Ngày soạn:

Ngày dạy:
BẾP LỬA
Bằng Việt

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Hiểu biết bước đầu về tác giả Bằng Việt và hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
- Hiểu những cảm xúc chân thành của tác giả và hình ảnh người bà giàu tình yêu thương, đức hi
sinh.
- Biết sử dụng kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả, bình luận trong tác phẩm trữ tình.
2. Năng lực:
- NL tự chủ và tự học; giao tiếp và hợp tác; giải quyết vấn đề và sáng tạo
-NL ngôn ngữ và NL văn học (rèn kĩ năng đọc, viết nói và nghe văn bản thơ hiện đại; cảm nhận
cái hay của các chi tiết, hình ảnh thơ)
3. Phẩm chất:
- Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trách nhiệm: Góp phần bồi dưỡng cho h/s tình cảm kính trọng và
thương yêu ông bà và lòng yêu quê hương đất nước.
4. Các nội dung tích hợp
- Tích hợp giáo dục đạo đức: các giá trị tình yêu thương, hạnh phúc, giản dị, tôn trọng, trách
nhiệm, khoan dung
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
* Thiết bị: Máy tính, máy chiếu, phiếu học tập, nam châm
* Học liệu: Sách giáo khoa; sách giáo viên; Hướng dẫn học Ngữ văn lớp 9, các tài liệu khác.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1: Mở đầu
Trước kết nối: (HS thực hiện ở nhà, trước khi kết nối, GV chuyển giao nhiệm vụ bằng học liệu
đã chuẩn bị trước: Phiếu học tập; Video…. nhằm giảm thời lượng kết nối trực tiếp).
a) Mục tiêu: HS xác định được những nội dung theo yêu cầu trong phiếu học tập , và bước đầu
HS chỉ ra , tìm được những nội dung liên quan để trả lời các câu hỏi gợi ý trong phiếu học tập từ
đó đưa ra được nhận xét của bản thân.
b) Nội dung: Thực hiện các nhiệm vụ sau vào vở ghi:
Nhiệm vụ 1: Phiếu học tập số 1: Tìm hiểu vể tác giả và văn bản
- Mục tiêu: Hs hiểu về tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ, Thể thơ, PTBĐ; Mạch cảm xúc,
nhân vật trữ tình, bố cục... của bài thơ
- Nội dung: Trình bày hiểu biết về tác giả Bằng Việt và bài thơ Bếp lửa
c, Sản phẩm
c1. Sản phẩm 1:
1. Tác giả
- Tên thật: Nguyễn Việt Bằng, sinh năm 1941
- Quê: Thạch Thất, Hà Tây
- Thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
- Hiện là chủ tịch Hội liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội.
- Ông tốt nghiệp đại học luật tại Liên Xô, về nước ông công tác tại viện luật học thuộc viện Khoa
học xã hội sau đó chuyển sang làm công tác biên tập tại nhà xuất bản tác phẩm mới. Ngoài làm
thơ, Bằng Việt còn dịch tác phẩm của nhiều nhà thơ nổi tiếng trên thế giới. Giữ các chức vụ quan
trọng: Tổng thư kí hội văn học Hà Nội, uỷ viên BCH hội nhà văn Việt Nam, hiện là chủ tịch hội
Liên hiệp văn học Hà Nội.
- Bằng Việt là một trong mười người được tặng danh hiệu “Công dân Thủ đô Ưu tú” năm 2013
và có đóng góp nhiều công trình khoa học về văn học nghệ thuật cho Thủ đô.
- Một số tập thơ tiêu biểu: Những gương mặt, những khoảng trời (Thơ- 1973), Đất sau mưa
(1977); Khoảng cách giữa lời
(1983).
2. Bài thơ Bếp lửa:
- In trong tập Hương cây- Bếp lửa (in chung với Lưu Quang Vũ).
- Sáng tác năm 1963 khi ông đang học năm thứ hai Đại học tổng hợp quốc gia Kiev (Ukraina-
Liên Xô)
- Thể thơ : tự do.
- PTBĐ: Biểu cảm + Miêu tả, tự sự, nghị luận.
- NV trữ tình: người cháu.
- Đối tượng tâm tình: bà và bếp lửa.
- Mạch cảm xúc: Bài thơ được mở ra với hình ảnh bếp lửa, từ đó gợi về những kỷ niệm tuổi thơ
sống bên bà . Từ những kỷ niệm, đứa cháu nay đã trưởng thành suy ngẫm và thấu hiểu về cuộc
đời bà, về lẽ sống giản dị mà cao quý của bà. Cuối cùng, người cháu muốn gửi niềm mong nhớ
về với bà.
-> Mạch cảm xúc bài thơ đi từ hồi tưởng về quá khứ đến hiện tại, từ kỷ niệm đến suy ngẫm.
- Bố cục: 4 phần:
+ Phần 1:(3dòng đầu): h/a bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng, cảm xúc về bà.
+ Phần 2( 4 khổ tiếp theo): hồi tưởng những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà, h/a bà gắn với h/a bếp
lửa.
+ Phần 3( Khổ 6) : suy ngẫm về bà và cuộc đời bà.
+ Phần 4(Khổ cuối): người cháu đã trưởng thành đi xa nhưng không nguôi nhớ thương bà.
-> Bố cục chặt chẽ, lô gic, phù hợp với việc thể hiện cảm xúc.
- Tổ chức thực hiện:
Nhiệm vụ 2: Thực hiện PHT số 2: Tìm hiểu 3 câu thơ đầu bài thơ
- Mục tiêu: phân tích, hiểu được giá trị nội dung và nét đặc sắc về nghệ thuật của ba câu đầu
( khổ 1) của bài thơ.
- Nội dung: PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Đọc khổ thơ 1 và trả lời câu hỏi sau :
1) Hình ảnh nào đã khơi nguồn cảm xúc của nhà thơ?
2) Tác giả dùng từ ngữ nào để miêu tả ngọn lửa? Từ ngữ đó gợi cho em hình ảnh và cảm xúc
gì?
3) Tình cảm của cháu đối với bà được thể hiện qua câu thơ nào?
4) Cụm từ” biết mấy nắng mưa” được tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì và gợi cho em
suy nghĩ gì?
5) Qua cách biểu cảm trực tiếp bằng từ "thương” và hình ảnh ẩn dụ em thấy được tình cảm
của người cháu dành cho bà là gì?
6) Như vậy, hình ảnh bếp lửa mở đầu bài thơ có ý nghĩa gì? Tình cảm của tác giả ra sao ?
c2 - Sản phẩm 2:
1) Hình ảnh đã khơi nguồn cảm xúc của nhà thơ:
- Đó là hình ảnh một bếp lửa ở một làng quê Việt Nam thời thơ ấu: một bếp lửa thân thương
ấm áp.  h/ả sâu đậm.
2) Tác giả dùng từ ngữ để miêu tả ngọn lửa:
" Chờn vờn" từ láy tượng hình giúp ta hình dung một làn sương sớm đang nhè nhẹ bay
quanh bếp lửa vừa gợi cái mờ nhòa của kí ức tuổi thơ.
+ "ấp iu" gợi đến bàn tay kiên nhẫn, khéo léo và tấm lòng chi chút của người nhóm lửa,
chính xác với công việc nhóm lửa.
3) Tình cảm của cháu đối với bà được thể hiện qua câu thơ : Cháu thương bà biết mấy nắng
mưa.
4) Biết mấy nắng mưa : không những chỉ thời tiết mà còn chỉ thời gian->cách nói ẩn dụ ->
cuộc đời vất vả lo toan của bà.
5) Tình cảm của người cháu dành cho bà là : Nỗi nhớ thương chân thành đối với bà- người
suốt đời vất vả, lo toan.
6) Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng nỗi nhớ thương về người bà tần tảo lo toan
bên bếp.
Nhiệm vụ 3: Thực hiện PHT số 3: Tìm hiểu bà khổ tiếp- những hồi tưởng về bà và tình bà
cháu
- Mục tiêu: Hs hiểu và phân tích được 3 khổ thơ tiếp theo về những hồi tưởng về bà và tình bà
cháu
- Nội dung
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3
Đọc khổ thơ thứ 2, 3,4: Trả lời các câu hỏi để hoàn thành bảng sau
Kỉ niệm lên bốn tuổi của người cháu đã được tái hiện qua những hình ảnh nào? ấn tượng đặc biệt
là gì? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào thể hiện điều đó?
Hình ảnh nào được tái hiện trong thời điểm tám năm trong kí ức của người cháu? Ấn tượng khó
phai nhất trong tâm trí người cháu trong tám năm ròng là gì ? Nhận xét về giọng thơ và biện
pháp nghệ thuật khi khắc hoạ hình ảnh đó? Tác dụng của những biện pháp nghệ thuật ấy ?
Hình ảnh được tác giả nhắc đến ở khổ thơ thứ 4 là gì? Ấn tượng đặc biệt của tác giả? Nhận xét
về nghệ thuật sử dụng từ ngữ?
PHIẾU HỌC TẬP
Hình ảnh Ấn tượng Nghệ thuật

