةى كة باوةرِى بة ئاين و بة رؤذى دوايى نية ئةوة ئةو كةسةية كة
دةست بة رِووى بىَ باوكةوة دةنيَت و هانى خةلَك نادات بؤ تيَركردنى هةذارو طةداكان .
ِي َوكنا ََنوض َم َع َ
الائض َ
ي] ِي َولَم نَك نطعِم المسك َ
ككم ف َس َق َر قَالوا لَم نَك م َِن الم َصل َ
َ َ َ َ
[/31ماسل
ِ ِ ِ ِ
واتة :ثرسيار لة هةنديَك لةوانةى خراونةتة دؤزةخةوة دةكريَت ,كة ضى ئةوانى خستؤتة دؤزةخةوة؟
ئةوانيش دةلَيَن :لةبةر ئةوةى ثةيوةندميان بة خوداوة نةبووة نويَذمان نةدةكردو نامنان بة هةذارى و
طةدايان نةدةداو لةطةلَ ئةوانةى خةريكى طالَتة و كارى بىَ هودة بوون ئيَمةش بىَ هودة و بىَ ئامانج
واتة :لة نيشانةو بةلَطةكانى خوداى طةورة بةديهيَنانى ئامسانةكان و زةوى و جياوازى رِةنط و زمانتانة .
َ َ َ َ
ِ[ /33إَوذ قال َرب َك ل ِل َملئِكةِ إ ِ ِن َجاعِل ِف الر ِض َخل َِيفة ]..
واتة :كاتيَك ثةروةردطار بة فريشتةكانى فةرموو من جيَنشينيَك بؤ خؤم لةسةر زةوى دا دادةنيَم
َ َ َ َ َ َ َ َ ََ َ َ َ َ َ َ َ [/34واب َتغِ ف َ َ َ
يبك م َِن الن َيا َوأحسِن ك َما أح َس َن اّلل إِِلك َول تبغِ الف َساد ِفصِيما آتاك اّلل ال َار اْلخِرة ول تنس ن ِ
سد َ
ِين]القصص77/ الر ِض إن َ
اّلل ل ُيِب المف ِ ِ
واتة :داواى ئةوة بكة كة خوداى طةورة لة رؤذى دواى دا ثيَت دةبةخشيَت و هةولَى بؤ بدة ,بةالَم لة
هةمان كاتدا بةشي خؤشت لة دنيادا بري نةضيَت و بايةخى ثىَ بدة ,باشبة هةر وةك ضؤن خودا باشى لةطةلَ
كردووى ,خراثة لة زةويدا مةنيَرةوة ,ضونكة خودا خراثةكارانى خؤش ناويَت .
مةنوقيَنة لة بةخشيش و تةواويش مةيكةرةوة(مام ناوةندى بة) ,تا لةو كةسانة نةبى سةرزةنشت دةكريَن
هةولَى خراثة نانةوة لة زةويدا مةدة ضونكة خودا خراثةكةكارانى خؤش ناويَت.
2015ـ خ 2018 /1ـ ت 2018 /ـ خ1 Ⓑئاشيت Ⓒضاكسازي Ⓓيةكساني Ⓐدادثةروةري
َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ
سد َ
ِين] 6ـ [ َوقال موس ِلخِيهِ هارون اخلف ِن ِف قو ِم َوأصل ِح َول تتبِع َسبِيل المف ِ
2016ـ ت 2018 /ـ ت 2019 /ـ خ2 Ⓑئاشيت Ⓒضاكسازي Ⓓشورا Ⓐئازادى
واتة :هةركةسيَك لة ئيَوة خراثةيةكى بينى با هةولَدات بة دةست بيطؤرِيَت ،طةر بةدةست نةيتوانى با هةولَدات
بة زمان بيطؤرِيَت ،طةر ئةوةشى نةيتوانى با لة دلَيدا ئةو كارة دزيوةى ال ناثةسند بيَت
((/3يا أيها انلاس إن ربكم واحد وإن أباكم واحد أل ل فضل لعريب َع عجيم ول لعجيم َع عريب ول لحر
عةرةب ريَزى بةسةر غريةى ناعةرةبدا نية بة خؤثاريَزى و ضاكة خوازى نةبيَت .كة ئةويش بؤ هةموو
واتة :ئةو كةسة بة باوةرِدار ناذميَردريَت دراوسيَكةى لةثالَ دةستيةوة برسى بيَت و ثيَشى بزانيت .
