(123doc) Tu Binh Chan Thuyen Binh Chu Ban 5 Cuon Day Du Bo Sung 2 Phan Dung Than Va Doan Benh Tat

Người dịch: Lephan, Letung73, Lesoi, Huyanh, Tuhuynhan, Hùng804 Kimtubinh.
net
Nhâm Thân - Bính Ngọ - Ất Sửu - Bính Tuất.
1
Người dịch: Lephan, Letung73, Lesoi, Huyanh, Tuhuynhan, Hùng804 Kimtubinh.net
MỤC LỤC
TỬ BÌNH CHÂN THUYÊN BÌNH CHÚ.................................................................................... 8
Tác giả: Từ Nhạc Ngô - TH Dân Quốc ........................................................................................ 8
Quyển 1: ................................................................................................................................. 8
Lời tự của Phương Trọng Thẩm .......................................................................................... 8
Lời mở đầu của Từ Nhạc Ngô ............................................................................................. 9
Tử Bình Chân Thuyên nguyên tự....................................................................................... 10
Phàm lệ ............................................................................................................................. 11
Chương 1 - Luận thập can thập nhị chi .............................................................................. 13
Chương 2- Luận Âm Dương sinh khắc .............................................................................. 20
Chương 3- Luận âm dương sanh tử.................................................................................... 23
Quyển 2: ............................................................................................................................... 28
Chương 4- Luận Thiên Can phối hợp tính tình................................................................... 28
Chương 5 - Luận thập can hiệp nhi bất hiệp ....................................................................... 32
Chương 6 - Luận thập can đắc thời bất vượng thất thời bất nhược ..................................... 46
Chương 7 - Luận hình xung hội hiệp giải pháp .................................................................. 48
Chương 8 - Luận Dụng thần .............................................................................................. 56
Quyển 3: ............................................................................................................................... 67
Chương 9 - Luận dụng thần thành bại cứu ứng .................................................................. 67
Chương 10 - Luận dụng thần biến hóa ............................................................................... 77
Chương 11 - Luận dụng thần thuần tạp .............................................................................. 81
Chương 12 - Luận dụng thần cách cục cao đê .................................................................... 82
Chương 13 - Luận dụng thần thành - bại, bại - thành ......................................................... 89
Chương 14 - Luận dụng thần phối khí hậu đắc thất ............................................................ 90
Chương 15 - Luận tương thần khẩn yếu ............................................................................. 96
Chương 16 - Luận tạp khí như hà thủ dụng ........................................................................ 97
Chương 17 - Luận mộ khố hình xung chi thuyết .............................................................. 100
Chương 18 - Luận tứ cát thần năng phá cách ................................................................... 101
Chương 19 - Luận tứ hung thần năng thành cách ............................................................. 102
Chương 20 - Luận sanh khắc tiên hậu phân cát hung. ...................................................... 102
Chương 21 - Luận Thần/Sát không lý đến Cách Cục ....................................................... 111
Quyển 4 .............................................................................................................................. 115
Chương 22 - Luận ngoại cách dụng xả ............................................................................ 115
Chương 23 - Luận cung phận Dụng thần phối Lục thân ................................................... 117
Chương 24 - Luận thê tử ................................................................................................. 118
Chương 25 - Luận hành vận ............................................................................................ 121
Chương 26 - Luận hành vận thành cách, biến cách .......................................................... 125
2
Chương 27 - Luận phân biệt hỷ kị của can và chi ............................................................ 127

Chương 28 - Luận hỷ kị thần tàng trong chi gặp vận thấu ra thanh thuần ......................... 130
Chương 29 - Luận Câu nệ vào cách cục ........................................................................... 133
Chương 30 - Luận về việc "nghe nhầm truyền sai" .......................................................... 138
Chương 31 - Luận Chính Quan........................................................................................ 140
Chương 32 - Luận Chính Quan thủ vận ........................................................................... 143
Chương 33 - Luận Tài ..................................................................................................... 147
Chương 34 - Luận Tài thủ vận ......................................................................................... 152
Chương 35 - Luận Ấn thụ ................................................................................................ 157
Chương 36 - Luận Ấn thụ thủ vận ................................................................................... 160
Quyển 5 .............................................................................................................................. 161
Chương 37- Luận Thực Thần .......................................................................................... 162
Chương 38 - Luận Thực thần thủ vận .............................................................................. 166
Chương 39 - Luận Thiên Quan ........................................................................................ 172
Chương 40 - Luận Thất Sát thủ vận ................................................................................. 175
Chương 41 - Luận Thương quan...................................................................................... 180
Chương 42 - Luận Thương quan thủ vận ......................................................................... 184
Chương 43 - Luận Dương nhận ....................................................................................... 190
Chương 44 - Luận Dương Nhận thủ vận .......................................................................... 192
Chương 45 - Luận Kiến lộc, Nguyệt kiếp ........................................................................ 195
Chương 46 - Luận Kiến Lộc, Nguyệt Kiếp thủ vận .......................................................... 198
Chương 47 - Luận Tạp cách ............................................................................................ 204
Chương 48 – Phụ luận, Tạp cách thủ vận......................................................................... 209
BÁT TỰ DỤNG THẦN ĐỀ YẾU........................................................................................... 215
I. Giáp mộc ......................................................................................................................... 215
『 Tháng giêng 』 ........................................................................................................... 215
『 Tháng hai 』............................................................................................................... 216
『Tháng ba 』................................................................................................................. 216
『Tháng tư 』 ................................................................................................................. 217
『 Tháng năm 』 ............................................................................................................. 218
『 Tháng sáu 』 .............................................................................................................. 219
『 Tháng bảy 』 .............................................................................................................. 220
『 Tháng tám 』 ............................................................................................................. 221
『 Tháng chín 』 ............................................................................................................. 222
『 Tháng mười 』 ........................................................................................................... 222
『Tháng mười một 』 ..................................................................................................... 223
『 Tháng 12 』 ............................................................................................................... 224
3
II. Ất Mộc ........................................................................................................................... 225

『 Tháng giêng 』 ........................................................................................................... 225
『 Tháng hai 』............................................................................................................... 226
『 Tháng ba 』................................................................................................................ 227
『 Tháng tư 』 ................................................................................................................ 227
『Tháng năm 』.............................................................................................................. 228
『 Tháng sáu 』 .............................................................................................................. 229
『 Tháng bảy 』 .............................................................................................................. 230
『 Tháng tám 』 ............................................................................................................. 230
『Tháng chín 』.............................................................................................................. 231
『Tháng 10 』 ................................................................................................................ 232
『Tháng 11 』 ................................................................................................................ 233
『 Tháng 12 』 ............................................................................................................... 234
III. Bính hỏa ........................................................................................................................ 234
『 Tháng giêng 』 ........................................................................................................... 234
『 Tháng hai 』............................................................................................................... 235
『 Tháng ba 』................................................................................................................ 236
『 Tháng tư 』 ................................................................................................................ 237
『 Tháng năm 』 ............................................................................................................. 238
『 Tháng sáu 』 .............................................................................................................. 239
『 Tháng bảy』 ............................................................................................................... 240
『Tháng tám』 ............................................................................................................... 240
『 Tháng chín 』 ............................................................................................................. 241
『 Tháng 10 』 ............................................................................................................... 242
『 Tháng 11 』 ............................................................................................................... 243
『 Tháng 12 』 ............................................................................................................... 244
IV. Đinh hỏa ....................................................................................................................... 245
『 Tháng giêng』 ............................................................................................................... 245
『 Tháng hai』 ............................................................................................................... 246
『 Tháng ba 』................................................................................................................ 247
『 Tháng tư 』 ................................................................................................................ 247
『 Tháng năm 』 ............................................................................................................. 248
『Tháng Sáu 』 .............................................................................................................. 249
『Tháng bảy』 ................................................................................................................ 250
『 Tháng tám 』 ............................................................................................................. 251
4
『 Tháng chín 』 ............................................................................................................. 251

『 Tháng 10 』 ............................................................................................................... 252
『Tháng 11 』 ................................................................................................................ 253
『 Tháng 12 』 ............................................................................................................... 254
V. Mậu thổ .......................................................................................................................... 255
『Tháng giêng 』 ............................................................................................................ 255
『Tháng hai 』 ............................................................................................................... 255
『Tháng ba』.................................................................................................................. 256
『 Tháng năm 』 ............................................................................................................. 258
『Tháng sáu 』 ............................................................................................................... 259
『 Tháng bảy 』 .............................................................................................................. 260
『 Tháng tám 』 ............................................................................................................. 261
『Tháng 9 』 .................................................................................................................. 261
『 Tháng 10 』 ............................................................................................................... 262
『 Tháng 11』 ................................................................................................................ 263
『 Tháng 12』 ................................................................................................................ 264
VI. Kỷ thổ ........................................................................................................................... 264
『 Tháng giêng 』 ........................................................................................................... 264
『Tháng hai 』 ............................................................................................................... 265
『 Tháng ba 』................................................................................................................ 266
『Tháng tư』 .................................................................................................................. 267
『 Tháng năm 』 ............................................................................................................. 268
『 Tháng sáu 』 .............................................................................................................. 268
『 Tháng 7 』 ................................................................................................................. 269
『 Tháng 8 』 ................................................................................................................. 270
『Tháng 9 』 .................................................................................................................. 271
『Tháng 10 』 ................................................................................................................ 271
『Tháng 11』 ................................................................................................................. 272
『 Tháng 12 』 ............................................................................................................... 273
VII. Canh kim ..................................................................................................................... 274
『Tháng giêng』 ............................................................................................................. 274
『 Tháng hai』 ............................................................................................................... 275
『 Tháng ba 』................................................................................................................ 275
『 Tháng tư』 ................................................................................................................. 276
『 Tháng năm』.............................................................................................................. 277
5
『 Tháng 6 』 ................................................................................................................. 278

『 Tháng 7 』 ................................................................................................................. 279
『 Tháng 8 』 ................................................................................................................. 279
『 Tháng 9 』 ................................................................................................................. 280
『 Tháng 10 』 ............................................................................................................... 281
『 Tháng 11』 ................................................................................................................ 282
『 Tháng 12』 ................................................................................................................ 282
VIII. Tân kim ...................................................................................................................... 283
『 Tháng giêng 』 ........................................................................................................... 283
『 Tháng hai 』............................................................................................................... 284
『 Tháng ba 』................................................................................................................ 285
『 Tháng tư 』 ................................................................................................................ 285
『 Tháng năm』.............................................................................................................. 286
『Tháng sáu』 ................................................................................................................ 287
『Tháng 7 』 .................................................................................................................. 288
『 Tháng 8 』 ................................................................................................................. 289
『Tháng 9 』 .................................................................................................................. 289
『Tháng 10 』 ................................................................................................................ 290
『Tháng 11 』 ................................................................................................................ 291
『 Tháng 12 』 ............................................................................................................... 292
IX. Nhâm thủy .................................................................................................................... 293
『 Tháng giêng 』 ........................................................................................................... 293
『 Tháng hai』 ............................................................................................................... 294
『 Tháng ba 』................................................................................................................ 294
『 Tháng tư 』 ................................................................................................................ 295
『 Tháng năm』.............................................................................................................. 296
『 Tháng sáu 』 .............................................................................................................. 297
『 Tháng 7 』 ................................................................................................................. 297
『 Tháng 8 』 ................................................................................................................. 298
『 Tháng 9 』 ................................................................................................................. 299
『 Tháng 10 』 ............................................................................................................... 300
『 Tháng 11 』 ............................................................................................................... 300
『 Tháng 12 』 ............................................................................................................... 301
X. Quý thủy .................................................................................................................... 302
『 Tháng giêng 』 ........................................................................................................... 302
6
『 Tháng hai 』............................................................................................................... 303

『Tháng ba 』................................................................................................................. 304
『 Tháng Tư 』 ............................................................................................................... 304
『 Tháng năm』.............................................................................................................. 305
『Tháng sáu 』 ............................................................................................................... 306
『 Tháng 7』 .................................................................................................................. 307
『 Tháng 8 』 ................................................................................................................. 308
『 Tháng 9 』 ................................................................................................................. 308
『 Tháng 10 』 ............................................................................................................... 309
『Tháng 11 』 ................................................................................................................ 310
『 Tháng 12 』 ............................................................................................................... 311
TỬ BÌNH BỆNH NGUYÊN SINH TỬ ................................................................................... 313
( Một) Biểu đặc trưng ngũ hành thập can ............................................................................. 313
Một, Mộc: Gan, mật, đầu, gáy, khớp xương, cơ bắp, mắt, thần kinh, tóc. ......................... 313
Hai, Hỏa: Tiểu tràng, tim, vai, máu huyết, huyết áp. ........................................................ 313
Ba, Thổ: Lá lách, bao tử, sườn, bụng, lưng, ngực, khối u. ................................................ 313
Bốn, Kim: Phổi, đại tràng, gan, rốn, đùi, ho thanh ........................................................... 313
Năm, Thủy: Thận, Bàng quang, cẳng chân, chân, đầu, ..................................................... 313
Sáu, Cổ quyết: ................................................................................................................. 314
( Hai) Các loại tật bệnh ....................................................................................................... 315
Một, Mộc ........................................................................................................................ 315
Hai, Thổ .......................................................................................................................... 315
Ba, Kim........................................................................................................................... 317
Bốn, Thủy ....................................................................................................................... 318
Năm, Hỏa ........................................................................................................................ 319
Sáu, Phụ họa ................................................................................................................... 319
1, Câm điếc: .................................................................................................................... 319
7, Phép xem đau răng:..................................................................................................... 320
8, Cùng với nhân tố có liên quan đến ngoại thương hoặc tàn tật:..................................... 320
9, Nhân tố có liên quan đến cận thị: ................................................................................ 320
12, Dị ứng da: ................................................................................................................. 321
13, Nhân tố khiến cho người mập béo:............................................................................. 321
14, Nhân tố khiến cho người gầy: .................................................................................... 321
17, Phụ nữ bệnh về sinh sản: ........................................................................................... 322
22, Chân què lưng gù, chỉ vì Sát thần gặp Khúc cước. ..................................................... 322
( Ba) Tin tức tử vong ........................................................................................................... 322
( Bốn ) Phép xem vị trí vết sẹo trên thân thể ........................................................................ 324
7
TỬ BÌNH CHÂN THUYÊN BÌNH CHÚ

Nguyên tác: Thẩm Hiếu Chiêm - TS Thanh Triều Tác giả: Từ Nhạc Ngô - TH Dân Quốc
Quyển 1:
Lời tự của Phương Trọng Thẩm

Mệnh lý chính là môn khoa học của nước ta ( nước Trung Quốc) nó được dung nạp xâu
chuỗi với triết học mà trở thành một loại học thuyết, mấy ngàn năm qua được phát huy
lưu truyền phát triển, lúc chìm lúc nổi, đều nhờ vào 1, 2 người có tâm kế tục duy trì, nhờ
đó mà được bảo tồn, trong đó nó thật có giá trị nghiên cứu học thuật, không hồ đồ nói
những điều viễn vông, hoang đường mà gọi là không kinh điển. Thực tế đến nay nó
không thể đứng vững trong vị trí của khoa học đương đại được, là do nắm được nó rất
khó khăn. Bới thế giai cấp sĩ phu cổ đại xem Y, Bốc, Tinh, Tượng coi là những loại đạo
đáng hổ thẹn khi học Cửu lưu ( Cửu Lưu: Là 9 học phái từ Tiên Tần đến Hán Sơ, Trung
quốc), mà nhiều đại sư phát minh ra lại cố ý diễn tả nó một cách mù mờ không rõ ràng,
để muôn người đời sau phải vất vả tìm tòi; giữa lúc có 1, 2 kẻ hiền có được phát minh
cũng bí mật chi bằng cất giấu, vừa sợ hé lộ thiên cơ, lại còn sợ là tà thuyết bàng môn
ngoại đạo, cuối cùng không chịu công khai nghiên cứu, để thành lập một bộ sách có
thuyết minh rõ ràng một cách hệ thống rồi lưu lại cho hậu thế. Bởi vậy ngày nay muốn
nghiên cứu loại học thuật này quả thật là một việc cực khó khăn.
Căn cứ vào sự sơ khởi của mệnh lý thì mệnh lý ở vào một trong 5 ngũ tinh, trong đó có 1
biến làm Tử Bình; khi ngũ tinh hơi đầy đủ, đứng đầu đề cử là bộ sách 《 Tinh
Tông 》của Quả Lão ( Quả Lão tinh tông). Nhưng mà từ đời Dân quốc đến nay, Khâm
Thiên Giám đổi Thất chính Tứ dư đài trở thành Đài quan sát thiên văn trung tâm, đài này
đã nhiều lần chuyên dùng để đo lường Thiên xích, không có người suy tính, do đó môn
này căn bản không có cách nào bắt tay vào duy trì và bảo tồn được, e răng đến nay đã
bị thất truyền. Do đó ta là một học phái của Tử Bình, đã chú trọng để có thể tìm ra đầu
mối. Trong thư tịch cũ, đầu tiên là đề cử hai sách "Trích Thiên Tủy" và 《 Tử Bình Chân
Thuyên 》, hai sách còn hoàn bị, đầy đủ nhất, học giả nói mệnh sau này cho dù có thiên
ngôn vạn ngữ, cũng không thể vượt qua phạm vi của hai tác phẩm đó. Như những năm
tháng trôi qua, đều không thể phế bỏ được nó. Những loại sách trước tác của cổ nhân,
thường viết bằng những từ ngữ ngắn gọn xúc tích khó hiểu, thói thường huyễn hoặc giữ
kín, cuối cùng rất khó khăn cho sự lí giải minh bạch. Sách "Trích Thiên Tủy" may mắn
có Nhậm Thiết Tiều chú thích; mà 《 Tử Bình Chân Thuyên 》đến tận bây giờ chưa có
người tiến hành giải thích. Nay người con họ Từ tức Nhạc Ngô trước là đem "Trích Thiên
Tủy" Nhậm chú in thành sách và phát hành, sau trở lại bình chú 《 Tử Bình Chân
Thuyên 》, có thể sánh kịp Nhậm Quân, làm cho đạo này được tỷ mĩ rõ ràng mà có được
nghiên cứu một cách hệ thống, sau này trong vị trí học thuật sẽ gây dựng được nền tảng
căn bản, công lao đó xem như không thể tính toán được.
8
Những kẻ hậu học nghiên cứu nguyên lý mệnh học, được hai sách này, không đến mức sa
vào những ngã rẽ sai lầm khi nghiên cứu mệnh học, còn như ứng dụng, còn cần phải
chiếu theo và xem nhiều mệnh tạo cổ kim, như vậy đọc sách với thực nghiệm đều quan
trọng như nhau, ngay sự cao thấp của thiên phú, với sự đạt được nông sâu, lại là nguyên
nhân và kết quả hỗ trợ với nhau. Nếu như có hội tụ được đủ 3 thứ: Tài năng xuất chúng,
học thức, kinh nghiệm một cách đầy đủ, với môn học này để mà có được mấy người trở
thành thánh nhân. Như vậy cũng giữa đời này qua đời khác mà cả sau này, không phải
sớm chiều người nào đó mới có khả năng ngộ được một cách nhanh chóng được. Ta thảo
luận về mệnh lý đã nhiều năm, mà vẫn luôn hổ thẹn không hết với 3 vấn đề đã nên trên,
đến tận bây giờ hiếm có phát minh. Mà Nhạc Ngô nhiều năm ăn ngủ với nó, có thời gian
thì chép các điều đã biết ra tác phẩm. Hiên nay sách hoàn thành mang đi in ấn, tuy không
bỏ được sự ngu dại, nhưng có căn dặn từng lời, giữ gìn và lược thuật để cho dễ hiểu, để
có thể phát hiện ra nguồn gốc của nó.
Thành phố Đồng Thành Giữa mùa Xuân năm Bính Tý lời tự của Phương Trọng
Thẩm ở Hải Thượng Tiểu Vong Ưu Quán.
Lời mở đầu của Từ Nhạc Ngô

《 Tử Bình Chân Thuyên Bình Chú 》 kết thúc, mặc khách có thu thập giải thích mấy
mệnh tạo họ Viên đã viết: " Mệnh này có thể là Mệnh tạo, tức là mệnh không có đủ bằng
chứng vậy. Mà lại người vốn tu tập phật gia, như nói rằng mệnh định ( ổn định), tức là
mệnh ưu tú không vướng vào việc ác, mệnh không tốt có trở thành thiện mà thành vô ích,
có phải là lý này chăng? Tốt xấu của mệnh này, thì cái nào tạo thành? Cái nào chi phối?
Điều cần biết là lấy cái nhân thiện vốn có của đời người, mà trở thành mệnh đẹp của kiếp
này, lấy cái nhân ác vốn có của đời người, mà trở thành mệnh xấu của đời này. Mệnh vận
tốt xấu, trở thành nguyên nhân vốn có, như vậy là có chắc chắn vậy; nguyên nhân đương
thời, mà đương thời liền gặp kết cục của nó, thì mệnh này vô định vậy. Thường gặp có
mệnh tốt mà vận xấu, có mệnh xấu mà vận lại tốt; vì mệnh như hạt giống, vận như thời
vụ nở hoa . Mệnh tốt vận xấu, dường như hiếm thấy hoa quả, mà không đến nỗi khi có
hoa lại có thể vun bồi ở trong một căn phòng ấm cúng, mà không phải là điều quan trọng
của một đời người. Nếu như mệnh xấu vận cũng xấu, thì chính là cỏ mềm coi thường trần
thế, ngoài ra còn bị chà đạp dầy vò. Cho nên người có mệnh đẹp vận xấu, đại bộ phận an
nhàn mà dư giả hưởng thụ, nhưng mà không thể lúc nào cũng đầy hứa hẹn, như vậy là cái
nhân vốn có vậy. Nếu như không bằng lòng với chính nghĩa và lợi ích chung của mệnh,
mà miễn cưỡng tiến thủ, thì chính là tán gia bại sản, tiếng tăm không ra gì, như vậy đó là
nguyên nhân trực tiếp vậy. Cho nên mệnh đã định công danh sự nghiệp, nước chảy thành
sông; bằng không, trời đất chông gai, vất vả mà vô công. Còn như mức độ thành công
hay thất bại thì tùy thuộc vào nguyên nhân thành công của nó, có hay không có thể suy
đoán vận mệnh, hoặc bởi là tuân theo kết cục mà tương lai đã định sẵn, nhất định vận
mệnh trong tương lai thì không thể biết được ư. Đúng là nhân quả vậy. Mệnh tạo ra vậy,
mệnh lý như thế, lý cố hữu của nó là giống nhau. Tử viết: "Quân tử cư dịch lấy sĩ mệnh" ,
lại viết "Bất tri mệnh vô dĩ vi quân tử" ( ND: ý muốn nói đã là người quân tử thì phải
hiểu mệnh số, để từ đó mà biết nắm bắt thời cơ..., mà người không hiểu mệnh số thì
không phải là người quân tử). Sách 《 Tử Bình Chân Thuyên Bình Chú 》 biết cách
nhập môn để hiểu số mệnh con người, cũng suy xét cách thức thuận tiện những nguyên
nhân đã có. Mặc khách xin lui vào im lặng, bởi vì đã ghi chép ra để lấy làm lời đề tựa
này.
9
Nhạc Ngô Thị ghi lại đề tựa này giữ lúc đang ở trên biển Đông Hải, tháng 2 năm thứ
25 đời Dân Quốc
Tử Bình Chân Thuyên nguyên tự.

Ta tự trói mình để triển khai truyền bá, mặc dù thích đọc Tử sử chư tập(2), trong lúc nhàn
rỗi thì đã xem qua các loại sách Tử Bình như 《 Uyên Hải 》, 《 Đại toàn 》, cũng có
phần biết về ý nghĩa của nó. Nhưng mà không có thầy giảng dạy lý ngũ hành sinh khắc,
cho nên cuối cùng còn chưa tiếp cận được. Sau đó lại mua được nhiều sách như 《 Tam
Mệnh Thông Hội 》, 《 Tinh Học Đại Thành 》, dốc lòng tham cứu, ngày đêm suy nghĩ,
mới chợt hiểu không thể không tin với số mệnh, mà người quân tử hiểu được mệnh số thì
có thể thuận theo khuôn phép của số mệnh.
Năm Mậu Tý ta do Phó cống (3) bổ xung thêm giáo viên Quan học (4). Quán trọ ở bên
phải cổng Phụ Thành, và được giao lưu cùng Chương Công Lý Quân An, vui mừng như
thửa bình sinh, tương đắc liên tục, mỗi lần có giờ rảnh rỗi lại ngồi bói ở quán, mặc dù
Quân An thuộc vào trình đô có thể đàm luận 《 tam mệnh 》. Hai bên tranh luận, trình
bày tỉ mỉ mà đầy đủ súc tích. Chẳng bao lâu 3 năm đã hết, sau đó thì được sắp xếp ở Phủ
Uyên Bình Thẩm Minh, có được 39 bài Tử Bình chép bằng tay mà do Thẩm Hiếu Chiêm
người huyện Sơn Âm soạn, bất giác thẫn thờ mà bản thân không nắm chắc được điều gì,
hối hận cho những gì đã nghiền ngẫm trước đây mà chưa đạt đến, liền mang sách đó bảo
cho Quân An biết. Quân An xúc động than rằng: " Sách này thảo luận, thuyết minh về Tử
Bình Gia một cách chân thực vậy".
Húy danh của tiên sinh ( Thẩm Hiếu Chiêm) là (燡ế) Phần, trở thành tiến sĩ vào năm Kỷ
Mùi đời vua Càn Long, tư chất thông minh dĩnh ngộ, học hành hiểu biết đến độ tinh
thông uyên bác, cái đó ở vào sự tinh vi của tạo hóa, tinh thần vững chắc mà sáng tỏ, biến
hóa là bởi từ trái tim mà ra vậy. Xem từ sự thành bại được mất của nó khi luận Dụng
thần, lại xét nguyên nhân Dụng thần thành bại được mất, bởi vì Dụng thần thành bại được
mất, thì tất nhiên là phải kiêm thêm xem kị thần, đối với Dụng thần sinh khắc trước sau
chỗ nào có khác biệt, đồng thời phân biệt được sự thấu lộ với sự trọn vẹn của Dụng thần,
rồi có tình hay vô tình, có lực hay không có lực, hư hư thực thực giống như râu bắp mà
còn được trình bầy một cách tỉ mỉ, đầy đủ, rõ ràng. Đúng là tâm huyết một đời của tiên
sinh, mới chú thích, mà đã chìm ngập trong sự hài lòng thay!
Thế là Quân An bèn lập kế hoạch cho công việc in ấn sách, là người đoán mệnh cho thiên
hạ, thì ngay lập tức không dễ dàng mà xác định được những chuẩn mực phù hợp nhất, rồi
đều ảnh hưởng và dao động bởi trí tuệ nông cạn của mình, nhưng rồi sau đó đều có thể tự
tin và sáng suốt; mà không nói đến sự may mắn của người biết xem mệnh, vậy mà cũng
may mắn cho những bậc quân tử sĩ phu trong thiên hạ, vì sao? Người hiểu số mệnh con
người, thì trong công việc kinh doanh, cạnh tranh có thể biết được tin tức này, nếu khi
nào không nên thì có thể liệu định gạt bỏ mà biết dừng lại. Thông thường tất cả gặp phú
quý nghèo hèn thọ yểu thì đều có số ở trời, mà tuân theo sự an bài như thế nào với số
mệnh bản thân, rồi để cùng cố gắng mà quay về đi theo con đường của thánh nhân, chằng
lẽ không phải nhân sĩ quân tử có phúc hậu may mắn ư!
Hơn nữa Quân An đã tâm huyết xem xét kiếm tìm mà vẫn chưa tìm được người có cùng
sở trường, chia sẻ sở thích, vậy công lao ấy cũng không đáng ghi nhận ư? Vui mừng thay
do cái duyên khởi đó mà họ Nhạc có lời đề tựa này.
10
Đầu mùa Hạ Năm Bính Thân năm thứ 41 đời vua Càn Long cùng hậu học Không
Phủ Hồ Hỗn Minh trịnh trọng ghi nhớ.
Phàm lệ
Mùa Hạ năm ngoái in và phát hành sách《 Trích Thiên Tủy chinh nghĩa 》, người phê
duyệt đặt ý nghĩa quá cao, liên tiếp dùng khoa học để thêu dệt, ngoài ra khi biên dịch còn
dùng những giáo trình nông cạn làm yêu cầu. Trộm nhớ bản chất nội dung của "Trích
Thiên Tủy" không phải giành cho người mới học vậy. Phương pháp của Tử Bình, chú
trọng đến sự tiếp cận ngọn nguồn Ngũ tinh, niên đại, các tác phẩm nổi bất xuất sắc thì
không có nhiều như: 《 Tử Bình Đại toàn 》, 《 Uyên Hải Tử Bình 》, 《 Tam Mệnh
Thông Hội 》, 《 Thần Phong Tích Mậu 》, đại bộ phận những loại sách này tạp mà
không tinh, nó khiến cho người mới học khó có thể tiếp cận được, duy chỉ có 《 Tử Bình
Chân Thuyên 》, luận bàn uyên bác thấu đáo, mà thứ tự sắp xếp của nó là: Nguyệt lệnh
làm Kinh, các thần khác làm Vĩ (ND: Ý mốn nói là Nguyệt lệnh làm xương sống -đường
dọc Nam Bắc là Kinh tuyến-, còn các thập thần khác là phụ trợ -đường ngang Đông Tây
là Vĩ tuyến-), trật tự ngay ngắn, đây là cái dễ nhất cho người mới học, chỉ tiếc không may
mất đi phần giản lược, mà còn có quan điểm là không đưa ra các quy tắc, cho nên người
mới am hiểu một các sơ đẳng thì ca thán mà người nhập môn không thể theo được.
Có một người bạn thân thích tên là Hà Kì ở Thiệu Hưng (tên thành phố ở tỉnh Chiết
Giang, Trung Quốc) có gửi cho Trọng Quân một bản in, nguyên bản này nguyên là của
Quan thừa (5) Triệu Triển Như cất giữ, rồi cùng nhau đối chiếu hiệu đính, duyên cớ mà
cuộc đời đã đạt được kết quả trong nghiên cứu, xin nói rõ là bình chú, đồng thời có lấy
mệnh tạo của thời đại hiện nay làm ví dụ chứng minh. Vất vả vùi đầu nửa năm mới khắc
thành sách, cuối mỗi bài có kèm theo một số ví dụ sơ cấp. Tuy chưa dám nói rằng trình
bày và phát huy một cách trọn vẹn mà chỉ đại khái đã cơ bản đầy đủ, học giả nắm được
bộ sách này, từ đó tiến thêm nghiên cứu sách 《 Trích Thiên Tủy chinh nghĩa 》, tiến
dần từng bước, ngõ hầu không phải lo lắng cho con đường nghiên cứu của mình. Tuy
không phải tài liệu giảng dạy, nhưng chắc chắn không khác gì tài liệu giảng dạy vì nó có
hệ thống một cách tuần tự. Bình chú vừa kết thúc, thì tường thuật phàm lệ của nó ở vào
bên phải.
1, Lời tựa trong nguyên sách gọi là 39 bài chép tay, cho nên luận bát cách với thủy vận
hợp lại thành một quyển ( Như luân Chính quan với luận Chính quan thủ vận thực tế là
một bài). Nếu phân loại ra thì có 47 bài, mà bản phường chỉ có 44 bài rưỡi, hành vận,
thành cách, biến cách bản in phường chỉ có nữa bài. Nay theo nguyên bản bổ sung cho
đầy đủ, để thành một tác phẩm hoàn chỉnh.
2, Nguồn gốc Tử bình với Ngũ tinh, danh từ cách cục, đa số theo cách gọi cũ của Ngũ
tinh, người đời sau không được minh bạch, khiên cưỡng gán ghép, đủ để làm rối loạn sự
hiểu biết nhiều nhất. 《 Bình chú》thì trình bầy chi tiết thêm để uốn nắn sửa chữa, đồng
thời thuyết minh vào trong bình chú, thêm vào đó là sửa chữa cải chính.
3, 《 Chân thuyên 》 lấy nguyệt lệnh Dụng thần làm kinh, các loại thần làm vĩ, nhưng
mà dụng thần không phải hoàn toàn lấy ra ở nguyệt lệnh, cho nên lấy cách cục dụng thần
bỏ đi sự khác biệt của nguyệt lệnh, đặc biệt nêu ra (đề xuất) với tiến hành thuyết minh.
Do đó thủ dụng ( chọn dụng thần) không định phương pháp, lấy thứ tự sắp xếp của
nguyệt lệnh dụng thần, tuy 10 nhưng chỉ được 7, 8, nghiên cứu mà không thể hoàn toàn
11
bao quát được. Vì thế không phải sự sai lầm của sách gốc mà đây là chỉ giới hạn trong
thứ tự sắp xếp mà không thể không đúng mà thôi.
4, Khởi lệ ca quyết ( nêu nên những văn vần để ví dụ), chẳng qua tiện cho ghi nhớ. Nếu
như rõ ràng nguyên lý của nó, thì ca quyết không chỉ dễ dàng ghi nhớ, mà còn có thể tự
mình biến tấu thêm, bằng không, ca quyết trong mệnh lý nhiều như lông trâu, làm sao mà
có thể ghi nhớ được hoặc thuộc hết? Cho nên khi đưa ra ví dụ minh họa nhập môn của
bài đầu, lược thuật bớt nguyên lý, đồng thời phụ thêm ca quyết, và sắp xếp bảng biểu để
tiện tra cứu.
5, Người chưa am hiểu mệnh lý, nên đọc trước cuốn Nhập môn mệnh lý, lại đọc bình
chú, tuần tự mà tiến, bản thân không đến nỗi sa vào sự rối rắm mà không có manh mối
nào.
6, Trong khi bình chú sở sĩ dẫn ra ví dụ chứng minh, hoặc sưu tầm một số mệnh tạo của
các danh nhân hiện đại, hoặc sao chép từ sách 《 Trích Thiên Tủy chinh nghĩa 》. Nhưng
do nguyên nhân tài liệu không đủ, thông thường thì đúng là không phải những ví dụ
chứng minh thích hợp, tạm thời bổ sung vào chỗ còn khiếm khuyết đó cho thích hợp,
hoặc cũng có thể bên này chứng minh cho bên kia, hai bên bổ trợ cho nhau, song vẫn
không tránh khỏi sự trùng lặp xuất hiện, sau này sẽ tiếp tục thu thập và đem cải chính khi
tái bản.
Ghi chú:
1. Thất chính Tứ dư là hệ thống chiêm tinh học cổ đại Trung Quốc. Thất chính là chỉ các
tinh diệu như nhật ( thái dương), nguyệt ( thái âm ), kim, mộc, thủy, hỏa, thổ , v.v... Tứ
dư là chỉ 4 hư tinh là Tử Khí ( (điềm báo tốt lành trong chiêm tinh học), Nguyệt bột, La
hầu, Kế đô, v. v... Thất chính Tứ dư đoán mệnh, là lấy ngày tháng năm sinh của con
người, quan sát những tinh diệu của Thất chính Tứ dư, ở vào miếu vượng của 12 cung,
với sự vận hành thiên thể về độ số của 28 chòm sao, để đoán biết được sự cát hung của
người khi sinh ra.
2. Tử sử chư tập gồm có Kinh, Sử, Tử, Tập tứ bộ : Là sản phẩm của văn hóa truyền thống
Trung Quốc, thích hợp dùng với các sách cổ điển văn hóa truyền thống.
3. Phó cống: Là trong chế độ khoa cử, những tú tài được tiến cử vào Quốc tử giám. Chế
độ nhà Thanh, khi tuyển chọn thi hương tức số người ngoại lệ thì còn được tuyển thêm
ngoài danh sách trúng tuyển chính thức có thể vào Quốc tử giám học tập, gọi là "phó
bảng tú tài", do đó mà có tên gọi tắt là Phó Cống.
4. Quan học: Là chỉ triều đình Trung Quốc trực tiếp cử ra và quản lý, cùng Quan phủ các
triều đại căn cứ theo hệ thống trường học mà quy định khu vực hành chính cho từng địa
phương lo liệu. Bao gồm Quan học của trung ương và quan học của địa phương cùng cấu
thành chế độ giáo dục Quan học chủ yếu nhất Trung Quốc.
5. Quan thừa: Quan giúp việc thời xưa.
12
Chương 1 - Luận thập can thập nhị chi

Chương 1. Luận thập can thập nhị chi
Nguyên văn: Khí trời đất động tĩnh mà phân âm dương, có già trẻ mà chia ra tứ tượng.
Già là ở lúc cực động (thái dương) hay cực tĩnh (thái âm). Trẻ là ở lúc vừa bắt đầu động
(thiếu dương) hay vừa bắt đầu tĩnh (thiếu âm). Chỉ có tứ tượng, mà chứa đủ cả ngủ hành
trong ấy. Thủy tức là thái âm; Hỏa tức là thái dương; Mộc tức là thiếu dương; Kim tức là
thiếu âm; Thổ tức, âm dương lão thiếu, là nơi kết của các xung khí Mộc Hỏa Kim Thủy.
Từ chú: Thuyết âm dương tuy bị các nhà khoa học chỉ trích, nhưng trời đất ngày tháng
nóng lạnh, nam nữ sớm tối, có vật chi chẳng phân âm dương? Nhỏ đến như điện tử cũng
chia ra âm dương. Bởi âm dương chia ra tứ tượng, Mộc Hỏa Kim Thủy, nhân đó mà đại
biểu khí của 4 mùa Xuân Hạ Thu Đông. Trong lòng đất có nước và các loại quặng kim
loại, từ đâu mà thành? Muôn hoa tươi tốt, nhờ đâu mà xui khiến? Khoa học vạn có thể có
thể phân tích vật thành các loại nguyên chất nhưng chẳng khiến chúng nảy mầm được,
lực khiến chúng nảy mầm được tức là Mộc vậy. Nên nói Kim Mộc Thủy Hỏa là chất tự
nhiên trong trời đất vậy. Vạn vật thành ở Thổ rồi lại trả về Thổ, nên lại nói Kim Mộc
Thủy Hỏa ấy là ở Thổ. Khí trời đất sinh ra: nóng ấm là Hỏa; chất lỏng là Thủy; chất sắt
cứng là Kim; khí huyết lưu hành là Mộc. Như tấm thân thịt xương này, vận dụng được cả
Kim Mộc Thủy Hỏa tức là Thổ vậy. Nhân sanh bỉnh khí thụ hình, có bất kỳ nhiên nhi
nhiên giả, chẳng khỏi tuỳ thuộc vào sự chuyển vận của các khí tự nhiên.
Nguyên văn: Đã có ngũ hành, sao lại có 10 can 12 chi? Có âm dương mà sanh ra ngũ
hành, trong ngũ hành đều có âm dương. Tức luận Mộc cũng có chia ra Giáp dương Ất
âm vậy. Giáp là khí của Ất; Ất là chất của Giáp. Giáp là sanh khí trên trời, lưu hành ư
13
vạn vật, Ất là vạn vật ở dưới đất tiếp nhận thêm sanh khí đó. Lại chia nhỏ thêm, sanh khí
tán cho ra là Giáp của Giáp, sanh khí ngưng thành là Ất của Giáp. Vạn Mộc nhờ Giáp
của Ất mà đâm cành ra lá. Cành cành lá lá của vạn Mộc là Ất của Ất vậy. Ất nhờ Giáp
mà được đủ khí; Giáp nhờ Ất mà (kiên) hình chất được đầy chắc. Như Mộc cũng có chia
ra âm dương Giáp Ất như vậy.
Từ chú: Ngũ hành đều có phân ra âm dương như can chi vậy. Thiên can tức là khí của
ngũ hành lưu hành trên trời; Địa chi là 4 mùa tuần tự lưu hành.
Nguyên văn: Như Giáp Ất phục ở Dần Mão cũng có chia ra âm dương thiên địa. Như
Giáp Ất mà phân âm dương thì Giáp dương, Ất âm, Mộc hành trên trời có chia ra âm
dương như vậy. Như Dần Mão mà phân âm dương thì Dần dương, Mão âm, Mộc tồn
dưới đất cũng có chia ra âm dương như vậy. Như gộp cả Giáp Ất Dần Mão mà phân âm
dương, thì Giáp Ất là dương Dần Mão là âm, Mộc ở trên trời thì thành tượng ở dưới đất
thì thành hình. Giáp Ất hành thiên mà Dần Mão thụ chi; Dần Mão nhờ có Giáp Ất mà
được yên. Nên có câu Giáp Ất như trưởng quan, Dần Mão như cai quản địa phương.
Giáp lộc ở Dần, Ất lộc ở Mão, như phủ quan đi đến quận, huyện quan đi đến ấp, nắm
lệnh các ty suốt 1 tháng.
Từ chú: Giáp Ất cùng 1 gốc, đều là khí trên trời. Giáp là khí dương mới chuyển, thế
đang lớn mạnh; Ất là hơi ấm của sự sống, như cây cỏ nảy mầm. Tuy cùng là Mộc nhưng
tính chất có khác nhau. Giáp Ất là khí lưu hành, nên gọi là khí hành trên trời; Dần Mão
nắm giờ lịnh trong 4 mùa, nên gọi là tồn dưới đất. Khí lưu hành theo giờ lệnh mà chuyển
dời, nói Giáp Ất lấy Dần Mão làm gốc, thì Hợi Mùi Thìn cũng đều là gốc cả (Xem thêm
chương âm dương sanh tử). Như gặp thiên can thông căn nguyệt lệnh, khí đang vượng tất
đắc dụng rất hiển hách, như chẳng được vượng thì tuy đắc dụng mà lực bất túc, như quan
phủ quan huyện. Chẳng đắc giờ đắc địa thì không thể ra hiệu lệnh gì được, tài ấy chẳng
được thi triển ra.
Thập can tức là ngũ hành mà phân ra âm dương vậy, luận về công dụng thì can dương
can âm có chỗ khác biệt. "Trích thiên tủy" có viết: "Ngũ dương tòng khí bất tòng thế, ngũ
âm tòng thế vô tình nghĩa". Can dương như quân tử, tính dương cương, mừng gặp trụ có
căn, hoặc Ấn có căn; can âm thì không như vậy, dù gặp trụ có căn, hoặc Ấn có căn thì
vẫn không tòng nổi nhược vẫn hoàn nhược, như lại gặp trụ Tài Quan thiên thịnh tất tòng
theo Tài Quan tức như nhật nguyên có mầm có gốc hoặc thông khí nguyệt lệnh cũng
chẳng luận như vậy được. Như gặp Ấn thụ có căn, tất bất hiềm thân nhược, chẳng sợ
khắc chế.
Nên nói can dương can âm có khác biệt là vậy.
Như Ngũ Đình Phương: Nhâm Dần / Đinh Mùi / Kỷ Mão / Ất Hợi;
Kỷ thổ tuy thông căn nguyệt lệnh, gặp mộc thế thịnh, tức tòng mộc, tòng như thế là vô
tình nghĩa vậy (xem thêm chương dụng thần).
Lại như Diêm Tích San: Quý Mùi / Tân Dậu / Ất Dậu / Đinh Hợi;
Ất mộc may gặp Ấn thông căn, chẳng sợ thân nhược, sát thấu gặp chế, tức là quý cách.
Lại như Hứa Thế Anh: Quý Dậu / Tân Dậu / Ất Sửu / Tân Tị;
Gặp vận 19 tuổi tòng Sát, thân nhược chẳng gặp Ấn thụ có căn, nhưng mừng gặp được
vận chế Sát.
14
Đặc điểm can âm là như vậy (Xem thêm phần cách cục).
Can dương thì không như vậy !
Như trụ của Ngu Hòa Đức: Đinh Mão / Bính Ngọ / Canh Ngọ / Kỷ Mão;
Canh kim tuy nhược, dù thấu Ấn ở gốc, vẫn không thể tòng, thân nhược vẫn hoàn nhược,
đến vận phò thân tự nhiên phú quý, hết mọi lao khổ.
Điểm bất đồng là như vậy. Nhưng can dương chẳng phải tuyệt đối không thể tòng, như
trụ của Thanh Tuyên Thống: Bính Ngọ / Canh Dần / Nhâm Ngọ / Nhâm Dần;
Ấn Tỷ đều không có căn, tất không thể không tòng.
Nói tòng khí chứ không tòng thế là như vậy, lý ấy rất sâu, không thể nói hết, học giả xem
nhiều bát tự, lâu dần tích lũy kinh nghiệm, tự nhiên hội ngộ, không lời nào nói hết được
(Chiếu y theo chương này để luận tính chất các can chi, tuy sơ bộ mà thật rất sâu xa; cái
điểm tinh là của mệnh lý tức là can chi âm dương tính chất có khác nhau, như đi học thì
phải ngồi ngay ngắn trước rồi mới tập viết, sau khi đã thạo phần nhập môn, khắc tự biết
nó trọng yếu thế nào)
Nguyên văn: Giáp Ất ở thiên can, hễ động thì không yên. Gặp tháng Dần tất đương lúc
Giáp khởi? Gặp tháng Mão, tất đương lúc Ất khởi? Dần Mão tại địa chi, dừng lại mà
chẳng dời đi. Nguyệt gặp Dần hoán đổi được với Giáp; nguyệt gặp Mão hoán đổi được
với Ất. Luận về khí, Giáp vượng ở Ất; Luận về chất, Ất bền chặt ở Giáp. Như tục thư nói
xằng, rằng Giáp là rừng lớn dày đặc nên chẳng sợ bị chặt, ất như cỏ non, yếu mà chẳng
gãy, thực là chẳng biết lý âm dương vậy. Lấy 1 loại hành mộc như trên thôi, ta còn có thể
biết, đến như bàn đến lý âm dương khí chất của Thổ là xung khí của Mộc Hỏa Kim Thủy,
nhờ đó mà vượng ở tứ thời, sao có thể nói giống như vậy được. Người học trước phải biết
rành thuyết can chi, rồi mới có thể nhập môn.
Từ chú: Thiên can động mà không yên như năm Giáp Kỷ lấy Bính Dần làm tháng giêng
hay; như năm Ất Canh lấy Mậu Dần làm tháng giêng. Địa chi dừng lại mà chẳng dời như,
tháng giêng Dần, tháng hai Mão. Luận về khí, Giáp vượng ở Ất; luận về chất, Ất bền chặt
ở Giáp, Giáp là tính dương cương của mộc, Ất là chất nhu hòa của mộc, muốn phân biệt
kỹ xin xem thêm tiết luận thiên can nghi kị trong phần phụ lục "Tích thiên tủy" dưới đây.
Cái ví dụ rừng già-cỏ non bậy bạ của tục thư ở trên, phát xuất từ ví von như nạp âm khiến
kẻ không biết hiểu lầm. Kẻ học trước nên rõ cái lý can chi âm dương, xét thông phương
vượng suy tiến thối, mới khỏi bị thời thế xoáy trôi.
- Phụ can chi phương vị quái đồ
15
- Phụ “Trích thiên tủy” Luận Thiên Can nghi kỵ
Giáp mộc tham thiên,

Thoát thai yếu hỏa.
Xuân bất dung kim,
Thu bất dung thổ.
Hỏa sí thành Long,
Thủy đãng kỵ Hổ.
Địa nhuận Thiên hòa,
Thực lập thiên cổ.
Giáp vi mộc thuần dương. Có thế lực tham gia sinh ở đầu mùa Xuân, mộc còn non, khí
hàn lạnh được hỏa mà phát vinh, sinh ở giữa mùa xuân thế cực vượng cần tiết kỳ tinh
anh, gọi là Thoát thai yếu hỏa vậy. Đầu Xuân mộc còn non yếu, mới nảy mầm cho nên
không cần kim khắc. Giữa xuân lấy kim suy mà khắc mộc vượng, mộc cứng thì kim
khuyết, trợ giúp xuân mà khôg cần kim vậy.Sinh ở mùa Thu, mộc khí hưu tù mà kim nắm
lệnh, thổ không thể bồi cho gốc mộc mà sinh kim khắc thổ, cho nên không cần thổ vậy.
Long, là Thìn vậy. Chi đủ Tị Ngọ hoặc Dần Ngọ Tuất mà can thấu Bính Đinh không chỉ
tiết khí thái quá mà còn hỏa vượng thì mộc bị đốt cháy. Cần tọa Thìn, Thìn là thấp thổ có
thể sinh bồi cho mộc, mà tiết hỏa vậy.
Dần, là Hổ vậy. Chi đủ con cái hoặc đủ Thân Tý Thìn mà can thấu Nhâm Quý, thủy
phiếm mộc phù cần phải tọa Dần, Dần là mộc ở vị trí lộc vượng, mà tàng hỏa thổ có thể
dung nạp khí thủy, không sợ trôi nổi vậy. Hỏa táo cần tọa ở Thìn, thủy phiếm cần tọa ở
Dần là đất được thấm nhuận, kim thủy mộc hỏa không tương khắc là khí trời được thuận
hòa. Chẳng phải là tượng nhân thọ ư?
16
Ất mộc tuy nhu,

Khuê Dương giải Ngưu.
Hoài Đinh bão Bính,
Khóa Phượng thừa Hầu.
Hư thấp chi địa,
Kỵ Mã diệc ưu.
Đằng la hệ Giáp,
Khả xuân khả thu.
Dương, là Mùi vậy. Ngưu, là Sửu vậy. Ất mộc tuy nhu mà sinh ở tháng Sửu Mùi, Mùi là
mộc khố, Sửu là thấp thổ, có thể bồi gốc cho Ất mộc . Ất mộc gốc kiên cố thì chế nhu thổ
cũng có thừa vậy.
Phượng, là Dậu vậy. Hầu, là Thân vậy. Sinh ở tháng Thân Dậu chỉ cần can có Bính Đinh
thì không sợ kim vượng. Xem chương Cách cục cao đê , mệnh của các vị họ Diêm, Lục,
Thương, đáng là ví dụ chứng minh.
Mã, là Ngọ vậy. Sinh ở tháng Hợi Tý, Thủy vượng mộc phù. Tuy chi có Ngọ cũng khó
phát sinh. Nếu thiên can có Giáp, địa chi có Dần, tên là Đằng la hệ Giáp. Có thể Xuân, có
thể Thu, nói tứ quý đều có thể không sợ bị khảm phạt vậy.
Bính hỏa mãnh liệt,

Khi sương vũ tuyết.
Năng đoán canh kim,
Tòng tân phản khiếp.
Thổ chúng sinh từ,
Thủy xương hiển tiết.
Hổ Mã Khuyển hương,
Giáp lai thành diệt.
Ngũ dương thì dương Bính là đứng đầu. Bính, là sao Thái Dương tính thuần dương, lấn
sương khinh tuyết, không sợ thủy khắc vậy; Canh kim tuy ngu nhưng lực có thể trui rèn;
Tân kim tuy nhu, hợp mà trái lại nhược. Thấy Nhâm thủy thì là dương gặp dương mà
thành thế giằng co; thấy Quý thủy thì như thấy ngày sương tuyết. Cho nên không sợ thủy
khắc, mà càng thấy tính cương cường. Thấy thổ thì hỏa cháy mãnh liệt làm cho thổ càng
táo khô, khả năng sống bị diệt hết.Thổ có thể làm mờ hỏa, thấy Kỷ thổ vẫn còn được, mà
thấy Mậu thổ lại càng kỵ. Sinh từ, là mất tính uy mãnh vậy. Hiển tiết, là hiển tiết dương
cương vậy. Hổ Mã Khuyển hương, là đất của Dần Ngọ Tuất vậy. Chi đủ Dần Ngọ Tuất
mà lại thấu Giáp thì hỏa càng vượng mà không có tiết, không dập tắt là tự thiêu đốt vậy.
Đinh hỏa nhu trung,

Nội tính chiêu dung.
Bão ất nhi hiếu,
Hợp nhâm nhi trung.
Vượng nhi bất liệt,
Suy nhi bất cùng.
Như hữu đích mẫu,
Khả thu khả đông.
17
Đinh hỏa là Ly hỏa vậy.Trong âm mà ngoài dương, cho nên nói Đinh hỏa nhu trung nội
tính chiêu dung, tức là chú giải hai chữ Nhu trung ở trong Đinh, thì Ất là mẫu vậy. Có
Đinh hộ, Ất khiến cho Tân kim không gây tổn thương cho Ất mộc. Không như Bính hỏa
có thể đốt Giáp mộc vậy. Nhâm là vua của Đinh vậy, Đinh hợp Nhâm có thể khiến cho
Mậu thổ không gây tổn thương Nhâm thủy. Không như Kỷ thổ hợp Giáp, Tân kim hợp
Bính, càng biến đổi mất đi bản tính của vua vậy. Kỷ thổ hợp Giáp, Giáp hóa ở thổ; Tân
kim hợp Bính, Bính hỏa trái lại sợ. Tuy mùa đang thừa vượng, không đến nổi quá nóng,
tức là gặp thời đến suy yếu mà không đến nỗi bị tiêu diệt (Dậu là nơi Bính hỏa lâm tử địa,
mà Đinh lại là trường sinh). Can thấu Giáp Ất, sinh mùa Thu không sợ kim; chi tàng Dần
Mão, sinh mùa Đông không kỵ thủy.
Mậu thổ cố trọng,

Ký trung thả chính.
Tĩnh hấp động ích,
Vạn vật ti mệnh.
Thủy nhuận vật sinh,
Thổ táo vật bệnh.
Nhược tại Cấn Khôn,
Phạ trùng nghi tĩnh.
Hai chữ Cố trọng, đứng đầu đủ để hình dung tính chất của Mậu thổ. Mùa Xuân, mùa Hạ
khí động mà có lợi ích thì phát sinh. Mùa Thu, mùa Đông khí tĩnh mà khép lại, thì vạn
vật phát sinh. Táo thì vật khô, sinh ở Thu Đông thủy nhiều cần hỏa làm ấm, thì vạn vật
hóa thành. Thấp thì vật bệnh, Cấn Khôn là cung Dần Thân vậy. Thổ ký gửi ở tứ ngung
(bốn góc), ký sinh ở Dần Thân, ký gửi lộc ở Tị Hợi, cho nên ở vị trí Cấn Khôn. Hỉ tĩnh
kỵ xung, đất tứ sinh đều kỵ xung khắc. Thổ cũng không thể ngoài lệ này vậy.
Kỷ thổ ti thấp,
Trung chính súc tàng.
Bất sầu mộc thịnh,
Bất úy thủy cuồng.
Hỏa thiểu hỏa hối,
Kim đa kim nhạc.
Nhược yếu vật vượng,
Nghi trợ nghi bang.
Mậu Kỷ đều là chỗ trung chính, mà Mậu thổ thì cố trọng ( trọng kiên cố), Kỷ thổ thì súc
tàng ( tàng trử). Mậu thổ thì cao ráo, còn Kỷ thổ thì ẩm thấp. Chỗ này là điều không
giống nhau vậy. Thổ ẩm thấp thì có thể bồi gốc cho mộc, dừng thủy trôi nổi khắp nơi,
thấy Giáp thì hợp mà có tình. Cho nên là Bất sầu mộc thịnh ( không sợ mộc nhiều), thấy
thủy thì thu nạp mà có thể tích trữ ( súc). Chỗ này là Kỷ thổ không có kỳ diệu nhưng mà
muốn sinh sôi vạn vật, thì cần có Bính hỏa để khứ khí ẩm thấp, Mậu thổ được trợ giúp
lực sinh trưởng, phương đủ để đầy đủ mà hưng thịnh dài lâu vậy.
Canh kim đái Sát,

Cương kiện vi tối.
18
Đắc thủy nhi thanh,

Đắc hỏa nhi duệ.
Thổ nhuận tắc sinh,
Thổ kiền tắc thúy.
Năng doanh Giáp huynh,
Thâu vu ất muội.
Canh kim đối với ba tháng mùa Thu khí xác xơ, tiêu điều, tính chất cương kiện cùng với
Giáp Bính Mậu Nhâm tất cả đều là can dương nhưng có khác nhau. Được Nhâm thủy tiết
tính cương kiện, thì khí lưu thông mà thanh; được Đinh hỏa cũng là chất cương kiện,
nung mũi kiếm sắc nhọn; sinh ở Xuân Hạ, gặp Sửu Thìn là thấp thổ, có thể đủ sinh; gặp
Tuất Mùi là táo thổ có thể khiến cho giòn dễ gãy. Giáp mộc tuy cường, lực có thể phạt,
còn Ất mộc tuy nhu, hợp mà có tình.
Tân kim nhuyễn nhược,

Ôn nhuận nhi thanh.
Úy thổ chi đa,
Nhạc thủy chi doanh.
Năng phù xã tắc,
Năng cứu sinh linh.
Nhiệt tắc hỉ mẫu,
Hàn tắc hỉ đinh.
Tân kim là chất thanh nhuận, chính là ba tháng mùa Thu khí ôn hòa vậy. Mậu thổ quá
nhiều thì thủy khô mà kim bị chôn vùi, Nhâm thủy có thừa thì làm nhuận thổ tiết kim.
Tân là vua của Giáp, Bính lại là vua của Tân, Bính hỏa có thể đốt Giáp mộc. Tân hợp
Bính hóa thủy, chuyển khắc thành sinh, sao không phải là giúp xã tắc mà cứu sinh linh ư?
Sinh ở mùa Hạ mà hỏa nhiều, có Kỷ thổ làm mờ hỏa mà sinh kim; sinh ở mùa Đông mà
thủy vượng, có Đinh hỏa thì thủy ấm mà dưỡng kim. Cho nên lấy thành hỉ vậy.
Nhâm thủy thông hà,

Năng tiết kim khí.
Cương trung chi đức,
Chu lưu bất trệ.
Thông căn thấu quý,
Trùng thiên bôn địa,
Hóa tắc hữu tình,
Tòng tắc tương tể.
Thông hà là bầu trời vậy. Nhâm thủy trường sinh ở Thân, Thân là Khôn, vị trí cửa khẩu
của bầu trời. Nhâm sinh ở Thân, có thể lộ ra Tây phương khí túc sát ( xác xơn tiêu điều),
tính thủy chu lưu không ngừng, cho nên là đức cương trung vậy. Như Thân Tý Thìn đủ
lại thấu Quý thủy, thế tràn đây trôi nổi, tuy có Mậu Kỷ thổ cũng không thể dừng chảy.
Nếu chế cường thì trái lại xung kích mà thành tai họa, nhất định cần dụng mộc để tiết khí
thế thuận mà không đến xung chạy vậy. Hợp Đinh hóa mộc, lại có thể sinh hỏa, có thể
nói là có tình. Sinh ở tháng Tị Ngọ Mùi, tứ trụ hỏa thổ cùng vượng, đặc biệt không có
19
kim thủy tương trợ, hỏa vượng thấu can thì tòng hỏa, thổ vượng thấu can thì tòng thổ.
Điều hòa nhuận ướt vẫn có công cứu giúp vậy.
Quý thủy chí nhược,

Đạt vu thiên tân.
Đắc long nhi vận,
Công hóa tư thần.
Bất sầu hỏa thổ,
Bất luận canh tân.
Hợp mậu kiến hỏa,
Hóa tượng tư chân.
Quý là thủy thuần âm, gốc phát ra tuy dài mà tính chất rất yên tĩnh, gọi là ngũ âm cũng là
âm Quý mà rất nhược vậy. Long, là Thìn vậy, can thông thấy Thìn thì hóa khí, là nguyên
thần thấu xuất, lý lẽ là nhất định. ( xem thêm “Trích thiên tủy chinh nghĩa”). Không lo
hỏa thổ, tính rất nhược thấy hỏa thổ nhiều thì tòng hóa vậy. Không luận Canh Tân, nếu
thủy không thể tiết khí kim mà kim nhiều trái lại là trọc, tức là dừng Quý thủy mà nói.
Hợp Mậu thấy hỏa, Mậu thổ táo sau khi tứ trụ thấy Bính Thìn dẫn xuất hóa thần, hóa
tượng chính là chân chính vậy, nếu sinh ở Thu Đông là đất kim thủy vượng, mà gặp Bính
Thìn cũng khó tòng hóa, cần nghiên cứu kĩ càng.
( Trích lục ở trên “Trích thiên tủy chinh nghĩa”).
Chương 2- Luận Âm Dương sinh khắc

Chương 2. Luận Âm Dương sinh khắc
Nguyên văn: Vận 4 mùa, tương sanh mà thành, nói Mộc sanh Hỏa, Hỏa sanh Thổ, Thổ
sanh Kim, Kim sanh Thủy, Thủy lại sanh Mộc, tức theo thứ tự tương sanh, tuần hoàn
xoay vần, đi hoài chẳng hết. Như đã có sanh tất phải có khắc, có sanh mà không có khắc,
tất cũng chẳng thành 4 mùa vậy. Khắc, vì vậy kiềm chế mà dừng lại, khiến thu liễm lại,
nên lấy làm kỵ của phát tiết, có câu "thiên địa có tiết chế mới thành tứ thời". Tức lấy mộc
luận, mộc thịnh ở hạ, Sát ở thu, nhờ có Sát, bên ngoài thì khiển phát tiết, bên trong thì
tàng thu lại, ấy là lấy chánh Sát làm sanh vậy, kinh dịch lấy kiếm thu làm tính tình thật,
nói Đoài là nơi làm đẹp vạn vật, quả đúng vậy ! thí dụ như phép dưỡng sanh, nói ăn
uống để mà sống, như ăn uống suốt ngày, chẳng đợi đói 1 chút mới ăn, làm sao mà sống
lâu được? 4 mùa xoay vần cũng vậy, sanh với khắc cùng dụng, khắc với sanh cùng công.
Từ chú: "Sanh với khắc cùng dụng, khắc với sanh cùng công" thật quá đúng. Có xuân hạ
dương hòa mà chẳng có thu đông túc sát, tất tứ thời không thành; có Ấn động sanh phò
mà chẳng có Sát Thực khắc tiết, tất mệnh lý cũng chẳng thành. Cho nên sanh phò với
khắc tiết, tùy ở mệnh lý mà dùng, đều không tách riêng, sao cho đưa về trung hòa thì thôi.
Nguyên văn: Như lấy ngũ hành gộp lại mà luận thì tất Thủy Mộc tương sanh, Kim Mộc
tương khắc. Lấy ngũ hành chia riêng từng cặp âm dương, tất trong chỗ sanh khắc, lại có
khác nhau. Như đều lấy thủy để sanh mộc, mà Ấn có chia ra thiên chánh; kim khắc mộc,
mà cục có chia ra Quan Sát vậy. Cùng là Ấn thụ, thiên chánh gần giống nhau nhưng
sanh khắc có khác biệt, nên để ý mà luận; trong chỗ tương khắc, một Quan một Sát, hiền
ác chia riêng, đạo lý đó luôn phải chú ý.
20
Từ chú: Âm dương phối hợp, cũng giống như điện từ vậy. Dương gặp dương, âm gặp âm
tất chống lẫn nhau, là Thất sát Kiêu ấn vậy; dương ngộ âm, âm ngộ dương tất hút nhau, là
Tài Quan Ấn vậy. Ấn sanh ta, Tài bị ta khắc, hoặc thiên hoặc chánh, khí thế tuy thuần tạp
có khác, dùng phép trên không khác nhiều lắm. Quan sát khắc ta, hiền ác hồi thù, không
thể không nói đến. Tỷ kiếp, cùng 1 khí, như Thực Thương, được ta sanh ra, tất lại lấy
cùng tính là thuần, khác tính là tạp. Thuần tạp chia riêng ra mà dùng tùy ở cường nhược,
như muốn nghiên cứu mệnh lý phải nên biết rõ.
Nguyên văn: Tức lấy Giáp Ất Canh Tân mà nói thì. Giáp là dương mộc, là sanh khí của
mộc; Ất là âm mộc, là hình chất của mộc. Canh là dương kim, là khí túc sát của mùa thu;
Tân là âm kim, là chất của ngũ kim (vàng, bạc, đồng…). Giáp mộc là sanh khí, gửi ở mộc
mà hành ở thiên, cho nên gặp mùa thu là Quan, trong khi Ất thì ngược lại: Canh là
Quan, Tân là Sát. Lại nói về Bính Đinh Canh Tân thì. Bính là dương hỏa dã, khí lửa sáng
nóng rực bốc tận trời; Đinh là âm hỏa như hỏa của ngọn lửa củi. Khí túc sát mùa thu,
gặp khí lửa sáng nóng thì bị khắc mất nhưng kim loại ta hay dùng thì lại chẳng sợ khí
lửa, nên nói Canh lấy Bính làm Sát, mà Tân thì lấy Bính làm Quan. Những chất kim loại
ta hay dùng, gặp lửa củi thì lập tức tan chảy ra trong khi khí túc sát lại chẳng sợ lửa củi.
Bởi vậy nên Tân lấy Đinh làm Sát mà Canh lấy Đinh làm Quan vậy. Lấy đó mà suy ra, ta
nên biết cho rành cái lẽ tương khắc.
Từ chú: Như luận tóm lại về Quan Sát của hỏa thì nếu lấy hình chất của Ất mộc, Tân là
những chất kim loại ta hay dùng, Đinh là lửa củi, tự vị tận hợp. Thập can tức là ngũ hành,
đều là khí thiên hành vậy. Tựu khí mà phân âm dương, há dựa không có hình chất mà nói
được? Thí dụ như chia con người ra âm dương nam nữ, thì nam cũng chia ra nếu dương
cương thì nóng nảy, âm trầm thì hèn yếu, nữ cũng vậy, tính chất khác nhau. Lấy ví dụ
trên để nói, học giả chớ nên chấp vào sách vở. Ngũ hành nghi kị, toàn là do ở phối hợp
lại, trong khi tứ thời nghi kị, mỗi mùa mỗi khác. Ấy là ghi lại để đời sau biết mà luận ngũ
hành sanh khắc nghi kị.
Phụ luận tứ thời nghi kị (tiết lục "cùng thông bảo giám")
Mộc
Mộc mùa xuân, khí lạnh vẫn còn sót lại, mừng có hỏa sưởi ấm, tất khỏi bị họa bàn khuất;
có thủy giúp đỡ, lấy làm sung sướng tốt đẹp. Nhưng đầu xuân không nên thủy thịnh, mưa
dầm ẩm thấp tất rễ úng mà cành khô; lại chẳng thể không có thủy thì rầu vì dương khí
nhiều bị hạn, rễ khô lá héo. Cần thủy hỏa vừa đủ là đẹp nhất. Thổ nhiều tất tổn lực, thổ
mỏng được tốt tươi. Kị gặp kim nhiều sẽ bị khắc phạt thương tàn; ví như mộc vượng,
được kim tất đẹp.
Mộc mùa hạ, rễ khô lá héo, mong có thủy thịnh, thì thành tư nhuận, cần tránh hỏa vượng
sẽ gặp họa tự cháy hết. Thổ nên mỏng, không nên dày nặng, nặng trở thành tai họa; sợ
nhiều kim nhưng không thể thiếu, thiếu thì không thể chặt bớt cho gọn đẹp lại. Mộc đẹp
trùng trùng chỉ những thành rừng; hoa mọc điệp điệp chẳng kết nổi quả.
Mộc mùa thu, khí dần dần tan tác. Đầu thu hỏa khí chưa hết hẳn, nên mừng có thủy thổ
nuôi lớn thêm; Lữ thu trái cây đã chín, mong được kim cứng để gọt sửa lại. Sau sương
giáng không nên có thủy thịnh, thủy thịnh tất mộc bị trôi; Sau hàn lộ hậu mừng có hỏa
nóng tất mộc kết trái. Mộc thịnh vừa đẹp lại đa tài, thổ dày không gánh nổi tài.
Mộc mùa đông, nằm trong lòng đất, mong thổ nhiều bồi dưỡng, ghét thủy thịnh tất mất
hình. Nhỡ gặp nhiều kim khắc phạt chẳng hại; hỏa trùng hiện, có công hâm nóng lại. Là
21
lúc quay về cội, mộc bệnh muốn ỵên nên được giúp đỡ; chỉ sợ gặp đất tử tuyệt mà mong
gặp nơi sanh vượng.
Hỏa
Hỏa mùa xuân, mẹ vượng con tướng, thế lực tịnh hành. Hỉ mộc sanh phò, không nên quá
vượng, vượng tất hỏa viêm; mong thủy vừa đủ, không nên quá nhiều, nhiều tất hỏa diệt.
Thổ nhiều tất làm tối lửa, hỏa thịnh tất táo liệt. Gặp kim có thể thành công, gặp được
nhiều tài phú đều toại.
Hỏa mùa hạ, đang lúc vượng nắm quyền. Gặp thủy chế cũng chẳng sợ bị dập tắt, thêm
mộc trợ chẳng khỏi bị yểu chiết. Gặp kim tất làm nên vật đẹp, được thổ toại thành gặt lúa
(Giá sắc). Có kim thổ tuy tốt đẹp, thiếu thủy tất kim táo thổ tiêu, lại thêm mộc giúp, thế
tất khuynh nguy.
Hỏa mùa thu, hình thể mệt mỏi. Được mộc sanh mừng được sáng trở lại; gặp thủy khắc,
khó tránh bị tổn diệt. Thổ dày thì che mất ánh sáng, kim nhiều tất bị tổn thương. Hỏa gặp
mộc thêm sáng rực, gặp được nhiều càng có lợi.
Hỏa mùa đông, thể tuyệt hình vong. Có mộc sanh mừng được cứu, gặp thủy khắc là tai
ương. Mong có thổ chế thủy thì lành, ỵêu hỏa thêm cùng có lợi. Gặp kim khó gánh nổi
tài, không kim chẳng gặp gian nan.
Thổ
Thổ mùa xuân, thế trơ trọi hư không. Mừng có hỏa sanh phò, ghét mộc thái quá; Kị thủy
tràn ngập lềnh bềnh, mừng có thổ trợ. Được kim chế mộc thì tốt nhưng nhiều kim tất lấy
mất thổ khí.
Thổ mùa hạ, thế táo liệt. Được thủy tư nhuận thành công, kị hỏa nung nướng nứt khét.
Mộc trợ hỏa viêm, sanh khắc chẳng chọn; kim sanh thủy phiếm, thê tài có ích. Gặp tỉ
giúp khốn đọng chẳng thông, như thái quá lại nên có mộc.
Thổ mùa thu, con vượng mẹ suy. Kim nhiều thì hao vì cướp mất khí, mộc thịnh được chế
phục thuần lương. Hỏa nhiều không chán, thủy lềnh bềnh chẳng lành. Tiết sương giáng
không có tỉ kiên giúp sức thì không có phương.
Thổ mùa đông, ngoài rét trong ấm. Thủy vượng tài nhiều, kim nhiều con đẹp. Hỏa thịnh
thì lành, mộc nhiều chẳng xấu. Lại thêm tỉ giúp thì tốt, thân cường mừng thêm được thọ.
Kim
Kim mùa xuân, chưa hết rét, được hỏa khí thì lành; thể yếu tính mềm, mong thổ dày được
giúp. Thủy thịnh thêm rét, mất đi thế phong nhuệ; mộc vượng tổn lực, có cái nguy cùn
nhụt ngu độn. Kim lại giúp phò trì rất hay nhưng nếu thiếu hỏa thì không có lại bất lương.
Kim mùa hạ, càng thêm suy yếu, hình chất chẳng đủ, lo sợ tử tuyệt. Hỏa nhiều chẳng
chán, thủy nhuận thì tốt. Gặp mộc trợ quỷ thương thân, thêm kim phò trì tinh tráng. Thổ
mỏng rất có dụng, thổ dày bị vùi lấp tối tăm.
Kim mùa Thu, nắm lệnh đương quyền. Hỏa đến được nung luyện thỏa lòng thành tài
chung đỉnh; Thổ nhiều bồi dưỡng trở thành ương trọc. Gặp thủy tinh thần sáng láng, gặp
mộc tất chặt vót ra uy. Kim giúp càng cứng hơn, cứng quá sẽ gãy; khí nặng thêm vượng,
vượng cực tất suy.
22
Kim mùa đông, hình rét tính lạnh. Mộc nhiều khó chặt đục nổi, thủy thịnh khó tránh nạn
chìm sâu. Thổ chế thủy, kim chẳng rét; hỏa lại sanh thổ, có cả con lẩn mẹ thì thành công.
Mừng Tỷ kiên họp giúp, mong quan ấn dưỡng ấm thì lợi.
Thủy
Thủy mùa xuân, giàn giụa thao dâm. Gặp thêm thủy giúp, thế mạnh lở đê; như thêm thổ
thịnh, hết sợ lềnh bềnh mông mênh. Mừng có kim sanh phò nhưng kim chẳng nên thịnh;
ham thủy hỏa vừa đủ, không nên có hỏa viêm. Gặp mộc có công nhưng thiếu thổ thì sầu
tản mạn.
Thủy mùa hạ, bốc hơi về nguồn, đương lúc vừa cạn, mừng đựơc tỉ chung vai. Mừng kim
sanh trợ giúp, kị hỏa vượng qúa viêm. Mộc thịnh đuợc tiết bớt khí, thổ vượng ngăn dòng
chảy.
Thủy mùa thu, mẹ vượng con tướng. Có kim giúp trong xanh, gặp thổ vượng bị đục bẩn.
Hỏa nhiều tài thịnh, mộc dày thân lành. Gặp thủy trùng trùng thêm lo lềnh bềnh mà bị
giam; Gặp thổ chồng chất, thủy vui thanh bình.
Thủy mùa đông tháng, tư lệnh đương quyền. Gặp hỏa sưởi ấm trừ hàn, gặp thổ tất được
chứa lại. Kim nhiều bất nghĩa, mộc thịnh có tình. Thủy chảy tràn ngập, nhờ thổ phòng đê;
Thổ dầy cao xemg, trở thành vệt nước.
Phụ luận ngũ hành sanh khắc chế hóa nghi kị (lục từ đại thăng)
Kim nhờ thổ sanh, thổ nhiều kim lấp; thổ nhờ hỏa sanh, hỏa nhiều thổ cháy; hỏa nhờ mộc
sanh, mộc nhiều hỏa tắt; mộc nhờ thủy sanh, thủy nhiều mộc trôi; thủy nhờ kim sanh,
kim nhiều thủy đục.
Kim sanh thủy, thủy nhiều kim chìm; thủy sanh mộc, mộc nhiều thủy cạn; mộc sanh hỏa,
hỏa nhiều mộc rụi; hỏa sanh thổ, thổ nhiều hỏa tối; thổ sanh kim, kim nhiều thổ yếu.
Kim khắc mộc, mộc chắc kim mẻ; mộc khắc thổ, thổ dày mộc gảy; thổ khắc thủy, thủy
nhiều thổ trôi; thủy khắc hỏa, hỏa nóng thủy bốc; hỏa khắc kim, kim nhiều hỏa tắt.
Kim suy gặp hỏa, tất bị chảy tan; hỏa nhược gặp thủy, tất bị tắt ngóm; thủy nhược gặp
thổ, tất bị lấp tất; thổ suy gặp mộc, tất bị khuynh hãm; mộc nhược gặp kim, tất bị đốn
gảy.
Cường kim đắc thủy, mới bọc mũi nhọn; cường thủy đắc mộc, mới chảy thong thả;
cường mộc đắc hỏa, mới lộ sang đẹp; cường hỏa đắc thổ, mới gom lửa lại; cường thổ đắc
kim, mới hóa khôn ngoan.
"Cùng thông bảo giám" và “Từ đại thăng” luận ngũ hành sanh khắc cùng tứ giờ nghi kị,
lời tuy ít, lý rất sâu, thí dụ như các phép toán cộng trừ nhân chia tuy sơ học, mà học cao
lên phương trình là fân tích fân, cũng chẵng ngoài lẽ ấy. Muốn biết rõ lẽ màu nhiệm của
mệnh lý, mà chưa nắm rõ lý lẽ tứ giờ ngũ hành, sanh khắc chế hóa, người mới học khó
lòng thông suốt, học hoài thành thạo, tự lĩnh hội được. Ứng dụng không có cùng, biến
hóa khôn luờng, chớ cho là phần này ít lời mà sao nhãng.
Chương 3- Luận âm dương sanh tử