Năm tác giả 4 tuổi

Tám năm ròng

Nhận xét: Nhận xét: Nhận xét:
.......................... .......................... ..........................
Năm giặc đốt làng

Nhận xét: Nhận xét: Nhận xét:

.......................... .......................... ..........................

c3 - Sản phẩm 3:

Hình ảnh Ấn tượng Nghệ thuật

- Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi - Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt - Từ ngữ gợi tả, gợi cảm; h/a
khói cháu thơ vừa chân thức, vừa có sức
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn liên tưởng.
Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy. cay.

*Tuổi thơ ấy có bóng đen ghê Tác giả vừa miêu tả chân Thể hiện nỗi ám ảnh về những
rợn của nạn đói năm 1945 làm thực cảm giác cay cay khi năm tháng tuổi thơ gian khổ,
hơn hai triệu người Việt Nam khói bếp vào mắt, lại vừa biểu thiếu thốn, nhọc nhằn và nỗi
chết đói  hiện thấm thía t/c da diết, xót xa, thương mến, xúc động
bâng khuâng, xót xa, thương của người cháu.
mến, xúc động của người
cháu khi nghĩ về kỉ niệm ấy ->
người đọc cũng cay nơi sống
mũi

Hình ảnh Ấn tượng Nghệ thuật

* Hình ảnh về bà: - Là bà và tiếng chim tu hú - Nghệ thuật liệt kê, giọng
- cháu cùng bà nhóm lửa, kể điệu thủ thỉ, tâm tình.
chuyện. - Sử dụng điệp từ, câu cảm
- bà bảo cháu nghe thán, câu hỏi tu từ.
- bà dạy cháu làm
- bà chăm cháu học
* Hình ảnh tiếng chim tu hú:
Tu hú kêu trên những cánh
đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không
bà...
Tiếng tu hú sao mà tha thiết
thế...
Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh
đồng xa?
Nỗi nhớ thương, sự lo lắng của - Sự tận tuỵ, tình yêu thương,
cháu đối với bà cùng tâm hồn đùm bọc, che chở của bà dành
gắn bó sâu nặng với quê hương. cho cháu.
- Gợi cảm giác khắc khoải, da
diết, gợi hoài niệm nhớ mong.

Hình ảnh Ấn tượng Nghệ thuật

* Hình ảnh chiến tranh: - Tách từ, từ ngữ gợi tả .
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy - Chiến tranh - Ngôn ngữ bình dị, mộc mạc.
rụi khốc liệt: Năm - Hình ảnh ẩn dụ tượng trưng: bếp lửa
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi, giặc đốt làng cháy -> ngọn lửa
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh. tàn cháy rụi - Điệp ngữ “một ngọn lửa”
* Hình ảnh về bà với niềm tin - Lời bà dặn cháu:
lớn lao: Vẫn...bình yên”.
- Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà
nhen
Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai
dẳng.