َ َ َ َ َ َ َ َ ََ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ
قر َك َو فراغك قبل شغل ِك َ
((/5إغتن ِم َخسا قبل َخس :شبابك قبل هرمك وصحتك قبل سق ِمك وغناك قبل ف ِ
َ َ
حياتَ َك قبل َموت ِك )) رواه النسائي والبيهقي
َو َ
واتة :ثيَنج شت بة دةرفةت بزانن ثيَش ثيَنج شت :طةجنيت بة دةرفةت بزانة ثيَش ئةوةى ثريى دابيَت ،
ساغيت بة دةرفةت بزانة ثيَش ئةوةى نةخؤش بيت ،دةولَةمةنديت بة دةرفةت بزانة ثيَش ئةوةى هةذارى
رِووت تىَ بكات ،دةست بةتالَيت بة دةرفةت بزانة ثيَش ئةوةى سةرقالَ بيَت ،كؤى ذيانى ئةم دنيايةشت بة
دةرفةت بزانة ثيَش ئةوةى كؤضى دوايى بكةيت و ئةم ذيانة بةجىَ بهيَليَت .
(( /6يا ِعبادي إن حرمت الظلم َع نفيس وجعلته بينكم َمرما فل تظالموا)) رواه مسلم
واتة :ئةى بةندةكامن بةرِاستى من ستةمم لةسةر خؤم قةدةغة كردووة ،هةروةها لة نيَوان ئيَوةشدا
حةرام كردووة لةبةر ئةوة ستةم لة يةكدى مةكةن (.ئةم فةرمودةية فةرمودةيةكي قودسية )
((: /9أيما أهل عرصة بات فيهم امرؤ جائع فقد برئت منهم ذمة اّلل)) رواه احلاكم
سلمي فَ َ
ليس مِنهم )) َ أمر الم ب هتمومن لَم يَ
َ ((/10
ِ ِ
بةخةمةوة بوونى كؤمةلَطاو هةركةسيَك بة تةنط ذيان ضارةنوسى موسولَمانان و كؤمةلَطاكةيةوة نةبيَت و
((/12خودا ئةوةندةى بةسةر دةولَةمةندةكاندا كردووة بة ئةرك كة هيض كةس هةذار نةميَنيَت )).
((/13انلاس سواسية كأسنان المشط وإنما يتفاضلون بالعافية والمرء كثَي بأخيه ول خَي ف صحبة من ليرى لك من
الق مثل ما ترى ل)) خةلَكى وةك دانى شانةيةك لةطةلَ يةكديدا يةكسانن
(( /14ساووا بي أولدكم ف العطية ولو كنت مؤثرا أحدا لثرت النساء َع الرجال ))
واتة :بةيةكسانى ديارى بؤ مندالَةكانتان بكرِن و جياوازيان لة نيَواندا مةكةن ،ئةطةر يةكيَكيامن بة باشرت
واتة :ناضنة بةهةشتةوة تا باوةرِ نةهيَنن ،بة باوةرِداريش داناندريَن تا يةكديتان خؤش نةويَت ئاية شتيَكتان
نيشان بدةم ئةطةر بيكةن يةكديتان خؤش بوويَت سالَو و ئاشتى لة نيَو خةلَكيدا بالَو بكةونةوة
َ َ َ َ َ
(( /16اللهم إ ِ ِن أعوذ بِك مِن الكفرِ والفقرِ)) واتة :خوداية خؤم دةثاريَزم بة تؤ لةخودا نةناسى و هةذارى.
1ـ ثيَغةمبةر دةفةرمويَت (( :ومَن مل يهتم بأمر املسلمني فليس منهم)) ئةم فةرموودةية داوا دةكات:
/Ⓐهاريكارى و خةخمؤرى /بةهانا ضونى موسلَمانان /لةخيَرو ضاكةكردندا لةطةلَ يةكدى لة ثيَشربِكيَ دا بن
2016ـ ت 2ـ ( عدل ساعة خريٌمن عبادة ستني سنة) ئةمة ووتةى :
3ـ (خودا ئةوةندةى بةسةر دةولَةمةندةكاندا كردووة بة ئةرك كة هيض كةس هةذار نةميَنيَت )
2016ـ ت/ 5ـ يةكيَك لةمانة فةرمودةكانى ثيَغةمبةر ــ يان طيَرِاوةتةوة(راوي احلديث)
6ـ ( .......امنا بعثت رمحة ) واتة :خوداى مةزن منى رِةوانة كردوة بؤ خاترى:
((لن تدخلوا اجلنة حىت تؤمنوا ولن تؤمنوا حىت حتابوا2019 ))....ـ ت 9ـ ثيَغةمبةر ـ ـ دةفةرمويَت :
2014ـ ت 10ـ ثيَغةمبةر ـ ـدةفةرموويَ(:ال فضل لعربي على أعجمي اال) .............
