IES MASIMINO ROMERO DE LEMA

Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

TEMA 3- ARGUMENTACIÓN E LÓXICA

Unha argumentación é un conxunto de enunciados ou proposicións cuxo fin é probar a verdade

ou falsidade dunha afirmación, dunha teoría ou dunha hipótese. José Ferrater Mora define este
concepto como “un razoamento mediante o cal se tenta probar ou refutar unha tese,
convencendo a alguén da verdade ou falsidade da mesma”. Aprender os principios da
argumentación permite pensar mellor, recoñecer as boas argumentacións e sabelas distinguir
daquelas equivocadas, que nos queren conducir a confusión ou erro.
En toda argumentación distínguense dous elementos:
− Premisas. Son as razóns ou enunciados que se esgrimen en favor dunha tese ou
conclusión; tamén poden ser as razóns que se utilizan para probar que a conclusión é
falsa.
− Conclusión. É a tese, proposición ou afirmación que se quere probar, defender ou
refutar.
TEXTO ARGUMENTATIVO TEXTO NON ARGUMENTATIVO
“A terra alegre, o ceo claro, o aire “Teño o soño de que un día os meus catro
limpo, a luz serena, cada un por si e fillos vivirán nunha nación onde
todos xuntos daban manifestos sinais non serán xulgados pola cor da
de que o día había de ser sereno e súa pel, senón polo seu valor como
claro”. (Miguel de Cervantes) persoas». (Martin Luther King)

Ao analizar ambos os textos, compróbase o seguinte:

a) No texto de Cervantes distínguese unha conclusión ou tese que quere probarse e uns
enunciados que serven de apoio e que constitúen as premisas:
− Premisas: O ceo está claro. / O aire está limpo.
− Conclusión: Hoxe fará un día sereno.
b) No texto de Luther King, pola contra, os enunciados non están encadeados co fin de
apoiar unha conclusión, senón que o autor expresa un desexo. Non se trata, por tanto,
dunha argumentación. As descricións constitúen outro exemplo de enunciados non
argumentativos.

Nos razoamentos que se expoñen na vida cotiá, interveñen premisas que non se enuncian de
forma explícita porque xa se coñecen e resultarían redundantes. Estes argumentos implícitos
coñécense como entimemas.

Exemplo de Entimema:
“Aínda antes da comida mandoume, entre outros encargos, a cambiar dous billetes de mil
francos. Cambieinos na caixa do hotel. Agora, durante oito días polo menos, terannos por
millonarios”. (Fedor Dostoievski)
No razoamento anterior, para chegar á conclusión («terannos por millonarios»), non é
suficiente coa premisa que achega o texto (“mandoume a cambiar dous billetes de mil
francos”), senón que, ademais, danse por sobreentendidas premisas tales como: “se a xente
cre que podes gastar dous mil francos, entón pensará que es millonario”.

Para analizar un argumento, é necesario ordenar o texto, situando primeiro as premisas e logo
a conclusión, e mostrar todos os enunciados, incluídos aqueles que están sobreentendidos.

Páxina 1 de 10
 IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

Premisas:
– Nunha análise descóbrese que o mosquito Aedes aegypti transmitiu a unha persoa a
enfermidade infecciosa do dengue.
– Sucesivas análises sinalan que este mosquito transmite o dengue a outros enfermos.

Conclusión:

– Por tanto, conclúese que o mosquito Aedes aegypti transmite a enfermidade do dengue

TIPOS DE ARGUMENTACIÓN:

En función do vínculo que exista entre premisas e conclusión, distínguense dous tipos de
argumentación:

