You are on page 1of 90

1.

Deneme Sınavı
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI

1
www.kozmikoda.com.tr www.kozmikoda.com.tr www.kozmikoda.com.tr
ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ
1. Deneme Sınavı
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI

2
www.kozmikoda.com.tr www.kozmikoda.com.tr www.kozmikoda.com.tr
ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 1 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Programlı öğretim bireyselleştirilmiş bir eği- 4. Tuba Öğretmen işleyeceği konuya önceki
tim yaklaşımıdır. Aşamalı olarak sıralanan öğrenmeleri hatırlatarak başlıyor. Daha son-
konularda öğrenciler küçük adımlar ilkesine ra bu öğrenmeler ile yeni öğrenmeler arasın-
uygun çalışmaları yapar. Konu sonunda anın- da bağ kuruyor. Yani öğretim sürecini öğren-

www.kozmikoda.com.tr
da dönüt düzeltme yapılır. Programlı öğre- cilerin bildikleri üzerine inşa ediyor. Bu yak-
tim bu esaslara dayanan bilgisayar program- laşım bilinenden bilinmeyene ilkesini teme-
ları ile uygulanabileceği gibi yine bu esasla- le aldığını gösterir.
ra uygun özel hazırlanmış kitap ve dergiler-
(Cevap C)
le de yürütülebilir.

(Cevap C)

5. Olgu ya da olgusal bilgi bir ders kapsamın-


da öğrenilecek en temel ve en alt düzey bil-
www.kozmikoda.com.tr

2. Eylem öğrenme yaklaşımı ile değerler eğiti- gidir. Olgusal bilgi kısaca ‘….. nedir?’ soru-
minin odak noktası öğrencinin değeri davra- sunun cevabıdır. Bloom taksonomisinde bil-
nışa dönüştürmesidir. Bu yaklaşımda davra- gi basamağıdır. Bu düzey öğrenmeler için
nışta gözlenmeyen değerin anlamı yoktur. sunuş yoluyla öğretim daha etkilidir, buluş
Amaç değeri söz ile ifade etmenin ötesine yoluyla öğretimin kullanılması uygun değil-
geçmektir. dir.

(Cevap B) (Cevap D)

6. Geleneksel Bloom taksonomisinde bilişsel


www.kozmikoda.com.tr

alanın en üst düzeyi değerlendirme basama-


3. Köşeleme net bir yanıtı olmayan problemler ğıdır. Ancak yenilenmiş taksonomide en üst
üzerinde kullanılabilecek bir öğretim tekniği- düzey yaratmadır (sentez). Yaratma basa-
dir. Problem tanımlanıp açıklandıktan sonra mağında özgün bir ürün ortaya konması bek-
olası çözümler sınıfın farklı bölümlerine ası- lenir. Seçeneklerde verilenlerden C seçene-
lır. Öğrenciler uygun gördüğü çözümün al- ğinde öğrenciden özgün fikirler üretmesi bek-
tında toplanırlar ve gerekçelerini açıklarlar. lenmektedir, yani yaratma basamağıdır.

(Cevap D) (Cevap C)

1. Deneme Sınavı 3
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

7. Öğrenene öğrenme sonucu hakkında sunu- 11. Münazara ya da diğer adıyla savlı tartışma
lan bilgi geribildirim/dönüttür. Dönüt öğren- tekniğinde farklı düşüncede olan iki grup dü-
me eksiklerinin ve hatalarının tespit edilme- şüncelerini jüri önünde tez antitez şeklinde
sini sağlar. Dönüt öğrenmeleri garanti altına savunur. Münazara da amaç tartışma bece-

www.kozmikoda.com.tr
alır. Etkili ve zamanında yani öğrenme süre- rilerini geliştirmektir, önemli olan savunulma
cinden hemen sonra sağlanan dönüt öğren- biçimidir. Münazarada kazanan ve kaybeden
me düzeyini arttırır. Dönüt yeterli olmazsa vardır.
aynı hatalar tekrarlanıp durur.
(Cevap E)
(Cevap D)

12. Tartışma sürecinde söz alan öğrencilere bak-


tığımızda Cemil’in durumun olumlu yanları-
nı gördüğünü, pozitif bir bakış açısıyla duru-
8. Bir alandaki eksikleri görüp uygun ürün özel-
mu ele aldığını görüyoruz. Olumlu bakış açı-
liklerini sezebilen, risk almaktan çekinmeyen
sı sarı şapka ile gösterilmektedir. Deniz ise
kişiler girişimci kimselerdir. Girişimci bireyler
durumun olumsuz yönlerini dile getirmiş, ka-
sorumluluk sahibidir ve özerktirler. Plan ya-
ramsar bir bakış açısı kullanmıştır. Olumsuz-
parlar, uygularlar ve planlarını uygulamak
luklar, dezavantajlar ise siyah şapka ile tem-
için gerekli adımları atmakta kararlıdırlar.
sil edilmektedir.
www.kozmikoda.com.tr

(Cevap C)
(Cevap D)

9. Bilgiyi olduğu gibi kabul etmeme, muhake- 13. Geleneksel öğrenme öğretme sürecinde öğ-
me etme, irdeleme ve sorgulayarak yaklaş- renciler konuyu okulda öğretmenden öğre-
ma eleştirel düşünmedir. Eleştirel düşünme- nirler ve evde öğrendikleri konuyla ilgili alış-
nin temelinde analiz ve değerlendirme var- tırma ve tekrar yaparlar. Ters yüz öğrenme
dır. Eleştirel düşünme becerisi gelişmiş bir tekniğinde ise öğrenciler evde öğrenir okul-
öğrenci karşılaştığı bir içeriğin farklı kriterle- da alıştırma, tekrar ve pekiştirme yaparlar.
re uygunluğu hakkında sorgulayarak karar Mehtap Öğretmen de dersinde ters yüz öğ-
verebilir. renme tekniğinden yararlanmıştır

(Cevap D) (Cevap B)

10. Zıt panel tekniğinin kullanım amacı konu tek- 14. Tartışma tekniklerinden konuşma halkasını
www.kozmikoda.com.tr

rarını sağlamak ve yeni fikirlerin ortaya çık- diğer tartışma tekniklerinden ayıran en önem-
ması için ortam oluşturmak. Soru ve cevap li detay empatidir. Konuşma halkasının te-
olarak iki gruba ayrılan sınıfa konuyla ilgili melini karşıdaki kişinin duygu ve düşüncele-
hazırlık yapmaları için 10-15 dakika verilir. rini anlama vardır. Siz olsaydınız ne yapar-
Öğretmen grupları destekler. Süreç soru gru- dınız, nasıl hissederdiniz, nasıl davranırdı-
bunun hazırladığı soruları sorması cevap nız gibi sorularla öğretmen öğrencileri bu ko-
grubunun yanıtlaması şeklinde yürütülür. nuda yönlendirir.

(Cevap A) (Cevap C)

1. Deneme Sınavı 4
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

15. Gösterip yaptırma psikomotor becerilerin öğ- 18. Metafor bilinen bir şeyden yola çıkarak bilin-
retiminde en etkili tekniktir. İki aşamalı uygu- meyen bir durumun anlatılması açıklanma-
lanan tekniğin ilk aşamasında öğretmen ilgi- sıdır. Verilen örnek öğretim etkinliğinde Mus-
li beceriyi tüm öğrenciler görebileceği şekil- tafa Öğretmen sömürgecilik için parazit me-

www.kozmikoda.com.tr
de sergiler. İkinci aşamada öğrenciler bece- taforunu kullanmıştır.
riyi sergiler. Öğrenciler beceriyi sergilerken
(Cevap D)
öğretmen dönüt ve düzeltmeler yapar.

(Cevap E)

16. Bilişsel çıraklı yöntemi uygulaması altı basa-


maktan oluşmaktadır. Bu basamaklar;
• Model olma 19. Yiğit öğretmen işleyeceği konu ile ilgili sınıf
içi ve internet tabanlı öğrenme olanaklarını
• Çalıştırma
bir arada kullanmıştır. Yüz yüze ve uzaktan
• Destekleme eğitim faaliyetlerinin bir arada kullanılması
• İfade etme ve kaynaştırılması harmanlanmış öğrenme
• Yansıtma yaklaşımıdır. Bu yaklaşım öğrenciye hem
çevrimiçi (online) hem de yüz yüze eğitim fır-
• Öteleme
www.kozmikoda.com.tr

satı sunmaktadır.
Bilişsel çıraklık yönteminin en temel unsur-
larından biri olan ötelemede öğretici deste- (Cevap C)
ğini giderek azaltır. Ancak soruda öğretmen
başarısızlık durumunda desteği arttırmıştır.
Bu yöntem açısından hatalıdır.

(Cevap E)

20. Edimsel koşullanma ilkelerinin eğitime uyar-


17. Adından da anlaşılacağı üzere 5E modeli lanması olan Programlı öğretimin temel ilke-
beş basamaktan oluşmaktadır. Bu basamak- leri şunlardır.
lar sırasıyla; • Küçük adımlar
• Giriş • Etkin katılım
• Keşfetme • Başarı
• Açıklama • Anında düzeltme
www.kozmikoda.com.tr

• Derinleştirme • Bireysel hız


• Değerlendirme • Pekiştirme
Öğrencinin problemi çözdüğü aşama keşfet- Samet’in tabletinde kullandığı program da
medir. Bu çözüm ile ilgili nasıl bir süreç izle- onun kendi hızıyla ilerlemesine olanak ver-
diğini, hangi çözüm yollarını kullandığını, na- mekte, basitten karmaşığa sıraladığı görev-
sıl transfer ettiğini ortaya koyduğu aşama lerde dönüt düzeltme yapmakta ve başarı
açıklama aşamasıdır. sonrası pekiştirme yapmaktadır.

(Cevap D) (Cevap A)

1. Deneme Sınavı 5
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 2 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Nunley tarafından geliştirilen basamaklı öğ- 4. Öğretmenin izlettiği video onların dikkatini iş-
retim yapılandırmacılığı temele alan öğren- lenecek konuya yöneltme yani dikkat çek-
ci merkezli bir öğretim yaklaşımıdır. Basa- meye yönelik bir etkinliktir. Videodan sonra
maklı öğretim Bloom taksonomisine göre dü- kurduğu cümle ise giriş etkinliklerinin bittiği-

www.kozmikoda.com.tr
zenlenen öğrenme görevlerini öğrencilerin ni ve konuya geçildiğini haber verir nitelikte-
seçip tamamlaması esasına dayanır. C, B ve dir. Bu da bir geçiş cümlesidir.
A olmak üzere üç basamak vardır. C basa-
(Cevap B)
mağı bilme ve kavrama, B basamağı uygu-
lama, A basamağı da analiz sentez ve de-
ğerlendirme düzeylerini kapsar. Seçenekler-
de verilen D seçeneğindeki sentez düzeyin-
dedir ve en üst düzeydir. 5. Öğretmenin öğretim etkinliklerini düzenler-
ken öğrencilerin gelişim düzeyini, hazırbulu-
(Cevap D)
nuşluğunu, ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerini te-
mele alması öğrenciye görelik ilkesi ile ilgili-
dir. Soruda verilen örnek öğretim etkinliğin-
de Şahin Bey öğrencilerin ilgilerini tespit et-
miş ve dersini buna paralel olarak yürütmüş-
tür.
www.kozmikoda.com.tr

(Cevap D)
2. Gamze okuma, dinleme ve bireysel çalışma-
yı tercih ettiği için soyut kavramsallaştırma
öğrenme stline sahiptir. Sakin, sabırlı, vide-
olarla çalışan ve detaycı olduğu için de yan- 6. Sorgulama, önyargılardan uzak olma ve ob-
sıtıcı gözlem öğrenme stiline sahiptir. jektiflik eleştirel düşünmenin temelini oluş-
turmaktadır. Eleştirel düşünme becerisine
(Cevap B)
sahip bireyler her türlü düşünceyi dinler ve
okur fakat kabul etmeden önce şüpheyle yak-
laşır. Bir düşüncenin doğruluğuna inanmak
için argüman ister yani kanıta dayalı karar
alır.

(Cevap A)

3. Sunuş yoluyla öğretim anlamlı öğrenmeyi te- 7. Öğretmen işlediği ders sürecine yönelik ken-
www.kozmikoda.com.tr

mele alan bütünden parçaya bir sıra ile öğ- dini değerlendirmiş ve uygulamalarından ders
retimin gerçekleştirildiği bir yaklaşımdır. Öğ- çıkarmıştır. Bu durum onun yansıtıcı düşün-
retmen sürece ilişkin planı yapıp ön bilgileri me becerilerine sahip olduğunu gösterir. Yan-
hatırlattığına göre temel kavram ve ilkeleri sıtıcı düşünmede planlama, uygulama, ken-
sunmalıdır. Yani bu aşamada genellemeyi dini değerlendirme, deneyimlerden ders çı-
vermelidir. Bunun için de en temel araç ön karma, sorumluluk üstlenme ve öz eleştiri
örgütleyicidir. esastır.

(Cevap A) (Cevap C)

2. Deneme Sınavı 6
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

8. Bilişsel çıraklı öğretmen ya da bir konuda 11. Beyin fırtınası öğrencilerin yaratıcılığını ge-
yetkin kişinin öğrenciyi bir konuda destekle- liştiren, kısa zamanda çok sayıda fikir üret-
yerek öğrenmelerini kılavuzlamasıdır. Süreç- mesine olanak veren bir tartışma tekniğidir.
te düşünme becerilerine odaklanılır. Öğren- BU teknikte bir soru ile derse başlanır ve öğ-

www.kozmikoda.com.tr
cinin kendi yolunu bulması desteklenir ve bi- renciler eleştirilme kaygısı olmadan özgürce
lişsel çıraklığın en ayırıcı özelliği öğreticinin fikir üretir. Bu üretim sürecinden sonra da or-
verdiği desteği süreç içerisinde yavaş yavaş taya konan fikirler tartışılır.
azaltmasıdır
(Cevap B)
(Cevap D)

12. Erdoğan dersine büyük grup tartışması ile


9. Gezi öğrencilere birinci elden bilgi sağlayan başlamıştır. Bundan sonra uyguladığı tartış-
www.kozmikoda.com.tr

ve okul öğrenmelerini tamamlayan önemli ma tekniği ise rulmandır. Rulmanı ayıran en


bir öğretim yöntemidir. Gezi ile ilgili atılması temel özellik öğrencilerin oturma bicidir. Öğ-
gereken ilk adım gezi ile ilgili izinlerin alın- renciler birbirine bakacak iç içe iki halka şek-
masıdır. Bu aşamadan sonra geziye yönelik linde oturur. İç halka dönerek tartışma sür-
davranış standartları belirlenmelidir. dürülür

(Cevap B) (Cevap C)
www.kozmikoda.com.tr

13. Verilen etkinliklerden I numaralı olan bir kon-


10. Yaratıcı drama öğrencilerin doğaçlama rol feranstır. Bu teknik bir sunum tekniğidir ve
oynamasına dayanan bir öğretim yoludur. bilgi aktarımına dayanmaktadır. II numaralı
Öğrencinin yaşantılarına dayalıdır ve tüm du- teknik ise münazaradır. Zıt iki görüşün baş-
yu organlarına hitap eder. Yaparak yaşaya- kan ve jüri önünde tartışılıp bir grubun kazan
rak öğrenme temelli bir tekniktir. Tekrar dra- olarak belirlenmesi münazara için en önem-
manın dayandığı ilkelerden değildir. li ipucudur.

(Cevap D) (Cevap A)

2. Deneme Sınavı 7
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

14. Sempozyum uzmanların bilimsel çalışmala- 18. Hale öğretmen işleyeceği konuya geçmeden
rının sonuçlarını sunmak için bir araya gel- önce önkoşul öğrenmeleri kontrol etmiştir.
meleridir. Bilimsellik sürecin en temel niteli- Bu aşamada konuya yönelik giriş davranış-
ğidir. Sunum süreleri uzun değildir. Uzman- lardaki eksikleri tamamlamıştır. Konuyu da

www.kozmikoda.com.tr
lar yaptıkları çalışmaları başkan gözetimin- pekiştirme, ipucu, dönüt düzeltme öğelerini
de sunarlar. Sunum sürecinin sonunda soru temele alarak işlemiştir. Hale hanım süreçte
cevap bölümüne geçilir. tam öğrenmeyi temele almaktadır.

(Cevap D) (Cevap B)

15. Köşelenme (köşeleme) tekniğği genellikle


net bir yanıtı olmayan problem durumların-
da kullaılır. Soruna ilişkin olası çözümler/ce-
vaplar sınıfın köşelerine asılı. Öğrenci ken-
19. Farklılaştırılmış öğretim, öğrencilerin prog-
disi için uygun olduğunu düşündüğü ceva-
ramın içeriğini keşfetmeleri için çeşitli yolla-
bın altında toplanırlar ve neden o cevabı seç-
rın kullanıldığı, aktiviteleri ve süreci öğrenci-
tiklerini açıklarlar
lerin anlamlı öğrenmelerine, kendi bilgi ve fi-
www.kozmikoda.com.tr

(Cevap D) kirlerine ulaşmalarına yönelik yapıldığı ve


öğrencilerin öğrendiklerini gösterme ve ser-
gilemek için seçimlerini yapabildikleri bir öğ-
renme yaşantısıdır.  Farklılaştırılmış öğretim-
de öğretmen, öğrencilerin  hazırbulunuşluk-
16. Keşfetme basamağı 5E modelinde öğrenci-
ları, ilgileri ve öğrenme stillerine göre  farklı
nin en aktif olduğu basamaktır. Bu basamak-
olduklarını kabul eder ve içeriği, süreci ve
ta öğrenci problem durumuyla karşılaşır ve
ürünleri bu farklılıklara göre düzenler.
problem durumunu çözer. Buna göre C se-
çeneğindeki etkinlik keşfetme için uygun ni- (Cevap D)
teliktedir.

(Cevap C)

17. Ayrılıp birleşme tekniğinde işlenecek konu


www.kozmikoda.com.tr

bölümlere ayrılır ve her bölümü bir grup üye- 20. Öğretmenin öğrencileri ile birlikte hazırladı-
si öğrenmek ve grup arkadaşlarına öğretmek ğı bültende ilk etkinlik şiir ve deneme yazısı.
için üstlenir. Gruplardan aynı bölümü seçen Bu ürünler için sözel zeka baskın olarak kul-
öğrenciler bir araya gelerek seçtikleri konu lanılmalıdır. Diğer etkinlik ise vakıfa gezi dü-
üzerinde çalışırlar. Daha sonra herkes ken- zenleyip röportaj yapmaktır. Bu etkinlik in-
di grubuna dönerek aldığı konu bölümünü sanlarla etkili iletişim gerektirdiği için sosyal
grup arkadaşlarına öğretir zeka alanı baskındır.

(Cevap A) (Cevap C)

2. Deneme Sınavı 8
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 3 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Sorunun temel noktası, koronun nota ve sol- 4. Belirli bir sorunun ya da durumun olası ne-
fej bilgileri yeterli düzeyde olmasına rağmen denlerini belirlemek için kullanılan, neden -
marşın çok uzun ve karışık olmasından do- sonuç ilişkisi çıkarmayı hedefleyen uygula-
layı öğrenciler çalmakta zorlanmasıdır. Bu- ma balık kılçığı diyagramıdır. Ishikowa diyag-

www.kozmikoda.com.tr
rada ister öğretmenden isterse kendi arka- ramı olarak da bilinen balık kılçığı tekniği, bir
daşından bire bir ya da kayıttan izlemesi so- problemin nedenlerini ve alt nedenlerini ta-
nucu değiştirmeyecektir. Benzer şekilde fark- nımlama sürecini yapılandırmaya yardım
lı yöntemlerin uygulanması da çok olumlu eder.
sonuçlar doğurmayabilir. Çünkü buradaki so-
(Cevap B)
run, aktarılan içeriğin bütün olarak yoğun ol-
masıdır. Burada öğretmenin yapması gere-
ken, içeriği öğrenci düzeylerine göre parça-
lara ayırarak bu şekilde onlara aktarmasıdır. 5. Öğretmenin öğretim sürecinde temele aldı-
Ancak bu süreçte bütünün anlamını yitirme- ğı öğrenme-öğretme yaklaşımı aktif öğren-
mesi için sürecin başında ve sonunda an- medir. Aktif öğrenme, bireyin öğrenme süre-
lamlılığı sağlamak için bütün üzerinde çalı- cine etkin olarak katılımını sağlama yaklaşı-
şılmalıdır. mıdır. Öğrencilerin öğrenme sürecine yapa-
rak-yaşayarak, sorarak, yazarak, çizerek,
(Cevap D)
üreterek, tartışarak, ilişki kurarak etkin katı-
www.kozmikoda.com.tr

lımı sağlanır. Merak duyarak kuşku ile birlik-


te öğrenme vardır. Bireyin öğrenmesinde
2. Sınıfta yaşanan ve özellikle soruda verilen kendisinin sorumlu olduğu, bireye karar al-
örnek durumdaki gibi sınıftaki birçok öğren- ma ve kararını uygulama fırsatının verildiği
ciyi etkileyen bir problem durumu ile baş et- ve bireyin öğrenme sürecinin merkezinde yer
mede öğretmenin ilk yapılması gereken so- aldığı bir öğrenme sürecidir.
runun nedenlerini belirlemektir. Öğretmen
(Cevap A)
sorunun tam olarak ne olduğunu anlamadan,
nedenlerini ve sorunun kaynaklarını tespit
etmeden çözüme yönelik nasıl bir yol izle-
mesi gerektiğini bilemez. 6. Öğretmenin kullanmadığı yöntem teknik ör-
nek olaydır.
(Cevap A)
• Öğrencilere “Vücudumuzda hayati öne-
me sahip organlar hangileridir?” diye so-
3. Beyin fırtınası, bir gruba ait öğrencilerin, açık rarak bir tartışma başlatır. → Soru cevap
fikirli olarak, bir konu olay veya problem du- ve tartışma yöntem ve tekniklerini kul-
www.kozmikoda.com.tr

rumu hakkında düşünmelerini ve mantıklı lanmış.


olup olmadığı endişesine kapılmadan olabil- • Konuyla ilgili kısa bir özetlemeden son-
diğince çok sayıda fikir üretmelerini istemek ra “Kalp sağlığını korumak için neler ya-
olarak tanımlanabilir. pılmalıdır?” konusunu araştırmalarını ve
Beyin fırtınası hiçbir yargılamanın olmadığı bununla ilgili bir çalışma hazırlamalarını
ortamlarda gerçekleştirilir; yaratıcı ve orijinal ister. Proje ve anlatma yöntem ve tek-
fikirlerin doğmasına yardımcı olur. niklerini kullanmış.

(Cevap D) (Cevap E)

3. Deneme Sınavı 9
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

7. Dönüt, öğrenciye yaptığı davranışın sonucu 10. Öğretimin temel ilkelerinden olan basitten
hakkında bilgi vermedir. Olumlu dönüt daha karmaşığa yönelimi soru - yanıt yöntemi uy-
sık kullanılmalıdır. Dönüt öğrenciyi motive gulamasında da kullanılmalıdır. Önce basit
edici ve yönlendirici olmalıdır. Dönüt ve dü- sorular daha sonra üst düzey sorular yönel-

www.kozmikoda.com.tr
zeltme birbirlerinden ayrı düşünülmemelidir. tilmelidir. Ayrıca bu yöntem sözlü sınavı ola-
rak algılanmamalı ve öğrenciyi eleştirel dü-
(Cevap C)
şünmeye yöneltici sorular seçilmelidir.

(Cevap D)

8. Sunuş yoluyla öğrenme yaklaşımı; olgu, kav-


ram ve genellemelerin öğretmen tarafından
düzenli bir şekilde sıralanması ve öğrenciler
tarafından öğrenilmeye hazır bir durumda 11. Verilen örnek süreçte kullanılan öğretim yön-
verilmesi sürecidir. Etkinliklerin merkezinde tem ya da tekniği benzetimdir. Benzetim ile
öğretmen vardır. Öğretmenin amacı, öğren- gerçek duruma benzer yapay ortam hazır-
cinin bilgiyi anlamasını sağlamak için önce- lanmıştır. İtfaiyecilerin hazırlanan sanal or-
www.kozmikoda.com.tr

ki bilgileri ile yeni bilgileri ilişkilendirmedir. Bu tamda beceriler kazanmaları hedeflenmiştir.


yüzden öğrencide sorumluluk duygusunun
(Cevap C)
geliştirilmesinde yetersizdir. Öğretim etkin-
liklerinin başlangıcında (derslerin giriş bölü-
münde), bilgi ve kavrama düzeyindeki hedef
- davranışların kazandırılmasında kullanılır.
Bu yüzden üst düzey duyuşsal hedeflerin ka-
zandırılmasında etkisizdir.

(Cevap B) 12. A) Bireyin düşüncedeki çelişkilerin farkına


varması; tutarlılık
B) Bireyin düşüncenin boyutları arasında
ilişkiler kurabilmesi; ögeler arası ilişki ku-
rabilme
9. Bilgisayar destekli öğretim sürecinde farklı
C) Bireyin, deneyimlerini ve ulaştığı sonuç-
programlardan yararlanılır. Benzetim ve prob-
ları gerçekçi temellere dayandırabilme-
lem çözme yazılımları öğrencilerde sorun
www.kozmikoda.com.tr

si; tutarlılık
çözme ve karar verme becerilerinin geliştiril-
mesinde diğer program türlerine oranla da- D) Belirsizliklerin belli ölçülere kadar hoş
ha etkilidir. Birebir öğretim programları özel- görülmesi; eleştirel düşünmenin özelliği
likle programlı öğretim gibi bireyselleştirilmiş değildir.
öğretim uygulamalarında etkilidir. Tekrar ise E) Eleştirel düşünen bireyin düşüncelerini
öğretim süreci sonunda pekiştirme amaçlı etkili bir iletişimle, anlaşılır bir biçimde
etkili kullanılır. paylaşabilmesi; iletişim kurabilme

(Cevap B) (Cevap D)

3. Deneme Sınavı 10
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

13. Sezin Öğretmen’in küçük gruplarda uygula- 16. Selda Öğretmen’in kullandığı öğretim yönte-
dığı yöntem “örnek olay inceleme”dir. Ör- mi, altı şapkalı düşünme yöntemidir. Altı şap-
nek olay, gerçek yaşamda karşılaşılan ya da kalı düşünme tekniğinin temel amacı, öğren-
karşılaşılması olası problemleri sınıf ortamı- cilerin yaratıcı düşünme becerilerini geliştir-

www.kozmikoda.com.tr
na getirerek öğrencilerin katılımı ile tartışma mektir ve çok yönlü düşünmeye yöneltmek-
ortamı açarak çözüm yolları bulmaktır. Ör- tir. Altı şapkalı düşünme tekniği, farklı görüş-
nek olay, gerçek yaşamda karşılaşılan bir lerin ortaya konmasını sağlar; konunun da-
olay, durum ya da konunun içindeki problem- ğılmasını önler, öğrencileri farklı durumlar
lerin sınıf ortamında tartışılarak çözülmesi hakkında farklı şekilde düşünmeye teşvik
yoluyla öğrenimin sağlanması ve problem eder.
çözme becerisinin kazandırılmasında kulla- Şapka renkleri ve simgeledikleri düşünce sis-
nılır. Öğrencilere bir konuyu ya da beceriyi temleri şu şekildedir;
kazandırmak ve o konuda uygulama yaptır-
Beyaz şapka → Tarafsız
mak amacıyla da kullanır. Böylelikle önceki
Kırmızı şapka → Duygusal, kişiselleştiren
öğrenilenlerin transferi de sağlanır. Farklılık-
lardan kaynaklanan problemleri çözmede Siyah şapka → Karamsar
kullanılabilecek beceriler kazandırmaya ça- Sarı şapka → İyimser, avantajlar
lışılmaktadır.
Yeşil şapka → Yaratıcılık
(Cevap C) Mavi şapka → Değerlendiren
www.kozmikoda.com.tr

(Cevap B)

14. Cüneyt Öğretmen yaptırdığı etkinlikte öğren-


cilerin “sınıflama” becerisini geliştirmeyi he- 17. Sınıf yönetiminin en temel boyutlarından bi-
deflemiştir. Sınıflama, benzer özellikleri bir ride zamanı verimli kullanmaktır. Zamanı et-
grupta toplamadır. Sınıflama aynı zamanda kili ve verimli kullanmanın en temek yolu plan-
benzer özellik gösterenleri diğerlerinden ayırt lamadır. Öğrenim sürecinde etkili planlar kul-
edebilmeyi gerektirir. lanmak öğretim dışı boş etkinlikler için za-
man harcamayı önler
(Cevap A)
(Cevap E)
www.kozmikoda.com.tr

15. Bilginin kalıcılığını sağlamak için olabildiğin- 18. Etkili öğretim temel öğeler ola hedef, içerik,
ce üst düzey bilişsel stratejiler kullanılmalı eğitim durumu ve sınama durumları öğeleri-
ve birçok duyu organına hitap etmelidir. “Kav- nin bütüncül biçimde, öğrenci ihtiyaçlarına
ramların tanımlarını tekrarlatma” bilgi basa- ve özelliklerine uygun olarak düzenlenmesi-
mağında bir davranış olduğu için kavram ya- ni gerektirir. Eğitim çevresi de hedeflere uy-
nılgılarını gidermede fazla etkili değildir. gun olarak düzenlenmelidir.

(Cevap D) (Cevap B)

3. Deneme Sınavı 11
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

19. Öğretim etkinliklerinde açıklığı sağlamak he-


deflere ulaşmayı garanti altına alan önemli
ilkelerden biridir. Bu kapsamda öğrencilerin
bir çok duyu organına hitap eden uyarıcılar

www.kozmikoda.com.tr
seçilmelidir. Öğrencilerin çok duyu organına
hitap eden uyarıcılar öğrenmelerin kalıcılığı-
nı arttıracaktır.

(Cevap B)

www.kozmikoda.com.tr

20. Hayatilik ya da yaşama yakınlık olarak da bi-


linen öğretim ilkesine göre öğretim süreçle-
rinde öğrencinin günlük yaşamda işine yara-
www.kozmikoda.com.tr

yacak konular ele alınmalıdır. Kazandırıla-


cak davranışlar günlük hayatı kolaylaştıra-
cak olmalıdır. Günlük yaşamda öğrencinin
karşılaşabileceği problem durumlarına öğ-
rencilerin hazırlanması ve bu problemlere
yönelik beceriler kazandırılması da yine bu
ilke kapsamında değerlendirilmelidir.

(Cevap C)

3. Deneme Sınavı 12
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 4 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Yazgül Öğretmen, kavramları açıklanma ve 3. Soru metninde özellikleri verilen öğretim tek-
örneklendirme bölümünde sunuş yoluyla öğ- niği “oyun oynama”dır. Oyun oynama tekni-
retim stratejisini kullanmıştır. Sonra öğrenci- ği ya da eğitsel oyunlar, öğrenilen bilgilerin
leri bahçeye çıkarıp, onların etkin olmaları- pekiştirilmesini ve daha rahat bir ortamda

www.kozmikoda.com.tr
nı, yaparak - yaşayarak öğrenmelerini sağ- tekrar edilmesini sağlayan bir öğretim tekni-
lamış ve böylece aktif öğrenme yaklaşımını ğidir. Eğitsel oyunlar özellikle öğrenmeye yö-
kullanmıştır. nelik olmalı ve bir amaç için sınıf içinde uy-
gulanmalıdır.
(Cevap A)
(A) Bilgisayar destekli öğretim, bilgisayardan
yararlanılarak gerçekleştirilen öğretme - öğ-
renme ve okul yönetimi ile ilgili bütün etkin-
liklerdir. BDÖ, her öğrenciye kendi öğrenme
hızında bir öğrenme sağlar. Etkin katılımı ve
konuların daha kısa sürede ve sistematik ola-
rak öğretilmesini sağlar.
(B) Öğrenme merkezleri (istasyonları), öğ-
rencilerin farklı etkinliklerde bulunduğu oda-
lardır. Bu yöntem öğrencilere grup halinde
çalışma, araştırma ve kaynak tarama olana-
ğı verir.
www.kozmikoda.com.tr

(D) Workshop (işlik), bireylerin belli bir yer-


de kısa bir zaman süresi içinde toplandığı,
ortak eğitim sorunlarını, ilgi veya iş problem-
lerini ortaklaşa çözmeye çalıştıkları, çözüm
yollarını öğrendikleri bir tekniktir. Bireylerin
ortak bir konu üzerinde düşünmelerini, çalış-
malarını ve öğrenmelerini sağlar. En önem-
li yönü uygulamaya dönük olmasıdır. Bu tek-
niğin uygulanması için hedeflerin en az uy-
gulama düzeyinde olması gerekir.
2. Harmanlanmış öğretimin Osguthorpe ve Gra-
(E) Sokrat semineri, Sokratik tartışmayı te-
ham’a göre amaçları şunlardır:
mele alan buluş yoluyla öğretim stratejisi için-
• Pedagojik zenginlik
de kullanılabilen bir tekniktir, temelinde soru
• Bilgiye erişim - cevap tekniği vardır. Ancak ikisi aynı değil-
• Sosyal etkileşim dir. Sokrat seminerinde düz anlatım, prob-
www.kozmikoda.com.tr

lem çözme, beyin fırtınası, örnek olay ince-


• Bireysel etkinlik
lemesi vb. teknikler de kullanılır. Analiz dü-
Bu amaçlardan “pedagojik zenginlik” ama- zeyindeki davranışların kazandırılmasında
cında harmanlanmış öğretim modeli, öğret- etkilidir. Öğrencilerin tartışma yapmayı öğ-
menlerin ders süresinde değişik etkinlikler- renmelerini, toplumsallaşmalarını, farklı gö-
de bulunmasına fırsat verirler ve ders işle- rüşlere saygılı olmalarını, mantıklı ve tutarlı
me yöntemlerini çeşitlendirir yani zenginleş- konuşmalarını sağlar ve eleştirel düşünme
tirir. becerilerini geliştirir.
(Cevap A) (Cevap C)

4. Deneme Sınavı 13
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

4. Üç boyutlu küp, dikdörtgen prizması, kare 7. Öğrenci katılımı öğretim sürecinin önemli de-
prizma gibi cisimlerin öğretiminde; öğrenci ğişkenlerindendir. Öğrenme bireysel bir et-
eşyalarla doğrudan doğruya karşı geldiği için kinlik olan yaşantı ürünü olduğundan, öğren-
açıklık ilkesi kullanılmıştır. Cismin benzerle- me - öğretme sürecinde bireyin öğrenmesi-

www.kozmikoda.com.tr
rinin bulundurulması, kartondan yaptırılma- ni sağlayacak bir yaşantı geçirmesi için, ken-
sı öğrenci tarafından gerçekleştirildiği, öğ- disi için hazırlanan öğretme durumunun öge-
rencinin yaparak - yaşayarak öğrenmesi söz leriyle kendisine verilen işaret ve açıklama-
konusu olduğu için aktivite (iş) ilkesi kullanıl- lar doğrultusunda etkileşmesi, bir başka de-
mıştır. Cisimlerin öğretiminde önce küpün yişle öğrenme sürecine etkin olarak katılma-
yani kolay olanın sonra da daha karmaşık ve sı gerekir. Öğrenme - öğretme sürecine öğ-
zor olan silindir, kare prizma gibi cisimlerin rencinin katılımı olmadan öğrenme gerçek-
öğretilmesi kolaydan zora öğretim ilkesinin leşmez. Soruda verilen değişkenlerden hep-
kullanıldığını göstermektedir. si öğrenme düzeyini ve etkin katılımı artıran
etkiye sahiptir. Özgüven ve benlik tasarımı
(Cevap A)
öğrenme düzeyi ve etkin katılım üzerinde di-
ğerlerine göre daha büyük bir etkiye sahip-
tir.
Okulda ve sınıfta eğitim - öğretim etkinlikle-
rinin nihai hedefi benlik kavramını güçlendir-
www.kozmikoda.com.tr

5. Konuşma halkası öğrencilere olaylara em- mek ve bireylerin kendini gerçekleştirmesi-


patik düşünce ile yaklaşmayı ve başkaları- ne yardımcı olmaktır. Eğitim, öğrencinin ken-
nın görüşlerine saygılı olmayı öğreten bir disine güvenmesini, yeterliliğine inanmasını
yöntemdir. Bu yöntemle öğrenciler farklı dü- ve akademik beklentilerini karşılayabilmesi-
şünceler üretirler. ni sağlamalıdır.
(Cevap A) (Cevap D)

6. Sunuş yoluyla öğretim stratejisinin en çok


tercih edilmesinin temel nedeni uygulanma-
sının kolay olmasıdır. Bu strateji aynı zaman-
da zaman açısından ekonomiklik sağlar ve
www.kozmikoda.com.tr

temel kavramların kazandırılmasında olduk-


ça etkilidir. Sunuş yoluyla öğretim stratejisi
öğretmen merkezli bir öğretim stratejisidir.
Bu stratejide öğrenme sorumluluğu öğret-
mendedir. Öğretmen bilgiyi sağlayan ve an-
lamlandıracak örnekleri sunan kişidir. Öğren-
ci pasiftir.