بريتيية لة واتا بةخشني بة ذيان و رِزطاركردنى مرؤظ لةهةست كردن بةبىَ هودةيى و بىَ ئاماجنى لةذياندا
واتة ضاالك بوون و هةست بة ليَثرسراويَتى كردن و طةشبينانة روانية يان و كارليَكردنى لةطةلَ ئاماجندا .
ماناى كةمتةرخةمى و رِةشبينى و هةست بة ليَثرسراويَتى نةكردن و ثاشةكشةو شكستى دةطةيةنيَت .
دوودلَى و رِارايى نيشانةى الوازى ويست و كةسيَتى يةو تواناى برِيارو دةست ثيَشخةرى لة مرؤظدةستيَنيَتةوة.
مرؤظ بة هؤى بيَزارى و بيَتاقةت بوونةوة زؤر جار لة نيوةى رِيَطادا دوضارى شكست دةبيَت وثاشةكشة
دةكات طةر دوضارى بيَزارييةكى كاتيش بووى نابيَت بهيَلَيت تيَكةلَ بة كارو ئاماجنةكانت ببيَت .
.هةروةك طوتراوة بيَزارى دوذمنى سةركةوتنةو هؤى بة فيَرِؤدانى وزةى مرؤظ و لة دةست دانى ئاماجنى
طةورةى لة ذياندا
تةمبةىلَ هؤكارى شكست و كةم تةرخةمى و كات بةفريِؤدانة هةذارى و دؤرِان و دواكةوتنة,
/7شةرمنى و تةريق بوونةوة 2015 :ـ ت 2016 /ـ ت 2019 /ـ خ ,1
تةريقى و شةرمنى نةخؤشني و ئريادةى مرؤظ الواز دةكةن و دذى رِوَحى باوةرِ و بريكردنةوةى ئةريَنني.
مةبةست لة كار دوا خسنت ئةجنام نةدانى كارةكانة لة كاتى خؤيانداو كارى ئةمرِؤ خبريَتة سبةيينَ و
هةروةها كة ئةمةش يةكسانة بة كةمتةرخةمى و الوازى طيانى بةرثرسياريَتى و جديةت لة ذياندا ,
ـ رزطار بوون لة زولَم و زؤر خةونى لة ميَذينةى كؤمةلَطةكانى مرؤظايةتى بووة ,ئيسالميش بايةخيَكى زؤرى
ثيَداوة.
2014ـ خ2015/ 2ـ ئاشنابوون 2018 /ـ ت 2019 /ـ ت ـ يةكيَك لة ثيَناسة باوةكانى دادثةروةرى بريتيية لة :
((إعطَاءُ كُلّ ذي حَق حَقّهُ)) واتة :هةموو خاوةن مافىَ مافى خؤى ثىَ بدريَت .
ئةو دؤخةية كة مرؤظةكان هةست ناكةن ستةميان ىلَ دةكريَت و لة مافةكانيان بىَ بةش دةكريَن .
2016ـ ت 2016 /خ 2018 / 1ـ ت2018/ـ خ2 دادثةروةرى سياسى( راميارى) :
دادثةروةرى دادوةر:
ـ خودا داوا لة موسولَمانان دةكات كةلة مةسةلة ى شايةتى داندا هةستيار و ئاطايان لة خؤيان بيَت و
لة طرنطرتين بةها ئيسالميةكانةو ثةيوةستة بة مافى جياواز بوون و بةشدارى سياسى و كؤمةالَتى ,
2015ـ خ 2016 /1ـ ت 2019 /ـ خ 2 ـ رِاويَذ لة ئيسالمدا بؤ فةرمانرِةواكان ئةرك و بؤ هاوآلتيانيش مافة.
ـ رِاويَذ مافيَكة قابيلى دةست بةرداربوون نية ضونكة تةنها ماف نية بةلَكو مافيَكة تيَكةلَ بة ثابةنديَتى
موسولَمانانة.
سةرضاوةى طرتووة.
ـ رِاويَذ :بةهايةكة لة قورئان و سوننةتى ثيَغةمبةرةوة
ـ رِاويَذ مافيَكى طةلةو طةليش مافى ئةوةى هةية بة شيَوازيَك كة طوجناو بيَت لةطةل سةردةمدا لةم مافة
دةبيَت لة كاروبارةكاندا رِاويَذيان ثىَ بكةيت ئةمةش (رِاويَذ) دةكاتة ئةرك بؤ ثيَغةمبةر و ثايةكانى ذيان.