- Argumentación deductiva. É aquela en a que a conclusión se segue necesariamente das

premisas. Nestes razoamentos, se as premisas son verdadeiras, obtense unha conclusión
verdadeira. Un tipo de razoamento deductivo consiste en partir dunha premisa xeral (“todos
somos mortais”) e derivar como conclusión enunciados particulares (“eu son mortal”). Se o
enunciado xeral é verdadeiro, tamén o serán os enunciados particulares. Existen outros tipos
de argumentación deductiva, como as leis da lóxica que veremos máis adiante.
- Argumentación inductiva. Neste tipo de razoamentos a conclusión non se segue de forma
necesaria das premisas, senón de forma probable. Por tanto, as premisas só aseguran que a
conclusión é probablemente verdadeira. Un tipo de razoamento inductivo consiste en pasar
de premisas particulares a unha afirmación universal. Por exemplo, “conclúese que en
Saturno non hai volcáns activos porque non se observou actividade volcánica en ningunha
das exploracións espaciais realizadas ata o momento”. Aínda que os enunciados particulares
sexan verdadeiros, o enunciado xeral non ten por que selo.

Razoamento deductivo Razoamento inductivo

Premisas Premisas
– Se o número é múltiplo de 2 entón – Antonte, o galo cantou.
será par. – Onte, o galo cantou, e hoxe tamén.
– O número é múltiplo de 2.
Conclusión: Mañá, o galo cantará.
Conclusión: O número é par. Premisas

A disciplina que estuda a forma dos argumentos deductivos e a súa validez é a lóxica; estuda os
argumentos formalmente válidos, é dicir, aqueles en os que premisas verdadeiras conducen
necesariamente a unha conclusión verdadeira. Por exemplo: se se deixa a auga nun cazo ao
lume, a auga se evapora; deixouse auga nun cazo ao lume. Conclusión: a auga se evapora.

Debemos diferenciar os conceptos de verdade e validez:

- A verdade refírese ás proposicións. Unha proposición será verdadeira se se corresponde

coa realidade. A lóxica non estuda se un enunciado é verdadeiro, senón se é ou non é válido.
- A validez refírese á forma do razoamento. O razoamento será válido se, ao partir de
premisas verdadeiras, alcánzase necesariamente unha conclusión verdadeira. Cando un
razoamento conduce a unha conclusión falsa, a pesar de que as premisas sexan

Páxina 2 de 10
 IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

verdadeiras, dise que é un argumento inválido. A lóxica non estuda se unha premisa é
verdadeira ou falsa senón se un argumento é válido ou inválido.

Exercicios:

1. Reflexiona: Nun edificio, os cimentos, as vigas e os piares constitúen a estrutura básica. Os

revestimentos pódense cambiar ou remodelar, pero, se se toca calquera dos elementos da
súa estrutura básica, o edificio derrubarase.
a. Cando nos comunicamos, facémolo mediante textos (orais ou escritos). ¿Consideras que
nun razoamento (do mesmo xeito que ocorre nun edificio) é posible distinguir entre contido
e estrutura?, Que partes poderíanse diferenciar nun razoamento?

2. Enigma: Le o seguinte enigma lóxico e propón unha solución:

“Nunha cela hai dúas portas custodiadas cada unha delas por un vixiante. Unha porta conduce
á liberdade, a outra á morte. O prisioneiro sabe que un de vixíanos- tes sempre di a verdade,
mentres que o outro mente sempre. Pode facer unha pregunta, e só unha, a un dos vixiantes,
para saber por que porta atopará a liberdade”. ¿Que pregunta ten que expor o prisioneiro?

3. Exercicio. Clasifica os seguintes textos segundo sexan ou non argumentativos. En caso de

selo, sinala as premisas e a conclusión:
a. “Cando alguén a acende, vou ler un libro a outro cuarto”. ( Groucho Marx)
b. “En Burgos, cidade ilustre e famosa, non ha moitos anos que nela vivían dous cabaleiros
principais e ricos: o un chamábase don Diego Carriazo e o outro don Juan Avendaño”.
(Miguel de Cervantes)
c. O concello de toda localidade atópase situado na devandita poboación. Logo, o concello de
Burgos atópase nesta cidade.
d. Se se ten en conta que o son necesita dun medio para desprazarse e que ademais sofre
fenómenos como os de interferencia, queda claro que é unha onda.
e. “¿Cal é, preguntaranse, a nosa política? Pois ben: é a guerra ata o fin, por terra, mar e aire,
con todo o noso poderío e con toda a forza que Deus poida darnos. A guerra total contra
un monstruoso tirano, xamais superado no sombrío e lamentable catálogo dos crimes
humanos”. ( Winston Churchill)