(Cevap D)

4. Deneme Sınavı 14
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

8. Öğretmenin kullandığı yöntem “ritmik öğre- 9. İstasyon tekniği, öğrencilere birlikte çalışma
tim”dir. Ritmik öğretim yöntemi, müziksel de- alışkanlığı, yarım bırakılan bir işe katkı ge-
vinme, ritimleme yoluyla müzik öğretim yön- tirme, üretme ve bundan zevk alma gibi özel-
temi; müziksel işitme, okuma, yazma ve söy- liklerin kazandırılmasında oldukça etkilidir.

www.kozmikoda.com.tr
leme davranışlarını, duyulan müzikleri ve alı- Gruplara ayrılan öğrenciler sırayla belirlenen
nan belirli müziksel etkileri bedensel ritmik istasyonlardaki çalışmaları yapar, her grup
devinimlerle ifade etme yoludur. kendinden önceki grupların çalışmalarını de-
A seçeneğindeki analoji (metafor - benzet- vam ettirir.
me), bilinmeyen, yabancılık çekilen bir konu-
(Cevap D)
nun, bilinen, benzer konularla açıklanması
esasına dayanan bir tekniktir. Sonuç çıkar-
mak ve yeni kavramlar öğrenmek için kulla-
nılır. Bilişsel fikir ve kavramların öğrenilme-
si ve geliştirilmesinde önemli rol oynar. Da-
ha çok kavrama ve üstündeki bilişsel davra-
nışların kazandırılmasında kullanılır. Bu tek-
nik uzun dönem akılda tutulmayı sağlayıcı
bir ortam oluşturur. Öğrencilerin bilimsel ve
yaratıcı düşünme ve problem çözme yete-
neklerini geliştirir. Soyut konuların somutlaş-
www.kozmikoda.com.tr

tırılmasında etkilidir.
B seçeneğindeki yaratıcı drama, bir düşün-
ceyi beden diliyle hareket ederek anlatımdır.
Yaratıcı drama öğrencinin kendini başkala-
rının yerine koyarak çok yönlü gelişmesini,
10. Aysel Öğretmen’in eğitim anlayışı “yansıtıcı
aktif olmasını, kendini ifade edebilmesini,
araştırma istek ve arzusunun artmasını, em- düşünme” ile ilgilidir. Yansıtıcı düşünme,

pati ve yaratıcılık becerilerinin gelişmesini, olumlu duygular oluşturma ve geliştirmeyi


yaşamı çok yönlü algılamasını sağlar. amaçlar. Öğrencinin başarısı yalnız testler-
den aldığı puanlar değildir. Aynı zamanda
D seçeneğindeki istasyon tekniği, öğrenci-
önemli olan düşüncelerini özgürce açıklama-
lerde birlikte çalışma, birbirlerini tanıma, iş
birliği, yaratıcılık, başlanmış bir işe katkı ge- sı, savunması, paylaşması ve hedeflerini ken-

tirme ya da işi bitirme, katılımdan keyif alma, disinin planlaması da başarının kapsamı için-
kurallara uyma, iletişim becerisi geliştirme dedir. Yansıtıcı düşünme öğrenci merkezli-
vb. amaçlarla kullanılan bir tekniktir. dir. Öğrencinin yeterlilikleri, öğrenme ile ilgi-
li sorumluluk alması çok önemlidir. Bu ne-
www.kozmikoda.com.tr

E seçeneğindeki eğitsel oyun, konuların oyu-


denle öğrenme öğretme sürecinde öğrenci
na dönüştürülerek ilgi çekici duruma getiril-
mesi, öğrenilen bilgilerin daha rahat ve eğlen- aktif olmalıdır. Öğretmen öğrenme işini ko-

celi bir ortamda tekrar edilerek pekiştirilmesi, laylaştırmalı ve öğrenme ortamında “iş bir-
en pasif öğrencilerin bile etkinliklere katılımı likçi kümeler” oluşturmalıdır. İletişim çok yön-
sağlanarak çok yönlü gelişimlerinin sağlan- lü, olumlu ve etkili olmalıdır. Dönüt ve düzelt-
masında kullanılan bir öğretim tekniğidir. me öğretmenden öğrenciye, öğrenciden öğ-
retmene doğru olmalıdır.
(Cevap C)
(Cevap A)

1.
4. Deneme Sınavı 15
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

11. Eğitsel oyunlar, özellikle ilköğretim dönemin- 12. Gagne’nin Öğrenme Türleri Sınıflamasında:
de yoğun olarak kullanılabilecek, kart oyun- Zihinsel Beceriler: Bir olay veya durum hak-
ları, bilmeceler, bulmacalar, nesi var nesi yok, kında akıl yürütme ve problem çözmeleri ifa-
kutuplaşma, eşini bul vb. oyunlardan oluşan

www.kozmikoda.com.tr
de eder.
bir tekniktir.
Bilişsel Stratejiler: Bireyin kendi öğrenme,
Eğitsel oyunların yararlı yönleri şunlardır: düşünme, hatırlama sürecini kontrol etmek
• Derse ve konuya karşı ilgiyi artırır. için farklı yöntemler kullanması, problemle-
• Öğrenciye enerjisini boşaltma imkânı ve- re yeni çözümler üretmesidir.
rir. (A seçeneği) Sözel Bilgi: Bir uyarıcıyı isimlendirmek ya da
• Öğrencilerin ilgilerinin sürekliliğini sağ- belirli bir uyarıcıya sözel tepkide bulunmak.
lar. Motor Beceriler: Fiziksel hareketleri hızlı,
• Farklı beceriler kazanılmasını sağlar. (B doğru ve uygun sırada yapmak.
seçeneği) Tutumlar: Bireyin bir olay, nesne ya da şah-
• Tüm öğrencilerde sürece katılma isteği sa yönelik davranımını etkileyen duygular.
uyandırır. Seçenekler incelendiğinde:
• Öğrencilerin yaşam için gerekli bazı rol- Arda: Doğu Anadolu Bölgesi’nin özelliklerini
leri öğrenmesini sağlar. (D seçeneği) söyleme → Sözel Bilgi
www.kozmikoda.com.tr

• Paylaşımı öğrenmeyi sağlar. (E seçene- Aylin: Doğu Anadolu Bölgesi’nin neden bu


ği) özelliklere sahip olduğunu açıklama → Zi-
• Öğrenciyi aktif kılar. hinsel Beceriler

• Öğrenilenlerin pekiştirilmesini ve rahat Cemil: Doğu Anadolu Bölgesi’nin haritasını


bir ortamda tekrar edilmesini sağlar. çizebilme → Psikomotor Beceriler

Oyunlar yetişkinler gibi düşünmeyi sağlamaz. Serdar: Doğu Anadolu bölgesinin volkanik
İlköğretim çağındaki çocuklar Piaget’nin bi- dağlarını kendince “Eceyle Mete Hasandan
lişsel gelişim kuramına göre somut işlemler Kestane Kaçırdılar” (Erciyes, Melendiz, Ha-
döneminde bulunduğu için yetişkin insanlar san, Karacadağ, Karadağ) diye kodlayarak
gibi düşünmezler. öğrenme → Bilişsel Strateji
Görüldüğü gibi verilen davranışlarda tutum
(Cevap C)
ürünü örneği yoktur.

(Cevap D)
www.kozmikoda.com.tr

4. Deneme Sınavı 16
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

13. İyi yapılandırılmış bir problemin “birden faz- 17. Öğrenme stili öğrenenin öğrenme süreçle-
la çözümü yoktur.” Buna göre A, B, D ve E rinde tercih ettiği bireysel, öznel yollardır. Öğ-
seçeneklerindeki özellikler iyi yapılandırılmış renme stili öğrenciler arasındaki en temel bi-
bir problemin özelliği iken C seçeneğindeki reysel farklılıklardan biridir. Derslerinde öğ-

www.kozmikoda.com.tr
özellik değildir. “Problemin çözümüyle ilgili rencilerin öğrenme stillerini dikkate alacak
hipotezleri ileri sürme” aşamasında bazı ge- bir öğretmen öncelikle öğrencilerinin öğren-
çici çözüm yolları akla gelebilir. Ancak daha me stillerini ortaya koymak için gerekli göz-
sonra bunlardan en uygun olanı seçilerek lem ve incelemelerini gerçekleştirmelidir
problemin çözümü açık ve sınırlı bir şekilde
(Cevap A)
belirlenir.

(Cevap C)
18. Gregorc’un öğrenme stili bilgiyi alma, işle-
me, bilgiyi depolama, kodlama, kodlanan bil-
14. Konuların birbirinin ön koşulu olacak biçim- gileri çözme biçim üzerinde görüş bildiren bi-
de aşamalı olarak düzenlenmesi “doğrusal lişsel boyut içinde değerlendirilen bir model-
programlama” yaklaşımının temel özelliğidir. dir. Gregorc kişilerin algılama yeteneklerine
Öğretimde doğrusal programlama ilkelerini göre somut ve soyut algılananlar, ayrıca in-
temele alan yaklaşım ise “tam öğrenme” mo- sanları algıladıkları verileri zihinlerinde dü-
delidir. Ayrıca programlı öğretim uygulama- zenleme yeteneklerine göre de ardışık ve
www.kozmikoda.com.tr

larında da içerik kademeli yaklaşıma göre random olmak üzere ikiye ayırır.
düzenlenir.
(Cevap B)
(Cevap D)

15. Kavram haritaları anlamlı öğrenmeyi destek- 19. İşbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımı öğren-
lemek için kullanılan önemli bir ön örgütleyi- ciler arasında etkileşimi temele almaktadır.
cidir. Kavram haritaları işlenecek yeni konu- İşbirlikli çalışma grupları heterojen olarak
nun başında verilir ve öğrencilerde konuya oluşturulur, grup öğrenmeleri temeldir ancak
ilişkin bilişsel bir yapı oluşturulmasını sağlar. her grup üyesi grup başarısına katkı sunar
Konunun sonunda verilen ve öğrenciler ta- ve bireysel sorumluluğunu üstlenir.
rafından anlamlandırılmadan kopya edilen
(Cevap A)
bir kavram haritası amaca hizmet etmez.

(Cevap C)
www.kozmikoda.com.tr

16. Fen bilgisi öğretmeni Mesut Bey derste fark- 20. Bloom tarafından geliştirilen tam öğrenme
lı uyaranlarla öğrenci davranışlarını pekiştir- yaklaşımına göre okul öğrenmeleri tüm öğ-
memiştir. Diğer seçeneklerde yapılan yorum- renciler tarafından gerçekleştirilebilir. Ön ko-
lar ders sırasında gösterilmiştir. Öğretmenin şul öğrenmeler tamamlanır, öğrencilere öğ-
derste aykırı bir uyarıcı sunması dikkat çek- renmeleri için yeterli fırsat sunulursa tüm öğ-
me süreçlerine hizmet eder, pekiştirme et- renciler program hedeflerini gerçekleştirebi-
kinliği değildir. lirler.

(Cevap B) (Cevap A)

4. Deneme Sınavı 17
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 5 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Öğretmenin sınıf kurallarını oluşturmak için 3. Öğrencinin, öğretim sürecine bizzat katılma-
kullandığı yöntem beyin fırtınasıdır. Beyin fır- sı, okuması, yazması, konuşması, tartışma-
tınası, bir gruba ait öğrencilerin, açık fikirli sı ve bilgiyi geçmiş yaşantılarıyla ilişkilendir-
olarak, bir konu olay veya problem durumu mesi öğretim ilkelerinden yaparak - yaşaya-

www.kozmikoda.com.tr
hakkında düşünmelerini ve mantıklı olup ol- rak (aktiflik) ilkesini temsil eder. Öğretimde
madığı endişesine kapılmadan olabildiğince en büyük yenilik, okulun ağırlık merkezinin
çok sayıda fikir üretmelerini istemek şeklin- öğretmenden öğrenciye geçmesi ve aktiflik
de tanımlanabilir. Beyin fırtınası yüksek dü- (yaparak - yaşayarak öğrenme) ilkesinin ka-
şünme becerilerini geliştirmek, öğrencileri bulü ile başlar. Bu ilkeye göre etkinlikte bu-
analiz, sentez ve değerlendirme düzeyinde- lunan öğrencinin bizzat kendisidir. Öğretmen
ki düşünmelere sevk etmek, duyuşsal hedef- sadece öğrencinin etkinliklerini koordine
leri gerçekleştirmek, hayal gücünü canlan- eden, öğrenmeleri denetleyen, öğrenmeyi
dırmak, üretkenliği artırmak, problem çözme öğreten ve öğrenmeyi kılavuzlayan rehber
sürecini kolaylaştırmak amaçlı çalışmalarda konumundadır. Yaparak - yaşayarak öğren-
kullanılabilir. Beyin fırtınası tekniğinde öğret- me ilkesi öğrencinin okulda öğrendiklerini
men, öğrencilerden aklına gelen tüm fikirle- okul dışındaki etkinliklerde de kullanabilece-
rini özgürce ifade etmeleri istemeli, fikirlerin- ği şekilde yürütülmesi esasına dayanır.
den dolayı kimsenin eleştirilmeyeceğini vur- Aktiflik ilkesinin geçerli olduğu öğrenme ya-
gulamalıdır. şantılarında öğrencilere sadece bilgi ve be-
www.kozmikoda.com.tr

(Cevap A) ceri vermekle yetinilmez, onların bu bilgi ve


becerileri hayatlarının diğer cephelerinde kar-
şılarına çıkabilecek problem durumlarının çö-
zümüne uygulayabilecekleri fırsatlarda yara-
tılır.

(Cevap A)

4. Buluş yoluyla öğretim stratejisinin planlan-


ması ve yürütülmesi yapılacak işlemler, sı-
rasıyla:
2. Öğretmenin kullandığı teknik “örnek olay”dır.
Örnek olayı, gerçek hayatta karşı karşıya ka- • Öğrenciye kazandırılacak hedef - davra-
lınan problemlerin sınıf ortamına getirilerek nışlar belirlenir.
çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanması- • Öğrenme konularıyla ilgili somut örnek
dır. Buluş yoluyla öğretme yaklaşımında ve ve durumları ve örnek olmayan durum-
kavrama düzeyinde kazandırılacak bilişsel ları belirlenir.
davranışların kazandırılmasında kullanılan
www.kozmikoda.com.tr

• Örnekler kolaydan zora doğru sıralanır.


bir tekniktir. Öğrencilere bir beceri ya da ko-
• Örnekler öğrencilere sunulur.
nu hakkında yeterlilik kazandırmak ve uygu-
lama yaptırmak amacıyla kullanılır. Öğrenci • Öğrencilerin sözlü ve sözsüz uyaranlar-
merkezli bir tekniktir. Bu teknikle öğrenciler la derse katılımları sağlanır.
bildiklerini ve kavradıklarını gerçek bir duru- • Öğrencilere sorular, ipuçları, yönergeler
ma uygulama şansına sahip olurlar. Problem yöneltilerek ilke ve genellemelere ulaş-
çözme ve analiz etme becerileri gelişir. maları sağlanır.

(Cevap E) (Cevap E)

5. Deneme Sınavı 18
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

5. İş birlikli öğrenmede öğrencilere kazandırıl- 8. Programlı öğretim, öğrencinin kendi başına


mak istenen temel beceri grupla çalışmadır. ve kendi hızıyla öğrenme etkinliğini gerçek-
Ayrıca etkili iletişim becerisi, başkalarının dü- leştirdiği yöntemdir. Programlı öğretimde bil-
şüncelerine saygı gösterme, çok yönlü dü- ginin modüler yapıda ve anlamlı olarak kü-

www.kozmikoda.com.tr
şünme ve olumlu bağımlılık yer alır. Ancak çük parçalara ayrıştırılarak belli bir sırayla
benmerkezci düşünme iş birlikli öğrenmede öğrencinin öğrenmesi amaçlanmaktadır. Öğ-
yer almaz. İş birlikli öğrenmede gruptaki her retilecek içerik mümkün olduğu kadar küçük
üye diğer üyeler başarmadan kendisinin de parçalara ayrılarak öğrenciye sunulmakta-
başarılı olamayacağını bilir. Bu nedenle di- dır. “Adım” ya da “madde” olarak isimlendi-
ğer arkadaşlarının öğrenmesine yardımcı rilen bu küçük bilgi parçaları basitten karma-
olur. Sonunda elde edilen başarı tek tek bi- şığa doğru sıralanır. Öğrencinin ilerlemesi
reylerin katkısıyla elde edilmiş grup başarı- küçük adımlarla olmaktadır.
sıdır.
(Cevap D)
İstasyon tekniği, öğrencilerde iş birliği, yara-
tıcılık, başlanmış bir işe katkı getirme ya da
işi bitirme, katılımdan keyif alma, özel yete-
nekleri ortaya çıkarma ve üretme özellikleri-
ni geliştirir. Çekingen öğrencilerin sürece ak-
tif olarak katılmalarını sağlar.
www.kozmikoda.com.tr

(Cevap A)

6. Melih Öğretmen, problem çözmenin bilimsel


aşamalarını kullanmaktan söz etmektedir.
Öğretmenin belirttiği hedefleri gerçekleştir-
9. Öğretmen soru yanıt tekniğini kullanırken
mede kullanılabilecek en uygun yöntem
“sorduğu sorulara doğru yanıt verenlere ar-
“araştırma” yaklaşımıdır.
tı, yanlış yanıt verenlere eksi verirse” bu tek-
(Cevap B) niği etkili kullanmamış olur. Öğretmen doğ-
ru veren öğrencilerin cevabını “iyi”, “doğru”
“tamam” gibi sözlerle pekiştirmeli, yanlış ya
7. Sunuş yoluyla öğretim stratejisinde ders ilke da eksik cevap veren öğrencilerin de sınıf
ve genellemelerin sunulması ile başlar. Öğ- karşısında utanmasına neden olacak davra-
retmen ilke ve genellemeleri bir ön organize nışlardan ve sözlerden kaçınmalıdır. Öğret-
edici yardımıyla öğrencilere sunar. Bu aşa- men öğrencilerin cevaplarındaki eksiklikleri
mada görsel unsurlardan yararlanmak öğ- kendisi tamamlamalı ya da doğru cevapla-
www.kozmikoda.com.tr

renmeleri desteklemek açısından etkilidir. Bu rın verilmesi için ipuçları kullanılmalı ya da


aşamada daha çok kavram haritaları verile- yan sorular sorulmalıdır. Yanlış cevap veren
rek ilke ve genellemeler verilir. Kavram hari- öğrencilere eksi verme, onunla alay etme,
taları ile konunun kavramsal ağı, kavramlar azarlama gibi davranışlar öğrencinin derse
arasındaki ilişkiler ortaya konabilir. Kavram ilgisini ve kendine güvenini azaltacağından
haritaları şematik unsurların ağırlıklı olarak dolayı bu tür davranışlardan kaçınmak gere-
kullanıldığı görsellerdir. kir.

(Cevap A (Cevap A)

5. Deneme Sınavı 19
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

10. Yansıtıcı düşünme bireyin öğretme ya da öğ- 12. Örgütleme stratejisi bireylerin anlamasını ko-
renme yöntemi ve düzeyine ilişkin olumlu ve laylaştırmak için gruplama, çizelgelendirme,
olumsuz durumları ortaya çıkartmaya ve so- tablolaştırma ve kümelemeden faydalanarak
runları çözmeye yönelik düşünme süreci ola- benzer ve farklı özellikleri sınıflama ve sıra-

www.kozmikoda.com.tr
rak tanımlanmaktadır. lamayı ifade eder. Anlamlandırma stratejisi
Yansıtıcı düşünen bireyler; eski öğrenmeler ile yeni öğrenmeler arasın-
da ilişki kurarak anlamlı öğrenmeyi gerçek-
• Sorgulama becerisine sahiptirler.
leştirmektir.
• Açık fikirlidirler.
(Cevap C)
• Bireysel ve bağımsızdırlar.
• Her konuda soru sorarlar.
• Sürekli öz eleştiri yaparlar.
• Eksikliklerini ya da olumsuz davranışla-
rı görürler. Kendi fikirlerinde ısrar etmez-
ler.
Soruda verilen öğretmen yansıtıcı düşünen
bireyin özelliklerini göstermiştir.

(Cevap E)
www.kozmikoda.com.tr

13. Mikroöğretim, kısa bir öğretim süresinde, az


11. Şevval Öğretmen’in işlediği derste belirledi- bir öğrenci sayısı ve az bir konu ile yapılan
ği amacına ulaşamamasında öncelikli sebep, küçültülmüş ve yoğunlaştırılmış bir öğretim
kullandığı öğretim tekniği olan konuşma hal- deneyidir. Mikroöğretimde, yüz yüze eğitimin
kasının belirlediği amaca uygun olmaması- gerçekleştirilmesi için kontrollü bir ortamda
dır. Eleştirel düşünce öğrencinin olayları sor- uygulama yapılır. Özellikle beceri kazandır-
gulaması, incelemesi ve araştırması ile elde mada son derece etkilidir. Başarısızlık tehli-
ettiği verileri önceden belirlediği kriterlerle kesinin düşük, öğretme yeteneği olanakları-
karşılaştırarak değerlendirmesine dayanır. nın yüksek olduğu yapay ortamlarda (dona-
Bir düşünceyi veya hipotezi deliller ve ispat- nımı tam laboratuvarlarda) öğretim yapılır.
lar kullanarak savunma ve bu delillere daya- Soruda yüzücünün belirlenen stilde yüzme-
www.kozmikoda.com.tr

narak açıklamaya çalışmadır. Konuşma hal- si için planlama yapılır, planlanan çalışma
kası yöntemi eleştirel düşünce becerisi ka- uygulanır, uygulanırken kayıt altına alınır ve
zandırmada ve argümantasyon becerisi ge- kayıt izlenir. Kayıtın izlenmesi sırasında ki-
liştirmede yeterli bir teknik değildir. Konuş- şinin kendisi de hatalarını görür. Düzeltilen
ma halkasının en verimli şekilde kullanılaca- hatalardan sonra tekrar planlanır ve tekrar
ğı alanlardan biri de “Empatik Düşünme Be- uygulanır. Böylece kişi nerede hata yaptığı-
cerisi” kazandırmasıdır. nı görür ve düzeltir.

(Cevap E) (Cevap E)

5.
1. Deneme Sınavı 20
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

14. Çoklu zekâ kuramı; 16. Çağdaş eğitimin en önemli ilkelerinden biri
• Zekânın tek bir boyutta olmadığını, ak- de demokrasidir. Eğitim süreçlerinde özellik-
sine her bireyin farklı derecelerde, çeşit- le cinsiyete yönelik kalıp yargıları ortadan
kaldırmaya yönelik karma gruplar oluşturmak

www.kozmikoda.com.tr
li zekâlara sahip olduğunu öne sürer.
ve öğrencilere sorumluluklar verirken cinsi-
• Bu kuramın temel ilkelerini yaratıcı bi-
yete yönelik kalıp yargılardan uzak durmak
çimde kullanıp, her öğrencinin bireysel
gerekir.
farklılıklarına değer veren ve bunları güç-
lendiren programlar hazırlayabilmeleri (Cevap C)
için olanak sağlar.
• Bütün çocuklar bu zekâ türlerine çeşitli
düzeylerde sahip olarak doğarlar, bu
zekâ türlerinden bazılarına daha çok eği-
limleri olabilir.
Zekâ türleri çeşitli yöntemlerle geliştirilebilir.
Sözel - Dilsel zekâ
Mantıksal - Matematiksel zekâ
17. Araştırma inceleme yoluyla öğretim strateji-
Görsel - Uzamsal zekâ si bilimsel problem çözme basamaklarını te-
www.kozmikoda.com.tr

Müzikal - Ritmik zekâ mele almaktadır. Bu strateji ile öğrenciler


Bedensel - Duyudevinimsel zekâ günlük yaşamda karşılaşabileceği sorunlara
bir bilim adamı gibi yaklaşıp, sorunun neden-
Kişilerarası - Sosyal zekâ
lerini analiz ederek, çözüm önerileri geliştirir
İçsel - Öze dönük zekâ
ve sorunu çözerler.
Doğacı - Doğa zekâsı
(Cevap C)
Çoklu zekâ kuramının okullarda öğretmen-
ler tarafından uygulanması çocukların üstün
olan yönlerini ortaya çıkaracak ve bu yönle-
rini geliştirip kuvvetlendirmelerini sağlaya-
caktır. Ayrıca sınıfta kendilerine sağlanan or-
tamlarla diğer zekâ türleri de gelişecektir. Bu-
nun içinde çoklu ortamlar en çok çoklu zekâ
kuramında kullanılır.
18. Sınıfta istenmeyen davranışlardan biri olan
(Cevap B) öğrencilerin kendi aralarında ders dışı ko-
nuşmaları çoğunlukla öğrencilerin sıkılma-
www.kozmikoda.com.tr

sından kaynaklanmaktadır. Öğrenciler bir iş-


le meşgul olmadıklarında istenmeyen dav-
15. Konuyla ilgili uzman bir grubun konunun fark- ranış gösterebilirler. Örnekteki durumda is-
lı yönlerini izleyici grup önünde tartışmaları- tenmeyen davranışın nedeni öğrencilerin boş
na dayanan tartışma tekniği paneldir. Dinle- kalmalarıdır. Bu sebepten dolayı öğretmenin
yiciler tartışma sonunda katılımcılara soru- öğrencilere bir görev vermesi uygun olacak-
lar yöneltebilir. tır.

(Cevap A) (Cevap E)

5. Deneme Sınavı 21
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

19. Problem davranışları ortadan kaldırmak için


öncelikli olarak davranışın nedenleri araştı-
rılmalıdır. Farklı sorunlardan kaynaklanan
davranış problemleri için farklı çözüm yolla-

www.kozmikoda.com.tr
rının gerektiği unutulmamalıdır. Yukarıdaki
örnekte Mert’in davranış problemleri gelişim-
sel gerilik, ailevi problemler, sağlık sorunla-
rı gibi pek çok farklı nedenden kaynaklana-
bilir.

(Cevap C)

www.kozmikoda.com.tr
www.kozmikoda.com.tr

20. Sınıfta gerçekleşen pek çok olay önceden


kestirilemez niteliktedir. Bu sınıfın öngörüle-
mezlik boyutu ile ilgilidir. Pek çok olay çoğun-
lukla ilk kez gerçekleşir.

(Cevap D)

5. Deneme Sınavı 22
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 6 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Arda, verdiği yanıtla konunun farklı boyutla- 3. Kamuran Öğretmen’in depremle ilgili uygu-
rını ele almıştır. Eleştirel düşünme tek taraf- lamalar yaptırması öğretim ilkelerinden “ya-
lı düşünme yerine durumu çok yönlü olarak şama yakınlık” ilkesini kullandığını göster-
ele almayı gerektirir. mektedir. Yaşama yakınlık ilkesi, öğrenciye

www.kozmikoda.com.tr
hayata kolaylıkla ve başarı ile uyum sağla-
(Cevap B)
yabilmesi için hayatta karşılaşacağı durum-
larda ihtiyaç duyacağı bilgiler verilmesidir.
Okulun görevi öğrencileri hayata hazırlamak-
tır. Ders konuları, sorular, örnekler yakın çev-
reden ve hayattan alınmalı ve bunların ha-
yati değeri olmalıdır. Okul hayatın bir parça-
sı olmalıdır.

(Cevap C)
www.kozmikoda.com.tr

4. Basamaklı öğretimde C basamağı bilgi dü-


zeyidir. B düzeyi kavrama ve uygulamayı
kapsar. A düzeyinde analiz, sentez ve değer-
lendirme kazanımları gerçekleştirmeye yö-
nelik etkinlikler düzenlenir. III. basamakta B
2. Öğrencilerin sahip olması gereken nitelikler
düzeyi anlama-gözlem yani kavrama basa-
sürecin başlangıcında “öz düzenleme”, sü-
mağı ile ilişkilendirildiği için yanlıştır.
reç devam ederken “metabiliş”tir. Zimmer-
man’a göre öz düzenleme, öğrencilerin biliş (Cevap C)
üstü, güdü ve davranış açısından kendi öğ-
renme süreçlerine aktif olarak katılma dere-
cesiyle ilgilidir. Öz düzenleme öğrencinin ken-
di öğrenmelerini düzenlemesi, yönlendirme-
si ve değerlendirmesini kapsamaktadır. Öğ-
renci bu süreçte öğrenmesi ile ilgili kararlar
alır ve öğrenme görevini planlar. Nasıl öğre-
neyim? Hangi stratejileri kullanayım? Zama-
www.kozmikoda.com.tr

nı nasıl düzenleyeyim? Soruları öğrenme gö- 5. Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı öğrencile-
revinin planlanması ve dolayısıyla da öz dü- rin bir problem durumu üzerinde araştırma
zenlemeyi gerektirir. Metabiliş ise öğrenenin yaparak öğrenmelerine dayanır. Proje süre-
öğrenme sürecinin farkında olması, sürecin cinde öğrenci çözüm için farklı bilgi kaynak-
bileşenlerini anlamlandırması ile ilgilidir. Te- larını kullanır. Proje sürecini raporlaştırır ve
melde nasıl öğreniyorum? sorusu metabiliş- ortaya çıkan ürünü sınıfla paylaşmak için su-
sel strateji ile cevap bulur. nu hazırlar.