Chương 3. Luận âm dương sanh tử (P1)
Nguyên văn: Thuyết ngũ hành can chi, xem thêm thiên can chi cho rõ. Can động chẳng
nghỉ, chi tĩnh lẽ thường. Lấy mỗi can lưu hành 12 tháng mà an Sinh Vượng Mộ Tuyệt.
23
Từ chú: Thuyết Sinh vượng mộ tuyệt đã có từ rất xưa. "Chuẩn nam tử" viết: Xuân lệnh
mộc tráng, thủy lão, hỏa sanh, kim tù, thổ tử; "thái bình ngự lãm - ngũ hành hưu vượng
luận" viết: lập xuân cấn vượng, chấn tướng, tốn thai, ly một, khôn tử, đoái tù, kiền phế,
khảm hưu v.v... (Xem thêm trong "mệnh lý tầm nguyên"). Danh từ tuy hơi khác, nhưng ý
như nhau. Hậu thế dung 12 chi phối bát quái mà định ra thứ tự 12 ngôi từ Trường sanh
Mộc dục đến Thai Dưỡng (Xem thuyết minh hình dưới), tuy là thuyết của hạng thuật sĩ,
nhưng hợp lẽ tự nhiên của trời đất. Lời nói bình dân nhưng chứa đựng ý nghĩa rất tinh
túy, học ngũ hành âm dương không ngoài lẽ ấy.
Nguyên văn: Dương chủ tụ, lấy tiến làm tiến, nên nói chủ thuận; âm chủ tán, lấy thối
làm thối, nên nói chủ nghịch. Như Trường sinh Mộc dục cùng hạng, cho nên dương
thuận âm nghịch có khác. Vận 4 mùa tuần hoàn, công thành thì thoái, cùng dụng thì tiến,
nên nói mỗi tháng tuần hoàn, mà Sinh Vượng Mộ Tuyệt lại nhất định. Nơi dương sanh thì
âm tử, thay phiên tuần hoàn, là lẽ xoay vần của tự nhiên. Như lấy Giáp Ất mà luận, Giáp
là dương mộc, là mộc cành lá, thụ khí trời sinh, tự thu tàng no đủ, có thể dùng để khắc
phát tiết phát động, nên sinh ở Hợi. Khí hậu tháng Ngọ, mộc đang lúc cành lá sum xuê,
sao Giáp lại tử? Lại chẳng xét bên ngoài tuy phồn thịnh, mà trong thì sinh khí phát tiết
đến hết, bởi vậy nên nói Tử ở Ngọ vậy. Ất mộc ngược lại, tháng Ngọ cành lá phồn thịnh,
tức là được sinh, tháng Hợi cành lột lá rụng, tức là Tử. Luận theo chất khác với theo khí
vậy. Lấy Giáp Ất làm ví dụ trên minh họa.
Từ chú: Sinh Vượng Mộ Tuyệt tức là nơi sinh vượng mộ tuyệt của ngũ hành, chẳng phải
của 10 can. Gọi tên 10 can chi để đại biểu ngũ hành có âm có dương; ngũ hành tuy chia
âm dương, thật ra cũng là một. Giáp Ất cùng là 1 mộc, chẳng chia hai. Dần Thân Tị Hợi
là nơi ngũ hành Trường sinh Lâm quan; Tý Ngọ Mão Dậu là nơi ngũ hành Vượng địa;
Thìn Tuất Sửu Mùi là nơi ngũ hành Mộ địa. Chẳng phải chia ra can âm can dương có
Trường sinh lộc vượng mộ riêng. Do Trường sinh lâm quan vượng mộ, mà có chi tàng
nhân nguyên, xem nhân nguyên ti lệnh đồ bên dưới khắc tự hiểu rõ. Nói riêng về lý thì
mọi vật đều có âm dương, dương cực tất âm sanh, thí dụ như kim điện từ, Giáp đoan là
dương lấy dụng mà luận, sinh vượng mộ tuyệt, chỉ phân ngũ hành, bất tất phân âm
dương. Lại theo các sách thuật số, chỉ nói ngũ dương trường sanh, mà không nói đến ngũ
âm trường sanh, chỉ nói dương nhận mà không nói đến âm nhận, hậu thế chưa rõ lý mà
muốn binh vực thuyết ấy, bẻ lý chi ly, chẳng biết theo ai. Hoặc nói ngũ âm không có
Nhận, hoặc nói ngôi trước là Nhận, hoặc nói ngôi sau là Nhận (Như Ất lấy Dần hoặc
Thìn làm Nhận), mỗi người mỗi ý riêng, phân ra nhiều thuyết khác nhau, thật chưa rõ lý.
Tam, luận âm dương sanh tử (P2)
Nguyên văn: Chi có 12 tháng, lại nói mỗi can từ Trường sinh tới Thai Dưỡng, cũng chia
ra 12 ngôi. Khí chi bởi thịnh mà suy, suy rồi thịnh lại, chia nhỏ kể ra thành 12 tiết. Như
Trường sinh Mộc dục cùng tên, mượn từ để mà hình dung. Trường sinh như người ta lúc
mới sanh ra. Mộc dục như người ta sau khi sanh tắm gội cho sạch; như hột trái cây đã
thành; trước phải thanh vỏ, sau mới rửa sạch. Tới Quan đới thì hình khí lớn dần, quan
đới như người đến tuổi trưởng thành vậy. Lâm quan là đã trưởng thành lúc đang mạnh
mẽ (30 tuổi), như người có khả năng có thể ra làm quan. Đế vượng là khi tráng thịnh đến
cùng cực, như đại thần phò vua giúp nước. Thịnh cùng cực thì suy kém, suy là lúc vật bắt
đầu biến vậy. Bệnh là lúc đã quá suy. Tử, khí tận hết chẳng còn. Mộ, tạo hóa thu tàng,
như người lúc chôn xuống đất vậy. Tuyệt là khí trước đã tuyệt, khí sau chưa tiếp nối.
24
Thai như sau khi khí tiếp nối kết tụ thành bào thai. Dưỡng như bào thai được nuôi dưỡng
trong bụng mẹ. Bởi nối tiếp như thế mà trường sanh tuần hoàn không dứt.
Từ chú:Nguyên văn rõ ràng như vậy, mỗi năm 360 ngày, chia ra ngũ hành, đều được 72
ngày. Mộc vượng ở xuân, chiếm 60 ngày (Giáp ½, Ất ½,) trường sanh 9 ngày, mộ khố 3
ngày, hợp lại là 72 ngày. Thổ vượng 4 mùa, Thìn Tuất Sửu Mùi đều có 18 ngày, là thêm
72 ngày nữa. Ở Dần thì Giáp mộc Lâm quan, Bính Mậu trường sinh, nói tàng nhân
nguyên là Giáp Bính Mậu. Mão là đất xuân mộc chuyên vượng, kêu là Đế vượng. Đế như
chúa tể vậy. "Dịch" nói "đế dã hồ chấn", là phương mộc chúa tể, không có khí khác xen
vào, nên nói chuyên tàng Ất. Thìn là nơi mộc còn dư khí, thủy nhập mộ, nên thổ là vốn là
khí. Nên nói tàng Mậu Ất Quý (Thìn Tuất là dương thổ nên tàng Mậu; Sửu Mùi âm thổ
nên tàng Kỷ), đều kêu là tạp khí. Tạp là, nơi thổ vượng, lấy Ất Quý làm tạp, mà Ất Quý
lại đều chẳng cùng phe, chẳng như thứ tự giờ lệnh trường sinh lộc vượng vậy. Xem xuân
lệnh như thế mà suy ra thêm. Nói Dần Thân Tị Hợi kêu là nơi tứ sanh (còn là tứ lộc); Tý
Ngọ Mão Dậu khí chuyên vượng 1 phương; Thìn Tuất Sửu Mùi là nơi tứ mộ chi địa.
Nhân nguyên tang mỗi nơi đều có ý nghĩa. Như âm can trường sanh, tất không quan hệ gì
tới khí theo giờ lệnh, địa chi tàng dụng, không do thế mà được thêm hay bị bớt gì vậy.
Thổ ở trung ương, gửi ở 4 góc (xem thêm hình can chi phương vị phối bát quái). Nhờ hỏa
mà sanh, sanh ở Dần, lộc ở Tị; nhờ thủy mà sanh, sanh ở Thân, lộc ở Hợi riêng tại Dần Tị
có Bính hỏa giúp đỡ, vượng nên khả dụng; tại Thân Hợi, hàn thấp hư phò, lực lượng bạc
nhược không dùng được, nên chỉ nói Bính Mậu sanh Dần mà không nói Nhâm Mậu sanh
Thân.
Coi theo bảng nhân nguyên tư lệnh ngày sổ, tuy chưa rõ hết, nhưng thiên can tàng ở địa
chi, kiền là thể mà khôn là dụng, phân tích âm dương, rất đổi tinh mật. Lấy nơi khảm ly
chấn đoài, chia chủ khách 2 bên, mà đến 384 hào, âm dương hợp lại, đầy vơi tan nghỉ,
thảy đều tương hợp. Có từ khi nào, do đâu mà ra, đều qua khảo chứng, người quân tử
thông suốt được, như biết được nguồn, hễ thấy điều ấy, có thể cảm nhận.
Tam, luận âm dương sanh tử (P3)
Nguyên văn: Người lấy chi ngày làm chủ, chẳng gặp sanh gặp lộc vượng nơi nguyệt
lệnh, tất hưu tù, như giờ hay năm, được trường sinh lộc vượng, yên mà chẳng nhược, hay
gặp được mộ khố, đều là có căn. Nhân trường sanh nhờ khố mà xung ra, như tục thư nói
xằng không đúng, chỉ có dương trường sanh mới có lực, mà âm trường sanh chẳng có
chút lực nào, nhưng lại cũng chẳng nhược. Như gặp khố, tất dương có căn mà âm thì
không có dụng. Dương lớn bao trùm âm nhỏ, dương kiêm được âm mà âm chẳng kiêm
nổi dương, lý tự nhiên là vậy.
Từ chú:Địa chi tàng các can, gốc tĩnh thì đãi dụng, như can đầu thấu ra tất cái dụng ấy
hiển hiện ra. Nên nói can lấy thông căn làm tốt, chi lấy thấu ra làm quý. "Tích thiên tủy"
viết: "thiên can toàn 1 khí, không tải nổi đức lớn của địa; 3 loài động thực khóang vật ở
địa chẳng dung nổi thiên đạo mênh mông". Như 4 Tân Mão, 4 Bính Thân, tuy can chi
một khí mà chẳng thông căn, không đủ quý nổi. Địa có 3 loài, ứng với tàng 3 can, không
thấu ra tất chẳng hiển dụng nổi. Thiên can thông căn, không chỉ lộc vượng đều tốt đẹp,
trường sanh có dư khí hay mộ khố đều là căn. Như Giáp Ất mộc gặp Dần Mão thì nói
thân vượng, mà gặp Hợi Thìn Mùi, đều là có căn cả. Thuyết gặp khố tất xung thực là lầm
lẫn đáng cười. Như Thìn là gốc của đông phương mộc, như trong 20 ngày sau Thanh
Minh, Ất mộc nắm lệnh, dư khí còn vượng, sao nói phải đến nhờ khố? Thổ là khí gốc thì
khố của nó ở đâu. Kim hỏa trong khố chẳng có, xung thì có ích gì chứ? Chỉ có Nhâm quý
25
thủy găp khố, như thấu ra, đều cùng dùng được. Quý thủy tàng gốc, như thấu Nhâm thủy
tất mộ vốn là tòng ngũ hành luận, chẳng phân âm dương gì. Rằng âm trường sanh chẳng
chút lực, nhưng cũng nhược, có gặp thêm âm khố vẫn không có dụng, đều do lầm lẫn
rằng âm dương đều có trường sanh, mà thuyết ấy chẳng hoàn thiện. Lại thấy tiết tuy chỉ
ngày chủ, nhưng can năm tháng ngày cũng vậy, như được khí ở nguyệt lệnh, tự mình tối
cường; như bị hưu tù ở nguyệt lệnh, mà trong chi năm tháng ngày, được sanh lộc vượng
dư khí mộ, thảy đều thông căn vậy.
- Phụ âm dương thuận nghịch sanh vượng tử tuyệt đồ biểu
* Ghi chú: Vòng trường sinh của vạn vật không thay đổi theo chu kỳ đi tới:
1. Trường sinh: mọc nầm, nảy sinh
2. Mộc dục: vừa được sinh ra, lố dạng
3. Quan đái: dần dần mạnh lên
4. Lâm quan: trưởng thành
5. Đế vượng: thành thục, mạnh mẽ cực độ
6. Suy: bắt đầu giảm chất lượng
7. Bệnh: khốn đốn, cơ cực
8. Tử: bị diệt, suy tàn
9. Mộ: trở về nơi tàng trữ
10. Tuyệt: tất cả các khí bị mất hết
11. Thai: khí lại bắt đầu giao nhau, kết thành thai
26
12. Dưỡng: đang phát mầm mống.

- Phụ chi tàng nhân nguyên ti lệnh đồ biểu
* Ghi chú: Quá trình từ sinh cho đến tử của vạn vật có thể chia ra làm 5 giai đoạn lớn
hợp với sự sinh khắc của 5 Hành:
-Vượng: giai đoạn đang trên đà phát triển mạnh
-Tướng: giai đoạn đã phát triển, nhưng đứng yên
-Hưu: giai đoạn nghỉ ngơi, không còn sức phát triển nữa
-Tù: giai đoạn suy giảm, sa sút
-Tử: giai đoạn bị khắc chế hoàn toàn, sự vật chết
Trung bình cho 1 năm nếu tính gọn là 360 ngày thì mỗi một giai đoạn trên chiếm 72
ngày. Một năm chia ra làm 4 mùa Xuân Hạ Thu Đông có 24 tiết khí thì mỗi tiết trung
bình chiếm 15 ngày. Nhưng theo các địa chi hành quyền trong 12 tháng có tàng chứa bản
khí, trung khí và khí thừa khác nhau thì số ngày này được tính tùy theo tháng với 12 khí
chính như sau (can cuối cùng là bản khí):
Tháng Giêng - Dần - Lập Xuân

- Mậu và Kỷ chung 7 ngày, Bính 7 ngày, Giáp 16 ngày
Tháng Hai - Mão - Kinh trập:
- Giáp 10 ngày, Ất 20 ngày
Tháng Ba - Thìn - Thanh Minh:
- Ất 9 ngày, Quý 3 ngày, Mậu 18 ngày (thổ cuối mùa)
Tháng Tư - Tỵ - Lập Hạ:

27
- Mậu 5 ngày, Canh 9 ngày, Bính 16 ngày

Tháng 5 - Ngọ - Mang Chủng:
- Bính 10 ngày, Kỷ 9 ngày, Đinh 11 ngày
Tháng 6 - Mùi - Tiểu Thử:
- Đinh 9 ngày, Ất 3 ngày, Kỷ 18 ngày (thổ cuối mùa)
Tháng 7 - Thân - Lập Thu:

- Mậu và Kỷ chung 10 ngày, Nhâm 3 ngày, Canh 17 ngày
Tháng 8 - Dậu - Bạch Lộ:
- Canh 10 ngày, Tân 20 ngày
Tháng 9 - Tuất - Hàn Lộ:
- Tân 9 ngày, Đinh 3 ngày, Mậu 18 (thổ cuối mùa)
Tháng 10 - Hợi - Lập Đông:

- Mậu 7 ngày, Giáp 5 ngày, Nhâm 18 ngày
Tháng 11 - Tý - Đại Tuyết:
- Nhâm 10 ngày, Quý 20 ngày
Tháng 12 - Sửu - Tiểu Hàn:
- Quý 9 ngày, Tân 3 ngày, Kỷ 18 (thổ cuối mùa)
Chúng ta nhận thấy rằng Thìn Tuất Sửu Mùi có vị trí chuyển giao mùa rất rõ và chúng
hành quyền vào những ngày cuối mùa rất mạnh. Khi đã sang mùa, hành Thổ đó còn lại
vài ngày gọi là "dư khí".
Bản khí là hành cùng với địa chi, sang tháng sau, hành đó đọng lại vài ngày nhưng chỉ là
dư khí. Thí dụ như cuối Lập Xuân, dương mộc (Giáp) mạnh, sang tháng Hai, 10 ngày đầu
vẫn còn khí thừa của Giáp, nhưng không mạnh bằng.
Những tháng giữa mùa như tháng Mão (2), tháng Ngọ (5), tháng Dậu (8) và tháng Tý
(11) thường được cho là thuần khí nhất vì là cao điểm của mùa nên có thể chỉ tính bản
khí mà thôi. Thí dụ như tháng Mão thuần Ất mộc, âm tính mạnh.
Khi xét đoán lệnh tháng, cần nhớ những điều này để chọn dụng hỉ thần, vì nếu bản khí
không mạnh thì không nên chọn, dụng thần sẽ không có lực.
Quyển 2:
Chương 4- Luận Thiên Can phối hợp tính tình

Chương 4. Luận Thiên can phối hợp tính tình (P.1)
Nguyên văn: Ý nghĩa hợp hóa lấy 10 can âm dương phối với nhau mà thành. Hà đồ thuật
số, lấy một hai ba bốn năm phối sáu bảy tám mười theo tiên thiên. Nói thủy là thái âm
thủy, gặp thổ xung khí thì hết, lấy khí mà thì sanh là vậy. Trước khi có ngũ hành, tất đã
có âm dương lão thiếu, rồi sau khí mới xung ra, nói nhờ thổ sanh. Xét ngũ hành, tất vạn
vật lại sanh ở Thổ, như Thủy Hỏa Mộc Kim, đều gửi thân yên nơi Thổ, nói lấy Thổ trước
tiên. Nên đầu tiên Giáp Kỷ tương hợp tất hóa Thổ; Thổ sanh Kim, nên Ất Canh kế tiếp
hóa Kim; Kim sanh Thủy, nên Bính Tân kế tiếp lại hóa Thủy; Thủy sanh Mộc nên Đinh
28
Nhâm kế tiếp lại hóa Mộc; Mộc sanh Hỏa nên Mậu Quý kế tiếp lại hóa Hỏa, ngũ hành
theo vậy mà an. Lấy Thổ làm đầu, theo thứ tự tương sanh, lẽ tự nhiên là vậy. Ý nghĩa 10
can hợp hóa là vậy.
Từ chú: Thập can phối hợp, bắt nguồn từ kinh dịch " số của thiên 1, địa 2, thiên 3, địa 4,
thiên 5, địa 6, thiên 7, địa 8, thiên 9, địa 10, như lấy 10 can hợp nhau tức là hợp theo hà
đồ vậy, kỳ thật không phải. Hà đồ 1 và 6 cùng tông (thủy), 2 và 7 cùng đạo (kim), 3 và 8
một bè (mộc), 4 và 9 là bạn (hỏa), 5 và 10 chung đường (thổ). Kham dư học, bàn về thể,
gốc từ hà đồ, lấy vận làm dụng, dựa theo lạc thư, so với mệnh lý có khác nhau. Mệnh lý
hợp 10 can, cùng gốc với y đạo, lấy từ “Nội kinh - ngũ vận đại luận“
Nguyên văn: Tính tình ra sao? Đã có phối hợp, tất có mặt trái. Như Giáp lấy Tân làm
Quan, thấu Bính tác hợp thì Quan ấy không còn là Quan nữa; Giáp lấy Quý làm Ấn, thấu
Mậu tác hợp, Ấn ấy không còn là Ấn nữa; Giáp lấy Kỷ làm Tài, Kỷ tách riêng ra cùng
Giáp tác hợp, Tài ấy không còn là Tài nữa. Như năm Kỷ tháng Giáp, năm là Tài, bị
tháng hợp mất, thì dù là Giáp Ất ngày chủ cũng chẳng tách ra nổi; năm Giáp tháng Kỷ,
tháng là Tài, bị năm hợp mất, thì Giáp Ất ngày chủ không giống như vậy. Giáp lấy Bính
làm Thực, Bính Tân tác hợp, Thực ấy không còn là Thực nữa, ấy là 4 hỉ thần bị hợp mà
không có dụng vậy.
Từ chú: Mới học bát tự, trước nên chú ý can chi hội hợp, thiên biến vạn hóa, tất cả đều
từ đấy mà ra. Thập can tương phối, có chia ra hợp và không thể hợp; đã hợp rồi lại chia
riêng ra hóa và không thể hóa. Thiên này chuyên luận về hợp. Quan bị hợp chẳng còn là
quan, chẳng thể lấy quan mà luận. Đã tương hợp rồi, bất luận hóa hay không hóa, chẳng
cần đến ngày chủ nữa, không thể lấy làm Quan để luận nữa (Ấy là nói đến can chi năm
tháng tương hợp với nhau, hoặc can năm tháng hợp với can giờ, còn như hợp với ngày
chủ, không luận như vậy, xem kỹ tiết hợp hay không hợp ở dưới). Nhật chủ Giáp mộc,
can tháng thấu Tân là Quan, can năm thấu Bính, Bính Tân tương hợp, Quan với Thực
thần, cả 2 đều mất tác dụng; Giáp lấy Quý làm Ấn, thấu Mậu tác hợp, Tài Ấn cả 2 đều
mất tác dụng. Thảy đều như vậy.
Năm Kỷ tháng Giáp, can năm là Kỷ, trước tiên bị can chi tháng là Giáp hợp mất; năm
Giáp tháng Kỷ, can tháng Kỷ Tài, trước tiên bị can năm Giáp mộc hợp mất, dù ngày chủ
là Giáp cũng chẳng tách ra nổi. Có trước có sau, không thể luận ghen hợp tranh hợp
được. Xem kỹ tiết hợp hay không hợp.
Lại như Giáp gặp Canh là Sát, cùng Ất tác hợp, thì Sát chẳng công thân; Giáp gặp Ất là
Kiếp tài, Giáp gặp Đinh là Thương, cùng Nhâm tác hợp, thì Đinh chẳng Thương quan;
Giáp gặp Nhâm là Kiêu, cùng Đinh tác hợp, thì Nhâm chẳng đoạt Thực. Ấy là 4 kị thần
nhân hợp mà hóa cát vậy.
Hỉ thần nhân hợp mà hết cát, kị thần cũng nhân hợp mà hết hung, cái lý là vậy, lại nên
xem thêm địa chi phối hợp như thế nào. Như địa chi thông căn, tất tuy hợp mà không bị
mất tác dụng, hỉ kị còn y như vậy. Như ví dụ sau:
Ấn Quan Nhật chủ Thực
29
Quý Tân Giáp Bính
Mùi Dậu Thân Dần
Hành vận: Canh thân / kỷ mùi / mậu ngọ / đinh tị / bính thìn / ất mão / giáp dần
Bính Tân tương hợp, mà Quan vượng thông căn. Vì thế nhiều Quan thêm Sát, lấy Bính
hỏa chế Quan làm dụng. Đây là trụ của chủ tịch An huy: Lưu Trấn Hoa.
Kiêu Thương Nhật chủ Kiêu
Mậu Quý Canh Mậu
Tý Hợi Dần Dần
Hành vận: Giáp tý / ất sửu / bính dần / đinh mão / mậu thìn / kỷ tị
Mậu Quý tương hợp, mà Quý thủy thông căn, nhật nguyên bị tiết khí quá nhiều, lấy Mậu
thổ phò thân chế Thương làm dụng. Đây là trụ của nhà giàu buôn xà bông Quan sinh.
Như thế nào là hợp mà cả 2 đều bị mất tác dụng. Xem thêm ví dụ sau thì rõ:
Kiêu Thương Nhật chủ Sát
Bính Tân Mậu Giáp
Ngọ Mão Dần Dần
Bính Tân hợp mà chẳng hóa, không có Bính thì có thể dùng Tân để chế Giáp, không có
Tân thì có thể dùng để Bính hóa Giáp, cả 2 đều có dụng, tiếc là nhân bị hợp mà cả 2 đều
bị mất tác dụng.
30
T.Tài Kiếp Nhật chủ T.Tài
Kỷ Giáp Ất Kỷ
Mão Tuất Hợi Mão
Năm Kỷ tháng Giáp, vốn là không có dụng, nhân hợp mà dùng cả 2 mất tác dụng, cách
cục phản thanh. Đây là trụ của ông cố của Trương Thiệu.
Tứ, Luận Thiên can phối hợp tính tình(P.2)
Nguyên văn: Đã có hợp tất có sở kị, gặp cát chẳng cát nổi, gặp hung chẳng sợ hung.
Tức lấy lục thân mà nói, như nam lấy Tài làm vợ, Tài bị can khác hợp mất, vợ ấy sao còn
có thể yêu chồng nổi? Nữ lấy Quan làm chồng, Quan bị can khác hợp mất, chồng ấy sao
còn có thể yêu vợ nổi? Bàn đến tính tình phối hợp, vì hướng bối nhi thù dã.
Từ chú: Can chi phối hợp, quan hệ rất lớn, tưởng hung mà chẳng hung, ấy là cái tốt, như
cát mà không cát, tất quan hệ rất trọng. Khẩn yếu mà dùng, bị hợp thì cách cục ấy bị biến,
thần cứu hộ bị hợp thì mất tác dụng cứu hộ, nên hung thần sẽ mặc sức hoành hoành,
không thể không xét tới.
Ví dụ như sau:
Chánh Tài Tỷ Nhật chủ Thực
Đinh Nhâm Nhâm Giáp
Mão Tý Thân Thìn
Hành vận: Tân hợi / canh tuất / kỷ dậu / mậu thân / đinh mùi / bính ngọ
Nguyên là thủy mộc Thương quan dùng Tài, không ngờ Đinh Nhâm hợp mất, Hỏa mất
lửa, thủy vượng mộc trôi, chỉ còn thuận vượng thế mà hành vận kim thủy vậy (gặp hạ
dụng thần tiết).
Chánh Tài Kiêu Nhật chủ Chánh Tài
Canh Ất Đinh Canh
31
Thân Dậu Sửu Tuất
Hành vận: Bính tuất / đinh hợi / mậu tý / kỷ sửu / canh dần / tân mão
Vốn là cách cục hỏa luyện chân kim, Ất Canh tương hợp, Ấn bị Tài phá, tuy sanh nhà
giàu có, nhưng bẩm sanh bị câm, chung thân tàn phế.
Nguyên cục 10 can phối hợp, quan hệ rất trọng như vậy; như thế nếu hành vận gặp hợp,
thì trong quan hệ ngũ hành ấy, nếu không thành á cục thì cũng nguyên cục. Thí dụ như
Giáp lấy Tân làm Quan, đều thấu Đinh Quý, mộc ấy Ấn Quý chế Thương hộ Quan làm
dụng, như thế nếu hành vận gặp Mậu, hợp mất Quý thủy, tất Đinh hỏa tổn Thương được
Quan tinh vậy. Hoặc Giáp lấy Tân làm Quan, thấu Đinh là Thương, hành vận gặp Nhâm,
hợp mất Đinh Thương thì Quan tinh đắc dụng hĩ. Là hỉ hay kị, toàn ở tại phối hợp, bất
luận là hóa hay không hóa (xem hành vận tiết). Vận can nguyên cục phối hợp, hóa cùng
không hóa, toàn coi có đóng ở địa chi được tương trợ hay không, cùng nguyên cục có hay
không, phép xem cũng như nhau.
Chương 5 - Luận thập can hiệp nhi bất hiệp

Chương 5. Luận thập can hợp và không hợp
Nguyên văn: Ý nghĩa 10 can hóa hợp, thiên trước có nói rõ, nhưng mà cũng có hợp và
không hợp là tại sao?
Từ chú: Thập can tương phối, không phải đều là hợp cả sao; đã hợp rồi, không phải đều
có thể hóa cả sao. Thiên trước luận 10 can tương phối mà hợp, vốn là này luận 10 can
phối mà không hợp. Học giả nên xét kỹ. Rõ cái nghĩa hóa riêng.
Nguyên văn: Ở giữa có cái khác chen vào, thí dụ như người đây đấy tương hảo, mà có
người khác theo ở giữa, tất không thể chơi với nhau được. Thí dụ như Giáp Kỷ hợp, mà ở
giữa Giáp Kỷ, có Canh chia cách, tất Giáp sao có thể vượt qua được Canh khắc mà đến
hợp với Kỷ chứ? Phép đã như vậy, hợp mà chẳng dám hợp, có cũng như không.
Từ chú: Bị chia cách, tất không thể luận hợp, tuy nhiên bị chia cách chưa chắc là phải
khắc chế, như:
Thí dụ 1)
Quan Kiêu Nhật chủ Kiếp
Giáp Đinh Kỷ Mậu
Tý Mão Hợi Thìn
32
Giáp Kỷ hợp có Đinh ở giữa, tất Giáp mộc sanh hỏa rồi hỏa sanh thổ, bởi vậy lấy Ấn hóa
Quan. Là trụ của Tân cương Dương Tăng Tân đô đốc.
Thí dụ 2)
Kiêu Ấn Nhật chủ C.Tài
Quý Nhâm Ất Mậu
tị tuất tị dần
Mậu Quý hợp gặp Ất chia cách, ấy là không hợp nổi, vậy nên Tài cục mới có thể dùng
Ấn. Là trụ của Chiết Giang Công lộ Cục trường Chu Có Khanh. (Xem tiết dùng tài ấn)
Nguyên văn: Lại như cách ngôi quá xa, như Giáp ở can năm, Kỷ ở can giờ, tâm ý hợp
nhau, ngôi tất xa cách, như người trời nam kẻ đất bắc, không thể tương hợp với nhau.
Như ở giữa gặp chế chẳng dám đến hợp, có chút khác nhau, hợp mà không thể hợp nổi,
là bán hợp vậy, là họa hay phúc là coi ở địa chi.
Từ chú: Cách ngôi quá xa, tất hiệu dụng của hợp giảm thiểu, có lúc nguyên lực ban đầu
bị mất là hỷ. Cũng có lúc nguyên lực ban đầu không bị mất là hỷ. Hoặc tuy xa cách
nhưng vẫn luận là hợp, thảy đều lấy theo cách cục phối hợp. Như:
Thí dụ 3)
Kiếp Tỉ Nhật chủ Sát
Đinh Bính Bính Nhâm
Mão Ngọ Tý Thìn
Sát Nhận cách, lấy Sát chế Nhận làm dụng. Đinh Nhâm tương hợp, vì xa cách, Nhâm Sát
chẳng mất tác dụng, nên Sát Nhận cách lập thành. Là trụ của Long Tế Quang.
Thí dụ 4)
33
Ấn Kiêu Nhật chủ C.Tài
Ất Giáp Đinh Canh
Dậu Thân Tị Tuất
Ất Canh tương hợp, thông khí nguyệt lệnh, tuy xa cách nhưng hợp, lấy Canh bửa Giáp
dẫn Đinh làm dụng. Là trụ của Trương Diệu Tằng (ở giữa ất canh có đinh hỏa ngăn cách,
nên xem lại thêm tiết trước).
Nguyên văn: Lại có hợp mà không bị thương khắc, là sao? Như Giáp sanh Dần Mão,
tháng giờ thấu 2 Tân Quan, lấy năm Bính hợp tháng Tân, thì là hợp mất 1 lưu lại 1,
Quan tinh phản khinh. Hay như Giáp gặp nhận ở tháng, Canh Tân đều thấu, Bính với
Tân hợp, hợp mất Quan lưu lại Sát, nên Sát Nhận y nhiên thành cách, đều là hợp lại mà
không bị thương khắc.
Từ chú: Hai Quan đều thấu, gọi là trọng quan; hai Sát đều thấu, gọi là trọng sát. Hợp một
lưu lại một, nhân phản mà thành cách. Như Quan Sát đều thấu tức là hỗn tạp, hợp mất
Quan lưu lại Sát, hoặc hợp mất Sát lưu lại Quan, phản cách thành thanh. Như:
Thí dụ 5)
Kiếp Sát Nhật chủ Sát
Tân Bính Canh Bính
Dậu Thân Tí Tuất
Là trụ của Bắc dương lãnh tụ Vương Sĩ Trân. Tân hợp Bính sát, hợp 1 lưu 1, tức thì tự
nhiên thành cách Sát Nhận.
Thí dụ 6)
Sát Thực Nhật chủ Quan
Nhâm Mậu Bính Quý
34
Dần Thân Dần Tị
Lại như hợp Quan lưu Sát. Theo " tam mệnh thông hội " lấy hợp làm lưu, bị khắc mà
mất, như trụ này có can mậu khắc nhâm hợp quý, gọi là khứ sát lưu quan, các nhà giải
thích khác nhau.
Cứ như hợp mà không bị thương khắc tất hợp, bỏ 1 giữ lại 1, hoặc khắc mất đi, hoặc hợp
cho mất đi, các ý ấy đều như nhau.
Như trụ của chủ tịch Lâm Sâm:
Thí dụ 7)
Thương Ấn Nhật chủ Thương
Mậu Giáp Đinh Mậu
thìn dần mão Thân
Mậu thổ Thương quan, năm giờ đều thấu, dùng Giáp khắc mất Thương quan ở năm, mà
giữ lại Thương quan ở giờ, khả để sanh Tài tổn Ấn, cách cục phản thanh, các ý đó đều là
một. Không có Thực thương tất Tài không có căn, như đều thấu tất hiềm trọng, bỏ một
giữ lại một, vừa đúng thành cách.
Nguyên văn: Lại có khi hợp mà không luận hợp, là sao? Như hợp với vốn là thân thì: 5
can dương gặp tài, 5 can âm gặp ngộ quan, đều là tác hợp, chỉ duy có vốn là thân thập
can hợp, không phải là bị hợp mất. Giả như Ất lấy Canh làm Quan, ngày can là Ất, cùng
Canh tác hợp, tức là hợp với Quan của mình. Hợp mất là sao? Như can năm Canh, can
tháng Ất, tất can tháng Ất tới trước hợp mất Canh, thành ra ngày can không thể hợp
được, vậy là bị hợp mất. Lại như nữ lấy Quan là chồng, ngày Đinh gặp Nhâm, tức là
chồng ta đến hợp với ta, chính là chồng vợ tương thân, tình thêm khăng khít. Duy gặp
phải tháng Nhâm trước cùng năm Đinh hợp nhau, ngày can dù cũng là Đinh, cũng không
thể hợp nổi, tức là phu tinh của mình bị chị em hợp mất, phu tinh tuy thấu mà như không
thấu.
Từ chú: Vốn là thân nhật nguyên thì, can nhật nguyên tương hợp, trừ khi hợp hóa làm
tính chất bên ngoài thay đổi, đều không luận là hợp. Hợp và không hợp, tác dụng tương
đồng, nhưng hợp càng thêm thân thiết. Như:
Thí dụ 8)
35
Kiếp Quan Nhật chủ Kiếp
Mậu Giáp Kỷ Mậu
Tuất Tý Tị Thìn
Nguyệt lệnh Thiên tài sanh Quan, Kiếp tài trùng trùng, mừng gặp Giáp Kỷ tương hợp,
Quan tinh có tình, chuyên hướng ngày chủ, chế trụ Tỷ kiếp, khiến chúng không thể tranh
Tài, như vậy gọi là dùng Quan chế Kiếp hộ Tài vậy. Xem thêm tiết luận tinh thần.
Thí dụ 9)
T.Tài C.Tài Nhật chủ Quan
Mậu Kỷ Giáp Tân
Dần Tị Dần Hợi
Giáp lấy Kỷ làm Tài; Giáp Kỷ tương hợp, Kỷ thổ là Tài, chuyên hướng ngày chủ vậy.
Xem tinh thần tiết.
Bị hợp mất hay hợp lại, các nhà giải thích khác nhau. " Tam mệnh thông hội " viết: Gian
thần thì, can năm tháng hay giờ. Có câu hợp Quan vong quý, hợp Sát vong tiện. Nhược
ngày chủ tương hợp, tất hợp Quan thì quý, hợp Sát thì tiện. Riêng như gian thần tương
hợp cũng lại có bị hợp mất hay không mất. Thí dụ Giáp lấy Tân làm Quan, thấu Bính
tương hợp, tất bị hợp mất; Giáp lấy Canh làm Sát, thấu Ất tương hợp, tất tuy hợp mà
không bị mất. Sách có câu: "Giáp cùng Ất muội làm vợ Canh, tưởng cát hóa hung".
Tương hợp tất Sát chẳng công thân, không phải bị mất là gì. Ất lấy Tân làm Sát. Thấu
Bính tất bị hợp mất. Ất lấy Canh làm Quan, tháng can lại thấu Ất lấy làm tương hợp, tất
là Quan nhưng còn, không phải bị hợp mất. Duy nếu Quan là dụng thần, tất tình của dụng
thần bị phân chia bớt, không chuyên hướng ngày chủ. Như nữ mệnh lấy Quan làm chồng,
tất là phu tinh bất chuyên, có thấu cũng như không. Lại như ngày chủ là bản thân tương
hợp, sao có thể bị hợp mất được; tuy không thể bị hợp mất, cũng có phân trước sau. Ví dụ
như sau:
Thí dụ 10)
36
Quan Tỉ Nhật chủ Ấn
Bính Tân Tân Mậu
Tuất Mão Tị Tuất
1 Bính hợp 2 Tân, Quan tinh tuy không bị hợp mất, nhưng dụng thần tình không chuyên.
Thí dụ 11)
Kiếp Kiêu Nhật chủ C.Tài
Kỷ Bính Mậu Quý
Dậu Tý Thìn Hợi
Bính hỏa điều hậu là dụng, tiếc là Mậu tương hợp trọn với Quý, ngày chủ có tình, hướng
Tài chẳng hướng Ấn, Quý thủy tuy không thể vượt qua Mậu đến khắc Bính, nhưng tình
hướng dụng của ngày chủ chẳng chuyên.
Nguyên văn: Dụng thần có tình mà chẳng hướng ngày chủ, hoặc ngày chủ có tình mà
không hướng dụng thần, đều chẳng tốt.
Lại có thuyết tranh hợp đố hợp là sao? Đại loại như 2 Tân hợp Bính, 2 Đinh hợp Nhâm.
Một trai chẳng lấy 2 vợ, 1 gái chẳng gả 2 chồng, bởi vậy có thuyết tranh hợp đố hợp. Dù
hợp ý tới đâu đi nữa, nhưng tình chẳng chuyên vậy. Nhưng nếu như 2 hợp 1 mà cách
ngôi, tất không thể tranh ghen được. Như canh ngọ, ất dậu, giáp tý, ất hợi, 2 Ất hợp
Canh, cách ngôi Giáp ngày, là trụ của Cao thái úy, nhưng hợp mất Sát mà giữ lại Quan,
không bị giảm phúc vậy.
Từ chú: Hai hợp một, tình dụng thần chẳng chuyên, xem ví dụ trên, nếu như cách ngôi
tất chẳng phải ngại. Như:
Thí dụ 12)
Ấn Thực Nhật chủ Thực
37
Canh Ất Quý Ất
Thân Dậu Mùi Mão
Hai Ất hợp Canh nhưng cách Quý, không hề tranh ghét, cũng chẳng có thói không
chuyên. Là trụ của Chu gia mệnh. Trụ của Cao thái úy hợp mất Sát mà giữ lại Quan, hóa
khí trợ Quan, trụ của Chu Ấn cách dùng Thực, đều không bị giảm phúc trạch.
Thí dụ 13)
C.Tài C.Tài Nhật chủ Ấn
Quý Quý Mậu Đinh
Dậu Hợi Tý Tị
Hai Quý hợp Mậu, tuy không thể luận hợp, nhưng đã có ý hợp. Là Tài cách dụng lộc tỉ,
Tài hướng ngày chủ, gọi là phú cách, lại không gặp tranh ghét hay có thói chẳng chuyên.
Là trụ của nhà buôn lớn Vương Mỗ.
Vậy thì vì sao tranh hợp đố hợp? Hãy xét kỹ ngôi. Như:
Thí dụ 14)
Kiếp Quan Nhật chủ Quan
Bính Nhâm Đinh Nhâm
Tuất Thìn Mùi Dần
Hai Nhâm giáp Đinh, tức là tranh hợp đố hợp. Như trụ của Cố Trúc Hiên là như vậy.
Thí dụ 15)
38
Quan Quan Nhật chủ Quan
Bính Bính Tân Bính
Ngọ Thân Mão Thân
Ba Bính tranh hợp một Tân, lại không thể hóa. Là tượng đa phu, mệnh nữ tối kị.
Nguyên văn: Người giờ nay chẳng biết mệnh lý, lấy cái hợp của vốn là thân mà vọng
luận được mất; nực cười thêm, sách có câu " hợp Quan chẳng quý ", cứ thế mà luận,
hoặc lấy cái hợp của vốn là thân làm hợp, thậm chí lấy hợp của cái chi chi nữa làm hợp,
như thìn dậu hợp, mão tuất hợp, đều cho là hợp quan. Những thứ xằng bậy ấy như đọc
truyện tử bình đều bị quét sạch !
Từ chú: Hợp Quan chẳng quý, " tam mệnh thông hội " luận rất rõ. Cái gọi là gian thần
tương hợp, tất hợp Quan vong quý, hợp Sát vong tiện; còn như ngày chủ tương hợp, tất
hợp Quan là quý, hợp Sát là tiện (ngày chủ không hợp Sát) lý ấy rất rõ. Người đời nay
không chịu nghiên cứu tử tế, nói bậy lung tung, chẳng lạ gì trăm phát trật cả trăm.
Thập can phối hợp, cũng có hợp hóa và hợp chẳng hóa, sách này chưa luận đến hợp hóa,
xin ghi phụ thêm. Vì sao có thể hóa? Như gặp địa chi thông căn thừa vượng vậy. Như trụ
của Chu Gia Bảo ở trên, Ất Canh tương hợp chi lâm Thân Dậu, tức là hóa kim; nhật
nguyên vốn nhược, được Ấn trợ, nên đủ sức lấy trụ giờ Ất Mão phát tiết cho đẹp làm
dụng, gọi là Ấn cách có Thực vậy. Lại như trụ của thượng mỗ bị câm từ nhỏ, canh thân,
ất dậu, đinh sửu, canh tuất, cũng là hóa kim, nhưng do hợp hóa mà Ấn bị Tài phá vậy
(xem chương tính tình ở trên)
Thí dụ 16)
Kiếp Sát Nhật chủ Kiếp
Đinh Nhâm Bính Đinh
Hợi Dần Tý Dậu
Đinh Nhâm tương hợp, chi lâm Dần Hợi, tất nhiên hóa mộc, lấy Ấn mà luận.
Thí dụ 17)
39
Quan Thực Nhật chủ T.Tài
Quý Mậu Bính Canh
Tị Ngọ Ngọ Dần
Mậu Quý tương hợp, chi lâm Tị Ngọ, tất nhiên hóa hỏa, lấy Kiếp mà luận.
Hai trụ trên trích lục " tích thiên tủy chinh nghĩa " tiết huynh đệ.
Ngày can tương hợp thì hóa, tức là cách cục hóa khí. Ví dụ như sau.
Thí dụ 18)
Quan C.Tài Nhật chủ Thực
Kỷ Đinh Nhâm Giáp
Mão Mão Ngọ Thìn
Đinh Nhâm tương hợp, sanh tháng Mão, mộc vượng nắm lệnh, chi giờ gặp Thìn, nguyên
thần của mộc thấu ra, đây là cách Đinh Nhâm hóa mộc.
Thí dụ 19)
T.Tài Kiêu Nhật chủ C.Tài
Mậu Nhâm Giáp Kỷ
Thìn Tuất Thìn Tị
Giáp Kỷ tương hợp, sanh tháng tuất, thổ vượng cầm quyền, dư sức hóa khí; năm mừng
được Mậu Thìn, nguyên thần thấu ra, là cách Giáp Kỷ hóa thổ. Trích "Tích thiên tủy
chinh nghĩa".
40
Hóa khí có chân (hóa thật) có giả (hóa giả). Hai trụ trên hóa khí là thiệt, thừa sức hóa
khí, còn như ngày căn có mầm của kiếp ấn hay ngày chủ không có căn, thì hóa thần bất
túc vậy; lại thêm có khi hợp hóa tuy thật, nhưng gặp gian thần đến tổn thương hóa khí,
đều là giả hóa.
Thí dụ 20)
C.Tài Tỉ Nhật chủ C.Tài
Kỷ Giáp Giáp Kỷ
Mão Tuất Tý Tị
Hai Giáp 2 Kỷ, đều tự phối hợp, Mão mộc có Tuất thổ hợp, càng thêm không có ngại,
hiềm vì Giáp mộc đóng ở Ấn, gọi là giả hóa.
Thí dụ 21)
Thực C.Tài Nhật chủ Ấn
Giáp Đinh Nhâm Tân
Thìn Mão Thìn Hợi
Đinh Nhâm tương hợp, thông khí nguyệt lệnh, hóa thần rất thật, hiềm vì giờ thấu Tân
kim, đến tổn thương hóa khí, may là Tân kim không có căn, gọi là giả hóa. Trích lục
"Tích thiên tủy chinh nghĩa".
Hóa thật hay giả, đều nên gặp vận giúp, cách hóa giả, hành vận khử bệnh, cũng như hóa
thật; hóa thật chẳng được vượng vận tương trợ, cũng không thể phát triển vậy. Như muốn
nghiên cứu thêm, xem "đính chánh tích thiên tủy chinh nghĩa". Lại như cách cục hóa khí
gần thì lấy hóa hợp của 2 can làm hóa khí mà luận, ngoài can chi ra, đều chẳng hóa. Như
chẳng xét gần nhau mà câu nệ không có các thuyết hóa khí lung tung, thì can chi tứ trụ
gặp can chi hành vận, đều cho là hóa mà luận, thiệt là sai lắm. Hóa thần mừng hành
vượng địa, Ấn Tỷ thì tốt đẹp, kị gặp khắc hay tiết khí. Ghi chú thêm nhu vậy, đặng mà
khỏi hồ nghi sai lầm.
Thiên can ngũ hợp, mừng được địa chi giúp, mới có thể hóa khí; địa chi tam hội hay lục
hợp, Lại được thêm thiên can giúp, mới có thể hội hợp mà hóa. Đứng đầu là khí hậu
41
tháng, rất chi khẩn yếu, như phối hợp can chi tứ trụ, càng nên xem tới. Ví dụ thêm như
sau:
Thí dụ 22)
Kiếp Ấn Nhật chủ Kiếp
Kỷ Đinh Mậu Kỷ
Tị Sửu Tý Mùi
Tý Sửu tương hợp, nhờ can thấu Mậu Kỷ Đinh hỏa, Tý Sửu hóa thổ mới thành nổi.
Thành cách Giá sắc (gặt lúa).
Thí dụ 23)
Sát Quan Nhật chủ Sát
Nhâm Quý Bính Nhâm
Tý Sửu Ngọ Thìn
Tý Sửu tương hợp, can thấu Nhâm Quý, chẳng thể luận hóa thổ nổi. Là tượng Sát vượng
thân suy.
Tham khảo thêm: Can chi hội hợp hóa biểu ("Tử bình tứ ngôn tập dịch")
Chánh nguyệt tiết (tháng Dần, Lập Xuân)
Đinh nhâm hóa mộc (chánh hóa)
Mậu quý hóa hỏa (thứ hóa)
Ất canh hóa kim (nhất vân ất quy giáp bất hóa)
Bính tân bất hóa (trụ hữu thân tý thìn khả hóa)
Giáp kỷ bất hóa (mộc thịnh cố bất hóa)
Dần ngọ tuất hóa hỏa
Hợi mão mùi hóa mộc
Thân tý thìn bất hóa
42
Tị dậu sửu phá tượng

Thìn tuất sửu mùi thất địa
Nhị nguyệt tiết (tháng Mão, Kinh Trập)
Đinh nhâm hóa mộc
Mậu quý hóa hỏa
Ất canh hóa kim (bất hóa dĩ ất quy giáp gia dã)
Bính tân thủy khí bất hóa
Giáp kỷ bất hóa
Tị dậu sửu thuần hình
Thìn tuất sửu mùi tiểu thất
Tam nguyệt tiết (tháng Thìn, Thanh Minh)
Đinh nhâm bất hóa (mộc khí dĩ quá cố bất hóa)
Mậu quý hóa hỏa (tiệm nhập hỏa hương khả hóa)
Ất canh thành hình (thìn thổ sanh kim cố hóa)
Bính tân hóa thủy (thìn vi thủy khố cố hóa)
Giáp kỷ ám tú (chánh hóa)
Hợi mão mùi bất hóa
Thân tý thìn hóa thủy
Tị dậu sửu thành hình
Thìn tuất sửu mùi vô tín
Tứ nguyệt tiết (tháng Tị, Lập Hạ)
Đinh nhâm hóa hỏa
Mậu quý hóa hỏa (chánh hóa)
Ất canh kim tú (tứ nguyệt kim sanh khả hóa)
Bính tân hóa hỏa (hóa hỏa tắc khả, hóa thủy bất khả)
Giáp kỷ vô vị
Thân tý thìn thuần hình
Tị dậu sửu thành khí
43
Thìn tuất sửu mùi bần quản

Ngũ nguyệt tiết (tháng Ngọ, Mang Chủng)
Đinh nhâm hóa hỏa (bất năng hóa mộc)
Mậu quý phát quý (hóa hỏa)
Ất canh vô vị
Bính tân đoan chánh (bất hóa)
Dần ngọ tuất chân hỏa
Hợi mão mùi thất địa
Thân tý thìn hóa dung
Tị dậu sửu tân khổ
Thìn tuất sửu mùi thân tiện
Lục nguyệt tiết (tháng Mùi, Tiểu Thử)
Đinh nhâm hóa mộc (mùi vi mộc khố cố khả hóa dã)
Mậu quý bất hóa (hỏa khí dĩ quá cố bất hóa)
Ất canh bất hóa (kim khí chánh phục cố bất hóa)
Bính tân bất hóa (thủy khí chánh suy cố bất hóa)
Giáp kỷ bất hóa (kỷ thổ tức gia cố bất hóa)
Dần ngọ tuất bất hóa
Tị dậu sửu hóa kim
Thìn tuất sửu mùi hóa thổ
Thất nguyệt tiết (tháng Thân, Lập Thu)
Đinh nhâm hóa mộc (khả hóa)
Ất canh hóa kim (chánh hóa)
Bính tân tiến tú học đường
Giáp kỷ hóa thổ
Hợi mão mùi thành hình
Thân tý thìn đại quý
Tị dậu sửu vũ dũng
Thìn tuất sửu mùi diệc quý
44
Bát nguyệt tiết (Tháng Dậu, Bạch Lộ)

Đinh nhâm bất hóa
Mậu quý suy bạc
Ất canh tiến tú
Bính tân tựu thê
Dần ngọ tuất phá tượng
Hợi mão mùi vô vị
Thân tý thìn thanh
Tị dậu sửu nhập hóa
Thìn tuất sửu mùi tiết khí
Cửu nguyệt tiết (tháng Tuất, Hàn Lộ)
Đinh nhâm hóa hỏa
Mậu quý hóa hỏa (tuất vi hỏa khố diệc chánh hóa)
Ất canh bất hóa
Bính tân bất hóa
Giáp kỷ hóa thổ (chánh hóa)
Tị dậu sửu bất hóa
Thìn tuất sửu mùi chính vị
Thập nguyệt tiết (Tháng Hợi, Lập Đông)
Đinh nhâm hóa mộc (hợi trung hữu mộc)
Mậu quý vi thủy
Ất canh hóa mộc
Bính tân hóa thủy
Giáp kỷ hóa mộc
Hợi mão mùi thành tài
Tị dậu sửu phá tượng
Thìn tuất sửu mùi bất hóa
Thập nhất nguyệt tiết (tháng Tí, Đại Tuyết)
45
Đinh nhâm hóa mộc

Mậu quý hóa thủy
Ất canh hóa mộc
Bính tân hóa tú (chánh hóa)
Giáp kỷ hóa thổ (thập nhất nguyệt thổ vượng cố khả hóa)
Tị dậu sửu hóa kim
Thìn tuất sửu mùi bất hóa
Thập nhị nguyệt tiết (Tháng Sửu, Tiểu Hàn)
Đinh nhâm bất hóa
Ất canh hóa kim (thứ hóa)
Bính tân bất hóa
Giáp kỷ hóa thổ (chánh hóa)
Tị dậu sửu bất hóa
Thìn tuất sửu mùi hóa thổ
Chương 6 - Luận thập can đắc thời bất vượng thất thời bất nhược
Chương 6. Luận thập can đắc thời bất vượng thất thời bất nhược
Sách có câu, đắc thời đều luận vượng, thất thời xem là suy, tuy lý là vậy, cũng chỉ là cái
phép chết. Khá nên xem xét linh hoạt. Khí ngũ hành lưu hành tứ thời, tuy các ngày can
đều chuyên lệnh khác nhau, kỳ thật trong cái chuyên lệnh ấy còn có tịnh tồn hay giả tại.
Giả như xuân mộc nắm lệnh, giáp ất tuy vượng, như gặp mậu kỷ hưu tù ở trụ giờ, sao còn
đẹp nổi. Gặp lúc thóai riêng, chẳng thể tranh tiên, kỳ thật thổ mùa xuân có bao giờ chẳng
sanh vạn vật đâu, mặt trời mùa đông có bao giờ không chiếu vạn quốc?
Khí ngũ hành ở 4 mùa chẳng lúc nào không có sẳn, chỉ riêng khác nhau ở vượng tướng
hưu tù mà thôi. Thí dụ như mộc vượng ở xuân, mà kim thủy hỏa thổ cũng chẳng tuyệt
tích. Chỉ không đắc thời mà thôi. Như không đắc thời có phân biệt. Như hỏa được sanh
khí, tuy trước mắt đang lúc tiềm phục, khí tượng bùng bùng, gọi là tướng; kim thổ tuy
tuyệt nhưng cũng là khí tương lai, thủy là khí vừa lui, đương lúc nghĩ ngơi, tuy chẳng
đương lệnh, nhưng tác dụng đâu đã mất hết. Ví như quân nhân giải ngũ, quan lại trí nhân,
tuy lui về điền dã, nhưng có thể lực vẫn y nhiên tồn tại, một mai tập hợp, tác dụng không
khác. Nên dù thất thời cũng chẳng thể bỏ mà không luận đến.
46
Huống chi bát tự tuy lấy nguyệt lệnh làm trọng, là vượng tướng hay hưu tù, năm tháng
ngày giờ, cũng có quyền thêm bớt, cho nên sanh chẳng được nguyệt lệnh nhưng gặp lộc
vượng ở năm, giờ, sao suy được? Không nên chấp nhất mà luận. Giống như mộc mùa
xuân tuy cường, gặp kim thái trọng thì mộc cũng bị nguy. Can Canh Tân thêm chi Dậu
Sửu, không có hỏa chế sao giàu nổi, gặp thêm thổ sanh tất chết yểu, vì thế đắc thời mà
chẳng vượng. Thu mộc tuy nhược, mộc có căn thâm thì cũng cường. Can Giáp Ất thêm
chi Dần Mão, gặp Quan thấu cũng thọ nổi, gặp thủy sanh thì thái quá, ấy là thất thời mà
chẳng nhược.
Vượng suy cường nhược 4 chữ, người xưa luận mệnh, thường bị trói buộc hỗ dụng,
chẳng biết xem phân biệt. Suy cho cùng thì đắc thời là vượng, thất thời thì suy; phe đảng
nhiều thì cường, cô thế ít được giúp là nhược. Cũng có khi tuy vượng mà nhược, tuy suy
mà cường, xem xét phân biệt sẽ tự rõ lý ấy. Xuân mộc, hạ hỏa, thu kim, đông thủy, là đắc
thời, thêm tỉ kiếp ấn thụ thông căn phò trợ thì phe đảng nhiều.
Giáp Ất mộc sanh ở tháng Dần Mão, đắc thời vượng; can Canh Tân thêm chi Dậu Sửu,
tất phe đảng kim nhiều, mộc cô thế thì ít được giúp. Can Bính Đinh thêm chi Tị Ngọ, tất
phe đảng hỏa nhiều, mộc tiết khí qúa nhiều, tuy nắm lệnh cũng chẳng cường.
Giáp Ất mộc sanh ở tháng Thân Dậu, thất thời tất suy, như có Tỷ Ấn trùng điệp, chi năm
tháng giờ, lại thông căn Tỷ Ấn, tức là phe đảng nhiều, tuythất thời mà chẳng nhược.
Không riêng gì luận ngày chủ như thế mà hỉ dụng kị thần cũng luận như vậy.
Vì thế bất luận thập can hưu tù ở nguyệt lệnh, chỉ cần tứ trụ có căn, cũng thọ nổi tài quan
thực thần hay đương đầu thương quan thất sát. Trường sanh lộc vượng thì căn trọng; mộ
khố dư khí thì căn nhẹ vậy. Thiên can đắc (được) 1 Tỷ kiên không bằng được 1 chi mộ
khố, như Giáp gặp Mùi, Bính gặp Tuất, đại loại như vậy. Ất gặp Tuất, Đinh gặp Sửu,
chẳng luận vậy được, vì trong Tuất chẳng tàng mộc, trong Sửu không tàng hỏa. Được 2
Tỷ kiên không bằng được 1 chi dư khí, như Ất gặp Thìn, Đinh gặp Mùi, đại loại như vậy.
Được 3 Tỷ kiên không bằng được 1 chi trường sanh lộc nhận, như Giáp gặp Hợi Tý Dần
Mão, đại loại như vậy. Âm trường sanh chẳng luận vậy được, như Ất gặp Ngọ, Đinh gặp
Dậu, đại loại như vậy, như xét rõ căn thì Tỷ được 1 dư khí. Tỷ kiếp như bạn bè giúp đỡ,
thông căn như vợ chồng ở với nhau vậy; can nhiều không bằng căn trọng, lý cố nhiên là
vậy.
Tiết này luận rõ. Mộ khố là khố của vốn là thân, như Mùi là mộc khố, Tuất là hỏa khố,
Thìn là thủy khố, Sửu là kim khố. Như không có thì lấy trường sanh lộc vượng hay dư
khí mà dùng cũng vậy. Thìn là dư khí của mộc, Mùi là dư khí của hỏa, Tuất là dư khí của
kim, Sửu là dư khí của thủy. 20 ngày sau Thanh minh, Ất mộc do nắm lệnh, khinh mà
chẳng khinh, gặp thổ vượng lại dày, tất khinh; nên khá có thêm 1 Tỷ kiếp nữa. Nhược Ất
gặp Tuất, Đinh gặp Sửu, khố chẳng có dư khí, không luận thông căn được. Kịp đến như
âm gặp trường sanh, không luận trường sanh được, lại như có căn, hay có 1 dư khí vân
vân, như thật rõ được lý sanh vượng mộ tuyệt, sẽ chẵng thấy mâu thuẫn. Mộc tới Ngọ,
hỏa tới Dậu, đều là tử địa, sao là có căn được? (xem chương luận âm dương sanh tử)
Cứ câu nệ vào tục thuyết là không phải vậy. Tỷ kiếp như bạn bè, thông căn như vợ
chồng, dù có Tỷ kiếp giúp mà thông căn tất giúp mà chẳng thật.Thí dụ như 4 Tân Mão,
kim chẳng thông căn, 4 Bính Thân, hỏa chẳng thông căn, tuy thiên nguyên khí, nhưng
vẫn luận là nhược. Tóm lại can nhiều không bằng chi trọng, khi thông căn chi, lại lấy chi
của nguyệt lệnh là tối trọng.
47
Thời nay chẳng biết mệnh lý gặp thủy mùa hạ, hỏa mùa đông, chưa coi có thông căn
không đã cho là nhược. Lại thêm như can dương gặp khố, như Nhâm gặp Thìn, Bính gặp
Tuất, chẳng lấy mừng thủy hỏa thông căn khố của mình, thậm chí còn cầu cho hình hay
xung khai. Những thứ luận sằng bậy ấy ắt nên nhất thiết quét bỏ.
Từ trước tới nay bàn mệnh lý có 5 môn: Lục nhâm, Kỳ môn, Thái ất, Hà lạc, Tử vi đẩu
số, nhưng khi dùng nạp âm, tinh thần cung độ, quái lý có khác nhau. Tử Bình dùng ngũ
hành bình mệnh, cùng 1 loại ấy. Thuật giả chẳng rõ nguồn gốc, kéo bên đông giựt bên
tây, miễn cưỡng khiên hợp, nghe lời sai trái, truyền đi sai trái, cũng chẳng làm lạ gì, như
Tử Bình đã lấy ngũ hành làm căn cứ để bình mệnh, tất biến hóa thế nào cũng chẳng lìa
gốc là lý ngũ hành. Lấy lý luận phối hợp củng thực tế, tất không còn chỗ đứng cho những
thứ sách hay lý luận sằng bậy vậy.
Chương 7 - Luận hình xung hội hiệp giải pháp

