PAGHAHANDA NG SULATING

PANANALIKSIK
Pagpili ng Paksa ng Pananaliksik
Ang pagpili at/o pagbubuo ng paksa ng isang pananaliksik ay isang kasanayang dapat
taglayin ng mga mag-aaral at guro s STEM. Kadalasan, ang pananaliksik ay nagsisimula sa isang
tiyak na paksa. Mula sa paksang ito ay maghahanap ng isang suliraning maaaring maging pokus
ng pananaliksik. Minsan, ang paksang mapipili ay isang suliranin mismo na kailangang pag-ukulan
ng panahong saliksikin. Minsan, ang paksa ng pananaliksik ay ibinibigay mismo ng guro sa
kanyang mga mag-aaral. Subalit, kadalasan, binibigyan mismo ng mga guro ng pagkakataon ang
mga mag-aaral na mag-isip o maghanap ng kanilang paksa ng pananaliksik.
Tatandaan, ang paksa ng pananaliksik ang buhay ng pananaliksik. Ang kakayahang
makahanap o makapili ng mahusay at napapanahong paksa ng pananaliksik ay isang mabuting
katangian o kasanayan. Ang isang mahusay na paksa ay palaging napapanahon at makatutugon
sa kasalukuyang karanasan at pangangailangan ng lipunan.

Mga Maaaring Mapagkunan ng Paksa ng Pananaliksik

1. Personal na Karanasan sa Buhay. Ang paksa ng pananaliksik ay maaaring magmula mismo
sa karanasan ng mananaliksik. Maaari itong magmula sa kanyang mga kinagigiliwang
paksa o erya sa agham (science), teknolohiya (technology), enhinyeriya (engineering), at
matemarika. Maaari rin itong magmula sa mga bagay may kahirapan sa mananaliksik.
Pwede ring humugot ng paksa sa kanyang pakikipagtalakayan sa mga kaibigan, kaklase o
guro.
2. Mga Kasalukuyang Programa, Polisiya at Proseso sa STEM na Nangangailangan ng
Pagpapabuti. Mayroong mga panuntunan sa sistema ng edukasyon at pamahalaan at
mga prosesong panlipunan na kinabubuhulan ng STEM. Dahil dito, ang paksa ng
pananaliksik ay maaaring ipokus sa pagpapaunlad at/o pagpapabuti sa mga panuntunan
o prosesong ito.
3. Mga Suliraning Hindi Natugunan o Natuklasan sa mga Naunang Pananaliksik. Tulad na
ng nabanggit sa siklo o balangkas ng pananaliksik, nagsisimula ito at nagtatapos sa
suliranin. Dahil dito, maaaring makatagpo ng isang mahusay na paksa ng pananaliksik sa
mga nauna ng pag-aaral. Mababasa sa mga tesis at disertasyon ang mga rekomendasyon.
 Isa sa mga rekomendasyon ng nagdaang pananaliksik ay ang pagsasagawa ng iba pang
pananaliksik na nakapokus sa iba pang konsepto. Maaaring kunin ang mga ito bilang paksa
ng pananaliksik.
4. Konsultasyon sa mga Eksperto. Ang paksa ng pananaliksik ay maaaring magmula sa
makabuluhang talakayan at payo na magmumula sa mga eksperto. Sa sitwasyong ito, ang
mga guro sa STEM ay maituturing na eksperto sa larangan. Dahil sa kanilang karanasan sa
larangang nais pagkunan ng paksa ng pananaliksik, makapagbibigay sila ng makabuluhang
mungkahi sa mga paksang nangangailangan ng pananaliksik dahil sa iba’t ibang praktikal
at propesyunal na kadahilanan.
5. Intensibong Pagbabasa ng mga Kaugnay na Literatura. May karunungang palaging
mahahanap sa pagbabasa ng mga aklat, tesis, journal at iba pa. Sa pamamagitan ng
masinsinang pagbabasa ng mga kaugnay na literatura at iba pang sanggunian,
makahahanap ngg makabuluhang paksa ng pananaliksik. Sa pagbabasa mga kaugnay na
literature, makikita ang mga “gap” tungkol sa paksang nais nasiksikin.
6. Mga Nagsasalungatang Pananaw. Mabuti ring magkainteres na kumuha ng paksa ng
pananaliksik sa mga magkakasalungat na pananaw ukol sa iba’t ibang sistema at
panuntunan sa STEM.

Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagpili ng Paksa ng Pananaliksik

1. Personal na Interes. Mahalaga sa pananaliksik ang kabuluhan ng paksa sa larangang
kinabibilangan nito. Subalit, mahalaga rin sa pagsasagawa ng pananaliksik ang interes
mismo ng mananaliksik. Kaya kung pipili ng paksa ng pananaliksik, isaalang-alang ang
interes ng mananaliksik. Kung ang pokus ng pananaliksik ay iyong kabilang sa mga interes,
mas madali ang kumilos at mag-isip dahil masaya ka sa iyong ginagawa.
2. Mayroon bang mga Kaugnay na Literatura? Muli, mahalaga ang kaugnay na literatura sa
pananaliksik. Ito ang magbibigay ng hugis at direksiyon sa mismong pananaliksik.
Magkakaroon ng suliranin ang mananaliksik kung wala siyang makukuha o mahahanap na
mga kaugnay na konsepto, impormasyon, teorya, modelo at pananaliksik sa paksang
pipiliin.
 3. Guguguling Oras (Time Frame). Mahalaga ring isaalang-alang sa pagpili ng paksa ng
pananaliksik ang oras na kakailanganin sa pagsasagawa nito. Kung mayroong mahabang
oras sa pagsasagawa nito, maaaring kumuha ng malawak at mahabang paksa ng
pananaliksik. Subalit, kung limitado ang oras na gagamitin, pumili lamang ng paksang
angkop sa limitadong oras na gagamitin.
4. Feasible at Research-Worthy. Ang paksa bang pipiliin ay karapat-dapat na maging paksa
ng pananaliksik? Ang paksa ba ay maaaring saliksikin? May mga paksa sa anomang
larangan ang kawili-wiling pag-aralan subalit hindi naman kailangang pag-aralan. Bukod
pa rito, may mga paksang kahit anong pagnanais ay hindi pwedeng pag-aralan dahil sa
iba’t ibang limitasyon.