(Cevap A) (Cevap C)

1.
6. Deneme Sınavı 23
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

6. Akran öğretimi, verilen bir konuyu öğrencile- 7. Cuma Öğretmen’in öğrenme öğretme süre-
rin başka öğrencilere öğretmesidir. Bu tek- cinde bilgiyi aktarımdan çok bilgiye ulaşma
nik, farklı biçimlerde-öğrencinin öğrenciye yollarını gösteren bir öğretmen olması ve öğ-
öğretmesinin yanı sıra öğrencinin çocuklara renciyi etkin kılması onun “aktif öğrenme” ku-

www.kozmikoda.com.tr
öğretmesi, öğretmen olmayan yetişkinlerin ramını benimsediğini göstermektedir. Aktif
yetişkinlere öğretmesi ve çocukların çocuk- öğrenme; eğitim ve öğretim ortamlarını öğ-
lara öğretmesi gibi kullanılabilir. Ancak her rencilerin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerinin geliş-
durumda öğretmenin öğretim etkinliğini dü- tirilmesini destekleyen, zihinsel düşünme po-
zenlemesi gerekmektedir. Akran öğretimi, tansiyellerinin gelişiminin hedeflendiği ku-
önemli olan konuları pekiştirmek ve eleştirel rumlar hâline dönüştürmeyi amaçlamakta-
düşünme becerilerini geliştirmek için kulla- dır. Bu yaklaşımla öğrenciler pasif alıcı ol-
nılır. Akran öğretimi yoluyla öğrenciler bilgi, maktan kurtulur ve kendileri öğrenerek ya-
düşünce deneyimlerini paylaşırlar. Öğrenme şamlarını şekillendirmeye çalışırlar.
sürecinde öğrenciler bilgiyi öğrenmeye odak-
(Cevap A)
lanmalarının yanı sıra birbirlerine duygusal
açıdan destek verirler. Bu teknik, öğrencile-
rin öğrenme düzeylerinin farklı olduğu du-
rumlarda oldukça etkilidir. Öğretme işi aynı
8. Uzaktan eğitim sürecinde fiziksel olarak ay-
sınıfta olan öğrencilerle gerçekleştirildiği için
rı mekânlarda bulanan kişilere zaman zaman
www.kozmikoda.com.tr

uygulanması kolaydır.
etkileşimli ortam sağlamak amaçlanır. İnter-
Akran öğretiminin yararları şunlardır:
net yukarıda verilen durumda öğretici, öğ-
• Okul içindeki öğrenme seviyesini artırır. renci ve içeriği bir araya getiren sistemdir. İn-
• Öğrenciler arasında rekabetin yerine iş ternet teknolojisi sayesinde birey eğitimini eş
birliğini artırır. zamanlı bir şekilde yürütebilir. Ayrıca sade-

• Akademik becerilerin öğretiminde, sos- ce bireysel basılı kaynaklardan bilgi edinme-

yal davranışların kazanımında, benlik ye dayanan açıköğretim sistemi de uzaktan

saygılarında, okula ilişkin tutumlarında eğitim kapsamında yer almaktadır.

ve sınıf içi disiplinde faydalar sağlar. (Cevap D)

(Cevap B)
www.kozmikoda.com.tr

9. Karşılıklı sorgulama tekniği iş birlikli bir grup


çalışması anlayışında grup üyelerinin birbir-
lerine sorular sormalarına dayanmaktadır.
Bu teknik özellikle öğrencilerin eleştirel dü-
şünme becerilerinin geliştirilmesinde olduk-
ça etkilidir. Öğrenci konunun farklı bölümle-
rine ilişkin bakış açıları kazanır.

(Cevap C)

6. Deneme Sınavı 24
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

10. Parçada anlatılan etkinlik eğitim durumları- 12. Verilen ilkeler programlı öğretimin temelini
nın “sonuç etkinlikleri” aşaması ile ilgilidir. oluşturur. Programlı öğretim, ünlü psikolog
Bu bölümde bir ders ya da ünite işlendikten Skinner’in pekiştirme ilkeleri esas alınarak
sonra yapılması planlanan etkinlikler yer al- ortaya atılmış bir modeldir. Programlı öğre-

www.kozmikoda.com.tr
maktadır. Bu etkinlikler daha çok son özet, tim temelde öğretimin bireyselleştirilmesi ve
tekrar güdüleme, tartışma soruları, gezi, göz- hatanın en aza indirilmesi gibi iki önemli ye-
lem, deney, özet çıkarma gibi bilinen ve öğ- nilik getirmektedir.
renilen konulardan hareketle bilinmeyeni bul- Programlı öğretim öğrencinin öğrenme sü-
maya yönelik olabilir. recine etkin katılmasını, bireysel öğrenme
(Cevap C) hızına göre ilerleme kaydetmesini ve öğren-
me sonucunun anında kontrol edilmesini sağ-
layan bir öğretme-öğrenme modelidir.
Programlı Öğretim İlkeleri
Küçük adımlar ilkesi: İçeriğin küçük parçalar
yani öğrenme birimleri hâlinde sunulmasıdır.
Kademeli ilerleme ilkesi: Sunulan bilgi basit-
ten karmaşığa, kolaydan zora ve somuttan
soyuta doğru bir sıra içinde birbirini tamam-
www.kozmikoda.com.tr

layacak şekilde sunulur.


Etkin katılım ilkesi: Öğrenci programlı öğre-
tim materyali ile sürekli etkileşim içerisinde
olmaktadır. Öğrenciye her küçük adımda bir
11. Buluş yoluyla öğretme stratejisi, öğrencilerin bilgi sunulduktan sonra sorulara yer verilir.
kendi etkinliklerine ve gözlemlerine dayalı Öğrencinin etkin katılımı bu sorularla sağla-
olarak yargıya varmasını teşvik edici bir öğ- nır.
retme yaklaşımına yöneliktir. Öğretmenin gö- Bireysel hız ilkesi: Her öğrenci herhangi bir
revi, öğrencilerin kendi çabasıyla öğrenme- gruba bağlı olmaksızın, zamanı kendine gö-
sini gerçekleştirebileceği bir ortam oluştur- re ayarlayarak bireysel yetenekleri ölçüsün-
maktır. Bu stratejide öğrenci ilkelere, genel- de ilerleyebilmektedir.
lemelere kendi çabasıyla ulaşacaktır. Buluş
(Cevap A)
yoluyla öğretmede, öğretmen sınıfa yeterin-
ce örnek sunabilmelidir. Örneklerin seçimin-
de ve düzenlenmesinde dikkat edilmesi ge-
reken en önemli husus örneklerin; öğrenci-
www.kozmikoda.com.tr

leri etkin düşünmeye yönlendirmesi ve bulu-


şa ulaşmalarını sağlamasıdır. Öğrenciler ör-
nekler üzerinde kafa yorabilmeli; konunun
yapısını çözümleyebilmeli; görüş ve düşün-
celer arasındaki temel ilişkileri, ilkeleri, özel-
likleri keşfedebilmeli; benzer sorunları çöz-
mek için güdülenmeli ve yönlendirmelidir.

(Cevap A)

6. Deneme Sınavı 25
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

13. Anlamlı öğrenme, öğrenilen konunun ilişkili 14. Bir tekniğinin öğretimi fakirleştirmesi veya
konu ve kavramlar ile bağ kurulduğu, öğre- zenginleştirmesi, öğretim ortamına dâhil et-
nenin önceki bilgileri ile yeni bilgi ve kavram- tiği duyu organlarıyla, duyu organları da Da-
lar arasında bağ kurularak konunun bir bü- le’nin yaşantı konisini akla getirmektedir. Da-

www.kozmikoda.com.tr
tünlük içinde anlamlı olarak öğrenildiği öğ- le’ye göre bilgisayar destekli öğretim anla-
renmelerdir. Anlamlı öğrenme kuramı, Ausu- tımdan, gezi tartışmadan, rol oynama sokrat
bel tarafından geliştirilmiştir. Anlamlı öğren- seminerinden ve uzaktan öğretim eleştirel
me yaklaşımda, bilgilerin öğrenciye sunula- okumadan daha fazla uyaranını öğretimde
rak kazandırılması esas alınır. işe koşmaktadır. Ancak E seçeneğinde yer
Anlamlı öğrenme yaklaşımının etkili biçimde alan ifade yanlıştır, doğrusu benzetim gös-
öğretilmesinde şu özelliklere yer alır: teriden daha fazla uyaranı devreye sokmak-
tadır olacaktı.
• Anlamlı öğrenme, öğrenci ile öğretmen
arasında çok fazla etkileşim gerektirir. (Cevap E)

• Bu yolla öğretimde ağırlık, anlatım ve ko-


nuşma olmasına rağmen bol örnek kul-
lanılır. Açıklamalar görsel araçlarla ve çi- 15. Gösterip - yaptırma psikomotor becerilerin
zimlerle desteklenir. kazandırılmasında en etkili yoldur. Öncelik-
le işin/becerinin uzman kişi tarafından öğren-
• Genelden özele (tümdengelim) düşün-
ciler önünde sergilenmesi yapılır. Daha son-
www.kozmikoda.com.tr

me yolu kullanır. Genel ilke ve kavram-


ra öğrenciler beceriyi tekrarlarla uygulama
lar önce verilir. Ayrıntılar buna bağlı ola-
fırsatı bulur.
rak açıklanır veya gruplanır. Konular par-
çadan bütüne değil, bütünden parçaya (Cevap D)
doğru sunulur.
• Anlamlı öğrenme bir mantıki sıra içinde
gerçekleştirilir. Açıklanacak konunun, bir 16. Deney ve araştırma süreçlerinde kullanılabi-
bütünlük içinde kendisini oluşturan öge- len V diyagramı ile ele alınan problem duru-
lerin birbirleriyle olan ilişkilerinin görüle- mu sistematik ve derinlemesine incelenir. Çi-
cek şekilde sıralanması ve işlenmesi ge- zilen V harfinin sol kısmına planlama basa-
rekir. makları, ortasına temel soru ve sağ kısmına

(Cevap C) da değerlendirme basamakları yerleştirilir.


Problem çözümü için veri toplama, toplanan
verileri analiz etme, çözüme ulaşma ve elde
edilen çözümü kullanma süreçleri sırayla iz-
lenir.
www.kozmikoda.com.tr

(Cevap D)

17. Konuşma halkası özellikle empatik düşün-


me becerileri olmak üzere öğrencilere de-
mokratik değer ve tutumların kazandırılma-
sında oldukça önemlidir.

(Cevap C)

6. Deneme Sınavı 26
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

18. Altı şapkalı düşünme tekniğine göre yeşil


şapka yeni fikirler, üreticilik ve yaratıcılığı
temsil eder. Yeni bir yol açma yeşil şapka için
uygundur. Siyah şapka olumsuzluklar ve de-

www.kozmikoda.com.tr
zavantajları yansıtır. II numaralı ifade siyah
şapkaya uygundur. Kırmızı şapka tutkuları,
duyguları ve sezgileri temsil eder. III numa-
ralı düşünce kırmızı şapka için uygundur.

(Cevap B)

19. TGA yöntemini geliştiren araştırmacılar öğ-


rencilerin üç görevi gerçekleştirmelerinin ge-
rektiğini belirterek anlamayı sorgulamakta-
www.kozmikoda.com.tr

dır. Yöntemin uygulanmasında; seçilen ör-


nek ilk önce öğrenciye teorik olarak açıkla-
nır, anlatılanlarla ilgili bir tahminde bulunma-
sı istenir. En son olarak örnek, öğrencinin
gözü önünde gerçekleştirilir ve gözlem yap-
ması istenir. Gözlem bittikten sonra, önceki
tahmini ile gözlemleri arasındaki benzerlik
veya farklılığı açıklaması istenir.

(Cevap A)
www.kozmikoda.com.tr

20. Duvar rengi için her zaman açık renk tonla-


rı tercih edilmelidir. İlköğretim yıllarında sı-
cak renk tonları ortaöğretimde ise sakinlik ve
dinginlik için mavi tonları tercih edilmelidir.

(Cevap C)

6. Deneme Sınavı 27
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 7 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Eğer bir öğretim yöntem/tekniği her hangi bir 4. Kavram karikatür, öğrencilerin sahip olduk-
sebepten dolayı işe yaramamış ise ve öğre- ları bilgileri ve kavram yanılgılarını ortaya çı-
tim devam edecekse öğretmenin ikinci kez karmak amacıyla karikatürize edilmiş insan,
aynı yönteme ısrar etmesi yanlıştır. Bunun hayvan ve bitki figürlerinden yararlanılması-

www.kozmikoda.com.tr
yerine ilk yapması gereken farklı bir yöntem- na dayalı bir tekniktir.
le dersini işlemeye devam etmesidir. Örne- Kavram karikatürde iki ya da daha fazla ka-
ğin soru cevap tekniği ile işlenen bir derste rakterin günlük yaşamda karşılaşılan bir olay
öğrenciler artık sorulara cevap veremiyorsa hakkında karşılıklı soruları ya da fikirleri, ko-
tekniği kullanmaya ısrar etmek yanlış olur nuşma balonları biçiminde sunulmaktadır.
bunun yerine anlatım tekniği ile devam doğ-
Öğrencilerde Yanlış Kavramların Tespit Edil-
ru olacaktır. Uygulanan diğer teknikler de işe
mesi İçin Kullanılan Yöntemler:
yaramıyorsa o zaman da içeriğinin öğrenci
• Kavram Haritaları,
düzeyine uygunluğu kontrol edilmelidir.
• Kavramsal Karikatürler
(Cevap B)
• Tahmin, gözlem, açıklama (TGA),
• Olaylar ve durumlar hakkında mülâkat,
• Kavramlar hakkında mülâkat,
• Çizimler,
2. Eleştirel düşünme olay, olgu ve kavramları
www.kozmikoda.com.tr

• Kelime ilişkilendirme,
kuşkucu, sorgulayıcı bir yaklaşımla incele-
yip yorumlamayı gerektirir. Bunun temelinde • Talih çizgileri,
de bireyin kendi bildiklerine ilişkin gerçekçi • Teşhis testleri
bir biçimde yaklaşması yatmaktadır. Öğrencilerde Yanlış Kavramların Giderilme-
(Cevap B) si İçin Kullanılan Yöntemler:
• Kavram Haritaları
• Kavramsal Karikatürler
• Benzetme (Analoji) Yöntemi
3. Düşün - eşleş - paylaş, sınıfta öğrencilerin
• Kavramsal Değişim Modeli
bir konu, soru ya da sorun üzerinde önce bi-
• Anlam Çözümle Tabloları (AÇT)
reysel olarak düşünmeleri, ardından bu dü-
şüncelerini ikişerli ve karşılıklı olarak tartış- • Rehber Materyaller
maları ve daha sonra da ikili olarak birlikte • Çalışma Yaprakları
hazırladıkları yanıtlarını tüm öğrencilerle pay-
(Cevap E)
laşmaları biçiminde uygulanan bir tekniktir.
www.kozmikoda.com.tr

Bu teknikle, öğrencilerin derse katılmaları ve


bilgiyi kullanmaları üst düzeyde sağlanabilir. 5. Bir ders planı giriş, gelişme ve sonuç (değer-
Öğrenciler bu tekniği kullanarak birbirlerin- lendirme) bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş
den öğrenme ve kendi düşüncelerini dene- etkinliklerinde dikkat, güdüleme, hedeften
me olanağı bulurlar. Ayrıca bu teknik öğren- haberdar etme, ön koşul öğrenmeleri hatır-
cilerin kendilerine olan güvenlerinin artması- latma yer alır. Dikkat öğrencilerinin ilgilerinin
na da yardım eder. konuya çekilmesidir.

(Cevap C) (Cevap B)

7. Deneme Sınavı 28
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

6. Beyin fırtınası uygulamasını tartışmadan ön- 7. Sertaç Öğretmen öğrencilerinin fikirlerini ge-
ce, tartışma sırasında ve tartışmadan sonra liştirmelerini ve grup içerisinde rahat bir bi-
olmak üzere üçe ayıran soruda yanlış bilgi- çimde kendilerini ifade etmelerini sağlamak
leri sıraladığımızda; için öncelikle “görüş geliştirme ve konuşma

www.kozmikoda.com.tr
IV. Kimin, ne hakkında konuşması gerekti- halkası” tekniklerini kullanmalıdır. Görüş ge-
ği hatırlatılır. Beyin fırtınası açısından liştirme tekniği, her bireyin bireysel olarak
yanlıştır. Çünkü öğretmen kimseye fikir görüşünü, görüşünün gerekçelerini savun-
ve görüş dikte edemez. duğu, isterse görüşünü geliştirdiği bir teknik-
tir. Ancak bu teknikte kullanılan önermelerin
V. Sınıfta olumsuz eleştiriye izin verilmez,
mutlaka geçerli sayılabilecek zıt bakış açıla-
fakat olumlu eleştirilerle öğrenciler cesa-
rı içermesi gerekir. Konuşma halkası tekniği
retlendirilir. Beyin fırtınası açısından yan-
öğrencilerin, öğretmen tarafından belirlenen
lıştır. Çünkü beyin fırtınasında olumlu da
bir problem, olay ya da kavram hakkında gö-
olumsuz da eleştiriye yer verilmemesi
rüşlerini belirttikleri tekniktir. Görüş geliştir-
gerekir. Eleştiri fikrin orijinalliğini, görüş
me tekniğinden farklı olarak oturarak yapı-
de yaratıcılığı engeller.
lan bu teknikte öğrenciler sırayla konuşurlar.
VI. Orijinal fikirler ortaya çıkması için öğren-
ciler arası çağrışıma izin verilmez. Be- (Cevap B)

yin fırtınası açısından yanlıştır. Çünkü


çağrışım birbirinden esinlenmektir. Bu
www.kozmikoda.com.tr

esinlenmeler sayesinde tartışmanın fi- 8. Öğretmenin amaçlarına ulaşabilmesi için en


kirsel niteliği de, niceliği de artar. Beyin uygun teknik “kollegyum”dur. Panele benze-
fırtınası bir tür serbest çağrışım tekniği- yen bir tekniktir. Ancak panelden farklı ola-
dir. rak bu teknikte birincisi kaynak kişilerden,
ikincisi öğrencilerden oluşan iki grup vardır.
VIII. İzleyiciler tartışma sırasında değil, tar-
Dinleyici ve konuşmacının (uzmanların) eği-
tışma sonunda fikirlerini söylerler. Beyin
tici koşullarda tartışmaya katıldığı ve işbirli-
fırtınası açısından yanlıştır. Çünkü Be-
ği yaptığı bir tekniktir. Uzman kişilerin açık-
yin fırtınasında izleyici yer almaz. İzleyi-
lamaları öğrencilerin sorun ve ihtiyaçlarına
ci olursa tekniğin, yaratıcılık için rahat
yöneliktir. Bu teknik öğrencilerin özgüvenle-
ortamı zedelenebilir.
rinin artmasını, bilgiyi birinci kaynaktan al-
X. Tahtaya yazılı olan fikirlerin kime ait ol-
malarını ve etkin katılımlarını sağlar.
duğu belirtildiği için bireylerde değerlen-
dirilebilir. Beyin fırtınası açısından yan- (Cevap D)
lıştır. Çünkü beyin fırtınasının sonunda
kişiler değil, fikirler değerlendirilir. Hem
www.kozmikoda.com.tr

isim isim kimin ne dediği yazılırsa yine 9. Balık kılçığı diyagramı olayların neden - so-
yaratıcı düşünce için kurulmuş ortam ze- nuç ilişkilerinin öğretilmesinde kullanılabile-
delenebilir. cek bir öğretim tekniğidir. Kılçığın omurgası

(Cevap B) olayı, bir bölümü nedenleri, diğer bölümü de


sonuçları için kullanılır. Öğrencilerin etkin ka-
tılımıyla oluşturulacak bir balık kılçığı kalıcı
ve anlamlı öğrenmeleri sağlar.

(Cevap E)

7. Deneme Sınavı 29
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

10. Soru metninde özellikleri verilen yöntem “rol 13. Sunuş yoluyla öğretim öğretmen etkinliğine
oynama”dır. Rol oynama yönteminin amacı, dayanan bir öğretim stratejisidir. Öğretmen
öğrencilerin çeşitli bireysel ve sosyal konu- anlamlı öğrenmeleri sağlamak için içeriği uy-
larda görüşlerini ve duygularını anlamaları- gun biçimde düzenler ve öğrencilere sunar.

www.kozmikoda.com.tr
na yardımcı olmak yani empati (duygudaş- Eğer süreçte öğrencilerden geri bildirim alın-
lık) yetisini geliştirmektir. Rol oynama tekni- mazsa yanlış öğrenmeler, kavram yanılgıla-
ği öğrencilerin aktif katılımını sağlar. Öğren- rı gerçekleşebilir. Bu yüzden süreç içerisin-
cilerin güven duygusunu ve iletişim beceri- de öğrencilere sıkça söz vermek, sorularla
lerini geliştirir. öğrenme düzeylerini kontrol etmek gerekir.

(Cevap C) (Cevap B)

14. Öğrenci merkezli öğretim, öğretimin odağı-


na öğrencinin yerleştirildiği bir öğretme yak-
laşımıdır. Bu yaklaşımda öğretimde her şey-
den önce öğrencilerin gereksinimleri, ilgileri
ve yetenekleri ve öğrenme stilleri göz önüne
alınır. Öğretim bunlar üzerine kurulur. Öğren-
ci merkezli öğretimde “yapılandırmacı” yak-
laşım temele alınmıştır. Buna göre soru met-
www.kozmikoda.com.tr

ninde öğrenci merkezli öğretimin doğru ola-


11. Soruda verilen süreçte kullanılan öğretim
rak izlendiğini gösteren maddeler I, II ve III.
yaklaşımı probleme dayalı öğrenmedir. Öğ-
maddelerdir.
retmen problem çözme basamaklarını konu-
sunu işlerken kullanmıştır. (Cevap C)

(Cevap C)
15. Sezai Öğretmen’in öğrencilerinin bilgiyi ikin-
cil kaynaklardan (ders kitabı) değil de birin-
cil kaynaklardan yani yaşantılarından ve ya-
kın çevrelerinden toplamasını istemesi ve
böylece öğrenciyi aktif hale getirmesi uygu-
ladığı öğrenme yaklaşımının “oluşturmacılık
(yapılandırmacılık)” olduğunu göstermekte-
dir. Yapılandırmacı yaklaşım, bireyin çeşitli
uyaranlarla etkileşime girerek bunları anlam-
landırdığı ve bilgiyi kendisinin yapılandırdığı
www.kozmikoda.com.tr

bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda bilgiyi izleyen


ve yapılandıran öğretmen değil, bizzat öğ-
12. Örgütleme stratejisi, yeni edinilen bilgileri an- rencinin kendisidir. Öğrenme sürecinde öğ-
lamlı biçimde önceki bilgilerle ilişkilendirerek renci yaşantıları merkeze alınmakta öğretim
öğrenilmesine dayanır. Öğrenen kavram ha- süreci ve öğretim programı bizzat öğrenci-
ritalarıyla, konu içindeki benzerlik ve farklı- nin katılımıyla ve aktifliği ile yönlendirilmek-
lıkları kavrayarak anlamlı öğrenir. tedir.

(Cevap A) (Cevap C)

7.
1. Deneme Sınavı 30
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

16. Soru metninde özellikleri verilen öğretim il- 19. Ayça’nın dikkat çekmeye yönelik davranış-
kesi “çocuğa görelik” ilkesidir. Çocuğa gö- ları görmezden gelinmelidir. Sınıfın ders dü-
relik, yani öğrenci düzeyine uygunluk ilkesi zenini bozmayan bu tip davranışlar görmez-
eğitim - öğretim etkinliklerinin öğrenciler ara- den gelinerek sönmeye tabi tutulmalıdır.

www.kozmikoda.com.tr
sındaki bireysel farklılıklara ve öğrencilerin
(Cevap D)
gelişim seviyesine ve hazırbulunuşluk düze-
yine uygun olarak gerçekleşmesini öngörür.
Bu ilke ile çocuk, öğretimde esas öğedir. Her
ne yapılacaksa çocuğun bedensel ve zihin-
sel yeteneklerine göre yapılmalıdır. Çocuk
bir bütünlük içinde ele alınmalı, tek taraflı ye-
tiştirilmemelidir. Çocuğun bedensel ve zihin-
sel yeteneklerinden hiçbiri ihmal edilmeden
eğitilmelidir.

(Cevap B)
www.kozmikoda.com.tr

17. Ben dili mesajı etkili iletişim için önemli bir


unsurdur. Sen dili suçlayıcı, iletişimi engel-
leyici bir unsurdur. Ancak ben dili mesajı ile-
tişimin etkili biçimde sürmesine yardım eder.

(Cevap E)
www.kozmikoda.com.tr

18. Tepkisel model sınıf içerisinde gerçekleşen


öğrenci davranışlarına anında karşılık ver- 20. Yansıtıcı düşünme bireyin kendi düşünme
me ilkesine dayanır. Bu yaklaşıma göre olum- süreçleri üzerine düşünmesidir. Yansıtıcı dü-
lu ya da olumsuz bir davranışa hemen anın- şünme ile öğrenen düşünme ve öğrenme sü-
da tepki verilerek davranışlar kontrol altına reçleri üzerinde düşünebilir ve kendi bilişini
alınmalıdır. yönlendirebilir.

(Cevap A) (Cevap D)

7. Deneme Sınavı 31
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 8 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Sorunun açıklamasında üzerinde durulan öğ- 4. Yapılandırmacı yaklaşıma göre birey bilgiyi
renme- öğretme modeli kuantum öğrenme- yaşantı içerisinde kendi öznel gerçekliğine
dir. göre yapılandırır. Sosyal yaşantılar, işbirlikli
çalışma yapılandırmacı yaklaşım için olduk-

www.kozmikoda.com.tr
Kuantum kavramı “enerjinin esas ünitesi” ve-
ya “ışık birimi” olarak tanımlanır. Bobbi De ça önemlidir. Bireysel öğrenme yerine işbir-
Poster ve Mike Hernacki’nin öncüleri olduğu likli grup öğrenmeleri benimsenmiştir.
bu yaklaşımda da öğrencilerin öğrenmeyi öğ- (Cevap E)
renerek ışıması, enerjisini ortaya çıkarması
diğer bir deyişle kendini gerçekleştirmesi ku-
antum öğrenmenin temeli olarak görülebilir.
Uygulaması genellikle kişisel gelişim semi-
nerleri ve kamplar yoluyla olmaktadır.

(Cevap B)

5. Soruda bilgisayar ortamında uygulan benze-


tim programları anlatılmıştır. Benzetim prog-
www.kozmikoda.com.tr

ramları sayesinde tehlikeli, zor, pahalı, ge-


2. Sorgulamaya dayalı öğrenme sorular sora- rekli araç ve gereçlerin kontrollü ortamlarda
rak, araştırarak bilgileri analiz ederek öğren- bulunmadığı deneyler eğitim ortamlarında
me ve verileri yararlı bilgilere dönüştürme sü- uygulanmaktadır.
recidir. Bu süreçte öğretmen hem bir rehber (Cevap A)
hem de bir modeldir. Bir otorite değildir.

(Cevap E)

6. İşbirlikli çalışma grupları buluş yoluyla öğre-


tim için değil işbirlikli öğrenme için önemlidir.
www.kozmikoda.com.tr

Örnekler sunma, örnek olmayan durumlar


sunma ve kavram haritaları daha çok sunuş
3. Proje ele alınacak bir konu ile ilgili bilişsel, yoluyla öğretimde kullanılır. Buluş yoluyla öğ-
duyuşsal ve psiko-motor alan kazanımlarını retimin başarısı için öğretmen öğrenci buluş-
destekleyecek bir yöntemdir. Öğrenciler se- larını yönlendirebilmeli, öğrenciler gerekli ha-
çeceği problem durumuna yönelik araştırma zırbulunuşlukta olmalı ve öğretim buluşa uy-
yaparlar ve çözüm için bir ürün geliştirirler. gun olarak yapılandırılmalıdır.

(Cevap C) (Cevap E)

8. Deneme Sınavı 32
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

7. Soru metninde belirtilen yöntem “mikro öğ- 9. Metabilişsel düşünce, en kısa tanımıyla kişi-
retim”dir. Mikro öğretim, öğretmen adayları- nin kendi düşünme süreçlerinin farkında ol-
nın eğitiminde uygulama etkinliklerinden bek- ması ve bu süreçleri kontrol edebilmesi an-
lenilen yararın sağlanması için, karşılaşılan lamına gelir. Bireyin kendi bilişsel süreçleri-

www.kozmikoda.com.tr
sorunları analiz edilebilmesi için ve bireye nin nasıl işlediğini anlayarak bu süreçleri de-
yönelik ortaya çıkmış öğretim tekniklerinden- netim altına alabileceği ve daha nitelikli bir
dir. Mikro öğretim, nasıl öğretileceği konu- öğrenme için bu süreçleri yeniden düzenle-
sunda aday öğretmenleri yetiştirmek için öğ- yerek daha etkili bir biçimde kullanabileceği
retmen yetiştiren kurumlarda, özel sektör hiz- sayıtlısına dayanarak geliştirilmiştir. Parça-
met içi eğitim çalışmalarında kullanılmakta- da geçen “nasıl düşüneceğimizi öğrenmek”
dır. Mikro öğretim, “öğret-yeniden öğret” tek- bize metabilişsel düşünceyi işaret etmekte-
niğidir. dir.

(Cevap B) (Cevap A)
www.kozmikoda.com.tr

8. Öncüllerin ilk ikisi aşağıda düzeltilerek veril-


miştir.
I. Akran tarafından çalıştırılan öğrenci ken-
dini daha rahat ifade ettiği için yeterlilik
duygusu artar,
II. Amaç öğrenen öğrenciye yardım etmek
olduğundan öğrenen açısından değer-
lendirmek gereklidir. 10. Beyin fırtınası, “öğrencilerin belli bir konuyla
ilgili çok sayıdaki orijinal fikirlerinin kısa sü-
III. Yetişkinlere rahat cevap veremeyen öğ-
rede toplanması”dır. Çünkü beyin fırtınası bir
rencilerin öğretiminde etkili olur.
konuya çözüm getirmek, karar vermek ve
IV. Öğretici ile öğrenen arasında bir arka-
hayal yoluyla düşünce ve fikir üretmek için
www.kozmikoda.com.tr

daşlık bağı geliştirilebilir.


kullanılan yaratıcı bir tekniktir. Beyin fırtına-
V. Yavaş öğrenen öğrencinin öğrenme hı- sı bir tartışma çeşididir. Bu teknik katılımcı-
zına uygun yaşantılar edinmesine ola- ların hayal güçlerini ve buna dayalı olan ya-
nak sağlar. ratıcılıklarını kullanmayı gerektirir. Beyin fır-
Buna göre Banu Öğretmen’in yaptığı bu uy- tınası bireylerin yaratıcı düşüncelerini hare-
gulama III, IV ve V. maddelerde belirtilen so- kete geçirerek bir grup insandan, kısa süre-
nuçların ortaya çıkmasını sağlar. de çok sayıda fikri toplamaktır.

(Cevap E) (Cevap B)

1.
8. Deneme Sınavı 33
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

11. Öğretmenin, daha önce hiç görmedikleri bir 14. Benzetim; tehlikeli, riskli ya da masraflı ger-
durumla öğrencileri karşılaştırması öğrenci- çek deneyimlerinin yapay ortamlarda kazan-
lerin dikkatlerinin belli bir konuda yoğunlaş- dırılmasına dayanır. Öğrencilerin kaza son-
tırılmasına yani dikkat çekmeye hizmet eder. rası yaşananları canlandırmaları benzetim

www.kozmikoda.com.tr
Öğretmenin dikkatleri göz üzerine çektikten temelli bir drama uygulamasıdır. Öğrenciler
sonra “Bugün göz sağlığı konusunu işleye- derste öğrendiklerini doğaçlama (bir metne
ceğiz.” demesi ise öğrencileri derse güdüle- bağlı kalmadan) yaptıkları için dramadır.
meyi sağlar. III. öncülde yer alan özetleme
(Cevap A)
ise ders sonunda gerçekleştirilen bir etkinlik
olup öğretmenin uygulamaları arasında gö-
rülmemektedir.

(Cevap A) www.kozmikoda.com.tr

15. Soruda kullanılan kavram öğretim aracı kav-


12. Altı şapkalı düşünme tekniği öğrencilere ka-
ramsal karikatürdür. Kavramsal karikatürle-
rar verme süreçlerinde durumu farklı açılar-
rin kullanımında asıl amaç kavram yanılgıla-
dan değerlendirebilme becerisi kazandırır.
rını tespit etmek ve gidermektir. Ayrıca kav-
Altı şapkalı düşünme karar durumunda çok
ramsal karikatürler;
boyutlu ve sistematik düşünmeyi geliştirir.
• Öğrencilerin var olan bilgi ve düşünce-
(Cevap E)
lerinin ortaya çıkarılmasını sağlar.
• Düşünceleri sorgulatarak ve derinleşti-
rerek ayrıntıya girmeyi kolaylaştırır.
• Alternatif bakış açıları sunar. Yaratıcı dü-
şünmeyi geliştirir.
• Tartışma ortamı yaratmak için bir uyaran
olarak kullanılır.
13. K. Ishikowa tarafından geliştirilen balık kılçı- • Öğrencilerin kendi düşüncelerini sorgu-
ğı olası nedenler ile sonuçlar arasındaki iliş-
www.kozmikoda.com.tr

lamalarını sağlar.
kiyi gösterir. Problemleri ve onları ortaya çı-
• Kavram yanılgılarını ve kararsızlıkları or-
karan nedenleri tanımlayarak analiz etmek-
taya çıkarır ve giderilmesini sağlar.
te kullanılır. Bu teknik öğrencilerin problem-
• Araştırmaya yönlendirir.
lere çözüm üretmesini sağlamaz. Öğrencile-
rin derinlemesine düşünerek olayları, neden- • Katılımı ve motivasyonu artırır.
leri, sonuçları ve ilişkileri organize etmesini Bir konuyu özetlemek ya da tekrar etmeye
sağlar. yardımcı olmak için kullanılabilir.

(Cevap B) (Cevap D)

8. Deneme Sınavı 34
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

16. Workshop ya da diğer adıyla düşünce atöl- 19. Araştırma inceleme yoluyla öğretim strateji-
yesi tekniği bir problem durumuna ilişkin ko- sinde öğrenen aktiftir. Öğretmenin rolü ise
nu hakkında deneyimli ve uzmanların bir ara- bu süreçte öğrencilere rehberlik etmektir. Ör-
da çalışmasına dayanır. Ele alınan durum neğin dersin giriş aşamasında problemi sun-

www.kozmikoda.com.tr
derinlemesine incelenir ve çözüm yolları ara- mak yerine onların fark etmesine yardım et-
nır. melidir.

(Cevap A) (Cevap C)

17. Ziya Bey dersine bir genelleme/ilke sunarak


başlamış ve bunun ile ilgili bir örnek vermiş-
www.kozmikoda.com.tr

tir. Hakan’da verdiği örneği bu genellemeden


yola çıkarak vermiştir. Hakan’ın kullandığı
düşünme becerisi tümdengelimdir.