Chương 7. Luận hình xung hội hiệp giải pháp (P.1)
Nguyên văn: Hình tức là tam hình dã, Tý Mão Tị Thân các loại. Xung tức là lục xung, Tý
Ngọ Mão Dậu các loại, hội tức là tam hội như Thân Tý Thìn các loại. Hợp tức là lục hợp,
Tý với Sửu hợp các loại. Tuy tất thảy đều lấy phân chia ra theo địa chi mà nói, chia
thành các hệ ý đối nhau. Tam phương hội là ý của bằng hữu. Đối xứng thì hợp là ý của
láng giềng ta. Đến như tam hình hai dãy, như chị dâu em chồng, tuy không biết, với mệnh
lý cũng không có hại.
Từ chú:
Tam hình có Tý Mão tương hình, Dần Tị Thân tương hình, Sửu Tuất Mùi tương hình,
Thìn Ngọ Dậu Hợi tự hình. Hình tức là, số đến cực đầy thì vơi bớt. "Âm phò kinh" có
câu: có tam hội sanh ra tam hình, do lục hại mà sanh ra lục hợp (xem lại quyển đầu).
Thân Tý Thìn tam hợp đối chọi cùng Tị Ngọ Mùi, tất Tị hình Dần, Ngọ gặp Ngọ tự hình,
Tuất hình Mùi. Tị Dậu Sửu tam hợp đối chọi cùng Thân Dậu Tuất, tất Tị hình Thân, Dậu
gặp tự hình, Sửu hình Tuất. Hợi Mão Mùi tam hợp đối chọi cùng Hợi Tý Sửu, tất Hợi gặp
Hợi tự hình, Mùi khinh lờn Sửu. Các nhà giải thích bất nhất, duy theo thuyết này là xác
đáng nhất.
Lục xung là cung đối nghịch với mình, như Tý và Ngọ, Sửu và Mùi, Mão Thìn với Dậu
Tuất, Dần Tị với Thân Hợi. Thiên can cách 7 ngôi tất là sát, địa chi cách 7 ngôi tất là
xung. Xung là khắc vậy.
Lục hợp là Tý Sửu hợp chẳng hạn, như ngày tháng tương hợp. Mặt trời mọc từ trái sang
phải, mặt trăng hiện từ phải sang trái, thuận nghịch mà gặp nhau sanh ra lục hợp.
Tam hợp lấy tứ chánh làm chủ. Tứ chánh là Tý Ngọ Mão Dậu tức là 4 cạnh khảm ly
chấn đoài. 4 góc tứ sanh theo tứ chánh mà lập ra cục như Mộc sanh ở Hợi, vượng ở Mão,
mộ ở Mùi, gọi là Hợi Mão Mùi hội Mộc cục. Hỏa sanh ở Dần, vượng ở Ngọ mộ ở Tuất,
gọi là Dần Ngọ Tuất hội Hỏa cục. Kim sanh ở Tị, vượng ở Dậu, mộ ở Sửu, gọi là Tị Dậu
Sửu hội Kim cục. Thủy sanh ở Thân, vượng ở Tý, mộ ở Thìn, gọi là Thân Tý Thìn hội
Thủy cục. Xem lại phần nhập môn.
Tam hình, lục xung, lục hại, ngũ hợp, lục hợp, tam hợp, nói chung Hình và Hại kém quan
trọng hơn. Còn như thiên can ngũ hợp, địa chi lục hợp, tam hợp và lục xung, rất quan
trọng. Bát tự biến hóa đều từ đó mà ra, nên nhớ để ý.
48
Tam hợp lấy đủ 3 chi mới thành cục. Như có Dần Ngọ hoặc Ngọ Tuất là bán Hỏa cục,
Thân Tý hoặc Tý Thìn là bán là Thủy cục. Còn như chỉ có Dần Tuất hoặc Thân Thìn, tất
chẳng thành cục.
Tam hợp lấy tứ chánh làm chủ. Nếu như chi Dần Tuất thêm can Bính Đinh, chi Thân
Thìn thêm can Nhâm Quý, thì cũng có thể thành cục, vì Bính Đinh tức là Ngọ, Nhâm
Quý tức là Tý vậy.
Lại như Dần Tuất hội, không Ngọ nhưng có Tị, Thân Thìn hội, không Tý nhưng có Hợi,
cũng có cái ý hội hợp. Vì Tị là lộc của hỏa, Hợi là lộc của thủy, so với Ngọ Tý cùng 1
loại.
Kim mộc cũng thế mà luận. Đó là những biến thể của hội cục vậy.
Lại như Giáp Tý, Kỷ Sửu là thiên địa hợp, tức lấy Giáp hợp Kỷ, Tý hợp Sửu vậy.
Như Bính Thân, Tân Mão, cũng có thể là thiên địa hợp, vì Thân tức là Canh, Mão tức Ất,
Ất Canh hợp vậy.
Lại như Giáp Ngọ, Nhâm Ngọ, trong Ngọ tàng Kỷ, có thể hợp Giáp, trong Ngọ tàng
Đinh, có thể hợp Nhâm.
Tân Tị, Quý Tị, trong Tị tàng Bính Mậu, có thể hợp Tân Quý, đó là những ca tương hợp
trên can hay dưới chi.
Lại như tháng Tân Hợi ngày Đinh Tị, trong Hợi có Nhâm, khả lấy hợp Đinh, trong Tị có
Bính, khả lấy hợp Tân. Như vậy gọi là tương hợp qua lại vậy.
Đây là những biến thể của lục hợp (Xem đính chính "tích thiên tủy chinh nghĩa " tiết
thiên hợp địa).
Thất, luận hình xung hội hiệp giải pháp (P.2)
Nguyên văn: Trong bát tự có hình xung đều không tốt, như có tam hợp lục hợp có thể
giải được. Giả như Giáp sanh tháng Dậu, gặp Mão tất xung, may có chi Tuất, tất Mão
cùng Tuất tham hợp mà quên xung; có Thìn, tất Dậu Thìn hợp mà quên xung; có Hợi và
Mùi, tất Mão cùng Hợi Mùi hợp mà quên xung; có Tị và Sửu, tất Dậu với Tị Sửu hội nhi
bất xung. Nhờ hội hợp mà khả lấy giải được xung vậy. Lại như Bính sanh tháng Tý, gặp
Mão tất hình, như may chi có Tuất, tất Mão cùng Tuất tham hợp mà quên hình; có Sửu,
tất Tý và Sửu hợp mà quên hình; có Hợi với Mùi, tất Mão với Hợi vị hội mà quên hình;
có Thân và Thìn, tất Tý và Thân Thìn hội mà quên hình. Nhờ hội hợp mà khả lấy giải
được hình vậy.
Từ chú: Hội hợp khả lấy giải được hình xung, hình xung cũng khả lấy giải tan hội hợp.
Vậy nên xét kỹ địa vị cùng tính chất của chi xem thế nào, xung mà không có lực, kể như
không xung, pháp dùng nên linh hoạt, không nhất định theo 1 phương thức. Lại như xung
hay khắc, kề bên là khắc, ở xa đến là xung, như chi năm và chi giờ là xung. Ví dụ như:
Thí dụ 1)
Thực Thực Nhật chủ T.Tài
Nhâm Nhâm Canh Giáp
49
Ngọ Tý Thìn Thân
Trụ của con trai Chủ tịch Thiểm tây Thiệu Lực. Nhờ Thân Tý Thìn hội mà giải được Tý
Ngọ xung.
Thí dụ 2)
T.Tài Sát Nhật chủ T.Tài
Đinh Kỷ Quý Đinh
Tị Dậu Mão Tị
Trụ của Chiết giang đốc quân Dương Thiện Đức chi tạo. Nhân Mão Dậu chi xung mà
giải Tị Dậu hội.
Thí dụ 3)
C.Tài Sát Nhật chủ Thương
Mậu Tân Ất Bính
Ngọ Dậu Mão Tuất
Trụ của Lục Vinh đình chi tạo. Nhờ Mão Tuất hợp mà giải Mão Dậu xung.
Thí dụ 4)
Kiêu Tỉ Nhật chủ Tỉ
Giáp Bính Bính Bính
Tý Tý Dần Thân
Trụ của nhà buôn muối Chiết giang Chu Tương Linh. Dần Thân xung mà giải Tý Thân
hội.
50
Nguyên văn: Lại có khi nhờ giải mà phản cách trở thành hình xung là sao? Giả như
Giáp sanh tháng Tý, chi gặp 2 Mão tương tịnh, 2 Mão không hình 1 Tý, như chi lại có
thêm Tuất, tất tuất và mão, vốn là giải hình, nhưng hợp mất 1 Mão, tất 1 hợp mà 1 hình
vậy, vậy là giải mà phản cách thành hình xung.
Từ chú: Nhân giải mà phản cách thành hình xung, tứ trụ vốn có thể không bị xung, nhân
hội hợp mà phản cách thành hình xung. Không có lệ nhất định:
Thí dụ 5)
Tỉ Kiêu Nhật chủ T.Tài
Bính Giáp Bính Canh
Tý Ngọ Ngọ Dần
Trụ của Trương Quốc Cam. 1 Tý không xung 2 Ngọ, nhân vì Dần Ngọ hội, lại khiến cho
Tý Ngọ xung.
Thí dụ 6)
Tỉ Sát Nhật chủ Tỉ
Nhâm Mậu Nhâm Nhâm
Ngọ Thân Dần Dần
Trụ của Trương Kế. Nhân giờ năm Dần Ngọ hội khiến cho tháng ngày Dần Thân xung.
Dần Ngọ xa cách, vốn lý là không thể hội hợp, nhưng gặp xung khiến có thể hợp được.
Thí dụ 7)
Thương Thực Nhật chủ Thực
Quý Nhâm Canh Canh
51
Mùi Tuất Tuất Thìn
Trụ của Mao Tổ Quyền. 1 Mùi không hình 2 Tuất, vốn là không luận là hình, nhân vì
Thìn Tuất xung khiến cho dẫn Tuất Mùi trở thành hình.
Thí dụ 8)
Quan Sát Nhật chủ Thực
Nhâm Quý Đinh Kỷ
Thìn Mão Dậu Dậu
Trụ của Triệu Quan Đào. 1 Mão không xung 2 Dậu, vì gặp Thìn Dậu hợp, khiến cho Mão
Dậu trở thành xung, giống như trụ của Trương Kế ở trên.
Nguyên văn: Lại có khi hình xung mà hội hợp không thể giải nổi là sao? Giả như năm
Tý tháng Ngọ, ngày đóng ở Sửu, Sửu với Tý hợp, vốn có khả năng giải được xung, nhưng
giờ gặp Tị Dậu, tất Sửu cùng Tị Dậu hội khiến Tý lại xung Ngọ; năm Tý tháng Mão, ngày
đóng ở Tuất, Tuất Mão hợp, vốn khả lấy giải được hình, nhưng giờ gặp Dần hoặc Ngọ,
tất Tuất cùng Dần Ngọ hội, khiến Mão lại hình Tý. Như thế là hội hợp không thể giải nổi
hình xung vậy.
Từ chú: Hình xung mà hội hợp không giải nổi, vốn là có hội hợp khả lấy giải được hình
xung nhưng vì hội hợp bị xé lẻ, khiến bị hình xung lại, hoặc nhân 1 hình xung khác mà
dẫn khởi hình xung ban đầu, cũng không có lệ nhất định.
Thí dụ 9)
Tỉ Kiêu Nhật chủ Ấn
Đinh Ất Đinh Giáp
Hợi Tị Dậu Thìn
Trụ của đốc biện chiêu thương Triệu Thiết Kiều. Thìn Dậu hợp, khiến cho Tị Hợi xung.
Thí dụ 10)
Thực Tỉ Nhật chủ T.Tài
52
Bính Giáp Giáp Mậu
Tý Ngọ Tuất Thìn
Trụ của Lục Tông Dư. Ngọ Tuất hội vốn có thể giải Tý Ngọ xung, nhân vì Thìn Tuất
xung nhau, khiến cho Tý Ngọ xung trở lại.
Thí dụ 11)
Kiếp Ấn Nhật chủ Tỉ
Ất Quý Giáp Giáp
Sửu Mùi Ngọ Tý
Trụ của Diệu Lâm. Ngọ Mùi hợp vốn là có thể giải Sửu Mùi xung, nhân vì Tý Ngọ xung
nhau, khiến cho Sửu Mùi xung trở lại.
Nguyên văn: Lại cũng có khi lấy hình xung giải được hình xung là sao? Tứ trụ gặp hình
xung vốn chẳng tốt, như dụng thần bị hình xung rất là phá cách, may là hình xung bị xé
lẻ, giải được nguyệt lệnh bị hình xung. Giả như Bính sanh tháng Tý, Mão vốn hình Tý,
như chi may lại gặp thêm Dậu, tất Mão lại cùng Dậu xung mà không hình Quan ở nguyệt
lệnh nữa. Giáp sanh tháng Dậu, ngày Mão là xung, như giờ gặp Tý, tất Mão cùng Tý
hình, nên nguyệt lệnh Quan tinh, tuy bị xung mà xung không có lực, tuy thoát được hình
xung, nhưng chẳng khỏi hình khắc lục thân, chỉ giữ được Quan ở tháng không bị phá
thôi.
Từ chú: Như thế là lấy hình xung để giải hình xung vậy. Chỉ riêng khi lấy hình xung để
giải nguyệt lệnh bị hình xung, có khi lấy xung mà giải, cũng có khi lấy hội mà giải,
không có lệ nhất định.
Thí dụ 12)
Tỉ Kiếp Nhật chủ C.Tài
Đinh Bính Đinh Canh
Hợi Ngọ Mão Tý
53
Nhân Tý Mão hình, mà giải được Tý Ngọ xung vậy. Là trụ của ông bạn họ Trần.
Thí dụ 13)
Thương C.Tài Nhật chủ Kiếp
Giáp Bính Quý Nhâm
Tuất Tý Mão Tuất
Nhân vì Mão Tuất hợp, mà giải được Tý Mão hình. Là trụ của tổng trưởng hải quân Đỗ
Tích Khuê.
Nguyên văn: Đại loại như vậy, học nên biết biến hóa thêm mà dùng.
Từ chú: Mệnh lý biến hóa, không ngoài lẽ can chi hội hợp hình xung, học giả theo đó mà
xét rõ, người mới học, chưa thể thoát khỏi công thức. Chừng biến hóa giỏi rồi, không có
số trường hợp, ví dụ như:
Thí dụ 14)
Ấn Thực Nhật chủ Ấn
Canh Ất Quý Canh
Thìn Dậu Mão Thân
Trụ của Viện phó viện hành chánh Khổng Tường Hi. Mão Dậu xung, tự giải Thìn Dậu
hợp, may là trong Thân tàng Canh, cùng với Ất tàng trong Mão ám hợp, nhân ám hợp mà
giải xung, toại thành quý cách.
Có khi cùng ngôi vị, nhân vì tính chất địa chi khác nhau, mà có khi giải được có khi
không giải được. Như:
Thí dụ 15)
54
Sát Thương Nhật chủ Quan
Đinh Nhâm Tân Bính
Dậu Dần Tị Thân
Dậu Tị hội, nhân vì bị Dần mộc ngăn cách nên không thành cục; Dần Thân xung, cũng
nhân vì bị Tị hỏa ngăn cách nên không bị xung; Tị Thân vừa hình thêm hợp, loại bỏ Canh
kim ở Thân, khiến Dần mộc không bị thương tổn, công dụng của Tài Quan không bị
thương tổn, tiện cách thành quý cách. Trích từ " Thần phong thông khảo ".
Thí dụ 16)
T.Tài Kiếp Nhật chủ Quan
Tân Bính Đinh Nhâm
Mùi Thân Hợi Dần
Hợi Mùi cách ngôi Thân, không thể thành cục; Dần Hợi hợp, tự có thể giải Dần Thân
xung, chẳng may Thân kim nắm lệnh, Nhâm Giáp trong Hợi hưu tù, không thể giải kim
mộc tranh nhau; Dù Đinh Nhâm Dần Hợi thiên địa hợp chỉ là giả hóa, vượng kim thương
mộc, hóa khí phá cách. Là trụ của hoàng đế Quang Tự nhà Thanh.
Lại nói tứ trụ có hình xung đều là xấu, nhiều khi chưa hẳn là thế. Hỉ dụng bị xung, tất là
chẳng tốt, kị thần bị xung, tất trở thành cách, 1 lời không nói hết. Cứ như ví dụ sau:
Thí dụ 17)
Kiếp Quan Nhật chủ Sát
Tân Đinh Canh Bính
Mão Dậu Ngọ Tý
55
Sát Nhận cách. Thiên can Đinh hỏa chế Tân, sát vượng kiếp khinh, hỉ Tý xung Ngọ,
khiến hỏa chẳng thương tổn kim, Dậu xung Mão, khiến mộc không trợ sát, nhờ 2 xung
mà rất đắc dụng. Là trụ của hoàng đế Càn Long nhà Thanh.
Thí dụ 18)
Thương Ấn Nhật chủ Thực
Mậu Giáp Đinh Kỷ
Thìn Dần Mão Dậu
Dần Mão Thìn khí tụ đông phương thêm thấu Giáp, Ấn tinh quá vượng, may giờ Dậu
xung Mão, bớt chỗ dư, hết thái quá, vừa đủ thành tốt. Là trụ của Chủ tịch quốc khố Lâm
Sâm. Nếu như gặp giờ Mậu Thân cũng vậy, không luận Thân hay Dậu, dụng thần đều là
lấy Tài tổn Ấn, nhưng mượn riêng ví dụ này để làm rõ cái lý hình xung hội hợp vậy.
Chương 8 - Luận Dụng thần

Chương tám. Luận Dụng thần
Nguyên văn: Dụng thần của bát tự, chuyên tìm ở nguyệt lệnh, tức là lấy can ngày phối
cùng chi tháng nắm lệnh, do sanh khắc bất đồng mà định ra cách cục. Tài Quan Ấn Thực,
là dụng thần khéo dùng thuận theo giúp với; Sát Thương Kiếp Nhận, là dụng thần dùng
khắc chế ngược lại với ngày can. Đáng thuận mà được thuận, đáng nghịch mà gặp
nghịch, phối hợp thì nên, đều là quý cách.
Từ chú: Dụng thần là tìm trong bát tự xem có thần nào dùng được. Thần có: Tài, Quan,
Thực, Ấn, Thiên tài, Thiên quan, Thiên ấn, Thương quan, Kiếp nhận vậy. Xem kỹ lẽ
vượng nhược hỉ kị trong bát tự, hoặc phò hoặc chế, tức lấy thần phò trợ hay ức chế ngày
can để mà dùng, gọi là dụng thần, cũng là then chốt của bát tự vậy. Chọn sai dụng thần
thì đoán mệnh sai, nên nói đoán mệnh trước tiên lấy dụng thần là quan trọng nhất. Phép
chọn dụng thần, trước tiên tìm ở chi tháng nắm lệnh nếu như đang được vượng khí ở chi
tháng. Như không dùng được nguyệt lệnh, mới tìm tới trong các can chi năm ngày giờ.
Phép tìm dụng tuy khác nhau, mấu chốt là ở chỗ có được nguyệt lệnh không. Như nguyệt
lệnh lộc kiếp ấn thụ, nhật nguyên thịnh vượng, không thể dùng kiếp ấn, tất riêng tìm thần
khắc hay tiết khí làm dụng; tuy dụng thần không ở nguyệt lệnh, nhưng mấu chốt để tìm
lại ở tại nguyệt lệnh. Nhược tứ trụ nhiều thần khắc tiết, nhật nguyên chuyển nhược, tất
kiếp ấn ở nguyệt lệnh, cứ y thế mà dùng. Sách có câu dụng thần chuyên tìm ở nguyệt
lệnh, lấy nhật nguyên so với địa chi nguyệt lệnh, xem kỹ vượng suy cường nhược mà
định dụng thần vậy.
Nguyên văn: Phép chọn dụng thần tuy bất nhất, tóm tắt lại có thể chia làm 5 loại sau:
phù ức, bệnh dược, điều hậu, chuyên vượng, thông quan
1 - Phò trợ hay ức chế
56
Ức chế nhật nguyên cường , phò trợ nhật nguyên nhược, lấy phò hay ức làm dụng vậy.
Thần của nguyệt lệnh quá cường tất ức chế, quá nhược tất phò trợ, lấy phò hay ức nguyệt
lệnh làm dụng vậy.
2 - Bệnh dược
Lấy phò làm hỉ , tất thương tổn phò trợ là bệnh ; lấy ức làm hỉ, tất khắc mất ức là bệnh.
Trừ bỏ thần bệnh ấy , tức là thuốc chữa. Như vậy gọi là chọn dụng thần chữa bịnh.
3 - Điều hoà khí hậu
Kim thủy sanh mùa đông , mộc hỏa sanh mùa hạ, khí hậu hoặc quá lạnh hay quá nóng ,
đều kíp nên điều hòa khí hậu. Vậy gọi là lấy điều hậu làm dụng thần vậy.
4 - Chuyên vượng
Khí thế tứ trụ thiên lệch cả về 1 phương không thể đảo ngược được, chỉ còn cách thuận
theo khí thế ấy, hoặc tòng hoặc hóa, gặp chuyên vượng 1 phương thành cách cục như
vậy.
5 - Thông quan
2 thần tranh nhau, mạnh yếu như nhau, không thể phân hơn thua, nên lấy điều hòa cả 2
bên làm điều tốt đẹp, vì vậy lấy thông quan làm dụng vậy.
Từ chú: Phép chọn dụng thần đều không ngoài 5 loại trên, đều theo nguyệt lệnh mà suy
định ra. Đến như gọi là thiện ác chẳng liên quan gì đến cát hung. Là hỉ thì kiêu thương
thất sát cũng đều là cát thần; phạm kị thì chánh quan tài ấn, cũng là ác vật, không nên
chấp nhất mà luận, nên cốt ở có hợp được không thôi. Nhân vì dụng thần trọng yếu vậy,
nên phàm ngũ hành nghi kị, can chi tính tình, đến sanh vượng tử tuyệt hội hợp hình xung
giải cứu, thảy đều đắc dụng, ráng nên chú ý, tuy chỉ là lý luận, nhưng là căn bản, người
học nên chú ý kỹ.
(Nhất) Phù Ức: Lấy phò hay chế nhật nguyên làm dụng
Phò có 2 loại:
- Ấn sanh
- Kiếp trợ.
Ức cũng có 2 loại:
- Quan sát khắc
- Thực thương tiết.
Thí dụ 1)
C.Tài T.Tài Nhật chủ Ấn
Đinh Bính Nhâm Kỷ
57
Hợi Ngọ Dần Dậu
Hành vận: Ất tị / giáp thìn / quý mão / nhâm dần / tân sửu / canh tý
Tài vượng thân nhược, nguyệt lệnh Kỷ thổ quan tinh thấu ra, Tài Quan cả 2 đều vượng
mà thân nhược, nên dụng Ấn mà không dùng Quan, lấy Ấn phò trợ nhật nguyên làm
dụng thần. Là trụ của Bộ trưởng ngoại giao Ngũ Triều Xu.
Thí dụ 2)
Kiếp Quan Nhật chủ Thực
Đinh Quý Bính Mậu
Mão Sửu Thân Tý
Hành vận: Nhâm tý / tân hợi / canh tuất / kỷ dậu / mậu thân / đinh mùi
Quý thủy Quan tinh trong Sửu thấu ra, thêm Tý Thân hội cục trợ giúp, thủy vượng hỏa
nhược, dùng Kiếp giúp thân làm dụng thần. Là trụ của Thái Kiết Dân tiên sinh.
Thí dụ 3)
Sát Tỉ Nhật chủ Kiếp
Quý Đinh Đinh Bính
Tị Tị Mão Ngọ
Hành vận: Bính thìn / ất mão / giáp dần / quý sửu / nhâm tý / tân hợi / canh tuất
Nhật nguyên quá vượng, lấy Quý thủy trên trụ năm ức chế nhật nguyên làm dụng, hành
Quan Sát vận đại phát. Là trụ của Bộ trưởng giao thông Chu Gia Hoa.
(Lâm chú: thử tạo hỏa thành khí thế, tất nhiên tòng hỏa. Hành quan sát vận đại phát, nãi
thị " chế kị thần thời đắc kị hỉ " đích nguyên lý, tức dĩ thủy chi quan sát vi kị thần, hành
kị thần vận, kị thần hữu chế hóa, phản đắc quan lộc. Bính thìn, ất mão, giáp dần tam tuần
vi mộc hỏa hỉ dụng đại vận; quý sửu vận, tuy nhiên thủy hữu vi căn, đãn nguyên cục hữu
mão mộc chế thổ, y nhiên thị thủy nhược hỏa cường, khả năng thị nhất sanh trung tối soa
58
đích đại vận; nhâm tý vận, thiên can nhâm thủy bị đinh hỏa hiệp, địa chi tý ngọ phùng
xung, ngọ thắng tý bại, vi " hữu dược đắc bệnh " chi hỉ; tân hợi vận, thiên can tân bị bính
hiệp, địa chi hợi mão bán hiệp mộc cục, vi hỉ thần, cố diệc cát; canh tuất vận, thiên can
canh hữu bính đinh hỏa khắc, địa chi ngọ tuất bán hiệp hỏa cục, diệc cát.)
Thí dụ 4)
T.Tài Tỉ Nhật chủ Thương
Bính Nhâm Nhâm Ất
Tý Thìn Thân Tị
Hành vận: Quý tị / giáp ngọ / ất mùi / bính thân / đinh dậu / mậu tuất
Cũng nhật nguyên quá vượng, Ất mộc dư khí trong Thìn thấu can, tiết khí bớt nhật
nguyên cho đẹp làm dụng, cũng là ý ức chế bớt vậy. Là trụ của Bộ trưởng tài chánh đời
trước Vương Khắc Mẫn.
Thí dụ 5)
Thương Ấn Nhật chủ Thương
Mậu Giáp Đinh Mậu
Thìn Dần Mão Thân
Hành vận: Ất mão / bính thìn / đinh tị / mậu ngọ / kỷ mùi / canh thân / tân dậu / nhâm
tuất
Dần Mão Thìn khí đông phương hội đủ thêm thấu Giáp, dụng thần quá cường, Lấy Tài
tổn Ấn làm dụng, là trụ của Chủ tịch chính phủ quốc dân Lâm Sâm.
Thí dụ 6)
Sát T.Tài Nhật chủ Thực
Kỷ Đinh Quý Ất
59
Mão Sửu Sửu Mão
Hành vận: Bính tý / ất hợi / giáp tuất / quý dậu / nhâm thân / tân mùi
Nguyệt lệnh Thất sát thấu can, lấy Thực thần chế Sát làm dụng, cũng là lấy dụng thần ức
chế cái mạnh thái quá. Là trụ của Viện trưởng hành chánh đời trước Đàm Diên Khải.
Thí dụ 7)
Thực Thương Nhật chủ T.Tài
Mậu Kỷ Bính Canh
Tuất Mùi Tý Dần
Hành vận: Canh thân / tân dậu / nhâm tuất / quý hợi / giáp tý / ất sửu
Bính hỏa sanh tháng 6, lửa còn chút sáng, giờ gặp Dần mộc, Tý thủy quan tinh sanh Ấn,
nhật nguyên tưởng nhược mà thành không nhược. Nguyệt lệnh Kỷ thổ Thương quan thấu
ra, bát tự liên tiếp 4 thổ, tiết khí thái quá, lấy tài tiết thương làm dụng, cũng là để ức chế
cái mạnh thái quá. Là trụ của Lý Quân ở Hợp Phì.
Thí dụ 8)
Ất Quý Kỷ Tân
Hợi Mùi Hợi Mùi
Hành vận: Nhâm ngọ / tân tị / canh thìn / kỷ mão / mậu dần / đinh sửu
Kỷ thổ nhật nguyên, thông căn nguyệt lệnh, Ất mộc trên trụ năm nhược, nên lấy dụng
thần phò trợ cái quá nhược. Là trụ của Tổng trưởng giao thông đời trước Tằng Dục
Tuyển.
(Lâm chú: thử tạo vô hỏa, thổ vô nguyên thần, địa chi lưỡng hợi củng hiệp lưỡng mùi,
mộc hữu dư khí ám lộc ấn thụ, thiên can thổ kim thủy mộc thuận sanh, ứng tác nhật
60
nguyên vi nhược, khí mệnh tòng sát luận, sở dĩ đồng dạng thủ ất mộc vi dụng. Nhi phi
dụng thần thái nhược phù chi dã.)
Thí dụ 9)
Quan Thương Nhật chủ Thương
Kỷ Ất Nhâm Ất
Tị Hợi Tý Tị
Hành vận: Giáp tuất / quý dậu / nhâm thân / tân mùi / canh ngọ / kỷ tị
Kỷ trên trụ năm bị Ất khắc, Tị gặp Hợi xung, bỏ không dùng, thân vượng khí hàn. Tị hỏa
trụ giờ nhược, lấy Thương quan sanh Tài làm dụng, cũng là lấy dụng thần phò trợ cái
nhược. Là trụ của Tổng lý nội các đời trước Chu Tự.
(Nhị) bệnh dược: Lấy phò làm hỉ, tất thương tổn phò trợ là bệnh; lấy ức làm hỉ, tất khắc
mất ức là bệnh. Trừ bỏ thần bệnh ấy, tức là thuốc chữa. Như vậy gọi là chọn dụng thần
chữa bịnh.
Thí dụ 10)
Mậu Giáp Kỷ Mậu
Tuất Tý Tị Thìn
Hành vận: Ất sửu / bính dần / đinh mão / mậu thìn / kỷ tị / canh ngọ / tân mùi
Nguyệt lệnh Thiên tài đương lệnh, Tỷ Kiếp tranh Tài là bệnh, lấy Giáp mộc Quan tinh
chế Kiếp làm dụng, lấy khắc chế kiếp để hộ Tài vậy. Là trụ của Lý Quân ở Hợp Phì (Chú
ý trụ này kiêm lấy Bính hỏa trong Tị. Tháng 11 khí hàn, được hỏa sưởi ấm thì phát lành,
tức là ý điều hoà khí hậu vậy).
Thí dụ 11)
Quan Thực Nhật chủ Ấn
61
Nhâm Kỷ Đinh Giáp
Tuất Dậu Sửu Thìn
Hành vận: Canh tuất, tân hợi, nhâm tí, quí sửu, giáp dần, ất mão, bính thìn
Nguyệt lệnh Tài vượng sanh Quan, Kỷ thổ Thực thần tổn Quan là bệnh, lấy Giáp mộc để
loại thực thần, là trụ của Lưu Trừng Như ở Cửu giang.
(Tam) điều hậu (điều hòa khí hậu): Kim thủy sanh mùa đông, mộc hỏa sanh mùa hạ, khí
hậu hoặc quá lạnh hay quá nóng, đều kíp nên điều hòa khí hậu. Vậy gọi là lấy điều hậu
làm dụng thần vậy.
Thí dụ 12)
Thương Thực Nhật chủ C.Tài
Nhâm Quý Tân Giáp
Thìn Sửu Sửu Ngọ
Hành vận: Giáp dần / ất mão / bính thìn / đinh tị / mậu ngọ / kỷ mùi
Kim hàn thủy lạnh, thổ kết thành băng, lấy Ngọ trên trụ giờ làm dụng, cũng là điều hòa
khí hậu. Là trụ của Thanh vương Tương Khỉ.
Thí dụ 13)
Ấn Quan Nhật chủ Ấn
Tân Kỷ Nhâm Tân
Hợi Hợi Ngọ Hợi
Hành vận: Mậu tuất / đinh dậu / bính thân / ất mùi / giáp ngọ / quý tị
62
Tuy kỷ thổ Quan tinh thấu can, nhưng nếu không có Đinh hỏa trong Ngọ, tất Quan tinh
không có dụng, cũng là điều hậu. Là trụ của Trương Thối Xưởng đi về phương nam.
Bệnh dược là dụng, như nguyên cục không có thần chữa bệnh, tất đợi vận điền chỗ
khuyết đó, thì mới phát triển, cũng là điều hậu vậy. Cách cục chuyển biến không riêng gì
ví dụ này.
(Tứ) chuyên vượng: Khí thế tứ trụ thiên lệch cả về 1 phương không thể đảo ngược được,
chỉ còn cách thuận theo khí thế ấy, hoặc tòng hoặc hóa, gặp chuyên vượng 1 phương
thành cách cục như vậy.
Thí dụ 14)
C.Tài Kiêu Nhật chủ Sát
Nhâm Đinh Kỷ Ất
Dần Mùi Mão Hợi
Hành vận: Mậu thân / kỷ dậu / canh tuất / tân hợi / nhâm tý / quý sửu
Đinh Nhâm Dần Hợi Mão Mùi, khí thiên mộc, tòng theo thế mộc vượng làm dụng. Là trụ
của tổng trường ngoại giao đời trước Ngũ Đình Phương, là cách tòng Sát.
Thí dụ 15)
Tỉ Tỉ Nhật chủ Sát
Đinh Đinh Đinh Quý
Tị Mùi Mão Mão
Hành vận: Bính ngọ / ất tị / giáp thìn / quý mão / nhâm dần / tân sửu
Tuy Quý thủy Thất sát thấu ra, nhờ có mão mộc hóa, cũng nên thuận theo thế vượng. Là
trụ của Thích Dương tri phủ giờ nhà Thanh.
Thí dụ 16)
63
Tỉ T.Tài Nhật chủ Kiêu
Ất Kỷ Ất Quý
Sửu Mão Hợi Mùi
Hành vận: Mậu dần / đinh sửu / bính tý / ất hợi / giáp tuất / quý dậu
Xuân mộc thành cục, tứ trụ không kim, là cách Khúc trực nhân thọ, là trụ của chấp chánh
Đoàn Kì Thụy.
Thí dụ 17)
Thương Kiêu Nhật chủ Quan
Mậu Ất Đinh Nhâm
Dần Mão Mùi Dần
Hành vận: Bính thìn / đinh tị / mậu ngọ / kỷ mùi / canh thân / tân dậu
Đinh Nhâm tương hợp, tháng giờ Mão Dần, hóa khí thành cách, hóa thần hỉ hành vượng
địa, vượng hết mức, cũng mừng nếu gặp tiết khí bớt. Là cách Đinh Nhâm hóa mộc, là trụ
của Tôn Nhạc.
(Ngũ) thông quan: 2 thần tranh nhau, mạnh yếu như nhau, không thể phân hơn thua, nên
lấy điều hòa cả 2 bên làm điều tốt đẹp, vì vậy lấy thông quan làm dụng vậy.
Thí dụ 18)
Tỉ Kiếp Nhật chủ Thực
Đinh Bính Đinh Kỷ
Dậu Ngọ Dậu Dậu
64
Hành vận: Ất tị / giáp thìn / quý mão / nhâm dần / tân sửu / canh tý
Hỏa kim đấu nhau, lấy thổ thông quan là phú cách, không có thổ tất không thể dụng kim
vậy. Là trụ của Cối kê sư giang Vạn Bình Quân.
Thí dụ 19)
Ấn Sát Nhật chủ Kiếp
Quý Canh Giáp Ất
Hợi Thân Dần Hợi
Hành vận: Kỷ mùi / mậu ngọ / đinh tị / bính thìn / ất mão / giáp dần
Kim mộc đấu nhau, lấy thủy thông quan, lấy Sát Ấn tương sanh làm dụng. Là trụ của Lục
Kiến Chương.
Pháp thông quan rất đỗi trọng yếu, như nguyên cục không có thần thông quan, may gặp
vận trình điền chỗ khuyết đó thì cũng phát triển. Dụng thần là như vậy, như có hỉ thần và
kị thần, lại gặp vận hành nơi thông quan, điều hòa khí thành tốt. Như tài ấn đều thanh, lấy
quan sát vận làm tốt đẹp; tháng kiếp dùng tài cách, lấy thực thương vận làm tốt đẹp. Tức
là thông quan vậy.
Nguyên văn: Như thế khéo thuận dụng thì, tất Tài mừng gặp được Thực thần sanh, Tài
sanh Quan có thể hộ Tài; Quan hỉ thấu Tài tương sanh, sanh Ấn khả để hộ Quan; Ấn hỉ
Quan sát tương sanh, Kiếp tài có thể hộ Ấn; Thực hỉ thân vượng tương sanh, sanh Tài có
thể hộ Thực. Như nghịch dụng thì, tất Thất sát hỉ Thực thần chế phục, kị Tài Ấn tư phò;
Thương quan mừng có Ấn đeo được chế phục, sanh Tài có thể hóa Thương; Dương nhận
mừng được Quan sát chế phục, kị không gặp được Quan sát; tháng Kiếp hỉ thấu Quan
chế phục, lợi dùng Tài thấu thực để hóa Kiếp. Cách dùng thuận nghịch là vậy.
Từ chú:
Tài mừng gặp Thực thần tương sanh, ví như Giáp lấy Kỷ thổ làm Tài, lấy Bính làm Thực
thần, Tài lấy Thực thần làm gốc, Tài Kỷ thổ mừng gặp Bính hỏa tương sanh vậy.
Sanh Quan để hộ Tài như, Giáp lấy Giáp Ất làm Tỷ Kiếp, Canh Tân làm Quan Sát, có Tỷ
kiếp thì chia cướp Tài tinh; Tài sanh Quan sát nhờ Quan sát có thể khắc chế bớt Tỷ kiếp,
đó là sanh Quan tức để hộ Tài vậy.
Quan hỉ thấu Tài để tương sanh, như Giáp lấy Tân làm Quan, lấy Kỷ thổ làm Tài, Quan
lấy Tài làm gốc, Tân mừng gặp Kỷ thổ chi tương sanh vậy.
Sanh Ấn để hộ Quan như, Giáp lấy Nhâm Quý làm Ấn, Canh Tân làm Quan, Quan sanh
Ấn; Đinh hỏa là Thương, Đinh hỏa khắc chế Quan tinh, mừng có Nhâm quý Ấn chế
Thương để hộ Quan, nên nói sanh Ấn để hộ Quan vậy.
65
Ấn mừng gặp Quan sát tương sanh, Kiếp tài hộ Ấn, Giáp lấy Nhâm quý làm Ấn, Mậu kỷ
làm Tài, kị Tài phá Ấn, có Tỷ kiếp chia Tài, tức vì thế hộ Ấn vậy.
Thực thần do ta sanh giả ra, hỉ thân vượng tương sanh. Sanh Tài để hộ Thực là, ví như
Giáp lấy Bính hỏa làm Thực, Kỷ thổ làm Tài, Nhâm Quý làm Ấn, Thực thần kị bị Ấn
chế, có Tài phá Ấn, tức vì thế hộ Thực vậy (thượng lấy Giáp là lệ, loại thôi).
Tài Quan Ấn lấy phối hợp âm dương theo chiều thuận, thực thần lấy đồng tính tương
sanh theo chiều thuận, theo đường chánh mà phò trợ hay ức chế, vì thế nên khéo thuận
dụng vậy.
Thất sát tức là khắc mà cùng tính (như dương kim khắc dương mộc, âm kim khắc âm
mộc), tính cường bạo. Thân Sát tương quân, nên được chế phục.
Tài có thể tiết bớt Thực để sanh Sát, Ấn có thể chế Thực để hộ Sát, nên nói sát kị tài ấn tư
phò là vậy.
Thương quan tức là tương sanh mà khác tính, nhật nguyên nhược, mừng có ấn chế phục
thương quan, nhật nguyên cường, hỉ thương quan sanh tài; tài có thể tiết bớt khí của
thương quan chi, tức vì thế hóa thương vậy.
Dương nhận hỉ quan sát là như, nhật nguyên gặp ngôi vượng, chỉ đối với 5 can dương,
nên gọi là dương nhận. Cực vượng không có ức chế, tất đầy quá thì phải bị đổ, nên nói
mừng gặp quan sát chế phục.
Nguyệt kiếp là nguyệt lệnh lộc kiếp, nhật nguyên đắc giờ lệnh khí, tối hỉ quan vượng.
Nên dùng Tài, tức là nên lấy Thực thương làm chìa khóa, lấy Thực hóa Kiếp, chuyển
sang sanh Tài.
Dùng Sát tất thân sát đều đình, nên dùng Thực chế.
Các phép ấy đều là lấy phò trợ hay ức chế tháng lệnh làm dụng, chẳng thiện nên phải
nghịch dụng vậy.
Nguyên văn: Đời nay chẳng biết chuyên chú đề cương, xem hỉ kị hết thảy đều quy về
nguyệt lệnh, rồi mới xem can chi tứ trụ, thậm chí thấy chánh Quan bội Ấn, chính là Quan
Ấn song toàn, lại đi luận như Ấn thụ dùng Quan vậy; thấy Tài thấu Thực thần, chẳng lấy
Tài gặp Thực sanh, mà cho là Thực thần sanh Tài, lại luận như Thực thần sanh Tài; thấy
Thiên ấn thấu Thực, chẳng lấy tiết thân làm đẹp, lại cho là Kiêu thần đoạt Thực, nên
dùng Tài chế, lại đi luận như Thực thần gặp Kiêu; thấy Sát gặp Thực chế mà lại lộ Ấn
thì, chẳng chịu lấy khử Thực hộ Sát, mà cho là Sát Ấn tương sanh, lại đi luận như Ấn thụ
gặp Sát; đến như Sát cách gặp Nhận, chẳng lấy Nhận giúp thân chế Sát, mà cho là lấy
Thất sát chế Nhận, lại đi luận như Dương nhận lộ Sát. Đó đều do chẳng thông nguyệt
lệnh mà luận bậy vậy.
Từ chú:
Chánh quan bội Ấn tức là nguyệt lệnh chánh Quan, hoặc dùng Ấn hóa Quan, hoặc gặp
phải Thực thương cản trở Quan nên phải lấy Ấn chế Thực thương để hộ Quan vậy.
Ấn thụ dụng Quan tức là nguyệt lệnh Ấn thụ, nhật nguyên nhờ Ấn tư sanh mà vượng,
can thấu 1 Quan, mà Quan có Tài sanh, là Quan thanh Ấn chánh, Quan Ấn song toàn, tuy
đều có Quan Ấn, nhưng đeo Ấn nên kị Tài phá Ấn. Ấn thụ dùng Quan cũng mừng gặp
Tài sanh Quan, nhưng phép dùng tiệt nhiên bất đồng vậy.
66
Tài thấu Thực tức là nguyệt lệnh là Tài, thêm can thấu Thực thần, nhờ đó mà hóa Kiếp
hộ Tài.
Thực thần sanh Tài tức là nguyệt lệnh là Thực thần, gặp Tài tất khí Thực thần lưu
thông, kị gặp Kiếp.
Thiên ấn thấu Thực tức là nguyệt lệnh Thiên ấn tư sanh nhật nguyên, Thực thần tiết
thân làm đẹp, kị gặp Tài tinh.
Thực thần gặp Kiêu tức là nguyệt lệnh Thực thần, 1 chi gặp Kiêu, là Kiêu thần đoạt
Thực, nên dùng Tài chế Kiêu để hộ Thực.
Sát gặp Thực chế được Ấn lộ là nguyệt lệnh gặp Sát, bị chi Thực thần chế thái quá, lộ
Ấn thì khử Thực hộ Sát.
Ấn thụ gặp Sát tức là nguyệt lệnh Ấn thụ mà Ấn khinh, mừng gặp Sát để sanh Ấn, vậy
là Sát Ấn tương sanh.
Sát cách gặp Nhận tức là nguyệt lệnh Thất sát, nhật nguyên tất suy, may là ngày gặp
Nhận, lấy Nhận giúp thân để chống lại Sát vậy.
Dương nhận lộ Sát tức là nguyệt lệnh Dương nhận, nhật nguyên tất vượng, lấy Thất sát
để chế Nhận, là Sát Nhận cách vậy.
Thảy đều do chưa từng nhận rõ nguyệt lệnh, nên lộn ngôi chủ khách, tuy sai 1 ly, mà đi 1
dặm vậy. Nay đã rõ những chỗ trên kết hợp xem kỹ thêm ngày chủ vượng hay suy, chớ
nên câu chấp.
Nguyên văn: Cũng có khi nguyệt lệnh không có dụng thần thì làm sao? Như mộc sanh
Dần Mão, tháng ngày như nhau, chẳng thể lấy vốn là thân làm dụng, tất xem tứ trụ có
Tài Quan Sát Thực thấu can hay hội chi, lấy riêng ra mà dùng; đều lấy nguyệt lệnh là
chủ, rồi mới tìm dụng, gặp cách gặp lộc tháng kiếp, không dụng tức là dụng thần vậy.
Từ chú: Cách gặp lộc tháng kiếp, không hẳn thân phải vượng, nếu vượng thì hỉ khắc tiết,
lấy Tài Quan Sát Thực là dụng; nếu nhược thì hỉ phò trợ, tức lấy ấn kiếp làm dụng. Như
vậy dụng thần tuy không có ở nguyệt lệnh, nhưng mấu chốt chọn lấy dụng thần, tất tại
nguyệt lệnh, gọi là khí nguyệt lệnh đương vượng nắm quyền hành trước tiên, rồi mới
phối thêm các thần khác vậy.
Quyển 3:
Chương 9 - Luận dụng thần thành bại cứu ứng

Cửu, luận dụng thần thành bại cứu ứng (P.1)
Nguyên văn: Dụng thần chuyên tìm ở nguyệt lệnh, phối với tứ trụ, tất có thành bại.
Vì sao thành? Như Quan gặp Tài Ấn, lại không bị hình xung phá hại, Quan cách thành
vậy. Tài sanh Quan vượng, hoặc Tài gặp Thực sanh mà thân cường đới Tỷ, hoặc Tài
cách thấu Ấn mà vị trí thỏa đáng, cả hai đều không tương khắc, thì Tài cách thành vậy.
Ấn khinh gặp Sát, hoặc Quan Ấn song toàn, hoặc thân Ấn đều vượng thì dùng Thực
thương để tiết khí, hoặc Ấn nhiều gặp Tài mà Tài thấu căn khinh, Ấn cách thành vậy.
Thực thần sanh Tài, hoặc Thực đới Sát mà không có Tài, bỏ Thực theo Sát may thấu Ấn,
Thực cách thành vậy.
67
Thân cường Thất sát gặp chế, Sát cách thành vậy. Thương quan sanh Tài, hoặc Thương
quan bội Ấn mà Thương quan vượng và Ấn có căn, hoặc Thương quan vượng, thân
nhược mà thấu Sát Ấn, hoặc Thương quan đới Sát mà không có Tài, Thương quan cách
thành vậy. Dương nhận thấu Quan sát mà lộ Tài Ấn, lại không gặp Thương quan, Dương
nhận cách thành vậy. Gặp lộc tháng Kiếp, thấu Quan mà gặp Tài Ấn, thấu Tài mà gặp
Thực thương, thấu Sát mà được chế phục, gặp lộc tháng kiếp cách thành vậy.
Từ chú: Dụng thần đã định xong, thì phải xem kỹ lẽ thành bại cứu ứng. Quan gặp Tài Ấn
tức là, nguyệt lệnh Chánh quan, thân vượng Quan khinh mà tứ trụ có Tài sanh Quan, thân
nhược quan trọng mà tứ trụ có Ấn hóa Quan, hay có Chánh quan kiêm đới Tài Ấn, thành
ra Tài với Ấn đều chẳng ngại (xem tiết quan luận: chánh quan ấn), tất Quan cách thành
vậy. Hình xung phá hại, lấy xung là trọng, xung tức là khắc vậy. Như lấy mộc là Quan,
tất xung Quan tất là kim là Thương quan, nên nói lấy xung là trọng. Hình phá hại nên cân
nhắc kỹ, chưa chắc đã là phá cách vậy (xem trụ Hồ Hán Dân chương Cách cục cao đê).
Nguyên văn: Tài vượng sanh Quan tức là, nguyệt lệnh Tài tinh vượng, tứ trụ có Quan,
tất Tài vượng tự sanh Quan; hoặc nguyệt lệnh Tài tinh mà thấu Thực thần, thân cường
tất Thực thần tiết tú, chuyển thành sanh Tài. Tài vốn kị Tỷ kiếp, có Thực thần tất chẳng kị
nữa, nên Tài có Thực thần thì hóa Tỷ kiếp vậy. Hoặc thấu Ấn mà vị trí thỏa đáng tức là,
Tài Ấn cả hai đều không tương khắc vậy (xem tiết Tài cách bội Ấn). Như can năm thấu
Ấn, can giờ thấu Tài, ở giữa cách nhau có Tỷ kiếp, tất chẳng ngại; nếu ở giữa cách nhau
Quan tinh tất là Tài vượng sanh Quan, cũng chẳng ngại, như vậy là Tài cách thành vậy.
Từ chú:
- Ấn khinh gặp Sát, hoặc Quan Ấn song toàn tức là, nguyệt lệnh Ấn thụ mà khinh, lấy
Sát sanh Ấn, vậy là Sát Ấn tương sanh; lấy Quan sanh Ấn, vậy là Quan Ấn song toàn.
Như thân cường Ấn vượng, tất không thể dùng Ấn, mà rất mừng Thực thương tiết khí
nhật nguyên cho đẹp. Nhược Ấn quá nhiều, tất nên lấy tổn Ấn làm dụng vì, như thổ nhiều
kim vùi, thủy nhiều mộc trôi (xem tiết ngũ hành sanh khắc chế hóa nghi kị), tất nên bớt
chỗ dư, bù chỗ thiếu, đó chính là dụng thần vậy. Vì vậy như Tài thấu căn khinh, gặp vận
sanh Tài địa, giúp cái thiếu thành ra tốt đẹp vậy. Nhược tứ trụ Tài không có căn, tất Ấn
tuy nhiều, cũng không thể dùng Tài phá Ấn; nguyên cục Tài tinh quá vượng, Ấn thụ bị
thương, tất nên trở ngược lại lấy Tỷ kiếp bỏ Tài phò Ấn làm tốt vậy. Như vậy là tùy theo
cục mà chọn lấy tài hay không, không thể chấp nhất vậy.
- Nguyệt lệnh Thực thần, tứ trụ thấy Tài, là Thực thần sanh Tài, chính là cách vậy. Nếu
tứ trụ thấu Sát, tất Thực thần chế Sát làm dụng, kị Tài a dua theo Sát, nên lại nói không
có Tài mới tốt. Nếu như Sát vượng mà thấu Ấn, tất bỏ Thực mà theo Sát, nên lấy Ấn hóa
Sát làm dụng, chỉ vì bỏ Thực mà theo Sát, nên tuy nguyệt lệnh Thực thần, không thể lấy
Thực thần cách mà luận nữa. Tứ trụ như thấy Kiêu ấn đoạt Thực, tất bỏ Thực mà theo Sát
là chánh, ấy là cũng thành cách vậy.
- Nguyệt lệnh Thiên quan mà thân cường, tất lấy Thực thần chế Sát làm tốt đẹp, Sát
cách thành vậy. Như thân cường Sát nhược, hoặc Sát cường thân nhược, đều không thể
lấy chế phục làm dụng, tất thân Sát đều vượng, mới thành cách.
- Nguyệt lệnh Thương quan, thân cường lấy Tài làm dụng, tức là Thương quan sanh Tài;
thân nhược lấy Ấn làm dụng, tức là Thương quan bội Ấn. Thương quan vượng, Ấn có
căn, lấy vận sanh Ấn địa làm tốt đẹp. Ấy là 2 cách chánh vậy. Như Thương quan vượng
mà thân nhược, nếu thấu Sát Ấn, tất nên lấy Ấn chế Thương, hóa Sát tư thân làm dụng.
68
Tuy nguyệt lệnh Thương quan, nhưng cốt yếu là tại Ấn. Thương quan đới Sát mà không
có Tài, cũng giống như Thực thần đới Sát vậy. Lấy Thương quan đè Sát, tức là chế phục,
kị Tài a dua theo Sát, nên nói không có Tài mới thành cách vậy.
- Nguyệt lệnh Dương nhận, lấy Quan sát chế Nhận, cách cục tối mỹ. Nhận vượng Sát
cường, uy quyền hiển hách, Ấn tư Nhận, Tài sanh Sát, nên nói gặp lấy cả Tài Ấn là cát,
không nên ngại hĩ. Nhận vượng thì, tuy cũng có thể dùng Thực thương tiết tú, nhưng vì
chuyên dùng Quan sát chế, nên lại không thể dùng Thực thương, nên nói không có
Thương quan mới thành cách vậy.
- Gặp Lộc tháng Kiếp, thấu Quan mà gặp Tài Ấn, tức cũng như Quan cách; thấu Tài mà
gặp Thực thương, tức cũng như Tài cách; thấu Sát mà bị chế phục, tức cũng như Sát
cách. Lộc kiếp vốn là thân không thể dùng, phải theo lẽ phò trợ ức chế mà dùng, tức cũng
như các cách trên vậy.
Nguyên văn: Tại sao bại? Quan gặp Thương khắc hình xung, Quan cách bại vậy; Tài
khinh Tỷ trọng, hay Tài thấu Thất sát, Tài cách bại vậy; Ấn khinh gặp Tài, hoặc thân
cường Ấn trọng lại thấu Sát, Ấn cách bại vậy; Thực thần gặp Kiêu, hoặc Thực sanh Tài lộ
Sát, Thực thần cách bại vậy; Thất sát gặp Tài không có chế phục, Thất sát cách bại vậy;
Thương quan không phải là kim thủy mà gặp Quan, hoặc Thương sanh Tài rồi Tài sanh
tiếp Sát, hoặc Thương bội Ấn mà Thương khinh thân vượng, Thương quan cách bại vậy;
Dương nhận không có Quan sát, Nhận cách bại vậy; Gặp lộc tháng Kiếp, không có Tài
Quan, thấu Sát Ấn, gặp lộc tháng Kiếp cách bại vậy.
Từ chú:
Bại tức là điều cấm kị của cách bị phạm vậy. Nguyệt lệnh dụng thần, tất nên sanh vượng.
Chánh quan gặp Thương, tất Quan tinh bị chế, xung Quan tinh, không phải Thương thì là
Nhận, đều là phá cách.
Tài khinh Tỷ trọng, tất Tài bị phân đoạt; Tài thấu Thất sát, Tài không còn của ta nữa mà
a dua theo Sát, trở thành giúp cái khắc ta, là kị của Tài cách vậy.
Ấn khinh gặp Tài, tất Ấn bị Tài phá; Hoặc như thân cường Ấn trọng, cần lấy Thực thần
tiết bớt vượng khí của thân, như không gặp Thực thần lại thấu Sát, tất Sát sanh Ấn, Ấn lại
sanh thân, là cấm kị của Ấn cách vậy.
Thực thần gặp Kiêu ấn, tất Thực bị Kiêu ấn cướp đoạt hĩ; Thực thần sanh Tài vốn là
cách tốt, lộ Sát tất Tài chuyển ra Sanh sát, đều là phá cách vậy.
Thất sát lấy chế làm dụng, có Tài sanh mà không bị chế, tất Thất sát thả sức tung hoành
nên thân nguy hĩ.
Thương gặp Quan là kị. Duy Thương là kim thủy, kim hàn thủy lãnh, điều hậu là cấp
bách, có thể gặp Quan, còn ngoài ra, gặp Quan đều không thể dùng Thương.
Thương quan sanh Tài, cũng như Thực thần sanh Tài, đới Sát tất Tài chuyển ra sanh
Sát, là cấm kị của cách vậy.
Thân vượng dùng Thương, vốn không dùng bội Ấn;
Thương khinh gặp Ấn, tất Thương bị Ấn sở, tú khí không thể phát ra, nên nói là bại
cách vậy.
69
Dương nhận lấy Quan sát chế Nhận là dụng, như không có Quan sát, tất Nhận vượng
không bị ức chế bớt.
Gặp Lộc tháng kiếp, ngày chủ tất vượng, hỉ Tài sanh Quan, không Tài Quan mà thấu
Sát Ấn, tất Sát sanh Ấn, chuyển thành tinh thân, vượng không có cực, đều là phá cách
vậy.
Thành cách phá cách, khuôn phép có nhiều, cũng có khi nhân hội hợp biến hóa mà ra
thành bại vậy, xem thêm tiết dụng thần biến hóa.
Nguyên văn: Trong thành có bại, tất là đới kị; trong bại có thành, toàn nhờ cứu ứng.
Đới kị là sao? Như Chánh quan gặp Tài mà lại gặp Thương; Quan thấu nhi mà lại bị
hợp; Tài vượng sanh Quan mà lại bị Thương hay bị hợp; Ấn thấu Thực vốn có thể tiết
khí, mà lại gặp Tài lộ; thấu Sát vốn có thể sanh Ấn, mà lại thấu Tài, khử Ấn giữ lại Sát;
Thực thần đới Sát Ấn mà lại gặp Tài; Thất sát có Thực chế mà lại gặp Ấn; Thương quan
sanh Tài mà Tài lại bị hợp; bội Ấn mà Ấn lại bị Thương, thấu Tài mà lại gặp Sát, thảy
đều là đới kị vậy.
Từ chú:
Đới kị là tứ trụ có thần thương dụng phá cách, tức là bị bệnh; cứu ứng tức là có thuốc
khử bỏ bệnh vậy.
Chánh quan gặp Tài, Tài sanh Quan vượng, cách thành; tứ trụ lại thấu Thương, tất Quan
tinh bị Thương phá cách. Nguyệt lệnh Chánh quan, can đầu thấu ra, mừng thành cách, mà
lại bị hợp, như Giáp lấy Tân làm Quan, sanh tháng Dậu, thấu ra Tân kim, Chánh quan
cách thành hĩ; như lại thấu Bính, Bính Tân tương hợp, Quan tinh bất thanh thành ra phá
cách.
Tài vượng sanh Quan tức là nguyệt lệnh Tài tinh, sanh Quan là dụng, cũng giống như
Chánh quan gặp Tài; gặp Thương tất Quan bị thương, gặp hợp tất Tài bị hợp mất, Quan
cô không có người giúp, đều là phá cách.
Ấn thấu Thực để tiết khí tức là nguyệt lệnh Ấn thụ, nhật nguyên sanh vượng, thấu Thực
để tiết thân cho đẹp, Ấn cách thành vậy; như lại gặp Tài lộ, tất Tài tổn Ấn là bệnh, phá
cách hĩ. Thấu Sát sanh Ấn, Sát gặp Ấn hóa, Ấn được Sát sanh, thành cách vậy; nếu như
lại thấu Tài, tất Tài phá Ấn mà a dua theo Sát thành ra phá cách vậy.
Thực thần đới Sát Ấn tức là nguyệt lệnh Thực thần mà không có Tài, bỏ Thực mà theo
Sát Ấn, chính là uy quyền hiển hách; hoặc lấy Ấn tư thân, lấy Thực chế Sát đều chẳng
ngại, cũng là thành cách. Nếu như lại gặp Tài, Thực sanh Tài, tài đến a dua theo Sát phá
Ấn, cách cục bỏ xó hĩ.
Thất sát gặp Thực chế tức là, lấy Thực chế Sát là dụng, nếu như lại gặp Ấn đoạt Thực là
bại cách.
Thương quan sanh Tài tức là thân vượng thì lấy Tài tiết Thương quan làm đẹp, Tài bị
hợp tất khí thế chẳng lưu thông, nên cách Thương quan sanh Tài bị phá.
Thương quan bội Ấn tức là, thân nhược lấy Ấn tư thân lại gặp Tài, tất Ấn bị Tài thương,
cách Thương bội Ấn bị phá.
70
Dương nhận cách mừng có Quan sát chế Nhận, thấu Quan lại gặp Thương quan, thấu
Sát mà Sát bị hợp, hiệu dụng chế Nhận không còn. Gặp Lộc tháng Kiếp cũng giống như
Dương nhận. Dùng Quan thì mừng gặp Tài sanh, gặp Thương thì Quan không thể chế
Kiếp, dùng Tài hỉ Thực thương hóa, dụng Sát nên có Thực thương chế, như không gặp
Thực thương mà còn gặp Sát thấu, tất Tài a dua theo Sát thương thân, phạm cấm kỵ của
cách cục.
Nguyên văn: Trong thành mà bại, cũng biến hóa vạn đoan, đó chỉ bất quá là đại khái
thôi. Như Tài vượng sanh Quan là cách tốt đẹp, nhưng thân nhược thấu Quan, tức là phá
cách. Thương quan gặp Quan là cách xấu, thấu Tài mà ngôi vị phối trí hợp lý tất Thương
quan sanh Tài lại sanh Quan phản cách thành giải, muôn vàn biến hóa, không thể nói
hết, học kỹ sẽ diệu ngộ được.
Từ chú: Trong thành mà bại, hoặc trong bại mà thành, mệnh mỗi người mỗi khác, không
thể nhất nhất liệt ra hết. Xem thêm các ví dụ sau. Trụ của nam tầm Lưu Trừng Như.
Quan T.Tài Nhật chủ Ấn
Tuất Dậu Sửu Thìn
Hành vận: Canh tuất / tân hợi / nhâm tý / quý sửu / giáp dần / ất mão
Nguyệt lệnh Tài tinh sanh Quan, thành cách, nhưng can thấu Kỷ thổ, Quan tinh bị
thương, trong thành mà bại. Can giờ thấu Giáp Ấn, mà Tài Ấn đều không ngại, Ấn thụ
chế Thực, cách cục lại thành vậy. Quan tinh trên trụ năm bị phá nên chẳng quý; Đinh Kỷ
đồng cung, Tài tinh có tình, giàu nhất Chiết tây. Hành Quan sát vận có Ấn hóa, trong bại
lại thành vậy.
Ấn Sát Nhật chủ Kiếp
Kỷ Bính Canh Tân
Mão Tý Dần Tị
Hành vận: Ất hợi / giáp tuất / quý dậu / nhâm thân / tân mùi
71
Trụ của chủ nhân tờ Thân báo Sử Lượng Tài tạo. Thương quan đới Sát lại thấu Ấn, thành
cách vậy. Ấn đóng ở Tài, không thể chế Thương hóa Sát, trong thành mà bại. Vì vậy chỉ
gần, không thể là đế vương. Sát thông căn Dần Tị nên vượng, chỉ có thể dùng Thương
quan chế Sát. Tài là kị thần, ở chi năm, lúc nhỏ tất khốn khổ. Đến Mùi vận, hội Mão hóa
Tài, tiết Thương giúp Sát, bị giết.
Thương Tỉ Nhật chủ Tỉ
Kỷ Bính Bính Bính
Mão Tý Dần Thân
Hành vận: Ất hợi / giáp tuất / quý dậu / nhâm thân / tân mùi / canh ngọ / kỷ tị
Nguyệt lệnh Quan tinh, Tài Ấn là phụ, cách chi thành vậy. Tiếc là Dần Thân xung nhau,
Tài Ấn đều bị thương, chủ tuy là chánh, khổ nổi phụ tá xung đột, làm sao đắc lực được?
Là trong thành mà bại. Lại như nhà buôn muối Triết tây Chu Tương Linh là giáp tý / bính
tý / bính dần / bính thân. 2 trụ tương tự, đều chủ phụ tá khuynh loát, về già suy khốn bất
đắc ý vậy.
Kiếp T.Tài Nhật chủ Kiếp
Quý Bính Nhâm Quý
Tị Thìn Thân Mão
Hành vận: Ất mão / giáp dần / quý sửu / nhâm tý / tân hợi
Là trụ của Dương Hạnh Phật. Giờ gặp Quý Mão, thân vượng tiết tú, can thấu Bính hỏa,
thông căn ở Tị, là Thương quan sanh Tài, thành cách vậy. Can năm can giờ có 2 Quý,
quần Kiếp tranh Tài, trong thành mà bại vậy. Hành vận tới Tý, Thân Tý Thìn hội Tỷ kiếp
cục, lưu năm Quý Dậu, xung mất Mão mộc, bị đâm chết.
72
Kỷ Đinh Quý Ất
Mão Sửu Sửu Mão
Hành vận: Bính tý / ất hợi / giáp tuất / quý dậu / nhâm thân / tân mùi
Là trụ của Viện trưởng hành chánh Đàm Diên Khải. Thực thần chế Sát, nhưng trong cách
gặp phải Tài, là bại cách. May Ất Đinh cách bởi quý, mộc chẳng sanh hỏa, Sát đóng ngôi
Thực, cách cục lại thành vậy. Gặp Sát ở yên 1 chỗ, Tài không sanh tất không ngại. Đinh
hỏa tuy điều hậu, không thể dùng, vì Đinh hỏa động tất sanh Sát. Dụng thần chuyên lấy
Thực thần, không những tiết tú, còn kiêm chế Sát nữa. Theo tiết cứu ứng thì, Tài gặp Sát
may nhờ Thực thần chế Sát làm sanh, có cứu ứng, tức là trong bại mà thành, là quý cách.
Vận thân năm Canh Ngọ, Ất Mão 2 Quan cùng bị thương, lại Đinh Tị đắc lộc ở năm
Ngọ, Sát vượng công thân, đột nhiên não xung huyết tạ thế.
C.Tài T.Tài Nhật chủ Quan
Đinh Bính Nhâm Kỷ
Hợi Ngọ Dần Dậu
Hành vận: Ất tị / giáp thìn / quý mão / nhâm dần / tân sửu / canh tý / kỷ hợi
Là trụ của bộ trường ngoại giao Ngũ Triều Xu. Dần Ngọ hội cục, Tài Quan đều thấu,
hiềm là tháng 5 Nhâm thủy hưu tù, Tài Quan quá vượng, thân nhược không gánh nổi Tài
Quan; hỉ năm Hợi gặp lộc, giờ Dậu gặp Ấn, Ấn lộc giúp thân là dụng, trong bại lại thành
vậy.
Thương Kiếp Nhật chủ Sát
Quý Tân Canh Bính
Tị Dậu Thân Tuất
73
Trụ của Thạch Hữu Tam, dương Nhận cách. Giờ thấu Thất sát, chế Nhận là dụng, thành
cách. Không may can tháng Tân kim hợp Bính, trên can năm Quý thủy chế Sát. Là trong
thành mà bại vậy, lại như Quách Tùng: quý mùi, bính thìn, bính ngọ, mậu tý cũng là
trong thành mà bại vậy. Cách thành là như trụ của Tể Quang: đinh mão, bính ngọ, bính
tý, nhâm thìn, thành Sát nhận cách vậy; gặp lộc như trụ của Giang Vạn Bình: đinh dậu,
bính ngọ, đinh dậu, kỷ dậu, lấy Thực thần sanh Tài, cũng là thành cách vậy.
Nguyên văn: Vì sao có cứu ứng? Như Quan gặp Thương như thấu Ấn thì được giải,
Quan sát hỗn tạp mà hợp mất Sát thì thanh, hình xung thì lấy hội hợp để giải; Tài gặp
Kiếp mà thấu Thực thì được hóa, hay có sanh Quan thì chế nổi Kiếp, Tài gặp Sát thì lấy
Thực thần chế Sát để sanh Tài, hợp mất Sát để giữ lại Tài; Ấn gặp Tài thì lấy Kiếp để
giải, hoặc hợp mất Tài mà giữ lại Ấn; Thực gặp Kiêu nhi tựu Sát trở thành cách, hoặc
sanh Tài để hộ Thực; Sát gặp Thực chế, Ấn đến hộ Sát, gặp Tài thì khử Ấn mà giữ lại
Thực; Thương quan sanh Tài thấu Sát là phá cách thì nên hợp mất Sát; Dương nhận
dùng Quan sát mà bị gặp phải Thương thực, thì lấy trọng Ấn để hộ Quan sát; gặp Lộc
tháng Kiếp dùng Quan, gặp Thương mà Thương bị hợp, dùng Tài mà gặp Sát nhưng Sát
bị hợp, như thế đều là có cứu ứng.
Từ chú:
Quan gặp Thương lấy Ấn thấu để giải là như Giáp mộc sanh tháng Dậu, can đầu thấu
Đinh là phá cách nếu lại thấu Nhâm, tất Đinh Nhâm hợp, Đinh hỏa không thương tổn
Quan Dậu kim vậy.
Hợp Sát là như Bính hỏa sanh tháng Tý, Nhâm Quý đều thấu, Quan sát hỗn tạp là phá
cách, thấu Đinh, tất Nhâm Sát bị hợp mất thành ra Quan thanh hĩ.
Hình xung là như Kỷ thổ sanh tháng tháng Dần, chi gặp Thân, tất Thân xung Dần mà phá
Quan, chi lại thấy Tý, tất Tý Thân hợp mà hóa thủy, phản sanh Dần mộc, gọi là nhờ hội
hợp mà giải xung vậy.
Tài gặp Kiếp lấy Thực để hóa là như Giáp mộc sanh tháng Thìn Tuất Sửu Mùi, Ất mộc
đều thấu, Tỷ kiếp tranh Tài, can đầu thấu Bính hỏa, tất Tỷ kiếp sanh Thực, nhờ Thực mà
chuyển ra sanh Tài, nên Tài cách không bị phá hĩ. Hoặc không thấu Bính mà thấu Tân, tất
Tân kim khắc chế Ất mộc cũng không tranh Tài nữa hĩ.
Gặp Sát là như Bính hỏa sanh tháng Dậu, nguyệt lệnh Chánh tài, can thấu Nhâm thủy, tất
Tài sanh Sát là phá cách. Như lại thấu Mậu thổ, tất Nhâm bị Mậu chế, mà Mậu thổ lại
sanh Dậu kim Tài, hoặc không thấu Mậu mà thấu Đinh, tất hợp mất Sát mà giữ lại Tài,
đều là trong bại gặp cứu vậy.
Ấn gặp Tài thì lấy Kiếp giải là như Ất mộc sanh tháng Hợi, nguyệt lệnh Chánh ấn, gặp
Mậu Kỷ thổ Tài, tất Tài phá Ấn là hoại cách. Như thấu Giáp Ất mộc, tất Kiếp chế Tài mà
hộ Ấn; thấu Quý Giáp tất hợp Tài giữ lại Ấn.
Thực thần gặp Kiêu, như Giáp mộc thấy Bính mà lại thấu Nhâm, Thực bị Kiêu đoạt là
phá cách. Như thấu Canh Sát, tất có thể đuổi Thực tựu Sát để thành cách; hoặc không
thấu Sát mà thấu Mậu thổ Tài, tất Mậu cũng có thể chế Nhâm để hộ Bính Thực, nên Thực
cách lại thành vậy.
74
Ất mộc sanh tháng Dậu mà thấu Đinh hỏa, là Thực thần chế Sát. Sát lấy chế làm dụng,
gặp Nhâm Quý khử mất Đinh hỏa Thực thần, quả là phá cách hĩ. Gặp thêm Mậu Kỷ thổ,
khứ Ấn để giữ lại Thực, cục chế Sát khỏi bị hỏng, thành cách vậy.
Thương quan sanh Tài thấu Sát là như Giáp mộc sanh tháng Ngọ mà thấu Kỷ thổ, là
Thương quan sanh Tài cách, thấu thêm Canh kim Thất sát là phá cách, như trụ thấu Ất
mộc, tất Ất Canh hợp, Thương quan sanh Tài, cách thành hĩ
Dương nhận cách lấy Quan sát chế nhận làm dụng, gặp thêm Thương thực chế Quan sát
là phá cách, như có trọng Ấn để khử tác dụng của Thực, tất Dương nhận cách thành hĩ.
Gặp Lộc cách, gặp Kiếp dùng Quan mà gặp Thương, dùng Tài mà gặp Sát là, như Giáp
mộc sanh Dần là gặp lộc, dùng Tân kim Quan tinh mà gặp phải Đinh hỏa, dùng Kỷ thổ
Tài tinh mà thấu Canh kim, đều là phá cách. Như gặp phải Đinh hỏa mà có Nhâm thấu,
Đinh Nhâm hợp, chẳng thương Tân kim, nên có thể dùng Quan; thấy Canh kim mà có Ất
thấu, Ất Canh hợp, Tài không dua theo Sát nên cách toàn vẹn.
Đều là trong bại gặp cứu.
Ở trên đã nói về phép trong bại gặp cứu, dễ thấy rõ là phép cứu ứng không có quy lệ nhất
định, xem kỹ thêm các trụ sau, để thấy được khái quát.
Quan Ấn Nhật chủ Quan
Đinh Kỷ Canh Đinh
Tị Dậu Tý Hợi
Hành vận: Mậu thân / đinh mùi / bính ngọ / ất tị / giáp thìn / quý mão / nhâm dần
Trụ của Chu Cổ Vi. Nguyệt lệnh Dương nhận dùng Quan, nhưng Quan nhiều thì không
quý, hay ở chỗ Kỷ Ấn ngăn cách Quan tinh trên trụ năm, Quan sanh Ấn, rồi Ấn sanh
thân, chuyên dùng Quan tinh trên trụ giờ, đến vận trợ Quan, quay lại thành đài các, tất
nhờ ở Kỷ thổ là thần cứu ứng vậy.
Thương C.Tài Nhật chủ Sát
Quý Ất Canh Bính
Dậu Sửu Dần Tý
75
Hành vận: Giáp tý / quý hợi / nhâm tuất / tân dậu / canh thân / kỷ mùi / mậu ngọ
Là trụ của Tỉnh trưởng chiết giang Trương Tái Dương. Can giờ Thất sát thấu ra, dùng can
năm Quý thủy Thương quan chế Sát, có Ất mộc cách ở giữa, tất Thương quan sanh Tài,
Tài sanh Sát, là bại cách. Hay ở chỗ Ất tòng Canh hợp, tất Quý thủy không thể sanh Ất
mộc mà lại đi chế Sát, nên lấy hợp của vốn là thân làm cứu ứng vậy.
T.Tài Kiêu Nhật chủ Quan
Quý Đinh Kỷ Giáp
Dậu Tị Mão Tuất
Hành vận: Bính thìn / ất mão / giáp dần / quý sửu / nhâm tý / tân hợi / canh tuất
Là trụ của tỉnh trưởng Chiết giang Trử Phụ Thành. Kỷ thổ sanh tháng tư, có Đinh hỏa
thấu ra, hỏa viêm thổ táo, được can năm Quý thủy phá Ấn mà sanh Quan, nên lấy Quý
thủy làm thần cứu ứng vậy. Tị Dậu hội cục, Thực thương hại Quan, hay ở chỗ có Quý
thủy thấu, tất Thực thương sanh Tài, nên nói lấy Quý vận động mà làm tốt đẹp. Như coi
sơ qua 2 trụ trên thì Tài Ấn hại nhau, Quan Thương hại nhau, không biết quý ở chỗ nào,
xét kỹ mới rõ, "Tích thiên tủy" có câu "Trừng trọc cầu thanh thanh đắc tịnh, gặp giờ hàn
cốc cũng hồi xuân", chính là như thế.
Sát Ấn Nhật chủ Ấn
Tân Nhâm Ất Nhâm
Tị Thìn Hợi Ngọ
Hành vận: Tân mão / canh dần / kỷ sửu / mậu tý / đinh hợi / bính tuất / ất dậu
Là trụ của Tỉnh trưởng Giang tô Trần Đào Di. Ất sanh tháng Thìn, ngày đóng trường
sanh, dùng Đinh trong Tị Ngọ, là Thực thần sanh Tài cách. Năm thấu Tân kim Thất sát là
phá cách, mừng Nhâm thủy trong Thìn thấu ra, hóa Sát sanh thân, lấy Nhâm làm thần cứu
ứng vậy. Tuy lấy Thực thần sanh Tài nhưng vận hỉ Thực kị Tài, tất do lấy Thực có thể
tiết tú trong khi Tài thì phá Ấn vậy. Phàm những trụ nhiều sóng gió chìm nổi, phần nhiều
như thế.
76
Nguyên văn: Diệu dụng của trụ, toàn ở lẽ thành bại cứu ứng, trong đó quyền biến nặng
nhẹ, rất đỗi linh hoạt. Học giả nên lưu tâm, có thể theo lẽ trong dung mà ứng phó vạn
biến, là cái đạo lớn của mệnh, ấy là đạt đạo !
Từ chú: Lẽ thành bại cứu ứng của bát tự, thiên biến vạn hóa, không thể nói hết. Các ví
dụ biến hóa kễ trên, đều chọn dụng thần theo nguyệt lệnh như cách phổ thông vậy. Mạnh
Tử viết, đại tượng lấy quy củ dùng người, không thể dùng được người xảo, học giả sau
khi luyện tập quen, tự ngộ lẽ hay. Như luận về biến hoá, tất bát tự như nhau, mà địa vị
thứ tự, biến đổi 1 chút, tức thì ra sanh biến hóa, là thành hoặc bại, được hoặc không được
ứng cứu, không thể luận như nhau, cũng không thể kể hết phương thức ra được. Duy
thông suốt chỉ có 1 lẽ dung hòa, tất tự nhiên quyền biến nặng hay nhẹ, tả có về nguồn hĩ.
Chương 10 - Luận dụng thần biến hóa

