ANG PAG TATALUMPATI

Ang pagtatalumpati ay maituturing na isang uri ng sining. Dito makikita ang

katatasan at kahusayan ng tagapagsalita sa paghihikayat upang paniwalaan
ang kanyang pangangatwiran sa paksang tinatalakay. Kakaiba ito sa
ginagawa nating pagsasalita sa araw – araw at sa iba pang anyo ng panitikan.
Ang talumpati ay pinaghahandaan bago bigkasin sa madla. May iba’t-ibang
uri ng talumpati kaya nagkakaiba rin ang paraan ng paghahanda.

MGA KASANGKAPAN NG TAGAPAGSALITA/MANANALUMPATI

Ang isang tagapagsalita o mananalumpati ay may mga kasangkapan ding

ginagamit para maging mabisa ang panghihikayat niya sa madla upang
paniwalaan ang kanyang sinasabi o pangangatwirang ibinibigay tungkol sa
paksang tinatalakay.

Narito ang ilang kasangkapan na maaaring magamit para maging mabisa ang
pagpapahayag ng talumpati.

1.Tinig 

Nakakatulong ang tinig sa pag-unawa sa nilalaman ng talumpati. Kailangang

ibagay ang tinig sa nilalaman ng pananalita. Isinasaalang-alang sa bahaging
ito ang tulin o bilis ng pananalita, pagbibigay-diin sa mahahalagang salita o
mensahe na kailangang maunawaan ng tagapakinig, tono ng pananalita,
pagtaas at pagbaba ng tinig, at paglakas at paghina ng tinig. Ang magandang
tinig ay madaling makaakit sa madla. Iwasan ang matining na tinig o kaya ay
garalgal na tinig na parang sirang plaka.

2.Tindig

Tumindig nang maayos at iwasan ang tindig militar na parang naninigas ang
katawan. Sikaping maging magaan ang katawan at nakarelaks. Mahalaga na
magmukhang kapita-pitagan para makuha agad ang atensyon ng mga
tagapakinig. Ang ganitonng uri ng anyo ay nakapagpapahiwatig na handang-
handa ang tagapagsalita.

3.Galaw

Anng galaw ay tumutukoy sa anumang pagkilos na ginagawa ng tao na may

kaugnayan sa pagsasalita o pagpapahayag ng kaisipan o anumang damdamin
sa madla o mga tagapakinig. Nasasaklaw ng galaw ang mata, ekspresyon ng
mukha, tindig, galaw ng ulo at katawan. Lahat ng ito ay nakatutulong sa
paghahatid ng mensahe.

4. Kumpas ng mga kamay

Ginagamit ang kumpas ng mga kamay sa pagbibigay-diin sa sinasabi.
Halimbawa, karaniwang itinataas ang hintuturo o braso kung ipinapahayag
ang mahalagang opinion o puntos ng talumati o pananalita. Ginagamit din
ang mga kumpas ng kamay para biigyan ng pagtutumbas ang ideya.
Halimbawa, kung binabanggit ang dalawang magkaibang katwiran ay
maaaring itaas ang kanan at kaliwang kamay sa kumpas sa pagpapatuloy ng
diwa, imbis na “umm ,saka, bale” ang lumalabas sa tuwing may kailangang
alalahanin sa pananalita, ginagamit ang galaw ng kamay bilang di-verbal na
komunikasyon. Kailangang tumpak, tiyak, tiyak at maayos ang kumpas ng
mga kamay. Ginagamit lamang ito bilang pantulong sa pananalita. Hindi
dapat makaagaw ng pansin ang sobrang pagkumpas ng kamay habang
nagsasalita.

Matapos mabasa ang mga  ito, masisiguro ng bawat isa na:

· malalaman ang tunay na kahulugan ng pagtatalumpati.

· mauunawaan ang kahalagahan ng talumpati sa paglinang ng kahusayan

ng bawat isa sa tamang pagsasalita.

· magkakaroon ng sapat na kakayahan at lakas ng loob upang maging

isang mabisang mananalumpati.

IBA'T IBANG URI NG TALUMPATI

1.Impromptu – ito ay biglaang talumpati na binibigkas pamamaraan na

maaaring gamitin

gabay sa pagbigkas ng biglaang talumpati. Ibinibigay rito ang paksa sa oras

na mismo ng pagsasalita.

Narito ang ilang paalala sa biglaang pagtatalumpati:

Maglaan ka ng oras sa paghahanda

Huminga nang malalim. Dahan-dahan tumayo at lumakad patungong

tanghalan. Gamitin ang oras na ito sa pagbuo ng mga ideya na gagamitin mo
sa pagbigkas. Mag-isip din ng magandang panimula.