(Cevap B)

18. Araştırma inceleme yoluyla öğretim strateji-


si bilimsel araştırma süreci aşamalarını te-
mele alan öğrenci merkezli bir yaklaşımdır.
www.kozmikoda.com.tr

Öğrenci süreç içerisinde gerçekleştirdiği


araştırmalarla etkin olarak kendi deneyimle-
rinden öğrenir. Yapılandırmacı öğrenmeyi te-
mele alan araştırma inceleme stratejisi işbir- 20. Nusret Öğretmenin kullandığı öğretim tekni-
likli öğrenmeye uygun olduğu için demokra- ği konuşma halkasıdır. Konuşma halkası tek-
tik değerlerin kazandırılması açısından da niği görüş farklılıklarına saygı gösterilmesi-
oldukça önemlidir ne katkı sağlayabilecek bir tekniktir.

(Cevap A) (Cevap C)

8. Deneme Sınavı 35
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 9 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Öğretmen “elektriğin günlük yaşamdaki ye- 4. Arama konferansı kurum ve kuruluşları viz-
ri” kazanımını gerçekleştirmek için öğrenci- yon ve misyon çalışmalarında kullandıkları
lere bu konuda neler bildiklerini ortaya çıka- bu çalışmalar yapılırken beyin fırtınası tek-
racak tartışmalar yaptırırsa eğitsel anlamda niğinden aktif olarak yararlanılmakta ortaya

www.kozmikoda.com.tr
en doğruyu yapmış olur. Çünkü öğrenci ak- çıkan sonuçlar üstünde tartışma yapılmak-
tif olduğu için öğrenilenlerin içselleştirilmesi tadır. Geleneksel konferanstan farkı doğru-
sağlanmış olur. Konunun öğrenciler tarafın- dan bir sunum içermemesidir.
dan nasıl ve ne kadar anlaşıldığının belirlen-
(Cevap A)
mesi sağlanır. Ayrıca yapılandırmacı öğren-
me kuramına göre anlamlar diğer bireylerle
tartışıldığı zaman daha iyi öğrenilmektedir.
Tartışma, aynı zamanda öğrencilerin konu
ile ilgili ön bilgilerini ve hazırbulunuşluk dü-
zeylerini belirleme açısından yararlıdır.

(Cevap C) 5. Sosyo-duyuşsal stratejiler grup çalışmaları,


işbirlikli gruplar gibi sosyal yönü ağırlıklı öğ-
retim süreçlerinde yoğundur. İşbirlikli grup
2. 9 - 10 yaş arası bilişsel gelişim sürecinde so- süreçlerinde gruba bağlılık, dayanışma vb.
mut işlemler dönemine denk gelmektedir. Bu duyuşsal özellikler diğer yaklaşımlara oran-
www.kozmikoda.com.tr

dönemde çocuklar korunumu kazanmışlar- la daha fazla ön plandadır. Araştırma - ince-


dır. Odaktan uzaklaşma (merkeziyetsizlik) ve leme yoluyla öğretim proje ve problem çöz-
çok boyutlu sınıflandırma yapabilmektedir- me süreçleriyle işbirlikli grup çalışmalarına
ler. Düzenlenecek öğrenme yaşantılarında uygundur.
çocukların yapabileceklerinden yola çıkılma-
(Cevap E)
lıdır. Tümevarım, tümdengelim, metabiliş, ile-
riye geriye doğru düşünebilme ve hipotetik
düşünme soyut işlemler döneminde gözle-
nir. Bu amaçlara yönelik somut işlemler dö-
nemindeki çabalar sonuçsuz kalacaktır.

(Cevap D)
6. Öğrencinin coğrafi bir bilgiyi öğrenmek için
kendince bir yol bulmuştur. Bulduğu bu yol-
3. Somut yaşantı öğrenme stilini yoğunluklu lara Gagne “Bilişsel Strateji” demektedir. Bi-
olarak kullanan bireyler problemlerin çözü- lişsel Strateji, bireyin öğrenmesini, anımsa-
münde sistematik ve bilişimsel bir yaklaşım masını ve düşünmesini yönetecek becerile-
www.kozmikoda.com.tr

yerine sezgilere dayalı bir yaklaşımı tercih ri edinmesidir. Yani bilişsel strateji; “Her yiği-
ederler. Etkin yaşantı öğrenme stilinde birey- din kendi yoğurt yiyişidir.” Ayrıca metabiliş-
ler izlemekten çok pratik yapmayı tercih eder- sel düşüncelerde kullanılan öğrenme araç-
ler. Yansıtıcı gözlem öğrenme stilinde ise bi- larına, yollarına bilişsel stratejiler denilmek-
reyler olayları dikkatlice gözlemleyerek fark- tedir. Kişiye has olan bu stratejiler geliştirile-
lı görüş açılarından değerlendirme sürecine rek metabilişsel düşünce seviyesi arttırılabi-
odaklanmışlardır. lir.

(Cevap E) (Cevap D)

9. Deneme Sınavı 36
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

7. Bireyin kendi performansını geliştirmeye yö- 10. Kavramsal karikatürlerin kullanımında asıl
nelik, yaptığı hataları sorgulaması ve potan- amaç kavram yanılgılarını tespit etmek ve
siyellerini tanımaya çalışması yansıtıcı dü- gidermektir. Ayrıca kavramsal karikatürler;
şünme ürünüdür. Yansıtıcı öğretmen düzen-

www.kozmikoda.com.tr
• Öğrencilerin var olan bilgi ve düşünce-
lediği öğrenme-öğretme etkinliklerinin etkili- lerinin ortaya çıkarılmasını sağlar.
liğini kontrol eder, geliştirir.
• Düşünceleri sorgulatarak ve derinleşti-
(Cevap B) rerek ayrıntıya girmeyi kolaylaştırır.
• Alternatif bakış açıları sunar. Yaratıcı dü-
şünmeyi geliştirir.
• Tartışma ortamı yaratmak için bir uyaran
olarak kullanılır.
• Öğrencilerin kendi düşüncelerini sorgu-
lamalarını sağlar.
• Kavram yanılgılarını ve kararsızlıkları or-
taya çıkarır ve giderilmesini sağlar.
8. Flüt çalma davranışı psiko-motor bir davra-
nış olup, gösterip yaptırma, alıştırma ve bi- • Araştırmaya yönlendirir.

lişsel çıraklıkla bu davranışı kazdırmak ola- • Katılımı ve motivasyonu artırır.


www.kozmikoda.com.tr

naklıdır. Psiko-motor alan kazanımlarının • Bir konuyu özetlemek ya da tekrar etme-


gerçekleştirilmesinde temel ilke iş-aktivite ol- ye yardımcı olmak için kullanılabilir.
malı, öğrenen yaparak yaşayarak öğrenme-
(Cevap C)
lidir. Öğrenciye ilgili beceri için deneyim fır-
satları sunulmalıdır.

(Cevap C)

9. Soruda kullanılan kavram öğretim aracı kav-


ramsal karikatürdür. Kavramsal karikatür, öğ-
rencilerin sahip oldukları bilgileri ve kavram
yanılgılarını ortaya çıkarmak amacıyla kari-
www.kozmikoda.com.tr

katürize edilmiş insan, hayvan ve bitki figür- 11. Aykırı uyarıcılar dikkat çekme etkinliklerinde
lerinden yararlanılmasına dayalı bir teknik- kullanılabilecek yollardan biridir. Dikkat çek-
tir. Kavramsal karikatürde iki ya da daha faz- me etkinlikleri ile öğrencilerin ilgisi ve dikka-
la karakterin günlük yaşamda karşılaşılan bir ti işlenecek konu üzerine yoğunlaştırılır. Der-
olay hakkında karşılıklı soruları ya da fikirle- se farklı bir giriş, öğrencilerin ilgisini çekecek
ri, konuşma balonları biçiminde sunulmakta- bir uyarıcı dikkat çekme amacıyla kullanıla-
dır. bilir.

(Cevap C) (Cevap D)

9. Deneme Sınavı 37
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

12. Altı şapkalı düşünme tekniğinde yeşil renk 15. Öğretim içeriği düzenlenirken öğrencinin ya-
şapka yaratıcılığı temsil eder. Bu şapka al- kın sosyal ve coğrafi çevresinden, yakın za-
tında bireyden ele alınan problem durum ya mandan uzak sosyal - coğrafi çevreye ve za-
da verilecek karar ile ilgili yaratıcı orijinal çö- mana doğru bir sıralama izlenmelidir. İnsan-

www.kozmikoda.com.tr
zümler bulması istenir. lar, yerler ve çevreler konularından insan öğ-
renci için daha yakın bir kavramdır.
(Cevap D)
(Cevap D)

13. Konuşma halkası tekniğinde, öğrenciler san-


dalyelerini birbirlerini karşılıklı görebilecek
şekilde daire biçiminde dizerek otururlar. Öğ-
retmen tarafından konuyla ilgili bir kavram,
ilke ya da sözcük verilerek, öğrencilerin gö-
rüş belirtmeleri istenir. Çember tartışma tek-
niğinden farklı olarak sohbet havasında ge-
çen bu teknikte öğrenciler sırayla konuşur- 16. Aktif öğrenmenin gerçekleşebilmesi için öğ-
lar ve fikirlerini rahatça açıklarlar. Çember renci öğrenme sürecinin her aşamasında et-
www.kozmikoda.com.tr

Tartışma tekniğinde ise; 10-15 kişilik grup kin rol almalıdır. Etkin katılım sadece uygu-
çember şeklinde oturur. Başkan sunumu ya- lama aşamasında değil aynı zamanda plan-
par, grup kendi arasında tartışır. Yani çem- lama ve değerlendirme aşamalarında da göz
ber tartışmada fikirleri savunma iddia etme önünde bulundurulmalıdır. Öz düzenleme,
ve delilleri ile ispat etme söz konusudur. metabiliş ve öz değerlendirme aktif öğren-
menin temel unsurlarıdır.
(Cevap D)
(Cevap E)

14. Melih Öğretmen’in soru metninde belirtilen


amaçlarını gerçekleştirmesi için özellikle “gö-
rüş geliştirme” tekniği kullanması gerekir. Gö-
rüş geliştirme, belirgin çelişkiler ve kutuplaş-
mış tutumlar içeren konuların öğretiminde,
www.kozmikoda.com.tr

öğrencilerde görüşler geliştirmek amacıyla


kullanılan bir tartışma yöntemidir. Belirgin çe-
lişkiler ve kutuplaşmış tutumlar içeren konu-
lar olması ön koşuldur. Bu teknikte önemli 17. Gerçek eşya, maket, model, numune ve ser-
olan, öğrencilerin düşündüklerini gerekçele- giler tüm duyulara hitap eden öğretim mater-
riyle açıklamaları ve istediklerinde düşünce- yalidir. Resimler sadece göze hitap eden ma-
lerini değiştirebilmeleridir. teryallerdir.

(Cevap E) (Cevap D)

9. Deneme Sınavı 38
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

18. Caroll’un geliştirdiği okulda öğrenme mode-


linin temelini ‘öğrenemeyen öğrenci yoktur’
düşüncesi oluşturmaktadır. Bu düşünce Tam
Öğrenme modelinin de temelini oluşturmak-

www.kozmikoda.com.tr
tadır. Modele göre öğrencilere ihtiyaç duy-
duğu ek zaman ve olanaklar sağlandığı sü-
rece tüm öğrenciler okul öğrenmelerini öğ-
renebilir.

(Cevap C)

19. Bireyin kendini tanıyarak yaşamını yönlen-


direbilmesi ve kişisel niteliklerini, becerileri-
www.kozmikoda.com.tr

ni tanıyarak amaçlarına ulaşabilmesi içsel/


özedönük zeka alanı ile ilgilidir. Sosyal zeka
bireyin çevresindeki insanların duygularını,
beklentilerini, ihtiyaçlarını algılayabilme ve
bireylerle ilişki kurabilme becerisidir. Üç bo-
yutlu düşünebilme, dış dünyayı algılayıp tek-
rar canlandırabilme beceri de görsel zeka-
dır.

(Cevap A)
www.kozmikoda.com.tr

20. Parçada verilen görüşler yapılandırmacı yak-


laşımın bilgiye bakışını yansıtmaktadır. Ya-
pılandırmacılığa göre bilgi bilenden bağım-
sız ve nesnel değildir. Bilgi bireyin deneyim-
leri ile öznel olarak yapılandırılır.

(Cevap C)

9. Deneme Sınavı 39
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 10 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Soru metninde belirtilen amaçlar için en uy- 3. Çoklu zekâ alanına göre tüm zekâ alanları
gun yöntem “proje tabanlı öğrenme”dir. So- evrenseldir ve sınıflamadaki zekâ alanları-
ru metninde belirtilen “ürün ortaya koyma” nın sayısı arttırılabilir. Zekâ alanları geliştiri-
ifadesi, proje tabanlı öğrenmenin anahtar lebilir ve bütüncül bir yapıya sahiptir. Zekâ

www.kozmikoda.com.tr
kavramlarından biridir. kültürel faktörlerden bireye sunulan uyarıcı-
Proje tabanlı öğrenme, öğrenciyi öğretme ların yapı ve niteliğinden etkilenmektedir.
öğrenme sürecinin merkezine alan, gerçek (Cevap C)
yaşamın konularına, uygulamalarına yer ve-
ren bir öğrenme yaklaşımıdır. Öğrencilerin
problem çözme becerilerini geliştirdiği için
uygulama, analiz ve sentez düzeyindeki he-
deflerin gerçekleşmesinde daha çok kullanı-
lır.

(Cevap C)

4. Aktif öğrenmenin etkili olabilmesi için,


www.kozmikoda.com.tr

• Az sayıda öğrenci sayısı (I)


• Geniş fiziksel ortam (II)
• Etkili öğretmen becerisi (IV) öğeleri mut-
laka gereklidir.

2. Öğrenilenlerin kalıcılığı günlük yaşamda kul- (Cevap A)


lanmayla birebir ilişkilidir. Bu nedenle “konu-
lar ile günlük yaşam arasında ilişki kurdur-
ma ve buna vurgu yapma” içeriğin öğrenil-
mesinde oldukça önemlidir. Piaget’in “özüm-
seme” aşamasında olduğu gibi “öğrencilerin
öğrendiklerini kendi cümleleri ile ifade etme-
leri” onların konuyu kavradıklarını gösterir ve
bu da öğrenmede kalıcılığı arttırır. “Uygula-
ma çalışmaları yaptırma”da, öğrenciler ya-
parak yaşayarak öğrendikleri etkin öğrenme-
www.kozmikoda.com.tr

leri sağlayacağı için kalıcılık yüksek olacak- 5. Tam öğrenme modelinde kazanımların belir-
tır. Ancak “sadece sınav için öğrenme” kısa lenmesi, bu kazanımların aşamalı biçimde
süre için etkin bir öğrenme sağlasa da araş- düzenlenmesi ve gerçekleştirilmesi için uya-
tırmalar uzun süreli öğrenmede böyle olma- rıcıların düzenlenmesi öğretmen tarafından
dığını göstermektedir. Araştırmalar sınav için gerçekleştirilir. Bu süreçte öğrencilerin ihti-
öğrenilen bilgilerin kısa bir süre sonra rahat- yaçları ve görüşlerinin dikkate alınması söz
lıkla unutulduğunu göstermektedir. konusu değildir.

(Cevap D) (Cevap E)

10.
1. Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 40
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

6. Düşün - eşleş - paylaş tartışma tekniği öğ- 8. Müze eğitimi ile birlikte işlev gören teknik “ge-
rencilerin ele alınan konuyla ilgili (1) bireysel zi” tekniğidir. Gezi, müze eğitimi gibi okul dı-
olarak uğraşmaları, (2) ikişerli gruplar oluş- şında kullanılan, bilişsel, duyuşsal ve psi-
turmaları, (3) grupların konuyu kendi arala- ko-motor alanla ilgili hedef davranışları ka-

www.kozmikoda.com.tr
rında tartışmaları, (4) tartışma sonuçlarının zandırmada etkili olan bir tekniktir.
büyük grupla tartışılması aşamalarından B seçeneğindeki benzetim, bir ölçüde oyun-
oluşmaktadır. laştırmaya benzeyen, sınıf ortamında öğren-
(Cevap A) cilerin bir olay ya da durumu gerçekmiş gibi
göstererek, üzerinde bir takım öğrenme et-
kinliklerini gerçekleştirmeyi temel alan bir öğ-
retim tekniğidir. Benzetim tekniğinde öğren-
ci oyundan farklı olarak üstlendikleri bir rolü
gerçek yaşamdaki gibi oynamak durumun-
dadır.
C seçeneğindeki görüşme yöntemi, genel-
likle bilişsel alanın kavrama, analiz, değer-
lendirme, duyuşsal alanın tepkide bulunma
ve değer verme ile ilgili hedef davranışları-
nın kazandırılmasında kullanılan bir yöntem-
www.kozmikoda.com.tr

dir.
D seçeneğindeki soru- cevap, öğretmenin
formüle ettiği soruları öğrencilerin sözel ola-
rak cevaplamalarına dayalı bir öğretim yön-
temidir. Bu teknik öğrencilere düşünme ve
konuşma becerileri kazandırma açısından
etkilidir.
E seçeneğindeki iç çember (akvaryum), sı-
nıftaki öğrencilerin aktif olarak tartışmaya ka-
tılmalarını sağlayan bir tekniktir. İç çember-
deki öğrenciler tartışmaya katılır, dış çem-

7. Damla Öğretmen’in tüm öğrencilerin görebi- berdeki öğrenciler tartışmayı izler.

leceği bir biçimde elinde gazeteyle sınıfa gir- (Cevap A)


mesi öğrenme öğretme sürecinin “dikkat çek-
me” aşamasıyla ilgilidir. Öğrencilerin dikka- 9. Tüm öğrenme - öğretme süreçleri duyuşsal
www.kozmikoda.com.tr

tini işlenecek konu üzerinde toplama giriş bö- unsurlarla bağlantılıdır. Örnekteki sorular öğ-
lümü etkinliklerinden dikkat çekme aşama- rencilerin empati türünden duygularını can-
sında yapılır. Bu aşamada öğrencinin dikka- landırmada etkilidir. Empati bireyin diğer bi-
tini çekmek için öğrenci düzeyine uygun dü- reylerin duygu ve düşüncelerini anlamasını
şecek şekilde olgu, olay, anı, espri, fıkra, re- gerektirir. Kişi kendini diğer bireylerin yerine
sim, şekil, hikaye, soru sorma gibi dikkat çe- koyarak onların yaşadığı duyguları ve dü-
kici unsurlara yer verilebilir. şünceleri anlamaya çalışır.

(Cevap C) (Cevap C)

10. Deneme Sınavı 41


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

10. Soru metninde belirtilen özellikleri gerçek- 12. Tülay Öğretmen verilen ara disiplin kazanı-
leştirmek için en uygun teknikler “konuşma mına yönelik öğrencilerinde problem çözme
halkası ve istasyon”dur. Konuşma halkası; becerilerini geliştirmeyi planlamaktadır. Araş-
öğrencilerin görüş farklılıklarını görmelerini tırma - inceleme yoluyla öğretim yaklaşımı

www.kozmikoda.com.tr
sağlayan ve farklı görüşlere saygı duymala- öğrencilerin gerçek yaşam problemleri üze-
rına yarayan bir tekniktir. Katılımcıların duy- rine eğilerek, kendi deneyimlerinden öğren-
gularını ve düşüncelerini ayırt etmeyi öğre- melerini temele alır. Bu yaklaşımda öğrenci
nir. sorunlara bir bilim adamı gibi yaklaşır.
İstasyon; belirli bir konunun çeşitli açılardan (Cevap B)
kolektif şekilde ele alınıp ortak bir konunun
ortaya çıkarılması için uygulanan bir yöntem-
dir. Bütün sınıfın her aşamaya katkı sağla-
ması yoluyla bir önceki grubun yaptıklarını
ileri götürmeyi öğreten öğrenci merkezli bir
13. Mesut Öğretmen’in amaçladığı sonuçlara
yöntemdir.
ulaşabilmesi için en uygun teknik “beyin fır-
Öğrencilerde çevrelerinde yaşananlara kar-
tınası” dır. “Buluş fırtınası” da denilen beyin
şı duyarlılık, toplumda yaşanan sorunlara çö-
fırtınası tekniği, bir konuya çözüm getirmek,
züm önerme konuşma halkasını, kendisinin
karar vermek ve hayal yoluyla düşünce ve
de bir şeyler üretebileceğini hissetme ve ya-
www.kozmikoda.com.tr

fikir üretmek için kullanılan yaratıcı bir tek-


pılmakta olan bir işe katkı sağlama ise istas-
niktir. Aktif katılımı sağlar. Yaratıcı düşünce-
yon tekniği ile ilgili özelliklerdir.
ye özendirir. İletişimi ve paylaşımı geliştirir.
(Cevap E) Konulara ilgiyi canlı tutar. Ancak öğretmen
yönlendirici olmamalı, tüm fikirleri kabul et-
melidir. Grubun kuralları anlayamaması so-
run çıkarabilir. Bazı öğrencilerin pasif kalma-
sı söz konusu olabilir. Kalabalık sınıflarda uy-
gulanması zordur.

(Cevap D)

11. Soru metninde özellikleri verilen teknik “kav- 14. Öğretmenin bir davranışı proje yöntemi ile
ram haritası”dır. Kavram haritası, anlamlı öğ- uzun bir süreçte gereksiz zaman ve enerji
www.kozmikoda.com.tr

renmeyi kolaylaştırmak, öğrenmenin kalite- harcayarak öğretmesi “ekonomiklik” ilkesine


sini ölçmek ve bilginin organize edilmesini aykırı davrandığının göstergesidir. Ekono-
sağlamak için kullanılan bir tekniktir. Bilgile- miklik ilkesine göre konuların öğrenilmesin-
rin zihinde daha kalıcı olmasını ve görsel ve de, konularla ilgili en uygun çalışma yöntem-
somut olarak düzenlenmesini, öğrenilen yan- leri seçilmeli, yerinde ve zamanında uygu-
lış kavramların tespit edilmesini ve anlamlı lanmalı ve özellikle öğretim etkinlikleri plan-
öğrenmeyi sağlar. lanmalıdır.

(Cevap B) (Cevap C)

10. Deneme Sınavı 42


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

15. Programlı öğretim; bireysel, kendi kendine 17. Seçeneklerde verilen ifadelerden A farkında-
öğrenme tekniğidir. Bu teknikle yapılan öğ- lık, B enerji, C gruba ait olma, D özdenetim
renmede, öğretme sürecine ilişkin önemli iş- nitelikleri ile ilgilidir. E seçeneğindeki ifade
levler öğretmenin devamlı karışmasına ge- aktif öğrenen sınıf niteliklerine uygun değil-

www.kozmikoda.com.tr
rek kalmaksızın yerine getirilmektedir. dir. Enerji niteliği ile kastedilen öğrencilerin
Programlı öğretimin temel ilkeleri şunlardır: sürekli meşgul olmaları ve sınıfta hiç sıkıl-
mamalarıdır.
• Küçük adımlar ilkesi: İlerlemenin dikkat-
li bir biçimde dereceli olması ve olanak- (Cevap B)
lar ölçüsünde en çok sayıda pekiştirme-
nin verilmiş olması için konunun bilgi üni-
teleri halinde parçalara ayrılmasıdır.
• Etkin katılım ilkesi: Öğrenci bir bilgi üni-
tesinde etkinlikte bulunmaktadır. 18. Zıt panel tekniği işlenmiş konuları tekrar et-
me ve gözden geçirme için kullanılır. Sınıfın
• Başarı ilkesi: Olanaklar ölçüsünde öğ-
yarısı soru soran diğer yarısı cevap veren
rencilere başarma olanağı verilirse, öğ-
grup olarak belirlenir. Gruplar konuya ilişkin
renci daha çabuk öğrenecektir.
bir süre hazırlık yaptıktan sonra süreç soru
• Anında dönüt - düzeltme ilkesi: Başarı
soran grubun diğer gruba sorularını yönelt-
ve doyuma sahip olunabilmesi için öğre-
mesi ile devam eder.
www.kozmikoda.com.tr

nenin kendi eşlemlerinin doğru olduğu-


nu bilmesi gerekir. Bunun için öğrenci (Cevap E)
kendi yanıtını bir sonraki adıma geçme-
den önce verilmesi gereken doğru yanıt-
la karşılaştırabilmek zorundadır. Böyle-
likle anında düzeltme yapılmış olur. Öğ-
19. Normatif ihtiyaç hedef kitlenin ihtiyacının, ulu-
retimin bireysel olması ve hatanın en aza
sal bir standartla karşılaştırılmasıyla belirle-
indirilmesi için dönüt ve düzeltmenin
nir. Ulusal başarı testi normlarıyla hedef kit-
anında yapılması en önemli yararıdır.
lenin performansının karşılaştırılması nor-
• Bireysel hız ilkesi: Öğrenen kimse, ken-
matif bir ihtiyacı ortaya koymaktadır.
dine uygun gelen hızda ilerler.
(Cevap C)
C seçeneğinde verilen “Anında geribildirim-
ler ile hata en aza indirilir.” ifadesi program-
lı öğretimin özelliklerinden birisidir.

(Cevap C)
www.kozmikoda.com.tr

20. Beyin fırtınası uygulamasının ilk aşaması fi-


kir üretme aşamasıdır. Bu aşamada kesin-
16. Soru metninde anlatılan yöntem “pazar ye- likle bir değerlendirme yapılmaz ve mümkün
ri” yöntemidir. Pazar yeri yöntemi öğrencile- olduğunca çok sayıda fikir üretilmeye çalışı-
rin bir konu ile ilgili fikirlerini paylaşmaları ve lır. Değerlendirme fikir üretme süreci bitince
bilgiyi sınıfta sergilemelerine dayalı tekniktir. gerçekleştirilir.

(Cevap B) (Cevap B)

10. Deneme Sınavı 43


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 11 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Öğretmenler, bütün zekâ türlerine eşit dere- 4. Aktif öğrenme; eğitim ve öğretim ortamları-
cede önem vermelidirler. Her bir zekâ, uy- nı öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerinin
gun koşullar bulduğunda, uygun yöntemler- geliştirilmesini destekleyen, onlara zihinsel
le geliştirilebilir. Öğretmenler, bütün zekâ düşünme potansiyellerinin teşvik edildiği bu

www.kozmikoda.com.tr
alanlarını geliştirecek türden etkinlikler sun- potansiyelin gelişiminin hedeflendiği kurum-
malıdırlar. Bu da yöntem, teknik ve araç-ge- lar haline dönüştürmeyi hedeflemektedir.
reç seçiminde çeşitliliği zorunlu kılar.
(Cevap A)
(Cevap A)

5. Soru metninde belirtilen ders ve kazanımın


sağlanması için kullanılabilecek en uygun
2. Proje tabanlı öğrenme öğrencilerin bir proje
yaklaşım “işbirlikçi öğrenme”dir. İşbirliğine
konusu üzerinde, aktif olarak araştırmalara
dayalı (kooperatif - kubaşık) öğrenme, öğ-
dayalı öğrenmesini içerir. Bu yaklaşıma gö-
rencilerin küçük gruplar oluşturarak bir prob-
re ele alınacak proje disiplinlerarası bir yak-
lemi çözmek ya da bir görevi yerine getirmek
laşımla çözülebilecek, işbirlikli çalışmaya ve
için ortak bir amaç uğruna birlikte çalışma
sosyal becerileri geliştirmeye uygun, günlük
yoluyla bir konuyu öğrenme yaklaşımıdır.
yaşamla iç içe, çoklu çözümler içeren bir ya-
pıda olmalıdır. Buna göre, “konuların doğru-
www.kozmikoda.com.tr

sal programlama yaklaşımına göre düzen-


lenmesi” proje tabanlı öğrenme yaklaşımı-
nın etkin olarak kullanılabilmesi için gerekli
değildir.

(Cevap D)


John Dewey, Vygotsky ve Slavin tarafından
3. Verilen açıklamalar probleme dayalı öğren- geliştirilen işbirliğine dayalı öğrenmede bi-
me yaklaşımının temelini oluşturur. Proble- limsel yaklaşım ve demokratik tutum baskın-
me dayalı öğrenme, öğrencilerin; dır. Bu yöntem öğrenciler arasındaki güven
duygusunu geliştirmekte, her öğrenciye yar-
• Daha önce edindikleri bilgileri ortaya çı-
dım etme ve yardım alma şansı vermekte ve
karmada,
öğrencilerin yüz yüze etkileşimde bulunma-
• Bilgiyi organize ederek ve anlamlandıra-
larını sağlamaktadır. Öğrenciler işbirliği ya-
rak kalıcı bilginin edinilmesinde,
parak gruplarında geçirdiği yaşantılar saye-
www.kozmikoda.com.tr

• Gerçek yaşamla karşılaşabilecek sorun- sinde grup içinde çalışma, iletişim vb. bece-
ların çözümlenmesinde, riler kazanmakta ve böylece gelecekteki iş,
• Öğrencileri yaşamla yüz yüze gelme, aile ve toplum hayatına hazırlanmaktadır. Ay-
araştırma becerilerini geliştirme, farklı rıca derse katılımı arttırma ve böylece disip-
çözüm yollarını üretebilme, üst düzey lin sorunlarını azaltma, öğretimin bireysel-
düşünme yeteneklerini geliştirmede et- leştirmesi, öğretmenin yükünü hafifletme gi-
kilidir. bi önemli üstün yönleri de vardır.

(Cevap D) (Cevap B)

11. Deneme Sınavı 44


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

6. Araştırma - inceleme yoluyla öğretim strate- 7. Öğretmenin, öğretme öğrenme sürecini bi-
jisinin uygulanma aşamaları şu şekildedir. reysel farklılıklara göre planlaması için “de-
• Problemi hissetme ve belirleme ğişik strateji, yöntem, teknik ve materyal-
ler kullanması” gerekir. Öğretimi planlarken

www.kozmikoda.com.tr
• Problemi tanımlama ve sınırlandırma
bireysel farklılıkları dikkate almak gerekir.
• Problem durumu ili ilgili bilgi toplama ve
Çünkü bazı öğrenciler daha kolay bazıları da
çözümle ilgili kaynakları tarama
daha zor öğrenmektedir. Her duruma uyabi-
• Problemin çözümü için hipotezler - de- lecek tek tip yöntem, stratejisi araç - gereç
neceler geliştirme yoktur. Hedefler, içerik, öğrenciler ve öğret-
• Problemin çözümü için yöntem geliştir- men değiştikçe strateji yöntem ve teknikle-
me, veri toplama ve analiz etme rin kapsam ve biçimi de değişmektedir. He-
defe, konuya, bireysel farklılıklara uygun yön-
• Hipotezleri test etme, doğruluklarını be-
tem ve teknikler ilgiyi ve etkin katılımı arttı-
lirleme, uygulama üzerinde çalışma
rır, öğrenciyi güdüler ve böylece öğrenme
öğretme sürecini daha verimli ve anlamlı kı-
• Çözüme ulaşma, uygulama ve sonuç-
lar.
landırma
(Cevap C)
Boş bırakılan yerlere;
II: Hipotezlerin kurulması
www.kozmikoda.com.tr

IV: Verilerin analizi ve problemin çözümü


gelmelidir.

(Cevap C)
www.kozmikoda.com.tr

1.
11.Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 45
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

8. Soru metninde özellikleri verilen öğretim tek- D seçeneğindeki soru - cevap yöntemi, öğ-
niği “istasyon”dur. rencinin konuyu anlayıp anlamadığını kont-
rol etmeye yardım eder; eleştirel düşünme
becerilerini geliştirir ve dersin etkili olup ol-

www.kozmikoda.com.tr
madığını değerlendirir. Öğrencilerin sürekli
tetikte ve dikkatli olmalarını sağlar.