Thập, luận dụng thần biến hóa (P1)
Nguyên văn: Dụng thần chuyên gửi ở nguyệt lệnh hĩ, nhưng nguyệt lệnh tàng chứa bất
nhất, nên dụng thần cũng biến hóa. Như trong 12 chi, trừ Tý Ngọ Mão Dậu ra, đều tàng
chứa dư khí, không chỉ riêng tứ khố vậy. Tức lấy Dần mà luận, Giáp vốn là chủ, như
quận có phủ, Bính trường sanh ở đó, như quận có đồng tri, Mậu cũng trường sanh, như
quận có thông phán; giả sử tháng Dần là đề cương, không thấu Giáp mà thấu Bính, tất
như tri phủ không tới quận, nên đồng tri được tác chủ vậy. Biến hóa là do thế.
Từ chú: Trong 12 chi, Tý Ngọ Mão Dậu là chuyên khí, chỉ tàng 1 chứa thần vậy; Dần
Thân Tị Hợi là sanh địa, là nơi tàng chứa khí Trường sanh Lộc vượng. Thập can tức là
ngũ hành, ngũ hành chỉ có 4 sanh địa. Âm trường sanh là do dương cực mà âm sanh,
không phải sanh địa chân chính, nên nói trong Tý Ngọ Mão Dậu, không có trường sanh
vậy. Ở Dần thì Giáp mộc lộc vượng, Bính Mậu trường sanh, nên nói tàng Giáp Mậu
Bính. Ở Tị thì Bính mậu lộc vượng, Canh kim trường sanh, nên nói Tị tàng chứa Bính
Mậu Canh, Giáp mộc trường sanh, cố sở tàng là Nhâm Mậu Giáp. Thổ kí sanh ở Dần
Thân, kí vượng ở Tị Hợi. Nói Dần Tị mà không nói Thân Hợi vì, do trong Dần có chứa
Bính hỏa sanh cho, nên thổ vượng dùng được; trong Hợi trong có tàng chứa kim thủy tiết
khí, nên nói thổ nhược không thể dùng được vậy. Thìn Tuất Sửu Mùi là mộ địa, tàng
chứa dư khí vạn vật lúc nhập mộ. Ở Thìn thì mộc còn dư khí, thủy mộ, nên thổ là bản
khí, nên nói Thìn tàng chứa Mậu Ất Quý vậy, Tuất Sửu Mùi đều như thế. Nên nói lấy
Dần mà luận, Giáp là chủ, gặp Dần thì khí đương vượng vậy; kế tới Bính Mậu cũng là có
khí. Giả sử tháng Dần là đề cương, không thấu Giáp mà thấu Bính, thì Giáp tuy đương
vượng, nhưng trong bát tự không có, cai quản ở đâu chứ; Bính tuy thứ yếu, nhưng chủ trì
bát tự, thế nên bỏ Giáp mà dùng Bính. Do thế mà biến hóa vậy.
Nguyên văn: Lại nói Đinh sanh tháng Hợi, vốn là Chánh quan, chi toàn Mão Mùi, tất
hóa ra Ấn. Kỷ sanh tháng Thân, vốn là Thương quan. Tàng chứa Canh mà thấu Nhâm,
tất hóa ra Tài. Phàm như thế đều là biến hóa của dụng thần vậy.
Từ chú: Đinh sanh tháng Hợi, nguyệt lệnh vốn là Chánh quan, chi toàn Mão Mùi, tất tam
hợp mộc cục mà hóa ra Ấn, thế là vì hội hợp mà biến hóa vậy. Kỷ sanh tháng Thân, kim
vốn là Thương quan, tàng Canh thấu Nhâm, tất Thương quan dùng lấy Tài, thế là vì tàng
thấu mà biến hóa vậy.
77
Nguyên văn: Biến khéo thì cách trở thành rất tốt; biến không khéo thì cách tan nát, thế
nào là biến khéo? Như Tân sanh tháng Dần, gặp Bính thì Tài hóa ra Quan; Nhâm sanh
tháng Tuất gặp Tân thì Sát hóa ra Ấn. Quý sanh tháng Dần, không thể chuyên lấy Sát mà
luận. Thử nhị giả dĩ thấu xuất nhi biến hóa giả dã. Quý sanh dần nguyệt, nguyệt lệnh
thương quan bỉnh lệnh, tàng giáp thấu bính, hội ngọ hội tuất, tắc dần ngọ tuất tam hiệp,
thương hóa vi tài; gia dĩ bính hỏa thấu xuất, hoàn toàn tác vi tài luận, tức sử bất thấu
bính nhi thấu mậu thổ, diệc tác tài vượng sanh quan luận. Cái dần ngọ tuất tam hiệp biến
hóa tại tiền, bất tác thương quan kiến quan luận dã. Ất sanh dần nguyệt, nguyệt kiếp bỉnh
lệnh, hội ngọ hội tuất, tắc kiếp hóa vi thực thương, thấu mậu tắc vi thực thương sanh tài,
bất tác tỉ kiếp tranh tài luận. Thử nhị giả nhân hội hiệp nhi biến hóa giả. Nhân biến hóa
nhi kị hóa vi hỉ, vi biến chi thiện giả.
Từ chú: Tân sanh tháng Dần, nguyệt lệnh Chánh tài nắm lệnh, thấu Bính tất lấy Tài sanh
Quan vượng làm dụng, không thể chuyên lấy Tài mà luận. Nhâm sanh tháng Tuất, nguyệt
lệnh Thất sát nắm lệnh, thấu Tân tất Tân kim dư khí tác dụng, Sát Ấn tương sanh, không
thể chuyên lấy Sát mà luận. 2 ví dụ đó lấy thấu ra mà biến hóa ra vậy. Quý sanh tháng
Dần, nguyệt lệnh Thương quan nắm lệnh, tàng Giáp thấu Bính, hội Ngọ hội Tuất, tất Dần
Ngọ Tuất tam hợp, Thương hóa ra Tài; thêm Bính hỏa thấu ra, hoàn toàn lấy Tài mà luận,
tức dùng như không thấu Bính mà thấu Mậu thổ, thì cũng lấy Tài vượng sanh Quan mà
luận. Thế nên trước tiên lấy Dần Ngọ Tuất tam hợp biến hóa, không luận là Thương quan
gặp Quan vậy. Ất sanh tháng Dần, tháng Kiếp nắm lệnh, hội Ngọ hội Tuất, tất Kiếp hóa
ra Thực thương, thấu Mậu tất Thực thương sanh Tài, không thể lấy Tỷ kiếp tranh Tài mà
luận. Đó là lấy hội hợp mà biến hóa vậy. Nhờ biến hóa mà kị hóa ra hỉ, là khéo biến vậy.
Nguyên văn: Thế nào là biến không khéo? Như Bính sanh tháng Dần, vốn là Ấn thụ, can
không thấu Giáp mà lại hội Ngọ hội Tuất, tất hóa ra Kiếp. Bính sanh tháng Thân, vốn là
Thiên tài, tàng Canh thấu Nhâm, hội Tý hội Thìn, tất hóa ra Sát. Những trụ loại như thế
đều là biến không khéo ra bất thiện vậy.
Từ chú: Bính sanh tháng Dần, Giáp mộc nắm lệnh, vốn là Thiên ấn, can không thấu
Giáp mà thấu Bính, hoặc hội Ngọ hội Tuất, tất tam hợp hỏa cục, Ấn hóa ra Kiếp. Bính
sanh tháng Thân, Canh kim nắm lệnh, vốn là Thiên tài, can không thấu Canh mà thấu
Nhâm, hoặc hội Tý hội Thìn, tất tam hợp hỏa cục, Tài hóa ra Sát. Do biến hóa mà hỉ hóa
ra kị, là biến ra bất thiện. Hỉ kị biến hóa không nhất định, xem thêm như sau:
C.Tài t.Ấn Nhật chủ Sát
Nhâm Đinh Kỷ Ất
Dần Mùi Mão Hợi
Hành vận: Mậu thân / kỷ dậu / canh tuất / tân hợi / nhâm tý / quý sửu
78
Là trụ của Ngũ Đình Phương. Kỷ sanh tháng Mùi, can thấu Đinh hỏa, hỏa thổ đang
vượng, thế nhưng chi hội Hợi Mão Mùi mộc cục, can thấu Nhâm thủy, Đinh hợp Nhâm
hóa mộc, thêm chi năm Dần, giờ thấu Ất trợ giúp thêm, Đinh Mùi 2 chữ đều hóa ra mộc,
Kỷ thổ không khỏi tòng Sát. Tứ trụ không kim, hội cục thuần túy, tòng Sát cách thành
vậy.
Hành vận: Quý tị / giáp ngọ / ất mùi / bính thân / đinh dậu / mậu tuất
Là trụ của Vương Khắc Mẫn. Nhâm sanh tháng 3, vốn là mộ địa, Mậu thổ Thất sát nắm
lệnh, nhưng trong Thìn không thấu Mậu mà thấu ra Nhâm Ất, Thân Tý Thìn tam hợp
thủy cục, tất thổ vượng biến thành thủy vượng, mộc mùa xuân còn dư khí, tiết bớt thủy
vượng, Bính hỏa lại đắc lộc ở Tị, biến ra Thương quan sanh Tài cách.
Kiếp C.Tài Nhật chủ Kiếp
Ất Kỷ Giáp Ất
Hợi Mão Thân Hợi
Hành vận: Mậu dần, đinh sửu, bính tý, ất hợi, giáp tuất, quý dậu
Là trụ của Hồ bắc đô đốc Tiêu Diệu Nam. Nguyệt lệnh dương nhận, gặp được Thân kim
chế, Sát Nhận cách thành vậy. Canh kim trong thân, gặp ám hợp với Ất mộc trong Mão,
khí hiệp tình hòa, chính gọi là "Giáp lấy Ất muội thê Canh, tưởng cát hóa hung" vậy.
Dương nhận hợp Sát, Sát chẳng khắc thân, đến vận Giáp làm quan phủ 2 hồ; vận Tuất
sanh kim mà hợp mất Mão, cách cục phá hết, thất lộc.
Kiếp C.Tài Nhật chủ T.Tài
79
Quý Đinh Nhâm Bính
Dậu Tị Ngọ Ngọ
Hành vận: Bính thìn / ất mão / giáp dần / quý sửu / nhâm tý / tân hợi
Là trụ của Tùng hỗ hộ quân sứ Hà Phong Tòng. Nguyệt lệnh Tài Sát, nhật nguyên cực
nhược, hay ở chỗ Tị Dậu hợp lại, Tài hóa ra Ấn, Quý khắc mất Đinh, khiến Đinh chẳng
hợp Nhâm, cũng chẳng thương Ấn, là dùng Kiếp hộ Ấn. Can giờ Bính hỏa thấu ra, Tài
vượng sanh Quan, nhờ có Tài Ấn chẳng hại nhau, toại thành quý cách. Như chỉ được Quý
thủy cứu ứng, mà không gặp được Tị Dậu biến hóa, cũng không thành nổi vậy.
Nguyên văn: Cũng có khi biến hoá mà không làm mất cách cục vậy. Như Tân sanh tháng
Dần, thấu Bính hóa Quan, như lại thấu Giáp, trở thành cách Chánh tài, kiêm thêm cách
Chánh quan vậy. Ất sanh tháng Thân, thấu Nhâm hóa Ấn, như lại thấu Mậu, tất Tài sanh
Quan, Ấn gặp phải Tài thì thoái vị, tuy thông nguyệt lệnh, cách trở thành Thương quan,
rất kị gặp Mậu quan. Bính sanh tháng Dần, hội Ngọ Tuất là Kiếp, như lại thấu hoặc
Giáp, hoặc Nhâm, Ấn cách bị phạm nhưng không phá. Bính sanh tháng Thân, gặp Nhâm
hóa ra Sát, như lại thấu thêm Mậu, tất Thực thần có thể chế Sát sanh Tài, Tài cách bị
phạm, nhưng phú quý chẳng bị mất. Đại loại như vậy nhiều lắm, đều là biến hoá mà
không làm mất cách cục sẳn có.
Từ chú: Tân sanh tháng Dần, Giáp mộc Chánh tài nắm lệnh, Giáp Bính đều thấu, tất
thành ra cục Tài vượng sanh Quan. Kiêm cách thì dùng kiêm là dụng, không phải là dùng
cả 2 cách.
Ất sanh tháng Thân, nguyệt lệnh Chánh quan, thấu Nhâm vốn là có thể bỏ Quan dùng
Ấn, gặp Mậu Tài đều thấu, tất Tài sanh Quan và phá Ấn, nên xét kỹ khí của Ấn Tài
Quan. Giáp mộc trong Dần đang vượng, nên Bính Mậu có khí, Canh kim trong Thân
đang vượng, Nhâm Mậu có khí, trước tiên dùng đang vượng, sau mới tới đắc khí, thứ tự
nhất định là vậy. Khí đang vượng như thấu xuất ra, tất khí thứ yếu phải thoái nhượng,
hoặc lấy sanh trợ thần đương vượng làm dụng, lý nhất định là vậy.
Quý sanh tháng Dần, Thương quan nắm lệnh, Giáp Bính đều thấu, tất trước lấy tiên Giáp
sau mới tới Bính, nhưng vì Thương quan sanh Tài, nên kị gặp Quan tinh hĩ.
Bính sanh tháng Dần, Ấn thụ nắm lệnh, chi hội Ngọ Tuất, tất hóa ra Kiếp. Thấu Giáp tất
Giáp Ấn đang quyền, Ấn cách bất biến; thấu Nhâm tất Ấn được Sát sanh, Kiếp bị Sát chế,
nên Ấn cách lại cũng bất biến.
Bính sanh tháng Thân, Thiên tài nắm lệnh, thấu Nhâm tất thủy thông nguồn nên hóa Sát,
như lại thấu Mậu, tất Tài được Thực sanh, Sát bị Thực chế, nên Tài cách cũng bất biến.
Đó là ví dụ biến mà bất biến vậy.
Nguyên văn: Nói bát tự trừ phi dụng thần đã lập, dụng thần không biến hóa thì chẳng
linh, người khéo xem mệnh nên để ý.
Từ chú: Coi dụng thần mà không xét lẽ biến hóa ấy, tất không thể xác định được dụng
thần, nên xét cho rõ.
80
Tạm diễn dịch: Biến khéo thì cách trở thành rất tốt; biến không khéo thì cách tan nát, thế
nào là biến khéo? Như Tân sanh tháng Dần, gặp Bính thì Tài hóa ra Quan; Nhâm sanh
tháng Tuất gặp Tân thì Sát hóa ra Ấn. Quý sanh tháng Dần, không thể chuyên lấy Sát mà
luận. Tứ trụ 2 thần thấu mà sinh ra biến hóa. Quý sinh tháng Dần, nguyệt lệnh Thương
quan nắm lệnh, Giáp tàng thấu Bính, hội Ngọ Tuất, tất Dần Ngọ Tuất tam hợp, Thương
hóa ra Tài; thêm nữa Bính hỏa thấu xuất, hoàn toàn lấy Tài luận, cho dù Bính hỏa không
thấu mà thấu Mậu thổ, cũng luận Tài vượng sinh Quan. Lấy Dần Ngọ Tuất tam hợp biến
hóa trước tiên, mà không luận Thương quan kiến Quan vậy. Ất sinh tháng Dần, nguyệt
Kiếp nắm lệnh, hội Ngọ Tuất, tất Kiếp hóa thành Thực thương, thấu Mậu tất là Thực
thương sinh Tài, không lấy Tỷ kiếp tranh Tài luận. Tứ trụ nhân hội hợp mà biến hóa,
nhân biến hóa mà kỵ biến thành hỷ, là biến thành thiện thần vậy.
Chương 11 - Luận dụng thần thuần tạp

Chương 11. Luận dụng thần thuần tạp
Nguyên văn: Dụng thần đã có biến hóa, tất trong biến hóa, có chia ra thuần, tạp. Thuần
thì cát, tạp thì hung.
Từ chú: Dụng thần thuần tất khí thế thuần nhất, nên dễ phát huy có thể lực; dụng thần
tạp tất vướng mắc trăm mối, nên có thể lực khó hiển. "Tích thiên tủy" có viết: "nhất thanh
đáo để hiển tinh thần, quản lấy bình sanh phú quý chân, trừng trọc cầu thanh thanh đắc
tịnh, giờ lai hàn cốc cũng hồi xuân ", tức nói về thuần tạp vậy (Xem thêm "tích thiên tủy
chinh nghĩa" tiết ví dụ thanh trọc).
Nguyên văn: Thuần là sao? Là hỗ dụng mà cả 2 đều tương đắc. Như Tân sanh tháng
Dần, Giáp Bính đều thấu, Tài và Quan cả 2 tương sanh, tương đắc vậy. Mậu sanh tháng
Thân, Canh Nhâm đều thấu, Tài và Thực cả 2 tương sanh, tương đắc vậy. Quý sanh
tháng Mùi, Ất Kỷ đều thấu, Sát và Thực tương khắc, tương khắc nhưng lại hợp nhau, nên
cả 2 cũng tương đắc vậy. Các loại như thế, đều là dụng thần thuần vậy.
Từ chú: Tài Quan Thực Ấn, giúp nhiều hỗ dụng, tất rất cần hợp với nhật nguyên, không
nên tương hại. Như Tân sanh tháng Dần, tất Tân kim nên gặp thông căn hay lộc, rất cần
gặp Quan vượng, thì Quan được Tài sanh. Mậu sanh tháng Thân, Thân nên gặp nhiều trợ
giúp, rất cần tiết tú, thì Tài Thực tương sanh, đều là gặp hợp mà tương đắc vậy. Quý sanh
tháng Mùi, Ất Kỷ đều thấu, rất cần thân cường, để lấy Thực chế Sát tương xứng nhau.
Tóm lại cốt yếu ở hợp, tất tương đắc mà lại thêm đẹp, tức nếu không được cùng xuất ra
từ nguyệt lệnh, thì cũng nên được thấu ra từ chi năm, ngày, giờ vậy. Cũng là lấy tương
đắc làm tốt đẹp.
Nguyên văn: Tạp là sao? Là hỗ dụng nhưng cả 2 không cùng chung mưu vậy. Như Nhâm
sanh tháng Mùi, Ất Kỷ đều thấu, Quan với Thương tương khắc, cả 2 không cùng chung
mưu vậy. Giáp ở tháng Thìn, Mậu Nhâm đều thấu, Ấn với Tài tương khắc, cũng là cả 2
không cùng chung mưu vậy. Các loại như thế, đều là dụng thần tạp vậy.
Từ chú: Quan với Thương không thể dùng cả 2, Tài và Ấn không thể dùng cả 2, thường
là vậy (trừ 1 số ngoại lệ). Nhâm sanh tháng Mùi, tháng lệnh thấu Kỷ thổ Quan tinh mà
tàng Ất, tất Ất mộc không có lực thương nổi Quan. Giáp sanh tháng Thìn, tháng lệnh
thấu Nhâm thủy Ấn thụ mà tàng Mậu, tất Thìn thổ cũng không phá nổi Ấn. Như đều thấu
ra tất hiềm hĩ. Như ngôi vị không tương hại, hoặc can đầu riêng có chế hợp, có thể cứu
ứng. Bằng như không có ứng cứu, không luận là tốt được.
81
Quan Kiêu Nhật chủ Kiếp
Giáp Đinh Kỉ Mậu
Tí Mão Hợi Thìn
Hành vận: Mậu tuất / đinh dậu / bính thân / ất mùi / giáp ngọ / quý tị
Như trụ của Dương Tăng Tân. Hợi Mão hội hợp, năm thấu Quan tinh, hay ở chỗ Tý thủy
Tài tinh sanh Quan, Quan sanh Ấn, rồi Ấn lại sanh thân, Tài Quan Ấn được thuần mà
chẳng tạp vậy. Tiếc là trụ giờ thiếu 1 điểm kim, đến mình là hết, không khỏi con cháu
khó khăn.
Quan Kiêu Nhật chủ C.Tài
Quí Giáp Bính Tân
Mùi Tí Tuất Mão
Hành vận: Quý hợi / nhâm tuất / tân dậu / canh thân / kỷ mùi / mậu ngọ
Là trụ của Lương Hồng Chí vậy. Nguyệt lệnh Quan tinh thấu ra, nhưng nguyệt lệnh Tý
thủy, bị Tuất Mùi bao vây, nhưng Quý Mùi lại là Quan đóng ở thương địa, Bính Tân
tương hợp, nhật nguyên tình hướng Tài mà chẳng hướng Quan, cả hai đều không cùng
mưu, tựa hồ Giáp tạp. Nhưng xét kỹ, Bính hỏa hợp Tân, khiến Tài không thương Ấn, Ấn
chế Thương giữ lại Quan, trong trọc có thanh, vì thế mà quý vậy. Chuyển ngược thành
ứng cứu, xét kỹ mới thấy.
Nguyên văn: Cái lý thuần tạp, không ngoài biến hóa, không nên sơ xuất, lý ấy rất rõ,
người học mệnh không thể không biết.
Từ chú: Phép biến hóa chi, không ngoài ngũ hợp, tam hợp, lục hợp cùng sanh khắc chế
hóa. Phàm bát tự đều thế, dụng thần đã chẳng thuần thì, ít bậc tất tạp ít, nhiều thứ tất tạp
nhiều, những ví dụ trên còn chưa đầy đủ, xem nhiều bát tự tự khắc hiểu rõ.
Chương 12 - Luận dụng thần cách cục cao đê

Chương 12, Luận dụng thần cách cục cao đê (P.1)
Nguyên văn: Bát tự đã có dụng thần, tất có cách cục, có cách cục tất có chia cao thấp,
tài quan ấn thực sát thương kiếp nhận, cách nào chẳng quý? cách nào chẳng tiện? bởi
82
cực quý cho tới cực tiện, vạn người mới có 1, thiên biến vạn hóa, sao kể hết được? nhưng
cái lý đại cương, nói gọn lại cũng chỉ ở có tình hay vô tình, có lực hay không có lực.
Từ chú: Cao thấp khác biệt, theo đại thể mà nói, tức coi ở thành bại ứng cứu với dụng
thần thuần hay tạp; như luận kỹ, tất can chi tàng thấu, thứ tự phối hợp vị trí, hỉ kị gian
thần với nhật nguyên xa cách hay kề cận, hoặc hỉ dụng với nhật nguyên là tiến khí hay
thối khí, đều do đó phân ra cách cục cao thấp. Các bát tự có tình vô tình, có lực không có
lực khác nhau, nên các mệnh cũng khác nhau. Học giả nhờ xem nhiều bát tự, tinh thần
sáng suốt, tự nhiên hội ngộ, không văn tự nào nói rõ được.
Thí dụ như sau:
Tỉ Sát Nhật chủ Sát
Mậu Giáp Mậu Giáp
Tí Dần Ngọ Dần
Kiếp Kiêu Nhật chủ Sát
Kỉ Bính Mậu Giáp
Hợi Dần Tí Dần
Hai trụ trên cùng là Sát trọng dùng Ấn.

Trụ trên nhật nguyên đóng ở Ngọ, 2 Dần củng Giáp (củng lộc), Tài ở chi năm, Sát sanh
Ấn, Ấn đóng ở dưới, kề cận có lực, 2 Sát giúp 2 bên, tương sanh có tình.
Trụ dưới cũng dùng ấn, ấn phục thấu can, chỉ vì nhật nguyên tọa tài, kị thần kề cận. 2 tạo
cùng là quý cách, cùng là tài sát ấn tương sanh, nhưng mà trụ dưới không bằng được trụ
trên, như thế là cùng 1 cách cục mà cũng chia ra cao thấp vậy.
Nguyên văn: Như Chánh quan bội Ấn, chẳng may thấu Tài, như tứ trụ thêm Thương,
không còn bội Ấn nữa. Nên Giáp thấu Dậu Quan, thấu Đinh hợp Nhâm, là hợp Thương
giữ lại Quan, toại thành quý cách, ấy là có tình. Tài kị Tỷ kiếp, cùng Sát tác hợp, Kiếp
trở thành dụng. Nên Giáp sanh tháng Thìn, thấu Mậu thành cách, gặp Ất là Kiếp, gặp
Canh là Sát, cả hai tương hợp, thảy đều đắc dụng, toại thành quý cách, cũng là có tình
vậy.
83
Từ chú: Thân nhược dùng Quan, nên nhờ Ấn hóa; thân cường dùng Quan, nên lấy Tài
sanh. Vì vậy Quan Ấn cách không huy hoàng bằng Tài Quan cách vậy. Như tứ trụ có
Thương, nhật nguyên đã bị Quan khắc chế, lại bị Thương tiết nhược, tuy dùng Tài có thể
hóa Thương, nhưng thân nhược không gánh nổi Tài sẽ nguy, chẳng bằng lấy bội Ấn có
thể chế Thương hộ Quan, tư sanh nhật nguyên, một Ấn mà tới 3 công dụng. Giáp thấu
Dậu Quan là như, Giáp sanh tháng Dậu, tháng thấu ra Tân kim Quan tinh, gặp Đinh hỏa
tất Quan tinh bị thương, có Nhâm hợp Đinh, không chỉ hợp mất Thương quan, mà Đinh
Nhâm hóa mộc, lại giúp nhật nguyên, hóa kị ra hỉ, thế là có tình vậy. Tài cách kị Tỷ kiếp
tranh Tài, như thấu Sát tất Tài dua theo Sát, cũng do thế mà phạm cấm kị của cách, thế
nhưng Kiếp Sát gồm thấu mà lại hợp nhau, cả 2 đều trở thành đắc dụng. Ấy là vì Sát có
thể chế Kiếp, khiến Kiếp không tranh Tài, Kiếp có thể hợp Sát, lại khiến Sát chẳng công
thân nữa. Như Giáp sanh tháng Thìn như thấu Mậu, thành Thiên tài cách, Ất Canh đều
thấu, hai bên khiên chế nhau, Tài cách nhờ vậy không bị phá (xem tiết luận Tài cách Tài
đới Thất sát). Lấy kị chế kị, có tình nên quý vậy.
Nguyên văn: Thân cường Sát lộ mà thực thần lại vượng, như Ất sanh tháng Dậu, Tân
kim thấu, Đinh hỏa cương, thu mộc thịnh, cả 3 đều đủ mạnh, quý cực đẳng, là ở có lực
vậy.
Quan cường Tài thấu, thân gặp lộc nhận, như Bính sanh tháng Tý, Quý thủy thấu, Canh
kim lộ, như tọa Dần Ngọ, cả 3 cùng mạnh, toại thành đại quý, cũng ở có lực vậy.
Từ chú: Dùng Quan hay Sát có khác biệt. Thân cường Sát vượng nên có Thực chế, thân
cường Quan vượng hỉ Tài sanh. Ất sanh tháng Dậu, Tân kim thấu ra. Thất sát cách. Ất
mộc mà chi đóng Dần Mão Hợi, thêm can thấu Tỷ kiếp, thì thu mộc thịnh vậy. Đinh hỏa
thấu ra, mộc thịnh tất hỏa cũng có lực. Cả 3 đều mạnh, vận hành đất chế Sát, tất là cực
đẳng quý (xem tiết luận sát). Lấy thân Sát Thực thần đều vượng ngang nhau mà có lực.
Ví dụ như sau:
Trụ Diêm Tích San
Kiêu Sát Nhật chủ Thực
Quí Tân Ất Đinh
Mùi Dậu Dậu Hợi
Trụ Thương Chấn
84
Tí Dậu Mùi Tí
Trụ Lục Vinh Đình
Ngọ dậu Mão Tuất
Cả 3 trụ đều là Tân kim thấu, Đinh hỏa cương, thu mộc thịnh vậy. Nhưng nên chú ý, Tân
kim tất nên thấu ra, như có lực mới thành quý cách. Ất là nhu mộc, không sợ Sát vượng,
Sát thấu ra mới quý, thêm Bính Đinh cùng thấu ra là đẹp.
Như Hứa Thế Anh:
Kiêu Sát Nhật chủ Sát
Quý Tân Ất Tân
Dậu Dậu Sửu Tị
Ất mộc quá nhược, tuy thấu Ấn thông căn, không thể luận theo, Bính hỏa trong Tị cứu
hiềm thu mộc không thịnh, lại vướng phải tam hợp, không lực chế Sát. Tuy cùng là quý
cách, nhưng so 3 trụ trên, có phân ra cao thấp. Như Đinh hỏa yếu thấu ra, mà Tân kim
chẳng thấu, tất chế Sát thái quá, thành người ngu hèn vậy. Thu mộc mới luận thế.
Thực T.Tài Nhật chủ Kiêu
Đinh Kỉ Ất Quí
85
Mùi Dậu Hợi Mùi
Trụ này Đinh hỏa thấu, thu mộc thịnh, mà Tân kim không thấu. Chẳng thành cách.
Thương Sát Nhật chủ Tỉ
Bính Tân Ất Ất
Tí Sửu Tị Dậu
Trụ này Tân kim Bính hỏa đều thấu, chỉ vì đông mộc không phải thu mộc, chẳng luận
thế.
Bính sanh tháng Tý gặp Quý thủy thấu, là Chánh quan cách. Chi đóng ở Dần Ngọ là lộc
nhận, Bính hỏa thân vượng. Canh kim lộ tất Quan được Tài sanh, Quan có Tài dẫn, Quan
lấy Tài làm gốc. Vận hành Tài hương, tất nhiên đại quý, bởi nhật nguyên với Tài Quan
đều có lực vậy. Ví dụ như sau:
C.Tài T.Tài Nhật chủ Quan
Tân Canh Bính Quí
Dậu Tí Dần Tị
Hành vận: Kỷ hợi / mậu tuất / đinh dậu / bính thân / ất mùi / giáp ngọ
Trụ này Quý thủy thấu Canh kim lộ. Hay ở chỗ ngày tọa trường sanh, giờ gặp quy lộc,
thân vượng gánh nổi Tài Quan, mà Tài sanh nên Quan vượng vậy. Trụ này trích từ "Tích
thiên tủy chinh nghĩa ".
Kỉ Bính Bính Bính
86
Mão Tí Dần Thân
Hành vận: Ất hợi / giáp tuất / quý dậu / nhâm thân / tân mùi / canh ngọ / kỷ tị
Là trụ của Hồ Hán Dân. Tiếc Quý thủy không thấu, Canh kim chẳng lộ, mà Thân xung
Dần, thương gốc của Bính hỏa, tuy hoài bảo mê bang, danh cao thiên hạ, mà dụng thần
không hiện, phụ trợ không có lực, chủ trì trong ương, mưa dầm xanh cỏ, chỉ còn đợi tuế
vận phù trợ vậy. Quan gặp Tài Ấn, không bị hình xung, Quan cách thành, xung Quan tất
là phá cách. Trụ này Tài Ấn xung nhau, tuy không phá cách, mà khiến phụ tá chịu tổn
thất.
Nguyên văn:Lại có khi có tình mà kiêm có lực, có lực mà kiêm có tình vậy. Như Giáp
dùng Dậu Quan, Nhâm hợp Đinh làm thanh Quan, như Nhâm thủy căn thâm, là có tình
mà kiêm có lực vậy. Ất dùng Dậu Sát, Tân gặp Đinh chế, mà Tân có lộc tức Đinh trường
sanh, cùng gốc ở nguyệt lệnh, là có lực mà kiêm có tình vậy. Cách đẹp đến thế là cùng.
Từ chú: Có tình có lực, trước chia sơ ra, kiêm gồm, thay đổi mà tốt đẹp. Như cách
Chánh quan bội Ấn, Giáp dùng Dậu Quan, Nhâm hợp Đinh hóa Thương hộ Quan là có
tình, Nhâm thủy thông căn thân Hợi là có lực. Cách Thực thần chế Sát, Tân kim thấu ra,
thông căn nguyệt lệnh, là Sát có lực, mà được lợi ở chỗ kị thần không có lực. Như Giáp
dùng Dậu Quan, Nhâm là hỉ thần, Đinh là kị thần, nên lấy Nhâm thông căn là tốt đẹp.
Như Đinh hỏa thông căn, tất hợp mà chẳng mất, là bệnh chẳng yên, trở thành vô tình. Ất
dùng Dậu Sát, thấu Đinh hỏa chế Sát là hỉ thần, gặp Nhâm hợp Đinh là kị thần, như
Nhâm thông căn, tất Ấn thâm đoạt Thực, rất là phá cách. Nên trong có tình có lực, trước
nên xét kỹ là hỉ hay kị vậy.
Nguyên văn: Như Giáp dùng Dậu Quan, thấu Đinh gặp Quý, Quý khắc chẳng may Nhâm
hợp, có tình chẳng bằng vô tình vậy. Ất gặp Dậu gặp Sát, thấu Đinh chế, như Sát cường
mà Đinh yếu nhược, hoặc Đinh vượng mà Sát chẳng ngang, hay Tân Đinh đều vượng mà
Ất căn chẳng sâu, tưởng có lực mà hoàn toàn không có lực, cách tuy cao mà xếp thứ thôi.
Từ chú: Như ở trên Giáp dùng Dậu Quan, thấu Đinh là Thương, Nhâm Quý tuy cùng là
khử Thương hộ Quan, mà Quý không bằng Nhâm. Vì Nhâm hợp mất cái hình, thêm hóa
mộc giúp ích thân, dùng quý khắc chẳng qua khử Thương để thân cường, không bằng hóa
kị ra hỉ ấy mới là tình. Ất gặp Dậu Sát, lấy thân cường Thực Sát đều vượng là hợp cách,
như cao thấp 1 chút, thì không toàn mỹ, tất nên đợi tuế vận bù chỗ thiếu, thì mới phát đạt.
Như Sát cường Đinh nhược, nên hành vận Thực thương chế Sát; Đinh vượng Sát nhược,
nên hành vận Sát vượng; Tân Đinh đều vượng mà thân nhược, tất nên hành vận lộc
vượng. Chẳng gặp được vận tốt, phải chịu thua kém, vì thế là cách thứ cao vậy. Thí dụ
như trên đã nói tiết thân cường Sát vượng, dẫn ra Diêm, Thương, Lục, 3 trụ, Bính hỏa
Thương quan chế Sát, không bằng Đinh hỏa Thực thần chế Sát là có lực là sao? Bính hỏa
gặp Tân phản pháo, lực không hiển hiện. Nên trụ của Thương và Lục đều không bằng
Diêm vậy.
Nguyên văn: Đến như Ấn dùng Thất sát, vốn là quý cách, nhưng thân cường Ấn vượng,
thấu Sát là cô bần, thân vượng chẳng cần Ấn sanh, Ấn vượng còn thêm Sát trợ? đã thiên
lệch lại thêm thiên lệch, ấy là vô tình vậy. Thương quan bội Ấn, vốn là đẹp quý, nhưng
thân chủ quá vượng mà Thương quan quá kém, Ấn lại quá nặng, chẳng quý chẳng đẹp,
87
trợ thân tất thân cường, chế Thương tất Thương kém, thế thì làm sao dùng trọng Ấn
được? Như thế cũng là vô tình vậy. Lại như Sát cường Thực vượng mà thân không có
căn, thân cường Tỷ trọng mà Tài không có khí, hoặc yểu hoặc bần, là do không có lực
vậy. Đều là cách thấp mà không có dụng vậy.
Từ chú: Dụng thần phối hợp giúp đỡ, cốt yếu toàn ở hợp với ngày chủ hay không. Nên
nếu dùng hợp, tất Thương quan có thể gặp Quan; không hợp là dụng, tất Tài Quan đều là
vật hại thân. Như Ấn dùng Thất sát, vốn lấy Ấn hóa Sát sanh thân làm dụng, như thân
cường Ấn vượng, Sát Ấn đều mất tác dụng, vì quá vượng không có chỗ tiết, trở ngược lại
thành hại ngày chủ, ấy là đã thiên lệch lại thêm thiên lệch.
Thương quan mà dùng bội Ấn, tất do thân nhược Thương vượng, nên lấy Ấn tư thân chế
Thương để mà được trong hòa, như thân với Thương quan đều vượng, tất yếu không lấy
bội Ấn vậy. Như đã thế mà lại thêm Ấn trọng, Thương quan bị khắc tận, Ấn là phá cách
nên là kị thần hĩ. Sát cường Ấn vượng tất thân nên cường, mới có thể chế Sát làm quyền,
như thân không có căn, tất tiết chồng thêm, làm sao chịu nổi?
Thân cường Tỷ trọng, mà dùng Tài tất nên có Thực thương để hóa, hoặc có Quan sát chế
Tỷ kiếp để hộ Tài, như Tài phò lộ không có căn, tất bị tỉ kiếp tranh đoạt hết sạch. Thế là
chỉ vượng mỗi thân mình, vợ con tiền bạc, chẳng có 1 phân, ấy là bần yểu không nghi
ngờ gì nữa.
Nguyên văn: Thế giờ trong nguyên nhân cao thấp, biến hóa rất tinh là, hoặc 1 chữ mà có
lực mạnh ngàn quân, hoặc nửa chữ mà toàn cục đẹp đẽ bị bại, tùy giờ xem xét lý, lấy cái
khó mà bàn nghị, riêng về đại lược là thế.
Từ chú: Cách cục biến hóa, không thể nói hết, thí dụ như:
Tỉ Thương Nhật chủ Kiêu
Mậu Tân Mậu Bính
Tuất Dậu Tuất Thìn
Hành vận: Nhâm tuất / quý hợi / giáp tý / ất sửu / bính dần / đinh mão
Tân kim Thương quan làm dụng, Bính hợp Tân kim bị vướng buộc là bệnh.
Kiêu Thương Nhật chủ Sát
Bính Tân Mậu Giáp
Ngọ Mão Dần Dần
88
Hành vận: Nhâm thìn / quý tị / giáp ngọ / ất mùi / bính thân / đinh dậu
Bính hỏa hóa Sát làm dụng, Tân kim hợp Bính bị vướng buộc là bệnh.
2 trụ cùng lấy hợp làm bệnh. Trụ trên Bính Tân hợp cách ngôi, nên lực khiên chế bạc
nhược, trụ dưới Bính Tân kề cận mà Tân ở tháng can, lực khiên chế quá mạnh; trụ trên
Bính hỏa sanh Mậu nên Mậu tiết tú, trụ dưới Bính hỏa nên khắc mất Tân kim, mới có thể
hóa Sát sanh thân. Cách cục cao thấp, vì thế dứt mà chưa hết, vì trong biến hóa, đã tinh là
lại tinh là, học giả thần minh lấy.
Chương 13 - Luận dụng thần thành - bại, bại - thành

Chương 13 - Luận dụng thần thành - bại, bại - thành
Nguyên văn: Trong bát tự biến hóa bất nhất, mới phân thành bại; Mà trong thành bại,
lại biến hóa bất trắc, có khi nhân thành đắc bại, có khi nhân bại đắc thành.
Từ chú: Bát tự trong thành có bại, tất là đới kị, kị hóa ra hỉ, tất nhân bại mà đắc thành hĩ.
Trong bại có thành toàn bằng cứu ứng, cứu ứng hóa ra kị, tất nhân thành mà đắc bại hĩ.
Biến hóa khởi ở hội hợp, nên xem kỹ hội hợp có cải dịch khí chất lúc đầu không, kế đến
là coi cốt yếu có hợp nhật nguyên không, thì mới có thể phán là thành hay bại.
Nguyên văn: Thế nên hóa Thương là Tài, cách thành vậy, nhưng Tân sanh tháng Hợi,
thấu Đinh là dụng, Mão Mùi hội Tài, vì thế theo Sát, nhân thành mà bị bại hĩ. Ấn dụng
Thất sát, cách thành vậy, nhưng Quý sanh tháng Thân, thu kim trùng trùng, lấy Tài để
tổn cái thái quá, gặp Sát tất Sát Ấn là kị của Tài, nhân thành mà bị bại hĩ. Các loại như
thế, không thể thắng sổ, đều là ví dụ nhân thành mà bị bại vậy.
Từ chú: Hóa Thương ra Tài là, như tháng là Thương quan, nhân hội hợp mà hóa Thương
ra Tài, cách nhân đó mà thành; nhưng như Tân sanh tháng Hợi tháng, thấu Đinh, vốn là
kim thủy Thương quan mừng gặp Quan sát vậy, chi gặp phải Mão Mùi hội Tài, tất biến ra
thành cục Tài a dua theo Sát vậy. Ấn dùng Thất sát là, thân nhược, dùng Ấn để hóa Sát,
gặp Tài tất phá Ấn a dua theo Sát, vốn là kị. Như Quý sanh tháng tháng Thân, thu kim
trùng trùng, gặp được Tài tất lấy Tài tổn Ấn là dụng, bớt cái thái quá, như gặp thêm Sát
tất Tài bỏ theo sanh Sát, Sát sanh vượng Ấn, tức là nhân thành mà bị bại. Thế nên xem kỷ
vị trí thế nào, không thể cứ theo quy lệ, tùy bộ hoán hình, thế mới có thể loại suy.
Nguyên văn: Quan Ấn gặp Thương, cách bại vậy, nhưng Tân sanh tháng Mậu Tuất, năm
Bính giờ Nhâm, Nhâm không thể vượt qua Mậu đi khắc Bính, mà có thể phản trở lại tiết
thân cho đẹp, ấy là nhân bại đắc thành hĩ. Sát Nhận gặp Thực, cách bại vậy, nhưng Canh
sanh tháng dậu, năm Bính tháng Đinh, trên can giờ gặp Nhâm, tất Thực thần hợp Quan
lưu Sát, nên Quan sát không tạp, Sát Nhận cục thanh, là nhân bại đắc thành hĩ. Các loại
như thế, cũng không thể thắng sổ, đều là ví dụ nhân bại đắc thành vậy.
Từ chú: Quan Ấn cách lấy Quan sanh Ấn làm dụng, gặp Thương quan tất phá cách,
nhưng Tân sanh tháng Mậu, năm Bính giờ Nhâm, tất can năm Bính hỏa, sanh can tháng
Mậu thổ là Ấn, Ấn sanh nhật nguyên, nhật nguyên tiết tú ở Nhâm, thiên can một mạch
tương sanh; Nhâm Bính cách nhau bởi Mậu thổ, Nhâm không khắc Bính hỏa, Mậu không
khắc Nhâm thủy, Bính hỏa cũng không thể vượt Mậu mà đi hợp Tân kim, vì có tương
sanh tiết tú làm đẹp, nên phản ngược lai nhờ Thương quan kị thần mà thành cách hĩ. Sát
Nhận cách lấy Sát chế Nhận làm dụng, gặp Thực thần chế Sát tất phá cách, nhưng Canh
sanh tháng Dậu, năm Bính tháng Đinh, trên can giờ gặp Nhâm, tất Nhâm thủy Thực thần,
89
hợp Quan mà không chế Sát, Sát Nhận cục thanh, nên phản ngược lại nhờ thực thần kị
thần mà thành cách hĩ. Ấy là ví dụ nhân bại đắc thành.
Nguyên văn: Cái cách kì kì quái quái ấy, biến ấu không có cùng, duy lấy lý mà cân nhắc,
tùy ở rõ lý, nhân giờ vận hóa, do những kì quái ấy, tự chỉ có 1 loại rất đáng bất luận
không đổi. Xem mệnh không có huyễn thì không có chủ, chấp thì không hóa vậy.
Từ chú: Nhân thành mà bại, nhân bại đắc thành, quy lệ bất nhất, xin dẫn 2 trụ làm chứng
như:
T.Tài Kiếp Nhật chủ Kiêu
Quí Mậu Kỉ Đinh
Sửu Ngọ Tị Mão
Hành vận: Đinh tị / bính thìn / ất mão / giáp dần / quý sửu / nhâm tí
Trụ của Nam thông Trương Quý Trực. Hỏa viêm thổ táo, nhờ Quý thủy tư nhuận, Mậu
Quý hợp nhất, mất Tài là bại; nhưng nhân Mậu Quý hợp hóa, cách thành chuyên vượng,
thế là nhân bại đắc thành vậy.
T.Tài Sát Nhật chủ Kiêu
Bính Mậu Nhâm Canh
Tí Tuất Tí Tí
Hành vận: Kỷ hợi / canh tý / tân sửu / nhâm dần / quý mão / giáp thìn
Nguyệt lệnh Thất sát, địa chi Dương nhận, Sát Nhận cách thành vậy. Vì can thấu Canh,
nên Thiên ấn hóa Sát, hóa Sát vốn là mỹ sự, nhưng vì Sát Nhận cách, cốt yếu lấy Thất sát
ức chế Nhận, tất thiên Ấn là phá cách, nhân thành mà bị bại hĩ.
Chương 14 - Luận dụng thần phối khí hậu đắc thất

Chương 14 - Luận dụng thần phối khí hậu đắc thất (P.1)
Nguyên văn: Luận mệnh duy lấy nguyệt lệnh dụng thần làm chủ, nhưng cũng nên xem
phối khí hậu thế nào. Như anh hùng hào kiệt, sanh gặp giờ, tự nhiên việc 1/2 mà công
nhiều lần; nghịch giờ, tuy có kì tài, không dễ thành công.
90
Từ chú: Dụng thần nên được giờ thừa khí, thí dụ như áo thun mùa hạ áo lông cừu mùa
đông, được giờ tất quý. Nhưng lại có khi dụng thần tuy thừa vượng khí mà chẳng quý là,
tất chịu ảnh hưởng của khí hậu. Nên dùng dụng thần, ngoài phò trợ hay ức chế, tất nên
xem thêm có hợp khí hậu, tức là phép điều hậu vậy.
Nguyên văn: Vì thế Ấn thụ gặp Quan, là Quan Ấn song toàn, không ai không quý. Nhưng
mộc mùa đông gặp thủy, tuy thấu Quan tinh, cũng khó mà quý, vì đang rét mà thêm nước
đá, nước đá không thể sanh mộc, lý là như thế. Thân Ấn đều vượng, thấu Thực tất quý,
phàm Ấn cách đều thế. Nhưng dùng đông mộc, vốn là tú khí, lấy đông mộc gặp hỏa,
không chỉ có thể tiết thân, mà tức là điều hậu vậy.
Từ chú: Mộc sanh đông lệnh, nguyệt lệnh Ấn thụ, nước đá không thể sanh mộc, thấu
Quan tinh tất kim theo thủy thế, càng thêm rét; thấu Tài tinh tất thủy hàn thổ đóng băng,
không chút sanh cơ, nên Tài Quan đều không có dụng. Hàn mộc hướng dương, duy gặp
Bính Đinh Thực Thương tất quý. Như:
Canh Mậu Giáp Bính
Dần Tí Dần Dần
Tài Quan đều là nhàn thần, không có dụng, trên trụ giờ Bính hỏa thanh thuần, lấy tiết
thân điều hậu làm dụng, vì dụng của đông mộc, càng thêm tú khí. Là trụ của mỗ thượng
thư thời tiền Thanh. Thế nên không chỉ có đông mộc, mà đông thổ cũng nên điều hậu,
nên nói thổ kim Thương quan sanh ở đông lệnh, tất nên bội Ấn vậy.
Như trụ của tiền Thanh bành cương trực Công Ngọc Lân,
Kiêu Thương Nhật chủ C.Tài
Bính Tân Mậu Quí
Tí Sửu Tí Sửu
Quý Tân trong Sửu thấu ra là quý, nhưng mùa đông thổ hàn, không có Bính hỏa sưởi ấm,
tất dụng chẳng hiển. Mừng được trụ năm Bính hỏa, hợp mà không hóa, vận hành nam
phương, Bính hỏa đắc địa, nên Mậu thổ Tân Quý, đều được hiển dụng, cũng là kíp điều
hòa khí hậu vậy (Trụ trên " mệnh giám " phê rằng, dễ lầm với đảo xung cách, như hiểu
91
thấu; nhờ đó mà hiểu cách cục kì dị xưa nay, phần nhiều như thế. Biết thêm như vậy, đến
cả cái lỗi của mình).
Nguyên văn: Thương quan gặp Quan, như trăm mối họa, duy kim thủy gặp được, trái lại
thành tú khí. Có Quan nào mà không sợ Thương, nhưng điều hậu là cần kíp, phải tạm
dùng vậy. Thương quan đới Sát, tùy giờ có thể dùng, như dùng đông kim, thì đẹp gấp bội.
Từ chú: Ấy là nói kim thủy Thương quan vậy. Nguyệt lệnh Thương quan, vốn lấy Quan
sát làm kị, riêng có kim thủy Thương quan, sanh mùa đông, kim hàn thủy lạnh, lấy hỏa
làm đẹp, chẳng luận Quan sát vậy. Nên có thêm thân Ấn đều vượng, Tài Quan thông căn,
mới thành quý cách. Như :
T.Tài Sát Nhật chủ T.Tài
Giáp Bính Canh Giáp
Thân Tí Thìn Thân
Mộc hỏa không có căn, tuy tiểu phú nhưng mà chẳng quý, tạm không dùng Tài Quan,
thân vượng lấy Thương quan tiết tú làm dụng, riêng Bính hỏa điều hậu, giúp phối hợp
không thể thiếu được, như không có tất là trụ thanh hàn vậy. Có khi tuy được điều hậu
mà thân nhược là như:
T.Tài Thực Nhật chủ T.Tài
Đinh Nhâm Tân Đinh
Tị Tí Tị Dậu
Đinh hỏa tuy thông căn, nhưng nhật nguyên tiết khí quá, nên lấy Dậu kim phò thân là
dụng, cũng là quý cách. Tùy nghi phối trí, đều không nhất định, riêng kim thủy mùa
đông, không thể thiếu hỏa, không định sẳn dụng.
Nguyên văn: Thương quan bội Ấn, tùy giờ có thể dùng, nhưng dùng mộc mùa hạ, thì đẹp
gấp bội, thủy hỏa tương tế vậy
Từ chú: Như thế cũng là có ý điều hậu vậy. Phàm bội Ấn tất nương theo thân nhược,
nhưng mộc hỏa Thương quan, sanh mùa hạ thủy là bội Ấn, nhuận thổ sanh mộc, được
trung hòa là tốt đẹp. Như :
92
T.Tài Kiêu Nhật chủ Thương
Canh Nhâm Giáp Đinh
Thìn Ngọ Thìn Mão
Mộc mùa hạ Đinh hỏa như hoa nở, ngày Thìn giờ Mão, thân không nhược, nên mừng
Nhâm thủy nhuận trạch, thêm được Canh kim sanh Ấn, 2 Thìn tiết cái táo của hỏa, sanh
kim nuôi thủy, phối trí trong hòa, làm thanh Quan sát vậy. Nhưng Giáp Dần tọa lộc (chắc
ngày sinh hoặc năm là Dần), giờ gặp Mão mộc, nên nhật nguyên vượng, không thể bội
Ấn, nên chỉ quý ít, mà chẳng kể đến bội Ấn tuy đẹp, nếu như ngày là kim thủy thì tất đã
mừng gặp hỏa vậy.
Chương 14 - Luận dụng thần phối khí hậu đắc thất (P.2)
Nguyên văn: Thương quan dùng Tài, vốn là quý cách, nhưng dùng thủy mùa đông, tức
khiến cho tiểu phú, như lại nhiều thủy thì không quý, vì nước đá không thể sanh mộc vậy.
Từ chú: Tiếp đoạn trên nói về kim thủy Thương quan. Kim thủy Thương quan, lấy mộc
làm Tài, Thương quan sanh Tài, vốn là cách tốt, nhưng mùa đông không có hỏa, thấy Tài
cũng không có dụng, vì nước đá không thể sanh mộc vậy. Còn như thủy mộc Thương
quan, gặp Tài rất tốt, vì Tài tức là hỏa vậy. Tóm lại lấy điều hậu làm cần kíp. Như:
Thương C.Tài Nhật chủ Thực
Giáp Bính Quí Ất
Tí Tí Hợi Mão
Thủy mộc là Thương quan dùng Tài, danh lợi đều toàn vẹn; lại như Kỷ Mùi, Ất Hợi, Quý
Hợi, Bính Thìn, trụ của Uông Đại Phát, dùng Bính hỏa Tài, cũng là ý điều hậu vậy. Sách
có câu, "duy có thủy mộc Thương quan cách, Tài Quan đều mừng gặp thủy ", kỳ thật
thủy mộc hỉ Tài, kim thủy hỉ Quan. Nên xét phân biệt cho rõ.
Sát Thực Nhật chủ C.Tài
93
Kỉ Ất Quí Bính
Mùi Hợi Hợi Thìn
(Uông Đại Phát)

Nguyên văn: Thương quan dùng Tài, tức là tú khí, như dùng mộc mùa hạ, quý mà rất
không đẹp, táo thổ rất không linh tú.
Từ chú: Tiếp đoạn trên nói về mộc thủy Thương quan. Mộc mùa hạ dùng Tài, như
T.Tài Thương Nhật chủ C.Tài
Mậu Đinh Giáp Kỉ
Tuất Tị Dần Tị
Hỏa vượng mộc thiêu, mà tứ trụ không có Ấn, bất đắc lấy thổ tiết khí của hỏa, hành Ấn
vận bị thổ hồi khắc, không chỉ chẳng quý, mà cũng khó giàu nổi.
Nguyên văn: Mộc mùa xuân gặp hỏa, tất là mộc thông minh, nhưng mộc mùa hạ không
thể luận như thế; kim mùa thu gặp thủy, tất là kim thủy tương hàm, nhưng kim mùa đông
không thể luận như thế. Khí có suy vượng, nên chọn lấy dụng thần cũng khác nhau vậy.
Xuân mộc gặp hỏa, mộc hỏa thông minh, gặp Quan bất lợi; nhưng kim mùa thu gặp thủy,
kim thủy tương hàm, gặp Quan chẳng ngại. Giả như Canh sanh tháng tháng Thân, mà
chi có Tý hoặc Thìn, hội thành thủy cục, thiên can thấu ra Đinh, lấy làm Quan tinh, cốt
yếu Nhâm Quý không nên thấu lộ can đầu, mới thành quý cách, cùng luận thuyết như
Thực thần Thương quan mừng gặp Quan, cũng là đạo điều hậu vậy.
Từ chú: Xuân mộc gặp hỏa, mộc hỏa thông minh; mộc mùa hạ gặp hỏa, hỏa vượng mộc
thiêu; kim mùa thu gặp thủy, kim thủy tương hàm; kim mùa đông gặp thủy, thủy ngập
kim chìm. Ấy là vì khí hậu suy vượng khác nhau, không thể cứ luận theo 1 kiểu. Mộc
mùa hạ, kim mùa đông, là chân Thương quan, chẳng đẹp bằng giả Thương quan. Mộc
mùa xuân gặp hỏa thấy Quan, như :
Tỉ Thực Nhật chủ Sát
Giáp Bính Giáp Canh
94
Thân Dần Thân Ngọ
Mộc non kim cứng, Canh kim thông căn ở Thân, tất nên lấy Bính hỏa chế Canh làm
dụng, nhờ đó có thể cứu mẹ. Như Canh kim khinh mà lại không có căn, tất bỏ đi không
thể dùng, như Mậu Dần, Giáp Dần, Giáp Dần, Canh Ngọ, trái lại thành quý. Canh sanh
tháng Thân mà hợp thủy cục, là kim thủy Thương quan giả, mừng thấy Quan tinh, cũng
giống như kim mùa đông là Thương quan thật vậy. Nhâm Quý thấu lộ tất Thương hại
Quan tinh, bất luận thu đông, đều cùng là kị.
Nguyên văn: Thực thần tuy gặp Chánh ấn, cũng là đoạt Thực, nhưng mộc mùa hạ hỏa
thịnh, dùng ít thì tú nên quý, cũng luận giống như mộc hỏa Thương quan mừng gặp thủy,
cũng cùng là điều hậu vậy.
Từ chú: Thực thần Thương quan cùng loại, Chánh ấn thì đoạt Thực, Thiên ấn thì chế
Thương. Cốt yếu can chi không xung đột nhau, tất đều đắc dụng, bát tự như thế sở lấy
quý ở chỗ phối trí thích nghi.
Như trụ này:
Kiếp Quan Nhật chủ Thương
Giáp Canh Ất Bính
Dần Ngọ Mão Tí
Thực khinh bị Ấn xung, Quan khinh không gặp Tài, lại bị Bính khắc, là số mệnh ăn mày
vậy.
Nguyên văn: Những loại như thế nhiều lắm, không cần kể hết, ở học giả duỗi ra co vào,
định thần tự nhiên sáng tỏ.
Từ chú: Xem phép biến hóa ở trên, có thể biết dụng thần cho đến phụ tá, quan trọng 1 là
ngày chủ có mong hợp không. Như có thể hợp, gặp Thương quan chẳng ngại; cốt yếu
không hợp, Tài Quan đều là vật có hại. Như có 2 thần thành tượng, như thủy hỏa trì đối
nhau, không thể không lấy mộc điều hòa, như tứ trụ không mộc, tất phải đợi vận mộc,
đắp đầy chỗ khuyết, mới có thể phát tích. Lấy mộc là chủ yếu như vậy gọi là thông quan.
Ấy là chọn dụng ở bên ngoài tứ trụ, rất là kì lạ.
Phàm bát tự tất lấy trong hòa làm quý, thiên vượng 1 phương, như không có thần điều tể,
tuy thành cách thành cục, cũng không tốt đẹp. Như Mậu Tuất, Kỷ Mùi, Mậu Tuất, Bính
Thìn, là cách Giá sắc, tiếc là Thìn bị Tuất xung, hỏa thổ thiên táo, khí chẳng trung hòa,
Tân kim trong Tuất không thể dẫn xuất, con cái khó khăn, khó mà phú quý nữa. Vận lấy
đất kim làm tốt đẹp, vận tới đất Tài, nguyên cục không Thực thương được hóa, quần
Kiếp tranh Tài, mất. Là trụ đứa cháu của tôi, cho thầy điều hậu rất đỗi trọng yếu vậy.
95
Chương 15 - Luận tương thần khẩn yếu

Chương 15 - Luận tương thần khẩn yếu
Nguyên văn: Nguyệt lệnh đã được dụng thần, tất ngôi vị khác biệt tất có qua lại, như vua
có tướng phò giúp vậy. Như Quan gặp Tài sanh, tất Quan là dụng, Tài là tướng; Tài
vượng sanh Quan, tất Tài là dụng, Quan là tướng; Sát gặp Thực chế, tất Sát là dụng,
Thực là tướng. Tuy phép nhất định mà thông biến kỳ diệu.
Nói tóm lại, phàm cách toàn cục, nhờ 1 chữ mà thành vậy, vua nên có tướng vậy.
Từ chú: Tương thần còn gọi là hỉ thần. Tài Quan Thực Ấn, giúp đỡ qua lại là dụng, tất
phải có chủ, chủ là dụng, giúp cho chủ là tương. Như " tam mệnh thông hội " Chánh quan
cách, nên gặp Quan đón Tài, lấy Tài làm dẫn, tức lấy Tài làm tương vậy; lấy Ấn hộ vệ,
tức lấy Ấn làm tương vậy; Chánh tài cách nên gặp Tài đón Quan, lấy Thực làm dẫn, tức
lấy Quan lẫn Thực làm tương vậy. Không Tài và Ấn, không thể dùng Quan; không Quan
hoặc Thực, không thể dùng Tài, toàn cục thành cách là thế. Suy ra, phàm lấy cứu ứng
toàn cục để thành cách, đều nhờ tướng vậy.
Nguyên văn: Dùng Thương làm dụng thần rất đỗi thương thân, Thương tương thậm ư
thương dụng. Như Giáp dùng Dậu Quan, thấu Đinh gặp Nhâm, tất hợp Thương giữ lại
Quan để thành cách vậy, toàn là nhờ ở Nhâm giúp; Mậu dùng Tý Tài, thấu Giáp và Kỷ,
tất hợp Sát giữ lại Tài để thành cách vậy, toàn là nhờ ở Kỷ giúp; Ất dùng Dậu Sát, năm
Đinh tháng Quý, giờ gặp Mậu, tất hợp mất Ấn Quý lấy khiến Đinh có thể chế Sát vậy,
toàn là nhờ ở Mậu giúp.
Từ chú: Tiết thành bại cứu ứng viết: "trong thành mà bại, tất nhiên đới kị; trong bại mà
thành, toàn là nhờ cứu ứng ", thần cứu ứng tức là tương thần vậy. Hợp mất kị thần là
tương, chế hóa kị thần giả cũng là tương. Như giáp dùng Dậu Quan, gặp Đinh là Thương,
thấu Nhâm hợp Đinh, thấu Quý chế Đinh, hợp Thương hay chế Thương, đều là trừ cái kị
để thành cách, đều là tương vậy. Mậu dùng Tý Tài, như có Kỷ kiếp tranh Tài, can thấu
Canh Tân Thực Thương lấy hóa Kiếp để sanh Tài, cũng là tương (tiết xem thành bại cứu
ứng). Trên đây đã luận can chi tương ở thiên can.
Nguyên văn: Quý sanh tháng Hợi, thấu Bính là Tài, Tài gặp tháng Kiếp, thêm Mão Mùi
tới hội, tất hóa thủy ra mộc mà chuyển Kiếp để sanh Tài vậy, toàn nhờ ở Mão Mùi là
tương (hỷ). Canh sanh tháng Thân, thấu Quý tiết khí, không thông nguyệt lệnh nên kim
khí chẳng linh lắm, Tý Thìn hội cục, tất hóa kim ra thủy mà thành kim thủy tương hàm
vậy, toàn nhờ ở Tý Thìn là tương. Các loại như thế, đều chủ yếu dùng tương thần vậy.
Từ chú: Như thế là cứu ứng bằng địa chi, tam hợp lục hợp, cùng 1 công dụng. Như Quý
sanh tháng Hợi, không gặp Mão Mùi mà gặp Dần, tất Dần Hợi hóa mộc, chuyển ra sanh
Tài, cũng là tương vậy. Có khi lấy hội hợp giải xung làm cứu ứng, như Canh dùng Ngọ
Quan, gặp Tý xung cách Sửu, tất Tý Sửu hợp mà giải xung, Quan cách thành, thế là lấy
Sửu làm tương vậy. Gặp Dần Mão, tất thủy sanh mộc, mộc sanh Ngọ hỏa để giải xung,
tất Dần Mão cũng là tương vậy. Có khi Giáp dùng Dậu Quan, gặp Ngọ là Thương, được
Tý xung mất Ngọ nên Quan cách thành, Tý là tương vậy. Thiên biến vạn hóa, cốt yếu tùy
ở phối trí của cục. Đó là đã luận tương là địa chi vậy.
Nguyên văn: Tương thần không gặp phá, quý cách thành; tương thần bị thương, cách
bại ngay. Như Giáp dùng Dậu Quan, thấu Đinh gặp Quý Ấn, chế Thương để hộ Quan hĩ,
như lại gặp Mậu, Quý hợp Mậu không thể chế Đinh, tương là Quý thủy bị thương hĩ;
96
Đinh dùng Dậu Tài, thấu Quý gặp Kỷ, Thực chế Sát để sanh Tài hĩ, như lại thấu Giáp,
Kỷ hợp Giáp nên không chế Quý, tương là Kỷ thổ bị thương hĩ. Thế đều là có tình mà hóa
ra vô tình, cách có dụng mà thành không có dụng vậy.
Từ chú: Phần trên đã nói trong thành mà bại, tất là đới kị, gặp kị mà không có thần cứu
ứng, vậy là phá cách, hoặc thần cứu ứng bị thương, cũng là phá cách, gọi là tương thần bị
thương vậy. Giáp dùng Dậu Quan, thấu Đinh gặp Quý, quý là ấn, chế Thương hộ Quan,
là thần cứu ứng vậy, như lại gặp hợp Quý, tất cứu ứng bị thương hĩ. Không riêng thiên
can như thế, địa chi cũng vậy. Như tiết trước Quý sanh tháng Hợi, thấu Bính là Tài, Tài
gặp tháng Kiếp, gặp Mão tới hội, hoặc gặp Dần tới hợp, tất hóa Kiếp ra Tài mà thành
cách; như Mão gặp Dậu xung, Dần gặp Thân xung, tất Dần Mão là hỷ bị thương thành ra
phá cách hĩ. Xem tiết dụng thần biến hóa cùng thành bại cứu ứng.
Nguyên văn: Phàm bát tự an định, tất chỉ có 1 loại nghị luận, 1 loại tác dụng, 1 loại khí
lấy, tùy nơi mà thay hình, khó mà để trống, người học mệnh giả không nên vì thế mà sao
nhãng?
Từ chú: Phàm xem bát tự, tất hợp toàn cục, cái nào là dụng, cái nào là tương, tất chỉ có 1
loại lý luận, dụng tất cốt yếu nên hợp nhật nguyên không, tương tất cốt yếu có nên hợp
dụng thần không. Phân cho minh bạch, tự thấy lý nhất định bất dịch vậy. Thí dụ như sau:
Mậu Giáp Kỉ Mậu
Tuất Tí Tị Thìn
Hành vận: Ất sửu / bính dần / đinh mão / mậu thìn / kỷ tị / canh ngọ / tân mùi
Nguyệt lệnh Thiên tài, là Tài của ta, vốn đáng lấy Tài là dụng, tiếc là sanh tháng 11, thủy
hàn thổ đóng băng, điều hậu là cấp yếu, lấy Bính hỏa trong Tị làm dụng thần vậy. Hiềm
vì Tỷ kiếp trùng trùng, tranh Tài là bệnh, Giáp mộc Quan tinh chế trụ Tỷ kiếp, khiến
quần Kiếp không thể tranh Tài, kiêm sanh lấy Bính hỏa nên Giáp mộc là tương thần vậy.
Vận hành đất mộc hỏa, phú quý kiêm toàn, xem thêm thiên tinh thần.
Chương 16 - Luận tạp khí như hà thủ dụng