Katangian ng Mahusay na Paksa ng Pananaliksik

1. Pagiging Bago o Novelty. Kailangang mayroong bago sa isang pananaliksik. Maaaring sa
isang pananaliksik, bago ang paksa, disensyong ginamit at o estratehiyang ginamit sa
pagpoproseso at/o pagbibigay ng kahulugan sa datos. Sa pamamagitan ng pagiging bago
ng pananaliksik, higit na nagiging kapaki-pakinabang ito sa larangang kinabibilangan.
2. May Angkop na Kasangkot sa Pananaliksik. Tumutukoy ito sa angkop at wastong
respondent ng pag-aaral na handang makibahagi sa pag-aaral. Kabilang din dito ang
pagkakaroon ng sapat na dokumento, artificats at iba pang ebidensiya na magagamit para
sa mga kwalitatibong pananaliksik.
3. Suporta mula sa Akademikong Komunidad. Ang resulta ng pananaliksik ay kailangang
katanggap-tanggap at makatotohanan sa larangang kinabibilangan nito.
4. Kagamitan sa Pananaliksik. Kailangang ang pananaliksik ay magkaroon ng sapat na
kagamitan sa pagbubuo ng konsepto, sulating pananaliksik, pangangalap, pagpoproseso at
pagpapakahulugan sa datos.
5. Konsiderasyong Etikal. Kailangang tumugon at sumunod sa mga kahingiang etikal ang
pananaliksik. Magmumula ang mga kahingiang ito sa iba’t ibang sektor at sangay ng
lipunan tulad ng komunidad, akademya, NCIP, at iba pa.
Pormat ng Papel Pananaliksik
Ang bawat unibersidad, institusyon at journal ay may tiyak na bahagi, pormat at
pagkakasunod-sunod ng mga bahagi ang papel pananaliksik. Dagdag pa rito, ang bawat pormat
ay natatangi sa isa’t isa. Bagaman, magkakaiba ang pormat, pareho pa rin naman ang mga
batayang kaalaman tungkol sa bawat pormat.
Karamihan ng mga journal sa bansa at sa ibang bansa ay gumagamit ng maiksing pormat.
Kadalasan, ang mga akademikong papel at pananaliksik na nailalathala sa mga journal ay
umaabot lamang sa 10-15 pahina. Ang ganitong bilang ng papel ay tumutukoy din sa paggamit
ng 4, 500 hanggang 10, 000 mga salita lamang. Tinitiyak ng ganito kaiksing sukat ng akademikong
papel na ang mga pinakamahalagang impormasyon lamang ang mababasa sa mga nailimbag na
pananaliksik.
Mayroong limang pangunahing bahagi ang pananaliksik lalo na kung tesis at disertasyon
ang pag-uusapan. Ang unang bahagi ay ang batayan ng pananaliksik. Ang ikalawa ay ang mga
kaugnay na literatura at pag-aaral. Ikatlong bahagi naman ang metodo/medolohiya. Ikaapat na
bahagi naman ang paglalahad, pagsusuri at pagpapakahulugan sa mga datos. Ang huling bahagi
naman ay ang buod, kongklusyon at rekomendasyon. Ang pormat na ito ay intensibo at
komplikado. Lubha itong mahaba at mahirap ihanda. Sa kabila nito, sadya namang mahalaga ang
bawat bahagi. Ang bawat bahagi ay mayroong tiyak na ginagampanang papel para sa kabuuan ng
pananaliksik
Ang pinakagamiting pormat ng pinaiksing pananaliksik ay ang IMRAD. Ito ay dinaglat na
bahagi ng pananaliksik na tumutukoy na Introdukisyon, Metodo, at Diskusyon. Ang bawat bahagi
ay malinaw na naglalahad ng mga pangangailangan ng kabuuan ng pananaliksik. Ang sumusunod
ang tiyak na pangangailangan para sa bawat bahagi:

1. Pamagat ng Pananaliksik.
Ipinakikilala ng pamagat ang pokus ng pananaliksik. Ipinakikilala rin ng pamagat ang
saklaw nito at ang pangunahing layunin sa pagsasagawa ng pananaliksik. Dahil dito, ang pamagat
ay kailangan na maging maiksi, madaling maalala at gumagamit ng mga karaniwang salita (ISU
R&D Manual). Ayon kay Kulkarni (2013), ang pagsusulat ng pamagat ng pananaliksik ay
nagmumukha lamang madali subalit ito ay seryosong usapin. Kailangang maunawaan ng
mananaliksik na huhusgahan ang kanyang kabuuang papel batay sa pamagat ng papel nito. Ang
pamagat ng pananaliksik ay kailangang naibubuod ang pananaliksik gamit ang limitadong
termino, may kakayahang kunin ang kawilihan ng mambabasa at naihihiwalay nito ang sarili mula
sa mga kahalintulad na pananaliksik.
Sa pagbubuo ng pamagat ng pananaliksik, kailangang itong maging payak, maiksi at
kaakit-akit, at gumagamit ng mga angkop na salita (Kulkarni, 2013). Dagdag pa rito, sa pagbubuo
ng pamagat ng pananaliksik, kailangang magkaroon ng listahan ng mahahalagang konseptong
nais pag-aralan, ipangkat ang mga ito saka bumuo ng isang salita para sa mga ito, kung maaari.
Makalipas nito ay pagsama-samahin ang mga salitang nabuo para sa malinaw at makatawag
pansin na pamagat (ISU R&D Manual).