İstasyon öğrenci merkezli bir yöntemdir. İs-
tasyon tekniği öğrencilerin iş birliği, yaratıcı-

lık, kurallara uyma, iletişim becerilerini geliş-
tirir ve özel yeteneklerini ortaya çıkarmaları- E seçeneğindeki yansıtıcı düşünme, bire-
nı sağlar. Bu teknikte ders işleyebilmek için yin öğrenme ya da öğretme yöntemi ve dü-
öğrencilerin uygulama düzeyinde olması ge- zeyine ilişkin olumlu ya da olumsuz durum-
rekir. larını ortaya çıkarmaya yönelik düşünce sü-
recidir. Öğrencilerin öğrenme sorumluluğu-
nu almasını, problem çözme ve kendilerini
değerlendirme becerilerini geliştirmesini sağ-
lar.
www.kozmikoda.com.tr

(Cevap A)

9. Problem çözme yöntemi, araştırma - incele-


me yoluyla öğretim stratejisini temele almak-
tadır. Edinilen bilgilerin ve araştırma sonuç-
B seçeneğindeki beyin fırtınası, kısa süre- larının problem durumlarına uygulanması ve
de çok sayıda fikir üretmek, sorunlara alışıl- çözüm yollarının bulunması esasına dayan-
madık çözüm getirmek, yaratıcılığı geliştir- maktadır.
mek, etkin katılımı sağlamak ve sınıf atmos- (Cevap D)
ferine canlılık getirmek ve öğrencilerin ken-
dilerini ifade etmesini kolaylaştırmak ama-
cıyla kullanılan bir öğretim tekniğidir.
C seçeneğindeki altı şapkalı düşünme tek- 10. Üst düzey düşünme becerileri fikir ve düşün-
www.kozmikoda.com.tr

niği, öğrenciyi aktif hale getirmeyi sistematik celer arasında karşılaştırma yapma (B), eleş-

düşünen ve doğru karar veren nesiller yetiş- tirel düşünme (C), olayın altında yatan dü-

tirmeyi, problem çözme, eleştirel ve yaratıcı şüncelerin farkında olma (D) ve yaratıcı dü-

düşünme becerilerini geliştirmeyi hedefle- şünme (E) becerilerini içermektedir. Ön yar-

mektedir. Bu teknikte değişik renkte şapka- gılar alt düzey düşünce süreçlerinin ürünü-

lar ve onları temsil eden düşünceler bulun- dür.

maktadır. (Cevap A)

11. Deneme Sınavı 46


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

11. Derste verilecek kazanımlara ulaşma düze- A seçeneğindeki çalışma grubu, panele ben-
yinin yüksek olması için öğrencilerin öğren- zer fakat sunu yapılmadan önce işlenecek
me sürecine istekli olarak katılmaları gere- konuda araştırma ve inceleme yapılan bir
kir. Öğrenme sürecinde gerekli olan gayre- tekniktir. Yapılan incelemenin sonuçları bir

www.kozmikoda.com.tr
tin harekete geçirilmesi ise öğretmenin gü- panel atmosferinde gruba sunularak sonun-
dülemesiyle gerçekleşebilir. Güdüleme sü- da tartışma yapılır.
recinde öğrenciler hedeften haberdar edile- B seçeneğindeki münazarada, bir konuda zıt
rek öğrenilenlerin günlük hayatta ne işe ya- görüşleri savunan iki farklı grup oluşturulur.
rayacağını söyleyebilir. Münazarada çelişkili konuların yalnızca iki
(Cevap E) zıt yönü tartışılır. Tartışmada katıldığın görüş
tartışma sonuna kadar götürülmek zorunda-
dır. Her grup kendi görüşünü belli zaman di-
limleri içinde tarafsız bir dinleyici gruba an-
latır. Münazarada asıl önemli olan, söz us-
talığı olduğundan, tartışma becerileri kazan-
12. Eğitsel geziler öğretimin dört duvar arasın-
dırılır.
daki sınırlarından kurtarılması için oldukça
D seçeneğindeki sempozyum, önceden be-
önemlidir. Öğrenciler bu geziler yoluyla okul
lirlenmiş ve yazılı olarak tartışmaya katıla-
öğrenmeleri ile gerçek yaşam arasındaki iliş-
caklara duyurulmuş bir konu üzerinde, uz-
www.kozmikoda.com.tr

kileri kavrarlar. Bilgiyi birincil kaynaklardan


man kişiler tarafından konunun değişik yön-
elde ederek kalıcı öğrenmeler gerçekleştirir-
leriyle sunulmasıdır. Her bir oturuma katıla-
ler.
cak olan gruplar 5-6 kişi olabilir. Uzman kişi-
(Cevap B) lerin sundukları ve çoğu zaman yazılı olarak
da düzenleme kuruluna verdikleri konuşma-
larına “tebliğ” ya da “bildiri” denir. Sempoz-
yumun sonucunda soru-cevap yapılır ve eleş-
13. Öğretmenin söz konusu amaçlarını gerçek- tiri yapılır.
leştirmek için en uygun teknik “panel”dir. Pa- E seçeneğindeki altı şapka tekniği, yeni fikir-
nel, bir başkanla birlikte 3-5 kişilik uzmanla- ler ortaya çıkarma ve yaratıcılığı geliştirme
rın, bir konunun farklı yönlerini kendi arala- yoludur. Altı şapka tekniği üst düzey düşün-
rında derinliğine işlemesi ve sınıfın dinleme- me becerilerini geliştirmek amacıyla uygu-
siyle oluşur. Panel grubunu, öğrenciler oluş- lanmaktadır. Eleştirel, yaratıcı ve çok yönlü
turacaksa, iyi bir ön hazırlıktan sonra, uzman düşünmeyi geliştirme temel alınır. Altı şap-
bilgisi ile tartışma yapmalıdırlar. Panel gru- kalı düşünme tekniği, insanların tek bir dü-
www.kozmikoda.com.tr

bu münazara gruplarında olduğu gibi farklı şünme türüne takılıp kalmalarını ve gereksiz
masalarda değil, tek masada oturur. Tartış- tartışmalara girmelerini önler. Altı Şapka, em-
manın sonunda öğrenciler soru sorar. Pane- patik ve analitik düşünme becerilerini geliş-
lin amacı; öğrencilerin fikirlerinden yararla- tirir, doğru karar vermeyi öğretir.
narak problem çözmektir.
(Cevap C)

11. Deneme Sınavı 47


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

14. Soru metninde açıklanan tartışma türü “altı • Kavramsal bilgileri uygulama fırsatı ve-
şapkalı düşünme tekniği”dir. Altı şapkalı dü- rerek dersi sıkıcılıktan kurtarır.
şünme tekniği, son yıllarda öğrencilerin ya- • Öğrencinin performansı hakkında öğret-
ratıcı düşünme becerilerini geliştirmek ama-

www.kozmikoda.com.tr
mene objektif bilgiler verir.
cıyla kullanılan bir tekniktir. Bu teknikle öğ-
• Karmaşık işlemlerin basitleştirilmesini
rencilere yeni fikirler üretme ve yaratıcı dü-
sağlar.
şünme yolları öğretilmeye çalışılmaktadır.
Edward Bono tarafından ortaya konulan altı (Cevap C)
şapkalı düşünme tekniğinde, altı şapka için
altı değişik renk kullanılmakta ve her rengin
simgelediği bir düşünme sistemi bulunmak-
tadır.

(Cevap B)

16. Kudret Öğretmen sınıfında yaptığı çalışma-


da eğitsel oyun kullanmıştır. Öğrenciler için
15. Soru metninde anlatılan ve Sosyal Bilgiler
eğlenceli bir ortam oluşturmuş, öğrencilerin
dersinin öğretiminde en etkili teknik “göste-
edindikleri bilgileri pekiştirmeleri ve kullan-
rim (demonstrasyon)” tekniğidir. Gösterim,
maları için onlara fırsat vermiştir. Kullandığı
izleyici grubunun önünde bir işin nasıl yapı-
www.kozmikoda.com.tr

teknikle katılımı sağlamıştır. Çalışmada bir


lacağını göstermek ya da genel ilkeleri açık-
senaryoya dayalı canlandırma yoktur. (Rol
lamak için başvurulan bir tekniktir. Bu teknik-
oynama değil), doğaçlama canlandırma yok-
te hedef davranışlar ya psiko-motor alanda
tur (Drama değil), yapay bir ortam oluşturma
ya da bilişsel alanın en az uygulama düze-
yoktur (benzetim değil) ve beyin fırtınası sü-
yinde olmalıdır. Öğrenciler önkoşul davranış-
reci yoktur.
lara sahip değilseler, gerekli araç gereç yok-
sa bu teknik kullanılamaz. (Cevap E)

Gösterim tekniği;
• Öğrencilerin ilgi ve dikkatlerini çekerek
öğrenmeyi kolaylaştırır.
• Etkin katılım sağlar.
• Hem görsel hem de işitsel yolla öğren-
meyi sağladığı için sözel metotlardan da-
ha etkilidir.
www.kozmikoda.com.tr

• Öğrenciden dönüt alır ve düzeltmelere


yer verir. 17. Eleştirel düşünmenin temelinde sorgulama
yer almaktadır. Öğrencilerin karşılaştığı ol-
• Becerilerin kazanılmasında etkilidir.
gu, durum, olay ya da düşünceleri tutarlık,
• Sadece gösteri yapanın araç gerece ih-
doğruluk ve güvenirlik açılarından inceleme-
tiyacı olduğu için ekonomiktir.
si,analiz etmesi, yorumlaması, yargılayıp de-
• Öğrencilerin hedefleri ve konu içerikleri- ğerlendirmesi eleştirel düşünme becerilerini
ni doğrudan yaşantılarla kavramalarına gerektirmektedir.
yardımcı olur.
(Cevap D)

11. Deneme Sınavı 48


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

18. Özellikleri verilen zekâ türü sözel – dilsel


zekâdır. Sözel – dilsel zekâ, kelimelerle dü-
şünme ve ifade etme, dildeki kompleks an-
lamları değerlendirme, kelimelerdeki anlam-

www.kozmikoda.com.tr
ları ve düzeni kavrayabilme, şiir okuma, mi-
zah, hikaye anlatma, dil bilgisi, mecazi anla-
tım, kavram oluşturma ve yazma gibi karma-
şık olayları içeren dili üretme ve etkili kullan-
ma becerisidir. Bu zekâsı yüksek olan kişiler
her hikayeyi, masalı ve fıkrayı anlatır. İyi bir
hafızası vardır. İyi bir kelime hazinesi vardır.
Sözel olarak iyi iletişim kurar. Kelimelerle oy-
nayarak, yazarak, okuyarak, konuşarak, mi-
zahı kullanarak ve ikna ederek öğrenme yol-
larını kullanırlar. Çalışma alanları; edebiyat,
yazarlık, şair, arşivcilik, dil bilim, hukuk, si-
yaset gibi alanlardır.

(Cevap E)
www.kozmikoda.com.tr

19. Bireyin kendi düşünme ve öğrenme süreçle-


rinin farkında olarak daha etkili öğrenmeler
için kendi düşünme süreçleri için düzenleye-
bilmesi üstbiliş olarak adlandırılır. Üst biliş
bireyin kendi zihinsel faaliyetleri üzerinde tah-
min etme, planlama, izleme ve değerlendir-
me gibi yetenekleri kapsamaktadır.

(Cevap E)
www.kozmikoda.com.tr

20. Yaratıcı düşünme sürecinin ilk aşaması ha-


zırlık dönemidir. Bu aşamada sorun ya da ih-
tiyaç saptanır ve tanımlanır. Burada konu çe-
şitli boyutları ile ele alıp irdelenmeye çalışı-
lır.

(Cevap A)

11. Deneme Sınavı 49


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 12 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Papyon kursu öğretmeni ilk hafta anlatım, E seçeneğindeki proje tekniği, kalıcı öğren-
ikinci hafta gösteri, üçüncü hafta ise göste- me ve yaratıcılığın oluşmasını sağlar. Ayrı-
rip yaptırma yöntemlerini kullanmıştır. Kurs ca öğrencileri yüksek düzeyde güdüler, ça-
öğretmeni son haftada beceri kazanmış olan lışma, araştırma ve sunu becerilerinin geliş-

www.kozmikoda.com.tr
bireylerin daha da iyileşerek ustalaşmasını mesini sağlar.
ve beceride hataların en aza inmesini iste-
(Cevap C)
mektedir. Bu amaçla kullanacağı yöntem be-
yin fırtınası olamaz. Bu amaçla kullanacağı
en iyi yöntem mikro öğretimdir.

3. Thorndike’ın zekâ kuramına göre;


I. Sayı ve kelime gibi sembolik ifadelerin

anlamlandırılması ve kullanılmasında
kullanılan yetenek “soyut zekâ”dır.
(Cevap E)
II. İnsanların makinelerin, çeşitli araç - ge-
recin çalışma esaslarını kavramada ve
www.kozmikoda.com.tr

2. Soru metninde kullanım özellikleri verilen tek- bunları kullanmada kullandıkları yetenek
nik “tartışma” tekniğidir. Tartışma yöntemi, “mekanik zekâ”dır.
öğrencilerin ilgilerini uyandırır, görüşlerini de- III. İnsanların birbirlerini anlamada, birbirle-
ğerlendirme, gerçekleri kavrama ve eleştirel riyle etkili iletişim kurmada kullandıkları
düşünme becerilerini geliştirir. yetenek “sosyal zekâ”dır.
A seçeneğindeki bireysel çalışma tekniği, öğ- (Cevap D)
rencinin bir konuyu kendi başına öğrenme
yoludur. Yaparak yaşayarak öğrenmeyi sağ-
lar. Araştırma yoluyla öğretim stratejisi ana-
liz, sentez ve uygulama düzeyindeki davra-
nışların kazandırılmasında kullanılır.
B seçeneğindeki anlatım, öğretim süresi sı-
nırlı olduğunda, ünite ve konuların özetlen-
mesinde, öğrencilerin anlamakta güçlük çek-
4. Tüm bilgilerin öğretmen tarafından aktarıla-
tiği bölümlerde açıklama yapmak için kulla-
rak ilke, kavram ve genellemelerin öğretildi-
www.kozmikoda.com.tr

nılmalıdır. Çok sayıda öğrenciye aynı anda


ği strateji, sunuş stratejisidir. Sunuş strateji-
ulaşılmasını sağlar.
sinde öğretmenin 7 - 8 dakikadan fazla ko-
D seçeneğindeki problem çözme yöntemi, nuşması tavsiye edilmez. Çünkü sürekli öğ-
öğrencilere çok yönlü düşünme alışkanlığı retmen konuşursa, öğrencilere anlattıklarını
kazandırma, sorumluluk alma bilinçlerini ge- sormaz ve örnekler istemezse öğrencilerin
liştirme, öğrencinin aktif olmasını sağlama öğrenip öğrenemediklerini kontrol edemez.
ve araştırma yeteneğini geliştirme bakımın- Yani iç dönütü kullanamaz (Sönmez, 2008).
dan önemlidir.
(Cevap C)

12. Deneme Sınavı 50


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

5. I numaralı öncülde öğrencilere hazırbulunuş- 7. Fizik öğretmeninin dersi öğrencilerin günlük


luk testi uygulamasından bahsedilmektedir. hayatta karşılaşabilecekleri bir örnek durum
Bu uygulama ile öğretim öğrenci seviyesine üzerinden işlemesi yaşama yakınlık ilkesi ile
uygun olarak planlanabilir. II numaralı öncül- ilgilidir. Fizik dersindeki ilgili konu ile günlük

www.kozmikoda.com.tr
de bilinenden bilinmeyene ilkesi ön planda- yaşamda karşılaşılabilecek bir problem du-
dır. Öğrencinin bildiklerinden hareket ederek rumu ilişkilendirilmiştir.
yeni konuya geçilmesi vurgulanmıştır. III nu-
(Cevap E)
maralı öncülde ise yaşama yakınlık söz ko-
nusudur. Günlük yaşamdan örneklerin seçil-
mesi ve günlük yaşamda karşılaşılabilecek
problemlerin eğitim sürecine getirilmesi ha-
yata yakınlık ilkesi doğrultusundadır.

(Cevap C)

6. 1. Grafikte, öğrencinin ilgi ve isteğine dik-


kat edebilme özelliği değerlendirilmek-
tedir. Bu anlamdan bakıldığında araştır-
www.kozmikoda.com.tr

ma inceleme stratejisinde öğrenci diğer-


lerine göre daha özgürdür. Ardından bu-
luş da ve son olarak da öğrenci için su-
nuş stratejisi ilgi ve isteği göz önünde
bulundurmaktadır.
2. Grafikte, öğrenci öğretmen etkileşimi sor-
gulanmaktadır. Bu anlamda en iyi stra-
teji buluştur. Çünkü buluşta öğretmen ve
öğrenci arasında sürekli bir paslaşma,
sürekli bir soru/cevap, örnekleşme var-
dır. Öğretmen rehberliğinin en zor oldu-
ğu bu anlamda en çok tecrübe gerekti-
ren strateji de buluştur. Ardından sunuş
gelirken son sırada araştırma inceleme
gelmektedir. Çünkü araştırma inceleme
daha çok öğrenci çalışmasına dayalı so-
www.kozmikoda.com.tr

run çözme becerisinin kullanıldığı ve öğ- 8. Öğretim sürecinde konunun anlatım yerine
renciden beklentilerin çok yüksek oldu- gösteri ile işlenmesi işlenen konunun açık-
ğu bir stratejidir. Proje tabanlı öğretimde laşmasına ve somutlaşmasına hizmet eder.
öğrenci proje ödevini belirlenen alterna- Öğrenciler görerek, dokunarak ve deneye-
tiflerden seçer ve kendisi tamamlamaya rek daha kalıcı öğrenirler. Anlatım yerine gös-
çalışır. Projeyi bitirdiğinde ise öğretmen- terinin tercih edilmesi açıklık ilkesine hizmet
le birlikte değerlendirme söz konusudur. eder.

(Cevap D) (Cevap A)

12. Deneme Sınavı 51


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

9. Hayat boyu eğitimin devam etmesi gereklili- 12. Soru metninde özellikleri verilen yöntem “ör-
ği eğitimin süreklilik niteliği taşıması ile ilgili- nek olay” dır. Örnek olay, gerçek yaşamdan
dir. Eğitimin herkese açık olması genellik, alınan veya kurmaca problemlerle öğrenme
eğitimden yararlanmada kimseye ayrıcalık sürecini desteklemek ve bilgiyi yapılandır-

www.kozmikoda.com.tr
yapılmaması da eşitlik ile ilgilidir. mak için kullanılan bir yöntemdir. Gerçekçi
olması dikkatin probleme odaklanmasını sağ-
(Cevap B)
lar. Yeterli olgunluğa ulaşmamış öğrencilere
ve kalabalık sınıflarda uygulanamaz. Ayrıca
tek bir çözüm gerektiren ve bu çözümün tek
doğru olduğu durumlar için de bu yöntem uy-
gun değildir. Kavrama ve daha üst basamak-
taki hedef davranışlar için en uygun yöntem-
lerden biridir.

(Cevap D)

10. Yapılandırmacılık öğrenme kuramına göre


yapılacak bir ders planında, öğrenme - öğ-
retme etkinliklerini planlarken dikkat edilme-
13. Beyin fırtınası tekniğinin kullanılacağı bir sı-
www.kozmikoda.com.tr

si gereken en önemli nokta, “ortak öğrenme


ortamları hazırlanmasıdır”. Yapılandırmacı nıfta, sınıf düzeninin “sıra sistemi” değil, “kü-

sınıf ortamı, bilgilerin aktarıldığı bir yer de- me” biçiminde olması daha uygundur. Çün-

ğil; öğrencinin etkin katılımının sağlandığı, kü küme biçimi tartışan öğrencilerin, not tu-

sorgulama ve araştırmaların yapıldığı, prob- tan öğrencilerin iş birliği yapmalarına, yar-

lemlerin çözüldüğü bir yerdir. Öğretmenler dımlaşmalarına ve liderlik özelliklerini geliş-

katı bir plana yer vermemelidir. tirmelerine yardımcı olur.

(Cevap D) (Cevap E)

14. Mesleki eğitim psiko-motor bir beceriye da-


yalıdır. Öğrenciler bunu usta - çırak ilişkisiy-
www.kozmikoda.com.tr

le öğrendiklerinden en deneyimli kişinin yap-


11. Tayfun Öğretmen ilgili kazanım için gözleme tıklarına dikkat ederler. Psiko-motor beceri-
dayalı bir yol seçmiştir. Öğrencilerden göz- lerin algılama basamağın dışındaki diğer ba-
lemlerini raporlaştırmalarını istemiştir. Göz- samaklar araştırma stratejisine dâhildir. Bu-
lem analiz becerisinin raporlaştırma da de- nun için hedef alanı; psiko-motor, stratejisi;
ğerlendirme becerisinin gelişimine büyük kat- araştırma, yöntemi; model alma yoluyla öğ-
kılar sağlar. renmedir.

(Cevap B) (Cevap C)

12. Deneme Sınavı 52


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

15. Gülhan Öğretmen’in amacına en uygun öğ- 18. İçeriğin düzenlenmesinde akademik bir kul-
retim tekniği müze eğitimidir. Müze eğitimin- lanma öğrenmeyi güçleştirir. İçerik öğrenci-
de müzeler evrensel iletişim ortamları olup nin anlayabileceği günlük yaşamda kullan-
öğrencilerin kültürel varlıklarını tanıyabilme- dığı bir tarzda kaleme alınmalıdır. Öğretimin

www.kozmikoda.com.tr
lerini, sanat eserlerini bilinçli tüketen, sorgu- sosyal (günlük) yaşamdan koparılması ve
layan, yorumlayan bireyler olmalarını sağla- pratik bilgiler yerine teorik bilgilere ağırlık ve-
maya yöneliktir. rilmesi de eğitimi hayattan koparır.

(Cevap B) (Cevap D)

16. Beyin fırtınası tekniği ile öğrenciler herhan- 19. Zehra Öğretmen yaşanmış ya da yaşanma-
www.kozmikoda.com.tr

gi bir problem durumu hakkında sınırlandır- sı muhtemel bir sosyal problem durumunu
ma olmaksızın öneri geliştirir. Fikir üretme sınıfa taşımıştır. Öğrencilerle birlikte tartış-
aşamasında değerlendirmenin olmaması ya- ma süreci içerisinde problem incelenmiş ve
ratıcılığı ortaya çıkarır. çözüme yönelik fikirler geliştirilmiştir. Süreç-
(Cevap D) te kullanılan öğretim yöntemi örnek olaydır.

(Cevap B)

17. Sunuş yoluyla öğretim stratejisi öğretmen


www.kozmikoda.com.tr

20. I. maddede verilen öğretim ilkesi; yakından


merkezli bir yaklaşımdır. Öğrenci süreç içe-
uzağa,
risinde pasif alıcı durumdadır. Böyle bir sü-
II. maddede verilen öğretim ilkesi; bilinenden
reçte öğrencilerin problem çözme becerisi
bilin­meyene,
kazanması söz konusu olamaz. Problem çöz-
me becerisi ancak öğrencilerin uygulama III. maddede verilen öğretim ilkesi; açıklık,
yaptıkları, problemle uğraştığı süreçlerde ka- IV. maddede verilen öğretim ilkesi; ekono-
zandırılabilir. mikliktir.

(Cevap B) (Cevap A)

12. Deneme Sınavı 53


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 13 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Ertan Öğretmen ilk bölümde belirlediği kura- 3. Tülay Öğretmen’in öğretimde kavram yanıl-
la göre öğrencileri yarıştırmış ve başarıya gısını tespit etmek için kullandığı strateji tah-
bağlı olarak ödüllendirmiştir. Bu çalışma eğit- min gözlem açıklama stratejisidir. Tahmin
sel oyun tekniğidir. Eğitsel Oyun, öğrenilen gözlem açıklama stratejisi kavram yanılgısı-

www.kozmikoda.com.tr
bilgilerin pekiştirilmesini ve daha rahat bir or- nı tespit etmek amacıyla kullanılır. Bu yön-
tamda tekrar edilmesini sağlayan bir teknik- temde öğrencilerin derste yapılacak bir gös-
tir. Özellikle öğrenmeye yönelik olması ve bir teriyle, sunulacak bir konuyla ya da labora-
amaç için sınıf içinde uygulanması gerekir. tuvarda yapılacak bir deneyle ilgili tahminde
Ertan Öğretmen ikinci bölümde ise “Hikâye- bulunmaları (nedeniyle birlikte), olayı göz-
de geçen çocuğun durumuna ilişkin ne dü- lemlemeleri ve önceden yaptıkları tahminle-
şünüyorsanız o ifadenin altına geçin” der fa- riyle gözlemlerini beraberce açıklamaları esa-
kat ekler “Neden bu düşüncede olduğunuzu sına dayanır ve adını da buradan alır
açıklamalısınız ve isterseniz tartışmadan
Buna göre strateji 3 aşamalıdır: (a) tahmin
sonra fikirlerinizi değiştirebilirsiniz.” demesi
(b) gözlem (c) açıklama. Böylece öğrenciler
görüş geliştirme tekniğini kullandığını gös-
derste işlenen kavram ya da ilkeleri daha iyi
termektedir. Bu teknik eleştirel düşünmeyi,
anlama sürecine yoğunlaşmış olurlar. TGA
başka görüşlere saygıyı, ikna yeteneğini ge-
stratejisinde değerlendirme daha çok tanıla-
liştirmeyi, görüşlerini değiştirebilme beceri-
yıcı ve şekillendirici amaçlarla yapılmalıdır.
lerini kazandırmayı amaçlar. Öğrenci mer-
kezli olup bir tartışma çeşididir. İki zıt kutup TGA’da gözlem kısmının puanlanması uy-
www.kozmikoda.com.tr

seçilir. Evet ya da hayır cevabını alacak şe- gun değildir. Çünkü öğrenciler gördüklerin-
kilde sorular hazırlanır. İkiden fazla seçenek den çok görmeleri gerekeni yazma eğilimine
de sunulabilir. Tıpkı araştırma ölçeklerinde girebilirler. Ancak öğrencilerin deney süreci-
olduğu gibi evet, fikrim yok, hayır ya da ta- ni gözlemleme performanslarına puan veri-
mamen katılıyorum, katılıyorum, kararsızım, lecekse, gözlem kısmı puanlanabilir
katılmıyorum, kesinlikle katılmıyorum seçe-
(Cevap C)
neklerinden oluşabilir. Öğrencinin farklı gö-
rüşlerini ifade edebileceği konuya ilişkin so-
rular sorulur. Öğrenci soruya ilişkin seçtiği
seçeneği söyler ve neden bu seçimi yaptığı-
nı açıklar. Diğer öğrenciler saygıyla dinleye-
rek katılıp katılmadıklarını ifade ederler ve fi-
kirlerini değiştirebilirler.

(Cevap C)

2. Öğrenenin öğrenme sorumluluğunu üstlen-


www.kozmikoda.com.tr

diği öğrenme modellerinden en etkilisi aktif


öğrenme modelidir. Aktif öğrenme bireysel-
dir. Grup faaliyetleri yer alsa da bireysellik
esastır. Ancak “Öğretmen, bilişsel stratejile-
rini kullanacaktır.” İfadesi aktif öğrenme için
yanlıştır. Doğrusu “Öğrenciler, bilişsel stra-
tejilerini kullanacak.” olmalıdır.

(Cevap D)

13. Deneme Sınavı 54


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

4. Problem çözmenin bilimsel basamakları şun- 5. Buldurma yönteminde önemli olan, konunun
lardır: akışı içinde öğrenciyi, iyi plânlanmış ve so-
1. Problemin hissedilmesi (farkına varma) rulmuş sorularla düşünmeye ve yeni bilgiler
bulmaya yönlendirmedir. Yanlış anlamalar

www.kozmikoda.com.tr
ve belirlenmesi,
önlenebilir, eksikler tamamlanabilir, yeni öğ-
2. Problemi tanımlama ve sınırlama,
renmeler için ortak temeller oluşturulabilir.
3. Problem durumu ile ilgili bilgileri topla-
Soru sormanın temel amacı da budur. Bu
ma,
yöntemde bilgiler, çoğu zaman tümevarım
4. Problemin çözümüne yönelik denence- yoluyla buldurulur. Konunun özelliğine göre
ler (hipotezler) oluşturma, kavram, ilke ve genellemelere örnekler ve
5. Veri toplama, toplanan verileri analiz et- açıklamalar yoluyla ulaşılır. Öğretmen soru
me, cevap tekniğini ustaca ve bilinçli bir şekilde

6. Denenceleri test ederek doğruluklarını kullanarak öğrenciyi düşünmeye ve yeni bil-

bulma, giler keşfetmeye sevk etmektedir. Çağdaş


öğretimde de önemli olan, öğrencinin pasif
7. Çözümü uygulama ve önerilerde bulun-
bir alıcı durumda olmaması bizzat öğrenme-
ma.
ye katılmasıdır. Bu yöntemde öğrenme ve
“Farklı siyasi görüşlü” ailelerin bulunduğu bir öğretme, öğrenci ve öğretmenin ortak çalış-
çevrede öğretmenlik yapan Selim Öğretmen maları sonucunda gerçekleşmektedir. Bul-
www.kozmikoda.com.tr

problemi hissetme aşaması olarak sınıfına durma yöntemiyle ders yapmak isteyen öğ-
ilk girdiğinde öğrencileri birbirleriyle problem- retmen, dersin başında basit ve daha önce
li olduklarını fark etmiştir. verilen bilgileri hatırlatıcı bir soru ile öğren-
Problemi tanımlanması aşaması olarak: So- cinin dikkatini derse çekebilir. Öğrenciler, öğ-
runun ne olduğunu diğer öğretmenlerine an- retmenin yönelttiği sorularla, daha önce göz-
latan lem ve tecrübeleriyle elde ettikleri bilgiler ara-
1. Problem durumu hakkında bilgi toplama sında ilişkiler kurarak bazı tahminlerde bu-
aşaması olarak: ve sorunun ögelerini, lunmaya teşvik edilirler. Ancak buldurma yön-
nedenlerini ve aktörlerini de araştıran teminde öğrencilerin birbiriyle konuşmaları-
Selim Öğretmenin nı engellemek doğru değildir. Özellikle tar-
tışma ortamı oluşturmak ve fikirlerin payla-
2. Problemin çözümüne yönelik denence-
şılmasını sağlamak gereklidir.
ler (hipotezler) oluşturma aşaması ola-
rak: geçici bir çözüm önerisi oluşturdu- (Cevap A)
ğu görülmüştür.
Şimdi bu aşamadan yapması gereken 5 aşa-
www.kozmikoda.com.tr

mada yer alan “veri toplama, toplanan veri-


leri analiz etmesi” yani E seçeneği olan
“Problemin çözümüne dönük ortaya atılan
çözüm önerileri hakkında bilgi toplamalıdır.”
seçeneğidir.

(Cevap E)

13. Deneme Sınavı 55


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

6. Comenius gibi AB destekli projelerde insan- 8. Öğretmenin sınıfa dışarıdan bir sorun getir-
lar sadece okulda değil hemen her yerde, mesine dayalı öğretim yöntem tekniği örnek
her yaşta ve her zaman öğrenebilir. Bu öğ- olaydır. Örnek olaylar görsel, yazılı birçok
retim modeli yaşam boyu öğrenme modeli- kaynaktan derlenebilir. Öğrenciler veya öğ-

www.kozmikoda.com.tr
dir. Yaşam boyu öğrenme, insana ve bilgiye retmen, olayı sözel olarak veya resim, film
daha çok yatırım yapma, dijital okuma yaz- gibi tekniklerle sınıfa getirir. Kısa bir sunum-
ma da dahil olmak üzere temel bilgi ve be- dan sonra öğrenciler bu konu hakkındaki fi-
cerilerin kazanılmasını teşvik etme, esnek kirlerini, yani olayın nedenlerini, gelişimini ve
ve yenilikçi öğrenme olanaklarını genişletme mümkün sonuçlarını ortaya koyup tartışırlar.
anlamına gelmektedir. Yaşam boyu öğren- Seçilen olay iyi bir olay ise bunun geliştirilip
me ile amaç tüm yaş gruplarındaki insanla- yaygınlaştırılması yolları, kötü bir olay ise bu-
rın nitelikli öğrenme olanaklarına ve çeşitli nun engellenmesi ve düzeltilmesi yolları hep
öğrenme deneyimlerine eşit ve açık biçimde beraber ortaya konmaya çalışılır.
erişim sağlamalarını kolaylaştırmaktır. Bu
(Cevap C)
vizyonun gerçekleştirilmesinde eğitim sis-
temleri kilit rol oynamaktadır. Yaşam boyu
öğrenme, her türlü bilgi, beceri ve niteliğin
beşikten mezara kadar olan süreçte kazanıl-
ması ve güncellenmesi anlamına gelmekte-
www.kozmikoda.com.tr

dir. Formal eğitimin sınırlarının dışına çıkan


ve her türlü in-formal eğitimi de içine alan ya-
şam boyu öğrenme bilgi ve yeterliliklerin ge-
lişimine olanak yaratarak bireylerin bilgi top-
lumuna uyumunu sağlar (Candy, 2002). 9. Skinner tarafından geliştirilen programlı eği-
(Cevap A) tim, öğrencilerin kendi bireysel özelliklerine
göre öğrenme yaşantılarını düzenleyebildik-
leri öğretim tekniğidir. Programlı öğretim tek-
niğinde, öğretimin bireyselleştirilmesi, öğren-
cilerin öğretim sürecine aktif katılımı, istedik
davranışların anında pekiştirilmesi ve düzel-
7. Konuşma halkası öğrencilerin görüş farklı- tilmesi ve hatanın en aza indirilmesi amaç-
lıklarını görmek, sınıfta empatik, demokratik lanır. Bu amaçla uygulanan programlı öğre-
bir hava oluşturmak için kullanılan bir teknik- tim, davranışçı kuramın açıklayamadığı du-
tir. Konuşma halkası kendine güven, saygı, yuşsal becerilerde etkisizdir. Drama Tekni-
hayır diyebilme, dinleme ve kendini ifade et- ğinde ise önceden yazılmış hazır bir metin
www.kozmikoda.com.tr

me becerilerini kazandıran bir tekniktir. Tek- olmaksızın, katılımcıların kendi yaratıcı bu-
nikte çember şeklinde oturan öğrenciler sı- luşları, özgün düşünceleri, öznel anıları ve
rayla söz alırlar. Konuşma sırasının kimde bilgilerine dayanarak oluşturdukları eylem
olduğunu gösteren bir simge kullanılır. Öğ- durumları ve doğaçlama canlandırmalarıdır.
retmen ‘Sizce …. Neler hissetmiştir?, Neler Drama da, programlı öğretimin aksine daha
düşünmüştür?’’ şeklinde yönlendirici sorular- çok duyuşsal özelliklerin kazandırılmasında
la konuşma halkasını yönlendirir. kullanılır.

(Cevap B) (Cevap D)

13.
1. Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 56
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

10. Mesut Öğretmen’in sınıfta yaptığı etkinlik A, 13. Kavram haritaları, kavramsal karikatürler,
B, C ve D seçeneklerinde belirtilen amaçla- kavramsal değişim metinleri ve analojiler,
rı gerçekleştirmeye yöneliktir. Ancak bu et- kavram yanılgılarının giderilmesinden çok
kinlik, “konuya ilişkin gerçek yaşamda kulla- yeni kavramsal ağlar - bilişsel yapılar oluş-

www.kozmikoda.com.tr
nılabilir bir ürün ortaya koyma” amacı taşı- turulmasında kullanılır. Öğretmenin bu yanıl-
mamaktadır. gıyı ortadan kaldırmak için izlemesi gereken
en uygun yol duruma ilişkin bir resim, grafik
(Cevap E)
ya da video göstermek ya da bir deney dü-
zeneği kurarak açıklamaktır.