Chương 16 - Luận tạp khí như hà thủ dụng (P.1)
Nguyên văn: Tứ mộ, xung khí, tại sao đều là tạp khí? Ấy là vì tàng chứa nhiều, dụng
thần bất nhất, nói là tạp khí vậy. Như Thìn vốn tàng Mậu, lại là thủy khố, nên Ất dư khí,
cả 3 đều có, nên chọn dùng cái nào? Rất đơn giản, chọn cái thấu ra can trở thành thanh
mà dùng, tạp mà chẳng tạp vậy.
Từ chú: Kim mộc thủy hỏa, đều vượng 1 phương, thổ ở trong ương, không lúc nào
không vượng, gửi ở 4 góc, 4 tháng Thìn Tuất Sửu Mùi, đều vượng 18 ngày. Tại sao đều
97
là tạp khí? 12 chi trừ Tý Ngọ Mão Dậu khí chuyên ra, Dần Thân Tị Hợi và Thìn Tuất Sửu
Mùi, đều tàng 3 can. Do tàng nhiều ít, vốn là tạp, riêng khí tàng Dần Thân Tị Hợi, chính
là sanh khí và đương vượng khí, trường sanh lộc vượng, khí thế tương thông, so với tàng
của Thìn Tuất Sửu Mùi, không giống. Như Thìn tàng Mậu vốn là bản khí, trong 18 ngày
đầu, Ất còn dư khí, thủy là mộ khố, ý nghĩa hiệu dụng khác biệt, nên nói là tạp. Phép
chọn dụng thần, như can đầu thấu ra, chi Thìn hội thành cục, tất nhờ thấu ở can, hội thành
cục là dụng, vì hễ thấu tất dụng thanh, hội tất lực mạnh vậy. Không thấu chẳng hội, tất
lấy thổ luận, vì vật tàng gửi mà không nắm lệnh, lực lượng nhược, không thể dùng vậy
Lại như Thìn Sửu là thấp thổ, Tuất Mùi là táo thổ, cách dùng khác biệt, cũng không thể
bỏ qua.
Nguyên văn: Thấu can là sao? Như Giáp sanh tháng Thìn, thấu Mậu tất dụng Thiên tài,
thấu Quý tất dụng Chánh ấn, thấu Ất tất dụng tháng Kiếp là thế. Hội là sao? Như Giáp
sanh tháng Thìn, gặp Thân Tý hội cục, tất dụng thủy Ấn vậy. Chỉ thấu 1 tất dụng 1, kiêm
thấu tất kiêm dụng, thấu mà lại hội, tất thấu và hội đều dụng. Như hợp mà có tình là tốt,
hợp mà vô tình tất xấu.
Từ chú: Thấu can là lấy trong các chi tàng, thấu ở can vậy. Bát tự phàm tàng trong chi,
tất nên thấu ra can; muốn dụng thiên can, tất nên thông căn. " Tích thiên tủy " viết: " toàn
là thiên khí, không có gì để tải địa đức; địa toàn tam vật, bất khả sử thiên đạo mạc chi
dong."Tam vật tức là 3 thần tàng trong chi vậy. Thấu ở can, tức là có thể dung thiên đạo;
thiên can thông căn, tức là có thể tải địa đức vậy.
Thí dụ như Thìn thổ thấu Mậu, là khí đương vượng chi, không cần phải nói hĩ, Ất Quý
tuy lực lượng chẳng đủ, nhưng thấu ra can đầu, tác dụng hiển hiện. Hội chi là ví như chi
Thìn hội hợp vậy. Hội Tý Thân tất hóa thủy, hợp Dậu tất hóa kim. Hội hợp thành cục, khí
thế cường thịnh, bất luận là hỉ hay kị, đã thấu can hội chi, tất không thể bỏ qua. Hỉ tất là
có tình nên cát, kị tất là vô tình nên hung.
Nguyên văn: Có tình là sao? Thuận mà tương thành vậy. Như Giáp sanh tháng Thìn,
thấu Quý là Ấn, như lại hội Tý hội Thân để thành cục, cách Ấn thụ, thanh mà chẳng tạp,
nhờ thấu can và hội chi, hợp nên có tình vậy. Lại như Bính sanh tháng Thìn, thấu Quý là
Quan, như lại gặp Kỷ là Ấn, Quan Ấn tương sanh, mà Ấn lại có thể khử ám thổ trong
Thìn để thanh Quan, nhờ cả 2 can đều thấu, hợp nên có tình vậy. Lại như Giáp sanh
tháng Sửu, thấu Tân là Quan, hoặc hội Tị Dậu thành kim cục, như lại thấu Kỷ Tài sanh
Quan, Tài Quan cả 2 can đều thấu, gặp hội hợp nên có tình vậy.
Từ chú: Thế nên chuyên luận can chi thấu là có tình hay vô tình, không nói toàn cục là hỉ
hay kị vậy. Như Giáp sanh tháng Thìn, nguyệt lệnh Thiên tài thấu Quý, như lại hội Tý
hội Thân, tất Tài hóa ra Ấn, Ấn thụ cách thành hĩ. Thân cường Ấn vượng, hoặc lấy Thực
thương để tiết tú, hoặc lấy Tài tinh để tổn Ấn (Trên can giờ riêng có Tài tinh, Thìn thổ
hội hợp hóa thủy cục, không thể lấy để tổn Ấn). Thực thương với Tài, là tương thần ở
trên, lại trở thành cách cục, không nhờ can thấu chi hội, làm sao dùng được như vậy.
Bính sanh tháng Thìn, Quý Ất đều thấu, Quan Ấn tương sanh là có tình. Thân cường lấy
Quan là dụng, riêng lấy Tài sanh Quan; thân nhược lấy Ấn là dụng, tức lấy Ấn hóa Quan,
Giáp sanh tháng Sửu cũng thế. Tuy kiêm dụng, tất nên chú trọng, xem hỉ kị toàn cục, mới
định được cốt yếu của nhật nguyên.
Nguyên văn: Vô tình là sao? Là trái ngược lại. Như Nhâm sanh tháng Mùi, thấu Kỷ là
Quan, như địa chi hội Hợi Mão trở thành Thương quan cục, thế là Quan thấu và chi hội,
hợp mà vô tình vậy. Lại như Giáp sanh tháng Thìn, thấu Mậu là Tài, lại thấu Nhâm hoặc
98
Quý là Ấn, thấu Quý tất Mậu Quý tác hợp, Tài Ấn đều mất, thấu Nhâm tất Tài Ấn đều bị
thương, lại tham Tài hại Ấn, thế là 2 can đều thấu, hợp mà vô tình vậy.
Lại như Giáp sanh tháng Tuất, thấu Tân là Quan, như lại thấu Đinh Thương quan, chi
tháng lại hội Dần hội Ngọ trở thành Thương quan cục, thế là 2 can đều thấu, với chi hội
hợp vô tình vậy.
Từ chú: Hợp mà vô tình, tức là đới kị, trong cục như không có cứu ứng, tất là bại cách.
Như Nhâm sanh tháng Mùi, can thấu Quan mà chi hội Thương, trụ có trọng Ấn, chế
Thương để hộ Quan, hoặc thân vượng có Tài, hóa Thương để sanh Quan, đều gọi là cứu
ứng vậy. Giáp sanh tháng Thìn, Nhâm Mậu Tài Ấn đều thấu, như Tài Ấn chia ra ở năm
giờ, cách bởi Quan, Quan hóa Tài sanh Ấn, cách bởi Kiếp, chế Tài hộ Ấn, hoặc cách bởi
Đinh hỏa Thương quan, hợp mất Ấn để tựu Tài, đều gọi là cứu ứng vậy. Giáp sanh tháng
Tuất cũng thế. Như không có cứu ứng, là bại cách, cục bần tiện vậy.
Chương 16 - Luận tạp khí như hà thủ dụng (P.2)
Nguyên văn: Lại có có tình mà rốt cuộc thành vô tình giả, là sao? Như Giáp sanh tháng
Thìn, gặp Nhâm là Ấn, như lại gặp Bính, Ấn thụ vốn là hỉ, tiết thân là tú, tự thành cách
hĩ, nhưng hỏa sanh thổ, lại tự giúp Mậu trong Thìn, Ấn cách chẳng thanh, như can Nhâm
thấu mà chi lại hội Thân hội Tý, tất Bính thấu cũng không ngại. Lại như Giáp sanh tháng
Thìn, thấu Nhâm là Ấn, tuy không lộ Bính nhưng chi gặp ngôi Tuất, Tuất với Thìn xung,
tháng xung nên thổ động, can đầu Nhâm khó thông nguyệt lệnh, Ấn cách chẳng thành,
thế là đều có tình mà rốt cuộc vô tình, phú mà chẳng quý vậy.
Từ chú: Có tình mà rốt cuộc vô tình, nên xem địa vị phối trí như thế nào. Như Giáp sanh
tháng Thìn, mà năm Bính tháng Nhâm Thìn, tất Bính hỏa bị Nhâm thủy chế, không thể
tiết Giáp mộc cho đẹp. Như là ngày Giáp giờ Bính Dần, Bính cùng với Thìn thổ cách
nhau, tất Bính hỏa tiết tú mà không thể sanh Thìn thổ vậy. Hội Thân hội Tý, tất Ấn cách
thanh, nhưng không thể dùng Bính tiết tú, nhưng nên xem kỹ ngôi vị, 1 ví dụ không kể
hết vậy. Nhâm tự thấu Thìn, thủy phò lộ, không thể là dụng, thế là Ấn cách thành mà
chẳng thành, phú mà chẳng quý vậy. Thế là trọc mà chẳng thanh, nếu không dùng Ấn tức
khả lấy phú cách là vậy.
Nguyên văn: Lại có khi vô tình mà kết cục trở thành có tình, là sao? Như Quý sanh
tháng Thìn, thấu Mậu là Quan, lại hội Thân hội Tý trở thành thủy cục, can thấu với chi
hội khắc nhau hĩ. Nhưng Kiếp bị khắc, ví như tháng Kiếp dùng Quan, hà thương chi có?
Lại như Bính sanh tháng Thìn, thấu Mậu là Thực, như lại thấu Nhâm là Sát, thế là 2 can
đều thấu, mà tương khắc vậy. Nhưng khắc Thiên quan, ví như Thực thần đới Sát, Sát gặp
Thực chế, cả 2 đều là cách tốt, cục như thế càng quý. Thế là đều vô tình mà kết cục trở
thành có tình vậy.
Từ chú: Vô tình mà kết cục trở thành có tình, chính nhờ tương khắc mà thành vậy.
Nguyên văn rất rõ, chuyên dùng Quan thì Quan nên vượng; như dùng Tài sanh Quan, nên
thấu ra can đầu, không nên bị Tỷ kiếp đoạt; hoặc nên có Thực để hóa kiếp, cùng 1 kiểu
với tháng kiếp dụng Quan. Bính sanh tháng Thìn, Mậu Nhâm đều thấu, tất Mậu cường
mà Nhâm nhược, Mậu là khí đang vượng, Nhâm Sát nên có Tài sanh Ấn hóa, mới có thể
dùng, so với Thực thần đới Sát, Sát gặp Thực chế cùng loại.
Như Từ Nhạc Ngô:
99
Bính Nhâm Bính Bính
Tuất Thìn Thân Thân
Nhâm thủy trong Thìn thấu ra, lấy Ất mộc trong Thìn hóa Sát là dụng vậy (Sanh sau
Thanh minh 1 ngày ất mộc nắm lệnh, nên khả dụng). Đại loại như thế, không thể kể hết,
ví dụ là như thế, coi lấy để mà ngộ.
Chương 17 - Luận mộ khố hình xung chi thuyết

Chương 17 - Luận mộ khố hình xung chi thuyết
Nguyên văn: Có thuyết cho là Thìn Tuất Sửu Mùi mừng gặp hình xung, Tài Quan nhập
khố không xung chẳng phát, tuy rất nhiều tục thư theo thuyết ấy, nhưng tiên sanh Tử
Bình lập mệnh không nói vậy. Như tạp khí thấu can hội chi, chẳng phải tốt lắm sao? Cớ
chi phải cần hình xung? Như Giáp sanh tháng Thìn, Mậu thổ thấu ra không phải Thiên
tài sao? Thân Tý hội không phải Ấn thụ sao? Còn như Mậu thổ không thấu, tức Thìn
Tuất xung nhau, Tài cách do thế chẳng được thanh vậy. Hoặc như thấu Nhâm là Ấn, có
Thìn Tuất xung nhau, khiến Ấn bị lụy, sao lại có thể là xung khai Ấn khố?
Từ chú: Thuyết Tài Quan nhập khố không xung không phát rất là sai lầm. Xung là khắc,
khắc nên khử bỏ mất. Thìn Tuất Sửu Mùi,đều thuộc thổ, hình xung cùng khí nên không
ngại lắm. Ta còn ngờ rằng vì hình xung mà tổn cách phá dụng, như hội hợp mà thế
cường, các chi đều có đủ, tạp khí sao lại khác? Giáp sanh tháng Thìn, thấu Nhâm là Thiên
Ấn, Thìn là gốc của Nhâm thủy, bị Tuất xung tất bật gốc, không thể không có hại, sao có
thể nói là nhờ xung mà phát được? Rõ là tục thuyết không có căn cứ vậy.
Nguyên văn: Huống hồ trong tứ khố, tuy ngũ hành đều có, nhưng rốt cuộc đều lấy thổ là
chủ. Thổ xung tất ứng nghiệm, còn kim mộc thủy hỏa, sao nói lấy xung tứ khố để động?
Có câu Tài Quan đều thuộc thổ, xung tất khố mở ra, như đại loại Giáp dùng Mậu Tài mà
gặp Thìn Tuất xung, Nhâm dùng Kỷ Quan mà được Sửu Mùi xung. Nhưng rốt cuộc nếu
lấy Mậu Kỷ thấu ra là dụng, can đã thấu, tức không xung cũng đắc dụng vậy. Hoặc Tài
Quan là thủy, xung tất thành phiền não, như Kỷ sanh tháng Thìn, Nhâm thấu là Tài, Tuất
xung tất Mậu Kiếp động, có ích lợi gì chứ? Đinh sanh tháng Thìn, thấu Nhâm là Quan,
Tuất xung tất Thương quan động, sao lại không hại? Như thế vị chi gặp xung mà Tài khố
Quan khố của Nhâm thủy có mở ra đâu?
Từ chú: Tài Quan thuộc thổ, xung tất khố mở ra, cũng có tục thuyết. Nên nhớ Giáp sanh
tháng Thìn, chỉ có thủy là gặp khố, thổ là bản khí, ất là dư khí đều không phải khố. Nếu
thổ là dụng, xung tất thổ động, sao có thể không sợ? Lấy Ất mộc là dụng, xung tất Tân
kim trong Tuất trổi dậy khắc mộc, cũng là chuyện chẳng tốt; như thủy mộc thấu can, tất
gốc rễ bị tổn, không thấu tất vốn là không thể dùng, xung hay không có quan hệ gì?
Nguyên văn: Thời nay chẳng biết lý ấy, thậm chí lấy xuất khố cho là nhập khố. Như
Đinh sanh tháng Thìn, Quan Nhâm thấu can, không kể là Nhâm trong khố, thấu ra can
100
đầu, lại nói ngược là Nhâm can, gặp Thìn nhập khố, cầu mong Tuất để xung thổ, chẳng
thấy là Quan sẽ bị tổn thương. Thật đáng cười, nếu nguyệt lệnh không là tứ mộ, dụng
thần khác biệt, trong năm tháng ngày giờ có 1 cái gặp mộ, mới mong cầu hình xung;
ngày lâm tứ khố lại không kể là thân đóng khố có gốc, lại đi cho là thân chủ nhập khố và
đi cầu xung để giải. Các loại lý luận ấy đều là sai lầm, chớ nên nghe theo!
Từ chú: Thuyết đầu khố nhập khố đều do người thuật lại mà không chịu giảng rõ nguyên
lý, nên nghe sai lại truyền đi sai lầm. Kỷ dùng Nhâm là Tài gặp Thìn tất thủy dừng lại
không chảy nữa, gọi là Tài quy khố; Đinh dụng Nhâm là Quan, gặp Thìn là Quan đầu
mộ. Cũng có khi lấy quy khố đầu mộ là cát, gặp xung phản là bất lợi, cho dù không phải
là mộ khố, cũng đương cầu dẫn hóa ở phương, không phải hình xung là có thể giải được.
Hoặc có mộ khố tại chi năm ngày giờ, lại có hội hợp tất lấy ngũ hành của hội hợp để luận
(như Thìn hội Tý lấy thủy mà luận, Tuất hội Ngọ lấy hỏa mà luận). Như khí hội đủ cả 1
phương, tất lấy ngũ hành của phương hội đó mà luận (như Thìn hội Dần Mão lấy mộc mà
luận, Tuất hội Thân Dậu lấy kim mà luận). Không hội hợp liên tiếp, tất lấy Thổ luận.
Ngày lâm khố, như Nhâm Thìn, Bính Tuất đều có thân thông căn khố. Như Bính Thìn,
Nhâm Tuất, tức chẳng là khố của thân.
Nguyên văn: Nhưng cũng có khi gặp xung mới phát, là sao? Như Quan tối kị xung,
nhưng Quý sanh tháng Thìn, thấu Mậu là Quan, Thìn với Tuất xung nhau, không gặp phá
cách, tứ khố mừng được xung, như thế là đủ dụng. Tức là các loại Tý Ngọ Mão Dậu là
cừu địch nhau, xung ấy là xung khắc, còn như tứ mộ thổ tự xung nhau, xung ấy là xung
động, chẳng phải là xung khắc vậy. Như đã lấy thổ là Quan, có hại chi đâu?
Từ chú: Quý sanh tháng Thìn, thấu Mậu thổ Quan tinh, gặp xung chẳng phá cách, tức là
vì Thìn Tuất cùng 1 khí, nên nói chẳng ngại lắm. Xung chẳng nên mừng là khi Dần Thân
Tị Hợi xung nhau là tối kị, ấy vì là sanh địa của ngũ hành bị xung. Tý Ngọ Mão Dậu
xung nhau, có thành có bại, tất là vì cả 4 đều là bại địa cũng là vượng địa. Kị thần bị xung
mất trở nên thành, hỉ thần gặp xung trở nên bại, còn như xung mộ thì không đáng ngại
lắm. Nhưng cũng nên chú ý, xem dùng nhân nguyên thế nào. Như Ất mộc trong Thìn,
trong 10 ngày sau thanh minh, do Ất mộc dư khí còn vượng, tất trước chọn Ất mộc là
dụng, trường hợp này bị xung tất không phải không có quan hệ.
Nguyên văn: Nên nói tứ mộ tuy chẳng kị hình xung, nhưng hình xung chưa chắc đã
thành cách. Lý ấy rất rõ, nghe phải hiểu.
Từ chú: Tứ mộ tuy chẳng kị hình xung, nhưng gặp hình xung chưa chắc là thành. Chỉ có
12 chữ nhưng rất đổi tinh vi, người đọc nên chú ý.
Chương 18 - Luận tứ cát thần năng phá cách

Chương 18 - Luận tứ cát thần năng phá cách
Nguyên văn: Tài Quan Ấn Thực, là 4 cát thần, nhưng cũng có khi không thể dùng, mà
lại cũng có thể phá cách.
Từ chú: Quan sát Tài Ấn Thực thương, chỉ là những đại danh từ dựa theo ngũ hành sanh
khắc, chỉ là nói cho gọn, không ngoài ý nghĩa cương nhu tương phối, nên tên gọi tuy có
thiên chánh, chẳng có gọi là cát hay hung vậy. Cốt yếu ở chỗ hợp với ta, tức là cát, không
hợp, tức là hung. Thành cách phá cách, cho tới hỉ kị, không ngằm ở tên gọi vậy. Xem kỹ
chương thành bại cứu ứng.
101
Nguyên văn: Như Thực thần đới Sát, thấu Tài là hại, Tài có thể phá cách vậy; xuân mộc
hỏa vượng, gặp Quan tất kị, Quan có thể phá cách vậy; Sát gặp Thực chế, thấu Ân không
có công, Ấn có thể phá cách vậy; Tài vượng sanh Quan, lộ Thực tất tạp, Thực có thể phá
cách vậy.
Từ chú: Thực thần đới Sát, lấy Thực chế Sát là dụng. Gặp Tài tất Thực sanh Tài theo
giúp Sát, là phá cách, như không đới Sát, tất Thực thần cách mừng gặp tài hĩ. Xuân mộc
hỏa vượng, là mộc hỏa Thương quan, gặp Quan phá cách. Sát gặp Thực chế, gặp Ấn đoạt
Thực, Tài vượng sanh Quan, gặp Thực tất thương khắc Quan tinh, thảy đều là phá cách.
Cho nên nói Quan là dụng thì Thực là phá, Ấn là dụng thì Tài là phá. Ví như dùng thuốc,
linh sâm vốn là thuốc bổ, dùng sai cũng có thể hại người. Quan kị Thực thương, Tài sợ
Tỷ kiếp, Ấn sợ Tài phá, Thực sợ Ấn đoạt, tham hợp thác tống, đều rất kỳ diệu. Nhược thì
lấy sanh phò là hỉ, cường gặp sanh phò trở thành hại; suy thì lấy Tài ức chế là kị, quá
vượng thì Tài ức chế trở thành có ích. Cát hung hỉ kị, toàn coi ở hợp hay không, chứ
không vì tên gọi có phân biệt vậy.
Chương 19 - Luận tứ hung thần năng thành cách

Chương 19 - Luận tứ hung thần năng thành cách
Nguyên văn: Sát Thương Kiêu Nhận, là 4 hung thần, nhưng có khi gặp được, cũng có thể
thành cách. Như Ấn thụ căn khinh, thấu Sát là trợ, Sát có thể thành cách vậy. Tài gặp Tỷ
kiếp, Thương quan có thể giải, Thương có thể thành cách vậy. Thực thần đới Sát, Kiêu
thần đắc dụng, Kiêu có thể thành cách vậy. Tài gặp thất Sát, Nhận có thể giải ách, Nhận
có thể thành cách vậy.
Từ chú: 4 hung thần có thể thành cách là, khi lấy Sát Thương Kiêu Nhận là tương thần
vậy. Ấn khinh thấu Sát, lấy Sát sanh Ấn mà thành cách. Tài gặp Kiếp đoạt, lấy Thương
hóa Kiếp mà thành cách. Thực thần đới Sát, lấy Kiêu chế Thực hóa Sát mà thành cách.
Tài gặp Thất sát, lấy Nhận phân Tài chống đỡ sát mà thành cách. Cốt yếu hợp với ta, đều
có thể lấy làm trợ giúp vậy.
Nguyên văn: Cho nên nói Tài không sợ Thương, Quan không sợ Kiêu, Sát không sợ
Nhận, như phép trị nước thì thương dài kích lớn, vốn không phải là dụng cụ tốt, nhưng
khéo dùng dẹp yên loạn lạc.
Từ chú: Tài nên có gốc sâu, rất nên gặp Thực thương tương sanh; Quan nên có Ấn hộ,
Kiêu ấn cùng công; Kiếp nhận quá vượng thì gặp Quan sát đều tốt. Dùng thích hợp, đều
là giúp cho ta, há vì cái tên gọi mà có phân biệt chứ .
Chương 20 - Luận sanh khắc tiên hậu phân cát hung.

Chương 20 - Luận sanh khắc tiên hậu phân cát hung (P.1)
Nguyên văn: Nguyệt lệnh dụng thần, phối với tứ trụ, mỗi 1 chữ lấy sanh khắc mà chia ra
cát hung, nhưng có khi cùng là sanh khắc, mà đóng ở trước hay sau cũng chia ra cát
hung nữa, mệnh thật là áo diệu vậy.
Từ chú: Địa vị trước hay sau, rất là khẩn yếu, có khi cùng 1 bát tự, mà ở chỗ này là cát, ở
chỗ kia là hung, ở chỗ này có thể dùng, ở chỗ kia không thể dùng, nghèo giàu, sang hèn,
thọ yểu tuyệt nhiên bất đồng. Biến hóa vô định, chẳng có công thức để mà thuyết minh.
Toàn ở sanh khắc chế hóa, như nói Quan kị Thương, Ấn kị Tài, đều là áp dụng 1 cách
102
ngu ngốc, cốt ở trình tự trước sau, tất theo hoạt pháp. Ngốc pháp nói được, mà hoạt pháp
không có gì để nói, người còn thần minh, học giả lấy thực tập mà tự ngộ.
Như trụ của tôi: Bính Tuất, Nhâm Thìn, Bính Thân, Bính Thân, sanh sau Thanh minh 1
ngày, Ất mộc dư khí còn dùng được, lấy Ấn hóa Sát (xem " mệnh giám "), năm nay đã tới
tuổi tri mệnh, như sanh 20 ngày sau Thanh minh, thổ vượng thì không luận dụng thần
như vậy. Em họ tôi, là Bính Tuất, Bính Thân, Bính Thân, Nhâm Thìn, bát tự hoàn toàn
như nhau, nhưng sanh tháng 7, Ất mộc hưu tù, không thể là dụng, lấy Tài gánh sát công
thân, thanh niên chết yểu. Ấy là 1 ví dụ hỉ.
Nguyên văn: Như Chánh quan cùng gặp Tài Thương đều thấu, mà trước sau có khác
nhau. Như Giáp dụng Dậu Quan, Đinh trước Mậu sau, tất lấy Tài hóa giải Thương, tức
tuy không thể quý, nhưng hậu vận tất có kết cục. Nhược Mậu trước mà Đinh sau ở giờ
thì, tất là Quan gặp Tài sanh, nhưng vì về sau bị thương phá, tức thuận theo vận trên thì,
về sau chẳng có kết cục, con cháu khó khăn hĩ.
Từ chú: Chánh quan cách gặp Thương, thấu Tài được giải. Nhưng cũng có khi không
giải nổi, là vì trình tự trước sau có khác biệt vậy.
Thương C.Tài Nhật chủ T. Tài
Đinh niên Kỉ Giáp nhật Mậu
Dậu Thìn
Tài vượng sanh Quan, Thương quan tiết khí ở Tài, Quan tinh không hề tổn chút nào. Như
thay đổi ngôi vị, như ví dụ sau:
T. Tài Quan Nhật chủ Thương
Mậu niên Tân Giáp Đinh
Dậu Thìn Mão
Tức là tài sanh Quan mà gặp phải thương phá vậy. Lại cũng có khi tuy là Đinh trước Mậu
sau, mà cũng không giải nổi, như:
103
Quan Thương Nhật chủ T. Tài
Tân niên Đinh Giáp Mậu
Dậu Ngọ Thìn
Tân kim thấu xuất ở năm, Dậu kim trùm đầu Đinh hỏa, tuy có Mậu thổ ở giờ, cũng không
giải nổi, vì hỏa kề cận vậy. Lại như:
Kiêu C. Nhật Thương

Tài chủ
Nhâm Kỉ Giáp Đinh

niên
Dậu Thìn Mão
Tuy đinh hỏa Thương quan tại giờ, lại chẳng hại Quan tinh, nhờ có được Kỷ thổ hóa
Thương, Nhâm Ấn hợp Thương nên giải được. Năm Đinh giờ Nhâm cũng vậy.
Lấy tài hóa Thương là như thế, so với lấy Ấn chế Thương hộ Quan, lý như nhau. Như:
Tỉ Ấn Nhật chủ Thương
Giáp niên Quí Giáp Đinh
Dậu Thìn Mão
Đinh hỏa Thương quan, bị Quý Ấn chế, chẳng hại nổi Quan tinh. Như đổi lại là năm Kỷ,
tất Ấn bị Tài phá, hỏa lại thành Thương quan hĩ. Lại như:
104
Ấn Quan Nhật chủ Thương
Quí niên Tân Giáp Đinh
Dậu Thìn Mão
Tuy có Quý thủy Ấn, nhưng Đinh hỏa vẫn thương tổn Quan tinh, là vì ngăn cách vậy;
Quan tinh gặp trước tiên phải bị thương, Ấn không đủ cứu hộ nổi hĩ.
Nguyên văn: Ấn cách đều mong có cách khôi Ấn, nhưng trước sau có khác biệt. Như
Giáp dụng Tý Ấn, Kỷ trước Quý sau, tức khiến cho không giàu, nhưng về già thuận hơn;
nhược Quý trước mà Kỷ sau ở giờ, về già lại khốn khổ hĩ.
Từ chú: Nguyệt lệnh Ấn thụ như gặp Tài tinh, phi tất bất cát, là vì tham Tài khôi Ấn, tất
Ấn khinh mà Tài trọng. Nhật nguyên cốt yếu Ấn thụ tư sanh, Ấn bị Tài phá, lại không có
Tỷ kiếp cứu ứng (xem phần luận Tài luận Ấn trong chương Tài Ấn tịnh dụng). Đều là
khôi Ấn, mà trước sau có khác biệt, giờ là quy túc chi địa. Giờ gặp hỉ thần sanh vượng,
về già tất tốt đẹp; giờ gặp kị thần sanh vượng, về già tất khốn khó.
Nên nói Giáp dụng Tý Ấn, Kỷ trước Quý sau, thì tuy gặp Tài phá, nhưng được Ấn sanh.
Như Quý trước mà Kỷ ở giờ, kết cục là Ấn, bị Tài phá vậy. Cũng nên xem kỹ tứ trụ phối
hợp ra sao, như con của Mỗ phú ông ở Chiết Tây, Canh Thân, Mậu Dần, Bính Thân, Ất
Mùi, Tài tinh khôi Ấn, tuy Ất Ấn ở giờ, Tài trước Ấn sau, nhưng Ất Canh hóa hợp, đắc
khí ở Thân, có cứu ứng mà chẳng giải, như trung niên hậu vận tốt, còn có kết cục, lại
hành Tài vận, tất vô thiện quả.
Nguyên văn: Thực thần đồng thị Tài Kiêu tịnh thấu, nhi trước sau có khác. Như Nhâm
dụng Giáp Thực, Canh trước Bính sau, về già tất hanh thông, cách cũng được phú mà
không quý. Nhược Bính trước mà canh ở giờ, về già tất đạm bạc, phú quý đều không có
hĩ.
Từ chú: Thực thương sanh Tài, lấy Kiêu ấn đoạt Thực chế Thương là bệnh, nhược Ấn ở
trước, mà Thực thương sanh Tài ở sau, tất Ấn tư sanh nhật nguyên, nhật nguyên vượng
nên tiết tú, giống như Ấn vượng dụng Thực thương (xem chương luận Ấn dụng Thực
thương), cách chủ phú quý. Thực thương mừng hành Tài địa, có Tài chế Ấn, Kiêu để hộ
Thực thương vậy. Nhược không có Bính Tài, tất là bị bệnh mà chẳng có thuốc vậy. Như:
Kiêu Sát Nhật chủ Thực
Canh Mậu Nhâm Giáp
105
Thân Dần Tí Thìn
Canh kiêu đoạt Thực mà không có Tài để cứu ứng, vận hành Tài địa, tuy tạm bổ cứu 1
chút, hiềm vì nguyên cục không có Tài sanh, tớiThân vận, Canh kim đắc địa, tức khó
lòng cứu vãn (xem "Tích thiên tủy" quyển 4 chương chân giả), ấy bởi vì không có Tài
nên bệnh vậy. Như Bính trước mà Canh ở giờ, tất thủy tú phát, sau bị Tài đoạt, phú quý
đều không, thế lực cùng cực vậy. Như trụ nữ sau:
Thực Ấn Nhật chủ T. Tài
Đinh Nhâm Ất Kỉ
Mùi Dần Mão Mão
Hành vận: Quý mão / giáp thìn / ất tị / bính ngọ / đinh mùi / mậu thân
Ất mộc thân vượng, đinh hỏa tiết tú, lấy Đinh là dụng thần, Nhâm thủy là bệnh, Kỷ thổ
chế Nhâm thủy là dược. Tiếc là Đinh Nhâm hợp hóa mộc, khử thủy tuy là tốt, nhưng
chẳng nên khử luôn hỏa. Dụng thần tại năm bị tổn, nên nói xuất thân hàn vi. Kỷ thổ ở giờ
là cứu cánh, nên nói giúp chồng và gia đình, con nối dõi tốt đẹp. Vận hành nam phương
đắc địa, phúc trạch lâu dài. Nam nữ cùng 1 lệ vậy (xem " tích thiên tủy chinh nghĩa "
quyển 6 nữ mệnh chương).
Nguyên văn: Thất sát gặp Tài Thực cùng thấu, nhi trước sau mà khác xa. Như Kỷ sanh
tháng Mão, Quý trước Tân sau, tất trước lấy Tài trợ làm dụng, mà sau thì Sát dùng Thực
chế, chẳng mất đại quý. Như Tân trước mà Quý ở giờ, tất Sát gặp Thực chế, mà Tài
chuyển Thực a dua theo Sát, không chỉ chẳng quý, hậu vận tiêu tác, thêm khó thọ hĩ.
Từ chú: Sát dùng Thực chế là, lấy Sát làm dụng, lấy Thực làm hỷ, thấu Tài là phá cách.
Nhưng cách trước sau, nên có khi phá cách mà cũng có khi chẳng phá cách, xem ví dụ
sau:
T. Tài Sát Nhật chủ Thực
Quí niên Ất Kỉ nhật Tân
106
Mão Mùi
Tuy Tài sanh Sát vượng, nhưng được can giờ Thực thần chế Sát, phú quý chẳng mất.
Như đổi là tháng Quý Mão tháng như sau:
C. Tài T. Tài Nhật chủ Thực
Nhâm niên Quí Kỉ nhật Tân
Mão Mùi
Đều là Tài trước Thực sau, lại không tránh khỏi Thực thần sanh Tài a dua theo Sát hĩ.
Đến như thực trước tài sau, cách cục đổi khác xa hơn nữa. Như:
Ấn Thực Nhật chủ T. Tài
Bính Tân Kỉ Quí
Ngọ Mão Hợi Dậu
Bính hỏa hợp mất Thực thần, Dậu kim sanh Tài a dua theo Sát, chẳng gặp cứu ứng hĩ.
Lấy Thực chế Sát như thế, hay lấy Ấn hóa Sát cũng vậy. Như năm Quý tháng Ất Mão
ngày Hỷ giờ Đinh mão, Tài không phá Ấn, Sát tuy trọng nhưng gặp Ấn hóa giải. Như
năm Đinh tháng Quý Mão, hoặc năm Giáp Kỷ tháng Đinh Mão mà giờ Quý dậu, đều là
Tài phá Ấn để a dua theo Sát vậy. Đại loại như thế, làm ví dụ minh họa. Cũng do thế mà
cát hung thay đổi vậy, Bính sanh tháng Giáp Dần, năm Quý giờ Mậu, Quan sanh Ấn, mà
chẳng sợ Mậu hợp; Mậu tiết thân đẹp, lại không thể vượt Giáp để hợp Quý, là đại quý
cách vậy. Giả sử năm tháng Mậu Quý mà giờ Giáp, hoặc năm Giáp mà tháng Quý giờ
Mậu, tất Mậu không cách chi hợp được với Quý, là đại phá cách hĩ.
Ấy cũng bởi vì ngôi vị có khác nhau, liệt kê ra như sau thì rõ:
107
Quan Kiêu Nhật chủ Thực
Quí niên Giáp Bính nhật Mậu thời
Dần
Quan sanh Ấn, Mậu không thể vượt Giáp để hợp Quý. Giả sử như hai trụ sau:
Quan Thực Nhật chủ Kiêu
Quí niên Mậu Bính nhật Giáp
Ngọ Ngọ
Kiêu Quan Nhật chủ Thực
Giáp niên Quí Bính nhật Mậu thời
Dậu
Trụ 1 được Giáp mộc tách ra, Mậu Quý không thể hợp, mọi thần đều đắc dụng nên thành
cách. Trụ 2, 3, Mậu Quý bị hợp, không có Giáp mộc để tách ra, nên phá cách hĩ.
Nguyên văn: Bính sanh Tân Dậu, năm Quý giờ Kỷ, vì Thương cách bởi Tài, nên Thương
vô lực, cách ngôi nên tiểu quý. Giả như sanh Quý Kỷ mà không được Tân năn cách, cách
cục bị phá nát hĩ.
Từ chú: Ấy cũng bởi vì ngôi vị có khác nhau, liệt kê ra như sau:
108
Quan C. Tài Nhật chủ Thương
Quí niên Tân Bính nhật Kỉ thời
Dậu
Bính hỏa nhật nguyên, lấy Quý làm quan, lấy kỷ làm Thương, được Tân kim Tài tinh
cách giữa, tất Thương quan sanh Tài, Tài sanh Quan, trong phú có quý. Giả sử như trụ
sau:
Thương Quan Nhật chủ C. Tài
Kỉ niên Quí Bính nhật Tân thời
Dậu
Tân kim không thể hóa Thương, Kỷ thổ trực tiếp hại Quan tinh, cách cục bị phá nát hĩ
(năm quý tháng kỷ cũng tương tự).
Nguyên văn: Tân sanh tháng Thân, năm Nhâm tháng Mậu, giờ có Bính Quan, chẳng sợ
Nhâm vì có Mậu ngăn cách, cũng hứa hẹn quý cách. Giả sử năm Bính tháng Nhâm mà
giờ Mậu, hoặc năm Mậu tháng Bính mà giờ Nhâm, tất Nhâm đi khắc Bính, chẳng mong
gì quý hĩ.Tân sanh tháng Thân, năm Nhâm tháng Mậu, giờ có Bính Quan, chẳng sợ
Nhâm vì có Mậu ngăn cách, cũng hứa hẹn quý cách. Giả sử năm Bính tháng Nhâm mà
giờ Mậu, hoặc năm Mậu tháng Bính mà giờ Nhâm, tất Nhâm đi khắc Bính, chẳng mong
gì quý hĩ.
Từ chú: Ngày Tân giờ Bính, lấy Quan làm dụng, lấy thương là bệnh, lấy Mậu làm thuốc
cứu ứng. Liệt kê ra như sau:
Thương Ấn Nhật chủ Quan
Nhâm Mậu Tân Bính

niên nhật thời
Thân
Nhâm Bính xa nhau, được Mậu ngăn cách, tất Nhâm thủy chẳng thể thương hại nổi Quan
tinh.
109
Quan Thương Nhật Ấn

chủ
Bính Nhâm Tân Mậu

niên nhật thời
Thìn
Nếu đổi lại Mậu thổ ở giờ, Quan Thương đều bày ra ngang nhau.
Mậu niên / Bính Thìn / Tân nhật / Nhâm thời
Ấn Quan Nhật chủ Thương
Mậu Bính Tân Nhâm

niên nhật thời
Thìn
2 trụ trên Nhâm thủy trực tiếp thương hại Bính hỏa Quan tinh, Mậu không cứu nổi.
Nguyên văn: Như ở trên lấy Quan tinh làm ví dụ, như Ấn sợ Tài phá, Tài sợ Tỷ kiếp,
Thực thương kị Kiêu ấn, ý nghĩa như nhau. Phép cứu ứng cũng là thế.
Từ chú: Các loại như thế, không thể kể hết, thật ra cát hung vài lời khó nói hết. Nhiên tế
tư kỳ cố, lý rất rõ ràng, đặc nan vi thiển giả đạo nhĩ.
Chương này luận sanh khắc trước sau cát hung, chuyên lấy thiên can làm ví dụ, mà địa
chi mới là trọng yếu, có khi còn hơn thiên can nửa. Thí dụ như sau:
Sát Ấn Nhật chủ Kiếp
Quí Giáp Đinh Bính
Dậu Tí Mão Ngọ
Hành vận: Quý hợi / nhâm tuất / tân dậu / canh thân / kỷ mùi / mậu ngọ
110
Tý Ngọ Mão Dậu, vốn là tứ xung, mà trụ này chẳng những không xung, lại trở thành tứ
trợ. Mão Dậu cách nhau bởi Tý thủy, Tý Ngọ cách bởi Mão mộc, kim thủy mộc hỏa, nhờ
đó tương sanh, lấy Ấn hóa Sát làm dụng. Thủy được mộc dẫn hóa, kim được thủy dẫn
hóa, chẳng thương Ấn thụ dụng thần, tuy xung mà chẳng xung.
Thương Ấn Nhật chủ Tỉ
Tân Đinh Mậu Mậu
Mão Dậu Tí Ngọ
Hành vận: Bính thân / ất mùi / giáp ngọ / quý tị / nhâm thìn / tân mão
Trụ này thổ kim Thương quan dụng Ấn, mà Mão Dậu xung, Quan tinh không thể sanh
Ấn; Tý Ngọ xung, ấn căn bị Tài phá; địa chi mộc hỏa bị xung, thiên can hỏa thổ trở thành
hư thoát. Không khỏi 1 đời bơ vơ, bản thân còn gặp tai nạn hĩ. Cũng có khi mừng được
xung khắc, như
Càn Long hoàng đế nhà Thanh:
Kiếp C. Tài Nhật chủ Sát
Mão Dậu Ngọ Tí
Hành vận: Bính thân / ất mùi / giáp ngọ / quý tị / nhâm thìn / tân mão / canh dần / kỷ sửu
Dương nhận cách cục, lấy Sát chế Nhận làm dụng. Hiềm thu kim không Ấn, chẳng
vượng, mà Quan sát thông căn Mão Ngọ, chế nhận thái quá. Hay ở chỗ Mão Dậu xung
nhau, khiến cho Mão mộc không sanh Hỏa, Tý Ngọ xung nhau, khiến cho ngọ hỏa chẳng
phá Dậu kim, dù cho Bính Đinh Quan Sát nhưng được thông căn. Ức chế cái thái quá,
thành trung hòa, tất là huyền chi hựu huyền, không thể nói hết. Trụ trên đơn cử Tý Ngọ
Mão Dậu làm ví dụ, cũng có vì hội hợp trước hay sau mà tính chất thay đổi lại có không
xung không hợp, mà cách nhau sanh khắc trước sau, cát hung khác biệt. Không thể kể
hết, học giả luyện tập thuần thục, tự nhiên lĩnh ngộ hĩ.
Chương 21 - Luận Thần/Sát không lý đến Cách Cục

Chương 21. Luận Thần/Sát không lý đến Cách Cục
Nguyên văn: Cách cục Bát tự chú trọng lấy nguyệt lệnh phối với tứ trụ, còn về phần
Thần sát tốt xấu, đã không dùng đến cái lẽ sinh khắc thì dùng cái gì để đo lường thành
bại? Huống chi trong cách cục có cản trở, tức các thứ tốt như Tài Quan thành ra không
111
được việc, thì sao gọi là cát tinh được? Còn dụng được cách cục, như Thất Sát Thương
Quan, chẳng lẽ gọi là hung thần sao? Cách cục đã thành dù cho trong trụ đầy Cô thần
nhập bọn với Sát chẳng lẽ làm hại đến quý cách? Cách cục bị phá, chả nhẽ Thiên đức
quý nhân đầy trụ thì lại thành công? Người nay không biết đến khinh trọng, cứ thấy cát
tinh liền tập trung cho nó mà bỏ qua dụng thần (đúng) bất kể tứ trụ thế nào, để rồi luận
bậy về quý tiện, nói sai về họa phúc, thật là nực cười.
Từ chú thích: Những sai lầm khi nói về Thần/Sát đều là do không nghiên cứu kỹ đến
ngọn nguồn của nó. Phép Tử Bình biến đổi từ khoa Ngũ tinh, vốn lấy năm là chủ, dùng
Thần Sát để phán cát hung. Thần sát đều có ở mỗi mệnh bàn, mỗi năm đều có sự khác
nhau cho nên phép Tử bình xưa lấy năm làm chủ. Thử lật lại sách xưa như "Lý Hư Trung
Mệnh thư", "Tam mệnh tiêu tức phú" của Lạc Lục Tử, cho đến các nhà chú giải mệnh lý
Từ Tử Bình, Thích Đàm Oánh, Lý Đồng, Đông Phương Minh có thể thấy thời kỳ này đều
lấy năm làm chủ. Đến Tam Mệnh Thông Hội của Vạn Dục Ngô đời Minh thì phép xem
này có sự thay đổi, phép này bắt nguồn từ thời nhà Minh đến nay cũng trải qua vài trăm
năm rồi. Sách Lan Đài Diệu Tuyển chuyên bàn về cách cục mà thần sát cho đến nạp âm
cũng an từ năm mà ra, rất nhiều thuật ngữ thừa kế từ khoa Ngũ tinh chưa hề được cải
biến. Phép Tử bình nay đã đổi từ năm sang dùng ngày để luận, Thần sát và nạp âm cũng
không còn được sử dụng nhiều. Dùng các tác phẩm đó để thi thố vốn không phải là
không nên, nhưng dùng để đoán họa phúc, há không làm cho kẻ hiểu biết cười cho ư? Rồi
thêm chuyện bọn thuật sĩ giang hồ khi hành nghề đều dùng đến phép thần sát rồi tự cho là
thông minh hiểu biết mà bỏ mất ngọn nguồn thì thật đáng cười nhạt. Nếu như hiểu rõ
pháp xem Thần sát thì mấy ông thầy Địa lý thời nay đã không đánh mất chân truyền. Tử
Bình và Phong Thủy tuy không cùng một con đường nhưng chẳng lẽ góc độ chuyển động
của Thần sát trên trời lại có hai ư?
Nguyên văn: huống chi trong sách nói đến Lộc Quý, thường chỉ nói đến Chính quan mà
không phải bàn đến Lộc đường quý nhân. Hay như Chánh Tài đắc Thương Quý là kỳ
cách, mà Thương Quý gọi đầy đủ chính là Thương Quan sinh Tài, Chánh Tài đắc nó mới
gọi là kỳ, nếu chỉ quý nhân thì Thương Quý là thứ gì vậy? Lại như câu "nhân đắc lộc nhi
tị vị" (vì được lộc mà quên nhiệm vụ), thì đắc lộc chính là đắc Quan cách, vận hạn đến
đất Quan đương nhiên thăng quan tiến tước; nhưng giả như Tài dụng Thương Quan
Thực Thần, vận thấu Quan thì trật tự bị phá hỏng, Chính Quan vận lại gặp Quan thì
trùng lắp nhiều quá, nên các loại này chỉ có thể là "tị vị". Nếu cho đó là Lộc Đường thì
không những không đúng lý mà cứ cố cho là "đắc lộc tị vị" thì văn phạm đối chỏi nhau,
cổ nhân viết sách lẽ nào không thông thạo ngữ pháp!
Từ chú thích: ở đây tức là danh từ của Ngũ tinh và Tử Bình làm cho làm lẫn lộn. Lộc
cũng chính là Quan, có khi cũng gọi là Quý, về ngũ hành thì vị trí Lâm quan cũng gọi là
Lộc Đường. Mã cũng là Tài; Đức cũng chính là Ấn; Thiên trù thọ tinh là Thực thần. Lúc
đó để cho tiện mới giả dụng danh từ Thần sát của khoa Ngũ tinh, người sau không được
giải nghĩa rõ ràng chính là khiên cưỡng gán ghép rồi thần thánh hóa lời đó. Tam Kỳ Lộc
mã cũng chỉ là nói đến Tài Quan (tham khảo phần khởi lệ). Như niên Bính gặp Quý Dậu
là Quan tinh lâm quý; Bính nhật gặp Quý Dậu là Quan tọa Tài hương (Quan đóng nơi đất
Tài); ngày Nhâm tọa Ngọ gọi tên là Lộc mã đồng hương cũng tức là Tài Quan đồng cung.
Đây là tự mượn Tam kỳ Lộc mã, tên khác nhưng thực ra là như nhau, mà dùng. Còn như
Thương Quý, Thương Quan (Nhâm) mà gặp Đinh Mão, Giáp dụng Kỷ thổ làm Tài mà
gặp Kỷ Mùi đều thế cả. Nhưng việc nầy chẳng qua cũng chỉ là giải thích hai chữ thương
quý, chứ phép Tử Bình thì thứ gì hợp với đòi hỏi của Nhật nguyên tức là quý, còn không
112
hợp thì không quý. Chữ Thương Quý, v.v... ở đây chỉ là một tu từ (lối nói khoa trương),
cho nên không cần câu chấp. "Đắc lộc tị vị" là Lộc đường của Quan hay là Lộc đường
của nhật nguyên? Nếu Quan trùng lắp mà gặp Lộc đường của Quan thì tự ứng với "tị vị",
còn nếu Quan trùng lắp mà gặp Lộc đường của nhật nguyên thì lại ứng với thăng quan
tiến tước rồi. Tóm lại thì hợp với nhu yếu thì thành quý, còn Thần sát cát hay hung thật ra
không quan hệ đến họa phúc.
Nguyên văn: như nữ mệnh, có câu "Quý chúng tắc vũ quần ca phiến" (Quý mà nhiều thì
chỉ là hạng kỹ nữ múa hát tầm thường). "Quý chúng" chính là "Quan chúng", nữ lấy
Quan làm chồng, chả lẽ xuất hiện ra hai chính phu? Một nữ nhiều chồng thì ý chỉ đến
giới ca múa phục vụ đàn ông thời phong kiến, một lý lẽ tất nhiên. Nếu cho từ đó là quý
nhân, là sao trên trời, cũng không phải là chồng, thì e gì ít hay nhiều mà gán cho là hạng
gái cầm ca?
Từ chú thích: Quý tức là Quan, Quý nhiều tức là Quan nhiều. Như lấy Thiên Ất để nói,
từ Hạ chí đến Đông chí dụng Âm quý, từ Đông chí đến Hạ chí dụng Dương quý. Lại cần
phải thích hợp với Dụng thần và Tài cũng phải sinh vượng. Nếu Tài đa Thân nhược thì
phải chọn Tỷ Kiếp chẻ Tài ra thì mới tốt, Quý nhiều nhanh thành bệnh mà thôi. Về phần
"quý chúng, vũ quần ca phiến", chính là lấy Quan làm phu tinh. Quan nhiều cần phải làm
tổn Quan hoặc hóa bớt Quan để trở thành phu tinh, không nhất định phải dụng Quan.
Quan Sát khắc ta, trong tứ trụ có Quan sát, trước tiên cần an định nó, không nhất định
phải dùng, điều này thì bất luận nam nữ đều thế cả. Nếu Dụng thần không gặp Thiên Ất,
hoặc Thiên Ất lại lâm nơi Kị thần là Âm dương tịnh kiến, chồng chéo hỗn tạp đều chưa
đủ phán cát hung, không liên quan đến khinh trọng, có thể bỏ qua không luận.
Nguyên văn: song Thần sát trong mệnh thư cũng có đề cập đến, kẻ đọc sách tâm không
tốt thường câu chấp, không tường lẽ biến thông. Như "Quý nhân đầu thượng đới Tài
Quan, môn sung tứ mã" (Quý nhân thấu lộ mà có cả Tài Quan thì như ngoài cửa có sẳn
xe tứ mã), đó là vì Tài Quan như người diện mạo đẹp đẽ, quý nhân như quần áo đẹp thì
mới làm vẻ đẹp diện mạo lộ rõ ra được. Thực ra Tài Quan thành cách, tức không có quý
nhân xuất lộ, thì lại không có "môn sung tứ mã"! Còn "Cục thanh quý, hựu đới nhị đức,
tất thụ vinh phong" (cách cục thanh quý lại mang cả nhị Đức tất thụ hưởng vinh phong).
Nếu chú trọng nhị Đức thì tại sao không nói đầy đủ là "đới nhị Đức thụ lưỡng quốc chi
phong", mà còn phải cho rằng không được có Sát cái đã (đòi hỏi cục thanh quý)? Nếu
cho rằng mệnh phùng cách xấu, trụ có nhị Đức là phùng hung hữu cứu, tránh được nguy
hiểm thì tuy có nói đến cách cục nhưng mà chung quy cũng là không liên can đến quý
tiện của cách cục.
Từ chú thích: Thần sát so với Dụng thần, mỗi thứ đều phải cần thích hợp. Như Quan
tinh cần Thiên Ất, Ấn thụ thích hợp với nhị Đức (Thiên Nguyệt đức quý nhân), Tài thích
hợp với Dịch Mã, Thực Thươngthích hợp với Văn Xương, Từ Quán Học Đường. Dụng
Quan mà Quan lâm Thiên Ất, cẩm thượng thêm hoa (trên gấm thêm hoa, ý nói đã đẹp lại
đẹp thêm); dụng Ấn mà Ấn lâm Thiên nguyệt nhị Đức, là người tố thực từ tâm (ăn chay
làm việc thiện). Cái đẹp gặp được nó thì tăng điều tốt, khi gặp hung thì giảm được tai
họa, chứ chẳng phải dựa vào nó mà luận thành cách đâu. Nếu bỏ Dụng thần để luận Thần
sát thì khi xét vận hạn cát hung thì sử dụng phép nào đây? "Vô sát đới nhị đức" thì Sát là
chỉ Kị thần, chứ chẳng phải chỉ Thất sát. Người đọc cần gắng thành tâm lĩnh hội ý nghĩa
thực chứ đừng cho rằng cổ nhân viết lách ngu muội. Tóm lại, Tử Bình có cách xem của
113
Tử Bình, chớ nên xem hỗn tạp với Thần sát làm hoa mắt rồi không biết cái nào là chính
yếu cả.
Kỷ Mùi / Quý Dậu / Đinh Tị / Đinh Mùi
Đại vận: Nhâm Thân - Tân Mùi - Canh Ngọ - Kỷ Tị - Mậu Thìn - Đinh Mão
Đây là mệnh của Viên Hạng Thành (tức Viên Thế Khải), xem sơ qua thì thấy Thân cường
Thực Thần chế Sát mà thôi, nhưng biện chi tiết thì lấy năm làm chủ, năm là Kỷ Mùi, Mùi
Dậu giáp thân là quý; lấy ngày làm chủ thì Đinh quý nhân tại Dậu, lấy Sát làm dụng mà
Sát quý tại Tị cho nên thân Sát hỗ hoán đắc quý nhân. Thất sát là thần đối nghịch với ta,
quý nhân hỗ hoán ví như được triều đình nhà Thanh biết đến mà trọng dụng, mà cũng là
dấu hiệu triều đình bị ta phản phúc. Địa chi Tị Mùi Dậu giáp lộc giáp quý, toàn trụ đầy
Lộc và Quý nhân ủng hộ nên ứng với Nguyên thủ quốc gia. Đến vận Mão, Sát đối nghịch
lâm Quý nhân đắc thế mà xung với Quý nhân của bản thân Nhật chủ, bị cô lập hoàn toàn,
hết sức hiển nhiên vậy.
Ất Mão / Bính Tuất / Quý Dậu / Bính Thìn
Đại vận: Ất Dậu - Giáp Thân - Quý Mùi - Nhâm Ngọ - Tân Tị - Canh Thìn
Đây là mệnh của Từ Đông Hải (tức Tổng thống Từ Thế Xương, sinh năm 1855, mất
1939, bản thân đậu Tiến sĩ, từ năm 1879 đã kết nghĩa huynh đệ và sau thành mưu sĩ cho
Viên Thế Khải, sau làm đến Thủ tướng rồi năm 1918 được Quốc hội bầu làm Tổng thống
Trung Hoa Dân Quốc), ban đầu nhìn vào chỉ thấy Tài được Thực sinh, nhưng mà Quý
quý nhân tại Mão, Bính quý nhân tại Dậu, Thìn Mão Dậu Tuất là hai phương đông tây
đối đầu, mà cũng là lưỡng hợp giải xung cho nhau (Thìn hợp Dậu, Mão hợp Tuất), thủy
hỏa tương tranh nhưng đắc quý nhân Ất mão đóng vai người thương thuyết mà hòa bình
với nhau. Viên là võ nhân, dụng Sát vi quyền còn Từ là văn thần (*), dụng Thực sinh Tài,
đây lẽ nào là ngẫu nhiên ư?
(*) Từ Thế Xương còn được gọi là "Văn trị Tổng thống", tức là Tổng thống lãnh đạo
thành công về mặt văn hóa và giáo dục.
Mậu Dần / Kỷ Mùi / Giáp Dần / Ất Hợi
Đại vận: Canh Thân -Tân Dậu -Nhâm Tuất -Quý Hợi -Giáp Tý -Ất Sửu
Niên Mậu nhật Giáp, đều lấy Mùi làm quý nhân; bản thân Giáp vượng gánh được Tài,
nguyệt lệnh có Kỷ thổ chân quý nhân lộ ra làm Dụng thần; hơn nữa hỷ Tứ trụ vô kim,
Dần Mùi tàng hỏa, Thực Thương sinh Tài, cách cục hết sức thanh thuần. Niên nguyệt là
tổ nghiệp, được quý nhân xuất lộ là hưởng phúc ấm, quý nhân Mùi trực tiếp làm dụng
thần nghĩa là bản thân được quý nhân nâng đỡ. Đây là mệnh của người Hợp Phì tỉnh An
Huy Lý Quốc Quân, được Tổng thống Hạng Thành trọng dụng, thời Dân quốc sơ niên
từng giữ chức Quảng Đông Tuần án sứ giả (mệnh của Viên Hạng Thành là Kỷ Mùi kỳ
cách hơn).
Mậu Tuất / Giáp Tý / Kỷ Tị / Mậu Thìn
Đại vận: Ất Sửu -Bính Dần -Đinh Mão -Mậu Thìn -Kỷ Tị -Canh Ngọ -Tân Mùi
Tài sinh Quan vượng, Bính hỏa Điều hậu làm dụng. Nguyệt lệnh Thiên Ất là quý chổ
thừa hưởng phúc ấm tổ tiên. Quý nhân là Tài nhằm sinh Quan là quý nhân gián tiếp, hơn
nữa do Tài Quan tháng chạp cần hỏa để Điều hậu, Dụng thần tại Tị mà không phải Tý,
quý nhân ở đây được dùng gián tiếp. Đây cũng là mệnh của một ông người Hợp Phì họ
114
Lý. Vận đến Bính Dần Đinh Mão kế thừa sản nghiệp lớn, mà cái quý của mệnh so với tứ
trụ trước thì hơi kém một chút. Hơn nữa do Kỷ Giáp hợp Quan để hộ Tài, nên Mậu
(Kiếp) không thể tranh đoạt, vì thế một mình thừa hưởng được sản nghiệp rất lớn.
(Lâm chú thích: Tứ trụ này thủy không có kim sinh cho, một bầy thổ bao vây, không luận
là Tài vượng. Năm thổ mà chỉ có một hỏa, biến thành Tòng vượng cách, hỏa thổ là hỷ
dụng thần kiêm nhiệm Điều hậu, Tý thủy là Bệnh. Trong 70 năm Đại vận, ngoài chữ Thìn
bán hợp cục với Tý thủy ra, các chữ còn lại đều là hỷ dụng hoặc đóng vai trò trừ khử
Bệnh thần, Kị thần. Nhập Tòng cách mà được vận trình trường thịnh như vậy đúng là
hiếm thấy.)
Tân Tị / Tân Sửu / Canh Thân / Tân Tị
Đại vận: Canh Tý -Kỷ Hợi -Mậu Tuất -Đinh Dậu -Bính Thân -Ất Mùi -Giáp Ngọ
Kim gặp tháng rét thổ, cần dụng hỏa Điều hậu. Mà Tị Sửu hội hợp, Tị Thân hình hợp,
cách cục liền chuyển đổi. Khí toàn kim thủy, đành phải thuận theo vượng khí, nên hành
vận thổ kim thủy là mỹ vận. Đây là mệnh Lý Quốc Kiệt, người Hợp Phì (tỉnh An Huy).
Tân kim tạp xuất mà chỉ có một Canh kim đắc quý, tuy anh em rất đông mà một mình
mình kế tục ngôi vị, "quý do di ấm" là chổ đó, cho nên niên nguyệt trụ thích hợp đóng
quý nhân. Vừa vào vận Mùi, lưỡng quý tương xung, hơn nữa gặp phải lưu niên Giáp
Tuất, tam hình hội hợp, hình thương đến lưỡng quý mà bị họa tù ngục. Tứ trụ này nếu
như thời thấu một thủy thì vận cuối không đến nỗi cùng khốn. Có thể thấy Thần sát
không hoàn toàn vô căn cứ. Lại về quý nhân người họ Lý, đầu tiên là mệnh Văn Trung
Công (tức Lý Hồng Chương), Quý Mùi / Giáp Dần / Ất Hợi / Kỷ Mão, Khúc trực nhân
thọ cách, cho đến mệnh Lý Quốc Kiệt có kim cục mà quý bị tuyệt diệt, hưởng ngôi vị đến
đây thì tận số, cũng đều là kỳ cả. Đây là đạo lý trinh nguyên của vận hạn (*), nghiên cứu
Bát tự thì vô cùng tận, cần chuyện tâm thì mới tỏ tường.
(*) Bát Tự lấy niên vi nguyên, nguyệt vi hanh, nhật vi lợi, thời vi trinh. Niên nguyệt cát
thì tiền vận cát, nhật thời cát thì hậu vận cát. Còn về Đại vận thì lấy 15 năm đầu là
nguyên, 15 năm kế là hanh, 15 năm giữa là lợi, 15 năm cuối là trinh.
Quyển 4
Chương 22 - Luận ngoại cách dụng xả

Chương 22. Bàn về việc khi nào dùng, khi nào bỏ không dùng Ngoại Cách
Nguyên văn: Dụng thần của bát tự đã chú trọng tìm ở nguyệt lệnh, vậy tại sao còn có
ngoại cách nữa? Có Ngoại cách là do nguyệt lệnh vô dụng, phải tùy cơ ứng biến mà
dùng nên gọi là ngoại cách.
Từ chú thích: bài này bàn luận tựa hồ chưa rõ ràng, do sách vở lấy nguyệt lệnh là kinh,
Dụng thần làm vĩ. Dụng thần là yếu tố then chốt của toàn cục. Thần khí nguyệt lệnh
không có khả năng làm đầu mối trọng yếu ảnh hưởng đến toàn cục của tứ trụ thì phải từ
đó chọn ra một can chi riêng để dùng. Dụng thần tuy chọn riêng nhưng trọng tâm của nó
lại ở nguyệt lệnh, như mộc sinh tháng mùa đông, thủy vượng mộc trôi, chọn Tài thì tổn
Ấn nên phải dùng hỏa để điều hậu, chính là bởi nguyệt lệnh tuy thủy vượng nhưng lại rét
buốt; mộc sinh tháng thu, kim quá cứng nên mộc bị sứt mẻ, chọn hỏa chế kim hoặc chọn
thủy để hóa kim, chính là do nguyệt lệnh khí kim quá vượng. Những trường hợp này đều
không có tên gọi riêng. Ngoại cách, chính là trường hợp riêng của chính cách, khí thế
115
vượt thắng nên không thể lấy thường lý để chọn dụng thần, ở vào ngoại lệ của "con
đường đúng", cho nên mới gọi là ngoại cách.
Nguyên văn: như mộc mùa xuân, thủy mùa đông hay thủy sinh vào tháng tứ quý, khi
cùng ngày cùng tháng thì khó mà thấy tác dụng, đều có thể rơi vào loại tượng, hình
tượng, xung tài, hội lộc, hình hợp, hay các cách Diêu nghênh (hay Dao tị ? ), Tỉnh lan,
Triều dương..., tất cả đều có thể. Nếu nguyệt lệnh tự có Dụng thần, có nên đi tìm ngoại
cách? Lại có người mộc sinh mùa xuân, thủy sinh mùa đông, can thấu bên trên có cả Tài
Quan Thất Sát, mà bỏ đi để theo ngoại cách, cũng quá sai lầm. Đó là lý do can thấu có
Tài, dụng gì để xung Tài? can thấu Quan, dùng gì để hợp lộc? Thư nói rằng: "Đề cương
hữu dụng đề cương trọng ", mà cũng nói "Hữu Quan mạc tầm cách cục", chính là một lời
nói bất di bất dịch.
Từ chú thích: Xuân mộc đông thủy chính là Dương Nhận kiến Lộc, cần biết rằng Nhận
Lộc tuy không thể làm dụng, nhưng quan hệ với Dụng thần lại ở nguyệt lệnh. Như Sát
Nhận cách, chọn Quan Sát chế Nhận, đó là dụng tại Quan Sát; kiến Lộc Thân vượng, lấy
thần tiết tú thành tốt đẹp, đó là dụng tại Thực Thương. Thổ sinh tứ quý, dụng mộc làm tơi
thổ, hoặc dụng kim tiết tú, đó là dụng tại mộc kim. Các loại này đều chẳng phải ngoại
cách. Cần khí tượng tứ trụ thiên hướng về một phương, như xuân mộc mà chi liên kết
thành Dần Mão Thìn, hoặc Hợi Mão Mùi, tứ trụ không thể phù ức. Ngày và tháng giống
nhau thì tòng Cường, tòng Vượng; ngày tháng không giống mà nhật nguyên lâm Tuyệt,
thì tòng Quan Sát, tòng Tài, tòng Thực Thương. Hoặc Nhật can hóa hợp thì thành hóa
khí, như loại tượng thuộc về một loại hình thì mới thành ngoại cách. Ngoại cách tuy rất
quy cách, nền nếp nhưng bản thân cũng có một ý nghĩa là không rời xa chính lý ngũ hành
thì mới được. Nếu gặp các cách đảo xung, hình hợp, Diêu nghênh, Triều dương, lý ngũ
hành chưa thông thì cũng không đủ tin tưởng (Tỉnh Lan tức Thực Thương cách). Còn khi
nguyệt lệnh có Dụng thần, Tứ trụ được phù ức, sao lại bỏ cái riêng mà chọn cái lẽ chung?
"Đề cương hữu dụng đề cương trọng" là lời nói luận Dụng thần phải để ý đến sự quan
trọng của nguyệt lệnh; còn "Hữu Quan mạc tầm cách cục" là ý nói tứ trụ có đủ phù ức,
không nhất thiết phải tìm cách cục riêng biệt (không nên câu chấp đến chữ Quan trong
câu phú). Đây chính là khuôn phép bất di bất dịch để chọn đúng Dụng thần.
Nguyên văn: song, cái gọi là "nguyệt lệnh vô dụng" vốn là nguyệt lệnh không có Dụng
thần, người nay không hiểu thường gán cho các loại như Tài bị Kiếp đoạt, Quan bị
Thương hủy hoại,... Dụng thần đã bị phá thì cũng coi như nguyệt lệnh không tuyển được
Dụng thần, liền bỏ đi để theo ngoại cách là sai lầm của sai lầm vậy.
Từ chú thích: câu "Tài bị Kiếp, Quan bị Thương" là nay xem không có thần khí cứu
ứng, mà vô cứu ứng tức phá cách (xem tiết: thành bại cứu ứng). Bản lai Bát tự tốt thì ít,
xấu thì nhiều, người phú quý ít ỏi, người bần tiện đầy rẫy, và cũng thế, người thành công
thì ít mà người thất bại thì nhiều. Tiếc là người đem mệnh để phán đoán, trong tâm ôm ấp
hoài bảo chưa thực hiện được hy vọng sẽ đến trong tương lai, nhưng lại hỏi việc xấu mà
không hỏi việc tốt, chẳng qua là lời đầu môi chót lưỡi, nên nếu nghe nói Tài bị Kiếp,
Quan bị Thương thì họ lại không bịt lỗ tai mà chạy ư? Thế là thuật sĩ hành nghề liền đoán
ý hùa theo tâm lý thân chủ, thường giải đoán mà không bàn Dụng thần, chỉ chú trọng lấy
Thần sát, cách cục, nạp âm ra để nói qua quýt. Sai lầm này đã tồn tại lâu rồi, người nói
chuyện Mệnh lý cần nhận thức được điều này.
116
Chương 23 - Luận cung phận Dụng thần phối Lục thân

Chương 23. Luận cung phận Dụng thần phối Lục thân
* Thân nghĩa là gần gũi thương yêu. Lục thân là sáu hạng người gần gũi thương yêu
nhất của mình: Cha, mẹ, vợ, con, anh (chị), em.
* Cung phận: cung được gán cho một nhiệm vụ cụ thể, ví như một "danh phận" của cung.
Nguyên văn: con người có Lục thân, phối vào Bát tự là kết hợp với nó để định ra số
mệnh.
Từ chú thích: Danh từ Lục thân xuất phát từ rất lâu, nghĩa đơn giản mà rất đầy đủ. Thời
đại nhà Hán, hai nhà Tiêu-Cống (*) khi giải thích quẻ liền lấy khắc ta là Quan Quỷ, ta
khắc là Thê Tài, sinh ta là Phụ mẫu, ta sinh là Tử Tôn, đồng khí chất là Huynh đệ, đều là
Lục thân của bản thân ta (xem chi tiết ở sách Mệnh Lý Tầm Nguyên). Phối hợp Lục thân
trong Mệnh Lý thực tế thoát thai từ đây, tên gọi tuy khác nhau nhưng lý luận chỉ là một.
Nguyên văn: Từ các cung phân phối ra thì tuần tự niên nguyệt nhật thời, tức từ trước ra
sau, phối thành tổ phụ thê tử (ông cha vợ con) cũng là từ trên xuống dưới. Dùng các nền
tảng tự nhiên phối với nhau, so khớp chúng mà tạo thành các địa vị bất biến trong mệnh
lý.
Từ chú thích: Phân biệt cung chính là phân biệt các địa chi, niên chi là gốc tổ tiên,
nguyệt chi là cung cha mẹ, nhật chi là cung Thê, thời chi là cung Tử tôn, đây là từ trên
xuống dưới, kết hợp các chi và các địa vị xã hội với nhau. Phàm hỷ dụng tụ tại chi năm
hay chi tháng thì tổ tiên giàu có sung túc, cha mẹ được thừa hưởng phúc ấm này và bản
thân từ nhỏ đã thừa hưởng gia nghiệp này. Nếu hỷ dụng tụ tại chi ngày, thê thiếp giúp ích
cho mình; tụ vào chi giờ, con cháu ắt hẳn có năng lực và vào cuối đời càng tốt nữa. Năm
là nơi xuất thân, giờ là chốn đi về hay kết cuộc của một đời người. Xuất thân tốt, thì có
thể biết rằng bản thân sẽ hưởng thụ phúc ấm tổ tiên, còn kết cuộc tốt tức hiểu rằng con
cháu năng lực đầy đủ, cùng là lẽ tự nhiên mà thôi.
Nguyên văn: Còn dùng thập thần để phối hợp thì Chính Ấn là mẹ, để tạo thân hình ta
phải chọn được người mẹ sinh ra ta. Nhưng Thiên tài là thứ ta khắc chế thì sao lại thành
cha ta? Thiên tài chính là chồng của mẹ, mà Chính ấn là mẹ thì Thiên tài là cha. Chính
tài là vợ, là bị ta khắc chế, chồng là chủ đạo nên vợ phải theo. Nhưng Quan Sát như kẻ
khắc chế ta vậy, tại sao thành con cái? Quan Sát là do Tài sinh, mà Tài là thê thiếp, tức
Quan Sát là con cái của ta rồi. Còn Tỉ kiên là Huynh đệ thì lý lẽ hiển nhiên.
Từ chú thích: Thiên Tài là chồng của mẹ, như Giáp lấy Quý làm Chính Ấn, Mậu là
Thiên Tài, Mậu Quý hợp như vợ chồng kết duyên với nhau. Bính lấy Ất làm Chính Ấn,
Canh là Thiên Tài, Ất Canh hợp nhau, các thần khác cứ thế mà suy. Năm (5) âm can theo
năm dương can mà chọn ra, như sinh ngày Ất lấy Quý làm mẹ, lấy Mậu làm cha. Giáp Ất
nhật can như có Mậu mà vô Quý thì lấy Nhâm thủy làm phụ mẫu. Tóm lại, nói rằng cha
mẹ là người che chở cho ta, Thê tài là kẻ hầu hạ ta, Quan quỷ là kẻ khắc chế ta, Tử tôn là
kẻ hậu duệ của ta, Huynh đệ là kẻ đồng khí với ta, thật là dại dột mới cho đây là định
luật. Đến như Thiên tài là thứ ta khắc, sao cho là cha ta? Khắc ta là Quan sát, sao gán
thành con cái của ta? Đây xuất phát từ lẽ tự nhiên ở đời, người thường chịu sự cấm đoán
của cha mẹ thì ít, còn chịu sự ràng buộc của con cái thì nhiều. Sách "Trích Thiên Tủy
chinh nghĩa" lấy Ấn làm Phụ mẫu, lấy Thực Thương làm con cái, có phần phù hợp với
Dịch Kinh Tiêu, lý luận này thông đạt rồi nên không cần bàn nữa. Lại có thuyết cho rằng
117
Thiên Ấn là mẹ kế, Tỉ Kiên là anh, Kiếp Tài là em, mỗi thuyết đều có ứng nghiệm. Tóm
lại, để dùng thập thần phối với lục thân càng cần phải xét kỹ lưỡng các cung phân định
địa vị cùng với hỷ kị của nó thì cơ bản khó sai lầm. Số mệnh thường không rõ rệt lắm, thí
dụ như triều đại nhà Thanh trước đây, khi có đại tang cha mẹ là làm thăng trầm mất một
giai đoạn quan trường, xem ở vận hạn hiển hiện dễ thấy (trong mệnh số thấy có thì thực
tế đời người cũng có); còn người ngày nay các lễ nghi đều hủy bỏ, sự tồn vong của cha
mẹ cũng không quan hệ đến sự tiến thoái hoạn lộ nên trong mệnh vận không hiện rõ ràng
lắm. Thê cung gắn liền với hạnh phúc cuộc đời, đắc lực hay không rất là rõ ràng, học giả
thông minh sáng suốt tự mình có thể giải thích được.
Nguyên văn: Trong đó có hay không đắc lực, hoặc cát hoặc hung, cứ lấy tứ trụ mà xét
hoặc lấy niên nguyệt hoặc nhật thời định ra Tài Quan Thương Nhận, quan hệ với tượng
nào, sau đó lấy Lục thân phối dụng thập thần. Xem trong cách cục biến ra hỷ kị làm sao
và xem thêm sự phối hợp của nó thì khả dĩ không sai được.
Từ chú thích: Lấy Ấn làm mẫu, lấy Tài làm vợ, toàn cục nếu vô Tài Ấn thì sẽ ra sao?
Dụng Thực mà gặp Ấn đoạt Thực, dụng Ấn mà gặp Tài phá Ấn, là ra làm sao? Ở đây
phải đánh giá linh hoạt rồi đúc kết lại, không thể câu chấp. Đại khái từ hỷ kị của Ấn để
xem phụ mẫu, không ắt hẳn phải lấy Ấn làm mẹ; từ hỷ kị của Tài để xem thê cung, bất tất
coi Tài là vợ. Nhật chủ hỷ Ấn mà gặp Tài phá, tổ nghiệp lụn bại; Nhật chủ kỵ Ấn mà gặp
Tài phá, lại thành hưng gia lập nghiệp. Thân vượng hỷ Tài mà gặp Tỉ Kiếp phân đoạt thì
khắc thê, ngược lại Thân nhược Tài trọng, thì dù không có Tỉ Kiếp phân đoạt cũng khắc
thê. Phần Thương Nhận phối hỷ kỵ ra sao thì xem, tiết Luận Thê tử phía sau. Lục thân
phối hợp thì sách "Trích Thiên Tủy chinh nghĩa" quyển 5 tiết Lục thân luận bàn rất rõ
ràng, cần nên tham khảo.
(*) Tức hai ông Tiêu Cống và Kinh Phòng. Lý thuyết lục thân trong Bói dịch được các
nhà nghiên cứu công nhận người phát minh đầu tiên là Tiêu Cống sau truyền cho Kinh
Phòng. Lý thuyết tượng quẻ liên quan đến hai người này gọi là Kinh Tiêu Dịch (khác với
Mai Hoa Dịch), nhưng nay không còn được dùng.
Chương 24 - Luận thê tử