- Chiến tranh tàn phá đau thương,
khốc liệt.
- Bà là người có tấm lòng đôn
hậu, tình yêu thương bao la, tần
tảo, chịu thương, chịu khó.
Lời bà dặn cháu Cái bếp lửa mà bà nhen sớm sớm, chiều
nôm na nhưng vô chiều không phải chỉ bằng nhiên liệu
cùng chân thực và người ta vẫn thường dùng nhóm lửa mà
cảm động: hậu ph- đã sáng bừng lên thành ngọn lửa bất
ương có gian khổ, diệt, ngọn lửa của tình yêu thương luôn
thiếu thốn, mất ủ sẵn trong lòng bà, ngọn lửa của niềm
mát, nhớ nhung tin dai dẳng, ngọn lửa thắp sáng lên
đến mấy nhưng vẫn niềm tin, ý chí, hy vọng và nghị lực.
phải giấu đi, nén lại Điệp ngữ: nhấn mạnh tình yêu thương
cho tiền tuyến được ấm áp bà dành cho cháu.
an lòng.

Nhiệm vụ 4: Thực hiện PHT số 4: Tìm hiểu khổ tiếp- Suy ngẫm về bà và tình bà cháu
- Mục tiêu:Tìm hiểu Giọng điệu thiết tha, sử dụng điệp ngữ, hình ảnh ẩn dụ, câu cảm thán, h/a
thơ sáng tạo, vừa thực vừa và có ý nghĩa biểu tượng, biểu cảm cao- tình cảm yêu thương, tấm
lòng đùm bọc ấp iu của bà, niềm tin thiêng liêng và bất diệt chỗ dựa tinh thần vững chắc, kì diệu
nâng bước người cháu vượt mọi khó khăn, là gia đình, là quê hương, xứ sở.
- Nội dung
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4
1. Những suy ngẫm về cuộc đời bà của người cháu thể hiện qua những câu thơ nào? Đó là
những suy ngẫm về điều gì?
2. Ptích ý nghĩa của điệp từ “ nhóm” trong khổ thơ? Các từ “ nhóm” có ý nghĩa ntn ?
3. Có ý kiến cho rằng: hình ảnh người bà trong bài thơ là hình ảnh người nhóm lửa, giữ lửa
và truyền lửa. ý kiến của em như thế nào?
4. Vì sao tác giả lại nói: Bếp lửa là “ kì lạ và thiêng liêng” ?
5. Nghệ thuật tiêu biểu?
c4- Sản phẩm 4:
1)
- Câu thơ: “ Lận đận đời bà...dậy sớm”?
- Suy ngẫm về sự tần tảo, đức hi sinh, chăm lo cho mọi người của bà. Biết bao khó khăn, vất vả,
cực nhọc, cả đời bà lận đận một mình chăm chút, yêu thương, dành dụm cho con cháu => từ hồi
tưởng KN tuổi thơ, người cháu đã suy ngẫm và hiểu được nỗi vất vả, sự hi sinh ấy.
2) Ptích ý nghĩa của điệp từ “ nhóm”:
- Điệp từ “nhóm” có điểm chung: chỉ hđ nhóm bếp, nhóm lửa của bà.
- Khác nhau :
+ “ Nhóm bếp lửa ấp iu, nồng đợm” để sởi ấm cho bà cháu qua cái lạnh buốt của sương sớm.
+ “ Nhóm....ngọt bùi”: luộc khoai, sắn cho cháu ăn trong những ngày “ đói mòn đói mỏi” và
cũng là đem đến cho cháu cái ngọt bùi của t/y thương vô hạn của bà.
+ “Nhóm nồi xôi...” : tấm lòng bà mở rộng hơn với nồi xôi gạo mới là t/c xóm làng gắn bó, chia
ngọt sẻ bùi.
+ “Nhóm dậy....tuổi nhỏ” -> mang ý nghĩa trừu tượng: người bà đã khơi dậy, đã thức tỉnh
tâm hồn, nhen nhóm những ước mơ, khát vọng để đứa cháu lớn khôn lên người, chắp cánh cho
cháu bay cao, bay xa , được thấy “ngọn khói trăm tàu...trăm ngả”.
3) Biểu tượng cho người nhóm lửa, giữ lửa và người còn là biểu tượng cho lớp cha ông truyền
lửa, ngọn lửa của sự sống, lòng yêu đời, niềm tin cho các thế hệ nối tiếp. ( Hình ảnh của bà cũng
là hình ảnh của bao người phụ nữ Việt Nam giàu đức hy sinh dù gian truân vất vả vẫn sáng lên
tình yêu thương).
4) Bếp lửa là “ kì lạ và thiêng liêng”:
- Bếp lửa-1 hình ảnh bình dị, quen thuộc, gần gũi đối với mỗi người dân quê, nhng lại chính là
biểu tượng cho tình bà ấm áp, thân thương.
- Bếp lửa là tình cảm yêu thương, là tấm lòng đùm bọc ấp iu của bà. Bếp lửa là KN ấm lòng ng-
ười cháu khi giá rét, là niềm tin thiêng liêng và bất diệt, là chỗ dựa tinh thần vững chắc, kì diệu
nâng bước người cháu vượt mọi khó khăn.
- Bếp lửa là kì diệu, thiêng liêng bởi bếp lửa chính là gia đình, là quê hương, xứ sở.
5) Giọng điệu thiết tha, sử dụng điệp ngữ, hình ảnh ẩn dụ, câu cảm thán, h/a thơ sáng tạo, vừa
thực vừa và có ý nghĩa biểu tượng, biểu cảm cao.
Nhiệm vụ 5: Thực hiện PHT số 5: Tìm hiểu khổ cuối
- Mục tiêu: Phân tích được lòng kính yêu, trân trọng, biết ơn bà và t/c thuỷ chung, gắn bó với quê
hương.
- Nội dung
PHIẾU HỌC TẬP 5
1. Trở lại với thực tai, người cháu tự thấy mình có những may mắn gì trong cuộc sống của
mình?
2. Điều đó báo hiệu những gì về cuộc sống của người cháu?
3. Những cái đó chưa đủ để lòng cháu thanh thản vì sao?
4. Khi viết lời thơ:
Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở:
Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?..
Người cháu đã tự nhắc mình điều gì? Qua lời nhắc nhở ấy, em cảm nhận được tình cảm nào
mà người cháu dành cho bà? Tình cảm ấy đươc gắn liền với những t/c nào khác?
c5- Sản phẩm 5:
1) Được đi học nước ngoài, tiếp cận những điều tốt đẹp : giờ cháu đó đi xa...niềm vui trăm ngả.
2) Cuộc sống tràn đầy niềm vui và hạnh phúc.
3) Vì người cháu ko quên cuộc sống và hơi ấm từ bếp lửa của bà.
4) - Ko được quên những lận đận đời bà.
- Ko được quên những tận tụy, hi sinh vì tình nghĩa của bà.
- Khẳng định tình cảm: kính yêu, trân trọng, biết ơn bà và t/c thuỷ chung, gắn bó với quê h-
ương.
d) Tổ chức thực hiện
#1: GV giao cho HS các nhiệm vụ như mục Nội dung và yêu cầu HS nộp lại sản phẩm chậm nhất
vào buổi tối trước giờ học.
#2: HS thực hiện nhiệm vụ ở nhà. GV theo dõi từ xa, hỏi thăm quá trình làm bài có gì khó khăn
để kịp thời hỗ trợ.
#3: HS nộp bài thông qua hệ thống quản lí học tập. GV theo dõi, hỗ trợ những HS gặp khó khăn
do vấn đề kĩ thuật.
GV xem xét sản phẩm của HS, phát hiện, chọn ra những bài có kết quả khác nhau và những tình
huống cần đưa ra thảo luận trước lớp.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (trực tuyến, khoảng 30 phút/ mỗi tiết)
a) Mục tiêu:
b) Nội dung
Chuẩn bị để trình bày về bài làm của mình trước lớp.
Lắng nghe phần trình bày của các bạn khác, ghi lại những nội dung bạn có kết quả khác với em
và tìm nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau đó.
c) Sản phẩm: HS ghi lại được những nội dung mà các bạn khác có kết quả khác với mình, đưa
ra nhận định kết quả nào đúng và giải thích tại sao.
d) Tổ chức thực hiện
1. HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU
* Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS, tạo tình huống có vấn đề để dẫn dắt vào bài mới.
* Nội dung: Trò chơi Ô cửa bí mật
* Sản phẩm: tham gia trò chơi
* Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
+ GV chiếu hình ảnh làng quê, người bà
+ HS quan sát: Kĩ thuật phân tích tranh - Quan sát và miêu tả nội dung bức tranh