(Cevap E)

11. Beceri, bireyin zihin kas eş güdümünü ge-


rektiren bir işi, yardım almaksızın ve işin ge-
rektirdiği nitelikte yapmasıdır. Bu anlamda
beceri öğretimi de son derece önemlidir. Be-
ceri öğretiminde ön koşul öğrenmelerin öne-
14. Soruda verilen örnekte öğretim sürecinin te-
minden dolayı, anlatım tekniği ile beceri için
melini etkin katılım ögesi oluşturmaktadır.
gerekli ön koşul öğrenmeler verilir. Gösteri
Öğretmen dersi öğrencilerin katılımı ile ger-
www.kozmikoda.com.tr

tekniği ile becerinin nasıl yapıldığı öğretmen


çekleştirmiştir.
tarafından gösterilir. Gösterip yaptırma tek-
niği ile öğretmen beceriyi gösterir ve ardın- (Cevap C)
dan öğrenciye yaptırır. Mikroöğretim yönte-
mindeki öğret, yeniden öğret sistemi ile be-
ceride ustalaşma, uzmanlaşma sağlanır.
Özellikle kişinin yaptığı davranışlara aldığı
eleştiriler ve kendisinin de öz eleştirisi ile be-
ceri öğretiminde son derece etkili bir yol iz- 15. Analoji insan zihninin benzeyişlerden yarar-
lenmiş olur. lanarak yaptığı bir akıl yürütme yoludur. Ben-
zerlikler yardımıyla bilinmeyen elde edilme-
(Cevap B)
ye çalışılır. Öğretmen de gece gündüzün na-
sıl olduğunu anlatmak için analojiden yarar-
lanmıştır.

12. Öğretmen konuyu ele alırken öncelikle öğ- Analojinin Yararları


rencinin yakın çevresinden başlamıştır. Ço-
www.kozmikoda.com.tr

• Günlük dil ile bilimsel dil arasında bağ-


cuğun anne, baba ve yakın çevresindekile- lantı kurar.
rin mesleklerini araştırmalarını istemiştir. İle-
• Konuyu özetler.
riki aşamada toplumdaki meslekleri araştır-
• Problem çözmeyi geliştirir.
malarını istemiştir. Bu çalışmada çocuğun
yakın sosyo kültürel çevresinden uzak sos- • Yaratıcılığı geliştirir.
yo kültürel çevresine doğru bir yönelim söz • Sezgisel düşünmeyi ve keşfetmeyi ge-
konusudur. liştirir.

(Cevap E) (Cevap B)

13. Deneme Sınavı 57


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

19. Bilgi şöleni olarak da adlandırılan sempoz-


16. yum çoğunlukla akademik bir konu üzerinde
gerçekleştirilir. İlgili alanda uzman kişiler se-
ri biçimde çalışmalarına ilişkin bildirilerini iz-

www.kozmikoda.com.tr
leyicilere sunarlar.

(Cevap C)


Balık kılçığı Ishikawa diyagramı olarak da bi-
linmektedir. Özellikle problem çözme süre-
cinde problemin nedenleri, alt nedenlerinin
kapsamlı ve detaylı biçimde incelenmesi için
kullanılır. Bunun haricinde bir kavram harita-
sı olarak kullanılabileceği gibi bir değerlen-
dirme aracı olarak da kullanılabilmektedir.

(Cevap C)
www.kozmikoda.com.tr

17. Beyin fırtınası öğrencilerin kısa bir zaman di-


liminde çok sayıda fikir üretmelerine olanak
veren ve onların yaratıcı düşünme becerile- 20. Soru metninde özellikleri verilen öğretim il-
rini geliştirmeye yarayan bir tekniktir. Uygu- kesi “somuttan soyuta” ilkesidir. Çocuklar,
lama esnasında üretilen fikirler not alınır. De- gözle gö­rülen, elle tutulan varlıkları daha ko-
ğerlendirme ve tartışma fikir üretme aşama- lay ve çabuk kavrarlar. Onların zihin olgun-
sı bittikten sonra gerçekleştirilir. luğu soyut fikirleri kavrayacak seviyeye he-
nüz ulaşmamıştır. Bu nedenle soyut fikirleri
(Cevap E)
kavrayabilmeleri için önce somut olan şey-
lerden hareket edilmelidir. İlköğretim kuru-
munda öğretime somut yaşantılarla başla-
nılması, ilköğretimin sonuna doğru soyut kav-
ramlar ve sembollerde yoğunlaşılması, orta-
öğretimde somut olay ve yaşantılara daha
18. Münazara tekniğinde belirlenen konuya iliş- az zaman ayrılması ve zihinsel süreçlerle ko-
www.kozmikoda.com.tr

kin lehte ve aleyhte görüş bildirecek iki gru- nunun öğretilmesi sağlanmalıdır. Öğretim il-
bun tartışması şeklinde yürütülür. Gruplar kelerini kullanmada Edgar Dale tarafından
dinleyici ve jüri önünde görüşlerinin doğrulu- geliştirilen “yaşantı konisi” rehber konumun-
ğunu kanıtlamak için tartışırlar. Tartışmacı dadır. Yaşantı konisinin tabanında yer alan
gruplar jüri ve seyircileri etkilemeye çalışır- somut, basit, çok sayıda duyu organını etki-
lar. Amaç öğrencilerin tartışma becerilerinin leyen ve kendi kendine edinilen yaşantılar-
geliştirilmesidir. dan öğretime başlamak gerekmektedir.

(Cevap B) (Cevap E)

13. Deneme Sınavı 58


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 14 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Soruda anlatılan uygulamada öğretmenin; 4. Öğretim etkinliklerinde ilk yapılacakların ba-


ağırlıklı olarak sunuş yoluyla öğretim strate- şında dikkat çekme ve güdüleme gelir. Dik-
jisini kullandığını gösterir. kat çekme ile öğrencilerin öğrenme konusu-
na yönelmeleri sağlanır. Güdülenme öğren-

www.kozmikoda.com.tr
ciyi hedefe doğru harekete geçirir. Güdülen-
me öğrenme için itici güçtür. Günlük yaşam-
dan, öğrenci ihtiyacına cevap veren, ilgi çe-
ken konular güdülenmeyi sağlar. Örnekte öğ-
retmenin girişi konuya dikkati çekme, merak
uyandırma ve güdülenmeyi sağlama amaç-
lıdır.

(Cevap C)
(Cevap B)

5. Öğretim en temel ilkelerinden biri de öğren-


ciye uygunluktur. Öğretim ilkeleri öğrencile-
rin gelişim özelliklerine, ilgi ve ihtiyaçlarına
2. Anlatılan uygulamalar içinde öğretmenin ör- uygun olmalıdır. Öğrenci özellikleri dikkate
nek olay yöntemiyle ilgili bir etkinlik yaptığı alınırken hem ilgili yaş grubunun özellikleri
gözlenmemektedir. yani gelişim seviyesi hem de bireysel faklı-
www.kozmikoda.com.tr

lıklara dikkat edilmelidir. Öğretmenin öğre-


tim etkinliklerinde ilgili yaş döneminin ortak
özelliklerini dikkate alması seviyeye uygun-
luktur.

(Cevap A)

6. Öğrenci düzeyine uygunluk ilkesi eğitim - öğ-


retim etkinliklerinin öğrenciler arasındaki bi-
(Cevap E)
reysel farklılıklara ve öğrencilerin gelişim se-
viyesine ve hazırbulunuşluk düzeyine uygun
olarak gerçekleşmesini öngörür.
Zira öğretim etkinliklerinin öğrencinin içinde
bulunduğu gelişim düzeyine uygun olarak
yürütülmesi gerekir. Çünkü öğrencinin her
3. Özellikle büyük grup tartışmalarında oluşa- aşamadaki ruhsal ve bedensel gelişimi aynı
www.kozmikoda.com.tr

bilecek rekabet ortamı çekingen öğrenciler değildir. Bu yüzden, öğrenme konusunun iş-
için olumsuz yaşantılara neden olur. Tartış- lenişinde uygulanacak yönteminde öğrenci-
ma ortamı duygusal açıdan öğrencinin ken- nin gelişim düzeyine uygun olma zorunlulu-
dini rahat hissedeceği bir ortam olmalıdır. ğu vardır. Öğrenciye sunulacak öğrenme-öğ-
Bunun için de eleştirilerin kişiye değil, görü- retme etkinliklerinin “öğrenene uygunluk” açı-
şe yönelik olması ve insana saygının teme- sından değerlendirilmesinde I, IV ve V. ölçüt-
le alınması gerekir. ler gözden geçirilmelidir.

(Cevap E) (Cevap B)

1.
14.Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 59
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

7. Soru metninde özellikleri verilen zekâ alanı 8. Nunley tarafından geliştirilen basamaklı öğ-
“mantıksal” zekâdır. Mantıksal zekâ mantığı retim öğrencileri farklı ilgi ve yetenek alanla-
kullanma yeteneğidir. Akıl yürütmeleri, ne- rına, farklı öğrenme yollarına sahip oldukla-
denleri bulma, matematiksel ve mantıksal rı düşüncesi ile (C) • (B) • (A) basamakların-

www.kozmikoda.com.tr
ilişkileri saptama ve soyut problemleri kap- da belirlenmiş olan etkinliklere dayanan bir
sar. öğretme-öğrenme düzeneğidir. Eğitimde ye-
A seçeneğindeki sosyal zekâ, diğer bireyler- niden yapılanma sürecine bağlı olarak geliş-
le, toplumla sağlılık ve tutarlı ilişkiler kurma- tirilmiştir. Öğrenci bilgiyi alan durumundan
dır. Tartışma, gösteri yapma, öğretme, top- çıkarak, bilgileri üreten durumda yer almak-
lantı düzenleme vb. gibi etkinlikler ile ilgilidir. tadır.

B seçeneğindeki dilsel zekâ, sözcükleri ve Bireysel farklılıklar dikkate alınarak öğrenci-


dili kullanma yeteneğidir. Şiir, masal, maka- lerin farklı öğrenme yollarına sahip oldukla-
le, öykü vb. yazma, görüşme yapma, söz- rı düşüncesi ile basamaklar düzeyinde bilgi
cüklerin anlamlarını öğrenme, etkili düzgün edinme ön plana çıkmıştır. Bilgileri farklı du-
konuşma, bulmaca hazırlama ve çözme gi- rumlarda kullanma, analiz ve sentez yapma,
bi etkinlikleri kapsar. eleştirel ve yaratıcı düşünme gibi etkinlikle-
re yer verilir.
C seçeneğindeki öze dönük zekâ, kişinin ken-
dini tanıması ve sorumluluk almasıdır. Ken- Basamakların İşlevleri:
dini değerlendirme, neyi yapacağını neyi yap- (C) BASAMAĞI: Temel bilgileri edinme aşa-
www.kozmikoda.com.tr

mayacağını bilme, sınırlarını tanıma, öz gü- masıdır. Öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine uy-
venini geliştirme bu tür zekânın kapsamı için- gun görev almaları sağlanır.
dedir. (B) BASAMAĞI: Bilgileri farklı durumlarda
D seçeneğindeki görsel zekâ, renkler, resim- kullanma aşamasıdır. Edinilen temel bilgile-
ler, şekiller, desenler, dokular ve imajlardan rin uygulanması, farklı durumlarda kullanıl-
oluşur. İlk gelişen zekâ türüdür. Beynin ilk ması, belirlenen görevlerin yerine getirilme-
kullandığı dildir. Resim yapma, yazıların al- si sağlanır.
tını çizme, afiş hazırlama vb. bu tür zekânın (A) BASAMAĞI: Analiz, sentez yapma, eleş-
kapsamı içindedir. tirel düşünme gibi etkinlikler aşamasıdır. Ya-
(Cevap E) ratıcı, etkin, eleştirel, yansıtıcı düşünme gi-
bi üst düzey düşünme yollarının kullanılma-
sıdır. Öğrencilerin başardıkları görevlerin tar-
tışılması bu aşamadadır.
Konuya ilişkin özgün bir öykü yazılması A ba-
www.kozmikoda.com.tr

samağının kazanımlarına yöneliktir.

(Cevap D)

14. Deneme Sınavı 60


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

9. Öğretmenin soru metninde belirtilen amaç- 11. Argümantasyon (Argumentation), delillendir-


larını gerçekleştirmesi için en uygun yöntem me ve dayanaklandırma çalışmalarında is-
“araştırma yaklaşımı”dır. John Dewey tara- pat ve delillerle desteklenen çalışmaları ifa-
fından geliştirilen araştırma inceleme yoluy- de eder. Öğrencinin argümante ettiği çalış-

www.kozmikoda.com.tr
la öğretim, bir tür problem çözme yaklaşımı- malarla kazandığı en önemli düşünce bece-
dır. Bu yöntemle öğrencilerin üst düzey zi- risi eleştirel düşünce becerisidir. Eleştirel dü-
hinsel becerileri, araştırma, birincil kaynak- şünme akıl yürütme, analiz ve değerlendir-
lara ulaşma ile iş birliği içinde çalışma bece- me gibi zihinsel süreçlerden oluşur, eleşti-
rileri gelişir. Gerçek yaşamda karşılaşacak- rel düşünme bilimsel kanıtlarla uyuşan net
ları sorunlara bilimsel yöntemin aşamaları- hükümlere varmak için kullanılan somut ve-
na göre çözüm üretme becerisi gelişir. Öğ- ya soyut konular üzerinde düşünme süreç-
rencilerde yaparak yaşayarak öğrenme be- lerini içermektedir. Eleştirel düşünme varsa-
cerisi gelişir. Ayrıca bu yöntemle ders işleye- yımları, fikirleri ve iddiaları ayırt etme. Argü-
bilmek için öğrencinin bilgi ve kavrama dü- manın eksik taraflarını ve açıklamalardaki
zeyindeki ön koşul öğrenmelerini edinmiş ol- belirsizlikleri görme gibi becerileri de kapsar.
ması, hedeflerin uygulama ve daha üst dü- Ayrıca argümantasyon çalışmaları en çok
zeyde olması gerekir. çalıştay (workshop) tartışma tekniğinde gö-
rülmektedir. Çalıştay öncesinde toplanan ar-
(Cevap B)
gümanlar tartışma esnasında ortaya atılan
www.kozmikoda.com.tr

fikirleri dayanaklandırmak için kullanılır.

(Cevap D)

10. Demokrasi eğitimi öğrencilere demokratik


değer, tutum ve davranış kalıpları kazandır-
mayı amaçlamaktadır. Demokratik değer, tu-
tum ve alışkanlıkların kazandırılmasında en
kritik nokta öğrenme öğretme ortamlarının
demokratik bir yapıda olması ve öğretmen-
lerin bu konuda model olmalarıdır. Çünkü de-
www.kozmikoda.com.tr

ğer, tutum ve alışkanlıkların kazandırılma-


sında model alma ve gizil öğrenme süreçle-
ri oldukça önemlidir. Bu açıdan demokratik
eğitim ilkesini temele alan ve demokratik eği-
tim ortamları oluşturmayı amaçlayan iş bir-
likli öğrenme diğerlerinden daha fazla de-
mokrasi bilincine katkı sağlayacaktır.

(Cevap C)

14. Deneme Sınavı 61


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

12. Öğretmen, “öğrencinin her davranışını pe- 14. Öğrencilere çeşitli duygular ve empati bece-
kiştirmemeli”, hedefle ilgili yani matematiğe risi yani duyuşsal becerileri kazandırmada
karşı olumlu tutum ile ilgili davranışlarını pe- en etkili teknikler “rol oynama ve konuşma
kiştirmelidir. İstendik davranışı gösterenlere halkası” dır. Rol oynamada birey, gerçek ro-

www.kozmikoda.com.tr
pekiştireç verilmelidir. Öğretmen ilk dersler- lünden ve duygularından sıyrılıp bir başka-
de her doğru yanıta pekiştireç vermeli, daha sının yerine kendisini koyar. Böylece başka-
sonraki derslerde sabit oranlı, dersler ilerle- larını anlama olanağına sahip olur. Rol oy-
dikçe değişken oranlı pekiştireç tarifelerini nama, öğrenci katılımının yüksek olduğu, ya-
kullanmalıdır. Çünkü böyle bir sıra pekişti- şamla bağıntılı ve gerçeksi olduğu için duy-
reçlerin etkisini artırır. Ayrıca her davranışın guların hissedilmesini sağlayan bir tekniktir.
pekiştirilmesi karşısında öğrenci istendik dav- Öğrencilerde güven duygusu, iletişim ve em-
ranışı ayırt edemez ve pekiştireçler etkisini pati becerileri gelişir. Konuşma halkası tek-
yitirebilir. niğinde ise öğrenciler daire biçiminde oturur.
Konu ile ilgili kavram ile ilgili olarak bir öğ-
(Cevap C)
renci görüş bildirirken diğerlerin konuşması-
na, tartışmasına izin verilmez. Öğrencilerde
bu süreçte empatik davranma, diğer düşün-
celere saygı gibi gelişmeler gözlenebilir. Her
iki tekniğin ortak özelliği empatik davranışla-
www.kozmikoda.com.tr

rın kazandırılmasında etkili olmalarıdır.

(Cevap C)

13. Anlamlı öğrenme teorisine dayalı olarak 15. A, B, C ve D seçeneklerinde yer alan özel-
Gowin ve Novak tarafından geliştirilen V di- likler öğretim sürecindeki işlemlerle ilgili iken
www.kozmikoda.com.tr

yagramları hem öğrenciler hem de öğretmen- E seçeneğindeki özellik öğretim süreci ile il-
ler açısından doğa olaylarını daha iyi anla- gili yanlış bir özelliktir. Öğretim sürecinde öğ-
mak ve fen alanındaki laboratuvar çalışma- retmenin değil, öğrencinin özellikleri merke-
larının amacını netleştirmek için kullanılmak- ze alınır. Öğretim süreci öğrencilerin birey-
tadır. V diyagramları sadece fen alanında sel farklılıklarına, ilgi, ihtiyaç ve hazır bulu-
kullanılmaz. Gowin, V diyagramlarının fark- nuşluk düzeylerine uygun olarak düzenlen-
lı alanlarda kullanıldığını göstermiştir. meye çalışılır.

(Cevap B) (Cevap E)

14. Deneme Sınavı 62


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

16. Aktif öğrenme sürecinin en önemli özelliği 19. Beyin temelli öğrenme kuramına göre, öğre-
öğrencinin bilginin pasif alıcısı olmasının ön- nenin öğrenme yaşantılarına etkin katılımı-
lenmesidir. Öğrenci öğrenme etkinliklerine nı sağlamak için okul veya sınıf ortamının,
aktif olarak katılır. Gösteri diğer seçenekte- öğrencilerin mümkün olduğunca çok duyu

www.kozmikoda.com.tr
ki yöntem tekniklerin yanı sıra öğrencinin pa- organına hitap edecek şekilde ve çoklu zekâ
sif izleyici konumda olduğu bir yöntemdir. kuramı dikkate alınarak düzenlenmesi gere-
Öğrenci bu yöntemde verilen uyarıcıları iz- kir. Ayrıca sınıf ve okul ortamının düzenlen-
ler. mesinde öğrenme alanları (fiziksel, sosyal,
duyuşsal, bilişsel ve estetik) dikkate alınma-
(Cevap C)
lıdır. Buna göre A, B, C ve D seçeneklerinde
yer alan ifadeler beyne dayanan öğretim ya-
pan okul ve sınıf ortamlarının özellikleri ile il-
gilidir. Ancak E seçeneğindeki beyin temelli
öğrenme kuramına uygun bir okul ve sınıf
ortamı değildir. Çünkü böyle bir ortam beyin
temelli öğrenme için önemli olan bireysel
farklılıkları, öğrencilerin duygularını, beslen-
17. Gerçek ortamda deneyim kazanmanın teh- melerini ve estetik beğenilerini karşılamak-
likeli, masraflı ve güç olduğu durumlarda ger- tan uzaktır. Ayrıca çoklu zekâ kuramına uy-
www.kozmikoda.com.tr

çeğe benzetilen yapay ortamlarda gerçek- gun değildir. Şematik ve bütünleştirici özel-
leştirilen bilgi ve beceri eğitimi benzetim kap- liklerden yoksundur.
samında değerlendirilir. Bu yöntemde öğren- (Cevap E)
ci gerçeğe benzer model ve durumlarda de-
neyim kazanır. Karar alma, problem çözme
gibi becerileri desteklemesi açısından önem-
li bir yöntemdir.

(Cevap D)
www.kozmikoda.com.tr

20. Programlı öğretimde içerik aşamalı biçimde


18. İşbaşında eğitim yaparak yaşayarak öğren- düzenlenir. Öğrenci küçük adımlarla sırayla
meyi temele alan bir beceri eğitimi yöntemi- bu içeriği programlı öğretim materyali ile et-
dir. Özellikle mesleki eğitimde kullanılır. Ben- kileşime girerek kendi öğrenme hızıyla iler-
zetişim tekniğinden farklı olarak bu yöntem- ler. Konular aşamalı sınıflandırıldığı için öğ-
de bilgi ve beceri gerçek iş ortamında edini- rencinin konuya istediği yerden başlaması
lir. söz konusu olamaz.

(Cevap C) (Cevap C)

14. Deneme Sınavı 63


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 15 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. I numaralı etkinlikte öğretmen, öğrencilerin 5. Sınıf içerisinde akranlarından öğrenme hızı


derse zihinsel kurulumlarını sağlamak için ve bilişsel yeterlikleri açısından önemli fark-
sorular sormuştur. Dersin girişinde yapılan lılıklar olan öğrenciler için izlenmesi gereken
bu etkinlik gerekli hazır bulunuşluğu sağla- en etkili yol bireyselleştirilmiş öğretim etkin-

www.kozmikoda.com.tr
maya yöneliktir. Öğrencilerin zihinsel açıdan likleri uygulamaktır. Bireyselleştirilmiş öğre-
işlenecek konuya hazırlanması amaçlanmış- tim etkinlikleri ile öğrenci kendi bilişsel yeter-
tır. liklerine uygun öğrenme görevleri ile karşı
karşıya gelir ve bu görevleri kendi öğrenme
(Cevap B)
hızıyla gerçekleştirme fırsatı bulur.

(Cevap B)

2. Dersin işlenişinde öğretmen sorularla, oyun


gibi etkinliklerle öğrenciyi sürece katmıştır.
Uyarıcılar açısından zengin bir öğrenme or-
tamı oluşturmaya çalışmıştır. Dersin başın-
6. Buluş ve araştırma inceleme yoluyla öğretim
da öğrenci görüşlerini alması ve sürecin so-
stratejilerinin her ikisinde de öğrenci aktiftir.
nunda gerçekleştirdiği oyun aktif öğrenmeyi
Ancak araştırma stratejisinde öğrenci daha
temele aldığını gösterir.
www.kozmikoda.com.tr

çok sınıf dışı etkinliklerle, kendi başına ya da


(Cevap C) grupça bir problem üzerinde çalışarak öğre-
nir. Buluş stratejisi ise daha çok sınıf içi et-
kinliklerle öğretmenin planladığı süreçlerle
yürütülür.

(Cevap E)
3. II numaralı etkinlikte öğretmen slayt gösteri-
mi ile görsel uyaranlar sunmuştur. IV numa-
ralı etkinlikte kullanılan numuneler devinim-
sel uyaranlardır. Diğer basamaklarda soru -
cevap formunda sözel uyaranlar sunulmuş- 7. Türkçe Öğretmeni Hatice Hanım’ın uygula-
tur. dığı yaklaşım proje tabanlı öğrenmedir. Pro-
je Tabanlı Öğrenme öğrencilerin grup olarak
(Cevap C)
ya da bireysel olarak gerçek yaşam konula-
rına ve uygulamalarına ilişkin olarak disiplin-
ler arası (bilimsel alanlar - konular - etkinlik-
www.kozmikoda.com.tr

ler) bağlantı kurularak bir problem ya da se-


naryo üzerinde yerine getirdiği bir tür prob-
lem çözme etkinliğidir. Bu yaklaşımda genel-
4. III numaralı etkinlikte soruların temel amacı de öğrencinin bireysel ve grup olarak ger-
kazanımlara ulaşılma düzeyini kontrol etmek- çekleştirdiği öğrenme etkinliğinin sonucun-
tir. III numaralı etkinlik öğretim sürecinin dö- da bir ürün ya da performans ortaya koyma-
nüt - düzeltme ögesini oluşturmaktadır. sı söz konusudur.

(Cevap D) (Cevap B)

15. Deneme Sınavı 64


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

8. Tam öğrenme modelinin de öğretim hizme- 10. Kamile Öğretmen’in yaptığı bu etkinliğin te-
tinin nitelikleri şunlardır: mel amacı “Öğrencilerin dinleme becerisini
Pekiştirme: Bir davranışın ileride yinelenme geliştirmek”tir. Öğretmen öğrencilere sorula-
rıyla dinlenme sürecinin etkinliğini kontrol et-

www.kozmikoda.com.tr
olasılığını artırma amaçlı etkinliklerdir. (C se-
çeneği) miştir.

İpucu: Öğrenme sürecinde öğrenciye, neyi (Cevap C)


öğreneceğini, bunları öğrenirken ne yapaca-
ğını nasıl yapacağını gösteren, anlatan ileti-
lerin, mesajların tümüdür. (A seçeneği)
Dönüt - düzeltme: Öğrenciye öğrenme süre-
cindeki performansı ile ilgili bilgi verme sü-
recidir. (E seçeneği)
Etkin katılım: Öğrencinin istenen davranışı
kazanması için kendine sağlanan işaretle
belli bir düzeyde açık ya da örtük olarak et-
kileşmesi ve bu çabayı davranışı kazanınca-
ya kadar devam ettirmesidir. (B seçeneği)
D seçeneğindeki “Öğrencinin öğrenilecek ko-
www.kozmikoda.com.tr

nuya ilişkin ilgi, olumlu bir tutum ve akade-


mik benlik algısına sahip olması” ise tam öğ-
renme modelinin değişkenlerinden biri olan
öğrenci nitelikleri ile ilgili bir işlemdir.

(Cevap D)

9. Soru metninde özellikleri anlatılan teknik “ya-


ratıcı drama”dır. Yaratıcı drama, öğrencile-
rin hangi durumlarda nasıl davranmaları ge-
rektiğini yaşayarak öğrenmelerini sağlayan
bir öğretme tekniğidir. Bu teknik, öğrencile-
re kendilerini ifade etme ve sahip oldukları
www.kozmikoda.com.tr

bilgi ve yaşantı üzerine hayal ettikleri dünya-


yı oluşturma ve bilgileri oyunla öğrenme im-
kânı verir. Yaparak yaşayarak hayatı öğren-
meye olanak sağlayan drama tekniği öğren-
cilerin iletişim kurma ve problem çözme be-
cerilerini geliştirir. Yaratıcı drama tekniğinde
disiplinler arası bir yaklaşım söz konusudur.

(Cevap B)

15. Deneme Sınavı 65


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

11. Soru metninde anlatılan teknik “çalışma gru- 12. Çağdaş eğitim akımlarının geleneksel eğiti-
bu” tekniğidir. Çalışma grubu, sınıftaki öğ- me karşı çıktığı en temel noktalardan biri eği-
renci sayısına göre en az iki ve en çok sekiz timin ezberci ve aktarmacı bir yapıda oluşu-
ile on kişinin bir araya gelerek aynı konu üze- dur. Çağdaş eğitim akımlarına göre öğrenen

www.kozmikoda.com.tr
rinde çalışma yaptıkları bir tekniktir. Öğren- öğretim sürecinde aktif olmalı, kendi yaşan-
cilerin daha serbest konuşmalarını ve daha tı ve deneyimlerinden öğrenmelidir. Tama-
iyi fikirler ortaya koymalarını, öğretmenlerin men anlatıma ve ezbere dayalı eğitimde ak-
öğrencileri daha iyi kontrol etmelerini, öğren- tivite ilkesi uygulanamaz.
cilerin farklı görüşlere saygılı olmayı öğren-
(Cevap A)
melerini, başkalarını dikkatle dinlemeyi ve
topluluk karşısında nasıl konuşulacağını, yar-
dımlaşma ve iş birliği yapmayı öğrenmeleri-
ni sağlar.
A seçeneğindeki münazara, bir konu üzerin-
de belli kural ve yöntemlere uyularak yapı-
lan tartışmadır. Bu tartışma türü, bir bakıma
tez ve antitez görüşlerin karşılıklı olarak be-
lirtilmesi sürecidir. Dili etkili kullanmayı sağ-
13. Timuçin Öğretmen’in sınıf düzeni küme dü-
lar ve neden - sonuç ilişkileri kurma beceri-
www.kozmikoda.com.tr

zenidir. Bu sınıf düzeni küçük grup çalışma-


sini geliştirir.
ları ve iş birlikli öğretim için uygundur. Zey-
C seçeneğindeki görüş geliştirme, her bire-
nep Öğretmen ise sınıfında U düzeni kullan-
yin bireysel olarak görüşünü, görüşünün ge-
maktadır. Bu düzen gösteri uygulamaları için
rekçelerini savunduğu, isterse görüşünü ge-
oldukça elverişlidir.
liştirdiği bir tekniktir. Bu teknik, öğrencilerin
büyük grup olarak katıldıkları bir tekniktir. Bu (Cevap C)

teknikte kullanılacak olan önermenin mutla-


ka geçerli sayılabilecek zıt bakış açıları içer-
mesi gerekir.
D seçeneğindeki forum, değişik görüşlere
sahip kişi ya da öğrencilerin herhangi bir ko-
nudaki sorunları tartıştıkları bir tekniktir. Ki-
şilerin birikimlerine dayalı olarak konunun
akışına göre yöneltilen sorulara yanıt verme
ya da görüş bildirimi ile şekillenir.
14. Konuşma halkası özellikle öğrencilerde em-
www.kozmikoda.com.tr

E seçeneğindeki seminer, öğrencilerin küçük pati becerisinin geliştirilmesi, duygu ve dü-


grup hâlinde araştırma yaptıkları ve elde et- şüncelerin ayırt edebilmesi ve sınıfta olum-
tikleri bulguları tüm sınıf ile paylaşıp tartış- lu bir atmosfer oluşturmada etkilidir. Öğren-
tıkları tekniktir. Öğrencilerin araştırma, pay- ciler verilen bir problem üzerinde bu durum-
laşım, sözel sunu, eleştiriye açık olma, so- dakiler “ne düşünmüştür?”, “ne hissetmiş-
rulara yanıt alma becerilerinin gelişmesini tir?”, sırayla ve birbirlerini saygıyla dinleye-
sağlayan bir tekniktir. rek konuşur.
(Cevap B) (Cevap A)

15.
1. Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 66
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

15. Yapılandırmacılık öğrencinin öğrenmeyle ak- 18. Öğrenme sürecinde sürekli benzer pekişti-
tif olarak meşgul olduğu esnek bir öğrenme reç kullanma öğrencilerin bu pekiştireçlere
çevresidir. Öğretmen ise bu çevreyi yarat- alışma göstereceğinden dolayı etkili değildir.
malıdır. Öğrenciler içeriği, eski bilgilerine da- Alışma pekiştirecin pekiştirme özelliğini kay-

www.kozmikoda.com.tr
yalı olarak ve problem çözerek öğrenirler. betmesine neden olmaktadır. Bu sebepten
Öğretmenler benzetimler yapar ve sorular dolayı pekiştireç süreç içerisinde değiştiril-
sorar. Öğrencilerin kendi sonuçlarına ulaş- melidir.
maları sağlanır. Bunun için öğrenciler bilgiyi
(Cevap E)
aramaya, kararlar vermeye ve kavramları ye-
ni durumlarda uygulamaya ihtiyaç duyarlar.
Bu görevlerin her biri hem eleştirel düşünme
becerileri hem de aktif katılımı geliştirir. Bu-
na göre, öğrencilerin konuyla ilgili bilgi sahi-
bi olmadıklarını varsayma ve derse temel
kavramları öğreterek başlama yapılandırma-
cılıkla çelişen bir özelliktir.
(Cevap B)
19. Araştırma inceleme yoluyla öğretim strateji-
16. Dila Öğretmen’in gerçekleştirmek istediği he-
si öğrencilere sunulan problem senaryosun-
deflere en uygun yöntem tartışma, tekniği ise
www.kozmikoda.com.tr

da öğrencilerin bilimsel süreç basamakları-


görüş geliştirmedir. Forum, seminer, görüş
nı kullanıp kendilerine özgü çözüm yolları
geliştirme teknikleri münazaradan farklıdır.
üretmelerine dayanır. Öğretmenin süreçteki
Forum ve seminer tekniklerinde münazara-
rolü rehberliktir, öğrenci aktif ve merkezde-
da olan iki zıt düşünme yoktur. Görüş geliş-
tirme tekniği de münazaradan farklıdır. Gö- dir. Öğrenci süreçte hipotetik düşünür. Et-

rüş geliştirme tekniğinde üç grup vardır. Hat- kinliğe dayalıdır ve problem çözme yaklaşı-
ta tüm sınıf tartışmaya katılabilir. Tartışma- mını temele alır. Bu yüzden süreç problem
da kazanan, kaybeden grup da yoktur. durumu ile başlar.

(Cevap B) (Cevap A)

17. Öğretmenin “çevremizdeki doğal olaylar” ko-


nusu ile ilgili olarak İstanbul’daki sel olayını
öğrencilere ör­nek olarak vermeyi düşünme-
si “güncellik” ilkesini işe koştuğunu göster-
mektedir. Güncellik (aktüalite) ilkesi, “öğren-
cilerin yaşadıkları hayatın gerçekleriyle kar-
www.kozmikoda.com.tr

şı karşıya gelmelerini ve yakın çevre, yurt ve


20. Karşılıklı sorgulama heterojen gruplarda öğ-
dünya olaylarına karşı ilgi duymalarını sağ-
rencilerin sorular hazırlayıp birbirlerine sor-
lamak için ders konularıyla güncel olay ve
dukları işbirlikli öğretim tekniğidir. Her grup
sorunlar ara­sında ilişki kurularak dersin iş-
lenmesini öngörmek­tedir.” Bu ilkenin amacı konuyla ilgili açık uçlu sorular hazırlar. Öğ-

öğrencilerin ileride, toplum hayatında karşı- retmen bu süreçte öğrencilere soru hazırla-
laşacakları zorlukları yenmelerini ve toplu- ma konusunda rehberlik eder. Son olarak da
ma daha yararlı olmalarını sağlamaktır. verilen cevaplar sınıfça tartışılır.