Chương 24. Luận vợ con
Nguyên văn: Phàm luận việc cát hung trong mệnh thì (sự, việc) càng gần với con người
thì ứng nghiệm càng linh ứng. Phú quý bần tiện, các việc liên quan đến bản thân thì
không nói rồi; đến phần Lục thân như vợ phối duyên với mình, con là hậu duệ thì càng
thiết thân với mình. Cho nên xem mệnh (thấy) vợ con, đề cương (nguyệt lệnh) đắc lực,
hoặc niên can hữu dụng thì luận về cha mẹ, vốn thân ta sinh ra từ đó - đều có ứng
nghiệm; cho nên, đề cương đắc lực hoặc niên can hữu dụng đều chủ phụ mẫu song toàn.
Còn tổ tông, anh chị em thì không ứng nghiệm lắm.
Từ chú thích: Vận mệnh cát hung thuộc phần lợi hay hại của bản thân. Phú quý bần tiện,
tiến thoái thuận nghịch, là các việc gắn bó với mình, cho nên đều có thể từ trong Bát tự
mà suy ra. Vợ con, bổng lộc đều quan hệ lợi hại đến bản thân, cùng chung vinh nhục với
ta nên đều suy đoán được. Nếu mai sau vật đổi sao dời, cha con riêng rẽ, chồng vợ không
chung sức thì lợi hay hại đều không liên quan đến nhau nữa, tức lúc đó đoán cát hung khó
mà linh nghiệm, ví như con quý hiển mà cha hèn, vợ giàu còn chồng nghèo,.. là không
chung mưu cầu cuộc sống thì không thể suy đoán, đồng thời quan hệ giữa lợi hại và các
mối lệ thuộc vẫn có thể thấy rõ. Lý lẽ của mệnh cũng đúng như vậy, xưa nay chẳng thấy
118
bất đồng. Năm là tổ tiên để xem tổ nghiệp sang hèn, xuất thân tốt xấu; huynh đệ hỗ trợ
hữu ích hay làm liên lụy gây hại,... đều thấy được. Nếu phận ai nấy lo, mỗi người đều
toan tính riêng phần mình thì khó mà suy đoán được. Điều này chính là gần cận thì ứng
nghiệm còn xa rời thì khó đoán.
Nguyên văn: Lấy vợ (cung Thê) để luận, thấy đóng ở đất Tài Quan thì ứng với vợ hiền
đức quý hiển; nhưng cũng có khi đóng ở Tài Quan mà vợ bất lợi; phùng Thương Nhận
mà thê trái lại tốt, sao vậy? Đây là do nguyệt lệnh dụng thần phối thành hỷ kị. Giả như
thê cung tọa Tài là tốt, nhưng Ấn cách gặp nó trái lại thành chẳng đẹp. Thê tọa Quan là
cát, nhưng Thương Quan gặp nó thì sao có thể tâm đầu ý hợp? Thê đóng Thương Quan
là hung, nhưng Tài cách gặp nó là Thương quan sinh Tài; Sát cách gặp nó là chế Sát thì
trái lại vợ chỉ nội trợ. Thê tọa Dương Nhận là hung, trong tứ trụ các cách Tài Quan Sát
Thương đã thành cách cục, còn Nhật chủ lại vô khí, thì lúc này chỉ nhờ được Nhận để
giúp Nhật chủ thì vợ lại hợp với chồng, hết hung. Cho nên các lý đó không nên chấp nhất
(phải áp dụng một cách linh động).
Từ chú thích: Ấn cách tức là Thân nhược lấy Ấn làm Dụng thần. Bất luận nguyệt lệnh
có phải là Ấn thụ hay không, nếu nhật chi lâm Tài thì với ta là bất lợi, ngược lại thì mới
đẹp. Thương Quan là dụng thì kị thấy Quan tinh, khi Thê cung tọa Quan như vác nặng
mà chạy thì sao có thể thuận ý được? Tuy nhiên, mùa đông kim thủy Thương Quan, thê
cung gặp Quan lại là điềm tốt (xem tiết Phối khí hậu đắc thất). Việc dùng hỷ kị để phối
hợp không nên câu chấp, Thê cung tọa Thương Quan, mà Tài cách Sát cách gặp nó trái
lại tốt đẹp; Thê cung tọa Dương Nhận mà Thân nhược thì gặp nó ngược lại thành tốt, cái
lý của nó tương tự nhau. Tóm lại, thê cung là Hỉ thần thì cát, còn là Kị thần thì hung; Tài
là Hỉ Thần thì tốt, là Kị thần là xấu. Dùng lý này tham đoán thì không mảy may sai sót
được.
Nguyên văn: Đã xem cung Thê thì nay xem đến sao Thê (vợ). Sao Thê là Tài đứng trên
can (Tài thấu lộ lên trên). Thê thấu mà thành cách, như các trường hợp Quan cách thấu
Tài, Ấn nhiều phùng Tài, Thực Thương thấu Tài làm dụng, tức đóng ở chổ vô dụng thì
cũng chủ vợ nội trợ. Thê thấu mà phá cách, như các loại Ấn khinh Tài lộ, Thực Thần/
Thương Quan (cách), thấu Sát phùng Tài, tức đóng nơi hữu dụng nhưng cũng cần đề
phòng hình khắc. Lại có trường hợp thê thấu thành cách, hoặc thê cung hữu dụng lại
đóng nơi hình xung, thì khó tránh cảnh vợ đẹp nhưng khó sống đến bạc đầu. Có trường
hợp thê tinh lưỡng thấu, Chính/ Thiên tài tạp xuất, chẳng phải một chồng mà nhiều vợ
đấy sao? Cũng cần phải đề phòng hình khắc.
Từ chú thích: "Thê thấu thành cách" nghĩa là Tài thấu lộ ra can làm hỷ dụng thần. Như
Quan cách thấu Tài lấy Tài sinh Quan làm dụng; Ấn trọng thấu Tài, lấy Tài tổn Ấn làm
dụng; Thực Thương thấu Tài, Thực Thương sinh Tài làm dụng. Các loại này đều mượn
Tài để thành cách, cho dù nhật chi, vốn là cung thê, không có hỷ dụng thần cũng chủ nội
trợ đắc lực, lúc này Tài là Thê tinh (sao vợ).
"Tài thấu phá cách" như các trường hợp Thân nhược dụng Ấn mà gặp Tài phá, Thực
Thần chế Sát mà kiến Tài hóa Thực sinh Sát,... tức là thần khí nhật chi hữu dụng, cũng đề
phòng hình khắc, vì lý do đó Tài là Kị thần.
Lại có trường hợp Tài tinh đóng bên dưới thấu can thành cách, thì cung Thê hay sao Thê
đều tốt cả. Còn như phùng hình xung, ví dụ trường hợp Tý xung, Mậu Tý là nhật tọa Tài
gặp phải Ngọ xung là tượng khó sống bên nhau trọn đời.
119
Còn như Thiên chính Tài tạp xuất, ắt hẳn Tài vượng Thân khinh thì Tài là Kị thần, nếu
không có Tỉ Kiếp phân đoạt cũng chủ khắc vợ. Đây là cần phải hỷ kị phối hợp thể định,
không thể cứng nhắc được.
Nguyên văn: Bàn về phần Tử tức, cũng phải xem cung phận và sao Tử tức thấu ra hỷ kỵ,
lý lẽ đánh giá hơi giống với luận Thê. Song khi xem về tử tức, ca quyết Trường Sinh Mộc
Dục cũng phải đọc thuộc, như:
"Trường Sinh bốn con, trung tuần còn một nửa
Mộc Dục hai con đều cát tường
Quan Đới, Lâm Quan đều có ba con
Đế vượng được năm con
Suy có hai con, Bệnh có một con
Tử đến già cũng không có con trai, trừ khi nhận nuôi con người khác
nhập Mộ là lúc Mệnh yểu vong
Tuyệt một con
Thai sinh con gái đầu lòng
Dưỡng ba con chỉ còn lại một
nam tử trong cung tử tế tường"
Từ chú thích: Quan Sát là sao con cái (Tử tinh), chi giờ là cung phận của Tử tức. Phối
hợp hỷ kỵ gần giống với luận vợ, nhưng cũng có điều cần chú ý, xét Quan cần kiêm xét
Tài, xem Sát cần kiêm xem Thực, đây là bàn đến Thân cường. Trường hợp Thân nhược
cần xem có hay không có Ấn thụ, cho nên Trích Thiên Tủy lấy Thực Thương làm con,
Tài làm vợ, Tài vượng ám sinh Quan Sát, cho dù Tứ trụ không thấy rõ Tử tinh cũng ắt
hẳn nhiều con, tương tự như Thực Thương sinh Tài cách, v.v... Quan Sát vượng mà vô
chế hóa, Thân khinh mà Tài vượng phá Ấn cũng không có con, cho nên luận vợ con, đều
cần xem xét phối hợp linh hoạt, cứ cứng nhắc lập luận thì không đúng. [Xem thêm Trích
Thiên Tủy - tiết Lục Thân].
Trường Sinh Mộc Dục ca cũng chính là Trường Sinh Mộc Dục của Quan Sát. Như cho
giờ làm Quan Sát lâm Trường sinh ứng với có bốn con; ý của câu "trung tuần còn một
nửa" nghĩa là thời điểm nắm lệnh đã thoái rồi, ví dụ như (tháng) Dần là Trường sinh Bính
Mậu, sau trung tuần (từ ngày 11 đến 20 tháng Dần), Giáp mộc nắm lệnh, Bính Mậu thoái
khí cho nên số con giảm còn nửa. Mộc Dục thì hai con, giống sau trung tuần tháng Dần;
Quan Đới Lâm Quan thì ba con; Đế vượng năm con; Thai là con gái, Dưỡng là ba trai
còn một. Ca quyết này đoán năm con là tối đa, trai hay gái nhiều, hoặc vài chục con thì
lấy gì định? Dùng sinh vượng suy hay bại của hỷ dụng mà đoán nhiều hay ít con; dùng
thành bại hay cứu ứng mà quyết có con hay không con. Phép đoán là như thế cả chứ
không phải cổ nhân dối gạt gì cả.
Nguyên văn: Phép luận Trường Sinh dùng dương mà không dùng âm, như ngày Giáp Ất
chỉ dụng Trường Sinh Canh kim, cục Tị Dậu Sửu thuận số mà không dùng Tân kim
nghịch số cục Tý Thân Thìn. Tuy sách có nói Quan là con gái còn Sát là con trai, nhưng
rốt cuộc không thể lấy Giáp dùng Canh con trai mà dùng dương cục, còn Ất dùng Tân
120
con trai mà dùng âm cục. Cho nên mộc là Nhật chủ không cần hỏi Giáp hay Ất, đều lấy
Canh là con trai, Tân là con gái, lý đó tự nhiên đều ở Quan Sát, có ứng nghiệm không?
Từ chú thích: Thập can tức Ngũ Hành, chỉ có Ngũ Hành Trường Sinh mà không có
Thập can Trường Sinh. Gọi dương Trường Sinh và âm Trường Sinh chính là do hậu nhân
chẳng hiểu nguyên lý mà đơm đặt suy đoán. Gọi Quan là con gái, Sát con trai chính là
dương can là nam, âm can là nữ. Lấy Giáp làm ví dụ thì Tân Quan là nữ, Canh Sát là
nam. Nếu là Ất thì Canh Quan là năm, Sát là nữ, không thể lầm được. [ Mời xem lại tiết
Thập can âm dương sinh khắc ].
Nguyên văn: Cho nên khi cầm bát tự, muốn xem con cái trước tiên phải xem chi giờ.
Như sinh ngày Giáp Ất thì xem quan hệ Canh kim ở cung nào, hoặc đóng ở sinh vượng,
hoặc đóng tử tuyệt thì ít nhiều đã biết được số, sau đó phối với can giờ là Tử tinh. Như
Tài cách mà can giờ thấu Thực, Quan cách mà can giờ thấu Tài đều gọi là can giờ hữu
dụng (có dụng thần), chủ có con quý hiển, nhưng không nhiều lắm. Nếu lại gặp sinh
vượng tất con trẻ quấn quít quanh chân, khó mà lượng được. Nếu can giờ không tốt, Tử
tinh thấu phá cục, nghĩa là phùng Tài vượng khó khăn đường con cái, nếu gặp tử tuyệt thì
khó có hy vọng. Phép luận vợ con này chỉ mang tính khái quát.
Từ chú: Thời can hữu dụng tức xem thập thần thấu lên ở can giờ là hỷ là dụng tức hữu
dụng, không nhất định phải là (thấu) Quan Sát. Dùng sinh vượng tử tuyệt của Quan Sát
để giả định về số con, sau nữa xem thêm can giờ hỷ dụng đây là phép đoán linh hoạt và
đặc thù không câu chấp. Dưới là mệnh của đại vương Vương Hiểu Lại (1886-1967), rất
đông con:
Bính Tuất - Tân Sửu - Nhâm Ngọ - Mậu Thân
Đại vận: nhâm dần quý mão giáp thìn ất tị bính ngọ đinh vị mậu thân kỷ dậu
Mậu thổ Thất Sát, thấu ra can giờ, thổ cư trung ương, ký sinh ở Dần Thân, nên Thân cũng
là sinh địa của thổ. Trường Sinh ca quyết luận có bốn con. Bính Tân tương hợp, Nhâm
thủy thông nguồn, Thân vượng chống được Sát, còn ngày Nhâm tọa Ngọ, "Lộc Mã đồng
hương", chọn Tài sinh Sát làm Dụng thần. Thời can hữu dụng, là tượng nhiều con; Tài là
hỷ thần, cũng là tượng vợ đắc lực. Song từ ca quyết có gấp đôi lên cũng chỉ được tám
con, còn Vương Quân có hơn 30 người con, thì xem theo cách nào đây?
Chương 25 - Luận hành vận

Chương 25 . Luận hành vận
Nguyên văn: Phương pháp luận vận và xem mệnh cũng không khác nhau. Xem mệnh lấy
can chi tứ trụ phối với hỷ kị nguyệt lệnh, còn thủ vận thì lại lấy can của vận phối hỷ kị
Bát tự. Cho nên ở hành vận, mỗi vận là một chữ, tất lấy chữ này phối với can chi trong
mệnh để thống nhất xem toàn cục, là hỷ hay là kỵ, cát hung phân rõ ra.
Từ chú thích: Phú quý xác định ở mệnh, còn cùng đường hay hanh thông là ở vận, mệnh
ví như hạt giống cây, còn vận như thời tiết làm hoa nở hay hoa rụng. Tuy mệnh tốt mà
không gặp thời, như anh hùng không có đất dụng võ, ngược lại cũng có bát tự bình
thường mà vận bổ trợ được khiếm khuyết mệnh cục thì cũng có thể thừa cơ quật khởi.
Thế mới nói "Mệnh tốt không bằng vận tốt". Phương pháp xem mệnh thủ dụng có lẽ
không ngoài các phương pháp Phù Ức, Khử Bệnh, Thông Quan, Điều Hậu, Trợ Vượng (
xem tiết Luận Dụng thần ). Phối hợp thủ vận cũng là trợ cái hỷ dụng của mình, bổ khuyết
cái bất túc của mình, thành bại biến hóa, tổng thể là như nhau, Nguyên văn hết sức rõ
121
ràng không rườm rà. Riêng vận lấy phương làm trọng, tức quan trọng Dần Mão Thìn
Đông phương, Tị Ngọ Mùi Nam phương, Thân Dậu Tuất Tây phương, hoặc Hợi Tý Sửu
Bắc phương.
- Như: Canh Thân Tân Dậu, Giáp Dần Ất Mão, hành can chi giống nhau, không có gì để
nói.
- Như: Giáp Ngọ, Ất Mùi, Bính Dần, Đinh Mão, mộc hỏa đồng khí, Canh Tý, Tân Sửu,
Nhâm Thân, Quý Dậu, kim thủy đồng khí, là hỷ hay là kỵ thì tổng thể như nhau.
- Như: Bính Tý Bính Thân, hỏa không thông gốc, Canh Dần Tân Mão, kim bất thông căn,
thì lực của can nhỏ còn lực phương mạnh. Lúc này, can là hỷ thì phúc không đủ, là kỵ thì
cái hại cũng không lớn.
Cho nên xem đại vận cần phải hợp luận cả 10 năm, không thể chỉ lấy ra một chữ hỷ kỵ,
rồi đoán kiểu thầy bói xem voi, gọt chân cho vừa giày.
Nguyên văn: Hỷ là gì? Tức là trong mệnh được thập thần giúp ích nhưng thủ đắc được
nó ta phải tìm cách trợ giúp cho nó có lực. Như trường hợp Quan cách dùng Ấn để chế
Thương, mà vận trợ Ấn; Tài sinh Quan mà thân khinh, mà vận trợ thân; Ấn cách mà kèm
theo Tài tưởng là kị, mà vận gặp được Kiếp tài; Thực đới Sát để thành cách, Thân khinh
mà vận gặp Ấn, Sát trọng mà vận trợ Thực; Thương Quan bội Ấn, mà vận hành Quan
Sát; Dương Nhận dụng Quan, mà vận trợ Tài hương; nguyệt Kiếp dụng Tài, mà vận hành
Thương Thực. Các loại như thế đều là mỹ vận.
Từ chú: Hỉ thần hoặc Dụng thần của mệnh được trợ giúp ở vận thì vận đó là một vận tốt.
Quan cách kiến Thương là kị, dụng Ấn chế Thương để khử bệnh. Hành vận trợ Ấn nghĩa
là, như mộc là Ấn, mà hành vận Đông phương Giáp Ất. Như Ấn lộ Thương tàng, Quan
Sát vận cũng tốt. Thương lộ Ấn tàng, kỵ gặp Quan Sát, mà gặp Tài vận phá Ấn là tối kị.
Thân nhược dụng Ấn, kèm theo Tài là kỵ, vận hành Kiếp tài khử được bệnh. Thân cường
Ấn vượng, hỷ Tài tổn Ấn, ắt hẳn vận Tài tốt đẹp, và kị vận Kiếp tài.
Thực Thần đới Sát, Thân nhược gặp khắc tiết lẫn lộn, vận gặp Ấn thụ, chế Thương hóa
Sát trợ thân, chỉ một vận Ấn mà đạt được cả ba mục đích nên tốt đẹp; nếu Thân cường
Sát vượng, lấy Thực chế Sát làm dụng, lúc này lại hỷ hành vận Thực Thương.
Thương Quan bội Ấn, nguyệt lệnh Thương Quan, Nhật nguyên giữ Ấn, Ấn lộ thông căn,
vận hành Quan Sát sinh cho Ấn thụ nên là mỹ vận, nhưng nếu Ấn tàng Thương lộ thì lại
kị gặp Quan Sát. Hơn nữa, Thương Quan thái vượng, vận hỷ Tài hương tiết khí Thương
quan, Tứ trụ tuy bội Ấn mà không thành dụng thì không thể lấy việc gặp Quan Sát làm
đẹp được.
Dương Nhận dụng Quan Sát, mà nguyên cục Nhận vượng thì hỷ hành Tài hương sinh cho
Quan Sát, nếu Nhận khinh mà Quan Sát trọng, ắt phải trợ Nhận.
Nguyệt Kiếp dụng Tài, chỉ có Thực Thương là đẹp, nếu hành Tài vận, cần nguyên cục tứ
trụ có Thực Thương mới được, tức mang ý thông quan.
Đây chỉ là đại khái, xem thêm ở "Bát cách thủ vận" (chọn đường đi thích hợp cho bát
cách) thì rõ.
Nguyên văn: Kị là gì? Trong mệnh có kị tức là tồn tại yếu tố chống lại ta. Như Chính
quan vô Ấn mà hành vận Thương; Tài không thấu Thực mà hành vận Sát; Ấn thụ dụng
Quan, mà vận hợp Quan; Thực thần đới Sát mà vận hành Tài; Thất sát có Thực chế mà
122
vận gặp Kiêu; Thương quan bội Ấn mà vận hành Tài; Dương nhận dụng Sát mà vận gặp
Thực; Kiến Lộc dụng Quan mà vận gặp Thương. Các loại như thế đều là bại vận cả.
Từ chú thích: Dụng thần hoặc Hỉ Thần cần được sinh trợ hoặc làm vượng lên, mà hành
vận ức nó tức là nghịch vận. Như Chính quan làm dụng, lấy Tài sinh Quan làm hỷ, mà
vận hành Thực Thương, nếu nguyên cục có Ấn thì còn có thể hồi khắc Thực Thương
nhằm bảo hộ Quan tinh, còn như vô Ấn thì Dụng thần bị thương.
Tài không thấu Thực, nghĩa là trụ có Thực thần mà không thấu chi. Vận hành Thất sát,
nếu thấu Thực Thương, còn có thể hồi khắc nhằm bảo hộ Tài, không thấu thì Thực sinh
Tài mà không chế Sát, làm cho Sát tiết Tài khí và còn công thân.
Ấn thụ dụng Quan, tức là nguyệt lệnh Ấn thụ mà thấu Quan tinh, lấy Quan để sinh Ấn.
Vận hợp Quan như Giáp sinh Tý nguyệt, thấu Tân làm dụng, mà vận hành Bính hỏa;
Bính sinh Mão nguyệt, thấu Quý làm dụng, mà vận hành Mậu thổ. Hợp khử Quan tinh, là
phá cách.
Thực thần đới Sát, nghĩa là nguyệt lệnh Thực thần mà can hiện ra Sát. Vận hành Tài địa
thì Tài hóa Thực để sinh Sát. Thất sát Thực chế là nguyệt lệnh Thất sát, chọn Thực chế
Sát làm dụng. Vận hành đất Kiêu thì Kiêu đoạt Thực nhằm bảo hộ Sát, đều là phá cách.
Nguyệt lệnh Thương quan, Thân cường dụng Tài, Thân nhược bội Ấn (đeo Ấn hộ vệ).
Dụng Tài mà đi gặp đất Kiếp tài, cũng như bội Ấn mà vận gặp Tài phá Ấn đều là phá
dụng.
Dương nhận dụng Sát, kiến Lộc dụng Quan, đều là do nhật nguyên quá vượng chọn Quan
Sát ức chế Lộc Nhận làm dụng, vận gặp Thực Thương, khử đi Quan Sát thì Lộc Nhận vì
quá vượng mà tổn thương thân.
Tóm lại, thủ vận và xem mệnh không phải là hai phương pháp khác nhau, Nhật nguyên là
chủ, phù hợp với nhu yếu của mình là Dụng thần, còn trợ cho nhu yếu của mình là Hỷ
thần, hành vận trợ hỷ dụng thần là vận tốt, chống lại nó là vận xấu.
Nguyên văn: Tưởng như có hỷ dụng mà thực ra là kị thần, là thế nào? Như Quan gặp Ấn
vận, mà bản mệnh hợp mất Ấn, hoặc như Ấn gặp Quan vận, mà bản mệnh dụng Sát.
Từ chú thích: Thường khi thủ vận tất phải chiếu cố thập thần trong tứ trụ, mới có thể
định hỷ kị, thế mới nói là: "...ở hành vận, mỗi vận là một chữ, tất lấy chữ này phối với
can chi trong mệnh để thống nhất xem toàn cục...". Quan gặp Ấn vận mà bị bản mệnh
hợp mất, như ngày Giáp mộc, tháng Tân Dậu, năm Mậu Thìn, hành vận Quý thủy là Ấn,
hình thành Mậu Quý hợp, chuyển [Ấn] thành thương Quan tinh. Dụng Quan tinh thì dùng
Tài Ấn phụ trợ, còn như dụng Tài sinh Quan lại kị Ấn vận, do tiết khí của Quan, không
nhất định phải bị hợp. Dụng Ấn gặp Quan vốn là cát vận, nhưng nguyên mệnh là Sát
trọng Thân khinh, cách cục dụng Ấn hóa Sát tức lấy Ấn Kiếp phù cho thân là điều tốt,
nhưng lại gặp vận Quan Sát đều chẳng thích hợp, chứ không chỉ luận Quan Sát hỗn tạp.
Nguyên văn: Tưởng như gặp kị thần mà lại thành hỷ, là thế nào? Đó là, giả như Quan
gặp Thương vận mà mệnh thấu Ấn; Tài hành Sát vận, mà mệnh thấu Thực.
Từ chú thích: Dụng Quan tinh thì Thương quan là kị, nếu nguyên cục thấu Thực thần,
thì có thể sinh Tài chế Sát, không ngại vận Quan Sát. Dụng Tài tinh thì Thất sát là kị, nếu
nguyên cục thấu Thực thần, thì có thể sinh Tài chế Sát, không sợ gặp đất Quan Sát. Tuy
không phải là vận tốt nhưng có "giải thần", chính là gặp hung hóa cát.
123
Nguyên văn: Lại như "hữu hành Can nhi bất hành Chi" (hành vận được Can mà không
được Chi), là sao ? Đó là: giả như Bính sinh tháng Tý, năm Hợi, gặp (vận) Bính Đinh thì
giúp đỡ thân mệnh, gặp (vận) Tị Ngọ thì xung .
Từ chú thích: Bính sinh tháng Tý, năm Hợi, Nhâm Quý thủy nắm lệnh thừa vượng, hành
vận Bính Đinh là Tỉ Kiếp giúp Thân, hành vận Tị Ngọ, hỏa thất lệnh, là suy thần xung
vượng, phản thành gia tăng thủy thế, chính là "hành vận được Can mà không được Chi".
Nguyên văn: Lại hành vận được Chi mà không được Can là thế nào? Như Giáp sinh
tháng Dậu, Tân kim thấu nhưng nếu Quan hãy còn nhược, gặp Thân Dậu thì Quan được
gốc thêm chắc, gặp Canh Tân thì hỗn Sát, trùng Quan [Quan mạnh quá hóa thành ma quỷ
hại mình].
Từ chú thích: Đây là ý cần phân biệt vượng nhược của Quan tinh. Nếu Quan tinh nhược,
vận đến Tây phương Thân Dậu là Quan tinh đắc địa, gặp Canh Tân làm hỗn Sát trùng
Quan, dễ gây hỗn tạp. Nếu Quan tinh vượng thì Thân Dậu Canh Tân đều là kị cả. Lại cần
phải biện thấu và không thấu, nếu Quan tinh nhược, tàng chi mà không thấu chi, vận gặp
Tân là Quan tinh thấu thanh, không phải là trùng Quan.
Nguyên văn: Lại có trường hợp cùng loại ngũ hành can mà không thể song hành là thế
nào? Đó là giả như Đinh sinh tháng Hợi mà năm thấu Nhâm Quan, gặp Bính thì giúp
thân, gặp Đinh thì hợp Quan.
Từ chú thích: Hợp Sát là hỷ, hợp Quan là kị. Như Bính sinh tháng Hợi, thấu Nhâm là
Sát, gặp Bính giúp thân, gặp Đinh hợp Sát, tuy đều là cát vận mà không giống nhau, bởi
Bính chỉ trợ thân còn Đinh hợp Sát là quyền. Đinh sinh tháng Hợi, thấu Nhâm là Quan,
gặp Bính giúp thân còn gặp Đinh hợp Quan là kị. Đinh sinh tháng Hợi thấu Nhâm lại
thấu Mậu, là Quan tinh ngộ Thương, gặp Nhâm là Thương quan kiến Quan, gặp Quý thì
hóa Thương làm Kiếp, chẳng những giúp thân mà còn giải tai ách cho Quan tinh. Có lẽ
những trường hợp này cũng chưa đầy đủ và chi tiết, cần phải quan sát nguyên cục can chi
Nhật chủ hỷ kỵ mà định.
Nguyên văn: Lại có trường hợp cùng loại ngũ hành chi mà không thể song hành là thế
nào? Như Mậu sinh tháng Mão, năm Sửu, gặp Thân thì tự tọa Trường-sinh, gặp Dậu thì
sẽ hội Sửu thành Thương-quan.
Từ chú thích: Biến hóa của chi so với Thiên can phức tạp hơn, như ví dụ trên Mậu sinh
tháng Mão, sinh vào Tý, gặp Thân thì hội thành thủy sinh Quan, gặp Dậu thì thương khắc
Quan tinh; Đinh sinh tháng Dậu gặp Ngọ là đất Lộc và Kiếp tài, gặp Tị thì sẽ thành Tài
cục; Đinh sinh tháng Dậu năm Thìn, Thìn Dậu vốn có thể hợp kim mà lại sinh Tài, vận
gặp Tý, Tý Thìn gặp nhau khởi thủy cục, phản thành tiết Tài khí. Nguyên văn này cũng
chưa đầy đủ và chi tiết.
Nguyên văn: Lại cùng là tương xung mà phân ra hòa hoãn và cấp thiết là sao vậy? Xung
niên nguyệt thì cấp thiết, xung nhật thời thì hòa hoãn.
Từ chú thích: Không thể nói vỏn vẹn một câu như thế mà rõ được, thực ra xung đề cương
nguyệt lệnh có vai trò quan trọng, ngoài ra xung các trụ khác thì bình thường; xung hỷ
dụng cũng quan trọng, còn xung các chổ không phải dụng thì lại bình thường. Lại phải
phân biệt tính chất chi xung, bởi thế tứ sinh Dần Thân Tị Hợi xung nhau cần coi trọng, do
khí hãy còn yếu ớt, gặp xung thì tan tác; Tý Ngọ Mão Dậu khí chuyên và vượng, khi
xung thì thành hay bại tùy theo cục mà định; còn Thìn Tuất Sửu Mùi là như anh em bạn
124
bè xung khắc nhau, không lấy làm quan trọng. Cho nên Trích Thiên Tủy mới nói "sinh
phương phạ động khố nghi khai, bại địa phùng xung tử tế suy" (tứ sinh sợ động, tứ khố
cần được xung mở, tứ bại địa gặp xung phải cẩn thận suy tường).
Nguyên văn: Lại có khi cùng xung nhau mà phải phân nặng nhẹ là thế nào? Vận vốn đẹp
mà gặp xung thì bình thường, vận vốn kị còn xung (hỷ) thì phải quan tâm.
Từ chú thích: Xung khắc cần xem hỷ hay kị, vận hỷ mà xung kị thì bình thường, vận kị
mà xung hỷ thì phải lấy làm quan trọng. Hơn nữa cần coi xét lưu niên, giả sử đại vận tuy
là hỷ và lưu niên cùng xung cũng không tốt.
Nguyên văn: Lại có trường hợp gặp xung mà không xung, tại sao vậy? Như trường hợp
Giáp dụng Dậu làm Quan, hành vận Mão thì xung, trong mệnh nếu có Tị Dậu hội nhau
thì xung vô lực; niên chi Hợi Mùi, thì gặp Mão là hội nhau mà không xung nguyệt Quan.
Từ chú thích: Gặp xung mà không xung là vì có hội hợp giải xung. Giáp dụng Dậu Quan,
nguyên cục có Tị Sửu, thì Quan tinh hội cục, Mão xung vô lực; nguyên cục có Hợi hoặc
Mùi, vận đến Mão thì tam hợp hội cục thành ra không xung. (Đọc thêm phần: hình xung
hội hợp giải pháp).
Nguyên văn: Lại có trường hợp một xung mà thành lưỡng xung là tại sao? Như Ất dụng
Thân Quan, hai Thân cùng không xung một Dần, vận lại gặp Dần, thì vận và bản mệnh
hợp thành nhị Dần, xung nhị Thân.
Từ chú thích: Nói lưỡng Thân không xung một Dần thì không thể tin hết được. Xung vốn
bao gồm cả khắc, Dần tức là Giáp, Canh tức là Thân, Giáp gặp lưỡng Canh, chẳng phải
khắc nhau sao? Đặc biệt lưỡng Thân một Dần, khí bất chuyên, ví như lưỡng Canh một
Ất, là đố hợp (hai Canh đố kị nhau vì cùng hợp một Ất) cũng thành ra bất chuyên, vận lại
gặp Ất, thì mỗi Canh hợp với một Ất mà thành ra tình chuyên. Xung cũng như thế, vận
gặp thêm Dần, nhân nhất xung mà dẫn tới lưỡng xung (Đọc thêm phần: Hình xung hội
hợp giải pháp).
Đây đều là các phương pháp quan trọng, nhằm chuẩn bị cho chương các cách thủ vận sẽ
đề cập chi tiết, tỉ mỉ hơn.
Chương 26 - Luận hành vận thành cách, biến cách

Chương 26. Luận hành vận thành cách, biến cách
Nguyên văn:
Cách cục của mệnh hình thành từ Bát tự, nhưng khi phối với vận, cũng tùy đó mà thành
cách hay biến cách. Khi thành cách, biến cách, so với hỷ kị thì họa phúc cũng tăng mạnh.
Từ chú thích:
Cách cục của bát tự có Thành cách và Không thành cách. Gặp vận phối hợp liền biến
hóa, hỷ kị hay họa phúc không theo thường lý mà suy đoán được, do đó, hành vận trợ
dụng hay hại dụng cũng khác theo. Chỉ có điều loại mệnh-vận này không thường thấy,
như tứ trụ của một người cùng quê Diêu Văn Phu:
Tân Mùi/ Giáp Ngọ/ Bính Thân/ Mậu Tuất
Quý Tị- Nhâm Thìn- Tân Mão- Canh Dần- Kỷ Sửu- Mậu Tý
125
Nguyệt lệnh Dương nhận, Bính đóng ở chi Thân, vượng mà bất vượng, tuy lấy Thực thần
làm dụng, e rằng rốt cuộc khí thế không đủ. Đến vận Dần, cách cục liền biến hóa, Dần
Ngọ Tuất tam hợp, thân vượng được tiết tú, là Dương nhận dụng Thực, khí thế hết sức
khác biệt, cách cục lập tức chuyển thanh thuần. Do nguyên cục Ngọ Tuất bán hợp bị cách
bởi chi Thân, gặp Dần xung để tập hợp hỏa cục, bằng không, không thể khử Thân để biến
đổi được.
Ông Diêu tại vận này (36 tuổi - vận Canh dần), một bước trở thành ủy viên Lưỡng Hoài
Diêm. Đặc biệt loại mệnh này cần nguyên cục phải tốt, cách đã hình thành nhưng chưa
hoàn toàn, gặp vận mới thành cách đầy đủ. Đã có thể biến thành quý cách, cũng có thể
chuyển thành tiện cách, phúc hay là họa so ra càng mạnh. Nếu nguyên cục không tốt thì
lên voi xuống chó, khác biệt không đủ.
Nguyên văn:
Như thế nào là Thành cách? Mệnh vốn có Dụng thần, thành cách mà chưa hoàn toàn, do
đó cần thứ góp vào cho trọn vẹn. Như Đinh sinh tháng Thìn, thấu Nhâm là Quan, mà vận
gặp Thân Tý để thành tam hợp; Ất sinh tháng thìn, có Thân hoặc Tý hội Ấn thành cục,
mà vận gặp Nhâm Quý thấu ra. Các trường hợp như thế đều là Thành cách.
Từ chú thích:
Đinh sinh tháng thìn, Nhâm thủy Mộ khố, tuy dụng Quan tinh nhưng gốc chưa chắc, vận
gặp Thân Tý, thì gốc Quan tinh mới vững để thể hiện sức lực. Ất sinh tháng thìn, tuy hội
thủy cục nhưng Ấn tinh pha tạp, vận gặp Nhâm Quý thì Ấn mới thấu thanh. Đây là "bổ
kỳ bất túc" (bổ khuyết nhược điểm), cách cục bởi vậy mà thành.
Nguyên văn:
Như thế nào Biến cách? Như Đinh sinh tháng thìn, thấu Nhâm là Quan, mà vận gặp Mậu,
tức Thương quan trong Thìn thấu ra; Nhâm sinh Tuất nguyệt, Đinh Kỷ tịnh thấu, mà chi
lại hội Dần hội Ngọ, thành Tài vượng sinh Quan, mà vận gặp Mậu thổ, tức Thất sát trong
Tuất thấu ra; Nhâm sinh Hợi nguyệt, thấu Kỷ quan làm dụng, thành kiến Lộc dụng Quan,
mà vận gặp Mão Mùi, hội Hợi thành mộc, lại hóa thành cách kiến Lộc làm Thương quan.
Các trường hợp như thế đều là Biến cách.
Từ chú thích:
Nguyên cục Địa chi vốn tàng, gặp vận làm thấu lên, lực của nó rất mạnh. Cho nên Đinh
sinh Thìn nguyệt, thấu Nhâm dụng Quan, mà vận Mậu là nguyên cục Quan kiến Thương
quan (chứ không phải xuất hiện cách cục thứ hai). Nhâm sinh Tuất nguyệt, Đinh Kỷ tịnh
thấu dụng Quan, vận kiến Mậu thổ, nguyên cục Quan gặp Sát làm hỗn tạp. Đây là hành
vận phá hoại dụng thần, chứ không phải biến hóa cách cục. Nếu Nhâm sinh Hợi nguyệt,
thấu Kỷ là kiến Lộc dụng Quan, mà vận gặp Dần Mão, là kiến Lộc hóa Thương, cách cục
đã biến hóa (Đầu tiết có dẫn chứng tứ trụ ông Diêu, là do xung mà biến hóa, cũng chính
là vì hội hợp mà biến). Giả sử có 5 năm vận hành Mùi, Hợi Mùi tuy hội nhưng hư hão bất
thực, và Kỷ thổ Quan tinh đắc địa, cách cục biến mà không biến vậy.
Nguyên văn:
Nhưng cũng gặp trường hợp thành cách mà không hỷ là sao vậy? Như Nhâm sinh Ngọ
nguyệt, vận thấu Kỷ Quan mà bản mệnh lại có Giáp, Ất.
Từ chú thích:
126
Nhâm sinh Ngọ nguyệt, vận gặp Kỷ thổ, Quan tinh thấu thanh, nguyên cục thấu Giáp, thì
Quan tinh bị hồi khắc thành vô dụng. Nếu nguyên cục Đinh Giáp tịnh thấu thì Tài gặp
Thực sinh làm dụng, thì Kỷ thổ hợp Giáp, phản thương hỉ thần thành kị vậy.
Nguyên văn:
Lại có khi gặp biến cách mà không kị là thế nào? Đó là như Đinh sinh tháng thìn, thấu
Nhâm dụng Quan, gặp Mậu mà mệnh có Giáp; Nhâm sinh Hợi nguyệt, thấu Kỷ dụng
Quan, vận gặp Mão Mùi, mà mệnh lại có Canh Tân.
Từ chú thích:
Đinh sinh tháng Thìn, Nhâm Giáp tịnh thấu, nguyệt Ấn hộ Quan nên không ngại vận
Thương quan; Nhâm sinh Hợi nguyệt, Quan thấu mà địa chi hữu Thân Dậu là Ấn, thì vận
gặp Dần Mão, là có Thân Dậu hồi xung, không thể hội cục biến cách. Canh Tân, cũng tức
là Thân Dậu, vận gặp Mùi thì bản cục hỏng. Xem phần biến cách phía trước.
Nguyên văn:
Thành cách biến cách, có quan hệ rất lớn với vận, khi thủ vận phải kỹ càng, cặn kẽ.
Từ chú thích:
Khi phối hợp ở vận, có sự tương đồng giữa vận và nguyên cục thì chẳng có quan hệ lớn.
Chương 27 - Luận phân biệt hỷ kị của can và chi

Chương 27 - Luận phân biệt hỷ kị của can và chi
Nguyên văn:
Hỷ hay kị tuy đều có ở chi và can nhưng can chủ thiên, động và nhiều hứa hẹn tiến triển;
còn chi chủ địa, tĩnh mà ẩn tàng chờ thời, can chỉ một mà chi tàng nhiều, là phúc hay hoạ
lẽ nào không có phân biệt?
Từ chú thích:
Lưỡng can không song hành, lưỡng chi cũng không song hành, tiết Hành vận đã đề cập
rồi, vận lấy phương làm trọng, tức phương hướng của Địa chi, như Dần Mão Thìn đông
phương, Tị Ngọ Mùi nam phương, Thân Dậu Tuất tây phương, Hợi Tý Sửu bắc phương.
Hành vận thập niên hợp luận, Canh Dần Canh Ngọ, kim bất thông căn, khí mộc hỏa làm
trọng; Bính Tý Bính Thân, hỏa bất thông căn, khí kim thủy làm trọng. Nếu Canh Thìn
Tân Sửu, kim được thổ sinh, Bính Dần Đinh Mão, hỏa được mộc sinh, tức lực của can
mạnh. Đây là tổng luận về lực của can chi, nếu phân biệt ra can và chi, nguyên cục hỷ ở
khử Bệnh thì lực của can chuyên (không phân tán); (nguyên cục) hỷ ở đắc địa, thì lực của
chi là tốt đẹp. Về phần khác nhau giữa can chi hỷ kị xem dưới thì rõ.
Nguyên văn:
Thí dụ như Giáp mộc, dụng Dậu Quan, gặp Canh Tân thì Quan Sát hỗn tạp, còn Thân
Dậu không gây tạp, Thân là vượng địa của Tân, Tân tọa Thân Dậu như ngồi phủ quan mà
còn giữ ấn tín. Giáp gặp hai Tân thì phạm Quan quá nặng, còn phùng nhị Dậu thì không
phải. Tân tọa nhị Dậu như một phủ mà cai trị hai quận, thấu Đinh thì Thương quan, còn
gặp Ngọ thì không vậy. Đinh động còn Ngọ tĩnh, vả lại Đinh Kỷ cùng tàng trong ngọ, lẽ
nào quản cả Tài (Kỷ).
Từ chú thích:
127
Quan Sát tức là như huynh đệ, đối nội thì chia thứ bậc gia đình, đối ngoại thì hợp lực
đồng tâm. Thân Dậu kim là căn gốc (của Canh Tân), là nhà của Quan mà cũng là nhà của
Sát, cho nên Giáp dụng Tân Quan, Canh Tân tịnh thấu là hỗn tạp, Thân Dậu tịnh kiến,
không luận tạp. Nhị Tân tịnh kiến là phạm Quan nặng, nhị Dậu tịnh kiến thì không thế.
Quan Sát tịnh kiến, không nhất định coi là hỗn tạp (tường kiến “Trích Thiên Tủy chứng
nghĩa”), mà hỗn tạp cũng không nhất định cho là kị. Tổng thể, dụng Ấn hóa Sát bất kị
hỗn Quan; dụng Tài sinh Quan thì kị hỗn Sát; dụng Thực chế Sát, mà nguyên cục Quan
Sát đều thấy thì nhiều Quan tòng theo Sát, cũng không luận kị.
Lý luận nguyên cục Bát tự như thế thì hành vận cũng vậy, Giáp dụng Dậu Quan mà thấu
Tân, hành vận kiến Canh làm hỗn tạp, kiến Thân không cho là tạp; khi kiến Tân là phạm
nặng thì kiến chi Dậu thì không phạm nặng. Giáp dụng Dậu Quan mà thấu Kỷ thổ, kiến
Đinh là Thương quan, kiến Ngọ thì Kỷ thổ Tài tinh đắc Lộc, không luận (ngọ) Thương.
Can chi hỷ kị, cần phải phối hợp với nguyên cục. Thí dụ như Giáp dụng Dậu Quan, Quan
tàng Tài lộ, kiến Giáp Ất thì tranh đoạt Tài, kiến Dần Mão thì lại giúp thân. Giáp dụng
Kỷ Tài, Tài lộ thì kị can kiến Tỉ Kiếp, còn địa chi bất kị, trường hợp này nếu nguyên cục
Quan tinh thấu hoặc Thực Thương thấu, can có thần chế hóa (Tỉ Kiếp) thì cũng không kị
nữa. Giáp dụng Quý Ấn, kiến Mậu Kỷ là Tài phá Ấn, mà kiến tứ khố thì không luận thế.
Tương tự cứ thế mà suy.
Nguyên văn:
Nhưng cũng có khi địa chi tạo phúc hoặc gây họa, sao vậy? Đó là, giả như Giáp dụng
Dậu làm Quan, gặp Ngọ thì Dậu chưa tổn thương, nhưng lại ngộ Dần ngộ Tuất và không
bị phân cách (Ngọ Tuất hoặc Ngọ Dần kế nhau) thì hợp khiến hỏa động, cũng gây tổn
thương vậy. Mặt khác, giả như Giáp sinh Thân nguyệt, Ngọ bất chế Sát, hội Dần hội
Tuất, bán hợp thanh cục nhưng hỏa động, cũng khả năng thương Sát vậy. Như thế, ắt hẳn
hội cũng sẽ động, đó là điểm khác biệt giữa phương chính và thiên can. Ở đây chỉ bàn
một ý, phần còn lại cứ thế mà suy.
Từ chú thích:
Địa chi vì xung mà động, vì hội cũng động, động ví như hành động cúng tế cầu mong tổ
tiên giáng phúc. Như Giáp dụng chi Dậu Quan mà Tân thấu xuất, tuy xuất hiện chi khác
là Ngọ cũng không thể thương Quan tinh; song vận ngộ Dần Tuất hội cục thì hỏa động
thương Quan. Giáp dụng Thân Sát và có Canh thấu ra, địa chi lại gặp Ngọ, cũng không
thể chế Sát; nhưng vận ngộ Dần Tuất hội cục, hỏa động lại chế Sát. Nhưng đây chỉ nói
đến Can Chi cách nhau thôi, nếu Tân kim không thấu, Ngọ Dậu sát nhau, Quan tinh chưa
chắc không bị tổn thương, chỉ có điều địa chi gần nhau khi không động thì lực không rõ
ràng, không thể so với can chi động lực mạnh. Bây giờ chọn một ví dụ xem xét hành vận
can chi bất đồng:
Đinh Hợi / Ất Tị / Đinh Dậu / Giáp Thìn
Giáp Thìn - Quý Mão - Nhâm Dần - Tân Sửu - Canh Tý - Kỷ Hợi
Sinh năm Thanh - Quang Tự thứ 13, ngày 10 tháng tư nhuận, giờ Thìn. Đây là tứ trụ của
Triệu Thiết Kiều (1887-1930), Tổng biện Chiêu Thương cục (Tổng giám sát và quản lý
tập đoàn tàu biển lớn nhất bấy giờ). Tài cách bội Ấn, Tị Dậu hợp hóa Tài, Giáp Ất thấu
can nên Tài không bị Ấn cản trở. Hành vận Tân kim tàng trong Dậu thấu thanh, Tân là
nhu kim bất thương Giáp mộc; Tị Dậu Sửu, tam hợp kim cục, mang địa vị Tổng biện
128
sang quý. Ở đây gọi là do hội mà động, tức có khả năng tác họa, tạo phúc. Đến vận Canh,
hợp Ất thương Giáp và Ấn cùng bị phá cho nên bị ám sát mà chết (*).
Mậu Ngọ / Ất Mão / Nhâm Tý / Canh Tý
Bính Thìn - Đinh Tị -Mậu Ngọ -Kỷ Mùi - Canh Thân -Tân Dậu -Nhâm Tuất
Sinh năm Thanh - Hàm Phong thứ 8, ngày 6 tháng 2 giờ Tý, là mệnh của Khương Hữu
Vi
(1858-1927). Thủy mộc Thương quan, song thủy vượng mộc phù, có Mậu thổ chế thủy vì
thế mộc được sinh, do đó thủ Sát chế Nhận làm Dụng thần. Ngọ vận xung Tý, chỉ nhất
xung mà tạo ra lưỡng xung, Hỉ thần xung kị, danh tiếng nổi như cồn. Kỷ Mùi can chi đều
thổ, đúng là Kỷ có tác dụng trợ Sát chế Nhận, nhưng Mùi vận hội Mão hóa mộc, hỷ hóa
thành kị, Thương quan động thành chế Sát. Chính biến Mậu Tuất (1898) **, 41 tuổi nhập
ngay Mùi vận, may mắn lưu niên Mậu Tuất cát nên tưởng chết mà lại chạy thoát.
Đinh Mùi / Giáp Thìn / Kỷ Dậu / Mậu ThìnQuý Mão -Nhâm Dần -Tân Sửu -Canh Tý -
Kỷ Hợi -Mậu Tuất
Đây là tứ trụ của một người cháu, Giáp Kỷ hóa thổ cách. Mậu thổ nguyên thần lộ ra, niên
thượng Đinh hỏa trợ hóa, cách cục cực chân (rất chân thực), lấy Đinh hỏa Thiên Ấn làm
Dụng thần. Những vận đầu Dần Mão, hóa thần hoàn nguyên (trở về trạng thái cũ) và
Nhâm Quý thương dụng đều không phải mỹ vận. Song, xét vận Nhâm Quý lại có Mậu
thổ hồi khắc, Mão vận lại đắc Dậu kim hồi xung, tức nguyên cục có cứu ứng, gặp hung
hóa cát. Đến Dần vận, Giáp mộc đắc Lộc, hóa thần hoàn nguyên, tứ trụ vô cứu thất bại
thảm hại. Có thể thấy được điểm mấu chốt của hành vận cứu ứng.
-----
Chú thích của người dịch:
(*) Năm 1927, hai đảng Quốc dân và Cộng sản hợp tác lần thứ nhất, tiến hành “Bắc
phạt”, Vương Á Tiều cùng Lưu Tinh Ngô đưa hơn 1000 quân từ An Huy tham gia, tấn
công Hợp Phì, An Khánh. Tướng quân phiệt An Huy lúc này là Trần Điều Nguyên cho
quân vây Vương Á Tiều ở hồ Hồng Trạch, hai bên giằng co suốt mấy tháng.
Mùa xuân năm 1928, Vương dẫn 10 thuộc hạ phá vòng vây chạy về Nam Kinh. Sau sự
kiện “12/4” (Quốc Dân đảng mượn tay Thanh Bang do Đỗ Nguyệt Thăng cầm đầu thảm
sát công nhân Thượng Hải), Tưởng Giới Thạch tuyên bố thành lập chính phủ Quốc dân ở
Nam Kinh. Tại lễ “định đô” long trọng tổ chức tại công viên Trung Sơn, Vương Á Tiều
lấy danh nghĩa là đại diện cho giới công nhân phát biểu, có nhiều lời chỉ trích Tưởng Giới
Thạch. Nổi giận, Tưởng mật lệnh cho chỉ huy trưởng cảnh sát TP Nam Kinh là Ôn Kiếm
Cương truy bắt Vương Á Tiều. Vương nhanh chân thoát được, trốn về Thượng Hải.
Năm 1929, chính phủ Quốc dân đề xuất quốc hữu hóa ngành tàu biển, Triệu Thiết Kiều,
ủy viên Đồng minh hội được cử làm Tổng biện Chiêu Thương Cục. Chủ tịch hội đồng
quản trị Chiêu Thương Cục là Lý Quốc Kiệt thấy mất dần quyền lực, căm hận trong lòng,
nhờ em là Lý Thiếu Xuyên thỉnh Vương Á Tiều giết Triệu Thiết Kiều với giá 15.000
đồng.
Khoảng 8 giờ sáng ngày 24/7/1930, Triệu Thiết Kiều vừa xuống xe thì bị tay chân Vương
Á Tiều bắn chết.
(Trích từ: Đới Lạp, "Đệ nhất sát thủ" của Tưởng Giới Thạch
129
http://phunutoday.vn/xahoiol/201104/doi ... h-1988216/ )

(**)Biến pháp Mậu Tuất 1898: là cuộc vận động cải cách chính trị - xã hội ở Trung Quốc
do Khang Hữu Vi (Kang Youwei), Lương Khải Siêu (Liang Qichao) chủ trương. Vua
Quang Tự (Guangxu) tán thành đường lối cải cách. Từ 6.1898, đã trực tiếp ban hành lệnh
cải cách chế độ quan lại, giảm biên chế hành chính, khuyến khích phát triển kinh tế dân
tộc, làm đường sắt, lập hệ thống giáo dục mới, huấn luyện quân đội theo kiểu phương
Tây…, định đổi niên hiệu thành Duy Tân (Weixin) và dời đô về Thượng Hải (Shanghai).
Phái bảo thủ do Từ Hi thái hậu (Cixi Taihou) cầm đầu đã bắt giam Quang Tự và đàn áp
các thủ lĩnh phong trào. Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu trốn sang Nhật Bản. Phong
trào thất bại. Sau này, sử sách gọi cuộc cải cách này là "Bách nhật duy tân" (cuộc cải
cách 100 ngày), "chính biến Mậu Tuất".
Chương 28 - Luận hỷ kị thần tàng trong chi gặp vận thấu ra thanh thuần
Chương 28. Luận chi trung hỷ kị phùng vận thấu thanh
(Luận hỷ kị thần tàng trong chi gặp vận thấu ra thanh thuần)
Nguyên văn:
Hỷ kị thần là thiên can tàng trong chi so với hỷ kị thần thiên can cơ bản có sự khác biệt,
khi vận gặp thấu thanh, vốn đang tĩnh nằm đợi thời, thì chính là lúc dụng được nó, ứng
nghiệm của hỷ kị sẽ thấy ngay. Vậy thấu thanh là gì? Đó là, giả như Giáp dụng Dậu
Quan, gặp Thìn Mùi tức là Tài, mà vận thấu Mậu; gặp Ngọ Mùi tức là Thương, mà vận
thấu Đinh.
Từ chú thích:
Trong nguyên cục tàng các thần không đồng nhất, là hỷ là kị, tĩnh lặng chờ thời gặp được
vận dẫn xuất thì cái dụng mới thành hiện thực. Như tứ trụ Khang Hữu Vi bên trên,
nguyên cục Đinh Kỷ tàng trong Ngọ, vận gặp chữ Kỷ thì Kỷ thổ dẫn xuất đắc dụng, lực
Quan Sát chế Nhận mới biểu lộ rõ ràng.
Nếu hai chi mệnh và vận hội thành cục cũng luận thanh thuần. Như Giáp dụng Dậu
Quan, bản mệnh có Ngọ, mà vận gặp Dần Tuất (thành hỏa cục). Nhưng tại niên mới có
vai trò quan trọng, tại nhật chỉ bình thường, còn giả như sinh vào giờ Ngọ, mà vận gặp
Dần Tuất hội cục, thì hoãn không luận vội. Tuy xác định cách thành bại cao thấp, Bát tự
đã có định luận, và so với cái vốn có của mệnh thường tồn tại bất đồng, nhưng mà trong 5
năm địa chi vận này cũng vẫn có thể luận họa phúc. Trường hợp thần ở nguyệt lệnh mà
gặp vận thấu thanh, thì so với cái vốn có của mệnh không phải là không liên quan với
nhau, chính là cái mà chương trước gọi là hành vận thành cách biến cách.
Mệnh và vận hội cục, như ở tứ trụ Khang, Mùi là hỏa thổ vận hội Mão mà thành mộc
cục, hóa ra Thương phá cách. Đây là phương pháp thủ vận, tùy trường hợp mà xử trí.
Như:
Đinh Sửu / Đinh Mùi / Đinh Dậu / Đinh Mùi
Bính Ngọ - Ất Tị - Giáp Thìn - Quý Mão - Nhâm Dần
Đây là mệnh một ông anh họ Diêu. Hỏa vượng ngộ kim (Tài) mà lại được Thực thần sinh
cho là phú cách Thực thần sinh Tài. Hỏa vượng kim suy, đến Tị vận, tam hợp Tị Dậu Sửu
đủ mặt, (hoạt năng của kim mạnh nhất) nên đây là vận đắc ý nhất trong cuộc đời, các vận
130
còn lại thì đều hết sức khó khăn. Mão vận hội Mùi, Kị thần thấu thanh phát động, qua
đời.
Khi gặp vận thấu thanh hoặc hội hợp, thì những thay đổi so với khuôn mệnh không quá
khác biệt, đặc biệt chỉ khoảng 5 năm mà thôi, qua hết 5 năm thì trở lại như cũ. Về phần
địa chi hội hợp tại niên hoặc tại nhật hay thời thì không nên câu chấp. Tóm lại, hỷ kị là
thần mang tính chất thanh thuần thì ứng nghiệm cát hung rõ ràng ngay, nếu là nhàn thần
và hỗn tạp thì quan hệ không quan trọng.
Nguyên văn:
Cho nên thường cầm một Bát tự trên tay, lần lượt phải xét toàn bộ can chi, trên dưới để
xem. Chi là sinh địa của can, can là thể hiện của chi, như trong mệnh có một chữ Giáp thì
tổng quan tứ chi xem có Dần Hợi Mão Mùi không, nếu có một chữ thì Giáp có gốc (hữu
căn). Hay như có một chữ Hợi thì tổng quan tứ chi xem có hai chữ Nhâm Giáp không, có
Nhâm thì Hợi là lộc của Nhâm, Nhâm thủy dụng được; dụng Giáp thì Hợi là sinh địa của
Giáp, dụng Giáp mộc được; cùng dụng Nhâm Giáp thì một lấy lộc làm gốc, một lấy
Trường sinh làm gốc, cả hai cùng dụng được. Khi thủ vận cũng dùng phương pháp này,
tức đem bản mệnh Bát tự lần lượt phối hợp can chi mà định.
Từ chú thích:
Hai câu "Chi là sinh địa của can, can là thể hiện của chi" thực là phương pháp cốt yếu để
xem mệnh, còn nói tịnh thấu kiêm dụng thì dường như chưa đầy đủ. Địa chi tuy tàng
nhiều nhưng phải tuân theo thứ tự, như Dần tàng Giáp Bính Mậu thì Giáp là khí đang
vượng (đương vượng chi khí), Bính là khí phương sinh (phương sinh chi khí), còn Mậu là
khí ký sinh (ký sinh chi khí), thứ tự đầu tiên là Giáp, sau là Bính, sau nữa mới đến Mậu,
đây là điều hiển nhiên dễ thấy. Lại như Thìn tàng 3 thần là Mậu Ất Quý, thì Mậu là bản
khí của thổ, Ất mộc là dư khí xuân, còn Quý là mộ của thủy. Tiên xét Mậu, thứ đến là Ất,
sau nữa mới đến Quý, thứ tự cũng hiển nhiên dễ thấy.
Như:
Giáp Dần / Bính Dần / Canh Dần / Mậu Dần
Tân Mão - Nhâm Thìn - Quý Tị - Giáp Ngọ - Ất Mùi
Giáp Bính Mậu trong Dần đều thấu ra, nhưng Địa chi toàn Dần, Giáp mộc đương vượng,
liền lấy tòng Tài làm dụng. Nếu Địa chi Dần Ngọ hội cục thì lấy Bính hỏa làm dụng rồi.
Như:
Mậu Thìn / Giáp Dần / Nhâm Tuất / Bính Ngọ
Ất Mão - Bính Thìn - Đinh Tị - Mậu Ngọ - Kỷ Mùi - Canh Thân
Mệnh này là của Thí Tái Thôn (1), người Chiết Đông (tên gọi tỉnh Chiết Giang thời nhà
Đường). Giáp Bính Mậu trong Dần tề thấu còn chi gặp Dần Ngọ Tuất tam hợp hội cục,
lấy Bính hỏa tòng Tài làm dụng thần.
Gọi là tịnh dụng, chính là một làm dụng thần, còn một làm tướng thần, không được nhầm
lẫn. Cũng có trường hợp tuy thấu mà không dùng được, như tứ trụ của Bành Ngọc Lân
(2), Mậu sinh tháng Sửu, Tân Quý tịnh thấu mà lại dụng Bính hỏa; hoặc mệnh của Ngũ
Triêu Xu (3), Nhâm sinh tháng Ngọ, Đinh Kỷ tịnh thấu mà lại dụng Dậu Ấn (chi tiết tại
chương "Thành trung hữu bại" và "Phối khí hậu đắc thất"). Có thể thấy phương pháp thủ
131
dụng phải nghiệm và quan sát toàn cục, phối hợp nhu yếu của nhật nguyên để biến thông
thì mới không lâm vào tình trạng lý luận ngớ ngẩn.
--
(1) Thí Tái Thôn:
Sinh ngày 06/02/1868, AL là ngày 13 tháng giêng năm Mậu thìn, giờ Ngọ. Sách sử
không thấy ghi về người này, chỉ thấy trong Trích Thiên Tủy bổ chú của Từ Nhạc Ngô,
luận rằng: "Vận hành nam phương, kiếm tiền trăm vạn, có danh tiếng trong giới tài chính.
Đến Canh thân vận, xuống dốc không phanh, tài hao lộc tuyệt.". Người này sống cuối đời
nhà Thanh, đầu thời kỳ Dân quốc, là phú thương địa khu Chiết Đông. Hai mươi mấy tuổi
thì bắt đầu giàu có, khoảng năm mươi tuổi thì kiếm tiền trên trăm vạn, khoảng năm mươi
mấy tuổi thì phá sản, nhân đó mà qua đời.
(2) Bành Ngọc Lân (Peng Yulin)
Bính Tý / Tân Sửu / Mậu Tý / Quý Sửu
Bành Ngọc Lân là một danh tướng Trung Hoa cuối đời Thanh, sinh năm 1816, mất năm
1890. Khi cuộc loạn Thái Bình Thiên Quốc (với những lãnh tụ Hồng Tú Toàn, Dương Tú
Thanh …) bùng nổ, chiếm gần nửa nước Trung Hoa, lấy được Nam kinh để lập kinh đô
và chia đôi giang sơn với nhà Thanh trong 11 năm từ 1853 tới 1864, triều đình nhà Thanh
đã rung rinh, đất nước cực kỳ xáo trộn. Góp công đáng kể nhất trong việc dẹp yên được
Thái Bình Thiên Quốc là một nhân sĩ tỉnh Hồ nam là Tăng Quốc Phiên (Zeng Guofan)
cùng đạo quân tình nguyện của ông, đa số gốc Hồ nam, lấy tên là "Tương quân" ("quân
đội vùng sông Tương", một con sông chảy qua tỉnh Hồ nam). Bành Ngọc Lân là một
tướng lãnh của đạo quân tình nguyện ấy, chỉ huy thủy binh, có công rất lớn trong việc
dẹp Thái Bình Thiên Quốc. Sau đó ông được cử làm Thủy sư Đô đốc, dần dần thăng tới
Binh bộ Thượng thư của nhà Thanh (có thời kỳ ông làm quan Cung Bảo, trấn giữ sông
Trấn Giang). Sau khi người Pháp lấy miền Bắc Việt Nam và đem quân tới biên giới Hoa
Việt năm 1883-84, Bành Ngọc Lân đã tới biên giới trong chức Binh bộ Thượng thư để
quan sát cùng tổ chức việc phòng thủ. Ông về hưu và mất ít năm sau đó.
(3) Ngũ Triêu Xu:
Đinh Hợi / Bính Ngọ / Nhâm Dần / Kỷ Dậu
Ngũ Triêu Xu là con trai Ngũ Đình Phương, hiệu là "Thê vân" (đám mây hình cái thang),
nhà ngoại giao, nhà thư pháp thời kỳ Dân quốc. Mười tuổi theo cha đến Mỹ học. Năm
1923 tham gia chính phủ Tôn Trung Sơn ở Quảng Châu, tổng trưởng ngoại giao. Năm
1925, thị trưởng thành phố Quảng Châu tỉnh Quảng Đông. Năm 1927, Bộ trưởng ngoại
giao chính phủ quốc dân ở Nam Kinh. Từng đảm nhiệm các công việc và chức vụ như
Luật sư Anh quốc; Công sứ Trung Hoa dân quốc tại Hoa Kỳ; Viện trưởng Viện Tư pháp;
Tổng trưởng đặc khu tự trị Quỳnh Nhai; Ủy viên Chính phủ,.... Năm 1934 bệnh mất tại
Hồng Kông, hưởng dương 47 tuổi.
Tham khảo: http://baike.baidu.com/view/99789.htm
Hình: http://upload.wikimedia.org/wikipedi...Wu_Chaoshu.jpg
132
Chương 29 - Luận Câu nệ vào cách cục