Magkaroon ng tiwala sa sarili

Tingnan ang buong paligid at ngumiti sa mga tagapakinig. Tumindig nang
maayos. Huwag ilalagay ang mga kamay sa loob ng bulsa. Magsalita at
kumilos nang may tiwala sa sarili

Magsalita nang medyo mabagal

Ang pagsasalita sa mabagal na paraan ay nakatutulong sa iyo na mag-isip

kung ano ang susunod mong sasabihin. Nakakatutulong din ito para
mabawasan ang iyong nerbyos.

Magpokus

Magpokus sa paksa habang nagsasalita. Iwasang mag-isip ng negatibo dahil

sa kawalan ng kahandaan. Magsalita nang tuwiran sa mga tagapakinig at
ibagay o iangkop ang sarili sa nakikitang reaksyon ng mga tagapakinig.
Panatilihing nakapokus ang paningin sa mga tagapakinig. Iwasang
magpaligoy-ligoy sa pagsasalita.

2.Extempore 

 ayon kay James M. Copeland(1964), ang unang kahirapan sa pagsasagawa ng

pagbigkas ng extempore sa isang kompetisyon ay ang kawalan ng kahandaan
sa pagbigkas. Ang paghahanda sa ganitong tipo o uri ng pagtatalumpati ay
limitado sa oras sa pagitan ng pagkuha ng paksa at mismong paligsahan. Ang
ikalawang konsiderasyon ay ang pagtatakda ng oras sa pagtatalumpati. Sa
ibang paligsahan, ang mananalumpati ay tinatanggal kung lalampas o kaya
ay kulangin sa oras. Samakatwid, ang pagpili ng materyal at ang pag-aayos
ng panimula, katawan at ang konklusyon ay apektado sa itinakdang oras. Ang
ikatlong kosiderasyon ay ang pag-uulit ng paksa. Ibig ng lupon ng inampalan
na makarinig sa mga tungkol sa magkakaparehong paksa. Iminungkahi ni
Copeland na mas maganda kung orihinal at maayos ang organisasyon ng
pagtalakay sa paksa.

3.Isinaulong talumpati

sa bahaging ito ang tagapagsalita ay gumagawa muna ng kanyang talumpati.

Samakatwid, may paghahanda na sa ganitong tipo ng pagtatalumpati at
kailangang memoryado o saulado ang pyesa bago bigkasin ang talumpati.

4.Pagbasa ng papel sa panayam o kumperensya

makikita sa bahaging ito ang kasanayan sa pagsulat ng papel na babasahin sa

kumperensya. Ang pag-oorganisa ng mga ideya at ang pagsulat ng panimula,
katawan at wakas/kongklusyon ay dapat na magkakaugnay at may kaisahan.
         

MGA KATANGIAN NG MAHUSAY NA TAGA PAGSALITA

1.Kahandaan

Malalaman agad ng mga tagapakinig kung pinaghandaang mabuti ang

pagtatalumpati sa panimula o introduksyong bibibigkas ng tagapagsalita.
Kung maganda amg panimula, makukuha agad ang atensyon ng mga
tagapakinig. May dalawang mahahalagang salik para sa panimula ng
pananalita: (a) kilalanin ang tagapakinig at (b) isaalang-alang ang okasyon
kung  pormal o di-pormal. Layunin ng dalawang ito na makapukaw ng
atensyon ng tagapakinig. Kung alam ng tagapakinig kung sino-sino ang
kanyang tagapakinig, mailulugar niya ang pagpapatawa, pagtatanong at iba
pang teknik o istratehiya para makuha ang atensyon nila.

2.Kaalaman sa paksa

Ang sapat na kaaalaman sa paksa ng tagapagsalita ay masasalamin sa paraan

ng pagbigkas o pagtatalakay na ginagawa niya. Makikita ang kanyang
kahusayan sa paksang tinatalaky sa paraan ng pagpapaliwanag, pagbibigay
ng interpreyasyon, paglalapat, paghahambing, pag-uulit ng padron at ang
pagbibigay ng problema at solusyon. Madaling matuklasan kung kulang sa
kaalaman ang tagapagsalita dahil mararamdaman ito sa kanyang tinig at
ikinikilos.

3.Kahusayan sa pagsasalitaMadaling maganyak na makinig ang publiko kung

matatas at mahusay magsalita ang mananalumpati/tagapagsalita. Ibinibigay
ng tagapagsalita ang kanyang tinig sa nililalaman ng kanyang talumpati. Dito
rin makikita ang kasanayan sa wika ng tagapagsalita gaya ng paggamit ng
angkop na salita, wastong gramatika at wastong pagbigkas ng mga salita.
Mahalaga na maunawaan ng tagapakinig ang mensahe kaya nararapat na
ibigay ang lenggwaheng gagamitin sa uri ng tagapakinig.