Halimbawa ng Pamagat:
a. Ang Implementasyon ng Mother-Tongue Based Multilingual Education (MTBMLE)
sa mga Paaralan ng Dibisyon ng Isabela: Isang Impact Analysis
b. Ponolohiya ng mga Wikang Filipino at Itawes: Isang Paghahambing at Pagsusuri
c. Ang Kasarian sa Lente ng Wika at Kulturang Ibanag
d. Pagsasalin at Pagsusuri sa Piling Akdang Pampanitikang Yogad
e. Feministang Dulog sa Pagsusuri sa Piling Akda ni Ruth Elynia Mabanglo

2. Introduksiyon o Panimula
Ipinaliliwanag nina Bondoc et al. (2014) na iniuugnay ng panimula ng pananaliksik ang
intensiyon nito sa mambabasa. Inilalahad sa bahaging ito ang malinaw na layunin at mga
pansuportang impormasyon para sa pag-aaral. Ipinaliliwanag naman nina Prieto et al.
(2017) na sa pamamagitan ng introduksiyon ay nailalagay sa tamang perspektiba ang
paksa ng pananaliksik. Kailangang mailahad sa bahaging ito ang mga dahilan para sa
pagsasagawa ng pananaliksik. Inilalahad naman nina Posecion et al. (2011) na ang
introduksiyon ay naglalahad ng pangkalahatang impormasyon tungkol sa paksa. Bukod pa
 rito, matatagpuan sa bahaging ito ang kahalagahan ng pananaliksik sa lipunan at ang mga
dahilan ng pagpili ng mananaliksik sa paksa.
Inilahad naman nina Taylan et al. (2016) na sa pagsusulat ng panimula, sikapin itong
maging maiksi at proporsyunal sa haba ng kabuuang papel. Kinapapalooban ito ng mga
impormasyon tungkol sa (1) kaligiran ng paksa, kaugnay na mahahalagang isyu, suliranin
o ideya, (2) layunin ng pananaliksik, (3) depinisyon ng mga konseptong gagamitin.
Sa kabuuan, ang introduksiyon o panimula ng pananaliksik ang bahaging
nagpapakilala sa paksa at naglalahad ng mga batayan para sa pangangailangang isagawa
ang pananaliksik. Kailangang maipakita nang malinaw sa bahaging ito ang “gap” tungkol
sa suliraning nais bigyang solusyon sa pag-aaral. Tatandaan na sa paglalahad sa bahaging
ito, kadalasang sinisimulan sa mga pangkalahatang impormasyon at pandaigdigang
karasanan tungo sa higit na partikular na ideya at karanasan. Kinakailangan ding ang
bahaging ito ay mabuo mula sa iba’t ibang kaugnay na literatura. Kailangang may malinaw
na mga batayang pananaliksik, teorya at prinsipyo ang paglalahad sa bahaging ito.

