Professional Documents
Culture Documents
IV. DERS
Yrd. Doç. Dr. İsmail EGE
UŞAK ÜNİVERSİTESİ
Fen – Edebiyat Fakültesi
Coğrafya Bölümü
jeomorfologege@hotmail.com
KARSTİK AŞINIM ŞEKİLLERİ
1-MİKRO-KARSTİK ŞEKİLLER
1- Erime dolinleri
2- Çökme dolinleri
1-ERİME DOLİNLERİ: Genellikle yatay ve yataya
yakın kalker tabakaları içerisinde, bazen de kıvrımlı
formasyonlarda gerçekleşebilirler.
Bunlar ilk etapta yani karstifikasyonun gençlik
safhasının biraz ilerlemiş devresinde, dikine veya
verevine oluşmuş çatlakların genişlemeleri
sonucunda oluşmuş rüiniform şekillerinin birbiriyle
birleşmeleri ile ortaya çıkarlar.
Bu gibi yerlerde asli bir küçük depresyonun
bulunması gerekir, aksi halde suların birikimleri söz
konusu olamaz ve dolin oluşamaz.
2-ÇÖKME DOLİNLERİ: Çökme dolinlerini , erime
dolinlerinden şekil olarak ayıran en önemli unsur,
erime dolinlerindeki yamaç eğimlerinin azlığı, diğeri ise
çok fazla olmasıdır.
Yani erime dolinlerinin yamaç eğimleri çok az, çökme
dolinlerinin ise çok fazladır. Çünkü çökme dolinleri,
yeryüzüne çok yakın mağara veya galerilerin
tavanlarının çökmesi sonucunda oluşurlar.
Fransız karstologları da mağara tavanlarının
yukarıya doğru erime eğilimlerini ‘’ıslak tavan’’
terimi ile açıklamaya çalışmışlardır.
Zamanla eriyen tavan, sonuçta çöker. Bunun
sonucunda, kenarları oldukça dik bir çukurluk
oluşur.
Zamanla enkazla dolan bu çukurluk bir çökme dolini
olarak karşımıza çıkar. Bunlarda, çukurluğun
genişliği ile derinliği arasında önemli bir bağlantı
yoktur.
Çökme dolinleri, ilk bakışta karstik kuyuları andırır.
Fakat oluşum itibariyle onlardan biraz daha
farklıdırlar.