واتة يةكسان بوونى خةلَك لةبةردةم ياساو جياكارى نةكردن لة نيَوانياندا بة هؤى ئاين و نةتةوة و زمان
و نةذاد و ضني و رِةطةز و هةر شتيَكى ديكة كة نابةرامبةرى و ناعةدالةتى ىلَ بكةويَتةوة.
/11ستةم :
يةكيَك لةخةسلَةتة بنةرِةتيةكانى مرؤظى باوةرِدارو موسلَمانيش دةبيَت رِةتكردنةوةى ستةم و خؤ ليَدورطرتنى
ستةم لة رِوى زمانةوة بة سنور شكاندن و دانانى شتيَكة لة شويَنيَكدا هى خؤى نةبيَت.
ـ بة طشتى ستةم واتة ناهةقى و دةست دريَذى بؤ سةر ماف و ئازادى و كةرامةتى كةسانى ديكةو دذى
دادثةروةريية.
/12ئاشتى بةهايةكى طةورةى ئيسالميية و باوةرِدارانيش بة حوكمى شويَن كةوتنيان بؤ ئةم ئاينة خودايية ,
دةبيَت لةسةرى طؤشبكريَن و ببيَت بةبةشيَك لة بريكردنةوةو رِةفتاريان 2019 .ـ خ2
/13ضاكسازى (إصالح) :ضةمكيَكى ئيسالمى رةسةنة ثةيوةست كراوة بة كارى ثيَغةمبةرانى خوداوة ,ـ
ضاكسازى لة فةرهةنطى نويَدا بة هةموو ئةو هيَز و طروثانة دةطوتريَت كة برِوايان بة طؤرِانى ثلة بة ثلةو
/14دميوكراسى
1ـ .............مافيَكي طةلة و طةليش مايف ئةوةي هةية بةشيَوازيَك كة طوجناو بيَت لةطةلَ سةردةم
2ـ ........لة طرنطرتين بةها ئيسالميةكانة و ثةيوةستة بة مايف جياواز بوون و بةشداري سياسي وكؤمةلَايةتي.
2014ـ خ 2015 / 1ـ ئا 2015 /ـ خ 1 Ⓓيةكساني Ⓒراويَذ Ⓐستةم Ⓑدادثةروةري
2014ـ خ 2015 / 2ـ ئا 2017 /ـ خ2 Ⓓدادثةروةري Ⓒئاشيت Ⓑيةكساني Ⓐيةكساني
2014ـ خ 2015 / 2ـ ئا 2018 /ـ ت 4ـ (( إعطاء كل ذي حق حقه )) واتة هةموو خاوةن مافيَك مايف خؤي ثيَ بدريَت .
2015ـ ت 2016 /ـ ت 5ـ ..........دةرديَكة ئريادة و بريكردنةوةي دروست بؤ مرؤظ الواز دةكات .
6ـ ..........هؤكاري شكست و كةم تةرخةمي و كات بةفريؤ دانة هةذاري و دؤرِان و دوا كةوتنة.
2015ـ خ 2016 /1ـ ت 2019 /ـ خ2 7ـ شورا لة ئيسالمدا بؤ هاولَاتيان :
8ـ(( ضالَاكبوون و هةست بة ليَثرسراويَيت كردن و طةشبينانة رِوانينة ذيان و كارليَكردن لةطةلَ ئاماجندا ))
2016ـ خ 1 11ـ يةكيَك لةطرنطرتين جؤرةكانى دادثةروةريةو ئيسالميش فةرمانى ثيَكردوة لةبوارى
2017ـ خ 2018/1ـ خ2 Ⓐتةمبةلَي Ⓑرِارِايي و دوودلَي Ⓒكار دواخسنت Ⓓبيَتاقةتى و بيَزارى
2018ـ خ 2019 /1ـ ت 13ـ ( بووينة مايةى مرؤظ لة نيوةى رِيَطادا دووضارى شكست بيَت :
2014ـ خ 1 14ـ ...........بريتية لة سنور شكاندن و داناني شتيَكة لة شويَنيَكدا هي خؤي نةبيَت
15ـ لة فةرهةنطى نويَدا بة هةموو ئةو هيَز و طروثانة دةطوتريَت كة برِوايان بة طؤرِانى ثلة بة ثلةو
16ـ بةهايةكى طةورةى ئيسالميية و باوةرِدارانيش بة حوكمى شويَن كةوتنيان بؤ ئةم ئاينة خودايية ,دةبيَت
بؤ 2019ـ خ2 لةسةرى طؤشبكريَن و ببيَت بةبةشيَك لة بريكردنةوةو رِةفتاريان .ثيَناسةية
4ـ شةرمنى و تةريق بوونةوة 5ـ كار دواخسنت 3ـ تةمبةىلَ 2ـ بيَزارى 1ـ رِارِايى و دوودلَى
سيَيةم ـ دادثةروةرى دادوةر: دووةم ـ لة بوارى ئابوريدا يةكةم ـ لة بوارى سياسى دا
سيَيةم :ئيسالم لةم رِووةوة ضةندين دةستةبةرى (ضمانات) ى بؤ هيَنانة دى دادثةروةرى داناوة
1ـ كةسيَك الفى مايفَ بةسةر يةكيَكى ديكةوة ليَبدات دةبيَت شايةت وبةلَطة بيَنيَت و بيسةلَميَنيَت.