Hình ảnh trên giúp em liên tưởng tới bài thơ nào đã học? Đọc lại những câu thơ trong bài
thơ đó?
? Bài thơ ấy gợi cho em những tình cảm gì?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
- Học sinh: trả lời
- Giáo viên: quan sát giúp đỡ Hs
Bước 3: Báo cáo, thảo luận.
* Dự kiến sản phẩm:
Gợi ý:
- Bài thơ “Tiếng gà tra” của nhà thơ Xuân Quỳnh. Bài thơ gợi lại những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi
thơ và tình bà cháụ
Bước 4: Kết luận, nhận định
-> GV dẫn dắt vào bài:
 Trong kí ức tuổi thơ của mỗi người, tình cảm gia đình luôn là một tình cảm thiêng liêng và
vô cùng cao đẹp. Đó không chỉ là tình cảm của người cháu trên đường hành quân nhớ về người
bà kính yêu khi nghe tiếng gà nhảy ổ. Mà đó còn nỗi nhớ thương khi nhớ về những năm tháng
nhọc nhằn bên bà nhưng ấp áp tình yêu thương. Bếp lửa là một bài thơ hay mà nhà thơ Bằng
Việt gửi đến cho người đọc bao cảm xúc và suy ngẫm.
2. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

* Mục tiêu: Giúp học sinh tìm hiểu về tác giả, tác phẩm và những đặc sắc về nội dung, nghệ
thuật.
* Nội dung: Nội dung và nghệ thuật của văn bản
* Sản phẩm: hs trả lời câu hỏi, phiếu bài tập.
* Tổ chức thực hiện:

Hoạt động của GV- HS Nội dung

Bước 1: I. Giới thiệu chung
Bước 2: 1. Tác giả
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
* Đại diện HS trình bày trước lớp nội dung PHT số 1 - Thuộc thế hệ nhà thơ
trưởng thành trong cuộc
Bước 4: Kết luận, nhận định (giáo viên "chốt"):
kháng chiến chống Mĩ.
- GV nhấn mạnh: Bằng Việt đã từng tâm sự về hoàn cảnh sáng tác - Thơ ông trong trẻo, mư-
bài thơ: ợt mà, thường khai thác
“Những năm đầu theo học Luật tại đây tôi nhớ nhà kinh khủng. những kỉ niệm, mơ ước
Tháng 9 ở bên đó trời se se lạnh, buổi sáng sương khói thường của tuổi trẻ.
bay mờ mờ mặt đất, ngoài cửa sổ, trên các vòm cây, gợi nhớ cảnh 2. Tác phẩm
mùa đông ở quê nhà. Mỗi buổi dậy sớm đi học, tôi hay nhớ đến - Viết 1963 , in trong
khung cảnh một bếp lửa thân quen, nhớ lại hình ảnh bà nội lụi cụi tập : Hương cây- Bếp lửa
dậy sớm nấu nồi xôi, luộc củ khoai củ sắn cho cả nhà”. (1968).
Như vậy, bài thơ là cảm xúc rất thật của Bằng Việt khi ông nhớ về - Thể thơ: tự do.
quê nhà, nhớ về người bà khi ông được bà nuôi nấng, chở che, bao - PTBĐ: Biểu cảm +
bọc từ khi còn rất nhỏ. Miêu tả, tự sự, nghị luận.
Giọng điệu bài thơ là sự hoà hợp giữa hai sắc điệu : kể lể (tự sự) - Bố cục: 4 phần
nắm vai trò tổ chức chung đối với toàn bài, và cảm thương (trữ
tình, biểu cảm) thấm đượm vào mỗi kỉ niệm, mỗi đoạn thơ. Nhưng
đọc toàn bài, thấy sắc thái cảm thương, nhớ nhung da diết cứ
muốn trào dâng, lấn át tất cả. Mạch tự sự kể lể mờ đi, lẩn mình
vào mạch cảm xúc.Các PTBĐ kết hợp hài hoà, trong cái nọ có cái
kia-> sức hấp dẫn cho tp văn chương.
Nhiệm vụ 2; II. Tìm hiểu bài thơ
Bước 1: 1. Bếp lửa khơi nguồn
Bước 2: cảm xúc 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Sử dụng điệp ngữ, từ
* Đại diện HS trình bày trước lớp nội dung PHT số 2 ngữ gợi tả, hình ảnh bình
dị bếp lửa quen thuộc,
Bước 4: Kết luận, nhận định
gần gũi
-> GV nhấn mạnh: Từ láy “chờn vờn” vừa tả ánh sáng lập lòe và
từng làn khói vương vấn của bếp lửa mới nhen buổi sớm, vừa gợi -> nỗi nhớ, tình
lại hình ảnh bóng bà chập chờn trên in trên vách. Kết hợp với sự thương bà của đứa cháu
mờ ảo của “sương sớm”, những mảnh ký ức ấy như ẩn hiện trong đang ở nơi xa-> nhớ về
làn sương vương vấn mùi khói, không hề thiếu đi sự nồng ấm. cội nguồn, quê hương.
“Ấp iu” tuy là một từ ghép nhưng lại mang âm hưởng của từ láy,
vừa là sự kết hợp của ấp ủ và yêu thương, vừa gợi tả bàn tay kiên
nhẫn, khéo léo và tấm lòng đong đầy yêu thương của người nhóm
lửa. Sự “nồng đượm” kia không chỉ tả bếp lửa cháy đượm mà còn
ẩn chứa tình cảm trân trọng của tác giả đối với người đã cần mẫn,
chăm chút thắp lên ngọn lửa ấy.
Từ hình ảnh bếp lửa, liên tuởng tự nhiên đến người nhóm lửa,
nhóm bếp- đến nỗi nhớ , tình thương với bà của đứa cháu đang ở
xa.

* Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị bài sau: (5p)

- Học thuộc bài thơ.
- Phân tích đoạn 1 của bài thơ.
- Soạn văn bản: Bếp lửa (tiết 2)
+ Đọc diễn cảm văn bản
+ Tìm hiểu những suy nghĩ của cháu về bà và lòng biết ơn với người bà kính yêu.
+ Ấn tượng sâu đậm về bếp lửa gắn với tuổi của cháu là gì?
+ Bài thơ xao động lòng ta về những tình cảm gì? Nêu những nét nổi bật về NT của bài thơ?
+ Tìm hiểu tác phẩm có cùng chủ đề : Tiếng gà trưa (Xuân Quỳnh)

CHUYỂN TIẾT 2
Hoạt động của GV và HS Nội dung
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: II.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 2. Những hồi tưởng về bà và
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: tình bà cháu.
* Đại diện HS trình bày trước lớp nội dung PHT số 3
* Lên bốn tuổi:
Bước 4: Kết luận, nhận định
- Từ ngữ gợi tả, gợi cảm; h/a
- Nhà thơ Bằng Việt với hình ảnh hết sức tiêu biểu đã gợi cho
thơ vừa chân thực, vừa có sức
ta thấy một quá khứ tang thương đầy những thảm cảnh của
liên tưởng, thể hiện nỗi ám
dân tộc gắn liền với số phận những người dân mất nước trong
ảnh về những năm tháng tuổi
đó có cả tác giả. Đọc đến câu thơ này chúng ta hoàn toàn
thơ gian khổ, thiếu thốn, nhọc
không thấy có một vòm trời cổ tích màu hồng với những ước
nhằn .
mơ, những hình ảnh đầy lãng mạn bay bổng của một thời ấu
* Tám năm ròng:
thơ. Tất cả chỉ còn lại những hình ảnh thương tâm, khốn khổ.
- Bà: nhóm lửa, kể chuyện;
Giọng thơ trĩu xuống, nao nao lòng người đọc. Những năm
bảo,dạy , chăm cháu.
tháng ấy gây một ấn tượng sâu đậm lay động tâm hồn nhà thơ
- Nghệ thuật liệt kê, giọng điệu
- ấn tượng về khói bếp hun nhèm mắt để nghĩ lại đến giờ sống
thủ thỉ, tâm tình-> sự tận tuỵ,
mũi còn cay.
tình yêu thương, đùm bọc, che
- Mỗi kí ức hiện về lại thêm một lần hình ảnh bà được khắc
chở của bà dành cho cháu.
sâu trong tâm trí cháu. Trong những năm tháng ấy, bà vừa là
- Tiếng chim tu hú:
cha, là mẹ, là thầy, vừa là chỗ dựa vững chắc cả về vật chất và
- Sử dụng điệp từ, câu cảm
tinh thần, là cội nguồn yêu thương của cháu. Cặp từ bà-cháu
thán, câu hỏi tu từ.
xuất hiện trong từng phép liệt kê gợi hình ảnh hai bà cháu gắn
-> Gợi cảm giác khắc khoải, da
bó quấn quýt, không rời, gợi lên một thế giới mà trong đó bà
diết, nhớ mong.
là tất cả.
-> Nỗi nhớ thương, sự lo lắng
- Như vậy, làm nên thành công của đoạn thơ hồi tưởng về bà,
của cháu đối với bà cùng tâm
qua dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình chính là sự kết hợp,
hồn gắn bó sâu nặng với quê
đan xen nhuần nhuyễn giữa các yếu tố biểu cảm, miêu tả và tự
hương.
sự. Đây cũng là bút pháp quen thuộc của nhà thơ. Chính sự
* Năm giặc đốt làng:
kết hợp nhuần nhị độc đáo đó khiến hình ảnh của bà thật gần
- Ngôn ngữ bình dị, mộc mạc.
gũi, những mảng tuổi thơ lại hiện về sống động, chân thành và
-> Bà có tinh thần vững vàng,
giản dị. Qua đó, trong dòng hồi tưởng về quá khứ, người cháu
bền bỉ vượt qua thử thách.
thể hiện nỗi nhớ thương vô hạn và biết ơn bà sâu nặng. Từ
- Ngọn lửa: h/a ẩn dụ, tượng
những kỉ niệm đó, cháu đã suy nghĩ về bà và cuộc đời bà.
trưng
- Bà đã thắp lên ngọn lửa của
niềm tin, ý chí, hi vọng.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 3. Những suy ngẫm của cháu:
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: * Suy ngẫm về bà và cuộc đời
Bước 3: Báo cáo, thảo luận. bà:
Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
* Đại diện HS trình bày trước lớp nội dung PHT số 4 - Giọng thơ suy ngẫm.
Bước 4: Kết luận, nhận định
-> Sự tần tảo, đức hi sinh của
 Bếp lửa là 1 mảnh tâm hồn, 1 phần không thể thiếu trong bà chăm lo cho mọi người.
đời sống tinh thần của cháu. Cho dù người cháu đang ở rất
xa, ở 1 nơi với những phương tiện, sinh hoạt hiện đại, hằng - Điệp từ “ nhóm” cùng hình
ngày sử dụng bếp điện, bếp ga, nhng h/a bếp lửa ấp iu tình bà ảnh thơ mang ý nghĩa trừu
cháu vẫn không bao giờ mờ phai trong tâm trí. tượng -> Bà là người nhóm
lửa, giữ lửa và truyền lửa,
ngọn lửa của sự sống, lòng yêu
đời, niềm tin cho con cháu.