(Cevap D) (Cevap D)

15. Deneme Sınavı 67


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 16 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Sunuş yoluyla öğretim stratejisi tümdenge- 4. İş birlikçi öğrenme kuramına A, B, C ve E se-


lim esasına dayanmaktadır. Öğretim genel- çeneklerinde belirtilen ifadeler uygun, D se-
lemelerden özele doğru bir sıra izler. Süreç- çeneğinde yer alan ifade uygun değildir. Ba-
te ilk olarak genellemeler verilir. Genelleme- şarının yüksek olması için grup üyelerinin

www.kozmikoda.com.tr
lerin anlamlı öğrenmeyi desteklemesi için de birbirine benzer değil, birbirinden farklı olma-
ön örgütleyiciler kullanılır. sı gerekir. Grup üyeleri cinsiyet, başarı vb.
özellikler bakımından farklı olmalı yani hete-
(Cevap B)
rojen gruplar oluşturulmalıdır.

(Cevap D)

2. Verilen program modelleri programlı öğre-


timde kullanılan modellerdir. Programlı öğ-
retim Skinner’in pekiştirme ilkelerini temele
alan, öğrencilere hazırlanan doğrusal içerik-
te kendi öğrenme hızları ile ilerleme fırsatı
veren bir öğretim modelidir. 5. Soru metninde verilen kazanımların ortaya
çıkmasında temel olan öğrenme modeli “mo-
(Cevap D)
del alma yoluyla öğrenme”dir. Bandura tara-
fından ortaya atılan model alarak öğrenme
kuramına göre öğrenme, model alınan bire-
www.kozmikoda.com.tr

3. Hayat bilgisi dersi öğretiminde en az etki ya-


yin davranışlarının gözlem ve taklit yoluyla
ratabilecek yöntem “gösterip yaptırma” yön-
bilişsel olarak işlenmesi, anlamlandırılması
temidir. Gösterip yaptırma yöntemi, bir işle-
ve hafızada tutulmasıdır. Modelin davranış-
min bir deneyin nasıl yapıldığını, bir araç ge-
larının sonuçlarıyla beraber, modelin özellik-
recin ya da makinenin nasıl çalıştığını öğret-
leri de model alma sürecini etkiler. Bandu-
menin önce uygulama yaparak, göstererek
ra’ya göre birçok insan davranışı gözlem ve
ve açıklayarak sonra da öğrenciye yaptıra-
taklit yoluyla öğrenilir.
rak öğrenmenin sağlandığı bir yöntemdir.
Gösterip yaptırma yöntemi psiko-motor be- (Cevap D)
cerileri, bilişsel alanın uygulama ve daha üst
düzeydeki hedef davranışların kazandırılma-
sında, duyuşsal alanın değer verme, örgüt-
leme, kişilik haline getirme basamaklarında- 6. Aktif öğrenme sürecinde birey bilginin pasif
ki davranışların kazandırılmasında kullanıl- alıcısı değildir. Öğrenen bilgiyi kendine göre
maktadır. Hayat Bilgisi dersi ise ilköğretimin düzenler, yapılandırır, öğrenci sürecini plan-
ilk sınıflarında yer alan bir derstir. Hayat Bil- lar, öğrenmelerinin öz değerlendirmesini ya-
www.kozmikoda.com.tr

gisi dersi alan öğrenciler henüz gösterip yap- par ve paylaşır. Süreçte rekabet gibi öğrene-
tırma tekniği için önkoşul davranışlara, bilgi- ni duygusal açıdan zorlayacak yaşantılar yok-
lere sahip değildir. Öğrenme düzeyleri biliş- tur. Süreç içerisindeki hareketlilik asla gürül-
sel alanın ve duyuşsal alanın ilk basamakla- tü olarak algılanmamalı, etkileşimin ürünü
rı seviyesindedir. Bu nedenle gösterip yap- olarak kabul edilmelidir. Aktif öğrenme her
tırma tekniği hayat bilgisi dersinde en az et- öğrencinin kendi potansiyelleri doğrultusun-
kili olabilecek bir tekniktir. da ilerlemesine olanak sağlar.

(Cevap B) (Cevap B)

16. Deneme Sınavı 68


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

7. Soru metninde özellikleri verilen öğretim il- 10. Öğrenciler yeni bir şeyler öğrenirken, geç-
kesi “bilinenden bilinmeyene” ilkesidir. Bu il- mişteki öğrendikleriyle yeni bildikleri arasın-
keye göre birey geçmişte öğrendiklerini kul- da bağlantı kurarsa, öğrenme daha kolay
lanarak yeni şeyler öğrenir. Her davranışın gerçekleşir. Bu nedenle öğrenme - öğretme

www.kozmikoda.com.tr
temelinde onu sağlayan önceki öğrenmeler sürecinde, önce öğrencinin ne bildiği ile baş-
vardır. Her öğrenme kendisinden önceki öğ- lanmalı, daha sonra bilinmeyene doğru gidil-
renmelere dayalı, sonraki öğrenmelere de melidir. Soruda, öğretmen öğrencilerin daha
hazırlayıcı niteliktedir. Bu nedenle öğretim- önceden neler bildiklerini göz ardı etmiştir.
de bilinenden bilinmeyene doğru hareket et- Öğretmen kendi bildikleriyle değil, öğrenci-
mek gerekir. nin bildikleriyle dersi işlemelidir.

(Cevap C) (Cevap E)

8. Seçil Öğretmen’in uyguladığı teknik, “öykü


oluşturma”dır. Öykü oluşturma belirli bir ko-
nu etrafında öğrenciler tarafından giriş, ge-
lişme ve sonuç bölümleri dikkate alınarak
oluşturulan yazılı çalışmalardır. Öykü oluş-
turmada yazılı ifade biçimlerinin geliştirilme-
si amaçtır. Sınıftaki öğrenciler 3-5 kişilik grup-
www.kozmikoda.com.tr

lara bölünerek öykü okunur veya belirli keli-


melerden öykü oluşturması istenir. Verilen 11. Hazırlanan programların, yaratıcı, olumlu
sürede öğretmen öğrencilere rehberlik eder. sosyal ilişkiler içeren, dil ve kavram gelişimi-
Daha sonra oluşturulan öyküler okunarak ni zengin eğitim etkinliklerine yer vermesi ve
gruplar öykülere hakkında düşüncelerini söy- çocuğun tüm gelişim yönlerinin dengeli bir
lerler. biçimde gelişmesini sağlaması için program
geliştirmenin temelinde çoklu zekâ kuramı-
(Cevap B)
nın bulunması gerekir. Campbell, çoklu zekâ
9. Küçük öğrenci gruplarının bir soruna çözüm kuramının sınıf uygulamaları konusunda pek
aradıkları, bir konu ya da sorun üzerinde tar- çok çalışma yapıldığını; ancak bunların için-
tıştıkları bir etkinliktir. Önemli olan, öğrenci- de en doğrusunun belirlenemeyeceğini; öğ-
lerin birbirleriyle etkileşim içinde olmalarıdır. retmenin sınıf ortamına, hedeflerine ve top-
Tartışmayı yapacak olan gruplar oluşturul- luma bakarak uygun yöntemleri seçmesi ge-
duktan sonra sorun ya da konu gruplara da- rektiğini vurgulamaktadır. Öğrencilerin zekâ
ğıtılır. Konu ya da sorun bir metin biçiminde alanlarını ortaya çıkarmak ve eğitimde fay-
verilebilirken bir film olarak da öğrencilere iz- dalanmak amacıyla tüm disiplinlerden yarar-
www.kozmikoda.com.tr

letilebilir. Tartışmaya ayrılacak süre belirlen- lanmak oldukça yararlı bulunmaktadır. Bu


dikten sonra her grubun düşüncelerini ilete- amaçla çekirdek eğitim programları yaklaşı-
cek bir lider seçilir. Tartışma konusu sunulur mı önerilmektedir. Bu yaklaşımda öğrenciler
ve grupların seslerini çok yükseltmemeleri ortak çekirdek konuları öğrendikten sonra
istenir. Grupların tartışmaları bittikten sonra, zekâ alanlarına uygun olarak ilgi duydukları
grup liderleri sorunla ilgili sonuçları sınıfa ak- konularda ders almaktadır. (Demirel, 2008:
tarırlar. 209)

(Cevap B) (Cevap E)

1.
16.Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 69
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

12. Yapılandırmacı öğrenme anlayışı bilginin öğ- 15. III numaralı yaklaşıma baktığımızda öğren-
retmen tarafından aktarıldığı geleneksel öğ- ci katılımı ve eleştirel düşünme becerisinin
renme süreçlerine karşı çıkmıştır. Öğrenci geliştirilmesi açısından oldukça yeterli oldu-
öğrenme sürecinde aktif olmalıdır. Her birey ğunu görebiliriz. Ancak yaratıcı düşünme ve

www.kozmikoda.com.tr
yaşantıları sonucunda edindiği bilgiyi geçmiş bilimsel düşünme becerilerini kazandırmada
yaşantılarına göre bireysel olarak yapılandı- aynı oranda başarılı değildir. Bu açılardan
rır. değerlendirdiğimizde yaklaşımın büyük grup
tartışma olabileceği söylenebilir.
(Cevap C)
(Cevap E)

13. Soru metninde tanımı verilen kavram “öğre-


tim yöntemi”dir. Öğretim yöntemi, öğrenciyi
16. Akla gelen tüm fikirlerin bir yere not edilme-
hedefe ulaştırmak için izlenen yoldur. Yön-
si ve sonuçta bir karara varılması beyin fırtı-
temle belli öğretme teknikleri ve araçları kul-
www.kozmikoda.com.tr

nası tekniği ile sağlanırken, istedikleri anne


lanarak öğretmen ve öğrenci faaliyetlerinin
ve babanın nasıl olacağını canlandırmaları
bir plana göre düzenlenmesi ve yürütülmesi
ve bunu doğaçlamasını istemesi en iyi dra-
amaçlanır. Yöntem iyi seçildiği ve uygulan-
ma tekniği ile sağlanır. Konuya uygun bir hi-
dığı taktirde, amaçlara daha kısa zamanda
kaye oluşturma ise öykü oluşturma tekniği
ulaşılması ve amaçların işlerlik kazanması
ile kazandırılır.
mümkün olmaktadır.
(Cevap A)
(Cevap B)

14. Yapılandırmacı yaklaşıma göre öğrenen ya-


şantı içerisinde bilgiyi öznel süreçlerde yeni- 17. Proje tabanlı öğrenme öğrencilerin günlük
www.kozmikoda.com.tr

den yapılandırır. Bu yaklaşıma göre öğren- yaşam problemlerini disiplinlerarası bir yak-
ciler süreçte yaparak, yaşayarak, kendi de- laşımla bir senaryo çerçevesinde çözmeye
neyimlerinden öğrenmelidir. Ayrıca yapılan- çalıştıkları öğrenme yaklaşımıdır. Grupla ya
dırmacı yaklaşım öğrencilerde eleştirel dü- da bireysel olarak uygulamaya uygun olan
şünme, yaratıcı düşünme, bilimsel düşünme, bu yaklaşımın sonunda bir ürün ortaya kon-
problem çözme vb. üst düzey düşünme be- ması istenir. İlerlemeci eğitim felsefesine uy-
cerilerini kazandırmayı amaçlamaktadır. gun yaklaşımda öğretmen rehber roldedir.

(Cevap D) (Cevap C)

16. Deneme Sınavı 70


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

18. İşlevsellik, bilginin günlük yaşamda kullanı-


mı ile ilgili olan ilke I. maddedeki “yaşama
yakınlık” ilke­sidir. Bu ilkeye göre okulun en
önemli görevi ve amacı öğrenciyi hayata ha-

www.kozmikoda.com.tr
zırlamaktır. Bu nedenle okulun öğrencilere
uygun eğitim ve öğretim ortamı hazırlaması
gerekir. Öğrenciler yeteneklerine göre zihin-
sel, bedensel ve sosyal etkinliklerde bulunma­
lıdırlar. Okulda çocuğun içinde bulunduğu
zamanda ve ileride kendisine yararı olacak
konuların öğretil­mesi gerekir. Bilgi ve bece-
riler hayatta olan işlevleri ölçüsünde yararlı-
dır.

(Cevap A)
www.kozmikoda.com.tr

19. Bu öğretim yaklaşımı öğrencilere her basa-


makta kendi seçtiği etkinliği uygulayarak iler-
leme ve öğrenme olanağı sunar. Etkinlik te-
melli bir modeldir yani yaparak-yaşayarak
öğrenmeye dayanır. Süreç içerisinde öğren-
ci aktiftir öğretmen rehberdir.

(Cevap B)
www.kozmikoda.com.tr

20. 5E modelinde öğrenciler keşfetme bölümün-


de laboratuvar etkinlikleri yapar, birlikte ça-
lışır, kararlar alırlar ve problem durumunun
çözümü için fikirler üretirler. Bu basamak sü-
reç içerisinde öğrencinin en aktif olduğu ba-
samaktır.

(Cevap B)

16. Deneme Sınavı 71


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 17 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Soru metninde belirtilen zekâ türü Gardner’a 4. Soru metninde özellikleri verilen öğretim il-
göre doğacı • varoluşçu zekâdır. Doğacı • kesi “bilinenden bilinmeyene”dir. Öğretim-
varoluşçu zekâ, doğadaki tüm canlıları tanı- den iyi bir sonuç alınabilmesi için bilinenden
ma, araştırma ve canlıların yaratılışları üze- başlanması gerekir. Bilinenlerin yardımıyla

www.kozmikoda.com.tr
rine düşünme becerisidir. Bu zekâ türüne sa- bilinmeyenlerin öğrenilmesi daha çabuk ve
hip bireyler seyahat etmeyi, belgeseller izle- kolay olur. Bu durum öğrencinin kendi ken-
meyi severken, doğa ve gezi dergilerini in- dine etkinlik göstererek öğrenmesini ve ken-
celemekten hoşlanırlar. Kendilerine özgü çev- dine güveninin artmasını sağlar.
re etkinlikleri düzenlerler. Doğadaki bitki tür-
(Cevap B)
lerine karşı duyarlıdırlar. Doğanın insanlar
üzerindeki ya da insanın doğa üzerindeki et- 5. Beyin temelli öğrenme kuramının ilkelerine
kisi ile ilgilenirler. Doğayı ve doğada olup bi- göre etkili öğrenme için beyin zorlanmalıdır.
tenleri gözleyebilme yeteneği kazanarak, Alt düzey etkinlikler öğrenme için etkili yollar
kendisinin de bu dünyanın bir parçası oldu- değildir. Birey aktif olarak öğrenme sürecin-
ğunun farkına vararak öğrenirler. Çalışma de görev almalı, kendi yaşantılarından öğ-
alanları, zooloji, botanik, jeoloji, meteoroloji, renmelidir.
arkeoloji, çiçekçilik, tıp, doğacılık, izcilik gibi (Cevap E)
alanlardır.

(Cevap D)
www.kozmikoda.com.tr

6. Çekirdek tasarımı sorun merkezli program


tasarımlarından biridir. Bu tasarım yaklaşı-
2. Süreçte kullanılacak öğretim stratejisine ka- mına göre öğrenci okulu toplumsal sorunla-
rar verirken ilk olarak dikkate alınması gere- rın çözüldüğü bir laboratuar olarak görmeli-
ken dersin kazanımlarıdır. Sınıfın mevcudu, dir. Toplumsal sorunlar okul ortamına getiri-
öğrencilerin ihtiyaçları, gelişim düzeyleri ve lerek çözüm aranmalıdır. Örnek olay yönte-
motivasyonları da dikkate alınması gereken mi toplumsal problemlerin sınıf ortamına ge-
diğer hususlardandır. tirilip çözülmesine dayanan bir yöntem oldu-
ğu için çekirdek tasarımı için uygundur.
(Cevap E)
(Cevap E)

3. Bruner tarafından ortaya atılan buluş yoluy- 7. Soru metninde verilen alt süreçlerin sırasıy-
la öğretim stratejisi, bir problem durumuyla la gerçekleştirilmesi için en uygun yöntem
başlar (Demirel, 2003). Öğrenciler problem “mikro öğretim”dir. Mikro öğretimde işlenen
çözme basamaklarını kullanarak genelleme- örnek ders kayıt altına alınır. Dersi anlatan-
lere ulaşırlar (tümevarım • tümdengelim) Bu- la birlikte bu kayıtlar izlenir (I. Kendini gözle-
www.kozmikoda.com.tr

luş yoluyla öğretimde öğrenciye verilen prob- me) bu kayıtlar tüm grupla birlikte değerlen-
lem durumları açık uçlu sorular sormaya mü- dirilir (II. Kendini değerlendirme) son aşama-
sait değilse öğrenciler organize edilip güdü- da ders tekrar düzenlenir ve işlenir (III. Ken-
lenemez. Ancak sınıfta seviye grupları oluş- dini geliştirme). Mikro öğretimin uygulama
turmak öğrenciler arasındaki etkileşimi azal- aşamaları Zimmerman tarafından tanımla-
tıp sonuca ulaşmalarını engeller. Sınıfın he- nan özdüzenlemenin alt süreçlerinin gerçek-
terojen olması istenen durumdur. leştirilmesi için uygun bir tekniktir.

(Cevap E) (Cevap E)

17. Deneme Sınavı 72


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

8. Derya Öğretmen’in kullandığı öğretim yön- 10. Parçadaki boşluğa getirilecek sözcük “dö-
temi anlatım, öğretim tekniği ise dramadır. nüt”tür. Dönüt, öğrencilere eğitimin amaçla-
Anlatım yöntemi, öğretmen merkezlidir ve rına uygun davranımda bulunup bulunmadı-
derse giriş yaparken, konuyu özetlerken ya ğının bildirilmesi ya da hedef davranışın ka-

www.kozmikoda.com.tr
da bir konuyla ilgili bilgiyi aktarırken kullanı- zanılıp kazanılmadığının bildirilmesidir. Bu
lır. Drama tekniği ise, öğrencilere belirli du- bildirimin sonucuna bakılarak öğrencilerin
rumlarda nasıl davranmaları gerektiğini ya- eksik ve yanlışları belirlenir.
parak, yaşayarak öğretme amacıyla uygula-
(Cevap D)
nır. Rol oynama, doğaçlama ve oyun gibi et-
kinliklerden yararlanılarak öğrencinin bir du-
rumu ya da olayı canlandırması sağlanır. Dra-
ma öğrencilerin kendilerine güven duymala-
rını, yeteneklerinin farkına varmalarını ve sü-
rece aktif katılmalarını sağlar.

(Cevap D)

11. Çağla Hanım’ın kullandığı görsel bir kavram


www.kozmikoda.com.tr

karikatürüdür. Kavram karikatürlerinde açık-


lanmak istenen kavram konuşma baloncuk-
ları ve karikatürlerle anlamlandırılmaya çalı-
şır. Konu bu şekilde görseller kullanılarak so-
mutlaşır ve basitleşir.
9. 4/A sınıfında inceleme için bir gezi düzenlen-
(Cevap D)
miştir. Bu da kullanılan yöntemin gözlem ge-
zisi olduğunu göstermektedir. Eğer öğretme-
nin amacı inceleme yapmak değil de planlı
seyahat düzenlemek olsaydı yöntem gezi
olurdu.
4/B sınıfında öğretmen öğrencilerin yaparak
yaşayarak öğrenebilecekleri ve şartları ken-
dilerinin kontrol edebileceği ortamlar hazır-
lamıştır. Bu da uygulamanın bir deney oldu-
ğunu göstermektedir. Gözlem yönteminde 12. Verilen kavram karikatürü aktarmacı gele-
www.kozmikoda.com.tr

öğrenci şartları kontrol altına alamaz. Sade- neksel eğitimin üzerine getirilen en önemli
ce incelemelerde bulunur. eleştiridir. Yapılandırmacı yaklaşım öğrenci-
4/C sınıfı öğretmeni öğrencilerine bir göste- nin süreç içerisinde aktif olması gerektiğini
ri düzenlemiştir. Gösteri yönteminde, öğren- savunur. Yapılandırmacı yaklaşım öğrene-
ci katılımı yoktur. Gözlemde öğrencinin izle- nin bilgiyi yaşantı içerisinde aktif olarak işle-
nimleri, deneyde ise yaparak yaşayarak öğ- diğini, anlamlandırdığını ve kendine mal et-
renmeleri vardır. tiğini savunur.

(Cevap C) (Cevap E)

17. Deneme Sınavı 73


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

13. Tümdengelime dayalı düşünmeyi sağlamak 16. Bilişsel gelişim için Piaget, dengeleme süre-
için derse konu ile ilgili ilke ve genellemeler cinin çok önemli olduğunu vurgulamaktadır.
açıklanarak başlanır. Önce konunun temel Dengeleme süreci bilişsel gelişim kuramı ile
yapısı sunulur sonra örnekler verilir, daha yapılandırmacı yaklaşımın temelini oluştur-

www.kozmikoda.com.tr
sonra da öğrencilerden benzer örnekler bul- maktadır. Yapılandırmacı öğrenme yaklaşı-
maları istenir. mının öğretim süreçlerine uygulaması olan
probleme dayalı öğrenme yaklaşımında da
(Cevap A)
bu süreç oldukça önemlidir. Gelişimin sağ-
lanması için mevcut denge durumunu bozan
farklı bir uyarıcı olması gerekir. Dewey bura-
daki temel unsurun merak olduğunu söyle-
mektedir. Probleme dayalı öğrenme yaklaşı-
mına göre ele alınacak problem durumu me-
rak uyandırmalı çoklu çözümler içermeli ve
bilişsel dengeyi bozarak öğreneni öğrenme-
ye yönlendirmelidir.
14. Çoklu zeka kuramına göre, her bireyde sö-
zel, mantıksal, müziksel, sosyal, görsel, be- (Cevap C)
densel ve içsel zeka türleri bulunmaktadır.
Ancak çevresel etmenler sebebiyle bu zeka
www.kozmikoda.com.tr

alanlarından bazıları gelişmiş, bazıları geri


kalmış olarak kabul edilir. Farklı kişilerin fark-
lı zeka alanlarının gelişmiş olması bir konu-
nun farklı şekillerde öğrenilebileceğini / öğ-
retilebileceğini gösterir. Farklı kişilerin farklı
şekillerde öğrenmesi ise öğrenme stilini ifa-
de eder. 17. Öğretmenin “insanlar” konusuna öncelik ver-
dikten sonra “yerler ve çevreler” konusu ile
(Cevap E)
ilgili etkinlikleri düzenlemesi öğretim ilkele-
rinden “yakından uzağa” ilkesine uygun plan-
lama yaptığını göstermektedir.

(Cevap D)
www.kozmikoda.com.tr

15. Öğretmenlerin sunum, gösterim ya da soru


yanıt yöntemlerini kullanarak verdikleri bilgi-
ler öğrencilerin yeni durumlara dönüştürme- 18. Mantıksal zeka alanı gelişmiş bireyler grup-
si ve yaşama geçirmesi için en uygun teknik layarak, sınıflayarak ve soyutlamalarla öğre-
“uygulama”dır. Yeni durumlara “dönüştürme” nir. Muhakeme becerileri gelişmiş olan bu bi-
ve “yaşama geçirme” ifadeleri doğrudan uy- reylerin bilimsellik arayışı vardır. Neden-so-
gulama tekniği ile ilgili ifadelerdir. nuç ilişkileri ararlar, sorgulayıcıdırlar

(Cevap A) (Cevap B)

17.
1. Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 74
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

19. Soruda verilen görüş öğretimin günlük ha-


yatla iç içe olması gerektiğini savunmakta-
dır. Bu görüş, öğre­timi yaşama yakınlaştır-
mak olarak ifade edilebilir.

www.kozmikoda.com.tr
Öğretimin dayandığı noktaların hayattan alı-
nan gerçekler olması ve sonuçlarının yine
hayatı kolay­laştırmaya dönük olması yaşa-
ma yakın olmasıyla sağlanabilir.

(Cevap D)

www.kozmikoda.com.tr

20. Tam öğrenme yaklaşımı okul öğrenmelerinin


www.kozmikoda.com.tr

tüm öğrenciler tarafından öğrenilebileceğini


savunan bir yaklaşımdır. Küçük parçalara
bölünen aşamalı olarak sınıflandırılmış ko-
nular sırayla öğretilir. Öğrenciler bir konuyu
öğrenmeden diğerine geçmez. Bireysel bir
yaklaşım değildir, tüm sınıf konularda birlik-
te ilerler.

(Cevap A)

17. Deneme Sınavı 75


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 18 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Toplumdaki çocukların yine o toplumun çe- 4. Öğretmenin belirtilen becerileri geliştirebil-


şitli kurumları tarafından etkilenmesi çocu- mesi için “tartışma” yöntemini kullanması ge-
ğun topluma entegrasyonu için gereklidir. Bi- rekir. Tartışma, bir konu üzerinde öğrencile-
reyin topluma entegre olup o toplumun özel- ri düşünmeye yöneltmek, iyi anlaşılmayan

www.kozmikoda.com.tr
liklerini kazanması sosyalleşme olarak nite- noktaları açıklamak ve verilen bilgileri pekiş-
lenir (Açıkgöz, 2008). Soruda verilen açıkla- tirmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Tar-
ma toplumların sosyolojik yönünü vurgula- tışma yöntemi, öğrenci merkezli bir sınıf or-
makta ve bireyin sosyalleşmesini etkileyen tamının oluşmasını, öğrencilerin kendilerini
faktörleri belirtmektedir. rahatça ifade edebilmelerini ve düşünme,
eleştirme, demokratik tutum, iletişim kurma
(Cevap D)
gibi beceriler kazanmalarını sağlar.

(Cevap B)

2. Böyle bir araştırmada öncelikli olarak çalışı-


www.kozmikoda.com.tr

lacak konuda çok sayıda fikir üretilmesi ge-


rekir. Mesleki yeterliklere yönelik üretilecek
fikirler ve belirlenecek yeterlikler daha son-
ra değerlendirmeye tabi tutulmalıdır.

(Cevap D)

5. Soru metninde özellikleri verilen teknik “kav-


3. Soruda verilen hedefler öğrenenin ilgili ko- ram haritası”dır. Anlamlı öğrenmeyi artırmak
nuya ilişkin ilgilerini gösterir. İlgi, değer ve tu- için eğitimsel bir teknik olarak geliştirilen kav-
tum gibi özellikler “duyuşsal alan” ile ilgilidir. ram haritaları, eğitimde sıkça kullanılan stra-
Duyuşsal alanın “tepkide bulunma” düzeyin- tejilerden biri haline gelmiştir. Bir konu ile il-
www.kozmikoda.com.tr

de genellikle ilgiler söz konusudur. Bu dü- gili kavramları ve kavramlar arası ilişkileri
zeyde kişi uyarana bilinçlice tepki verir ve grafiksel olarak gösteren kavram haritaları,
onunla ilgilenir. Kişi uyarıcıları arar, onlarla öğrencilerin kavramları nasıl algıladığını ve
birlikte olmaya karşı isteklilik gösterir ve bun- sentezlediğini anlamada, ön kavramlarını,
dan da zevk alır. kavram yanılgılarını belirlemede ve kavram-
Bu düzey davranışlar en etkili biçimde “ilgi sal anlamalarını değerlendirmede kullanılan
envanteri” ile ölçülür. iki boyutlu bir şemadır.

(Cevap A) (Cevap C)

18. Deneme Sınavı 76


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

6. Soru metninde belirtilen öğretmen rolleri ön- 8. Soruda verilen işbirlikçi öğretim tekniği Ta-
celikle “sunuş yoluyla öğretim” stratejisi ile kım-Oyun-Turnuva tekniğidir. Bu tekniğe gö-
ilgilidir. Sunuş yoluyla öğretimde; gerek bil- re öğrenciler 4-5 kişilik gruplara yetenekleri-
ginin gerekse yöntemlerin etkili biçimde dü- ne göre dengeli ve heterojen olarak ayrılır,

www.kozmikoda.com.tr
zenlenmesi açısından merkezde olan öğret- Grubun amacı turnuvada başarılı olmaktır,
mendir. Öğretmen grup üyelerine hedef konuyu su-
nar ve turnuvadaki durumlara uygun çalış-
A seçeneğindeki proje tabanlı öğretim, öğ-
ma malzemesi verir. Öğrenciler konuyla ilgi-
renci merkezli bir öğretim yöntemidir. Öğret-
li tüm kitap vb kaynakları toplayarak bir ara-
menin bu yöntemde görevi, sadece rehber-
ya gelirler ve birlikte çalışarak turnuvaya ha-
liktir. Öğrencilerle birlikte öğrenen, araştıran
zırlanırlar. Haftada bir kez turnuvaya hazır-
ve sorgulayan bir öğretmen modeli söz ko-
lık sınavları düzenlenir ve gruplara kısa ya-
nusudur.
nıtlı sorular yöneltilir, Turnuva başlar ve tur-
B seçeneğindeki davranışçı yaklaşım, öğret- nuvaya her grubu temsilen 1 ya da 2 kişi ka-
men merkezlidir. Öğretmenlerin sınıf içinde tılır ve elde ettiği puanlar takımının puanına
güçlü bir yapısı vardır. Öğrenciler öğretme- eklenir. En yüksek puanı alan grup/takım
nin öğrettiği bilgileri alan bireylerdir. turnuvanın birincisi ilan edilir.

D seçeneğindeki buluş yoluyla öğretim stra- (Cevap B)


tejisi, öğrenci merkezli olup bu stratejide öğ-
9. İşbirlikli öğretimde bağlılık başlıca beş şekil-
retmenin görevi, öğrencileri kolaydan zora
www.kozmikoda.com.tr

de yapılandırılabilir:
doğru ve onların seviyesine uygun sorularla
Olumlu (Pozitif) amaç bağlılığı: Öğrenme he-
yönlendirme ve cevabı onlara buldurmaktır.
defime ulaşmam diğerlerinin de öğrenme he-
E seçeneğindeki araştırma ve inceleme stra-
deflerine ulaşmasına bağlıdır.
tejisinde öğretmenin görevi yol gösterici, yön-
Olumlu (Pozitif) kaynak bağlılığı: Grubun her
lendirici ve rehber olmaktır. Böylece öğren-
üyesi, gruba verilen görevi yerine getirmek
ci araştırma yoluyla problemin nasıl çözüle-
için gerekli olan kaynağın yalnızca bir kısmı-
ceğini öğrenmiş olur.
na sahiptir. Grup üyeleri, amaçlarına ulaş-
(Cevap C) mak için kaynakları bir merkezde toplamak
zorundadırlar.
Olumlu (Pozitif) rol bağlılığı: Her grup üyesi-
nin grup içinde sorumluluklarını belirten bir
rolü vardır.
Olumlu (Pozitif) görev bağlılığı: İlk önce bir
görev dağılımı listesi oluşturulur. Bu listeye
www.kozmikoda.com.tr

göre, herhangi bir grup üyesinin kendisine


düşen görevi yapabilmesi için kendisinden
7. Araştırma inceleme yoluyla öğretim strateji- önceki bireyin görevini tamamlaması gere-
si günlük yaşamdan bir problemin sınıfa ge- kir.
tirilip bu problem üzerinde çalışmayı gerek- Olumlu (Pozitif) ödül bağlılığı: Her grup üye-
tirir. Bu strateji yaşama yakınlık ve aktivite il- si, grubun ortak amaca ulaşması halinde ay-
kelerini temele almaktadır. nı ödülü alır.

(Cevap E) (Cevap B)

18. Deneme Sınavı 77


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

10. Takım Oyun Turnuva tekniğinde turnuvaya 12. Okullarda çeşitli öğrenme merkezlerinin ku-
katılan öğrencinin turnuvada başarısız olma- rulması “çoklu zekâ kuramı”nın uygulanma-
sı durumunda kendini grup arkadaşlarına sı için fırsat yaratır. Howard Gardner tarafın-
karşı suçlu hissetmesi bu tekniğin en önem- dan geliştirilen bu kurama göre zekâ tek bo-

www.kozmikoda.com.tr
li sınırlılığıdır. Bu nedenle diğer tekniklerin yutlu değil tersine çok boyutludur. Bu boyut-
hiçbirinde olmayan bireysel ağırlıklı değer- ları bedensel zekâ, görsel zekâ, dilsel zekâ,
lendirme takım oyun turnuvanın hem bir far- mantıksal ve matematiksel zekâ, müziksel
kı hem de bir olumsuz özelliğidir. zekâ, sosyal zekâ, özedönük zekâ ve doğa-
cı zekâ olmak üzere sekiz başlık altında top-
(Cevap E)
lamıştır.
Öğrenme merkezlerinin öğrencilerin farklı et-
kinlerde bulunduğu istasyonlardan oluşma-
sı her öğrencinin zekâ boyutunun farkına var-
masını ve onu geliştirmesini sağlar. Öğren-
me merkezleri, öğrencilerin zekâ alanlarına
uygun etkinliklerin yapılmasını, farklı duyu
ve yeteneklerini kullanarak öğrenmelerini
sağladığı için çoklu zekâ kuramının uygulan-
ması için elverişli bir tekniktir.
www.kozmikoda.com.tr

11. Balıkkılçığı, proje için teşvik etmek, eğlenti, (Cevap D)


mektup daveti teknikleri doğrudan beyin fır-
tınası tekniğinin daha etkili kullanılmasında
www.kozmikoda.com.tr

etkilidir. Fakat bilişsel çıraklık tekniğinin be-


yin fırtınası ile ilgisi yoktur.
Bilişsel çıraklık, öğrencinin bir uzmanı göz-
leyerek başladığı ve uzmanın giderek aza-
lan desteği ile o işi kendi başına, hatta ken-
di biçimiyle yapar duruma geldiği bir öğren-
me sürecidir.