4. Exercicio. Indica cales das seguintes argumentacións son deductivas e cales, inductivas.
a. “Velaquí un cabaleiro que responde o tipo de home de medicina, pero que ten un aire
marcial. É, por conseguinte, un médico militar, con toda evidencia. Acaba de chegar de
países tropicais, porque a súa cara é dunha forte cor escura, cor que non é o natural da
súa cute, porque as súas bonecas son brancas. Pasou por sufrimentos e enfermidade,
como o pregoa a súa cara macilenta. Sufriu unha ferida no brazo esquerdo. Manteno
ríxido e dunha maneira forzada… En que país tropical puido un médico do Exército
inglés pasar por duros sufrimentos e resultar ferido nun brazo? Evidentemente, en
Afganistán”. (Arthur Conan Doyle)
b. “Ou Deus quere suprimir o mal do mundo, pero non pode (nese caso é débil, e, por
tanto, non é Deus).Ou pode pero non quere facelo (nese caso é malévolo, e, por tanto,
non é Deus). Ou nin pode nin quere facelo. Ou ben pode e quere facelo (como
unicamente corresponde a un Deus): de onde provén entón o mal no mundo?”.
(Epicuro)

Páxina 3 de 10
 IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

c. “O home, o cabalo e o mulo son lonxevos; pero o home, o cabalo e o mulo son todos
animais sen hiel; por tanto, todos os animais sen hiel son lonxevos”. (Aristóteles)

LÓXICA PROPOSICIONAL
A lóxica proposicional emprega o simbolismo da linguaxe formal como expresión rigorosa e
exacta que substitúe á linguaxe natural por ser metafórico e ambiguo. Componse de signos,
regras de formación e regras de transformación:
SIGNOS. Existen tres tipos:

A. As variables preposicionais (letras). Representan proposicións ou enunciados. Pode ser

verdadeira ou falsa (p, q, r, s…).

B. As constantes lóxicas (signos lóxicos). Representan formas de encadear proposicións na

linguaxe cotiá. Son os seguintes:

— A negación (¬).

— As conectivas, formadas pola conxunción ( ⋀ ), a disxunción ( ⋁ ), o condicional (→) e o

bicondicional ( ).
C. Os parénteses. Establecen a orde na que se teñen que facer as operacións e desfán a
ambigüidade de determinadas expresións (), .

REGLAS DE FORMACIÓN.

Estas regras establecen as combinacións de signos que son correctos (fórmulas):

- Unha letra (variable preposicional) e una fórmula válida.

- Si A e unha fórmula, tamén o e ¬ A.
- Si A e B son fórmulas, tamén o son A ⋀ B, A ⋁ B, A → B, A  B
REGLAS DE TRANSFORMACIÓN. Trátase das leis lóxicas. Permiten transformar un sistema de
signos noutro sistema equivalente. Son as que nos van a permitir xustificar as nosas deducións.
Un razoamento dedutivo ten forma de condicional (se se dá o que se enuncia nas premisas,
chégase ao que se enuncia na conclusión), onde o antecedente está formado polas premisas
unidas por conxuncións, e o consecuente é a conclusión.

CONDICIONAL Antecedente SI tes suficiente diñeiro

Consecuente ENTÓN poderás comprar a entrada

FORMALIZACIÓN DE UN ARGUMENTO

Cos signos e as regras de formación da lóxica preposicional é posible formalizar calquera

argumento.
- Primeiro paso. Atribuír unha letra a cada enunciado simple.
- Segundo paso. Engadir os tipos de signos lóxicos que interveñen.
- Terceiro paso. Escribir o razoamento substituíndo todos os termos que aparecen nel.
- Cuarto paso. Representar o razoamento nunha expresión única.