Halimbawa:
Isang malaking aspeto ng pagkatuto ang uri ng wikang ginagamit sa loob ng
silid-aralan. Kung gayon, mahalagang isaalang-alang sa paghahanda ng kabuuang
kurikulum o kahit ang simpleng proseso ng pagtuturo at pagkatuto ang wikang
gagamitin. Ayon kay Peregrino (2012), kung nauunawaan ng mga mag-aaral ang
wikang ginagamit sa loob ng paaralan, higit na madali ang pagkatuto. Sa kabilang
dako, ayon kay Tulliao (2016), kung hindi rin kabisado ng mga mag-aaral ang wikang
ginagamit sa pagtuturo ay hindi rin magiging ganap ang pagkatuto ng mga mag-aaral.
Sa tala ng Kagawaran ng Edukasyon, mula 2007 hanggang 20012, ang resulta
ng National Achivement Test (NAT) ay pababa nang pababa lalo na sa larangan ng
Agham, Matematika, komunikasyon at komprehensiyon sa wikang Filipino at Ingles.
Ang mababang kalidad ng edukasyon na makikita sa resulta ng NAT ay itinuturing na
bunga ng mahina at magulong panuntunang pangwika at sistemang pang-edukasyon
ng bansa (Palis, 2014). Literal na multilinggwal ang Pilipinas sapagkat sa huling tala ng
Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) noong 2016, ang Pilipinas ay mayroong humigit-
kumulang 136 hanggang 171 wikang buhay.
Mula noong 1921, nagkaroon na rin ng iba’t ibang pagtatangkang tayahin ang
kalidad ng edukasyon ng bansa. Mula Monroe survey noong 1921 hanggang sa Iloilo
Experiment noong 1952 at Rizal Experiment noong 1962 ay pare-pareho ang nakitang
resulta at ibinigay na rekomendasyon ng mga nagsagawa ng pagsusuri at
eksperimento- mababa at hindi nakakamit ng mga mag-aaral ang itinakdang
kompetensi kaya isinusulong na gamitin ang mga lokal na wika sa pagtuturo ng iba’t
ibang asignatura sa paaralan kabilang ang Agham at Matematika. Pumapabor din
 para sa paggamit ng mga katutubong wika ang resulta ng Lingua Franca Project noong
1999-2001 at Lubuagan Project noong 1999-2012. Sa mga nasabing proyekto,
lumilitaw na ang mga mag-aaral na tinuruan gamit ang katutubong wika ay mayroong
mas mataas na kasanayang pangwika at pangmatematika sa pagtatapos ng Grade 4.
Sa pamamagitan ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 74, serye 2009 at ng Batas
Republika 10533 noong 2013, itinalaga at ginawang sapilitan ang paggamit sa mga
katutubong wika o lingua franca ng mga mag-aral bilang midyum ng pagtuturo sa lahat
ng asignatura mula Kinder hanggang Grade 3. Naniniwala ang mga tagapagsulong ng
panuntunang ito na higit na mataas ang pagkatuto at literasiya ng mga mag-aaral
kung tuturuan ang mga mag-aaral sa wikang higit nilang nalalaman. Sa pamamagitan
naman ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 18, serye 2011 ay inatasan ang pagsasanay
ng mga gurong nagpapatupad ng MTBMLE kabilang ang mga wikang gagamitin sa
pagpapatupad nito na nakapaloob sa Kautusang Pangkagawaran 16, serye 2012 at
Kautusang Pangkagawaran Blg. 28, serye 2013.
Sa kabila ng positibong pagtanggap sa sektor ng mga eksperto sa wika at mga
guro, lumilitaw sa mga pag-aaral ang ilang suliranin kaugnay ng pagpapatupad sa
nasabing panuntunan. Napatunayan sa mga pag-aaral na hirap ang mga guro sa
pagtuturo dahil hindi angkop ang wika ng mga aklat at iba pang kagamitang panturo
sa konteksto ng mga mag-aaral, kakulangan sa kagamitang panturo, ang
multilinggwal na silid-aralan, suliranin sa pagsasalin, pagpapaliwanag sa mga teknikal
na konsepto sa lokal na wika at iba pa. Dahil dito, naniniwala ang maraming guro na
bumababa ang kahusayan ng mga mag-aaral (Carpio, 2017; Cabansag, 2016;
Deiparine at Gomez, 2016; Napinas, 2016; Cruz, 2015).
Ang pananaliksik na ito ay isinagawa upang tiyakin ang persepsiyon ng mga guro at
mag-aaral sa mga paaralan ng Dibisyon ng Isabela tungkol sa implementasyon ng
panuntunan sa Mother-Tongue Based Multiligual Education (MTBMLE) partikular sa
pagpapatupad sa layunin, kagamitang panturo, wikang panturo. layunin ng
pananaliksik na ito na magsilbing panimulang batayan sa pagpapabuti ng
panuntunang pangwika ng batayang edukasyon.