*. Suy ngẫm về hình ảnh bếp

lửa:

- Câu cảm thán, h/a thơ sáng

tạo, vừa thực vừa và có ý
nghĩa biểu tượng, biểu cảm
cao:
+ Gần gũi, ấm áp thân thương.
+ Bếp lửa và ngọn lửa của sức
sống, tình yêu thương và niềm
tin, là gia đình, quê hương.
* Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị bài sau: (3p)

- Học thuộc bài thơ, nắm được nội dung và nghệ thuật tiêu biểu.
- Học nội dung phần ghi nhớ, hoàn thành bài tập viết đoạn văn.
- Ôn lại kiến thức toàn bộ văn bản, chuẩn bị tiết sau luyện tập – vận dụng

CHUYỂN TIẾT 3

Hoạt động của GV và HS Nội dung

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 4. Người cháu đã trưởng
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: thành, đi xa nhưng vẫn
Bước 3: Báo cáo, thảo luận. không nguôi nhớ thương
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: bà:
* Đại diện HS trình bày trước lớp nội dung PHT số 5
Bước 4: Kết luận, nhận định
* GV kết luận:
Bài thơ được kết thúc bằng câu hỏi tu từ: “Sớm mai này bà
- Khẳng định tình cảm: kính
nhóm bếp lên chưa?”. Câu hỏi tu từ ấy gợi cho người đọc cảm
yêu, trân trọng, biết ơn bà,
nhận như có một nỗi nhớ khắc khoải, thường trực, một nỗi nhớ
t/c thuỷ chung, gắn bó với
đau đáu khôn nguôi, luôn nhớ về bà. Nhớ về bà cũng chính là
quê hương.
nhớ về quê hương, nhớ về cội nguồn và chúng ta lại bắt gặp
tình cảm ấy “Đôi dòng tiễn đưa bà nội” mà tác giả viết khi bà
nội qua đời, đó là những tình cảm kính trọng, biết ơn, là nỗi
nhớ thương da diết của đứa cháu dành cho người bà kính yêu
của mình:
“Đôi mắt càng già càng thấm thía yêu thương
Dù da dẻ khô đi, tấm lòng không hẹp lại
Giàu kiên nhẫn, bà còn hy vọng mãi
 Chỉ mỗi ngày rắn lại ít lời thêm”.
* Tích hợp GD đạo đức:
? Tình cảm của người cháu trong bài thơ đối với bà đã trở
thành đạo lí của dân tộc ta, tình cảm ấy được thể hiện trong
tục ngữ nào mà em biết?
- 2 Hs phát biểu: Ăn quả …
Uống nước …
? Qua dòng hồi tưởng và suy ngẫm của người cháu đã trư-
ởng thành, em cảm nhận được gì về tình bà cháu? Tình cảm
ấy được gắn liền với những tình cảm nào khác?
- Gợi những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu
- Thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của người cháu
đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê hương, đất nước
? Ngoài cảm xúc chủ đạo trên, bài thơ còn có ý nghĩa triết lí
thầm kín, đó là gì ?
- H tự bộc lộ phát hiện chiều sâu tư tưởng của các hình tượng
thơ.
- GV chốt: Bài thơ chứa đựng một ý nghĩa triết lí thầm kín:
những gì thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người đều có sức toả
sáng, nâng đỡ con người suốt hành trình dài rộng của cuộc
đời ... t/y thương và lòng biết ơn bà chính là 1 biểu hiện cụ thể
của tình yêu thương, sự gắn bó với gia đình, quê hương, và đó
cũng là khởi đầu của t/y con người, đất nước.

Nhiệm vụ 3: Tổng kết

* Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật văn bản
* Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
* Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS
* Tổ chức thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 4. Tổng kết
? Khái quát những nét nổi bật về ND, NT của bài thơ ? 4.1. Nội dung:
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - Từ những kỉ niệm tuổi thơ
Hs thảo luận trả lời, đại diện trình bày, nhóm khác nhận xét bổ ấm áp tình bà cháu, nhà thơ
sung chéo. cho ta hiểu thêm về những
Bước 3: Báo cáo, thảo luận. người bà, những người mẹ,
- Bài thơ giáo dục tình yêu gia đình, tình yêu quê hương đất về nhân dân nghĩa tình.
nước. 4.2. Nghệ thuật
- Từ những kỉ niệm tuổi thơ ấm áp tình bà cháu, nhà thơ cho ta - Xd hình ảnh thơ vừa cụ
hiểu thêm về những người bà, những người mẹ,về nhân dân thể, gần gũi
nghĩa tình. - Viết theo thể thơ tám chữ
- Xd hình ảnh thơ vừa cụ thể, gần gũi, vừa gợi nhiều liên tưởng, phù hợp
mang ý nghĩa biểu tượng. 4.3. Ghi nhớ: Sgk
- Viết theo thể thơ tám chữ phù hợp giọng điệu cảm xúc hồi
tưởng và suy ngẫm.
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa miêu tả, tự sự, nghị luận và biểu
cảm.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- HS: Đọc nội dung ghi nhớ /146
GV kết luận: Với sức ấm nóng và toả sáng cùng những hình
ảnh đẹp, bài thơ bếp lửa của Bằng Việt không những sưởi ấm
cuộc đời một con người mà còn lan toả đến mọi thế hệ mai sau.
Bài thơ giúp ta hiểu thêm về những người bà, những người mẹ,
về nhân dân nghĩa tình.
3. HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP (ở nhà)
* Mục tiêu: hs vận dụng kiến thức vào làm các bài tập
* Nội dung: bài tập sgk
* Sản phẩm: bài tập, phiếu thảo luận
* Tổ chức thực hiện:
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Cho những câu thơ sau:

Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn
Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng
Câu 1: Những câu thơ trên trích trong bài thơ nào? Của tác giả nào? Nêu hoàn cảnh sáng tác bài
thơ? Nêu mạch cảm xúc của bài thơ?
Câu 2: Hình ảnh ngọn lửa trong câu thơ trên được một bạn học  sinh hiểu là: Một hiện tượng
tạo nên ánh sáng và hơi ấm do sự đốt cháy nhiên liệu, cách hiểu ấy có đúng không? Vì sao?
Câu 3: Chỉ ra từ láy trong dòng thơ đầu. Từ láy ấy giúp em hình dung gì về hình ảnh bếp lửa
mà tác giả nhắc tới? Em hãy phân tích cái hay của những từ láy tượng hình trong ba câu thơ ấy?
Câu 4: Tình cảm gia đình hòa quyện trong tình yêu quê hương đất nước là một đề tài quen
thuộc được thể hiện trong bài thơ. Hãy kể tên 2 bài thơ VN hiện đại trong chương trình Ngữ Văn
9 cũng viết về đề tài ấy và ghi rõ tên tác giả.
Gợi ý:
Câu 1: Bài thơ “Bếp lửa” của tác giả Bằng Việt. Bài thơ được sáng tác 1963, khi ấy tác giả đang
là sinh viên ngành luật tại Liên Xô và mới bắt dầu đến với thơ. Mạch cảm xúc: Đi từ liên tưởng
đến hiện tại, từ những kỉ niệm đến suy ngẫm
Câu 2:
- Cách hiểu của bạn học sinh không đúng.
- Vì đây là ngọn lửa trong lòng bà, ngọn lửa được thắp lên từ  lòng yêu thương, từ niềm tin sự
sống
Câu 3:
- “Chờn vờn” : Ánh sáng ngọn lửa bếp bập bùng, lúc to lúc nhỏ gợi ta nhớ đến hình ảnh bếp lửa
bình dị quen thuộc của làng quê Việt Nam trước kia.
- Ba câu thơ đầu nổi bật lên với những từ tượng hình như “ chờn vờn, ấp iu”. Từ “ chờn vờn” gợi
hình ảnh một bếp lửa vừa cụ thể, hữu hình, vừa vô hình khó nắm bắt. Không phải là “ bập bùng”
hay” chập chờn”. Nếu là “ bập bùng” thì thực quá, lửa mạnh quá, ngọn lửa lúc cao, lúc thấp. Nếu
“ chập chờn” thì ảo quá, ngọn lửa lúc to, lúc nhỏ khó nắm bắt. Chỉ với tư “chờn vờn” là từ láy
tượng hình vừa gợi được cái dáng lửa thanh mảnh uốn lượn quyện làn sương sớm vừa gợi được
sắc lửa hồng. Ngọn lửa nửa thực, nửa hư. Đó chính là ngọn lửa của hồi ức. Từ “ ấp iu” gợi sự
chăm chút, nâng niu, giữ gìn bếp lửa của người bà với một bàn tay khéo léo, kiên nhẫn. Tóm lại,
đó là một bếp lửa trong hoài niệm vừa gợi hình vừa biểu cảm. Một bếp lửa rực lên trong tình
thương mến của bà và cháu.
Câu 4: Hai bài thơ Việt Nam hiện đại trong chương trình Ngữ văn lớp 9  viết về tình cảm gia
đình hoà quyện với tình yêu quê hương đất nước là:
- Khúc hát ru  những em bé lớn trên lưng mẹ của Nguyễn Khoa Điềm
- Nói với con của Y Phương.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Cho câu thơ: “Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa”
Câu 1: Chép chính xác bảy câu thơ tiếp theo trong bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt?
Câu 2: Nội dung và phương thức biểu đạt của đoạn thơ?
Câu 3: Chỉ ra các biện pháp tu từ trong đoạn thơ và nêu tác dụng?
Câu 4: Xét theo mục đích nói, câu thơ “Ôi! Kì ... lửa” thuộc kiểu câu gì? Tác dụng?
Câu 5: Hình ảnh “Bếp lửa” và hình ảnh “ngọn lửa” được nhắc lạ nhiều lần trong bài thơ
có ý nghĩa gì?
Câu 6: Từ “nhóm” trong đoạn thơ có những nghĩa nào?
 Câu 7: Có ý kiến cho rằng: Bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà bà còn là người
truyền lửa cho thế hệ mai sau. Em đồng ý không? Vì sao?
Gợi ý:
Câu 2: Nội dung của đoạn thơ: Đoạn thơ là những suy ngẫm về bà và cuộc đời bà. Cả cuộc
đời bà gian lao vất vả để nuôi cháu thành người. Bà không chỉ nuôi cháu bằng vật chất mà còn
bồi đắp cho cháu tình yêu thương, khơi gợi những nét trong tâm hồn tuổi thơ của cháu
- Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.