Páxina 4 de 10
 IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

“Pedro estuda e Andrés traballa”

Pedro estuda: p
Andrés traballa: q
Formalización: p  q
Exemplo de condicional:
“Pouco despois, a súa mirada pousouse nunha caixiña de cristal que había debaixo da mesa.
Abriuna e atopou dentro un diminuto pastelillo, en que se lía a palabra “CÓMEME”,
deliciosamente escrita con grosella. “Bo, comereimo”, díxose Alicia, “e, se me fai crecer,
poderei coller a chave, e, se me fai aínda máis pequena, poderei deslizarme por baixo da porta.
Dun modo ou doutro entrarei no xardín, e iso é o que importa””. (Lewis Carroll)

Unha dos sinais de que no texto hai un condicional é a presenza da partícula se. No fragmento
anterior hai dous condicionais: “Se me fai crecer, poderei coller a chave” e “Se me fai aínda máis
pequena, poderei deslizarme por baixo da porta”.
Deste xeito, obtívose o esquema ou a forma dun razoamento. Neste caso, un condicional “Se
me fai crecer, poderei coller a chave” ( p → q) e a afirmación do antecedente “faime crecer”
(p), conducen á afirmación necesaria do consecuente “poderei coller a chave (q). Este
razoamento pode aplicarse tanto na vida cotiá como nos distintos campos do saber (científico,
técnico, matemático).

TABLAS DE VERDADE

A lóxica desenvolveu distintos métodos para pescudar que transformacións de enunciados (e,
por tanto, que razoamentos) son válidas. Un destes métodos é o das táboas de verdade. Para
elaborar unha táboa, hai que ter en conta os puntos seguintes:

Páxina 5 de 10
 IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

a) Unha proposición só pode ser verdadeira ou falsa, o que en lóxica exprésase coas letras
V (1) e F (0).
Hai que buscar todas as combinacións posibles das letras ou proposicións que
interveñan. Dúas letras (é dicir, dúas proposicións) dan lugar a catro combinacións
diferentes, con tres letras obtéñense oito e con catro, dezaseis. En xeral obtéñense 2ⁿ
combinacións, onde “ n” é o número de proposicións.
b) A negación e as conectivas modifican os valores de verdade dunha proposición.

c) Para elaborar a táboa de verdade dun razoamento, hai que empezar polas letras simples
(variables) e ir agregando as conectivas en orde.

SÍMBOLO    → 

REPRESENTA NEGACIÓN CONXUNCIÓN DISXUNCIÓN CONDICIONAL BICONDICIONAL

LINGUAXE Non E O Si… entón Si e só si

COTIÁ
* Cambia É verdadeira E verdadeira E falso so Es verdadeiro
CONECTIVAS sempre o cando os cando un cando o cando
LÓGICAS valor de dous dos seus antecedente coinciden o
verdade membros son membros e e verdadeiro valor de
FUNCION DE verdadeiros verdadeiro eo verdade das
VERDADE consecuente proposiciones
e falso as que une; en
caso contrario e
falso
 p p  q p  q p → q p  q
F V V V V V V V V V V V V V
V F F F V F V V F V V F V F
V F F V V F V F F V F F
F F F F F F F V F F F V

As táboas de verdade dun razoamento poden ofrecer tres resultados:

- Contradición: cando todos os valores son falsos, como no caso ( p ⋀ ¬ p).

p p p p
V F F
F V F

- Tautoloxía: cando todos os valores da táboa son verdadeiros. Significa que as premisas e a
conclusión son expresións equivalentes e pódense substituír unhas por outras. Son as leis
lóxicas.