2015ـ ت/ 2ـ كةس بة هؤى تاوانى كةسى ديكةوة سزا نادريَت .
2015ـ ئا 2018 /ـ خ 1 2ـ وةالَمدانةوةى حكومةت بؤ ويستى طةل:
2018ـ ت2018 /ـ خ1 واتة دوور كةوتنةوة لة يةك كاتدا لة طؤشةطريى
2019ـ خ 2 ئيسالم داواى ذيانيَكى مام ناوةندى و هاوسةنط لة شويَن كةوتووانى دةكات.
4ـ بنةماى زيان نةدان و زيان ليَنة دان (ال ضرر وال ضرار )
2012 ,ـ ت2014/ـ خ2015/ 1ـ ت 2016 /ـ ت 2017 /ـ خ2018 / 1ـ ت 2018 /ـ خ1 كاركردن لة ئيسالم دا عيبادةتة و ئةركة
لة فقهى ئيسالم دا ثيَداويستيةكانى مرؤظ بةسةر سىَ ئاستدا دابةش بوون:
كة بريتني لة هةموو ئةو ثيَداويستيانةى بؤ ثاراسنت و مانةوةى ئاين و طيانى و مالَ و ئةقل و وةضة
ثيَويسنت.
بريتني لة هةموو ئةو ثيَداويستانةى ذيانى تاكة كةسى لةسةريان نةوةستاوة ,بةالَم بؤ ذيانيَكى ئاسانرت و
2ـ ئاسانكردن و هةلَطرتنى تةنطةتاوى ( التيسري ورفع احلرج ) ( املشقة جتلب التيسري )
بالشك ) 2016 :ـ ت2016 /ـ خ1 4ـ دلَنيايى بة طومان الناضيَت ( اليزول اليقني
ووردةكارى 37
2014ـ ت 2015 /ـ ت /1ئاينى ئيسالم وةك دوا ثةيامى خوا بؤ مرؤظ
/2ثيَويستى يةكةمى مرؤظ بة ئاين لةم رِوةوة لةكةم و كورتى سروشتى مرؤظةوة هةلَدةقولَيَت
/3بةردةوام بوونى ستةم و نادادوةرى لة ذياندا دوضارى دلَةرِاوكىَ دةبن و ئازاريان دةدات .
/4لة سوودةكانى باوةرِو ئاين دةبيَتة يارمةتيدانى مرؤظ بؤ سةركةوتن بةسةر كةم و كورتى و ناتةواوييةكانى
2015ـ ئاشنابوون 2016 /ـ خ 2018 /2ـ خ 2019 / 2ـ ت 2019 /ـ خ2
/5باوةرِ ضووة هةر دلَيَكةوة ئةو مرؤظة خاوةن هؤشياريةكى رِاست و دروست بوو جولَةو زيندويَتى و طةش بينى
دةخولَقيَنيَت ,
/6باوةرِ طيانى نةريَنى و ثالَدانةوة لة مرؤظدا الواز دةكات و هانى دةدات بؤ كار كردن و بةخشني و داهيَنان و
ضاكة باس كراوة هةر 2019ـ ت /8لة قورئاندا باوةرِ هةميشة لةطةلَ هةولَ و تيكؤشان و ئةجنامدانى كارى
/14ئةوةى مرؤظ لة دؤرِاندن و زيامنةندى رِزطار دةكات باوةرِو كردةوةى ضاكة .
/15دادثةروةرى فةرمانى خوداية بؤ بةندةكانى 2015 :ـ ت 2016 /ـ ت 2019 /ـ خ1
/16دةست طرتن بة دادثةروةرى و هةولَدان بؤ ثيادةكردنى و بانطةشة بؤ كردنى كاريَكى ئارةزوو مةندانة نية
/17كةواتة ئاماجنى دةسةالَت لة رِوانطةى ئيسالميةوة بة ثلةى يةكةم ضةسثاندنى دادثةروةريية ئينجا
/26بةطشتى بنةرِةت لة ثةيوةندى نيَوان ذن و ثياودا لة كةرامةتى ئينسانى و ئاينى و رِةطةزيدا يةكسانية،
2013ـ خ 2017 / 2ـ خ2
/28لة ئيسالمدا ستةم دةرهةق بة ذن و ثياو و طةورة و بضوك و ناسياو و نةناسياو و باوةرِو بىَ باوةرِ و
جبولَيَينةوة .