Câu 3: Các biện pháp tu từ trong đoạn thơ là:

- Điệp từ kết hợp với ẩn dụ “Nhóm”, hình ảnh ẩn dụ “nắng mưa”

Tác dụng: Làm nổi bật sự vất vả, gian lao của người bà. Đồng thời thể hiện tình cảm của người
bà đối với cháu. Bà giáo dục cháu trở thành con người phát triển toàn diện về cả vật chất lẫn tinh
thần. Tình cảm của bà dành cho cháu thật đáng trân trọng
Câu 4: Câu cảm thán
Td: Thể hiện tình cảm tha thiết, yêu thương sâu nặng của người cháu đối với bà.
Câu 5: Hình ảnh “bếp lửa” trong bài thơ có ý nghĩa:
+ Bếp lửa luôn gắn liền với hình ảnh người bà. Nhớ đến bếp lửa là cháu nhớ tới người bà thân
yêu (Bà là người nhóm lửa) và cuộc sống gian khổ của bà.
+ Bếp lửa bàn tay bà nhóm lên mỗi sớm mai là nhóm lên niềm yêu thương, niềm vui, sự san sẻ,
sưởi ấm cho tâm hồn cháu
+ Bếp lửa là tình bà ấm nóng, tình cảm bình dị mà thân thuộc, kì diệu, thiêng liêng
- Hình ảnh “ngon lửa” trong bài thơ có ý nghĩa:

+ Ngọn lửa là những kỉ niệm ấm lòng, niềm tin thiêng liêng, kì diệu, nâng bước cháu trên suốt
chặng đường dài
+ Ngọn lửa là sức sống, lòng yêu thương, niềm tin của bà dành cho cháu
Câu 6: Từ “nhóm” trong bài thơ được nhắc đi nhắc lại 4 lần có cả nghĩa đen và nghĩa bóng
- Nghĩa đen: “nhóm” là làm cho lửa bắt vào, bén vào chất đốt để cháy lên
- Nghĩa bóng: Khơi lên, gợi lên trong tâm hồn con người những thứ tốt đẹp.

Câu 7:
Ngọn lửa mà bà nhóm lên không chỉ bằng những nguyên liệu bên ngoài từ củi khô bà kiếm
rơm rạ bà gom, mà nó còn cháy lên từ ngọn lửa của lòng bà đó là ngọn lửa của tình yêu thương
của niềm tin bất diệt vào tương lai. Chính ngọn lửa của lòng bà đã cháy bền bỉ trong những năm
tháng chiến tranh khốc liệt giúp cho hai bà cháu đi qua những tháng năm gian khó. Ngọn lửa
lòng bà khơi dậy trong cháu những tình cảm đẹp đẽ: tình yêu gia đình tình làng nghĩa xóm tình
yêu que hương yêu đát nước bà còn khơi dậy trong cháu những ước mơ khát vọng đẹp đẽ. Nhờ
ngọn lửa bà nhóm mỗi sớm mai mà cháu hiểu ra linh hồn của cả một dan tộc gian lao tình nghĩa.
Nhờ ngọn lủa của lòng bà mà cháu trở thành con người biết yêu thương biết cghia sẻ biết sống
đúng đạo lí chính vì thế có thể nói rằng bà vừa là người nhóm lửa, là người giữ lửa, là người
truyền lửa cho các thế hệ nối tiếp.
4. HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG ( ở nhà)
* Mục tiêu: tạo cơ hội cho HS vận dụng những kiến thức, kĩ năng, thể nghiệm giá trị đã được
học vào trong cuộc sống thực tiễn ở gia đình, nhà trường và cộng đồng.
* Nội dung: Bài tập viết đoạn văn.
* Sản phẩm hoạt động: bài viết của học sinh.
- Cách tiến hành: GV giao nhiệm vụ -> HS hoàn thành + báo cáo kết quả
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
? Cho câu mở đoạn “Bài thơ Bếp lửa là những suy ngẫm sâu sắc và tình cảm chân thành của
nhà thơ với người bà vô cùng yêu thương và kính trọng”, viết đoạn khoảng 12 câu để hoàn
chỉnh đoạn văn theo phương thức diễn dịch.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
Hs làm bài tập ở nhà
Bước 3: Báo cáo, thảo luận.
* Đoạn văn mẫu:
    (1)Bài thơ “Bếp lửa” là những suy ngẫm sâu sắc và tình cảm chân thành của nhà thơ với
người bà vô cùng yêu thương và kính trọng. (2)Tác giả thấu hiểu nỗi vất vả và sự “lận đận” của
bà, cuộc đời bà trải qua nhiều gian truân, vất vả, nhiều khó khăn tưởng không bao giờ dứt.
(3)Nhưng bà luôn là hình ảnh mẫu mực về một người phụ nữ Việt Nam can trường, giàu đức hi
sinh dù gian truân vất vả. (4)Tất cả được thể hiện qua động từ “nhóm” được lặp đi lặp lại tới
bốn lần trong bài thơ với những ý nghĩa hoàn toàn khác nhau.(5) Những nét kì lạ và thiêng liêng
của bếp lửa chính là sự yêu thương, bền bỉ của bà. (6)Bà trong tâm trí tác giả vừa là người thắp
lửa lại là người giữ lửa. Bà khơi dậy trong tâm hồn người cháu tình những tình cảm tốt đẹp,
giúp cháu có tuổi thơ ấm áp tình người và nhiều kí ức đẹp. (7)Hình ảnh bếp lửa gắn với hình
ảnh người bà vì vậy dù có đi xa tới đâu người cháu luôn nhớ về bà, nhớ về nguồn cội từ những
điều bình dị nhỏ bé nhất - bếp lửa. (8)Bài thơ  chất chứa nỗi niềm thương nhớ về người bà dù
cháu có xa bà, ở nơi xứ người thì tình yêu thương, sự kính trọng và nỗi nhớ vẫn luôn hướng về
bà. (9)Lời tự bộc bạch chân thành của tác giả thể hiện nỗi niềm khắc khoải, trăn trở “Sớm mai
này bà nhóm bếp lên chưa?”. (10)Với khoảng không gian cách trở, có niềm vui trăm ngả nhưng
không làm cháu lãng quên đi ánh sáng ấp áp từ bếp lửa thân thuộc chốn quê nhà, cũng như hình
ảnh bà hiền hậu, tảo tần. (11)Bởi tất cả những điều thân thiết từ tuổi thơ, gia đình, quê hương
đã nâng đỡ giúp cháu có sức mạnh trên suốt hành trình dài rộng của cuộc đời. (12)Tất cả sự
biết ơn, thương kính bà cũng chính là biểu hiện cao đẹp cụ thể của tình yêu thương, sự gắn bó
với gia đình, đất nước.
Bước 4: Kết luận, nhận định

* Hướng dẫn về nhà và chuẩn bị bài sau: (8p)

- Thuộc lòng bài thơ. Hoàn thiện bài tập viết đoạn văn ở phần vận dụng
- Phân tích một đoạn thơ mà em tâm đắc nhất.