p p p   p
V F V
F V V

Páxina 6 de 10
 IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

- Indeterminación ou continxencia: cando algúns valores son verdadeiros e outros son

falsos. Isto significa que a forma do razoamento non é válida en todos os casos (ás veces é
válida, ás veces inválida)

p q q p q
V V F F
V F V V
F V F F
F F V F

Exercicios:
1. Le as seguintes argumentacións e transfórmaas en esquemas lóxicos
a. Se vendes a casa, obterás moito diñeiro. Como non obtiveches moito diñeiro, non
vendiches a casa.
b. Ten un lapis e un bolígrafo. Por tanto, ten un lapis.
c. Ou collemos o camiño da esquerda, ou collemos o da dereita. Non collemos o camiño da
esquerda. Por tanto, collemos o camiño da dereita.
d. Non é certo que non teña un coche. É dicir, teño un coche.
e. Se o número x só é divisible en por si e pola unidade, entón é primo. O número x é
divisible en por si e pola unidade. En conclusión, o número x é primo.
f. Se Juan ten diñeiro, comprarase o xogo. Se se compra o xogo, pasarase todo o día
xogando. Por tanto, se ten diñeiro, Juan pasarase o día xogando.
g. Se tes amigos e saúde, entón es feliz. Isto supón que, se tes amigos, podes concluír que,
se ocorre que tes saúde, entón es feliz.

2. Realiza as táboas de verdade para os razoamentos anteriores

3. Indica, mediante táboas de verdade, se as conclusións son consecuencias lóxicas das

premisas e, por tanto, se os argumentos son válidos.
a. Premisas: p → q; q → r; conclusión: r ⋀ p.
b. Premisa: p ⋀ q; conclusión: p ⋁ q
c. Premisas: p → q ⋁ r; q → r; conclusión: p → r.
d. Premisa: p → q; conclusión: ¬ p ⋁ q.

4. Texto
«[A sombra dun obxecto reflicte a súa forma. Dado que durante unha eclipse lunar a sombra
da Terra reflíctese na lúa, desta maneira pódese saber cal é a forma da Terra].
Se a Terra fose cadrada, a súa forma quedaría reflectida sobre a Lúa durante unha eclipse.
Se a Terra fose triangular, a forma da súa sombra na lúa sería a dun triángulo.
Se a Terra fose esférica, a súa sombra sería circular.
A sombra que se proxecta na lúa da Terra é circular.
En conclusión, a Terra ten que ser unha esfera».
Peter Apianus: Cosmographia. 1524 (Texto adaptado)
a. Neste texto, Apianus expón uns coñecementos sobre a esfericidade da Terra que xa
estaban ben asentados desde a antiga Grecia. Que tipo de razoamento desenvolve,
inductivo ou deductivo?
b. Saberías formalizar de forma sinxela este razoamento, simplificándoo?

Páxina 7 de 10
 IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

FALACIAS

As falacias son formas argumentativas erróneas e inválidas; por este motivo, non deben
empregarse nunha discusión, xa que non serven para sustentar as conclusións da argumentación.
A pesar disto, empréganse con asiduidade porque poden ser moi efectivas. Saber que son
argumentos inválidos é moi importante para razoar mellor e para impedir que outros defendan
as súas teses con razóns inválidas.

As falacias aparecen tanto en argumentacións inductivas como deductivas. Cabe distinguir dous
tipos:

- As falacias formais son aquelas en as que a forma do razoamento é inválida porque premisas
verdadeiras poden conducir a conclusións falsas. Son propias dos razoamentos deductivos, e a
lóxica permite descubrilas mediante as táboas de verdade.

- As falacias materiais son aquelas en as que se ignora ou prescinde dos argumentos que se
expuxeron e recórrese, por exemplo, aos sentimentos, a descualificar ao opoñente ou a atacar
ideas que o outro non dixo, co fin de gañar o debate. En todos estes casos desvíase a atención
dos argumentos para centrarse en aspectos irrelevantes ou directamente falsos sobre a cuestión
tratada.

FALACIAS FORMAIS

FALACIA DA AFIRMACIÓN DO CONSECUENTE: Nesta falacia cando se ten un condicional e

afírmase o consecuente, dedúcese a afirmación do antecedente: (A → B ⋀ B) → A. Un
condicional só indica que no caso de que se dea o antecedente, tamén se producirá o
consecuente. Se se dá o consecuente, non significa que necesariamente se vaia a dar o
antecedente, porque o consecuente puido ter outras causas.
Por exemplo, o razoamento “se chove, entón a rúa móllase; a rúa está mollada; por tanto,
choveu” é inválido, porque a rúa pode estar mollada por causas diferentes á choiva (por
exemplo, porque regasen). A partir de premisas verdadeiras, chégase, pois, a unha conclusión
falsa.

