Professional Documents
Culture Documents
Department of Education
Region XIII-Caraga Region
SCHOOLS DIVISION OF SURIGAO DEL SUR
CARRASCAL NATIONAL HIGH SCHOOL
Nat’l. Highway, Gamuton, Carrascal, Surigao del Sur
SURIIN
Ayon kay Feldman (2005, ph.346), sa pamamagitan ng emosyon ay:
a. Nababatid ng tao ang nangyayari sa kaniyang paligid at nabibigyan ito ng katuturan ng kaniyang isip. Kung ikaw ay
binantaan ng iyong kamag-aral na sasaktan paglabas ng paaralan ang karaniwang mararamdaman ay takot. Dahil sa
naramdaman mong takot ikaw marahil ay agad na aalis upang hindi na kayo magpang-abot.
b. Nakatutukoy ang higit na angkop na kilos kung sakaling maramdaman muli ang damdamin. Nakapag-iingat at
nakaiiwas ang tao sa posibleng panganib na dala ng sitwasyong nararanasan sa sarili at sa kapwa.
c. Nagagamit ang pakikipagkomunikasyon at pakikipag-ugnayan sa kapwa.
Ang mga emosyon na hindi napamamahalaan ay maaaring hindi maganda ang impluwensiya sa ating mga
kilos at pagpapasiya sa sitwasyong may krisis, suliranin, o pagkalito. Ito ang dahilan kung bakit kailangan ng tao ng
literasiya sa kaniyang emosyon. Ayon kay Seeburger, F. (1997, ph.30), ang literasiyang pandamdamin ay tumutukoy
sa dalawang bagay.
1. kakayahang alamin at unawain ang mga sariling emosyon,
2. matukoy at maramdaman ang damdamin na angkop o akma lamang sa sitwasyon na kinakaharap.
Nakita ng mga ilang siyentipiko tulad nina Salovey, Gardner, at Goleman ang kahalagahan ng pamamahala sa
emosyon sa pagpapaunlad ng sarili at pakikipagkapwa. Kapag napagtagumpayan ng tao ang pamamahala ng
kaniyang emosyon, nangangahulugan na mataas ang kaniyang EQ o Emotional Quotient na kilala rin sa tawag na
Emotional Intelligence.
Paano napauunlad ng EQ ang tao? Narito ang limang pangunahing elemento ng EQ (Goleman, D., 1998):
1. Pagkilala sa sariling emosyon. Mahalaga na may kamalayan sa sariling damdamin. Ito ay makatutulong sa
pagkakaroon ng pang-unawa sa sarili. Ikaw ay nakagagawa ng pagpapasiya sa iyong sarili at hindi ka lang sunod nang
sunod sa nais ng iba.
2. Pamamahala sa sariling emosyon. Ang kakayahang mapamahalaan ang ating emosyon ay mahalaga dahil ang mga
ito ay may epekto sakalagayan ng ating kalooban at pakikipag-ugnayan sa kapwa. Ang taong may ganitong
kakayahan ay madaling makabangon sa mga pagsubok sa buhay at makamit ang kaniyang mga mithiin sa buhay
3. Motibasyon. Ito ay kakayahang magtimpi o magpigil na gawin ang isang bagay na hindi dapat upang matupad ang
isang layuning higit na mahalaga para sa ikabubuti ng iba. Ang taong may ganitong kakayahan ay may disiplina sa
sarili at hindi pabigla-bigla ang pagpapasiya. Naglalaan siya ng oras upang makapagrelax at magnilay.
5. Pamamahala ng ugnayan. Ito ay nangangahulugan na napamamahalaan nang wasto ang emosyon sa pakikipag-
ugnayan sa pamamagitan ng pagkakaroon ng kaalaman sa pagpapanatili ng magandang ugnayan.
Anumang emosyon ay mahalaga. Ang pamamahala natin dito ay maaaring makabubuti o makasasama sa
ating pakikipagkapwa. Ngunit, sa pamamagitan ng wastong pamamahala ng mga ito, napauunlad natin ang ating
pakikipagkapwa.
A. Pamprosesong tanong: (Isulat sa papel ang sagot. Pakisulat ng iyong pangalan at seksyon)
TUKLASIN
Kumpletuhin ang batayang konsepto. Piliin sa kahon ang angkop na salita. Isulat ang sagot sa bawat
patlang.
PANUTO: Piliin ang letra ng pinakaangkop na sagot . Isulat sa sagutang papel ang mga sagot.
1. Nagalit ka sa iyong kaibigan dahil nalaman mo na niligawan niya ang iyong kasintahan. Pakiramdam mo ikaw ay
nainsulto sa kanyang ginawa. Isang araw nakasalubong mo sila na masayang magkasama. Pinigilan mo ang iyong
sarili upang kausapin sila. Umiwas ka muna dahil sa iyong palagay ay hindi angkop ang oras na iyon para sa pag-
uusap dahil matindi parin ang iyong galit sa kaibigan mo.
Ano ang kabutihang idudulot ng ginawang pagtitimpi (temperance)?
A. Nakaiiwas sa pananakit sa sarili at sa kapuwa.
B. Napatutunayan ang kabutihan ng sarili sa iba.
C. Nahaharap ang matinding pagsubok sa buhay.
D. Nakaiiwas sa pag-iisp na solusyon sa suliranin.
2. Ang mga sumusunod ay mga pangunahing element ng EQ na dapat ipaunlad maliban sa:
A. Pagkilala sa sariling emosyon
B. Pamamahala sa sariling angking kagandahan
C. Pamamahala sa sariling emosyon
D. Pagkilala at pag-unawa sa damdamin ng iba
3. Naniniwala ako na kayang-kaya mong mapanalunan ang premyo sa sinalihan mong paligsahan. Anong emosyon
ang mararamdaman sa pahayag?
A. pagkagalit B. katatagan C. pag-asa D. pag-asam
4. Ito ay kakayahang magtimpi o magpigil na gawin ang isang bagay na hindi dapat upang matupad ang isang
layuning higit na mahalaga para sa ikabubuti ng iba.
A. Pagkilala sa sariling emosyon B. motibasyon
C. Pamamahala sa sariling emosyon D. Pamamahala ng ugnayan
5. Nasaktan mo ang iyong kapatid dahil ginamit niya ang iyong bag na walang paalam. Ano ang idinulot ng iyong
kilos?
A. nailabas mo ang iyong sama ng loob
B. hindi na niya inulit ang kaniyang ginawa
C. gumaan ang iyong loob dahil ikaw ay nakaganti
D. nagkaroon ng suliranin sa ugnayan sa iyong kapatid
SANGGUNIAN:
Learner’s Module ng Edukasyon sa Pagpapakatao 8
Magaling ! Dahil natapos mo ang Learning Activity Sheet na ito, Binabati kita!
Nawa’y patnubayan ka sana ng Panginoon. Sana magpapatuloy ka pa sa
susunod na mga aralin upang matuklasan at mapaunlad ang iyong nalalaman at
kailangang malaman sa buhay.
Pagpalain ka ng Poong Maykapal!
Validated by:
ALBERTO C. ESTAMPA
Asst. School Head