3. Layunin ng Pananaliksik
Inilalahad sa bahaging ito ang mga tiyak na tunguhin ng pananaliksik. Mababasa sa
bahaging ito kung ano-ano ang mga nais na maganap o matugunan makalipas ang
pagsasagawa ng pananaliksik. Sa pagsusulat ng layunin ng pananaliksik, kailangang
gumamit ng mga salitang pandiwa tulad ng ilarawan, suriin, tukuyin at iba pa. Iwasan
naman ang paggamit ng mga salitang walang tiyak na manipestasyon tulad ng
maunawaan, malaman at iba pa.
Ipinanunukala naman na sa pagsusulat ng layunin ay kailangang maging SMART. Ang
layunin ay kailangang maging specific (tiyak), measurable (nasusukat), attainable
(natatamo), relevant (napapanahon), at time-bound (may hangganan/limitado). Ang dami
ng layunin ng pananaliksik ay nakadepende sa pangangailangan na makikita naman sa
 pamagat ng pananaliksik. Tatandaan lamang na habang dumarami ang layunin ng
pananaliksik ay humababa rin ang gagawing pananaliksik.
Sa ilang mga journal at publikasyon, ang layunin ay hindi isang tiyak na bahagi ng
sulating pananaliksik. Bagkus, ang bahaging ito ay isinasama sa bahagi ng introduksiyon,
partikular, sa dulong bahagi nito. Lamang, para sa mga baguhang mananaliksik o kahit ang
mga datihan na, higit na madaling suriin ang pananaliksik kung nakahiway ang tiyak na
layunin ng pag-aaral.

Halimbawa:
1. Ilarawan ang persepsiyon ng mga guro at mag-aaral sa antas ng
implementasyon ng panuntunang MTBMLE batay sa sumusunod:
a. Layunin ng MTBMLE;
b. Panuntunan sa Kagamitang Panturo; at,
c. Panuntunan sa Wikang Panturo.
2. Suriin ang pagkakaiba ng persepsiyon ng mga guro at mag-aaral sa
antas ng implementasyon ng panuntunang MTBMLE batay mga
nabanggit na aspeto.
3. Tiyakin ang akademikong performans ng mga mag-aaral ng MTBMLE
at ang pagkakaiba ng mga ito kung isasaalang-alang ang wikang
ginagamit at ang pagkakaiba ng mga ito.
4. Suriin ang ugnayan sa pagitan ng akademikong performans ng mga
mag-aaral at ng sumusunod:
a. Implementasyon ng layunin ng MTBMLE;
b. Implementasyon ng panuntunan sa kagamitan panturo ng
MTBMLE; at,
c. Implementasyon ng panuntunan sa wikang panturo ng MTBMLE.

4. Batayang Konseptuwal at Haypotesis

Makalipas na ilahad ang layunin ng pag-aaral, kailangang maipakita ang batayang
konseptuwal ng pananaliksik kung kinakailangan ito sa pananaliksik. Ang batayang
konseptuwal ay isang paraan upang ipakita ang relasyon ng mga konsepto sa pananaliksik
sa pamamagitan ng dayagram o balangkas. Ang mahahalagang konseptong ito ay
tinatawag na variable sa estadistika. Ayon sa Manwal ng Gawaing Pananaliksik ng ISU
(2014), ang batayang konseptuwal ay mga set ng pag-uugnayan ng mga konsepto na
gagabay sa mananaliksik sa pagtiyak sa mga relasyong pag-aaralan gamit ang estadistika.
 Makalipas na ipakita ang batayang konseptuwal ng pag-aaral ay kailangan namang
ilahad ang haypotesis ng pananaliksik. Ang haypotesis ay isang pansamantalang
paliwanag o paniniwala tungkol sa relasyon ng mga konsepto o vairiable sa pananaliksik.
Mayroong dalawang pangunahing uri ang haypotesis- ang null at alternative. Ang null
hypothesis ay nagsasabing walang relasyon sa pagitan ng mga konsepto. Ang alternative
hypothesis naman ay nagsasabing mayroong relasyon ang mga konsepto. Sa pagitan ng
dalawa, higit na ginagamit ang null hypothesis.