FALACIA DA NEGACIÓN DO ANTECEDENTE. Nesta falacia, cando se ten un condicional e a

negación do antecedente, négase o consecuente: (A → B ⋀ ¬ A) → ¬ B. Con este razoamento,
igual que no caso anterior, premisas verdadeiras poden conducir a unha conclusión falsa, polo
que o argumento non é válido.

Por exemplo, “se chove, entón a rúa móllase; non choveu; por tanto, a rúa non está mollada”.
Este razoamento é erróneo, xa que existen outras causas polas que a rúa puido mollarse.

FALACIA DA DISXUNCIÓN INCLÚENTE. Na falacia da disxunción inclúente, dada unha

disxunción e a afirmación dun dos seus compoñentes, conclúese a negación do outro elemento:
[(A ⋁ B) ⋀ A] → ¬ B. O símbolo da disxunción lóxica non é excluínte (é dicir, o que A sexa
verdadeiro non implica necesariamente que B sexa falso, debido a que ambos poden ser
verdadeiros), e, por tanto, incórrese nun erro.

Por exemplo, se en primeiro lugar afírmase “compro patacas ou coles” e , a continuación,

“compro patacas”, de aí non se pode concluír que non compro coles.

Páxina 8 de 10

Filosofía 1º DE BAC
FALACIAS MATERIAIS
Falacia ad hominem. A falacia ad hominem
consiste en ignorar o razoamento e atacar á
persoa coa intención de desacreditala.
Falacia ad baculum. A falacia ad baculum
supón recorrer á forza ou á ameaza para
convencer en caso de discrepancia respecto a
unha cuestión.
Falacia ad populum. (ou sofisma patético): É
un intento de gañar o asentimento popular
para unha conclusión espertando paixóns e o
entusiasmo do público, por iso, en lugar de
recorrer á razón recorre aos sentimentos. É o
recurso preferido do político, o publicista ou o
demagogo, tamén o empregaban algúns
sofistas).
Falacia ad ignorantiam. Esta falacia consiste
en chegar á conclusión de que unha crenza é
verdadeira cando non hai evidencias contra
ela.
Xeneralización precipitada. Esta falacia
consiste en facer unha xeneralización que
resulta abusiva a partir dunha mostra moi
pequena que non é representativa. Por
exemplo, se un nepalí di un insulto e afírmase
que todos os habitantes do Nepal son
maleducados.
Post hoc ergo propter hoc. Esta falacia
consiste en supoñer que, se unha cousa vén
despois doutra, significa que esta é a súa
causa. Con todo, a orde temporal non é
suficiente para establecer unha relación
causal.
Falacia do boneco de palla. Esta falacia
consiste en desfigurar o punto de vista do
adversario para atacalo con máis facilidade.
Atácase a tese do outro, pero previamente
modificouse con vantaxe para o opoñente.
Exercicios:
Exercicio 9. Sinala as falacias que aparecen ou se denuncian nos seguintes textos:
a. «Fai máis de dous mil anos Marco Tulio Cicerón expoñía a historia seguinte. A un tal
Diágoras, que non cría nos deuses, mostráronlle unhas tablillas pintadas en que se
Páxina 9 de 10
IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
CURSO 2021/2022
Sofisma patético. Esta falacia consiste en
atribuír emocións humanas a obxectos que
carecen delas. Os sofismas patéticos son
propios de demagogos. Os ditadores e moitos
políticos empregan de forma habitual o
recurso de excitar as emocións dos cidadáns
(afirmar, por exemplo, que a honra da nación
está en xogo) para xustificar os actos máis
indecentes.
Wishful thinking. A falacia wishful thinking
significa confundir os desexos coa realidade.
Consiste en presentar un panorama
sumamente optimista para realizar unha
acción, prescindindo de todo elemento que
non se adecue a este cadro idealizado.
Falacia ad verecundiam. Esta falacia, tamén
coñecida como argumento de autoridade,
consiste en concluír a verdade dunha
afirmación pola simple razón de que foi
realizada por alguén de prestixio. Trátase
dunha forma de razoamento errónea porque
o rango social ou o status adquirido por unha
persoa non garanten que o seu coñecemento
sexa necesariamente verdadeiro.
Falacia da evidencia incompleta. Ao estudar
un tema, en ocasións os datos son
aparentemente contraditorios. Un erro
consiste en ignorar aqueles datos que non se
axustan á idea previa que se ten da cuestión.
Por exemplo, un médico interesado en
destacar os beneficios dun medicamento pode
optar por non referirse aos seus efectos
secundarios; un historiador que teña antipatía
por unha figura histórica pode pasar por alto
os seus logros e reformas beneficiosas. Esta
falacia é unha forma de razoar enganosa xa
que a conclusión parece fiable pero, ao ser
datos nesgados e escollidos, a conclusión pode
ser errónea.
 IES MASIMINO ROMERO DE LEMA
Filosofía 1º DE BAC CURSO 2021/2022