(Cevap A)

18. Deneme Sınavı 78


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

13. I. Konuya yönelik ön koşul bilgilerin kazan- 16. Bireyin kendini anlaması ve analiz edebilme-
dırılmasında “sunuş yoluyla öğretim stra- si içsel zekâ alanına yönelik becerilerdir. Bu
tejisi” kullanılabilir. Özellikle konuya iliş- zekâ bir biçimde tanıyarak buna uygun amaç-
kin temel kavramların kazandırılmasın- lar oluşturabilir. Öğrenme görevine yönelik

www.kozmikoda.com.tr
da sunuş yoluyla öğretim stratejisi olduk- bireysel amaçların belirlenmesi öncelikle öğ-
ça ekonomiktir. rencinin kendini etkin bir biçimde değerlen-
II. Kavrama, analiz ve değerlendirme dü- dirmesini gerektirir. Bu zekâ türü bireysel et-
zeyi kazanımlar “buluş yoluyla öğretim kinliklerde ön plana çıkar. Bu zekâ alanını
stratejisi” ile gerçekleştirebilecek kaza- geliştirmeye yönelik yapılacak etkinlikler öğ-
nım düzeyleridir. Bu strateji ile öğrenci- rencilerin kendilerine güvenlerinin geliştiril-
ler orta ve üst düzey beceriler geliştirir. mesinde ve bireysel yeteneklerinin farkına
varmalarında oldukça önemlidir.
III. Bilgi ve becerilerin günlük yaşama akta-
rılması ve problem çözme durumlarında (Cevap D)
kullanılabilmesi için “araştırma - incele-
me” stratejisi kullanılmalıdır.

(Cevap D)
17. Somut yaşantı öğrenme stiline sahip birey-
ler önyargısız biçimde yeni yaşantılara açık-
www.kozmikoda.com.tr

tır. Öğrenme hissederek, sezerek ve doku-


narak oluşur. Bu bireyler diğer bireylerle bir-
likte olmaktan, takım çalışmasından zevk du-
14. Atatürk’ün bu sözleri yaşama yakınlık yani
yarlar.
hayatilik ile doğrudan ilişkilidir. Öğretimin ger-
(Cevap A)
çek yaşama uygun olması bireyi gerçek ya-
şam problemleriyle karşı karşıya getirmesi
hayatilik ilkesi kapsamında yer alır.

(Cevap B)
18. Eğitim durumlarını düzenlemede ve uygula-
mada öğrencinin daha önceki bilgi ve tecrü-
belerinin dik­kate alınması, yeni bilgilerin bun-
lar üzerine kurul­ması öğrenmeyi kolaylaştı-
rır.
Ancak önceki öğrenmeler eksik veya yanlış
bilgiler içeriyorsa yeni bilgilerin yapılandırıl-
www.kozmikoda.com.tr

ması zor ola­caktır. Hint bilgesinin soruda ve-


rilen sözleri hatalı bilgilerle yeni hakikatlerle
ulaşılamayacağını ifade etmektedir. Doğru
15. Öğretim sürecinde planlamanın en önemli bilgiye ulaşmanın yolu doğru bil­giler edin-
amacı hedeflerin kazandırılması için öğretim mekten geçer. Bu durum öğretimde bili­
etkinliklerinin, araç - gereç ve materyallerin nenden bilinmeyene ilkesi ile gerçekleştirile-
zamana göre düzenlenmesidir. bilir.

(Cevap E) (Cevap C)

1.
18.Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 79
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

19. Panel 3-5 kişilik uzman bir grubun konunun


farklı boyutları izleyici grup önünde samimi
bir hava içerisinde ele almasıdır. Süreç bir
sonuca ulaşmaktan çok izleyicilere konunun

www.kozmikoda.com.tr
farklı boyutlarına yönelik açıklamalar yap-
maktır.

(Cevap C)

www.kozmikoda.com.tr

20. Soru metninde özellikleri verilen zekâ boyu-


tu, man­tıksal - matematiksel zekâdır. Man-
tıksal - matema­tiksel zekâ, mantıksal düşün-
me, sayılarla düşünme, hesaplama, sonuç
çıkarma, mantıksal ilişkiler kurma, hipotez-
ler üretme, problem çözme, eleştirel düşün-
me, sayılar, geometrik şekiller gibi soyut sem-
bollerle tanışma, bilginin parçaları arasında
www.kozmikoda.com.tr

iliş­kiler kurma becerisidir. Akıl yürüterek, so-


yut mo­delleri tasarlayarak, sayılarla düşüne-
rek, ilişkileri ve bağlantıları kurgulatarak öğ-
renirler. Muhasebe, sa­tın alma, matematik
ve mühendislik bölümleri, bilim adamı, ista-
tistik, bilgisayar, ekonomi ve fen bilimleri alan-
larında başarıyla çalışabilirler.

(Cevap E)

18. Deneme Sınavı 80


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 19 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Öğretim etkinlikleri öğrencinin yakın çevre- 3. Mustafa Öğretmen öğretme sürecine geç-
sinden hareketle uzak çevresine doğru bir meden önce harita ile ilgili öğrencilerin bil-
sıra izlemelidir. Soruda verilen açıklamada diklerini ortaya çıkarmak için soru-cevap yön-
da öğretimin öğrencinin yakın coğrafi çevre- temini kullanmalıdır.

www.kozmikoda.com.tr
sinden uzak coğrafi çevresine doğru sıralan- Buluş yoluyla öğretme stratejisini uygulayan
ması gerektiği vurgulanmaktadır. Yakından bir öğretmene düşen görevler şunlardır:
uzağa ilkesi zaman açısından da önemlidir.
- Sınıf ortamında rehber konumu üstlene-
Öğretimde ele alınacak içerik yakın zaman-
rek dersin amacına uygun örnekler sun-
dan uzağa doğru sıralanmalıdır.
mak.
(Cevap E) - Öğrenci seviyesine uygun olarak belirle-
nen sorularla öğrencileri yönlendirmek.
- Öğrenme çevresini ayarlamak ve öğren-
cinin genelleme ve kavramları bulmasın-
da yol gösterici olmak.
Bu yaklaşımda öğretmen yönlendirici, öğren-
ci ise etkin olarak ilgili konu ve hedef düzey-
lerini gerçekleştirmektedir.

(Cevap C)
www.kozmikoda.com.tr

2. Öğretimi öğrencinin yaşam deneyimleriyle


ilişkilendi­rebilmek ve öğrenciyi öğretme öğ-
renme sürecinde aktif hâle getirilmek için kul-
lanılması ge­reken strateji “araştırma-ince-
leme yoluyla öğretim”dir. “Bilimsel yöntem
süreci uygulandığı için öğ­rencilerin araştır-
ma, birincil kaynaklara ulaşma ve iş birliği
içinde çalışma becerileri gelişir. Gerçek ya­
şamda karşılaşacakları sorunlara karşı bi-
limsel yöntemin aşamalarına göre çözüm 4. Öğretim süreçlerinde öğrenciden ne beklen-
üretme beceri­leri gelişir. Öğrencilerde yapa- diğinin ona açıklanması hedeften haberdar
www.kozmikoda.com.tr

rak yaşayarak öğ­renme süreci gerçekleşir. etmedir. Hedeften haberdar etme etkinlikle-
Tümevarım, tümdengelim ve her ikisinin ka- ri ile öğrenciden sürecin sonunda hangi dav-
rışımı olan hipotetik dedüktif akıl yürütme sü­ ranışların beklendiği açıklanır. Bu etkinlikler-
reci gerçekleşir. Araştırma inceleme yoluyla le öğretimin amacı öğrenciye bildirilmiş olur.
öğretim stratejisi uygulama, analiz, sentez Öğrenci de süreç içerisinde neye dikkat et-
ve değerlendirme gibi bilişsel davranışların mesi gerektiğini bilir, öğrenmelerini öğretim
kazandırılmasında etkili olmaktadır. amaçlarına göre yönlendirebilir.

(Cevap A) (Cevap E)

19. Deneme Sınavı 81


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

5. Öğretmenin gezi tekniğini öncelikle tercih et- 7. Soruda verilen “başlanmış bir işe katkı getir-
mesi gerekir. Gezi, sınıf dışı öğretim teknik- me” ifadesi bize bu tekniğin istasyon olduğu-
lerindendir. Gezi öğretilecek konuların ger- nu göster­mektedir. Öğrencilerin iş birliği, ya-
çek yaşam koşullarında yerinde gözlenme- ratıcılık, başlanmış bir işe katkı getirme ya

www.kozmikoda.com.tr
sini sağlar. Özellikle çağdaş eğitim program- da bitirme, katılımdan keyif alma, kurallara
larında öğrenme sürecinde okul içi olduğu uyma, iletişim becerileri, üretme ve geliştir-
kadar okul dışı etkinlikler de oldukça önem- me gibi özelliklerin gelişmesine katkı sağla-
lidir. Gezi ile sınıf içi etkinleri ile hayat ara- yan öğrenci merkezli bir uygulamadır. Çekin-
sında bağlantı kurulmasını sağlar. Gezi bi- gen öğrenciler bile süreç içerisinde arkadaş-
rincil bilgi kaynağı olduğu için sağladığı ya- larıyla birlikte aktif katılım sergileyebilirler. İs-
şantılar değerlidir. Gezi dikkat çekme, güdü- tasyon tekniği planlanması iyi bir şekilde ya-
leme, pekiştirme, tekrar ve değerlendirme pıldığında dil öğretimi, sosyal bilgiler, fen ve
amacıyla yapılabilir. teknoloji gibi derslerde ayrıca kalabalık sınıf-
larda başarıyla uygulanabilen bir tekniktir.
(Cevap C)
Tekniğin en belirgin özelliği herhangi bir ko-
nuda, bütün bir sınıfın her aşamada katkı
sağlaması yoluyla bir önceki grubun çalış-
malarını ileri götürmeyi, başlanan bir işi ta-
mamlamayı öğreten öğrenci merkezli bir yön-
www.kozmikoda.com.tr

tem olmasıdır.

(Cevap D)

6. Öğretmenin kullandığı teknik rol oynama tek-


niğidir. Rol oynama öğretim sürecinde öğ-
rencilerin tüm duyularını harekete geçirerek 8. Öğretmenin tartışma tekniklerinden olan pa-
kalıcı öğrenmeler sağlamak amacıyla kulla- neli kullanması daha uygundur. Panel bir baş-
www.kozmikoda.com.tr

nılır. Öğrenci bu yöntemle konu veya olayı kan ve sayıları dört ile altı arasında değişen
arkadaşları önünde canlandırır. Rol oynama, katılımcıların, bir konunun farklı boyutlarını
öğrencileri gerçek yaşam ortamlarını model kendi aralarında tartıştığı, sınıfın diğer üye-
alan ortamlara sokmayı amaçlar. Öğrencile- lerinin izlediği bir yöntemdir. Buradaki tartış-
ri rolleri üstlenmeleri, kararlar vermeleri, oy- malar, herke­sin konuyu çeşitli açılardan de-
namaları ve sonuçları karşılaştırmaları önem- rinlemesine ele al­maları ve samimi bir hava-
lidir. da tartışmaları şeklinde olur.

(Cevap A) (Cevap D)

19. Deneme Sınavı 82


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

9. Öğretmenin okuma becerilerini geliştirmek 10. Soru metninde özellikleri verilen öğretim yön-
için izlediği yol mikroöğretim tekniği ile ben- temi “laboratuvar”dır. Laboratuvar yöntemi
zer özellikler göstermektedir. Mikroöğretim öğrencilerin öğrenme konularını laboratuvar
tekniği, öğre­timde deneyim kazandıran kü- ya da özel derslik­lerde bireysel ya da küçük

www.kozmikoda.com.tr
çük bir ders uygula­masıdır. Mikroöğretim sı- gruplar hâlinde gözlem, deney (yaparak - ya-
nıfı, sayısı az olan öğrenciler ile küçülmüş şayarak öğrenme) gibi teknik­lerle araştıra-
gerçek bir sınıftır. Mikroöğretim, normal öğ- rak takip ettikleri yoldur. Bu yöntemde işin
retme - öğrenme süreçle­rinin karmaşıklığını bizzat öğrenciler tarafından yapılması şart-
basite indirmek için kullanılan bir laboratu- tır. Öğretmen ders anlatan biri değil, bir reh-
var yöntemi olarak da tanımlanabilmek­tedir. ber ve yar­dımcıdır. Laboratuvar yönteminde
Bu teknikte dersler kısa tutulur. 5 - 20 daki- gözlem, deney ve gösteri teknikleri kullanıl-
ka arası gibi, öğrenci sayısının az olmasına maktadır.
dikkat edilir, 4 - 7 öğrenci ve her dersin öğ-
retilme amacı yeterince açıklanır.
Mikroöğretim planlarken ve örgütlerken şu
adımlar izlenir:
1. Üniteyi planlama
2. Öğretim yöntemi ve materyalleri seçme
www.kozmikoda.com.tr

3. Dersin provasını yapma


4. Kısa üniteyi / konuyu sunma
5. Dersi değerlendirme (Burada ders anla-
tan kişiyi hem kendisi, hem diğer arka-
daşları hem de dersin öğretmenleri de-

ğerlendirir).
(Cevap A)
(Cevap E)

11. Öğretmenin vurgu yaptığı yaklaşım “yansıtı-


www.kozmikoda.com.tr

cı düşünme”dir. Yansıtıcı düşünme bireyin


öğretme ya da öğrenme yöntemi ve düzeyi-
ne ilişkin olumlu ve olumsuz durumları orta-
ya çıkartmaya ve sorun­ları çözmeye yönelik
düşünme sürecidir. Kişinin öğrenme veya
öğretme sürecini değerlendirip tes­pit ettiği
hataları düzeltmesidir.

(Cevap D)

19. Deneme Sınavı 83


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

12. İpek Öğretmen’in çalışmayı öğrencilerine sa- 14. Soru metninde anlatılan öğrenme modeli
dece izletmesi ve öğrencilerin katılımına yer “tam öğrenme”dir. Tam öğrenme modelinin
vermemesi, onun gösteri tekniğini kullandı- temel sayıltılarından birisi nitelikli eğitim-öğ-
ğını gösterir. Öte yandan Pırıl Öğretmen’in retim olanak­ları sağlanıp yeterli süre verildi-

www.kozmikoda.com.tr
öğrenci katılımını da sağ­layarak öğrencileri- ğinde her öğrencinin öğrenebileceğidir. Bir
ne bir simülasyon programı uy­guladığı ve sınıftaki öğrencilerin başarı­ları, onların hazır
dersini benzetim tekniği kullanarak iş­lediği bulunuşluk düzeylerine uygun olan öğretim
görülmektedir. Ayrıca bilgisayar resimlerine hizmetinin (ipucu, pekiştireç, katılım, dö-
bakıldığında gösteride bilgisayarın sadece nüt-düzeltme) sağlanmasına ve ihtiyaçları
ekran olarak kullanıldığı, benzetim çalışma- kadar zaman tanınmasına bağlıdır. Bu ger-
sında ise öğ­renci katılımını temsil etmek için çekleştiğinde öğretim hedefleri doğrultusun-
bir farenin yer al­dığı görülmektedir. daki öğrenme düzeyleri birbi­rine yaklaşır ve
sınıftaki tüm öğrenciler başarılı ola­bilir. Öğ-
(Cevap D)
renme birimlerini ünitelere ayırarak bir birim
öğrenilmeden diğer birime geçmeye olanak
sağla­mayan, uygun ortam sağladığında her
bireyin öğre­n ebileceğini savunan öğren-
me-öğretme yaklaşımı­dır. Yani bir birim öğ-
13. Tuğçe Öğretmen’in amaçlarına ulaşmasını
renme gerçekleşmeden bir di­ğerine geçil-
sağlaya­cak en uygun yöntem “proje taban-
www.kozmikoda.com.tr

mez. Eksikliklerle ilgili gruba ek öğretim ya-


lı öğrenme”dir.
pılır.
Proje tabanlı öğrenme, öğrencilerin grup ola-
(Cevap C)
rak ya da bireysel olarak gerçek yaşam ko-
nularına ve uy­gulamalarına ilişkin olarak di-
siplinler arası (bilimsel alanlar - konular - et-
kinlikler) bağlantı kurularak bir problem ya
da senaryo üzerinde yerine getirdiği bir tür
problem çözme etkinliğidir.
Bir bireysel ve grupla öğrenme yöntemi olan
proje yöntemi, öğrencinin etkin olmasına da-
yanmaktadır. Öğrenci, bir konu hakkında
araştırma yapmak için planlama yapar, ince-
ler, araştırır, uygular ve de­ğerlendirir.
Proje yöntemi bireysel ve grupla öğren­meye,
okul ile gerçek hayat arasında bağ kurulma­
www.kozmikoda.com.tr

sına önem verir. Bu yöntemin ana felsefesi


öğren­cinin etkileşimde bulunduğu çevrede
yaşamı küçük boyutta da olsa yaşamasıdır.
Bu yöntemde genelde öğrencinin bireysel ve
grup olarak gerçekleştirdiği öğrenme etkinli-
ğinin sonucunda bir ürün ya da performans
ortaya koyması söz konusudur.

(Cevap E)

19. Deneme Sınavı 84


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

15. Öğretmen, amaçlarına ulaşmak için iş birli- 17. İzlemeye dönük (biçimlendirici-formatif) de-
ğine dayalı öğretim modelini kullanmalıdır. ğerlendirme öğretim süreci devam ederken
İş birliğine dayalı öğrenme, öğrencilerin bir öğrencilerin öğrenme eksikliklerini ve yanlış-
problemi çözmek ya da bir görevi yerine ge- larını tespit ederek bunları tamamlamak ve

www.kozmikoda.com.tr
tirmek üzere küçük gruplar oluşturarak ortak düzeltmek için gerçekleştirilir. Amaç öğreti-
bir amaç doğrultusunda bir konuyu birlikte mi biçimlendirmek, öğrencilere anında dönüt
çalışarak öğrenme yaklaşımıdır. Bu model: ve düzeltmeler sunmaktır.
• Öğrenciler arasında bilgi paylaşma bilin- (Cevap C)
ci sağlar.
• Öğrencileri motive eder.
• Öğrenciye kendi bildiğini ve bilgisini or- 18. Demokratik davranma bir öğretmenin sahip
taya koyması için cesaret verir. olması gereken temel özelliklerden biridir.
Öğretmen öğrencilerine karşı eşit mesafede
• Sosyal becerilerini geliştirir.
olmalı hepsi ile diyalog içinde olmalıdır. Öğ-
• Farklı kültürel ve sosyoekonomik düzey-
retim etkinliklerinde öğrencilerine fırsat eşit-
deki grup üyeleri arasında olumlu yönde
liği sağlamalı, değerlendirme süreçlerinde
etkileşimi özendirir.
adaletli olmalıdır.
• Arkadaşlık ilişkilerini olumlu yönde etki-
(Cevap A)
ler.
www.kozmikoda.com.tr

• Engelli öğrencilerin normal grupta engel-


li olmayan öğrencilerle kolayca kayna- 19. Öğrencilerin motivasyonunu arttırmanın en
şabilmesini sağlar. temel yollarından biri de öğrenci merkezli bir
öğretim süreci yapılandırmaktır. Öğrencilere
• Öğrencilerin okul ve öğrenmeye ilişkin
süreç içerisinde kendi deneyimlerine dayalı
tutumlarını olumlu yönde etkiler.
öğretim fırsatları sunulmalıdır. Öğrenci süre-
• Öğrencinin kaygı düzeyini düşürür.
cin her aşamasında sorumluluk alarak aktif
(Cevap C) katılımcı olmalıdır. Öğrencilerin aktivitesi ve
öğretim sürecinde aldıkları sorumluluk art-
tıkça öğrenmeye ilişkin motivasyonları da ar-
tacaktır.

16. Soruda öğretmenin konuyu anlatmak için kul- (Cevap B)


landığı temel öğrenme/öğretme modeli an-
lamlı öğrenmedir. Ausubel tarafından geliş-
tirilen anlamlı öğrenme yaklaşımı bilişsel yak- 20. Öğretim programı eğitim programının uygu-
www.kozmikoda.com.tr

laşıma dayanmaktadır. lamaya konmuş biçimidir. Eğitim programı


Ausubel, insan zihninin bir depo olduğunu öğretim programları ile can bulmaktadır. Eği-
eğer bu depoya düzenli bir akış olursa an- tim programı doğrultusunda hazırlanan öğ-
lamlı öğrenileceğini savunur. Konular anlam- retim programları ilgili dersin hedeflerinin na-
lı bir bütün olacak şekilde düzenlenmeli, öğ- sıl kazandırılacağını, hangi konuların kulla-
renciye ön öğrenmeleriyle ilişkilendirip an- nılacağını ve öğrenmelerin nasıl değerlendi-
lamlandırmaları için fırsatlar sunulmalıdır. rileceğini içermektedir.

(Cevap A) (Cevap D)

19. Deneme Sınavı 85


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI DENEME 20 ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

1. Belirli konu ve etkinliklerin sınıf içerisinde iş- 5. Onur Öğretmen’in kullandığı yöntem, örnek
lenmesinde uzman kişi sınıfa konuk olarak olay yöntemidir. Örnek olay yöntemi yaşan-
davet edilerek konu ile ilgili konuşması sağ- mış ya da yaşanma ihtimali olan bir olayın
lanır. Böylece konu birincil veri kaynağından, sınıf ortamına getirilmesi ve olay içindeki

www.kozmikoda.com.tr
ilgi çekici, merak uyandırıcı ve gerekirse so- problemin çözümlenmesi esasına dayanır.
ru - cevap şeklinde tartışılarak incelenir.
(Cevap A)
(Cevap C)

2. Workshop (Çalıştay): Önemli ve temel ko-


nularda fikir zenginliği ve uzlaşım gereken
konularda kişilerin bir araya gelip iletişim kur-
masını, fikirlerini rahatça söyleyebilmesini,
bunların not edilip benzerlik ve birbirlerini ta-
mamlamalarına göre sentezlenmesini, çalış-
ma sonrasında da sonuçların raporlanması-
nı sağlayan bir tekniktir. Bu teknikte ele alı- 6. Kazım Öğretmen’in belirtilen amaçlara ulaş-
nan problem durumunun ilgilileri bir araya mak için kullanabileceği en uygun yöntem
gelip orijinal çözümler üretmeye çalışır. deneydir. Deney yöntemi, herhangi bir olay
www.kozmikoda.com.tr

ya da varlığı oluşturan ilişkilerin ve aşama-


(Cevap E)
ların daha iyi anlaşılmasını sağlar. Bilinme-
yen bir gerçeği bulmak, bir varsayımı, bir il-
keyi sınamak için kullanılır. Öğrencilerde bi-
3. Örnek durumda öğretmen derse örnekleri
limsel düşünceyi geliştirir.
sunarak başlamıştır. Öğrenciler kilogram ve
gram arasındaki ilişkiyi kendileri bulmuşlar- (Cevap B)
dır. Öğretmenin kullandığı strateji buluş yo-
luyla öğretim stratejisidir. Kullanılan yöntem
ise gösteridir. Öğretmenin kefeli terazi ile il-
gili görsel sunumu öğrenciler izlemiştir.

(Cevap A)

4. Örnek ders sürecinde öğretmenin kefeli te- 7. V diyagramı belli bir konuyu verimli şekilde
razi gösterimi ve soruları ipucu niteliğinde- işlemek için, öğretmen tarafından sınıfa gir-
dir. Elinde kefeli terazi ve bisküvilerle derse meden önce hazırlanıp eğitim kalitesine kat-
www.kozmikoda.com.tr

girmesi dikkat çekme etkinliğidir. Öğrencile- kı için kullanılabileceği gibi, etkinlik sırasın-
re sorular sorması ve kazanımı öğrencilere da öğrenciler tarafından da kullanılabilir. Öğ-
buldurmaya çalışması etkin katılımı sağla- retim sürecini destekleyen, öğrencilerin öğ-
maya yöneliktir. Dersin sonunda öğrencilere renmelerini derinleştiren bir öğretim aracıdır.
bisküvileri ikram etmesi pekiştirmedir. Hedef- Özellikle deney ve problem çözme etkinlik-
ten haberdar etme etkinliği verilen öğretim lerinde süreci düzenlemek ve sistematikleş-
sürecinde yoktur. tirmek için etkili bir araçtır.

(Cevap E) (Cevap C)

20.
1. Deneme
DenemeSınavı
Sınavı 86
ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

8. Öncelikle I. tartışmanın münazara, II. tartış- 10. Öğrencinin öğrenme güçlüğü yaşadığı yer-
manın ise görüş geliştirme olduğu anlaşıl- lerde veya öğrenmede özel desteğe gerek-
maktadır. Bu iki teknikte zıtlıklar ve çelişkile- sinim duyduğu durumlarda uygun bireysel
rin öğretimine son derece uygundur. öğretim olanağı sağlayan, öğrencilerin yan-

www.kozmikoda.com.tr
Görüş geliştirme Münazara lış ve eksik öğrenmelerinin belirlenerek gi-
İki zıt fikir ve aralarında derilmesinde kullanılan birebir ilgi ve anında
İki zıt fikir vardır.
fikirler vardır. düzeltme yapılarak öğrencilerin eksiklikleri-
İzleyiciler vardır. Tartış- nin tamamlandığı öğretim yöntemine özel
İzleyiciler yoktur. Tüm sı- maya sadece İki müna- öğretici destekli öğretim yani tutor destekli
nıf katılır. zara grubundaki öğren- öğretim denir. Bu öğretimle öğrencinin bü-
ciler katılır. yük ölçüde öğrenme eksikliği giderilmekte-
Kazanan kaybeden var- dir.
Kazanan kaybeden, do-
dır. Dolayısıyla jüri var-
layısıyla jüri yoktur. (Cevap C)
dır.
Kişisel fikirlerden çok
Grup fikirlerinden çok ki-
grup görüşü önemlidir.
şisel görüşler önemlidir.
Kişiler fikirlerini değişti-
Kişiler fikirlerini değişti-
remez. Bu nedenle slo-
rebilir. Bu nedenle slo-
gan kullanılabilir. Çünkü
gan kullanılmaz. Çünkü
www.kozmikoda.com.tr

görüş kesindir, değişe-


görüş her an değişebilir.
mez.
(Cevap D)

9. Öğretmenin yaptığı uygulama, öğrencilerin


öğrendiklerini gözden geçirmesi ve öğren- 11. Soru metninde özellikleri verilen yaklaşım
dikleri arasında ilişki kurmalarına yardımcı “yapılandırmacı yaklaşım”dır. Yapılandır-
olmaktır. Aktif öğrenme uygulamalarında öğ- macı yaklaşım, bireyin çeşitli uyaranlarla et-
renilenlerin ilişkilendirilmesi oldukça önemli- kileşime girerek bunları anlamlandırdığı ve
dir. Konuların ilişkilendirilmesi bütünleştirme bilgiyi kendisinin yapılandırdığı yaklaşımdır.
amaçlıdır. Örnek uygulamada öğrenciler ken- Bu yaklaşımda bilgiyi işleyen ve yapılandı-
di kartları ile ilgili araştırma yaptıktan sonra ran öğretmen değil, bizzat öğrencinin kendi-
arkadaşlarıyla etkileşime girerek konunun di- sidir. Öğretim süreci ve öğretim programı biz-
www.kozmikoda.com.tr

ğer kavramlarını gözden geçirme fırsatı bul- zat öğrencinin katılımı ve aktifliği ile yönlen-
muştur. Öğrencilerin kavramlarla ilgili konu- dirilmektedir. Yapılandırmacı yaklaşıma gö-
şurken diğer arkadaşlarının anlattığı kavram- re tek doğru yoktur ve değişim esastır. Yapı-
larla ilişkileri düşünmesi, konu kavramları landırmacı sınıf ortamı bilgilerin aktarıldığı
arasında ilişkilendirmenin sağlanması ve ko- bir yer değil; sorgulama ve araştırmaların ya-
nunun sağlam - tutarlı bir şemaya oturtulma- pıldığı, günlük yaşamla ilgili problemlerin çö-
sını sağlar. züldüğü bir yerdir.

(Cevap D) (Cevap A)

20. Deneme Sınavı 87


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ
15. 5E öğrenme halkasında, yapılandırmacı bir
12. Öğrencilerin çok bilinmeyenli denklemlerin
öğrenme şekli olduğu için doğrudan öğret-
çözümünü öğrenebilmeleri için tek bilinme-
menden söz edilmez. Fakat soruda da söy-
yenli denklemleri çözme becerisini kazanmış
lendiği gibi öğrencinin keşfedemediği ve do-
olmalarının gerekliliği “basitten karmaşığa”

www.kozmikoda.com.tr
layısıyla açıklayamadığı durumlarda öğret-
ilkesi ile açıklanabilir. Bu ilkeye göre öğre-
men gerekli açıklamalarda bulunur. Bu du-
timde önce basit düzeydeki bilgi ve beceri-
rum ise sadece açıklama (explain) aşama-
lerin kazandırılması, daha sonra daha zor ve
sında görülür. Unutmamalıdır ki eğer keşfet-
karmaşık bilgi ve becerilerin yer alacağı öğ-
me basamağını iyi bir şekilde geçiren öğren-
retim durumlarının oluşturulması gerekir. Öğ-
ci kendi kavramını yine en iyi kendisi açıkla-
retim sırasında öğrencinin etkin olduğu ya-
yacaktır.
şantılar kolay ve basit, başkalarının yardı-
mıyla edindiği yaşantılar ise daha zor ve kar- (Cevap C)
maşık yaşantılardır. Bu nedenle derslerde
öğretmen yerine öğrenci etkin olmalıdır.

(Cevap A)
www.kozmikoda.com.tr

13. Proje tabanlı öğretim uygulamalarında ele


alınacak proje konusu öğrencinin ilgisini çek-
meli, çoklu çözümler içermeli, öğrencinin se-
viyesine uygun olmalı. Projeler bireysel ya
da grup çalışması olarak verilebilir.

(Cevap D)
www.kozmikoda.com.tr

14. Büşra Öğretmen, “gösteride varılmak iste-


nen sonucu öğrenciye önceden verirse”
gösteri tekniğinin etkililiğini azaltmış olur.
Çünkü sonucu bilmeleri öğrencinin ilgisini,
dolayısıyla derse katılımını, dikkatini azalta-
caktır.

(Cevap E)

20. Deneme Sınavı 88


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

16. Kolb’a göre bireyler kendi yaşantılarından, IV. Aktif yaşantı: Bu öğrenme stiline sahip
deneyimlerinden öğrenirler ve bu öğrenme- bireyler izlemekten çok pratik uygulama-
nin sonuçları güvenli bir biçimde değerlendi- lar yapma, mutlak gerçek yerine, işe ya-
rilebilir. rayanı benimseyip diğerlerini reddetme

www.kozmikoda.com.tr
eğilimi gösterirler. Bu öğrenme stilinde
“yaparak öğrenme” esastır.

Yaşantısal öğrenme kuramına göre öğren- (Cevap B)

me yaşantı, bilgi, algı ve davranışın bir bile-


şimidir. Kolb’a göre yeni bilgi, beceriler veya
tutumlar yaşantısal öğrenmenin dört biçimi
içinde yer almasıyla gerçekleştirilebilir. Bun-
lar; somut yaşantı, yansıtıcı gözlem, soyut
kavramlaştırma ve aktif yaşantı yetenekleri-
www.kozmikoda.com.tr

dir. Kolb’un tanımladığı dört öğrenme biçimi-


nin özellikleri şunlardır:
I. Somut yaşantı: Yaşantı ve problemler-
le kişisel olarak ilgilenmek daha önemli-
dir. Bu öğrenme stilinde bireysel yaşan-
tılar, kişilerle etkileşim, kişi ve kişilere
karşı duyarlılık yoluyla gerçekleştirilen
“hissederek öğrenme” önemlidir.
II. Yansıtıcı gözlem: Karar vermeden ön-
ce ilgili olayı dikkatlice izleme; ilgili nes-
neye değişik açılardan bakma, olayların
özünü kavrama ve düşünceleri sezgi yo-
luyla anlama, öğrenme söz konusudur.
Bu öğrenme stiline sahip bireyler sabır-
lı, dikkatli, tarafsız düşünerek karar ve-
www.kozmikoda.com.tr

rirler. “İzleyerek öğrenme” söz konusu-


dur. 17. Öğretimde hedefler/amaçlar yatay boyutta
III. Soyut kavramlaştırma: Mantık, kavram- üç kategoride ele alınmaktadır. Öğrencinin
lar ve düşünceler duygulardan çok önem- zihinsel öğrenmelerini içeren bilişsel alan, zi-
li bir yere sahiptir. Bu öğrenme şekline hin kas koordinasyonuna dayalı öğrenmele-
sahip bireylerde “düşünerek öğrenme” rini içeren psikomotor alan ve ilgi, tutum, de-
önemlidir. ğer gibi özellikleri içeren duyuşsal alan.

(Cevap C)

20. Deneme Sınavı 89


ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

18. Öğretim sürecinde konuların büyük bir bölü-


mü aşamalı olarak sınıflanmıştır. Öğrenciler
önceki konuları öğrenmeden yeni konuya
geçmeleri öğrenme düzeyini olumsuz etki-

www.kozmikoda.com.tr
ler. Öğrencilerin önceki konuya ilişkin ön öğ-
renmeleri onların hazırbulunuşluk düzeyleri
ile ilgilidir. Hazırbulunuşluk öğrenmenin te-
mel koşuludur.

(Cevap D)

19. Eğitim programlarında bulunması gereken


özelliklerden işlevsellik ile kast edilen prog-
ramın öğrenci ihtiyaçlarına cevap verir nite-
www.kozmikoda.com.tr

likte olmasıdır. Bu kapsamda hedefler, konu-


lar, öğretim yöntem ve teknikleri seçilirken
ve uygulanırken öğrencinin günlük yaşamda
işine yarayacağı beceriler ve günlük yaşam-
da karşılaşabileceği problem durumları te-
mele alınmalıdır

(Cevap A)

20. Model olma rolü öğretmenin gerçekleştirmek


www.kozmikoda.com.tr

istediği hedeflere yönelik öğrencilere kendi


davranışlarıyla yol göstermesidir. Öğrencile-
rin gözlem yoluyla öğrenme süreçlerinin des-
teklenmesi için model olma rolü oldukça kri-
tiktir. Özellikle duyuşsal ve psikomotor kaza-
nımlarda model olma bu kazanımlar için kul-
lanılacak öğretme yollarında temeldir.

(Cevap D)

20. Deneme Sınavı 90

You might also like