/30ئيسالم هةموو جؤرة تووندو تيذى و زةبرو زةنطيَك لة طةياندنى ئيسالم و بانطةواز كردن بؤى
/31رِةضاوكردنى سةرةتاى دادثةروةريش مةزنرتين و بنةرِةترتين دةستةبةرى (ضمان) ى بةر قةرار بوونى
/35بنةماى يةكسانى طةل و نةتةوةكان لة ئيسالمدا خوازيارى سيستةميَكى نيَودةولَةتيية 2014 ,ـ ت 2015 /ـ ت 2017 /ـ خ2019/ 1ـ خ1
/37ئاماجنى خاوةنداريةتى ئاوةدان كردنةوةى زةوى و باشرت كردنى ذيانى ئةو خةلَكانةى لة سةر دةذين 2016 .ـ ت
/Ⓐهاريكارى و خةخمؤرى /بةهانا ضونى موسلَمانان /لةخيَرو ضاكةكردندا لةطةلَ يةكدى لة ثيَشربِكيَ دا بن
Ⓓهيض كام لةمانة رِاست نية Ⓒبايةخدان بة كةسايةتى Ⓑكؤكردنةوةى سامان
25ـ لةبةر طرنطى .........خوداى طةورة لةهةنديَك سوورةتى قورئانى ثريؤز سويَندى ثيَ خواردووة.
2016ـ ت2018/ـ خ2 Ⓓرِاستطؤيى Ⓒكار Ⓑكات Ⓐئاشتى
26ـ هؤكارى بنةرِةتى شكستى سةربازى موسلَمانان لة جةنطى ..........بةهؤى دةرضوونى هةنديَك لة
2016ـ ت سةحابييةكانى ثيَغةمبةر بنةماكانى.
Ⓓخةندةق Ⓒخةيبةر Ⓑئوحود Ⓐبةدر
2016ـ ت 27ـ .........بة ماناى (( إعطاء كل ذي حق حقه ))
Ⓓضاكسازي Ⓒدميوكراسى Ⓑدادثةروةري Ⓐشورا
2016ـ ت 28ـ ( عدل ساعة خريٌمن عبادة ستني سنة) ئةمة ووتةى :
Ⓓأبو بكر Ⓒثيَغةمبةر Ⓑعمر Ⓐعلي
2016ـ ت 2018/ـ خ2 29ـ دادثةروةرى ............لة طرنطرتين جؤرةكانى دادثةروةرية.
Ⓓسياسى Ⓒرِؤشنبريى Ⓐكؤمةآليةتى Ⓑئابوورى
2016ـ خ 1 30ـ يةكيَك لةمانة هؤكاريَك نية لةنةريَنى بوون :
Ⓓرِارِاى دوودلَى Ⓒهةذارى Ⓐبيَزارى Ⓑتةمبةلَى
2019ـ ت 39ـ لةو زةمانةتانةى ئاينى ئيسالم جةختيان لةسةر دةكاتةوة يةكسانيية لةبةر دةم
Ⓓحاكم Ⓐبةرثرس Ⓑياسا Ⓒئاين
2019ـ ت 40ـ باوةرِ و واتة بةخشني بة ذيان و رِزطار كردنى مرؤظ لة هةست نةكردن بة هةبوونى :
Ⓓئازادى Ⓒياسا Ⓐدادثةروةرى Ⓑئامانج
2019ـ ت 41ـ لة قورئاندا ...........لةطةلَ هةولَ و تيَكؤشان و كاركردن باس كراوة.
2014ـ خ 2015/1ـ ت2016/ـ ت 2018 /ـ خ2 Ⓐثيَشةوا علي Ⓑراغييب ئةسفةهاني Ⓒابن تيمية Ⓓثيَشةوا عمر
8ـ ئيسالم بةكارهيَناني ..............بؤ طةياندني ئيسالم قةدةغة كردووة .