representaba a uns fieis que estaban a orar e que, logo, sobrevivían a un naufraxio. De tal
representación deducíase que a oración protexe de morrer afogado. Diágoras preguntou:
“Onde están as imaxes de quen orou e logo afogáronse?”». ( Nassim Nicholas Taleb)
b. «Levantas a voz, pero máis che conviría reforzar os teus argumentos». (Samuel Johnson)
c. «O Imperio británico fixo frecuente uso dun ardid que a lembra: o que se designou como
“diplomacia da cañonera”, que en inglés describíase como to show the flag: mentres o
enviado pola Raíña […] parlamentaba coa autoridade local, un navío — cañonera ou o que
for— paseábase por diante do porto exhibindo o Union Jack, a bandeira do Reino Unido».
(Rafael Sánchez Ferlosio)
d. «Cando non teña argumentos para discutir, insulte ao opoñente». ( Cicerón)
e. Filla, se che doe a cabeza é porque tiveches clase de filosofía, porque dis que cada vez que
Ana explícache a un filósofo complicado vés con xaqueca...
f. A maioría dos españois votou a favor da constitución, así que non veñas con ideas para
cambiala
g. Ti non podes opinar sobre o divorcio, porque non estás casada
h. É verdade, porque o dixo o meu papá
i. A obra de Edgar Allan Poe é mala porque el era un borrachín que casou coa súa curmá.
j. “As declaracións de Jordi Puyol son falsas, debido a que está preso” (ou é un delincuente).
k. “Se Fernando non estuda, suspenderá o exame. Fernando suspendeu, logo supoñemos que
non estudaría nada.”
l. “Deus existe, porque a maior parte da poboación mundial é crente.”
m. “A enerxía nuclear produce electricidade. A electricidade é necesaria, daquela a enerxía
nuclear é necesaria”.
n. Aquí faise o que eu diga, porque son o que trae o diñeiro a casa!”.
b. “Todos sabemos que os Ecoloxistas son catastrofistas, manipuladores, desexosos de
publicidade e que, ademais, amenten descaradamente. De todos os xeitos, no día de onte,
afirmaron nun programa de TV que as verteduras nucleares no mar implican un elevado
risco para a saúde do Planeta”.
a. “Carmela sabe inglés ou francés, a súa amiga díxome que sabía inglés. Logo podemos
concluír que non sabe francés”.
b. “Pero ten que ser verdade porque o dixo a tele”

BILBIOGRAFÍA:
- José Luis Falguera y Concpción Martínez, Lógica clásica de primer orden, Ed. Trotta,
1999
- Seymour Lipschutz, Teoría de conjuntos y temas afines, Ed. MacGrawHill, 1991
- Corcho Orrit R. y Corcho Asenjo A.: Filosofía 1, Bachillerato, Código Bruño, 2015
- Baigorri Goñi J.A. y Otros.: Filosofía Bachillerato 01, Edelvives Bachillearato, Laberinto,
2015

Páxina 10 de 10