Hinuha o Haypotesis
1. Walang makabuluhang ugnayan ang propayl sa sumusunod na baryabol:
a. saloobin ng mga respondent sa Filipino bilang asignatura at midyum ng
pagtuturo;
b. antas ng kasanayan ng mga respondent sa asignaturang Filipino; at,
c. estratehiya ng pagtuturo sa asignaturang Filipino.
2. Walang makabuluhang relasyon ang antas ng kasanayan sa Filipino at saloobin dito
bilang asignatura at midyum ng pagtuturo; at,
3. Walang makabuluhang relasyon ang antas ng kasanayan sa Filipino at estratehiya ng
pagtuturo sa Filipino sa pananaw ng mga respondent.

4. Metodo o Metodolohiya
Sa bahaging ito inilalahad ang plano para isagawa ang pananaliksik at masagot ang
mga layunin ng pag-aaral. Kailangang maging maiksi ito at buuin lamang ng isa (1) hanggang
dalawang (2) talata. Ipinaliliwanag sa bahaging ito ang disenyo ng pananaliksik, ang mga
respondent kabilang ang paraan ng pagpili sa mga ito, ang instrumentong gagamitin sa
pananaliksik kabilang ang pinagmulan nito, paraan ng pangangalap ng datos at ang mga
kagamitang estadistikang gagamitin sa pagbibigay kahulugan sa pananaliksik.
Halimbawa:
Ang pag-aaral na ito ay isang descriptive- correlational. Nagsilbing respondent
sa pag-aaral ang 2882 Grade 4 na mag-aaral at 234 na guro mula Grade 1 hanggang
Grade 3. Ang mga gurong respondent ay pinili gamit ang probability sampling na 95%
level of confidentiality at 5% na margin of error. Ginamitan din ng proportional
allocation sa pagtiyak ng bilang ng respondent ang magmumula sa bawat paaralan
at distrito. Para sa mga mag-aaral na respondent, 50 bahagdan ng kabuuang bilang
ng mga mag-aaral sa bawat paaralan ang nagsilbing respondent ng pag-aaral.
Ginamit sa pag-aaral na ito ang isang talatanungan na hinalaw sa mga pag-
aaral nina Sario (2014), Montecillo (2014), Wa-Mbaleka (2014), Valerio (2015),
Navarro (2016) at mga kautusan ng Kagawaran ng Edukasyon na may kaugnayan sa
pag-aaral. Para sukatin ang persepsyon ng mga respondent, ginamit ang 5-point Likert
Scale. Sa pagsusuri sa pinal na marka ng mga mag-aaral, ginamit ang tagubilin ng
Kautusang Pangkagawaran Blg. 08, serye 2015.
Prinoseso ang mga datos na nakalap gamit ang Statistical Package for Social
Sciences (SPSS). Ginamit din sa pag-aaral ang mean rating upang ilarawan ang
persepsiyon ng mga respondent. Ginamit naman ang averaging para sa marka ng mga
mag-aaral. Sa pagsusuri ng relasyon, ginamit ang Pearson correlation habang z-test
ang ginamit para suriin ang pagkakaiba sa persepsiyon ng mga respondent at f-test
naman ang ginamit sa pagsusuri sa kaibahan ng akademikong performans ng mga
mag-aaral.

5. Resulta at Diskusyon
Tulad ng anomang uri ng akademikong papel, ang bahagi ng resulta at diskusyon
ang pinakamalaking bahagi. Maituturing din itong pinakamahalagang bahagi ng
pananaliksik. Sa bahaging ito inilalahad, ipinaliliwanag at binibigyang kahulugan ang mga
datos na nakalap sa pananaliksik. Tatandaan na sa bahaging ito sinasagot ang mga
layuning tinukoy sa pananaliksik.
Sa paglalahad ng datos, maaaring gumamit ng ilang estilo tulad ng tabular,
grapikal at tekstuwal. Ang tabular ay ang paggamit ng mga talahanayan. Madalas itong
ginagamit sa mga tesis, disertasyon at mga aspektong hindi maaaring gamitan ng mga
larawan. Ang grapikal naman ay ang paggamit ng mga simbolo, larawan, graph at iba pang
representasyong biswal ng mga datos na nakalap. Karaniwan itong ginagamit sa mga
kumperensiya at journal kung saan limitado ang oras ng presentasyon at espasyong
gagamitin sa pagsusulat. Ginagamit naman ang tekstuwal na estilo upang ipaliwanag ang
kahulugan ng datos na makikita sa mga talahanayan at/o larawan.
Halimbawa ng Grapikal na Datos