2015ـ ت 2015 /ـ ئا 2018 /ـ خ 1 Ⓓتوندوتيذي Ⓒبانطةشة Ⓑسامان Ⓐطفتوطؤ
َ َ
ِين َآمنوا ادخلوا ِف السِل ِم َكفة] ئةم ئايةتة بانطةوازميان دةكات بؤ
9ـ قالَ تعاىل [يَا أي َها اَّل َ
2015ـ خ 2018 /1ـ ت 2018 /ـ خ1 Ⓑئاشيت Ⓒضاكسازي Ⓓيةكساني Ⓐدادثةروةري
2016ـ ت2018/ـ خ2 10ـ ضاكسازى دذى
Ⓓطةندةلَيية Ⓒستةمة Ⓑئاشتية Ⓐئازادية
َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ
سد َ
ِين] ئةم ئايةتة ثريؤزة هاتة خوارةوة دةربارةى 11ـ [ َوقال موس ِلخِيهِ هارون اخلف ِن ِف قو ِم َوأصلِح َول تتبِع َسبِيل المف ِ
2016ـ ت 2018 /ـ ت 2019 /ـ خ2 Ⓑئاشيت Ⓒضاكسازي Ⓓشورا Ⓐئازادى
2016ـ ت/ 12ـ يةكيَك لةمانة فةرمودةكانى ثيَغةمبةر ــ يان طيَرِاوةتةوة(راوي احلديث)
Ⓓبةيهةقى Ⓒابن تيمية Ⓐقورتوبى Ⓑراغييب ئةسفةهاني
2016ـ ت/ Ⓓعليهم Ⓒهلم Ⓑعلينا 13ـ لة بنةماكانى ئيسالم :هلم ما Ⓐلنا
2016ـ ت2017/ـ ت 2019/ـ ت 14ـ قال تعاىل [ :ولهن مثل اَّلى عليهن بالمعروف] ئةم ئايةتة ثريؤزة دةربارةى
Ⓑيةكسانى ذنان و ثياوان Ⓐضاكسازى
Ⓓيةكسانى نيَوان طةورةوبضوك Ⓒضارةسةركردنى هةذارى
ََ
15ـ خوداى طةورة دةفةرمويَت َ [ :و َما َع الرسو ِل إِل الَلغ المبِي ]
2019ـ خ2 2016ـ خ / 1 تةنها شتيَك لةسةر شانى ثيَغةمبةرة
Ⓑالبردنى زولَم و ستةم Ⓐشةرِى كافران بكات
Ⓓبآلوكردنةوةى دادثةروةرى Ⓒطةياندنى رِوون وئاشكراية
2019ـ خ2 16ـ يةكيَك لةسةرضاوةكانى ئاشتيخوازى لة ئيسالم2018 :ـ ت /
Ⓓرِاويَذ Ⓑدميوكراسي Ⓒئازادى Ⓐبرايةتى باوةرِداران
17ـ ( .......امنا بعثت رمحة ) واتة :خوداى مةزن منى رِةوانة كردوة بؤ خاترى:
2018ـ ت Ⓐعةرةبةكان Ⓑسةركردايةتى Ⓒئاشتى خوازى Ⓓسةربةستى
18ـ موسا ( د.خ ) بة هارِونى براى طووت لةشويَنى من بة لةناو نةتةوةكةمدا
2018ـ ت بكة Ⓓئيسالح Ⓑراويَذ Ⓒيةكطرتن Ⓐديندارى
2018ـ خ2 20ـ لةئيسالمدا هةر ريَزدانيَكى كورِ بةسةر كض لة ناو خيَزاندا دا
Ⓓثةسند نية Ⓒرِيَثيَدراوة Ⓐثةسندة Ⓑقةدةغةية
دةفةرمويَت ((:أيما أهل عرصة بات فيهم امرؤ جائع فقد برئت منهم ذمة اّلل)) 2019ـ ت 2019/ـ خ1 21ـ ثيَغةمبةر
((لن تدخلوا اجلنة حىت تؤمنوا ولن تؤمنوا حىت حتابوا2019 ))....ـ ت 22ـ ثيَغةمبةر ـ ـ دةفةرمويَت :
ئةم فةرموودةية بانطةوازيَكة بؤ
Ⓓيةكسانى Ⓒضاكسازي Ⓑئاشيت Ⓐدادثةروةرى
2019ـ خ1 23ـ ثياوان ثلةيةكيان بةسةر ذنانةوة هةية ،كةثلةكةش زياتر ئةركة نةوةك ماف ثياو ئةركى
Ⓑدابني كردني مارةيى Ⓐكيَشانى خةرجى خيَزانى
Ⓓهةموويان رِاسنت Ⓒجوان مامةلَة كردن و هاوشيَوةكانيانة
24ـ لة فةرهةنطى نويَدا بة هةموو ئةو هيَز و طروثانة دةطوتريَت كة برِوايان بة طؤرِانى ثلة بة ثلةو
2019ـ خ2 ئاشتيخوازانة هةية ,
Ⓐيةكساني Ⓑئاشيت Ⓒضاكسازي Ⓓهةذارثةروةرى
25ـ بةهايةكى طةورةى ئيسالميية و باوةرِدارانيش بة حوكمى شويَن كةوتنيان بؤ ئةم ئاينة خودايية ,دةبيَت
بؤ 2019ـ خ2 لةسةرى طؤشبكريَن و ببيَت بةبةشيَك لة بريكردنةوةو رِةفتاريان .ثيَناسةية
Ⓓيةكسانى Ⓒضاكسازي Ⓑئاشيت Ⓐدادثةروةرى
طشت ثرسيارةكانى وزارى وانةى ( 11ـ ) 14
2010ـ خ 2012 /1ـ خ 2015 /2ـ ت2018/ـ خ2 1ـ دميوكراسي ووشةيةكي ................
Ⓓعةرةبية Ⓒهندية Ⓐفةرةنسية Ⓑيؤنانية
2012 ..............ـ ت2014 /ـ خ2015/1ـ ت 2016 /ـ ت 2016 /ـ خ2017 / 1ـ خ2018 / 1ـ ت 2018 /ـ خ1 2ـ كاركردن لة ئيسالمدا
Ⓓئةركة Ⓑدروستة Ⓒدةكريَت Ⓐثةسندة
3ـ كؤمةليَك ريَسا هةن دةبيَت لةكاتي ياسا دانان( تشريع )ي ئيسالمدا رةضاو بكريَت كة ثةيوةنديان بة
2012ـ خ2018 /1ـ خ1 .............
Ⓐكاروباري سياسي Ⓑكاروباريشةرعي Ⓒئاراستةكردني ضاالكية ئابوريةكان Ⓓكاروباري رؤشنبريي
م .صدرالدين جوهر 32 م .هيوا أمحد خؤشناو
كورتكراوةى ئايـني
2013ـ خ2014 /1ـ ت 4ـ ووشةي دميوكراسي لة دووبرِطة ثيَك هاتووة...............
Ⓐشيَوازي حوكمراني Ⓑبةريَوة بردني كؤمةلَطا Ⓒدةسةلَاتي طةل Ⓓدةسةلَاتي دادوةري
5ـ لة رِوانطةي ئيسالمةوة طةل و نةتةوةكان يةكسانن و كةس نةتةوةي هةلَبذيَردراوي خودا نية ضونكة ثةياميَكي
2013ـ خ 2014 / 2ـ ت 2015 /ـ ت 2015 /ـ ئا 2017/ـ خ2018 / 2ـ خ1
كيَية 2014 :ـ خ2 9ـ دميوكراسي سيستةميَكة بة طويَرةي زؤرينةي هةلَبذاردن .......ئةم ووتةية هي
Ⓐموريس دوفر جية Ⓑثيَشةوا علي Ⓒراغيب اصفهاني Ⓓابن تيمية
2015 ............ـ ئا2018 /ـ خ1 10ـ حكومةتي دميوكراسي دةبيَت يةكيَك لةم سيفةتانةي تيَدابيَت
Ⓑوةالَمدانةوةي حكومةت بؤ ويسيت طةل Ⓐيةكساني ياسايي
Ⓓوةرطرتين بؤ ضونى كةمينةومايف زؤرينة Ⓒدادثةروةري دادوةر
2015ـ ت 2019 /ـ ت 11ـ لةبنةماي ئيسالم كاروبارةكان بة .............دةثيَوريَن :
Ⓓقةبارةكاني Ⓐبةرذةوةنديةكان Ⓑعورف و عادةتةكان Ⓒمةبةستةكاني
2015ـ ت 2015 /ـ ئا 12ـ ئاسانكاري و هةلَطرتين ..................
Ⓓزيان Ⓒسزا Ⓑتةنطةتاوي Ⓐتاوان
2015ـ ت 2019 /ـ ت 13ـ (العادة حمكمة ) لة بواري ............
Ⓓرؤشنبرييدا Ⓐدادطايي دا Ⓑرامياري دا Ⓒئابوري دا
2015ـ ت2018/ـ خ2 14ـ خاوةني رِاستةقينةي مالَ و سامان بةديدي ئيسالم :
Ⓓمرؤظة Ⓑطةلة Ⓒدةسةالتة Ⓐخوداية
بريمةنديَكى 2016ـ ت 2018 /ـ خ1 15ـ (موريس دوفر جية)
Ⓓنةمساويية Ⓒبةريتانية Ⓑفةرِةنسية Ⓐئةملانية