Performans sa LET ng Iba't ibang Medyor ng CEd-ISUE

150

100

50

0
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Filipino English Mathematics Soc. Sci. TLE MAPEH BEEd

Halimbawa ng Tabular na Datos

Ang Akdemikong Performans batay sa Wika ng mga Mag-aaral at ang Pagkakaiba ng
mga ito.
Wika Mean Perfromans F Sig.
Tagalog 83.89 Kasiya-siya
Ilokano 83.72 Kasiya-siya
Ibanag 83.17 Kasiya-siya 2.26ns 0.06
Itawis 82.75 Kasiya-siya
Yogad 83.83 Kasiya-siya
Grand Mean 83.79 Kasiya-siya

Halimbawa ng Tekstuwal na Datos

Makikita pa rin sa talahanayan na walang makabuluhang
pagkakaiba ang akademikong performans ng mga respondent na
Tagalog, Ilokano, Ibanag, Yogad at Itawes batay sa resulta ng tinuos
na f-test. Maipapalagay kung gayon na ang akademikong performans
ng mga mag-aaral sa Isabela ay halos pare-pareho kahit magkakaiba
ang wikang ginagamit sa MTBMLE.

6. Konglusyon at Rekomendasyon
Ang dulong bahagi ng sulating pananaliksik ay ang kongklusyon at rekomendasyon.
Ang kongklusyon ay isang maikling sagot sa layunin ng pag-aaral. Nangangahulugan ito
na ang dami ng layunin ng pananaliksik ay siya ring dami ng kongklusyon ng pananaliksik.
Sa kabilang dako, ang rekomendasyon ay mga suhestiyon upang mapanatili, mapaunlad
at/o maisagawa pa ang ilang bagay kaugnay ng kongklusyon ng pag-aaral.
Halimbawa
Kongklusyon
1. Mayroong kabuuang dalawampu’t apat (24) na ponemang
segmental ang wikang Itawes. Lima (5) rito’y mga ponemang
patinig at labinsiyam (19) ang ponemang katinig. Ang impit na
tunog ay kinakatawan ng simbolong tandang pananong na
walang tuldok (Ɂ).
2. Natukalasan sa pag-aaral na maraming pares minimal at
ponemang malayang nagpapalitan ang wikang Itawes.
Natuklasan ding walo (8) ang diptonggo ng wikang Itawes.
3. Ang klaster ng wikang Itawes ay bunga ng implipikasyon at
panghihiram ng wika. Mayaman sa klaster ang wikang Itawes
bagaman ang mga ito ay matatagpuan lamang sa posiyong
inisyal at midyal.
4. Lumilitaw din ang ponemang suprasegemental sa wikang Itawes
lalo na sa lebel ng tono, haba, diin at ntala.
Rekomendasyon
1. Maghanda ng iba’t ibang material na nakapokus sa pagsasanay
sa pagkilala sa magkakaibang makabaluhang tunog sa wikang
Itawes.
2. Magsagawa ng mga materyal sa wikang Itawes na maaaring
gamitin sa pagtuturo ng MTBMLE.
3. Magsagawa pa ng pag-aaral patungkol sa estraktura ng wikang
Itawes lalo na sa lebel ng morpolohiya at sintaksis tungo sa
pagbubuo ng gamiting ortograpiya nito.
4. Ihambing ang ponolohiya ng wikang Itawes sa iba pang wika ng
Pilipinas.