Chương 29: Luận câu nệ vào cách cục
Nguyên văn:
Bát tự Dụng thần chuyên dựa vào nguyệt lệnh, nguyệt lệnh không có Dụng thần thì từ từ
tìm cách cục. Nguyệt lệnh là gốc, ngoại cách là ngọn. Người nay không phân nặng nhẹ
mà câu nệ cách cục, tức bỏ thực tìm hư.
Từ chú thích:
Khi xem mệnh, thường đem tám chữ lần lượt phối hợp can, chi, kết thành một khối để
chọn ra đầu mối then chốt trong đó, không thể bỏ qua một chữ nào. Nguyệt lệnh là khí
đang vượng, vượng suy tiến thoái cần phải dựa vào đó mà định (xem lại tiết Dụng thần).
Tức là nguyệt lệnh không có dụng thần mà chọn ngoại cách, cũng đã có bài viết đã bàn
rồi, phải hợp với lẽ ngũ hành mới có thể chọn bằng không chỉ là mảnh ghép lộn xộn,
không hoàn toàn tin cậy. Người nay hiểu biết nửa vời, lại không để tâm nghiên cứu, thấy
một vài chữ giống nhau liền cho là hợp với cách cục nào đó. Đó không chỉ là sự vô
nguyên tắc mà còn rập khuôn cách cục; cũng không phải vì đã từng hiểu rõ đến mức ôm
miệng cười khúc khích. Do không hiểu nguyên lý, nên câu nệ chấp nhất mà không biết
rằng đang sai lầm.
Nguyên văn:
Cho nên Mậu sinh tháng Giáp Dần, thời thượng Canh Thân, không cho là minh Sát có
chế phục, mà tưởng rằng cách chuyên Thực gặp Giáp giảm phúc.
133
Từ chú thích:
Hỷ kỵ thiên nói rằng: "Canh Thân gặp ngày Mậu gọi là cách Thực thần chuyên vượng,
năm tháng phạm Giáp Bính Mão Dần, đây chính là gặp và như không gặp". Thực thần
chuyên Lộc trong thời can có nhiều, sao lại phải chọn ngày Mậu giờ Canh Thân để nói?
Chính là do Canh Thân ám hợp Ất Mão, cũng là quan tinh của Mậu thổ, ám hợp thủ dụng
đáng tin hay không tạm thời để sang một bên chưa bàn. Tam Mệnh Thông Hội nói
rõ: "Nguyệt lệnh nếu gặp Tài Quan thì lấy Tài Quan để luận". Tài Quan là Dụng thần tức
nguyệt lệnh hữu dụng thì chọn từ nguyệt lệnh. Lại nói rằng: "Mậu Ngọ, Mậu Dần khó áp
dụng cách này", có thể thấy được không chỉ có nguyệt lệnh mà tứ trụ cũng cần phù hay
ức tức là cách chọn có sự khác biệt.
Nguyên văn:
Bính sinh Tý nguyệt, thời gặp (Quý) Tị là lộc, không cho rằng cách Chính quan, Quy lộc
bang thân mà tưởng là Nhật lộc quy thời gặp Quan phá cách.
Từ chú thích:
Hỷ kị thiên nói rằng: "Nhật lộc quy thời một quan tinh, hiệu viết thanh vân đắc lộ". Bàn
về cách Nhật lộc bang thân làm dụng, như:
Mệnh của Vương Thụ San, Diêm nghiệp tổng thương (trưởng một phòng hay một cục
ngành muối) :
Quý Dậu / Quý Hợi / Mậu Tý / Đinh Tị
Nhâm Tuất -Tân Dậu -Canh Thân -Kỷ Mùi -Mậu Ngọ -Đinh Tị
Mệnh của Hoàng Quang Ích, tổng biên tập tờ Nhật báo nhỏ:
Nhâm Thìn / Nhâm Tý / Bính Thân / Quý Tị
Quý Sửu -Giáp Dần -Ất Mão -Bính Thìn -Đinh Tị -Mậu Ngọ
Hai mệnh trên đều là nhật lộc quy thời, mệnh ông Vương thì nguyệt lệnh Chính Tài quá
vượng, vận đến Tỷ kiếp thì giàu có, chính là nói "Tứ trụ không có quan tinh, thanh vân
đắc lộ". Tứ trụ ông Hoàng thì Quan Sát quá vượng, nhờ Tị lộc là gốc của nhật nguyên,
cần phải thông quan dụng Ấn, vận đến đất Ấn là tối mỹ. Tỉ Kiếp bang thân giúp địch Sát
tuy là vận đẹp, tị thuộc về hai cỗ xe tứ mã quy lộc (ý nói tị bị Nhật chủ Bính cưỡi và bị
Bính ở vận cưỡi nữa) kiến Quan thành phá cách, chủ yếu là do thân sát đánh nhau, không
nên gặp mới đẹp.
Như:
Kỷ Tị / Bính Dần / Ất Mùi / Kỷ Mão
Ất Sửu -Giáp Tý -Quý Hợi -Nhâm Tuất -Tân Dậu -Canh Thân
Đây là mệnh của một ông chú ruột của tôi, Thương quan sinh Tài làm dụng, tuy hưởng
phúc từ tổ tiên để lại nhưng không con.
Như:
Nhâm Thìn / Nhâm Tý / Bính Thân / Quý Tị
Quý Sửu -Giáp Dần- Ất Mão- Bính Thìn -Đinh Tị- Mậu Ngọ
134
Đây là mệnh em họ tôi, nguyệt lệnh quan tinh bị thương, tý sửu hợp chặt trụ quan tinh.
[Dịch chú: Trụ này y chang trụ Hoàng Quang Ích, lời đoán thì nói đến chữ Sửu, nhưng tứ
trụ không hề có, tra xét nhiều bản cũng thấy y như vậy, có thể thấy là tài liệu công bố sai,
tạm thời bỏ qua không bàn đến]
Có thể thấy được Nhật Lộc quy thời, hết mực trợ thân, không thể vì không thấy quan tinh
liền luận là quý cách. Nếu nguyệt lệnh quan tinh thanh thuần, thân vượng dụng Tài sinh
Quan thì sao không là quý cách được.
Nguyên văn:
Tân nhật thấu Bính, giờ là Mậu Tý, không cho rằng Tân nhật đắc Quan phùng Ấn, mà
cho là Triều Dương cách, chỉ vì Bính mà không thành cách.
Từ chú thích:
Hỷ Kị Thiên nói rằng: "Lục Tân nhật thời gặp Mậu Tý, hiềm Ngọ vị vận hỷ Dậu
phương", lấy Mậu Bính cùng lộc tại Tị, Mậu là Ấn của Tân, tác động Bính là quan tinh
của Tân.
Như:
Mậu Thân /Ất Mão/ Tân Hợi /Mậu Tý
Bính Thìn- Đinh Tị -Mậu Ngọ -Kỷ Mùi -Canh Thân -Tân Dậu
Đây là mệnh của danh nhân Chu Bảo Tam, người đất Hỗ (Thượng Hải), tương truyền
thuộc Triều Dương cách. Cách này rắc rối tạm thời chưa bàn, theo Triều Dương cách mà
nói thì Tam Mệnh Thông Hội nói rõ sinh tháng Giáp Dần Ất Mão, chỉ lấy Tài để luận,
đây cũng chính là lấy Tài làm dụng thần. Lại nói rằng, sinh tháng tứ quý thì dùng Ấn để
luận, đó là vẫn dựa theo nguyệt lệnh làm trọng, vẫn dùng tứ trụ phù ức.
Nguyên văn:
Tài gặp giờ Sát, không cho rằng sinh Sát công Thân mà tưởng rằng gặp cách cục Thời
thượng Thiên quan.
Từ chú thích:
Tài gặp giờ Sát là nguyệt lệnh Tài mà gặp giờ là Sát, Hỷ Kị Thiên nói rằng: "Nhược nãi
thời phùng Thất sát, kiến chi vị tất vi hung, nguyệt chế can cường, kỳ sát phản vi quyền
ấn", nghĩa là nếu giờ gặp Thất sát chưa hẳn là hung, nguyệt chế can cường, thì Sát này
chuyển thành uy quyền. Nguyên văn rất rõ, can cường nghĩa là thân cường; Thất sát vốn
khắc Thân, nhưng nhật nguyên cường thì Thất sát hữu chế, phản thành nắm giữ uy
quyền. Không chỉ có ở thời trụ mới vậy mà khi dụng Sát đều như vậy. Nếu lấy Thời
thượng Thiên quan, không cần biết nhật nguyên mạnh yếu, không xem xét có chế hóa
hay không, liền cho rằng phù hợp quý cách thì sai lầm lớn rồi.
Nguyên văn:
Quý sinh tháng Tị, giờ gặp Giáp Dần không nghĩ rằng ám Quan thụ phá mà cho là hình
hợp thành cách.
Từ chú thích:
Hỷ Kị Thiên nói rằng, "Lục Quý nhật thời phùng Dần vị, tuế nguyệt phạ Mậu Kỷ nhị
phương ", tức nói về hình hợp cách; ở cách cục thì các cách hình hợp, diêu tị, diêu sửu là
135
các cách rất không đáng tin, so với thuyết ám xung thì càng không có căn cứ; tị gặp thân
là hình hợp, tị kiến dần là hình mà không hợp; tóm lại đều không có nguyên lý, tuy sách
có biên cách này nhưng không chỉ cách dùng. Ví dụ như thầy thuốc chẩn bệnh không
hiểu bệnh lý để hốt thuốc, há bắt đúng bệnh được sao? Tuy trước đây đã biết đến cách
này nhưng giờ tạm gác lại thì hơn.
Nguyên văn:
Quý sinh tháng mùa Đông, Dậu nhật Hợi thời, thấu Mậu tọa Tuất, không cho rằng nguyệt
Kiếp kiến Lộc, dụng Quan thông căn, mà tưởng rằng cách củng Tuất, do điền thực mà bất
lợi. Tân nhật tọa sửu, năm dần, tháng hợi, giờ mão, không dùng Chính tài cách mà dùng
điền thực củng quý (nhân).
Từ chú thích:
Nhật trụ củng Lộc hay giáp quý nhân, dù tứ trụ không rõ cách kiến lộc kiến quý, khi địa
chi có trật tự thì cũng đủ tăng vượng trợ lực dụng thần. Như mệnh Viên Hạng Thành
(Viên Thế Khải), bát tự cơ bản là tốt, hỷ dụng lại thanh thuần, ví như cẩm thượng thiêm
hoa, càng tăng cái đẹp, nếu bát tự bình thường, tuy có củng giáp lộc quý thì dùng nó như
thế nào? Lộc quý không thể làm dụng, chả lẽ củng giáp chỉ hư vô, bất thực chăng? Điền
thực cũng chưa chắc phá cách, như mệnh Viên Hạng Thành, sơ vận Nhâm Thân, không
phải điền thực quý nhân ư? Vận Canh Ngọ không điền thực Đinh Lộc? Đủ thấy rằng khi
lấy Dụng thần hỷ kị làm chính thì không thể chấp nhất vụn vặt mà bỏ qua căn bản. Về
phần giáp Quan củng Khố, rốt cuộc mang ý nghĩa gì thì không thể giải nghĩa được.
Trích lại thiên: Luận tinh thần vô quan cách cục,
Kỷ Mùi / Quý Dậu / Đinh Tị / Đinh Mùi
Đại vận: Nhâm Thân - Tân Mùi - Canh Ngọ - Kỷ Tị - Mậu Thìn - Đinh Mão
Đây là mệnh của Viên Hạng Thành (tức Viên Thế Khải), xem sơ qua thì thấy Thân cường
Thực Thần chế Sát mà thôi, nhưng biện chi tiết thì lấy năm làm chủ, năm là Kỷ Mùi, Mùi
Dậu giáp thân là quý; lấy ngày làm chủ thì Đinh quý nhân tại Dậu, lấy Sát làm dụng mà
Sát quý tại Tị cho nên thân Sát hỗ hoán đắc quý nhân. Thất sát là thần đối nghịch với ta,
quý nhân hỗ hoán ví như được triều đình nhà Thanh biết đến mà trọng dụng, mà cũng là
dấu hiệu triều đình bị ta phản phúc. Địa chi Tị Mùi Dậu giáp lộc giáp quý, toàn trụ đầy
Lộc và Quý nhân ủng hộ nên ứng với Nguyên thủ quốc gia. Đến vận Mão, Sát đối nghịch
lâm Quý nhân đắc thế mà xung với Quý nhân của bản thân Nhật chủ, bị cô lập hoàn
toàn, hết sức hiển nhiên vậy.
Nguyên văn:
Ất sinh tháng dần, giờ gặp Bính tý, không nghĩ là mộc hỏa thông minh mà cho rằng thành
cách Thử quý.
Từ chú thích:
Hỷ Kị Thiên nói rằng, "Âm mộc độc ngộ tý thời, vi lục Ất thử quý chi địa", sinh ngày Ất
khởi giờ đầu là Bính tý, lộc của Bính tại tị, tị hợp với thân kim là Quan tinh của Ất mộc;
tý lại hợp với thân là tam hợp quý hội (Ất quý nhân tại tý và thân). Thần phong thông
khảo ghi rằng: "Tý trung Quý thủy hợp Mậu vi Ất Tài", Mậu lộc tại tị, tị hợp thân, là
Quan tinh của Ất, thuyết này càng thiếu căn cứ. Tóm lại, các cách cục này không đáng
136
tin, bỏ qua một bên thì hay hơn. Các lý thuyết sai lầm trên, trăm thứ không đúng một,
điều này đều do không hiểu mệnh lý, rồi phân tích bình luận bậy bạ.
Chú thích:
1) Vương Thụ San
Giới thiệu:
Ông sinh giờ Tị ngày 02/12/1873 DL (tức ngày 13 tháng 10 năm Quý Dậu), mất năm
1938, người Thiệu Hưng, tỉnh Chiết Giang. Tên là Thể Nhân, tự Thụ San. Học vị đến bực
Tú tài cuối thời Mãn Thanh. Rồi chuyển đến cư trú ở Hàng Châu, sau cách mạng Tân Hợi
(1911) sống ở Thượng Hải. Vương Thụ San theo nghề kinh doanh muối (diêm nghiệp).
Vương Thụ San rất yêu sách, đặc biệt là sách cổ, ông là một nhà sưu tập sách nổi tiếng;
xây tòa Cửu Phong Cựu Lư (nhà sách cổ Cửu Phong) ở Hàng Châu, còn lưu trữ sách cực
quý tại Thượng Hải. Theo Cửu Phong Cựu Lư Tàng Thư Ký - tác giả Đỗ Quốc Thịnh -
thì ông lưu trữ được hơn 100 bản cổ thư cực quý đời Tống, còn ở các tỉnh, phủ, huyện
khác thì hơn 2000 bản sách hiếm. Ngoài ra còn có các loại tài liệu, bản ghi chép địa chí,
khoảng 29 cô bản (bản duy nhất), đặc biệt trong đó có bản Ngô Quận Chí, là bản mộc
khắc từ thời Tống. Các sách hiếm, không có ở các thư quán khác cũng hơn 400 loại. Sau
khi Vương Thụ San mất đi, đa số sách của ông lưu trữ tại Sở nghiên cứu địa chất Nam
Kinh, trong những gian nhà được đặt tên là "Cửu Phong Cựu Lư", "Đông nam tàng thư
lâu".
Bát tự:
Thập thần Tài Tài nhật Ấn
Tứ trụ Quý Quý Mậu Đinh

Dậu Hợi Tý Tị
Nhân nhâm-
nguyên giáp
Đại vận:
Tài Thương Thực Kiếp Tỉ Ấn
Nhâm Tuất Tân Canh Kỷ Mùi Mậu Đinh

Dậu Thân Ngọ Tị
8 tuổi 18 28 38 48 58
137
1881 khởi 1891 1901 1911 1921 1931

vận
Luận theo Nhật Lộc quy thời hoặc Tài cách thì kết quả đều giống nhau, mấu chốt ở chổ
thời trụ, hỏa trợ Nhật chủ để mà đối địch kháng Thương quan sinh Tài. Nhưng luận theo
Tài cách càng cụ thể, thuyết hơn. Đầu tiên, Tài đương lệnh và thấu, lại có Thương quan,
cấu thành Thương quan sinh Tài, hai điểm này thẳng một đường, kết cấu cách cục đầy
đủ, khí thế thành công. Nhật chủ tuy nhược, nhìn như thủy cường vượng khắc hỏa, là
tượng Tài phá Lộc Ấn, thực ra thủy hỏa hai bên Nhật chủ là mỗi thứ đều có nhiệm vụ,
chính là tượng thủy hỏa ký tế, cũng chính là Tài Ấn không gây trở ngại cho nhau. Từ đó
có thể thấy rằng Tài cách dụng Ấn Tỉ cục cân bằng, cách tất thành.
Bát tự dù sao cũng thấy kim sinh thủy rất cường vượng, thổ hỏa tương đối nhược, hành
vận hỷ sinh trợ Nhật chủ. Cho nên, Mệnh chủ thuở nhỏ hành vận Tân Dậu, Canh Thân là
vận Thực Thương, không đủ lý tưởng, khoa cử công danh chỉ đạt "Tú tài", không thể
đăng khoa đến bực "Tiến sĩ".
Vận Kỷ Mùi, Mậu Ngọ là Kiếp Tỉ cường thế, trợ Thân đảm nhiệm được Tài, Thân Tài
lưỡng đình, thân văn nhân chuyển sang buôn bán chủ giàu có. Vận Đinh Tị, Ấn thấu vẫn
có thể giúp Thân đảm Tài, cũng là hành vận chủ phú. Nhưng vận Đinh Tị và nguyệt trụ
thiên khắc địa xung, dẫn đến thủy hỏa giao chiến, bởi vậy là vận phá cách cục, biểu hiện
Mệnh chủ mất tại vận này; năm 1938, vận Đinh Tị thiên khắc địa xung nguyệt trụ, lưu
niên Mậu Dần thiên hợp địa hợp nguyệt trụ, xung mà gặp hợp là ứng nghiệm hung, Mệnh
chủ tạ thế.
Nhìn tổng quát mệnh tạo và cuộc đời Vương Thụ San chủ yếu giàu có do nhiệm Tài; Ấn
trợ Nhật chủ địch Tài thành ra chủ văn hóa, chủ về văn thư quý hiếm. Bởi vậy cả đời
ngoài kinh doanh làm ăn buôn bán ra, ông đam mê, sưu tập sách cổ về văn hóa, lịch sử,
địa lý.
Chương 30 - Luận về việc "nghe nhầm truyền sai"

Chương 30. Luận về việc "nghe nhầm truyền sai"
Nguyên văn:
Bát tự vốn có định lý, không hiểu được lý liền sinh dị đoan (thuyết bậy bạ, quái đản),
nghe bừa nói bậy, không thể nào cản nổi. Như khi luận can chi, không hiểu lý âm dương
mà dùng ca quyết thể tượng trong sách thông tục mà xác luận; luận cách cục thì không
"chuyên tầm nguyệt lệnh", mà câu nệ dùng đến ngoại cách rồi biến hóa sôi động (cố theo
cái biến đổi ngoài cách cục); luận về sinh khắc thì không xét kỹ hỷ kị mà cứ tổn thương
cái vượng và phù cái nhược, suy yếu làm định pháp; luận hành vận thì không thấy trong
cái giống cũng có điểm khác biệt, cứ thấy can chi tương đồng liền cho là cùng một trường
hợp.
Từ chú thích:
Định lý bát tự chính là lý sinh khắc chế hóa của ngũ hành, không nghiên cứu một cách
khiêm tốn mà lại "tiên nhập vi chủ" (tư tưởng, lý thuyết nào vào trước liền khắc ghi vào
đầu), hiểu biết nửa vời, tự cho là thông minh thì đều đưa đến sai lầm. Thể tượng trong
138
sách giang hồ truyền lại như Phá diện huyền châm cách, dùng hai chữ Giáp Tân là
"huyền châm", hai chữ Dậu Tị hợp lại ( 酉巳 ), tạo thành chữ phối ( 配 ) là "phá diện";
mệnh lý không phải là đoán chữ, sai lầm ngớ ngẩn này có thể thấy khắp nơi. Chấp nhất
vào ngoại cách, như không quan trọng dụng thần, dùng sao thần sát/ nạp âm để chọn cách
cục, không xem xét hỷ kị,... hoặc không cật vấn trong cái giống có cái khác, thành thử
thấy mà không nắm lấy, rồi tự cho là đúng.
Nguyên văn:
Xem xét các lý do, thì thường một là do mức độ nặng nhẹ của từ ngữ dùng trong sách
làm hậu học không hiểu hết ý dẫn đến hiểu sai rồi suy diễn phiến diện; hai là do sách
giang hồ nghe sai viết bừa, hiểu lầm lời giảng rồi dấn sâu vào mê lối; ba là khi luận mệnh
vận, ngẫu nhiên thấy ứng hợp, liền hình thành chiêu pháp, tâm đắc bất di bất dịch của bản
thân; hoặc dùng mệnh thức, mệnh lệ người xưa và hiểu không sai nhưng tự ý cho là ngoại
cách hoặc đặt thành một ngoại cách riêng biệt, càng làm hại người học không ít.
Từ chú thích:
Trong sách cổ nhân ưa dùng câu chữ có vần có điệu, vì phụ thuộc số lượng chữ để tuân
thủ ngữ điệu bằng trắc, nên không diễn tả được hết ý gây hiểu lầm, còn sách giang hồ
không hiểu viết bừa cũng lập lại sai lầm này. Như khoa ngũ tinh lấy năm làm chủ, dùng
thần sát, nạp âm lập cách cục, còn khoa Tử bình lấy ngày làm chủ mà cũng dùng thần sát,
nạp âm thì đó là tự huyễn hoặc cho rằng mình uyên bác, đọc sâu hiểu rộng, chỉ là dối
mình gạt người. Mệnh thức cổ nhân thâu tập sai không ít, như trong sách Thần Phong
Thông Khảo cũng thường thấy điều đó; hoặc cũng có trường hợp không phải thâu tập sai,
nhưng hậu nhân vì viết thêm một bài một đoạn để thuyết minh thì lại thấy hiểu lầm ý tứ,
cách cục cổ nhân. Trong sách mệnh học xưa nay, như Tam mệnh thông hội, Thần phong
thông khảo, Tử bình chân thuyên, Uyên hải tử bình, thâu tập tuy rộng nhưng tạp mà
không tinh, sắp xếp không mạch lạc, lớp lang, chỉ viết sách cho mục đích tham khảo là
chính. Cùng Thông Bảo Giám thì tinh túy, nhưng chỉ đàm kinh nghiệm mà không bàn
nguyên lý; Thần Phong Thông Khảo khó tránh thiên chấp. Muốn tìm một sách hoàn thiện
e rằng khó.
Nguyên văn:
Như:
Nhâm Thân/ Quý Sửu/ Kỷ Sửu/ Giáp Tuất
---------------kỷ-quý-tân-----
Vốn là tạp khí Tài vượng sinh Quan [Quý tạp khí sinh Giáp quan]. Nếu sang giờ Ất Hợi,
liền theo đó luận thành Thời thượng Thiên quan, chả lẽ không biết vượng Tài sinh Sát,
rỗi hơi cứu cái đang chết, thì quý ở chỗ nào? Nhưng dạng này đều là ngộ thâu cả.
Bổ sung: nhật can Kỷ thổ thông gốc tại nguyệt lệnh, tức là đắc thế. Lại có nhật, thời đều
là thổ vượng nên Nhật chủ thừa vượng, Thời trụ xuất hiện Quan tinh Giáp mộc, nhưng
tọa tại Tuất nên (Quan) không vượng, nhưng trong niên nguyệt can xuất hiện Nhâm Quý
thủy thông căn ở chi Thân Trường sinh, nên thuộc cách cục Tài vượng sinh Quan, lại
thêm hành vận phương Đông mộc hỏa, từ đó dẫn xuất Đinh hỏa tàng trong Tuất, giải trừ
hàn khí mùa đông, mệnh phú quý đầy đủ.
Như:
139
Kỷ Mùi/ Nhâm Thân/ Mậu Tý/ Canh Thân

-------canh-mậu-nhâm---
Vốn là Thực thần sinh Tài, mà lại muốn vứt bỏ nguyệt lệnh dùng ngày Mậu gặp Canh
thân là hợp lộc cách, há chẳng biết bản thân tự có Tài Thực chẳng phải quá đẹp đấy sao!
Lại vất vả đi lấy Canh hợp Ất, cầu Quan ngoại cục ư, loại này rất nhiều, đều là cố cưỡng
theo ngoại cách cả.
Bổ sung: nhật can Mậu thổ sinh tháng Thân, trong can xuất hiện Nhâm thủy Tài tinh,
nhật chi là Tý thủy nên Tài có gốc mạnh, do đó đủ dùng cho Nhật chủ; thời can xuất hiện
Canh kim Thực thần, có thể sinh Tài. Dường như Nhật chủ thân suy nhược nhưng trong
niên trụ có Kỷ Mùi giúp thân, do đó thuộc cách Thực thần sinh Tài là mệnh cục phú quý.
Từ chú thích:
Thường những kẻ ngông cuồng đều cho mình thông minh, cầm bát tự trên tay mà giải
không ra liền cho là sai giờ sinh, rồi tự ý thay đổi giờ sinh mà không biết rằng giờ sai đi
là hỷ, dụng, vận đồ hoàn toàn khác hẳn, khiến người xem số không thể nào tìm được lời
giải. Giờ thử lật đọc lại mới thấy loại ngông cuồng này từ xưa đã có rồi.
Như tứ trụ sinh năm Nhâm Thân, giờ Giáp Tuất tàng hỏa điều hậu quá rõ ràng; nếu tự ý
chuyển sang một giờ là Ất hợi, vượng Tài sinh Sát mà Sát vô chế, nước lạnh thổ đóng
băng, mộc không thể tươi tốt, tưởng ứng hợp quý cách Thời thượng nhất vị, há chẳng
đáng cười ư!
Còn trụ sinh năm Kỷ Mùi, cách Thực thần sinh Tài cũng vô cùng rõ ràng, Thực Tài minh
hiển có gì không đẹp mà phải dùng ám hợp Quan tinh, hợp lộc, hợp Quan?! Nhưng hành
vi này đều là tự cho mình thông minh, mèo khen mèo dài đuôi, không mang tính thuyết
phục.
Nguyên văn:
Những kẻ cẩu thả đó đều không có định kiến, xét lý không tinh, khi thấy những lý luận
sai lầm này chẳng lẽ ta không nghi ngờ? Huống chi những kẻ đến Nhật quý cách mà
không giải được, cũng gặp thường xuyên ư? Lẽ nào không biết người hoạt động học thuật
ắt lấy những mệnh phú quý làm khuôn mẫu, nên có trường hợp đem lời nghe đồn làm
chứng cứ, có kẻ lại dò tìm ngày sinh rồi tự ý định giờ rồi định sai hoặc ngụy tạo quý
cách,... bát tự của nhân loại đa số đều không biết giờ sinh chính xác, điều này chứng tỏ
bản thân họ cũng không tự hiểu. Nếu người xem số không hiểu bản chất, chỉ nghe theo
lời người đoán mệnh hoặc chỉ mong nghe những lời giàu sang, phú quý mà cả nể, nhân
nhượng lời giải của họ rồi thuận theo không nghi ngờ thì có lẽ chung thân không có lời
giải đáp.
Từ chú thích:
Người mà thấy số quý cách không giải được thì cũng thường thấy, tôi là người nghiên
cứu học lý, hiểu thì sẽ biết mà không hiểu thì sẽ không biết, đừng ngại để lại nghiên cứu
sau, cũng bất tất phải miễn cưỡng ta đây là người hiểu biết.
Chương 31 - Luận Chính Quan

Chương 31. Luận Chính Quan
Nguyên văn:
140
Khắc ta là Quan, tuy so tính chất với Thất Sát có khác biệt nhưng chung quy vẫn mang ý
nghĩa bị đối phương khắc chế, tại sao (Quan) cần tránh hình xung phá hại, để tôn kính nó
ư? Lẽ nào một mực cho rằng đời người trong trời đất không chịu lẽ uốn nắn, sửa mình thì
mới hợp lẽ tôn kính, đến như vua còn phải noi theo thiên tổ nữa mà. Chính Quan phân rõ
ra ứng với bậc chí tôn, như quốc gia thì có vua, ở nhà thì là bản thân ta, hình xung phá
hại như là kẻ dưới phạm lỗi với bề trên, ôi như thế có được không!
Từ chú thích:
Quan và Sát cùng là vật khắc chế ta, còn khác về phối hợp âm dương, cho nên phép dùng
chúng đại đồng tiểu dị. Như thân cường Quan khinh, nên dụng Tài sinh Quan; thân
nhược Quan nhiều (trọng), nên dụng Ấn hóa Quan, cách dùng đối với Quan hay Sát trong
trường hợp này là như nhau. Nhật chủ và Quan Sát vượng nhược tương đương nhau thì
gọi là "lưỡng đình", đối với Sát nên dụng Thực Thương chế, còn Quan không nên chế mà
nên dụng Tài sinh nó, trường hợp có Thực Thương lại phải dùng Ấn hộ Quan. Bởi thế,
Quan và Nhật chủ là âm dương phối hợp hữu tình, Nhật chủ vốn không sợ Quan khắc,
nếu gặp Thực Thương vừa tổn hại đến Quan tinh vừa tiết khí nhật nguyên, như thế không
được. Còn gặp hình xung phá hại thì các cách đã thành đều kị cả, không riêng gì Quan
tinh.
Nguyên văn:
Do hình xung phá hại thành kị, thì sinh nó hộ nó là hỷ. Duy trì được cái hỉ và khử được
cái kị thì quý, mà trong cái quý lại phân ra cao thấp là ở chổ nào? Như lấy Tài Ấn đều
thấu để bàn, hai thần này không cản trở nhau thì cái quý mới to lớn.
Như mệnh Tiết Tướng công:
Giáp Thân / Nhâm Thân / Ất Tị / Mậu Dần
----------- canh-mậu-nhâm ----------------
Nhâm thủy là Ấn, Mậu thổ là Tài, do Ất ngăn cách giữa hai thần này nên thủy và thổ
không cản trở nhau, cho nên đại quý.
Nếu như:
Nhâm Tuất / Đinh Mùi / Mậu Thân / Ất Mão
---------------- kỷ-đinh-ất ----------------
Tạp khí Chính quan [tạp khí Ất tàng trong Mùi] thấu ra can hội ở chi, cho nên cực quý,
còn Nhâm Tài Đinh Ấn hợp nhau nhưng vẫn luận "cô Quan vô trợ", cho nên địa vị không
hơn bậc thất phẩm.
Từ chú thích:
Thuyết bảo tồn cái Hỷ khử đi cái Kị, đó là thuyết Bệnh dược, được nói đến trong sách
Thần Phong Thông Khảo (tác giả Trương Nam, tự là Thần Phong Tử) vốn đã thành lời
nói khuôn vàng thước ngọc. Quý cao hay thấp, tất cả đều ở phối hợp thanh, trọc, thuần,
tạp.
Như mệnh Tiết tướng công, Quan Ấn tương sinh, Tài vượng nhưng không phá Ấn [do Ất
cách khắc Mậu không cho phá Nhâm], Quan tinh nắm lệnh, chân thần đắc dụng, dĩ nhiên
quý mệnh. Nhưng cũng có tiểu bệnh, tam hình Dần Thân Tị không khỏi hình thương quý
141
khí, vận tới Ất Hợi tạo thành tứ xung, chưa hẳn tránh được sóng gió. Bát tự thanh thuần
như thế, hay hơn ở chổ vận hành Tây Bắc là đất Quan Ấn, nên là dấu hiệu đại quý.
Còn tứ trụ tạp khí Chính quan, Mùi là mộc khố, Quan tinh không nắm lệnh, Đinh Nhâm
hợp lại, Tài Ấn cả hai đều mất không dùng được; Tị Thân hợp nhau, Quan tinh bị thương.
Khí thế lưu thông không tốt, đây là "cô quan vô trợ", quả thực rõ ràng dễ thấy (hợp của
Tị Thân Ất Canh).
Nguyên văn:
Khi Tài Ấn cùng không dụng được thì dụng Ấn riêng không bằng dụng Tài, do Ấn có thể
hộ Quan cũng có thể tiết Quan, còn Tài có khả năng sinh Quan. Nếu được Ấn hóa Quan
mà thấu Tài thì càng có thêm tú khí, đó là cách đại quý.
Như mệnh Kim trạng nguyên:
Ất Mão / Đinh Hợi / Đinh Mùi / Canh Tuất.
Mệnh này cùng dụng Tài Ấn, không có Thương quan cũng không tạp Sát, gọi là "khử kị
tồn hỷ".
Từ chú thích:
Ấn là thần sinh ta, giống như có sự che chở của kẻ khác; Tài thì ta khắc chế nó, ví như ta
quản lý kẻ khác. Khi dụng Ấn ắt hẳn thân thường nhược, khi dụng Tài thường thì thân
vượng. Thân vượng gánh được trọng trách, nên tự mình phấn đấu, may mắn hơn người
mà hiển hách; còn thân nhược thì khả năng xoay chuyển không bằng thân vượng nên
được sự che chở của người khác, hưởng phúc ấm, an nhàn. Mệnh của Kim trạng nguyên
có tam hợp Hợi Mão Mùi, nguyệt lệnh Quan hóa thành Ấn, thủy thịnh hỏa bế tắc, dụng
Tài sẽ làm tổn Ấn, phải dùng đến lý "quân lại thần sinh" (vua nhờ bề tôi sinh) trong Trích
Thiên Tủy. Giống như không cùng dụng Tài Ấn, cũng không phải Quan dụng Tài sinh,
các kiểu này xếp vào Chính quan tựa hồ không phải.
Nguyên văn:
Tuy nhiên, (Quan) bị thương (gặp Thương quan) quyết định ở chổ có đeo Ấn hay không;
hỗn tạp Sát quý ở chổ chọn được cái thanh thuần để dùng.
Như mệnh quan Tham quốc họ Tuyên:
Kỷ Mão / Tân Mùi / Nhâm Dần / Tân Hợi
----------kỷ-đinh-ất-----------
Trong mùi có Kỷ Quan thấu ra can là dụng thanh, nhưng địa chi hội mộc cục, gặp lưỡng
Tân giải được, đó là gặp tổn thương (Thương) mà có Ấn hộ vệ, thế mới nói "ngộ Thương
nhi bội Ấn".
Mệnh quan Tham chính họ Lý:
Canh Dần / Ất Dậu / Giáp Tý / Mậu Thìn
Giáp dụng dậu Quan, Canh kim hỗn tạp, dùng Ất lấy hợp Canh là hợp Sát lưu Quan, nên
gọi là "tạp Sát nhi thủ thanh" vậy.
Từ chú thích:
142
"Ngộ Thương bội Ấn", "hỗn Sát thủ thanh", hiển nhiên là các chiêu thức định luận, bất di
bất dịch.
Như mệnh quan Tham quốc họ Tuyên, chi toàn mộc cục, do hợp mà động, Quan hóa
thành Thương, Thương vượng tiết khí dụng Ấn chế Thương làm dụng; khí Quan tinh Kỷ
bị tận tiết cho kim thì há có thể biệt đãi Quan tinh? Nghĩa là mấu chốt toàn cục là ở Ấn
chứ không ở Quan.
Còn như mệnh quan Tham chính họ Lý, Dậu là vượng địa của Canh kim, Ất Canh hợp
làm hoãn thế khắc, đó chính là "Giáp dĩ Ất muội thê Canh, hung vi cát triệu" (Giáp gả em
gái là Ất cho Canh, chuyển hung thành cát). Giáp mộc thông căn, Tý Thìn tương hợp, Tài
hóa thành Ấn, lấy Ấn hóa Sát, dụng cũng tại Ấn; đặc biệt Quan có Tài sinh, được Ấn hóa
nên khí thế lưu chuyển, cách cục vì hợp mà thanh thuần, đây gọi là "thủ thanh".
Nguyên văn:
Khi Quan cách thấu Thương dụng Ấn thì lại kị gặp Tài vì Tài khử Ấn không thể sinh
Quan, mà chỉ thích hợp bảo hộ Thương. Nhưng cũng có trường hợp kiến Tài mà vẫn đại
quý.
Như mệnh quan Thái phó họ Phạm:
Đinh Sửu/ Nhâm Dần/ Kỷ Tị/ Bính Dần
Chi đủ Tị Sửu hội Thương quan kim, Bính Đinh giải đi thấu Nhâm chẳng lẽ không phải
phá cách? Lại không biết rằng Bính Đinh tịnh thấu, dụng một cũng đủ, dùng Đinh hợp
Nhâm bị Tài khử; dùng Bính chế Thương mà Quan được thanh thuần, vô tình mà thành
hữu tình. Đây chính là cái đẹp của tạo hóa, biến ảo vô cùng, sao không quý được.
Từ chú thích:
Đoạn trên lý luận tuyệt vời, mệnh quan Thái phó họ Phạm với Đinh Nhâm hợp gặp tháng
Dần giờ Dần thì Ấn mới hóa thành Quan tinh, cách cục vì hợp mà chuyển thành thanh
thuần; Bính hỏa từ Dần thấu xuất và đắc lộc đắc sinh, đầu xuân mộc vượng thổ hư, chân
thần đắc dụng. Quan thanh Ấn thuần và đồng cung cùng vượng, đại quý sao có thể nghi
ngờ cho được. Hợp của Tị Sửu thì không thật (bất chân) vì tam hợp hội cục lấy tứ chính
(tý ngọ mão dậu) làm trọng tâm, không có dậu mà còn ngăn cách bởi dần, kim lấy dần
làm tuyệt địa thì sao có thể làm hại Quan tinh được? Bởi thế, Tị là lộc địa của hỏa thổ
chẳng thể là sinh địa làm kim sống lại được.
Về phần địa chi gặp hình xung thì hội hợp có thể giải được, mời xem chương trước không
cần phải thuật lại, mà kể từ đây khi bàn các cách cũng không nói đến địa chi hình xung
gặp hội hợp nữa.
Chương 32 - Luận Chính Quan thủ vận

Chương 32. Luận Chính Quan thủ vận
(Bàn về việc áp dụng Chính quan cách vào vận hạn)
Nguyên văn:
Nguyên lý Chính quan cách chọn vận thì mỗi Bát tự có cách luận riêng biệt, lý lẽ rất tinh
tế, phương pháp thì rất linh hoạt, chỉ có thể nói tóm lược. Bát tự mỗi người biến hóa khác
nhau, không thể câu chấp được.
143
Từ chú thích:
Cùng là cách Quan dụng Tài sinh nhưng thủ vận bất đồng, nguyên nhân vì sao, vì bát tự
ngoài dụng thần, hỉ thần, kỵ thần ra còn có "nhàn thần", dụng thần hỉ kỵ có thể định còn
nhàn thần thì vô định. Như Quan dụng Tài sinh, thì Chính Quan là Dụng thần; Tài là Hỉ
thần và Thương quan là Kị thần. Mà trong bát tự vốn xen lẫn nhàn thần thì (cách cục) bất
nhất; vị trí phối hợp của địa chi cũng không nhất định (chi đóng trước, chi đóng sau).
Cho nên mỗi bát tự có mỗi cách luận, từ biến hóa tổ hợp thiên can và vị trí địa chi, mà
xuất hiện chênh lệch phú – quý – bần – tiện. Xem ví dụ dưới đây chứng minh thì rõ.
Nguyên văn:
Như Chính quan thủ vận, tức lấy Chính quan cách làm gốc phân ra từng trường hợp để
phối luận. Chính quan mà dụng Tài Ấn, thân hơi nhược thì áp dụng trợ giúp thân (tức
dụng Ấn hóa Quan vượng), hành vận phải vào chổ vượng của Ấn; Quan hơi nhẹ (khinh)
thì trợ Quan (tức dụng Tài sinh Quan), hành vận cũng phải ở nơi sinh Quan. Nếu Quan
thấu lộ thì không thể gặp hợp, cũng không thể hỗn tạp Sát và không thể nhiều Quan. Địa
chi tàng Quan gặp hình xung, thì không chỉ Quan cách mà cách cục khác cũng bất lợi.
Từ chú thích:
Thủ vận hỷ hay kị, mỗi bát tự đều bất nhất, nên dựa vào phần Luận bát cách ở chương
trước áp dụng cho mỗi mệnh rồi phối hợp với hỉ kỵ vận, chỉ mang tính tham khảo mà
thôi. Chính quan mà dụng Tài Ấn, tuy nói kiêm dụng cả hai nhưng ắt phải có chủ kiến;
trường hợp Thân hơi nhược thì chọn trợ giúp cho thân, tức lấy Ấn làm chủ; Quan hơi
nhược thì lấy trợ Quan, tức lấy Quan làm chủ. Nhưng Tài Ấn đều thấu thì tối hỷ vận
Quan Sát, do Tài sinh Quan Sát, Quan Sát sinh Ấn, nhất khí tương thông (thông suốt một
mạch), lúc này Quan Sát là sinh Ấn mà không khắc thân. Về phần Quan tinh thấu lộ ở
can, gặp hợp Quan, tạp Sát, Quan trùng điệp, địa chi hình xung, đều là điều kị của Quan
cách. Nếu như Quan tàng ở chi, mà địa chi hội hợp hình xung cũng kị.
Giáp Thân / Nhâm Thân / Ất Tị / Mậu Dần
Quý Dậu -Giáp Tuất -Ất Hợi -Bính Tý -Đinh Sửu -Mậu Dần -Kỷ Mão
Đây là mệnh Tiết tướng công đã luận ở phần Luận Chính quan (ở chương trước), nguyệt
lệnh Chính quan kiêm dụng Tài Ấn, mừng giữa Tài và Ấn có Ất mộc ngăn cách làm cả
hai không gây trở ngại cho nhau, nên có thể kiêm dụng. Nhưng mùa thu mộc điêu linh
(tàn tạ), Quan phùng sinh gặp lộc, Tài cũng phùng sinh gặp lộc, Tài Quan cực vượng, nên
mới gọi là thân hơi nhược (sảo khinh), cần phải trợ giúp thân. Dậu vận Thất sát, tiết Tài
sinh Ấn là cực đẹp, Giáp vận trợ thân cũng tốt. Nếu trụ năm Giáp Thân mà đổi thành Kỷ
Dậu, hành Giáp vận hợp Kiếp phá Ấn (thủy), tức không tốt. Thế mới nói do phối hợp của
nhàn thần mà hỷ kị khác nhau. Tuất vận Tài vượng; nhưng mừng vì không tổn thương
Ấn, nên không ngại. Vận Ất Hợi theo phương Bắc là đất Ấn thụ, nhưng đến Hợi vận gặp
tứ xung khó tránh khỏi sóng gió ba đào, thế mới nói do phối hợp địa chi khác nhau mà hỉ
kỵ cũng khác. Mậu vận Tài tinh phá Ấn, dần vận lưỡng dần xung Quan, cả hai đều không
tốt, e rằng đến đây thì tận số.
Nhâm Tuất / Đinh Mùi / Mậu Thân / Ất Mão
Mậu Thân -Kỷ Dậu -Canh Tuất -Tân Hợi -Nhâm Tý -Quý Sửu
Đây là mệnh ví dụ về tạp khí Chính quan trong phần Luận Chính quan ở chương trước,
tuy Tài Ấn thấu có Đinh Nhâm hợp, nhưng Tài Ấn đều mất tác dụng (xem thêm tiết Thập
144
can phối hợp tính tình), nên luận Quan cô độc không có phụ trợ. Thêm vào đó Mão Thân
tương hợp (do tàng Ất Canh ám hợp), Tuất Mùi tương hình, gốc Quan tinh bị tổn hại, đây
là nhược điểm cơ bản của bát tự này. Vào vận thì nhật nguyên đang vượng, Quan tinh hơi
mỏng nên cần phải trợ giúp Quan. Trước vận Canh tuất thì không có vận tốt, hai mươi
năm vận Hợi Nhâm Tý Quý là vận Tài, sinh trợ Quan tinh, là lúc thỏa chí cuộc đời.
Nguyên văn :
Chính quan dụng Tài, vận hạn hỷ vào đất Ấn thụ thân vượng, tránh gặp Thực Thương.
Nếu thân vượng mà Tài khinh Quan nhược, thì vẫn tốt đẹp khi hành vận Tài Quan.
Từ chú thích :
Chính quan dụng Tài, cần phải chia thân vượng thân nhược vì hai trường hợp hoàn toàn
khác nhau. Thân nhược hỷ đất Ấn thụ làm thân vượng lên, kị hành vận Thực Thương;
Thân vượng hỷ theo hướng vượng địa là Tài Quan, xem mệnh trên thì quá hiển nhiên.
Nguyên văn :
Chính quan bội Ấn, vận hỉ Tài hương, Thương Thực trái lại cát lành. Nếu Quan mạnh
thân khinh mà còn bội Ấn (tức có kèm theo Ấn tiết Quan sinh thân), thì thân được trợ nên
vượng lên, bất tất gặp Tài vận (vì Tài sinh Quan và phá Ấn).
Từ chú thích:
Chính quan bội Ấn, cũng chia hai thành Thân vượng, Thân khinh (nhược). Thân vượng
Ấn trọng, vận hỷ Tài tinh làm hao tổn Ấn, hành vận Thương Thực tiết tú khí của thân mà
sinh Tài, Tài chuyển mà thăng Quan, tự thành vận đắc ý; nếu Quan nhiều Thân khinh và
bội Ấn, tức phải dụng Ấn sinh thân, Tài vận phá Ấn là kỵ, vận Thực Thương cũng không
đẹp, thích hợp với vận Tỉ Kiếp Lộc Ấn.
Ất Mão / Đinh Hợi / Đinh Mùi / Canh Tuất
Bính Tuất - Ất Dậu - Giáp Thân - Quý Mùi - Nhâm Ngọ - Tân Tị
Quan hóa thành Ấn mà thấu Tài, đây là mệnh Kim Trạng nguyên đã nói đến ở chương
Chính Quan. Hợi Mão Mùi tam hợp mộc cục, cho nên Quan (nguyệt lệnh Hợi thủy) hóa
thành Ấn (mộc), Ất mộc lộ ra, thân vượng Ấn trọng. Dụng Tài để tổn Ấn, trụ giờ gặp
Canh Tuất là Tài tinh hữu căn (Canh thông gốc tại Tuất do Tuất tàng Mậu Tân Đinh).
Ban đầu hành vận hướng Tây Thân Dậu là Tài địa, Giáp không thông căn mất gốc, Ất
tòng theo Canh để hóa, cho nên tự thành vận tốt đẹp như ý. Sau là vận Quý Mùi, vận
chuyển sang phương Nam, nhật nguyên quá vượng, Nhâm Quý là Quan Sát tiết Tài sinh
Ấn, cũng không được như ý. Đây là cái mà gọi là "Thân vượng bội Ấn, hỉ Thực Thương
Tài hương".
Nguyên văn:
Chính quan cách kèm Thương Thực mà dụng Ấn để chế, vận hỷ đất Quan vượng Ấn
vượng, tránh gặp Tài vận. Nếu Ấn thụ trùng điệp xuất lộ, thì gặp Tài vận vô hại.
Từ chú thích:
Chính Quan cách có kèm Thương Thực mà dụng Ấn, cần phải phân ra hai loại Ấn trọng,
Ấn khinh. Nếu Thương Quan trọng Ấn thụ khinh, hỷ hành Ấn địa, do Quan vượng cho
nên sinh Ấn thành ra tốt đẹp, còn nếu gặp Tài vận phá Ấn là điều tối kỵ. Trái lại, nếu Ấn
thụ trùng điệp sinh thân, dụng Thực Thương tiết khí nhật nguyên thì Tài vận trái lại thành
145
tốt, vì Thực Thương hỉ hành Tài địa, hơn nữa dùng nó để hao tổn Ấn (giống như Tiết hóa
Quan vi Ấn ở trên).
Kỷ Mão / Tân Mùi / Nhâm Dần / Tân Hợi
Canh Ngọ - Kỷ Tị - Mậu Thìn - Đinh Mão - Bính Dần - Ất Sửu
Đây là mệnh Tuyên Tham Quốc đã nói ở phần Chính quan. Hợi Mão Mùi tam hợp mộc
cục, Quan hóa thành Thương, nhật nguyên đóng ở Dần mộc, Dần Hợi lại hợp để hóa
mộc, Thương Quan trùng trùng. Nhật nguyên tiết khí quá mức, lấy Tân Ấn chế Thương
trợ thân làm dụng. Hai mươi năm Kỷ Tị, Mậu Thìn là đất Quan Sát vượng sinh cho Tân
Ấn, nên tự là vận tốt; sau vừa nhập vận Đinh, Tài tinh phá Ấn, không thể dùng được rồi.
Nguyên văn :
Chính quan đới Sát, gặp Thương Thực cũng không ngại. Mệnh Chính quan đới Sát
thường dụng Kiếp hợp Sát thì có thể hành Tài vận, Thương Thực, hay thân vượng, Ấn
thụ cũng được, chỉ ngại thấu lộ nhiều Thất Sát. Nếu mệnh dụng Thương Quan hợp Sát,
thì Thương Thực cùng Tài đều khả thi, duy chỉ có điều không nên gặp Ấn.
Từ chú thích:
Đoạn này cần thông hiểu ý tứ, không nên câu nệ câu chữ. Thông thường hành vận hỉ kị
cần xem xét phối hợp tứ trụ, nên cũng không có lý lẽ cố định. Dụng Quan vốn kị Thương
Quan, mà đới Sát thì lại không kị, vì có thể dùng nó chế hóa Sát.
Hợp Sát có hai trường hợp: Dương can hợp Sát dụng Kiếp, Âm can hợp Sát dụng
Thương. Dụng Kiếp hợp Sát, kị nhất lại hành Sát vận. Bởi thế, Tài Thực Thương Ấn đều
khả thi, đều có cái lý sử dụng. Thân vượng vốn không cần Ấn, mà dụng Kiếp hợp Sát,
Sát chưa hợp mất, cho dù thân vượng, rốt cuộc thành ra thấy cả Quan lẫn Sát. Nên dụng
Ấn hóa Sát cũng có cái lý để sử dụng. Trường hợp lại thấy thêm một Thất sát làm hỗn tạp
cách cục, thì bất luận tứ trụ phối hợp ra sao nhất định không có lý thích hợp; dụng
Thương hợp Sát cũng tương tự như vậy. Thương Thực cùng Tài, sau khi thỏa điều kiện
phối hợp thích hợp, đều có thể sử dụng. Duy trường hợp Kiêu Ấn khắc khử Thương
Quan, đó là phá mất cái thế Thương quan đang hợp Sát thì nhất định không thể được.
Canh Dần / Ất Dậu / Giáp Tý / Mậu Thìn
Bính Tuất -Đinh Hợi -Mậu Tý -Kỷ Sửu -Canh Dần -Tân Mão
Đây là mệnh Lý Tham chính ở phần Luận Chính quan. Ất Canh hợp Sát lưu Quan (Tân
tàng trong nguyệt lệnh Dậu), Bính Tuất Đinh -Thực Thương vận, Hợi Tý Sửu -Ấn vận,
Mậu Kỷ -Tài vận, đều khả thi. Riêng Canh vận là gặp thêm Thất Sát hỗn cục, nhất định
không phù hợp.
Đinh Sửu / Nhâm Dần / Kỷ Tị / Bính Dần
Tân Sửu -Canh Tý -Kỷ Hợi -Mậu Tuất -Đinh Dậu -Bính Thân
Quan cách dụng Ấn vốn kị gặp Tài, mệnh này Đinh Nhâm tương hợp, Tài hóa thành
Quan, kị thần biến thành hỷ thần, cách cục cũng vì hợp mà thanh thuần, nên thành cách
đại quý. Kim trong Tị Sửu, tàng mà không thấu, khí chất lại hưu tù, vốn không cần nói
đến, nhưng thừa dịp gặp vận Canh Tân dẫn xuất kim là điều không nên, mừng là nguyên
cục có Bính hỏa hồi khắc, cũng là Ấn có khả năng hộ Quan. Dụng Ấn không nên gặp Tài,
nên Tý Hợi vận không lợi, mừng là đóng ở địa chi không tổn thương Bính hỏa mà sinh
146
Quan tinh, đang bất lợi trở thành cát lợi. Kỷ Mậu Đinh giúp thân trợ Ấn đều là cát vận;
đến vận Dậu tam hợp hội tề thương khắc Quan tinh, trở thành bất lợi. Bính vận tốt nhất.
Đây là mệnh quan Thái phó họ Phạm ở phần Chính quan.
Nguyên văn:
Trên đây đều là lời nói sơ lược, mỗi bát tự có mỗi cách luận khác nhau. Mỗi bát tự lại có
thể gặp một chữ trong vận khác nhau, khi nghiên cứu tùy thời theo đó mà tuyển dụng
thần, không thể dùng lời viết so cho đủ được. Thông thường các cách đều như thế, không
riêng gì cách Chính quan.
Từ chú thích:
Hỷ hay kị của vận tùy theo bát tự phối hợp nên không có phép nhất định. Như hai mệnh
trên, hai Canh hợp một Ất là Sát hỗn cục, mà mệnh họ Phạm gặp Đinh vận, lưỡng Đinh
hợp Nhâm là vô ngại, bởi thế Sát khắc thân, Thiên Ấn giúp thân là hai vấn đề khác nhau.
Nếu ngộ Nhâm vận, lưỡng Nhâm hợp Đinh, tức không thể được do Tài phá Bính Ấn
thành Kị thần. Tùy theo cách cục mà biến hóa cho phù hợp, làm được như thế là thấu
hiểu vậy.
Chương 33 - Luận Tài

Chương 33. Luận Tài
Nguyên văn:
Tài là vật bị ta khắc chế để sử dụng, có thể sinh Quan, cho nên là điều tốt đẹp. Tài là tài
bạch (tiền bạc), là thê thiếp, là tài năng, là Dịch mã, đều thuộc Tài.
Từ chú thích:
Tài là vật ta khắc chế, nên thân phải cường vượng thì mới có thể khắc chế nó được. Nếu
thân nhược, tuy có Tài cũng không thể gánh được, trái lại Tài là họa. Tài là thứ không thể
thiếu trong cuộc đời mỗi người, nhưng nhất định phải có tài năng và thế lực thì mới giữ
vững để vận dụng, mới có thể bảo vệ phúc phận; ngược lại, nếu không bị tiểu nhân hãm
hại, cũng là hạng vướng lao lý, tù tội mà thôi. Ở cách cục, dùng một mình Tài (đơn dụng
Tài) rất ít, như thân cường lộ Quan, dụng Tài sinh Quan; thân cường Sát nhược, dụng Tài
sinh Sát; thân cường Ấn vượng, dụng Tài chế Ấn. Trường hợp thân cường mà hỉ Thực
Thương, dụng Thực Thương sinh Tài; Tài vượng thân nhược, dụng Tỷ Kiếp tranh Tài thì
tốt đẹp. Tất cả đều không dùng duy nhất Tài.
Nguyên văn:
Tài hỉ rễ sâu (căn thâm), nhưng không nên quá lộ, được một Tài thấu ra làm dụng là
thanh thuần, gọi là "thanh dụng", cách này tối hỷ, không gọi là lộ. Nghĩa là không phải
dụng thần nguyệt lệnh, như (tháng) dần thấu Ất, mão thấu Giáp, v.v..., nếu chỉ có một
cũng không quá mức, quá nhiều thì gọi là lộ. Song Tài vượng sinh Quan, lộ cũng không
kị, vì lộ để phòng Kiếp, sinh Quan thì Kiếp thoái, ví như kho tiền lương ở phủ có quan
canh giữ, cho dù để lộ ra thì ai dám cướp giật? Như mệnh quan Tham chính họ Cát:
Nhâm Thân / Nhâm Tý / Mậu Ngọ / Ất Mão. Chẳng lẽ không phải Tài lộ sao? Chỉ vì sinh
Quan cho nên không kị.
Từ chú thích:
147
"Rễ sâu", nghĩa là tàng ở trong địa chi, nếu thiên can là Tài, mà vô căn ở địa chi là thành
"phù Tài" (tài sản luôn hoán đổi/của nổi, trong ý "của chìm của nổi"), không đủ để làm
dụng. Dụng là Tài thì không thể bị cướp đoạt, nếu chỉ dùng một mình Tài làm dụng thì
không được gặp Tỷ Kiếp.
Nhâm Thân / Nhâm Tý / Mậu Ngọ / Ất Mão
Cát mệnh tý thân hội cục, Nhâm thủy thông căn đắc khí, thời thấu Ất mão Quan tinh,
thân vượng tọa Ấn, lấy Tài sinh Quan làm dụng, có Quan hộ Tài, đương nhiên không kị
Tỷ Kiếp. Thuật Tử bình lấy đề cương làm trọng, nguyệt viên Tài tinh nắm lệnh, nên
thuộc về Tài, chứ thực tế không phải lấy Tài làm dụng, Tài chỉ làm hỷ thần mà thôi. Đối
với dụng Thực Thương sinh Tài không kị Tỷ Kiếp vì có Thực Thương hóa Kiếp.
Nguyên văn:
Quý cục của Tài cách không như nhau, như đối với trường hợp Tài vượng sinh Quan thì
thân cường mà không thấu Thương Quan, không hỗn tạp Thất sát là quý cách.
Từ chú thích:
Tài vượng sinh Quan, dụng thần ở Quan, nên phải không thấu Thương Quan, không hỗn
Thất sát thì tốt. Còn như lấy Tài là dụng thần thì phải hỷ Thương Quan sinh Tài tinh.
Như:
Kỷ tị / Quý dậu / Bính dần / Canh dần
Tài vượng sinh Quan, dụng thần ở Tài, mặc dù thấu Kỷ thổ Thương Quan và tị dậu củng
hợp, khí Kỷ thổ tiết cho kim, nghĩa là Thương Quan sinh Tài, Tài sinh Quan, hơn nữa
mừng Quan gần Tài (Quý lâm dậu), không kị Kỷ thổ tổn hại, thành ra danh lợi lưỡng
toàn.
Nguyên văn:
Trường hợp Tài dụng Thực sinh nghĩa là thân cường và Quan không lộ, mang một chút ít
Tỷ Kiếp càng thấy hữu tình.
Như:
Nhâm dần / Nhâm dần / Canh thìn / Tân tị
Đây là mệnh quan Thị lang họ Dương. Thấu Quan thân nhược, thì cách phá hư vậy.
(Chú thích bổ sung:
Tài cách kiến Thất Sát vốn e ngại đảng Sát, hỷ kiến Thực Thần thì Tị hỏa hóa thành
Thiên Quan, Kiếp tài không đủ lực, nguyên luận trọng tâm ở Thực Thần hóa Kiếp, phao
tin Tị hỏa bất luận, hơi thiên lệch.
Thực Thương hỷ Tài sinh tất lấy Tài tinh làm dụng, khi thành dụng bất hỷ Quan Sát
tương lâm thành tổ hợp bát tự không đương nổi, Quan sát tiết Tài thành bất mỹ. Như
Thân cường có Tỉ Kiếp thì bất kỵ Tài vượng, khả dĩ nhậm Tài, nếu như vô Tỉ Kiếp và Tài
tinh chế Ấn thì xấu. Dương tạo nguyệt lệnh Tài vượng, nhật nguyên tọa Thìn thổ Tân kim
bang Thân, đủ để nhậm Tài. Địa chi Quan Ấn tương sinh hữu tình.)
Từ chú thích:
148
Thực thần sinh Tài thì dụng ở Thực thần, nên không lấy việc lộ Quan tinh làm quý. Tỷ
Kiếp sinh Thực Thương, càng thấy hữu tình. Nếu dụng Tài chả lẽ hợp với Tỷ Kiếp ư? Tứ
trụ họ Dương Canh kim tọa Ấn, tiết tú cho Nhâm; mùa xuân mộc mới manh nha nảy
mầm, dựa vào thủy để bồi dưỡng, tú khí lưu thông; dần tị tàng hỏa, khí tượng ấm áp, mộc
được nuôi dưỡng. Nếu Bính hỏa thấu thì thích hợp dụng Quan, không thể lấy Thực thần
sinh Tài làm dụng.
Nguyên văn:
Trường hợp Tài cách bội Ấn (đeo Ấn), là vì Tài đơn độc sẽ không hiển quý, khi bội Ấn
sẽ trợ giúp cho thân, tức Ấn góp phần làm cho quý hiển.
Như:
Ất mùi / Giáp thân / Bính thân / Canh dần
Mệnh của quan Tham chính họ Tăng có cách này và Tài Ấn nên cùng tồn tại.
Như:
Tài Ấn Kiếp
Ất mùi / Kỷ mão / Canh dần / Tân tị
Ất và Kỷ không phục nhau, dù có chổ tốt tiểu phú mà thôi.
Từ chú thích:
Tài ấn sử dụng đồng thời rất khó, không như Tài ấn cùng sử dụng trong chính Quan cách
cùng dùng Quan làm dụng; cần phải bội ấn hẳn là thân nhược, mà tứ trụ lại không thể lấy
cái khác trong khi Tài ấn tương chiến, bất đắc dĩ phải dụng. Nhưng Tài ấn cả hai đều
thanh thuần, cách ly nhau và không phải e dè nhau thì thường đắc phú quý; chẳng phải
thấy bội ấn thì có dấu hiệu quý hiển, mà vì vô ấn thì Tài nhiều thân nhược, lộ thêm Quan
sát, thì phải bỏ mệnh để tòng mà thôi. Thân nhược đắc Ấn thì dụng thần quyết định ở Ấn,
theo đó hành vận Quan sát là tốt đẹp, vừa có thể tiết Tài khí, lại có khả năng sinh Ấn,
cũng là một phép hòa giải (Tài vs Ấn). Mệnh họ Tăng có Giáp Ất thông căn ở dần, Tài
Ấn song thanh, hứa hẹn sẽ tốt đẹp. Xem một mệnh gần giống sau đây:
Ấn Ấn Tài
Quý tị / Nhâm tuất / Ất tị / Mậu dần
Cũng là Tài ấn song thanh, ở giữa được ngăn cách bởi Ất mộc, nên cả hai không phải dè
nhau. Nhâm Quý dù không thông căn nhưng tiến khí, thổ Thương quan ám tàng nhưng
vượng khiến thổ thiếu nước làm mộc khô héo, không thể không dụng thủy Ấn tinh. Đây
là một người rất thông minh, hồi nhỏ đã được hưởng phúc ấm, ra xã hội làm đến Cục
trưởng đường bộ toàn tỉnh; chết ở vận tuất, năm hợi, tháng hợi, ngày thân, giờ thân là Tài
phá Ấn lại gặp tứ xung.
Thêm một mệnh:
Tài Tài Ấn
Quý dậu / Quý hợi / Mậu tý / Đinh tị
Tài ấn song thanh, cả hai cũng không phải e dè nhau, trụ giờ phùng Quy Lộc. Hành vận
Tỷ Kiếp phát tài mấy triệu đồng, trở thành một thương gia lớn ở Chiết Giang, là do Kiếp
bảo hộ Ấn chia Tài mà dùng.
149
Nguyên văn:
Trường hợp dụng Thực mà kiêm dụng Ấn, Thực và Ấn cũng không e ngại nhau, hoặc có
ám Quan mà khử Thực hộ Quan, đều là quý cách.
Như mệnh một Bảng nhãn họ Ngô:
Thực Tỉ Ấn
Canh tuất / Mậu tý / Mậu tý / Bính thìn
Canh và Bính cách nhau bởi hai Mậu nên không khắc nhau, Thực và Ấn cũng không e
ngại nhau.
Hoặc như Bình Giang Bá mệnh:
Thực Ấn
Nhâm thìn / Ất tị / Quý tị / Tân dậu
Tuy Thực Ấn khắc nhau, mà muốn bảo vệ Mậu Quan tinh trong tị thì phải khử Thực hộ
Quan, nếu không thì giảm phúc.
Từ chú thích:
Đoạn này đủ gây rối loạn người đọc, như mệnh họ Ngô, tháng tý Chính Tài nắm lệnh với
dư khí Quan tinh Ất mộc trong thìn là Tài vượng tự sinh Quan, đây gọi là Ám Quan.
Năm là Canh kim nhàn thần, Tài tự vượng không cần Thực sinh, Thực cũng không thể
làm tổn hại đến Ám Quan, ở giờ thấu ra Bính hỏa khử đi là tác dụng phụ mà thôi. Giữa
đông thủy hàn thổ đống (nước lạnh đất đóng băng) làm sao có thể sinh mộc? Đắc Bính
hỏa sưởi ấm, thủy lưu thông, mộc có sức sống, ở đây điều hậu hết sức cần thiết, mà dụng
Bính hỏa thì phải vô Thực thần nên cũng thích hợp dụng Ấn, chả nhẽ để không e ngại
nhau mà dụng Ấn ư?
Mệnh Bình Giang Bá, Quý thủy nhật nguyên, niên có Nhâm thân, thời gặp Tân dậu, cho
dù tháng tư thủy lâm tuyệt địa, còn Ấn vượng thân cường, Ất mộc vô căn, kiêu ấn đoạt
Thực, hiển nhiên lấy Tài (Bính) trong tị phá Ấn sinh Quan làm dụng. Ất mộc sinh Tài,
không hề ngại Quan, tại sao phải dùng Kiêu Ấn khử Thực hộ Quan?
Nguyên văn:
Trường hợp Tài dụng Thương Quan, Tài không quá vượng còn Tỷ cường thì lấy một vị
Thương Quan để hóa (Kiếp sinh Tài).
Như:
Giáp tý / Tân mùi / Tân dậu / Nhâm thìn
Giáp thấu ra ở mùi khố, gặp Tân là bị cướp đoạt, được Nhâm hóa Kiếp sinh Tài, đây là
mệnh Uông Học sĩ, Tài vượng không có Kiếp mà thấu Thương ngược lại thành bất lợi,
bởi do Thương Quan vốn không phải vật tốt lành, vì Tài nhẹ thấu Kiếp bất đắc dĩ phải
dùng. Tài vượng mà lộ Thương, tội gì phải dụng nó (Thương)? Dụng nó chỉ khiến chỉ vì
Tài gặp được Thương mà khiến Quan sống dở chết dở, sao có thể yên tâm tìm phú quý.
Từ chú thích:
Lý luận này chưa được hợp lý, Tỷ Kiếp vượng mà Tài khinh, đương nhiên lấy Thực
Thương sinh Tài là tốt, bởi Tài Quan Ấn Thực chẳng qua là tên gọi áp đặt cho sinh khắc
150
ngũ hành, cái khắc Quan gọi tên là Thương quan mà thôi. Trường hợp dụng Thương
Quan thì thiếu gì mệnh phú quý, sao lại gán cái ác cho cái tên rồi đâm ghét nó? Mệnh
Uông học sĩ quả thực Tỷ Kiếp khá vượng, sinh trong tháng sáu, thổ táo kim giòn, cần
thủy để nhuận, cũng tức là dùng điều hậu; sau nữa là tiết kim, hóa Kiếp sinh Tài, nên mới
lấy Thương Quan làm dụng. Tài vượng không có Kiếp mà thấu Thương, thì nên bội ấn;
nếu không có Kiếp và không có Ấn thì trường hợp này Tài nhiều thân nhược sao mong
phú quý được? Nên cái gọi là "làm cho Quan sống dở chết dở" chẳng qua là lời quanh co
bảo thủ mà thôi.
Nguyên văn:
Trường hợp Tài mà đới Thất sát, hoặc hợp Sát tồn Tài, hoặc chế Sát sinh Tài, đều là quý
cách cả.
Như mệnh Mao Trạng nguyên:
Ất dậu / Canh thìn / Giáp ngọ / Mậu thìn, là trường hợp "hợp Sát tồn Tài";
Còn mệnh Lý Ngự sử:
Canh thìn / Mậu tý / Mậu dần / Giáp dần, là trường hợp chế Sát sinh Tài.
Từ chú thích:
Mệnh của Mao Trạng nguyên, Ất Canh hợp nhưng Sát (khí kim) vẫn còn, thìn dậu hợp để
Tài hóa sát, nên gọi là "hợp Sát tồn Tài", ý nghĩa này chưa hợp lý lắm. Giáp mộc sinh ở
tháng ba, mộc dư khí, hỏa tiến khí, nhưng kim hưu tù. Đinh hỏa trong ngọ hiển dương uy
thế, chế Sát làm dụng, và hành vận Kỷ mão, Mậu dần, Đinh sửu, Bính tý đều chế Sát giúp
cho bản thân, cho nên mới quý, chả lẽ đây lại là ý nghĩa "hợp Sát tồn Tài" trong Nguyên
văn ư?
Mệnh của Lý Ngự sử, tự thân và Sát cả hai đều vượng, Thực thần chế Sát làm dụng, càng
mừng ở chổ thổ kim thủy mộc sinh trợ khắc chế lẫn nhau, thần khí trong mệnh lưu
chuyển thông suốt, chế Sát sinh Tài, đây chính xác mới là biểu hiệu của hiển quý, chứ
không phải chỉ có Tài làm dụng mới quý.
Nguyên văn:
Trường hợp Tài dụng Sát Ấn, bè đảng Sát là kị thần, dùng Ấn để hóa chúng, cách liền trở
thành các cục giàu có (phú cục), nếu thổ mùa đông gặp trường hợp này cũng là quý cách.
Như mệnh Triệu Thị lang:
Ất sửu / Đinh hợi / Kỷ hợi / Ất hợi
Ở đây hóa Sát tức là hóa giải đóng băng, thêm không lộ Tài mà tạp Ấn cho nên quý hiển.
Nếu Tài dụng Sát Ấn mà chỉ có một Ấn, Tài Sát đều thấu, không những không hiển quý
mà còn chẳng giàu có.
Từ chú thích:
Mệnh Triệu Thị lang, Tài tàng và không phá Ấn, Đinh hỏa hóa Sát giải trừ băng giá, ứng
với mệnh phú quý. Then chốt là ở Ấn, dụng thần là Ấn không được có Tài, nếu Tài thấu
ra thì hùa với bè đảng Sát để phá Ấn, sao có thể hi vọng phú quý được.
Nguyên văn:
151
Còn trường hợp Nhâm sinh ngọ nguyệt, Quý sinh tị nguyệt, Tài đơn thấu mà vẫn quý
hiển, lại thêm nguyệt lệnh ám Quan. Như mệnh Lâm Thượng thư:Bính dần / Quý tị /
Quý mùi / Nhâm tuất, thuộc trường hợp này.
Lại có trường hợp Nhâm sinh tị nguyệt, Tài đơn thấu mà cũng quý hiển là vì nó thấu
Bính tàng Mậu, bỏ Sát mà đến với Tài, giống như giữ lại cái đẹp, mà bỏ cái người ta tặng
vậy. Như mệnh Vương Thái phó thuộc trường hợp này:
.. Tài..........Kiếp .......................... Tỉ
Bính thìn / Quý tị / Nhâm tuất / Nhâm dần
..............Bính-Mậu-Canh.............
..............Tài - Sát - Kiêu
Từ chú thích:
Hai mệnh họ Lâm và họ Vương, đúng là đơn dụng Tài. Tị nguyệt thấu Bính hỏa, chân
thần đắc dụng, đương nhiên quý hiển. Nhưng Nhâm Quý gốc yếu (căn khinh), vận hỉ
giúp cho thân, vào tuổi trung niên, vận trình phương tây bắc (Bính thân, Đinh dậu, Mậu
tuất, Kỷ hợi, Canh tý, Tân sửu), thể dụng phù hợp. Thời trẻ vận Giáp ngọ Ất mùi đều
không đẹp, hai người tương tự nhau. Nếu bảo do ám Quan mà quý hiển, thì vận thích hợp
với Tài Quan; còn cho rằng bỏ Sát mà quý hiển thì Sát vốn chẳng cần phải bỏ, tựa như lý
luận không đầy đủ vậy.
Nguyên văn:
Về phần Kiếp Nhận quá mạnh, bỏ thì phải Tài theo Sát, như mệnh một quan Thượng thư:
Bính thìn / Bính thân / Bính ngọ / Nhâm thìn, đã biến hóa rồi lại còn biến thêm vậy.
Từ chú thích:
Mệnh này nhật nguyên tọa Nhận, Sát lộ Nhận tàng, thân cường địch được Sát dù thủy
mùa thu thông nguồn; còn thân lại vượng, nếu không có Kiếp Nhận trùng điệp trợ giúp
cố nhiên không thể dụng Sát; thêm vào đó trung niên vận trình tây bắc, hóa Sát thành
quyền, Tài theo Sát mà hóa, nên cần quy về Thiên Quan cách. Nay từ Tài cách mà luận
ra, đúng là biến của biến rồi.
Chương 34 - Luận Tài thủ vận

Chương 34. Luận Tài thủ vận
Nguyên văn:
Tài cách thủ vận, tức lấy Tài cách đã định cục rồi phân ra để phối với vận. Trường hợp
Tài vượng sinh Quan, vận hỷ thân vượng Ấn thụ, bất lợi Thất Sát, Thương Quan; nếu
(Tài) sinh Quan rồi sau vận thấu Ấn, gặp Thương Quan cũng không hại lắm. Còn như
(Tài) sinh Quan mà kèm theo Thực phá hỏng cục, thì vận hỉ Ấn thụ, còn như gặp Sát
phản lại là tốt lành.
Từ chú thích:
Tài vượng sinh Quan, tương tự Chính Quan cách; hoặc nguyệt lệnh là chính Quan, hoặc
nguyệt lệnh là Tài mà thôi. Tài Quan vượng mà thân khinh, vận hỉ thân vượng Ấn thụ;
Tài Quan khinh còn thân vượng thì thích hợp vận Tài Quan. Thất Sát làm hỗn cục hoặc
Thực Thương ngăn cản Quan đều là kị cả.
152
Như: Nhâm thân / Nhâm Tý / Mậu ngọ / Ất mão

Đại vận: Quý Sửu - Giáp Dần - Ất Mão - Bính Thìn - Đinh Tị - Mậu Ngọ - Kỷ Mùi
Đây là mệnh Cát Tham chính ở chương Luận Tài, dụng thần tại Ất mộc Quan tinh,
nguyệt lệnh Tài vượng sinh Quan. Giáp vận Thất Sát hỗn cục nên bất lợi; gặp dần vận hội
ngọ thành hỏa cục, giải đi tý ngọ xung trong nguyên cục, cũng là một vận trợ thân nên
tốt; mười năm vận Ất mão, Quan tinh thanh thuần, tuy vượng mà không lo; các vận Bính
thìn, Đinh tị, Mậu ngọ, Kỷ mùi đều là vận tốt, chỉ kị đất kim thủy mà thôi.
( Lâm chú thích: Tứ trụ này Dụng thần cần chọn Ngọ hỏa ở nhật trụ, tức thành Chính
Quan bội Ấn kiêm điều hậu sưởi ấm cục, vì thế hành vận một mạch mộc hỏa thổ thân
vượng, vận ấm áp nên đều tốt. )
Nếu trong cục thấu Ấn, hành vận Thực Thương mà không lo là vì có Ấn hồi khắc hộ
Quan ( xem thêm mệnh quan Thái phó họ Phạm ở trên, đoạn: Quan cách dụng Ấn ). Nếu
trong cục kèm Thực Thương, là Quan tinh mang bệnh, hành Ấn vận khắc chế Thực
Thương là thuốc chữa bệnh, chuyển thành vận rất tốt. Về ý Sát vận chuyển tốt do có
Thực Thương hồi khắc, chỉ là không làm hại mà thôi, chứ không thể cho là vận tốt đẹp
được.
Nguyên văn:
Trường hợp Tài dụng Thực sinh, Tài Thực trọng mà thân khinh thì hỉ trợ giúp thân; Tài
Thực khinh mà thân trọng thì hành vận Tài Thực vẫn được. Sát vận không kị, Quan Ấn
vận trái lại mờ mịt.
Từ chú thích:
Tài dụng Thực sinh tức cách Thực thần sinh Tài, chỉ Tài ở nguyệt lệnh, cho nên gọi là
Tài dụng Thực sinh. Cũng phân ra hai trường hợp là thân khinh và thân trọng, thân yếu
nên được (vận) trợ giúp, thân mạnh thì thích hợp với (vận) Tài Thực.
Như:
Nhâm dần / Nhâm dần / Canh thìn / Tân tị
Quý Mão - Giáp Thìn -Ất Tị - Bính Ngọ - Đinh Mùi - Mậu Thân
Là mệnh quan Thị lang họ Dương ở chương Luận Tài, vốn là cách Thực thần sinh Tài,
lực nhật nguyên, Tài Thực đồng đều nhau, hành vận Thực Thương Tài là tốt, tức các vận
Quý mão, Giáp thìn, Ất tị. Sát vận Bính hỏa không kị vì có Thực Thương hồi khắc, và
cục lại được sưởi ấm. Đầu xuân thủy mộc được hỏa để phát triển tươi tốt, thế tại sao vận
Quan Ấn (Đinh mùi, Mậu thân) trái lại mịt mờ? Đó là do Đinh hỏa Quan tinh hợp Nhâm
dụng thần; còn Mậu thổ Ấn thụ khắc chế Nhâm thủy, tức dụng thần bị thương, cho nên
mới nói là "mờ mịt" vậy.
Nguyên văn:
Tài cách bội Ấn, vận hỉ đất Quan; trường hợp Tài cách bội Ấn mà thân nhược thì thích
hợp nhất vận Ấn vượng.
Từ chú thích:
Về phần Tài cách bội Ấn thì điều kiện quan trọng nhất là Tài Ấn phải không e dè nhau,
nghĩa là tức không đánh phá nhau trong trụ.
153
Như mệnh quan Tham chính họ Tăng ở chương trước:

Ất mùi / Giáp thân / Bính thân / Canh dần
Bính hỏa trường sinh, Giáp mộc đắc lộc ở dần, còn Canh kim lộc ở Thân, Giáp Canh đều
thấu và được cách ly bởi Bính hỏa, đây là Tài Ấn không dè chừng nhau, song rốt cuộc
hiềm khích thân khinh Ấn nhược. Canh kim nắm lệnh và vượng, nên gặp vận giúp thân là
tốt, thích hợp nhất vận Ấn vượng. Nhưng tại sao lại hỷ Quan Sát? là vì Tài sinh Quan còn
Quan sinh Ấn, cũng có nghĩa thông quan. Tài Ấn đều thấu, phải có điều kiện không dè
chừng nhau.
Như mệnh sau là Tài Ấn dè chừng nhau:
Ất Mùi / Kỷ Mão / Canh Dần / Tân Tị
Mậu Dần - Đinh Sửu - Bính Tý - Ất Hợi - Giáp Tuất - Quý Dậu
Ất Kỷ là Tài Ấn cùng thấu và cùng đứng song song thì Tài sẽ phá Ấn, nhật nguyên Canh
kim thêm nhược, phải lấy Kiếp làm dụng. Vận hành Kiếp Tài phò trợ thân là vận tốt, Ấn
vận cũng được. Quan Sát vận vẫn còn được, chứ vận Thực, Thương, Tài thì không thích
hợp. Mặc dù cách cục tứ trụ thanh thuần, cuộc sống có thành tựu nhưng chỉ tiểu phú mà
thôi, không thể quý hiển ( xem lại chương Luận Tài ).
Nguyên văn:
Trường hợp Tài dụng Thực Ấn, Tài yếu thì hỷ Tài Thực; thân yếu thì hỉ Tỷ Ấn; Quan vận
có trở ngại; còn Sát vận trái lại không kị.
Từ chú thích:
Tài dụng Thực Ấn, nguyệt lệnh Tài tinh mà can thấu Thực Ấn. Như vậy cũng nên xem tứ
trụ phối hợp, như mệnh Ngô Bảng nhãn ở chương trước:
Canh Tuất / Mậu Tý / Mậu Tý / Bính Thìn
Kỷ Sửu - Canh Dần - Tân Mão - Nhâm Thìn - Quý Tị - Giáp Ngọ
Nguyệt lệnh Tài vượng, niên là Canh, giờ là Bính, Thực Ấn xa cách nhau và không e
ngại nhau, mấu chốt của nó ở chổ Bính hỏa. Tài tàng ở địa chi còn Ấn thấu lộ. Tài Ấn
không tương ngại là quý, niên can lộ Canh kim không đáng kể. Mậu thổ thân nhược, vận
hỷ Tỷ Ấn, và tại sao ngại Quan vận mà Sát vận không kị? Bởi vì Quan vận là Ất mộc, Ất
Canh hóa hợp thành Thực thần, tăng thế lực của Tài, còn Sát là Giáp vận thì sinh trợ Bính
hỏa. Nhưng Canh dần Tân mão, kim không thông căn, mộc trợ giúp thế lực hỏa, nên là
vận tốt; vận Nhâm thìn Bính hỏa bị thương, tý thìn hiệp đồng, e rằng quý hiển mà khó
thọ.
Nhâm Thìn / Ất Tị / Quý Tị / Tân Dậu
Bính Ngọ - Đinh Mùi - Mậu Thân - Kỷ Dậu - Canh Tuất - Tân Hợi
Đây là mệnh Bình Giang Bá ở chương Luận Tài, tuy Thực Ấn đều thấu và Thực vô căn,
Quý thủy nhật nguyên hưu tù, song Ấn vượng vì tị dậu, thìn dậu đều hợp về kim. Bính
Mậu trong tị đắc lộc, Quan được Tài sinh, thiên can Ất tương trợ, dù Ấn khắc Thực cũng
không tổn hại quý khí, vậy mới gọi là Tài khinh hỷ hành Tài vận. Vận Thực thần sinh Tài
cũng tốt, còn Quan vận càng đẹp. Thân dậu Canh Tân Ấn trợ giúp thân thêm vượng,
không tránh khỏi u ám. Đây là ám Tài Quan cách, Ấn khử Thực, chính là tác dụng phụ.
154
Nguyên văn:
Trường hợp Tài đới Thương Quan, gặp Tài vận thì hanh thông, Sát vận bất lợi, vận hành
Quan Ấn không được tốt.
Từ chú thích:
Tài kèm Thương Quan lại bội Ấn, có hóa Kiếp, thân cường lấy Thương Quan sinh Tài
làm dụng, thân nhược lấy giúp thân là tốt. Cần phải phối hợp tứ trụ, không thể coi như
nhau.
Như:
Giáp Tý / Tân Mùi / Tân Dậu / Nhâm Thìn
Nhâm Thân - Quý Dậu - Giáp Tuất - Ất Hợi - Bính Tý - Đinh Sửu
Đây là mệnh Uông Học sĩ ở chương luận Tài, vốn lấy Thương hóa Kiếp làm dụng. Vì
thìn dậu hợp kim, sinh ở tháng sáu, thổ khô nứt nẻ kim giòn dễ gãy. Tý tuy tương hại Mùi
nhưng dùng nó để nhuận thổ sinh kim, chưa chắc không đẹp, và kiêm luôn sinh Tài, nên
mệnh này dụng Thương Quan, Thực thần kiêm công dụng điều hậu thông quan. Tài vận
là vận tốt nhất, Thực Thương vận cũng đẹp, Tỷ Kiếp vận cũng có thể dùng. Đinh hỏa vận
Thất Sát, hợp khử Nhâm Thương nên rất kị. Vận quan tinh Bính hỏa hợp Tân, hoặc Ấn
vận chế Thương, đều là phá dụng không thích hợp.
Nguyên văn:
Trường hợp Tài đới Thất Sát. Bất luận hợp Sát chế Sát, vận đều hỷ đi về phương Thực
Thương thân vượng.
Từ chú thích:
Tài đới Thất Sát, nếu như Sát không bị hợp khử, hoặc không bị chế khử, thì ứng với lấy
Sát làm trọng yếu, không thích hợp luận Tài nữa.
Như mệnh Mao Trạng nguyên ở chương luận Tài, vốn gọi là hợp Sát tồn Tài.
Ất Dậu / Canh Thìn / Giáp Ngọ / Mậu Thìn
Kỷ Mão - Mậu Dần - Đinh Sửu - Bính Tý - Ất Hợi - Giáp Tuất
Thiên can Ất theo Canh để hóa, địa chi thìn hợp dậu, Tài sinh Sát vượng cần phải lấy
Đinh hỏa trong ngọ chế Sát làm dụng, Tài hùa theo bè đảng Sát công thân, sao có thể là
dụng được? Mừng sinh ở tháng thìn, thêm được giờ thìn, nên vẫn còn Giáp mộc dư khí,
nhưng e rằng thân nhược. Vận hành dần mão là đất thân vượng, cũng gặp phương Bính
Đinh chế Sát, cho nên quý hiển. Ba vận Ất, hợi, giáp cũng trợ thân giúp vượng lên, duy
tý vận xung ngọ e có nạn sinh tử, tuy tý thìn tương hội sợ rằng không dễ hóa giải. Thân
nhược thích hợp với Ấn, còn cách chế Sát không hợp Ấn vận do sợ Ấn sẽ chế Thương
đoạt Thực.
Xem lại mệnh Lý Ngự sử ở chương luận Tài, vốn gọi là chế Sát tồn Tài:
Canh Thìn / Mậu Tý / Mậu Dần / Giáp Dần
Kỷ Sửu - Canh Dần - Tân Mão - Nhâm Thìn - Quý Tị - Giáp Ngọ
Trụ ngày Mậu dần, nhật tọa ngay ngôi vị trường sinh, can hưởng được sự trợ giúp này,
thân vượng lấy Thực thần chế Sát làm dụng, còn Tài tiết Thực thần và sinh Sát nên không
155
thể làm dụng. Tý thìn tương hội, thổ kim thủy mộc lưu thông thẳng đường, đích thực là
dấu hiệu quý hiển. Hành vận Thực Thương, thân vượng cho nên tốt đẹp; Ấn vận cũng tốt,
nhưng dùng được chi mà không dùng được can vì gặp Bính hỏa, khó tránh khắc khử
Canh kim làm tổn hại dụng thần.
Nguyên văn:
Trường hợp Tài dụng Sát Ấn, vận Ấn vượng là thích hợp nhất, gặp vận Tài ắt hẳn thành
kị. Hướng về vận Thương Thực thì cũng tùy.
Từ chú thích:
Nguyệt lệnh Tài tinh mà thấu Sát Ấn, lấy Ấn hóa Sát làm dụng; Tài sinh Sát vượng, chỉ
luận Sát không luận Tài. Ấn là dụng nên rất hợp vận gặp Ấn vượng, còn gặp vận Tài phá
Ấn nhất định kị. Còn vận Thực thần Thương quan là hợp hay kị thì cần phải xem phối
hợp tứ trụ để quyết định.
Ất Sửu / Đinh Hợi / Kỷ Hợi / Ất Hợi
Bính Tuất - Ất Dậu - Giáp Thân - Quý Mùi - Nhâm Ngọ - Tân Tị
Xem lại mệnh Triệu Thị lang tại chương luận Tài. Mừng Tài tàng ở chi và không thấu,
thiên can Sát Ấn tương sinh, dùng Ấn hóa Sát làm dụng. Vận Giáp Ất thì Quan Sát sinh
Ấn rất tốt đẹp; vận thân dậu tuy Thực Thương sinh Tài bè đảng cùng Sát, song trong
nguyên cục thì Sát có Ấn hóa, tuy không phải là cát vận nhưng cũng không lo. Quý mùi
là một đại vận cát; Nhâm vận hợp Đinh hóa thành Sát phá dụng thần, cho nên mới nói là
gặp Tài nhất định kị.
Bính Dần / Quý Tị / Quý Mùi / Nhâm Tuất
Giáp Ngọ - Ất Mùi - Bính Thân - Đinh Dậu - Mậu Tuất - Kỷ Hợi
Đây là mệnh Lâm Thượng thư ở chương luận Tài. Dần ngọ tuất là hỏa cục, ngọ dễ theo
tị, tuy không thành cục, nhưng có ý hội hợp ( tị ngọ mùi / dần ngọ tuất ), mùi vừa ám hợp
ngọ hỏa, địa chi Tài vượng lại thấu Bính, nên phải lấy Tài làm dụng. Nhưng Tài vượng
thân nhược, vận thích hợp với phương Kiếp Ấn giúp cho thân vượng lên. Thuở thiếu niên
Giáp ngọ Ất mùi, nhất định khốn khổ; sau đến vận Bính thân, khí chuyển phương tây bắc
làm hỏa (Tài) không thông căn, còn Ấn thụ đắc địa, đương nhiên quý hiển.
Bính Thìn / Quý Tị / Nhâm Tuất / Nhâm Dần
Giáp Ngọ - Ất Mùi - Bính Thân - Đinh Dậu - Mậu Tuất - Kỷ Hợi
Đây là mệnh Vương Thái phó ở chương luận Tài. Tương tự mệnh họ Lâm, tuy thìn là
thủy khố, cuối cùng ngại gốc nhẹ thân nhược. Vận tới thân dậu phát tài, mệnh hai người
tương tự nhau.
Bính Thìn / Bính Thân / Bính Ngọ / Nhâm Thìn
Đinh Dậu - Mậu Tuất - Kỷ Hợi - Canh Tý - Tân Sửu - Nhâm Dần
Bính tọa ngọ Nhận, thân thìn củng hợp (về tý thủy) và thấu Nhâm, nên bỏ Tài mà dụng
Sát. Nhưng chỗ tốt ở đây đều do ngọ Nhận, bởi vì nó làm thân cường vượng thì mới có
thể địch Sát. Nhâm thủy trường sinh ở thân là thu thủy thông nguồn, dụng thần tiến khí,
do đó vận hành đất kim thủy Kỷ hợi, Canh tý, Tân sửu, Nhâm dần, đều là dụng thần Sát
cho nên quý hiển. Đây là mệnh một quan Thượng thư ở chương luận Tài. Tứ trụ này
156
thích hợp đưa về Thiên Quan cách hoặc Sát Nhận cách để luận nhưng do nguyệt lệnh
thân kim là Tài, nên đưa vào chương luận Tài.
Chương 35 - Luận Ấn thụ

Chương 35. Luận Ấn thụ
Nguyên văn:
Ấn thụ cách hỷ sinh thân, chính Ấn cách hay thiên Ấn cách đều là mỹ cách, cho nên hai
cách Tài và Ấn không phân thiên chính, đều gom thành một mà bàn. Ấn thụ cách cục
cũng không đồng nhất, trường hợp Ấn mà thấu Quan, Chính quan không độc thủ sinh Ấn,
tức có thể làm dụng, cũng khác trường hợp dụng Sát. Cho nên Thân vượng Ấn cường,
không phải băn khoăn quá mức, miễn là Quan tinh thanh thuần, như mệnh Trương Tham
chính:Bính Dần / Mậu Tuất / Tân Dậu / Mậu Tý, thuộc trường hợp này.
Từ chú thích:
Quan và Ấn, tương tự như Tài và Quan, hoặc Tài và Thực thần, đều tương hỗ làm dụng,
trường hợp dùng duy nhất một trong thập thần rất hiếm gặp, chỉ khác ở hành vận hỷ hay
kị mà thôi. Trường hợp Ấn thấu Quan, Thân cường dụng Quan, hỷ Tài sinh Quan, Thân
vượng Ấn cường, không lo Quan tinh thái quá, vì lý do đó mới hỷ Quan vượng. Chỉ cần
Quan tinh thanh thuần tức là một bát tự tốt. Dẫn chứng từ mệnh Trương Tham chính,
dường như không theo thói thường: Bính Dần / Mậu Tuất / Tân Dậu, hỏa vượng thổ
khô kim giòn, nên hỷ gặp giờ Mậu Tý để nhuận thổ sinh kim, mà còn để tiết tú khí của
kim, cho nên vận hành đông bắc kim thủy thổ liền phấn phát. Nếu không dụng Quan tinh,
cũng không dụng Ấn thì phải chú trọng Thực thần, tức là con có thể cứu mẹ. Vì nguyệt
lệnh Ấn thụ, cho nên đưa về luận Ấn mà thôi.
Nguyên văn:
Nhưng mà cũng có khi kèm theo Thương Thực mà quý hiển. Như mệnh Chu Thượng
thư: Bính Tuất / Mậu Tuất / Tân Mùi / Nhâm Thìn. Nhâm bị Mậu chế không tổn hại
Quan. Hoặc như mệnh Lâm Hoài Hầu: Ất Hợi / Kỷ Mão / Đinh Dậu / Nhâm Dần, do
Kỷ bị Ất chế nên không đụng đến Quan.
Từ chú thích:
Mệnh Chu Thượng thư:
Bính Tuất / Mậu Tuất / Tân Mùi / Nhâm Thìn
Nhâm bị Mậu chế đúng ra không hại Quan tinh, nhưng tứ trụ trùng điệp 5 can chi thổ Ấn,
địa chi tàng hỏa còn thiên can thấu Bính, nếu lại hành vận hỏa thổ lẽ nào gặp điềm may
mắn? Tứ trụ này vi diệu ở can hỏa thổ kim thủy thuận chiều sinh nhau, cho nên thổ
không chôn kim, Thìn thổ kiềm hãm táo khí (khí hanh khô), Nhâm thủy tiết tú khí của
kim, trong Thìn Mùi đều tàng Ất mộc Tài tinh ám tổn Ấn thụ, ví như bệnh nặng mà được
thuốc. Vận trình Canh Tý, Tân Sửu, Nhâm Dần, Quý Mão, Giáp Thìn là đất kim thủy
mộc, thể dụng hòa hợp, cho nên quý hiển.
Lâm hoài hầu tạo:
Ất Hợi / Kỷ Mão / Đinh Dậu / Nhâm Dần
157
Dần Hợi Mão Ấn vượng, nắm lệnh và thấu Ất mộc, dụng thần đủ cả ở Dậu kim, tổn Ấn
để sinh Quan, Kỷ thổ bị chế, không ngăn trở Quan tinh, trường hợp này là muốn khử
bệnh thì chọn cái thanh thuần, không thể lấy Kiêu Ấn đoạt Thực làm dụng được.
Nguyên văn:
Trường hợp Ấn mà dụng Thương Thực, Thân cường Ấn vượng, e rằng thái quá, liền cho
là tiết Thân để tạo thành tú khí. Như: Mậu Tuất / Ất Mão / Bính Ngọ / Kỷ Hợi, đây là
mệnh Lý Trạng nguyên, nếu như Ấn thiển thân khinh, mà dụng Thương Thực tầng tầng
lớp lớp là cách cục bần hàn.
Từ chú thích:
Thân cường Ấn vượng, dùng Kỷ thổ để tiết tú khí, tương tự như mệnh Trương Tham
chính ( Bính Dần/ Mậu Tuất/ Tân Dậu/ Mậu Tý ), Kỷ thổ lộ ra, Quan tinh không thấy,
dụng thần tương đối rõ ràng. Nếu Ấn thiển thân khinh mà Thương Thực trọng, thì cần lấy
Ấn làm dụng, vận hành Ấn Tỉ cũng có thể bổ cứu cho mệnh, chỉ không phải cục quý
hiển.
Nguyên văn:
Trường hợp (Ấn) dụng Thiên quan, Thiên quan vốn không không phải vật tốt lành, do
mượn nó để sinh Ấn, bất đắc dĩ mà dùng. Cho nên tất Thân trọng Ấn khinh, hoặc Thân
khinh Ấn trọng, vốn lực không đủ, mới thuộc trường hợp này. Như mệnh Mao Trạng
nguyên: Kỷ Tị / Quý Dậu / Quý Mùi / Canh Thân, vốn là thân khinh Ấn trọng. Mệnh
Mã Tham chính, Nhâm Dần / Mậu Thân / Nhâm Thìn / Nhâm Dần, thân trọng Ấn
khinh. Nếu Thân Ấn cùng mạnh mà dụng Thất sát thì không cô đơn cũng nghèo khổ.
Từ chú thích:
Mệnh Mao Trạng nguyên, Kỷ thổ Thất sát tiết khí cho kim, Ấn thụ thái vượng, mà Tứ trụ
vô Tài để phá Ấn, tức phản cục mà Trích Thiên Tủy gọi là mẫu từ diệt tử (mẹ hiền giết
con). Chỉ có thể thuận theo mẫu tính, trái lại lấy kim thủy làm tốt, ngược với mệnh Lâm
Hoài Hầu, bởi một mệnh thì có Tài còn một mệnh thì không có Tài. Mệnh Mã Tham
chính, Nhâm thủy tuy thông nguồn, nhưng lưỡng Dần tiết khí, lấy Sát sinh Ấn làm dụng
thần, quan trọng ở chổ Ấn, không thể kiến Tài, kiến Tài thì phá cách. Nếu Thân Ấn tịnh
trọng mà kiến Thất sát thì lại không thể không có Tài. Dụng Tài phá Ấn sinh Sát, hoàn
toàn không giống với dụng Sát sinh Ấn, bởi do Tài là gốc của Quan Sát, Quan Sát lại là
gốc của Ấn, tiếp ứng cho nhau và cũng khắc chế lẫn nhau.
Nguyên văn:
Trường hợp dụng Sát kiêm đới Thương Thực, thì dụng Sát để khắc chế, sinh thân mà tiết
tú, bất luận Thân vượng Ấn trọng, đều là quý cách.
Từ chú thích:
Dụng Sát kiêm đới Thương Thực chính là lấy Thực Thương tiết tú làm dụng, không phải
chế Sát làm dụng. Khắc và tiết không thể tịnh dụng (cùng dùng). Thân cường Sát vượng,
là mệnh chế Sát vi quyền, khi hỷ chế thì không nên lại hành vận Tài Sát; mệnh chế Sát
thái quá, hỷ Tài Sát, không nên lại hành vận Thực Thương, điều này là lẽ bất di bất dịch.
Như mệnh Tôn Bố Chính, khắc tiết tịnh kiến, chính là lấy Ấn thông quan làm dụng.
Trường hợp này là mệnh mất căn bằng, lại ứng với một cách luận khác, xem ở chương
luận vận tiếp theo sau thì rõ hơn.
158
Nguyên văn:
Trường hợp Ấn đa mà dụng Tài, Ấn trọng Thân cường, thấu Tài để ức cái thái quá, tùy
cơ cân nhắc mà dùng, chỉ cần căn thâm, không cần phòng Tài phá. Như mệnh Uông Thị
lang, Tân Dậu / Bính Thân / Nhâm Thân / Tân Hợi thuộc trường hợp này. Nếu Ấn
khinh Tài trọng, lại vô Kiếp Tài để cứu ứng thành "tham Tài phá Ấn", một cách cục bần
tiện.
Từ chú thích:
Thân cường Ấn vượng, dụng Tài tổn Ấn, "căn thâm" tức nói đến gốc sâu của Ấn, "Tài
phá" tức là ức Ấn thái quá này. Ấn là mẹ sinh ta, như mộc nhờ thủy sinh, song thủy
vượng mộc trôi; hỏa nhờ mộc sinh, nhưng mộc thịnh hỏa bế tắc; thổ nhờ hỏa sinh, hỏa
vượng thổ khét; kim nhờ thổ sinh, thổ trọng chôn kim; thủy nhờ kim sinh, kim đa thủy
đục. Khử đi những cái thái quá này thì đắc trung hòa, tức là điều mà "Trích Thiên Tủy"
nói: "quân lại thần sinh" (vua nhờ bề tôi), nhưng mệnh Uông Thị lang, Bính Tân hợp
thành bệnh, may mắn vận trình đông nam mộc hỏa, khiến hợp này không hóa, mới có thể
tổn Ấn hiệu quả. Nếu Ấn khinh Tài trọng mà Thân nhược, thì Tài là bệnh thần, tất cần
dụng Tỉ Kiếp để lấy Kiếp khử Tài này, bằng không là tham Tài hoại Ấn.
Như mệnh một phú ông ở Chiết Tây:
Canh Thân / Mậu Dần / Bính Thân / Ất Mùi
Ất Canh viễn hợp, hóa Ấn thành Tài, Tài lại hội Lộc ở Thân, lưỡng Thân xung Dần, nhật
nguyên Bính hỏa thân nhược, nhờ Ấn để tư trợ, nhưng mà Ấn bị Tài phá, lại không có Tỉ
Kiếp chế Tài, đây chính là "tham Tài hoại Ấn".
Nguyên văn:
Hoặc ngay như Ấn trọng Tài khinh mà kiêm lộ Thương Thực, Tài và Thực tương sinh,
thành ra Tài khinh mà không khinh, tức có thể giàu nhưng không quý hiển. Nhưng cũng
có trường hợp ngoại lệ đới (kèm theo) Thực mà quý hiển, tại sao vậy?
Như mệnh Ngưu Giám Bạc: Canh Dần / Ất Dậu / Quý Hợi / Bính Thìn. Ất hợp Canh
không sinh cho Quý, vì lẽ đó mới quý hiển, bằng như hợp Tài tồn Thực thì có thể suy
rộng ra.
Như một mệnh hợp Tài tồn Thực mà quý hiển: Kỷ Mùi / Giáp Tuất / Tân Mùi / Quý
Tị.
Từ chú thích:
Nói chung thì hai chữ phú quý phân biệt thật là khó, thời xưa có người quý mà không
phú, có người giàu có mà không quý hiển, còn người nay thì kẻ phú chưa chắc không quý
hiển, kẻ quý hiển chưa chắc không giàu có. Sao phân biệt được? Phân biệt phú quý, cần
lấy lời trong Trích Thiên Tủy là đầy đủ nhất: "Làm sao biết người đó giàu, tài khí thông
môn hộ; làm sao biết người đó quý, Quan tinh hữu lý hội", chỉ vài chữ nhưng hết sức đầy
đủ. Tài và Thực tương sinh, nên khinh mà không khinh tức là Tài khí thông môn hộ (môn
hộ là nguyệt lệnh). Nhưng mà mệnh Ngưu Giám Bạc vẫn cần phải chọn Thực thần sinh
Tài làm dụng, lấy Ất Canh hợp không sinh Quý làm dấu hiệu quý hiển thì dường như
chưa thật chính xác, bởi vì Ấn chưa hề bị hợp mất. Bính hỏa thông căn ở Dần, thân
vượng Tài Ấn đều có gốc, có lẽ hợp với phú và kiêm cả quý hiển. Mệnh tuổi Kỷ Mùi, chế
159
Ấn tồn Thực, còn Tị và Mùi lại củng Quan quý, đều là dấu hiệu quý hiển cả, còn Dụng
thần thì ở Thực thần.
Nguyên văn:
Lại có khi Ấn mà kiêm thấu Quan Sát, hoặc hợp Sát, hoặc hữu chế, đều là quý cách.
Như: Tân Hợi / Canh Tý / Giáp Thìn / Ất Hợi, mệnh này hợp Sát lưu Quan; Nhâm Tý
/ Quý Mão / Bính Tý / Kỷ Hợi, mệnh này Quan Sát hữu chế.
Từ chú thích:
Hợp Sát lưu Quan, hoặc chế Quan tồn Sát, cách cục nhân đó thanh thuần. Song hai mệnh
trên, e rằng chưa thấy hết chổ vi diệu; mệnh sinh năm Tân Hợi, Sát Ấn cùng vượng và
không có Thực Thương; còn mệnh Nhâm Tý, mộc ướt không có lửa, lực của Kỷ thổ e
rằng bạc nhược, bảo là quý cách thì rất khó giải thích.
Nguyên văn:
Về trường hợp hóa Ấn làm Kiếp; bỏ theo Tài Quan, như mệnh Triệu Tri phủ, Bính Ngọ /
Canh Dần / Bính Ngọ / Quý Tị, thì đã biến lại biến nữa.
Từ chú thích:
Dần Ngọ hóa Ấn thành Kiếp, Tài Quan Canh Quý có thể dụng, chỉ tiếc Tài Quan vô căn
mà thôi. Nếu giờ Quý Tị đổi thành Quý Dậu hoặc Quý Hợi, vận hành đến đất Tài Quan
tiền đồ càng lớn hơn nữa.
Chú thích bổ sung (đọc thêm tham khảo): Tứ trụ này Tài Quan vô căn, Tài lại bị Kiếp
đoạt, cần phải luận theo Tòng vượng cách, Quý thủy là Bệnh, đại vận Tân Mão, Nhâm
Thìn, Quý Tị, Giáp Ngọ, Ất Mùi, Bính Thân, Đinh Dậu, thẳng đường phối hợp ăn khớp tứ
trụ, cho nên quý hiển làm đến chức Tri phủ. Nếu dụng Tài Quan, phối với mộc hỏa vận
trình, tất bần tiện không cần nghi ngờ.
Nguyên văn:
Lại có khi Ấn thấu Thất sát, còn có Kiếp tài để bảo tồn Sát Ấn, cũng là một trường hợp
quý cách, như một mệnh Canh Tuất / Mậu Tý / Giáp Tuất / Ất Hợi, ứng với trường
hợp này. Song cách này dù sao cũng khó xem, cần kỹ càng xem xét.
Từ chú thích:
Tứ trụ này can chi thổ Mậu, Tuất bao vây Tý Ấn, chọn Ất mộc khắc chế Mậu thổ để bảo
tồn Sát Ấn, mà trong Tuất lại tàng Đinh hỏa Thực thần không bị Tý Ấn đoạt. Ất mộc
càng làm tăng vẻ đẹp của hỏa, cát thần đều ám tàng ví như có bệnh mà có cứu, vì điều
này nên mới quý hiển.
Chương 36 - Luận Ấn thụ thủ vận

Chương 36. Luận Ấn thụ thủ vận
Nguyên văn:
Ấn cách thủ vận, tức lấy Ấn cách đã thành cục, phân ra các trường hợp mà phối hợp với
nó. Trường hợp Kỳ Ấn thụ dụng Quan, Quan lộ Ấn trọng, Tài vận phản cát, hành vận
theo phương Thương Thực cũng cát lợi nhất.
Từ chú thích:
160
Nguyệt lệnh Ấn thụ, trừ khi Thân nhược bị khắc tiết trầm trọng dụng Ấn tư trợ nhật
nguyên ra thì phần lớn cũng không thể lấy Ấn làm dụng. Như Quan lộ Ấn trọng, hóa
khắc thành sinh, Quan Ấn đều không thể dùng, cần chọn Dụng thần khác.
Mệnh của Trương Tham chính ở chương này:
Bính Dần / Mậu Tuất / Tân Dậu / Mậu Tý
Kỷ Hợi - Canh Tý - Tân Sửu - Nhâm Dần - Quý Mão - Giáp Thìn
Quan lộ Ấn trọng, khí Quan tận tiết cho Ấn, Thân vượng Ấn cường, điểm đẹp tất cả ở giờ
lộ ra Tý thủy, tiết tú khí kim cần lấy ngay kim thủy Thương quan thủ dụng, và kim thủy
Thương quan này đều phải không gặp Quan tinh, do sinh vào tháng chín chưa đến thời
điểm kim hàn thủy lạnh, và nguyên cục đã có Bính hỏa sưởi ấm, không cần lại hành vận
hỏa nữa. Đã lấy kim thủy Thương quan làm dụng thì hiển nhiên hành Tài cùng Thực
Thương vận là tối lợi, Tỉ Kiếp vận cũng khả thi. Tứ trụ này trải qua 55 năm từ Hợi đến
Thìn thẳng tắp một đường kim thủy mộc vận, thực sự không dễ biến đổi được.
Nguyên văn:
Nếu dụng Quan mà kèm theo Thương Thực, vận hỷ Quan vượng Ấn thụ, còn Thương
Thực làm hại, gặp Sát không kị.
Từ chú thích:
Nguyệt lệnh Ấn thụ, can thấu Quan Ấn, kiêm thấu Thương Thực, cần lấy Ấn thụ chế
Thương hộ Quan làm dụng. Như mệnh Chu Thượng thư tương tự mệnh Trương Tham
chính, còn thủ dụng khác nhau căn bản. Cho nên bát tự biến hóa đa dạng không thể chấp
nhất.
Mệnh Chu Thượng thư:
Bính Tuất / Mậu Tuất / Tân Mùi / Nhâm Thìn
Kỷ Hợi - Canh Tý - Tân Sửu - Nhâm Dần - Quý Mão - Giáp Thìn
Tứ trụ này và tứ trụ họ Trương có điểm khác nhau, mệnh họ Trương tý thủy tại chi, dậu
kim sinh bên dưới, Mậu không thể khắc, tứ trụ này Thương quan thấu can bị Ấn chế, nên
không thể lấy Nhâm tiết tú làm dụng. Quan Thương tịnh thấu, lấy Ấn chế Thương, kiêm
nhiệm hộ Quan. Dụng thần tuy tại Ấn, vẫn sợ thổ trọng chôn kim, cho nên gặp Tài vận
Dần Mão Giáp, chế Ấn tiết Thương sinh Quan thành tốt đẹp. Nếu Ấn mỏng thì kị Tài vận
phá Ấn.
Ất Hợi / Kỷ Mão / Đinh Dậu / Nhâm Dần
Mậu Dần - Đinh Sửu - Bính Tý - Ất Hợi - Giáp Tuất - Quý Dậu
Là mệnh của Lâm Hoài Hầu đã bàn, cũng dụng Ấn chế Thực hộ Quan, và giống như
mệnh chế Thương bên trên. Điểm khác là kị vận Thực Thương. Mệnh họ Chu hành Thực
Thương vận, bị Ấn hồi khắc, còn tứ trụ này thì Ất Ấn đóng sẳn ở trụ năm cứu hộ có điều
không đủ. Sửu vận tuy hội Dậu hóa kim, mà chẳng lo phòng trở ngại, bởi do Quan tinh
không vượng mà còn cách ly với Ấn, Tài tuy vượng mà không phá Ấn, song song đó Sửu
vận còn giải được cái xung của Dậu với Mão thành tốt đẹp. Tý Hợi là đất Quan, Giáp Ất
là Ấn địa, đều là mỹ vận.
Quyển 5
161
Chương 37- Luận Thực Thần

Chương 37. Luận Thực Thần
Nguyên văn:
Thực Thần vốn thuộc thần hao tiết khí, có khả năng sinh Chính tài nên là hỷ. Vì thế Thực
thần sinh tài là mỹ cách (cách tốt), Tài cần phải có gốc, không cần Thiên (tài) Chính (tài)
cùng thấu. Như thân cường Thực vượng và thấu Tài là cách đại quý , như mệnh Lương
thừa tướng :
Đinh Mùi / Quý Mão / Quý Hợi / Quý Sửu;
hoặc mệnh Tạ Các Lão:
Kỷ Mùi, Nhâm Thân, Mậu Tý, Canh Thân đều thuộc trường hợp này.
Từ bình chú:
Thực thần là gốc của Tài, nhật nguyên khi vượng thịnh, khí thế này cần được an định; cái
tinh anh cần phải được biểu lộ ra, nếu thân vượng không được tiết dẫn đến ngưng trệ thì
không phải là mệnh tốt. Mệnh Lương thừa tướng, Nhật chủ Quý thủy vượng, hợi mão
mùi hợp mộc cục Thực thần, thấu Đinh hỏa là Tài. Mệnh Tạ Các Lão: Canh kim thực
thần nắm lệnh, Tý Thân hợp Tài tinh hợp cục. Hai mệnh đều hết sức thanh thuần, ứng với
dấu hiệu đại quý, mệnh phúc thọ đầy đủ.
Nguyên văn:
Thực tàng lộ Thương, chủ tính cách cứng rắn, như mệnh Thẩm Lộ Phân: Đinh Hợi / Quý
Mão / Quý Mão / Giáp Dần. Thiên Chính (tài) cùng thấu xuất, phú quý không lớn, như
mệnh Tri huyện họ Cung: Giáp Ngọ/ Đinh Mão/ Quý Sửu/ Bính Thìn.
Từ chú thích:
Ngũ hành can chi dùng âm dương phối hợp hành sự, như trường hợp Tài Quan Ấn. Ta
sinh thì lấy cùng loại là thuận, tức là Thực thần, mà thuận thì hữu tình, nghịch thì lực tất
mạnh mẽ. Còn về tính tình con người cương hay nhu cần coi phối hợp của tứ trụ, không
phải tàng hay lộ mà phân biệt được (xem thêm chương luận tính tình của Trích Thiên
Tủy). Như trụ của họ Thẩm, Quý thủy tuy thông căn và địa chi dần hợi lưỡng hợp,
Thương Quan thái cường, tựa như phát tiết quá mức; mệnh Cung tri huyện, Quý thủy tuy
thông căn tại thìn sửu, rốt cuộc e rằng khó thể vượng lên được, dù phát phúc cũng không
thể to lớn, đại để Thực Thương là dụng thần, chủ nhân tính thông minh, tinh hoa phát tiết,
tú khí hiển lộ, tự nhiên có chứng nghiệm. Còn tứ trụ toàn dương, chủ nhân tính cứng rắn,
nóng nảy; trụ toàn âm thì tính thâm trầm chậm rãi, cũng là xu thế tự nhiên, càng thử càng
ứng nghiệm.
Nguyên văn:
Mộc sinh mùa hạ dụng tài, hỏa nóng thổ khô, quý hơn khi theo võ nghiệp. Như mệnh
Hoàng đô đốc: Kỷ Mùi / Kỷ Tị / Giáp Dần / Bính Dần thuộc trường hợp này.
Từ chú thích:
Mộc sinh tháng hạ dụng Tài, hỏa nóng thổ khô, tất cần gặp Ấn thủy, tuy không phải làm
dụng thần mà để điều hậu, là thứ không thể thiếu được. Mệnh Hoàng đô đốc may có Giáp
Dần tọa lộc thông căn thành thế che trời, tuy nhiên vẫn e rằng thiên khô, không phải là
đạo trung hòa, cho nên quý hiển đường vũ chức.
162
Nguyên văn:
Còn nếu không dùng Tài mà dùng Sát Ấn thì đạt đến uy quyền hiển hách nhất. Như mệnh
Thường Quốc Công: Tân Mão/ Tân Mão/ Quý Dậu/ Kỷ Mùi. Nhược bằng không Ấn mà
đơn lộ Thiên Quan, chỉ cần vô Tài vẫn là quý cách, như mệnh Hồ Hội Nguyên: Mậu
Tuất/ Nhâm Tuất/ Bính Tý/ Mậu Tuất.
Từ chú thích:
Đã có sự nhầm lẫn câu văn, "không dùng Tài" thực ra là "không dùng Thực". Mệnh
Thường Quốc Công có Ất mộc tuy tại nguyệt lệnh, nhưng hai mão bị hai Tân chế, Thực
bị Kiêu đoạt không thể dùng được. Dùng Ấn hóa Sát làm dụng, Sát chủ uy quyền và cách
cục thanh thuần cho nên chủ hiển hách. Mệnh Hồ Hội Nguyên, không thấy đẹp lắm, Nhật
chủ tuy thông căn tại tuất nhưng không vượng được, Mậu thổ quá cường chế Sát thái quá.
Cần nhất là Ấn để khử Mậu thổ thái quá, tiết Nhâm thủy để sinh Bính hỏa. Tứ trụ thiếu
cái cần thiết (mộc) sao có thể quý hiển? Tài vốn có khả năng tiết khí thổ, mà nhật nguyên
không vượng, e Tài hùa theo Sát, vì vậy quyết không nên thấy Tài, may mắn ở vận trung
niên gặp được Bính dần Đinh mão, vận mộc hỏa Ấn Tỷ liên tiếp, tu bổ cái khiếm khuyết
của bát tự, bằng không thì sao có thể phát đạt được? Cho nên, cách đẹp không bằng vận
đẹp.
Nguyên văn:
Nếu kim thủy Thực thần mà dụng Sát, đã quý cách mà còn đẹp nữa, như mệnh Thư
Thượng thư:
Đinh Hợi / Nhâm Tý / Tân Tị / Đinh Dậu. Còn Thực thần kị Ấn, hỏa mùa hè quá nóng
làm mộc cháy, thấu Ấn lại không sao cả, như mệnh Tiền Tham chính: Bính Ngọ/ Quý Tị/
Giáp Tý/ Bính Dần, thực thần kỵ ấn, mùa hạ hỏa thái vượng, mộc tiêu trừ, lộ ấn không
ngại. Thực thần kị Quan, kim thủy thì không kị, tức là "kim thủy Thương quan khả kiến
Quan" (kim sinh tháng thủy là kim thủy gặp Thương quan, rất cần gặp Quan tức hỏa để
điều hậu).
Từ chú thích:
Phép chọn dụng thần, dùng phù ức làm chính, cho nên hễ nhược thì phù trợ, cường thì ức
chế. Ngoài phù ức ra thì điều hòa khí hậu cũng là một phương pháp quan trọng (xem
chương luận dụng thần). Bởi vậy mộc sinh mùa hạ, hỏa quá nóng, mộc bị thiêu rụi; kim
sinh mùa đông, thủy lạnh kim hàn rét, tất cần dùng điều hòa, tức lấy thần khí điều hòa
làm dụng.Như mệnh Thư thượng thư, kim thủy thương quan, hỉ gặp Quan Sát; mệnh Tiền
tham chính, mộc hỏa Thương quan, hỉ gặp Ấn thụ, đều là phép điều hậu.
Nguyên văn:
Về phần dụng mỗi thực thần, thực thần cần hữu khí, hành được Tài vận đạt phú, không
xuất hiện Tài vận thì nghèo.
Từ chú thích:
Dụng một mình thực thần, cũng cần xét kĩ vượng nhược của nhật nguyên và dụng thần,
cũng như sự thanh thuần, hỗn tạp của tứ trụ. Như mệnh một người tiếng tăm: Mậu Tuất/
Tân Dậu/ Mậu Tuất/ Tân Dậu, hai thần thành tượng, thân vượng lại thanh thuần, hành Tài
vận sao lại không phú quý?
Nguyên văn:
163
Có khi Ân đến đoạt Thực, Tài lộ khả dĩ giải được, nên vẫn phú quý, song cần dựa vào
toàn cục để đoán. Về phần Thực thần lại có Quan Sát tranh xuất ra, cũng có thể thành cục
nhưng không thể quá quý hiển được.
Từ chú thích:
Đây là phép chọn dụng thần theo phương pháp bệnh dược, nhật nguyên vượng hỉ Thực
Thương tiết tú, mà Ấn đến đoạt Thực thì Ấn chính là bệnh. Dùng tài chế Ấn để giải thì
Tài chính là thuốc; có phú quý hay không cần xem Tài tinh có năng lực giải cứu hay
không.
Như: Kỷ Hợi/ Bính Dần/ Giáp Dần/ Nhâm Thân
Giáp mộc tọa lộc, Bính hỏa Thực thần thấu xuất là hỷ, nhưng Nhâm Ấn đoạt Thực là
bệnh, Kỷ thổ Tài tinh vô căn, không lực chế Ấn là bệnh nặng thuốc nhẹ. Hành vận tây
bắc kim thủy, trợ giúp bệnh thần, hao phá không ngừng, âu cũng không thể tránh được.
Nhưng có khi Ấn Thực không ngại nhau là khi có Tỉ Kiếp bảo vệ, Tài không thể chế Ấn,
cần nhìn toàn cục xem phối hợp như thế nào.
Như: Kỷ Sửu/ Bính Dần/ Giáp Tý/ Mậu Thìn. Thấu Thực, mà Tài Ấn không ngại nhau là
mệnh phú quý.
Về phần Thực thần cạnh tranh với Quan Sát thấu lộ ra, chỉ cần không ảnh hưởng đến toàn
cục thì cùng là mệnh phú quý.
Như: Tân Mão/ Canh Dần/ Giáp Thìn/ Bính Dần, đông phương nhất khí, thực thần tú khí
nở hoa. Canh tân Quan Sát thấu ra cạnh tranh là bệnh, mừng vì chúng vô căn, cách cục
không đáng ngại. Hành vận thổ kim, khó tránh cảnh hao phá. Nếu như hành vận mộc hỏa,
tất danh lợi song toàn.
Nguyên văn:
Thực thần hợp Sát giữ lại Tài, là cách cực quý.
Từ chú thích:
"Thực thần hợp Sát giữ lại Tài", Thực thần ở đây nhầm lẫn với Thương quan. Bởi vì cũng
là Thực Thương, nhưng Thực thần hợp Quan, Thương quan hợp Sát. Như Ất gặp Bính là
Thương quan, gặp Tân là Sát; Bính tân hợp để Sát không thể khắc thân, sở dĩ mới quý.
Cũng có khi cùng thấu nhưng không ngại nhau, đây là vị trí phối hợp thích hợp.
Như: Kỷ Hợi/ Giáp Tuất/ Quý Hợi/ Bính Thìn, là trường hợp hợp Sát tồn Tài.
Hoặc như mệnh quan trung thừa Dư Thọ Bình: Bính Thìn/ Canh Tý/ Tân Mão/ Ất Mùi,
nguyệt lệnh Thực thần dụng Quan tinh, Thực sinh Tài, Tài sinh Quan, địa vị phối trí phù
hợp, quý cách.
Nguyên văn:
Còn phần Thực thần thấu Sát, cách cục vốn kị gặp Tài, mà Tài trước Sát sau, Thực đứng
giữa, thì Tài không hùa theo Sát, tóm lại vẫn quý. Như mệnh quan đề đài họ Lưu: Quý
Dậu/ Tân Dậu/ Kỷ Mão/ Ất Hợi. Các biến hóa còn lại không thể nói hết, cứ tương tự mà
suy luận ra.
Từ chú thích:
164
Thực Thương thấu Sát, tại sao sợ gặp Tài tinh. Sát vốn kị là do khắc thân, cho nên cần
dụng Thực chế Sát. Nếu gặp Tài tất Thực thần sinh Tài, Tài sinh sát, chẳng những không
chế mà còn chuyển thành sinh thêm cho Sát, dĩ nhiên là kị rồi. Song, mệnh Lưu đề đài,
nhật nguyên quá nhược, kim mộc khắc chiến nhau, tuy Tài không hùa theo Sát, cũng
chẳng được xem là mệnh đẹp. Vận trình trung niên 15 năm Đinh Tị Bính, hóa Sát chế
Thực thành đẹp, cho nên quý làm đến chức quan đề đài mà thôi. Vận đầu đời Canh thân,
thời thơ ấu tất phải gian khổ rồi.
Như mệnh của Thư Thượng thư:
Sát Thương Nhật chủ Sát
Đinh Hợi Nhâm Tý Tân Tị Đinh Dậu
Nhâm, Giáp Quý Bính,Mậu,Canh Tân
Thương,Tài Thực Quan,Ấn,Kiếp Tỉ
Mộc dục Trường sinh Tử Lộc
Đại vận: Tân Hợi/Canh Tuất/Kỉ Dậu/Mậu Thân/Đinh Mùi/Bính Ngọ

Kim Thủy Thực Thần dụng Sát, cùng kim thủy Thương quan dụng Quan là giống nhau,
đều là điều hậu cả. Dụng thần là Quan tinh thì vận cũng hỉ Tài Quan. Như tạo này, vận
Kỷ Dậu, Mậu Thân là đất Ấn Kiếp, mà nói không có vinh nhục, mà Đinh Mùi, Bính Ngọ
là tốt nhất, Ất Tị Giáp Thìn ba vận cũng tốt. Cái Nguyên cục là kim hàn thủy lạnh, không
phải có thể gánh lấy mà lý lẽ vậy, lại như Mệnh của Tiền Tham chính:
Thực Ấn Nhật chủ Thực
Bính Ngọ Quý Tị Giáp Tý Bính Dần
Đinh,Kỷ Bính,Mậu,Canh Quý Giáp,Bính,Mậu
Thương,Tài Thực,T.Tài,Sát Ấn Tỉ,Thực,T.Tài
Tử Bệnh Mộc dục Lộc
165
Đại vận: Giáp Ngọ/Ất Mùi/Bính Thân/Đinh Dậu/Mậu Tuất/Kỷ Hợi

Mộc hỏa Thương quan dụng Ấn, cũng là ý điều hậu vậy. Ấn khinh thì chuyên dụng Ấn
Kiếp. Như mệnh này, Quý Ấn đắc lộc, khí hậu trung hòa, cho nên Bính Thân, Đinh Dậu
là vận tốt. Nếu Mậu Tuất Tài vận thì Tài phá Ấn e rằng sợ không thể miễn vậy.
Kim thủy dụng Quan, cùng mộc hỏa dụng Ấn đều là điều hậu, nhưng mà không giống
nhau vậy. Kim thủy không thể không gặp Quan, mà mộc hỏa không có Ấn, nếu thân
cường cũng có thể lấy quý.
Như mệnh của Hoàng Đô đốc:
Tài Tài Nhật chủ Thực
Kỷ Mùi Kỷ Tị Giáp Dần Bính Dần
Kỷ,Đinh,Ất Bính,Mậu,Canh Giáp,Bính,Mậu Giáp,Bính,Mậu
Tài,Thương,Kiếp Thực,T.Tài,Sát Tỉ,Thực,T.Tài Tỉ,Thực,T.Tài
Mộ Bệnh Lộc Lộc
Đại vận: Mậu Thìn/Đinh Mão/Bính Dần/Ất Sửu/Giáp Tý/Quý Hợi/Nhâm Tuất.
Giáp mộc tọa Dần, giờ lại gặp Dần, Nhật nguyên quá vượng, vượng mà tiết tú, cũng có
thể dụng vậy, duy chỉ có hỏa nhiều thì mộc gặp tai họa bị cháy thiêu vậy. Mệnh này đẹp
ở chỗ Thực nhẹ Tài nặng, khí hỏa tiết, duy cuối cùng chỉ sợ muốn thiên lệch, quý nhiều
liền muốn nối gót, hành vận vẫn cần đất của Ấn Kiếp, vận Ất Sửu, Giáp Tý, Quý Hợi,
Nhâm Tuất 35 năm là quá tốt đẹp, tuy mệnh tạo vốn cũng cần có vận trợ giúp vậy.
Chương 38 - Luận Thực thần thủ vận

Chương 38. Luận Thực thần thủ vận
Nguyên văn: Thực thần thủ vận, tức lấy Thực thần ở chỗ thành cục, phân ra mà phối hợp.
Thực thần sinh Tài, Tài Thực khinh, thì hành Tài Thực, Tài Thực trọng thì hỉ bang thân.
Phương Quan Sát đều là không tốt.
Từ chú: Cục Thực thần sinh Tài. Dựa vào thân trọng, khinh mà không giống nhau. Thân
trọng hỉ hành Tài Thực, Thân khinh hỉ bang thân. Nếu Thực thần thấu can, Tỉ Kiếp vận
đều không kỵ, Quan Sát vận đều kỵ. Thân trọng như mệnh của Lương Thừa tướng:
166
T. Tài Tỉ Nhật chủ Tỉ
Đinh Mùi Quý Mão Quý Hợi Quý Sửu
Kỷ,Đinh,Ất Ất Nhâm,Giáp Kỷ,Quý,Tân
Sát,T.Tài,Thực Thực Kiếp,Thương Sát,Tỉ,Kiêu
Mộ Trường sinh Đế vượng Quan Đái
Đại vận: Nhâm Dần/Tân Sửu/Canh Tý/Kỉ Hợi/Mậu Tuất/Đinh Dậu

Mệnh này hay là ở Hợi Mão Mùi tam hợp mộc cục, thấu xuất Đinh hỏa, thân cường,
Thực vượng mà thấu Tài tinh. Mộc hỏa vận cho nên tốt, kim thủy vận cũng đẹp, vận Mậu
Tuất 10 năm tất có ngăn trở vậy. Mệnh này nhược, nguyên cục thấu một chữ Nhâm hợp
Đinh, không thể chiếu theo phương pháp này. Hỉ kim thủy mộc mà không hỉ hỏa thổ vậy
( Xem lại Tiết luận Thập can phối hợp tính tình).
Kiếp T.Tài Nhật chủ Thực
Kỷ Mùi Nhâm Thân Mậu Tý Canh Thân
Kỷ, Đinh,Ất Canh,Mậu,Nhâm Quý Canh,Mậu,Nhâm
Kiếp,Ấn,Quan Thực,Tỉ,T.Tài Tài Thực,Tỉ,T.Tài
Suy Bệnh Thai Bệnh
Đại vận: Tân Mùi/Canh Ngọ/Kỷ Tị/Mậu Thìn/Đinh Mão/Bính Dần

Thổ gửi ở tứ ngung ( bốn góc trong Đồ Hậu thiên bát quái), Thân cũng là đất trường sinh
( xem lại Tiết âm dương sinh tử) . Trụ năm gặp Kỷ Mùi, nhật nguyên nhược mà không
nhược; trụ giờ thượng Canh Thân, Thực thần chuyên Lộc, Nhâm thủy sinh ở Thân, Tý
Thân hợp cục, thân cường Tài Thực cùng vượng. Canh kim thấu lộ, Kỷ Tị, Mậu Thìn,
vận trợ thân là vận tốt, Ấn vận cũng cát. Chỗ này tục gọi là Chuyên Lộc cách vậy ( Xem
tiết Cách cục câu nệ thuyết).
167
( Lâm chú: Tạo này không có hỏa, thổ không có nguyên thần, phải biết vốn là thân
nhược Tài Thực cùng vượng, mà không phải thân cường, nếu như là thân cường, cần lấy
kim thủy là Tài Thực là hỉ dụng, sao lại hợp lấy Ấn Tỉ là hỉ dụng thế ?)
(Hỉ Kị thiên) nói: "Canh thân thì phùng mậu nhật, danh thực thần chuyên vượng chi
phương, tuế nguyệt phạm giáp bính mão dần, thử nãi ngộ nhi bất ngộ" (tức là: giờ Canh
Thân gặp ngày Mậu, gọi là phương Thực thần chuyên vượng, năm tháng phạm Giáp Bính
Mão Dần, chính là gặp mà không gặp vậy), đúng là hợp với cách này. Chỗ này là mệnh
của Tạ Các lão, cũng là mệnh thân trọng, Thực vượng vậy.
Về phần thân khinh Thực vượng, như mệnh của Thẩm Lộ Phân:
Đinh Hợi Quý Mão Quý Mão Giáp Dần
Nhâm, Giáp Ất Ất Giáp,Bính,Mậu
Kiếp,Thương Thực Thực Thương,Tài,Sát
Đế vượng Trường sinh Trường sinh Mộc dục
Đại vận: Nhâm Dần/Tân Sửu/Canh Tý/Kỷ Hợi/Mậu Tuất/Đinh Dậu.

Quý thủy tuy thông căn ở Hợi, mà Hợi Mão hợp cục, ngày giờ là Dần Mão mà thấu Giáp,
Thực Thương vượng mà sinh Tài, là thân khinh mà tiết khí quá nặng, hành gặp đất Ấn
thụ là tốt nhất, Tỉ Kiếp bang thân cũng tốt, can không cần mà cần, gặp Nhâm thì hợp khứ
Đinh Tài, gặp Quý cũng sợ không thể khỏi tranh Tài. Hợi Tý Sửu Bắc phương là Kiếp
địa, thì quá đẹp vậy. Lại xem mệnh của Cung Tri huyện:
Thương T.Tài Nhật chủ Tài
Giáp Ngọ Đinh Mão Quý Sửu Bính Thìn
Đinh,Kỷ Ất Kỷ,Quý,Tân Mậu,Ất,Quý
T.Tài,Sát Thực Sát,Tỉ,Kiêu Quan,Thực,Tỉ
168
Tuyệt Trường sinh Quan đái Dưỡng
Đại vận: Mậu Thìn/Kỷ Tị/Canh Ngọ/Tân Mùi/Nhâm Thân/Quý Dậu.

Cũng là thân khinh mà mệnh trên là Thực trọng Tài khinh, còn mệnh này thì Thực khinh
Tài trọng, mà thân nhược thì số một vậy. Cho nên đều lấy vận trợ thân là hỉ. Được trợ
thân, Thực trọng hỉ Ấn, Tài trọng hỉ Kiếp. Mệnh này, nhất định đắc ý ở Nhâm Thân, Quý
Dậu vận. Nếu so sánh hai tạo này thì mệnh họ Thẩm cách cục thanh, mệnh này cách cục
hỗn tạp rõ ràng, phân ra sang hèn, cao thấp, hoàn toàn là ở thanh trọc thuần tạp mà ra.
Lấy kỳ cách cục Giáp tạp, tuy ở vận tốt, bất quá cũng chỉ trăm dặm hướng tới mà thôi.
Nguyên văn: Thực dụng SátẤn, vận hỉ Ấn vượng, kỵ nhất đất Tài. Thân vượng, Thực
thương cũng là phúc vận, hành Quan Sát, cũng là cát vận vậy.
Từ chú: Thực dụng Sát Ấn, khí nguyệt lệnh Thực thần mà dụng Sát Ấn vậy. Phép xem
giống Thiên Quan dụng Ấn ( Xem Tiết Thiên quan dụng Ấn), dụng Ấn hóa Sát , cho nên
tối kỵ Tài tinh phá Ấn là bè đảng của Sát, Quan Sát vận có Ấn hóa trái lại là cát. Lại thân
vượng Ấn vượng, Thực thương tiết cũng tốt, thân nhược thì không cần Thương vậy.
Như mệnh của Thường Quốc công:
Kiêu Kiêu Nhật chủ Sát
Tân Mão Tân Mão Quý Dậu Kỷ Mùi
Ất Ất Tân Kỷ,Đinh,Ất
Thực Thực Kiêu Sát,T.Tài,Thực
Trường sinh Trường sinh Bệnh Mộ
Đại vận: Canh Dần/Kỉ Sửu/Mậu Tý/Đinh Hợi/Bính Tuất/Ất Dậu

Khí Thực mà dụng Sát Ấn vậy. Ấn vượng mà thân không cường, cho nên Tài là tối kỵ,
Thực thương vận cũng như vết bụi không nên để nhiễm vậy. Ấn Kiếp mới là vận tốt đứng
đầu, Quan Sát có Ấn hóa cũng không ngại, như vận Kỷ Sửu, Mậu Tý, Đinh Hợi, đều là
vận tốt. Vận Bính Tuất, Tuất hợp Mão hình Mùi, chỗ này 10 năm đều là Tài vận sợ tai
nạn xảy ra liên tiếp.
Nguyên văn: Thực thương mang Sát, hỉ hành Ấn thụ, thân vượng, Thực Thương cũng là
vận tốt, gặp Tài là tối kỵ. Nếu Thực quá nặng mà Sát nhẹ, Ấn vận là lợi nhất, gặp Tài trái
lại là cát.
169
Từ chú: Thực thần mang Sát, là nói nguyên cục không có Ấn vậy. Đoạn này cần phân ra
ba cách xem:
(Một) Thân nhược, Sát khắc thân, Thực thần tiết khí, dù khinh hay trọng đều không tốt,
duy chỉ có Ấn vận là tốt nhất, Tỉ Kiếp cũng tốt.
(Hai) Thân vượng Sát cường, thì Thực thương chế Sát, đây là cách cực quý. Vận hỉ Thực
thương, duy chỉ có kỵ Tài.
(Ba) Thực thương chế Sát thái quá, tức là Sát kinh Thực trọng vậy. Phép nảy cần phù trợ
Sát, cho nên gặp Tài vận trái lại là cát. Nhưng không bằng Ấn vận là tốt nhất, vì Ấn có
thể khứ Thực thái quá, hóa Sát sinh thân, một mà có ba cách dùng vậy.
Như tạo của Hồ Hội Nguyên:
Thực Sát Nhật chủ Thực
Mậu Tuất Nhâm Tuất Bính Tý Mậu Tuất
Mậu,Tân,Đinh Mậu,Tân,Đinh Quý Mậu,Tân,Đinh
Thực,Tài,Kiếp Thực,Tài,Kiếp Quan Thực,Tài,Kiếp
Mộ Mộ Thai Mộ
Đại vận: Quý Hợi/Giáp Tý/Ất Sửu/Bính Dần/Đinh Mão/Mậu Thìn
Mệnh này Thực thần chế Sát thái quá vậy. Giáp Ất Ấn vận là tốt, Quý Hợi Tý Sửu là
thủy vận tức Quan Sát vận trái lại là cát, Bính Dần Đinh Mão Kiếp Ấn trợ thân, các vận
này là tốt nhất, vận Mậu Thìn tối kỵ. Bính là hỏa của Thái Dương, thủy hung dữ giảm bớt
rõ rệt, là không sợ thủy vậy ( vì mặt trời ở trên thì sao sợ thủy); thổ nhiều thành hiền lành,
gặp hỏa trái lại là bị mờ vậy. ( Xem Tiết luận Can Chi)
T.Tài Thực Nhật chủ Sát
Quý Dậu Tân Dậu Kỷ Mão Ất Hợi
Tân Tân Ất Nhâm,Giáp
Thực Thực Sát Tài,Quan
Trường sinh Trường sinh Bệnh Thai
Đại vận: Canh Thân/Kỉ Mùi/Mậu Ngọ/Đinh Tị/Bính Thìn/Ất Mão.
Mệnh này là Lưu Đề đốc, tuy Quý cùng với Ất là cách xa, ngăn cách bởi Kỷ Tân, Tài
không bè với Sát được, nhưng thân nhược nếu khắc tiết là điều kỵ. May mắn ở chỗ hành
vận Kỷ Mùi, Mậu Ngọ, Đinh Tị, Bính Thìn, đất Ấn thụ Tỉ Kiếp nối liền , cho nên quý mà
trở thành mệnh Đề đốc. Nếu không, cách cục tuy thanh, thì cũng vô tích sự. Nếu không
có vận trợ, yên ổn mà có thể hưởng quý sao?
Nguyên văn: Thực thần quá vượng mà mang Ấn, vận Tài là lợi nhất. Vận Thực thương
cũng cát, Ấn thì tối kỵ, Quan Sát cũng không tốt vậy.
Từ chú: Thực thần quá vượng mà mang Ấn, có nhiều bất đồng, Hạ mộc thấy hỏa, hỏa
vượng mộc bị thiêu cháy, vận hỉ Ấn thụ, dụng thủy nhuận mộc vậy. Nếu Thực thần
vượng, mang Ấn mà lợi tài, vốn là ví dụ có thiên vị. Đơn cử mệnh của Lý Quân:
Thực Thương Nhật chủ T.Tài
170
Mậu Tuất Kỷ Mùi Bính Tý Canh Dần

Mậu,Tân,Đinh Kỷ,Đinh,Ất Quý Giáp,Bính,Mậu
Thực,Tài,Kiếp Thương,Kiếp,Ấn Quan Kiêu,Tỉ,Thực
Mộ Suy Thai Trường sinh
Đại vận: Canh Thân/Tân Dậu/Nhâm Tuất/Quý Hợi/Giáp Tý/Ất Sửu.
Bính hỏa thông căn ở Tuất Mùi, mà giờ Dần mang Ấn vậy. Mậu Tuất, Kỷ Mùi là bốn thổ,
Thực thương thái vượng, vận Tài là lợi nhất, vì Canh Thân, Tân Dậu tiết khí thổ vậy.
Quan Sát thì bất lợi, hỏa thổ táo khô, thêm vào vài giọt nước, không đủ để nhuận táo, mà
trái lại là kích thích thêm lửa cháy vậy. Tiết khí đã nặng, Thực Thương không nhất định
là phúc, Ấn thụ không nhất định là họa, duy chỉ không phải là vận tốt thì cũng hiểu vậy.
Tất cả Bát tự phối hợp đều không giống nhau, là hỉ hay kỵ, không có cố định vậy.
Nguyên văn: Nếu Thực thần mang Ấn, thấu Tài để giải trừ, vận hỉ Tài vượng, Thực
thương cũng tốt, Ấn cùng Quan Sát đều là kỵ.
Từ chú: Thực thần mang Ấn, thấu Tài để giải trừ, cùng tiết ở trên mang Ấn là không
giống nhau. Ở tiết trên Thực thần thái vượng, mà Ấn lại không có thể tổn thương Thực là
dụng, bất đắc dĩ dụng Tài tiết khí Thực thương vậy. Chỗ này thì nhật nguyên vượng, hỉ
Thực thương tiết khí, mà mang Ấn đoạt Thực làm tổn thương dụng thần, cho nên nói thấu
Tài để giải trừ. Tiết ở trên trọng chỗ Thực thần thái vượng, còn chỗ này thì Thực thương
không vượng. Đơn cử ví dụ ở dưới.
Tài Thực Nhật chủ Kiêu
Kỷ Hợi Bính Dần Giáp Dần Nhâm Thân
Nhâm,Giáp Gíap,Bính,Mậu Giáp,Bính,Mậu Canh,Mậu,Nhâm
Kiêu,Tỉ Tỉ,Thực,T.Tài Tỉ,Thực,T.Tài Sát,T.Tài,Kiêu
Trường sinh Lộc Lộc Tuyệt
Đại vận: Ất Sửu/Giáp Tý/Quý Hợi/Nhâm Tuất/Tân Dậu/Canh Thân.

Giáp mộc sinh tháng Dần mà thấu Bính, vốn là có tượng mộc hỏa thông minh. Trụ giờ
thấu Kiêu đoạt Thực, thấu Kỷ thổ là Tài lấy để giải trừ, tiếc là bệnh nặng mà dược nhẹ.
Vận hỉ Tài, Thực, Ấn cùng Quan Sát đều kỵ. Mệnh này tiếc là vận hành Tây Bắc gặp đất
Quan Sát Ấn thụ, nếu không thì tiền đồ cũng không đến nỗi nào.
Lấy ở trên chiếu theo thường lệ là phù ức luận dụng thủ vận vậy, đến như nếu lấy khí hậu
làm dụng thần điều hậu, thì lại cần có cách luận riêng biệt.
171
Chương 39 - Luận Thiên Quan

Chương 39. Luận Thiên Quan
Nguyên văn: Sát dùng tấn công thân, giống như không phải là vật dụng tốt, mà cách là
đại quý thì phần đa đều có tồn tại Thất Sát. Nếu khống chế thích hợp thì Sát thành cái cho
Ta dùng, như đại anh hùng, đại hào kiệt, giống như khó mà tiết chế được cả phương xa,
mà nơi ở có phương hướng, thì việc kinh thiên động địa bỗng nhiên mà hoàn thành.
Mệnh các bậc Vương Hầu phần đa đều có tồn tại Thất Sát vậy.
Từ chú: Quan Sát là đồng loại, nhưng cách dùng thì có khác. Quan là dương với âm,
hoặc âm với dương, khác loại mà hút nhau; còn Sát là dương với dương, âm với âm,
đồng loại mà đẩy nhau. Cho nên Quan Sát tuy có giống nhau, là vật khắc thân mà có
phân biệt có tình hay vô tình. Quan không thể hại mà Sát cần có chế, đều lấy chỗ này
vậy. Quan nhiều thân nhược, Quan cũng như Sát; Sát nhẹ thân cường, thì Sát cũng giống
như Quan. Chỗ này thì không thể không biết vậy.
Nguyên văn: Cách cục Thất Sát cũng không như nhau: Sát dụng Thực chế, là thượng
cách; Sát vượng, Thực cường mà thân kiện, là cách cực quý. Như Ất Hợi/ Ất Dậu/Ất
Mão/Đinh Sửu là cách cực quý vậy.
Từ chú: Sát vượng Thực cường, can dương và can âm là khác nhau. Can âm không sợ
Sát vượng, chỉ cần có Thực chế; Can dương nhất định cần thân vượng, nếu không, khắc
tiết xảy ra, không dụng Ấn thì không thể vậy. Mệnh trên, Hợi Mão hội, Dậu Sửu hội,
đúng thực là cách cục hợp chế Sát; Tứ trụ thanh thuần, không có một Nhàn thần lẫn tạp,
phù hợp với mệnh cực quý vậy. ( Xem lại Tiết luận Dụng thần cao thấp, chương sáu
mệnh của Thương Diêm)
Nguyên văn: Sát dụng Thực chế không nên lộ Tài thấu Ấn, lấy Tài có thể chuyển Thực
sinh Sát, mà Ấn có thể khứ Thực hộ Sát vậy. Nhưng mà trước Tài sau Thực, Tài sinh Sát
mà Thực để chế vậy. Hoặc Ấn trước, Thực sau, Thực thái vượng mà Ấn chế, thì cách
thành đại quý. Như Thoát Thừa tướng mệnh, Nhâm Thìn/Giáp Thìn/Bính Tuất/Mậu Tuất,
Thìn trong có ám tàng Sát, Nhâm thấu xuất, Mậu tọa bốn chi, Thực thái trọng mà thấu
Giáp Ấn, lấy làm tổn hại thái quá, sao không phải quý cách? Nếu Sát cường Thực tiết mà
Ấn lộ, thì phá cục vậy.
Từ chú: Sát dụng Thực chế, không nên có Tài Ấn cùng thấu, chỗ này là rất thuần túy.
Dẫn chứng mệnh của Thoát Thừa tướng, Thực thần tiết khí quá nặng, lấy Giáp Ấn làm
tổn kỳ thái quá, lại kiêm dùng lấy sinh trợ nhật nguyên, cho nên hành Bính Ngọ, Đinh
Mùi trở thành mệnh đại quý. Khí Nhâm thủy tiết ở Giáp, không thể dùng lại, mà thiên
can Nhâm Giáp Bính Mậu,đều thuận theo tương sinh, càng là dấu hiệu của quý mệnh
vậy. Về phần Tài trước Thực sau, như hiện thời mệnh của Trình tổng tham mưu
trưởng: Nhâm Ngọ/Quý Mão/Kỷ Tị/Tân Mùi, cách này là hợp xác thực, trụ năm tháng có
Tài sinh Sát vượng, can giờ có Thực lấy chế Sát, mà Kỷ thổ đắc lộc ở Ngọ, thông căn ở
Mùi. Thân vượng, Thực Sát đều thanh, quả thật là dấu hiệu của đại quý vậy. Nếu Tân ở
trụ năm tháng, tức là Thực thần sinh Tài, là cục Tài sinh Sát; Ngọ trong có Đinh Ấn mà
thấu xuất, thì là Thực kém mà Ấn lộ, Kiêu thần đoạt Thực hộ Sát, đều là phá cách.
(Lâm chú: Mệnh của Tổng tham mưu trưởng Trình Tiềm, chính là thân nhược, là cách
Sát Ấn tương sinh, lấy dụng thần Nhật chủ tọa ở dưới Tị hỏa, đại vận Giáp Thìn, Ất Tị,
Bính Ngọ, Đinh Mùi, Mậu Thân, Kỷ Dậu một mạch hỏa thổ là dụng, nên đại quý. Từ thị
172
lấy kỳ là Thực thần chế sát, thử hỏi Mão mộc Sát tinh, can giờ là Thực thần làm sao mà
chế nguyệt chi là Sát. Để lại cho người cười bậc thầy!)
Nguyên văn: Có Thất Sát dụng Ấn, Ấn có thể hộ Sát, vốn không là thích hợp, mà Ấn thì
có tình, thì là quý cách. Như mệnh Hà Tham Chính, Bính Dần/Mậu Tuất/Nhâm Tuất/Tân
Sửu, Mậu cùng Tân đều thông nguyệt lệnh, là Sát Ấn có tình vậy.
Từ chú: Quan Sát đều lấy Tài Ấn phụ giúp, nhưng Tài Ấn đều không dụng. Mệnh họ Hà
đẹp ở Tài ở can năm, Tài sinh Sát, Sát sinh Ấn, Ấn lại sinh thân. Tài không phá Ấn, vị trí
phối hợp rất phù hợp, liền là quý cách. Nếu Tân Sửu, Mậu Tuất đổi chỗ, liền thành Tài
phá Ấn, Sát công thân, là cách cục bần tiện vậy.
Nguyên văn: Cũng có Sát trọng thân khinh, dụng Thực thì thân không thể gánh nổi,
không bằng ngược lại theo Ấn, tuy không thông căn nguyệt lệnh, cũng là vô tình mà có
tình, cách cũng được quý nhưng không lớn mà thôi.
Từ chú: Thực thần chế Sát lấy thân cường làm điều kiện, thân nhược thì khắc tiết nảy
sinh, thân không thể đảm đương, duy chỉ có ngược lại là theo Ấn. Như mệnh Thường
Quốc công, Tân Mão/Tân Mão/Quý Dậu/Kỉ Mùi ( xem lại Tiết luận Thực Thần), tức Sát
trọng thân khinh, khí Thực theo Ấn, dụng Ấn hóa Sát vậy. Cách cục thanh thuần, thống
nhất mà dụng.
Nguyên văn: Có Sát mà dụng Tài, Tài cùng phe với Sát, bản chất là không tốt, mà hoặc
có Thực bị chế, không thể khuất phục Sát, mà Tài thì khứ Ấn để lưu Thực, thì là quý
cách. Như mệnh Chu Thừa tướng, Mậu Tuất/Giáp Tý/Đinh Mùi/Canh Tuất, Mậu bị chế
nên không thể khuất phục được Sát, trụ giờ thấu Canh Tài, thì lấy Thực thanh, không đủ
sinh Sát. Sinh Sát tức là lấy chế Sát, cả 2 đều dụng, càng là đại quý.
Từ chú: Tài Ấn đều làm phù trợ cho Sát, thân cường Sát nhược, dụng Tài sinh Sát,
không phải là không có thể vậy. Như Kỷ Dậu/Bính Dần/Canh Thìn, Canh kim cực
vượng, Bính hỏa căn khinh, tất nhiên phải cần dụng Tài sinh Sát. Hành Đông Nam mộc
hỏa vận, Quan lộ hiển hách, tức là lý lẽ ức cường mà phù nhược vậy. Như mệnh Chu
Thừa tướng, dụng Tài khứ Ấn lưu Thực, chính là Bệnh Dược thủ pháp vậy. Tuất Mùi bên
trong đều tàng chứa Đinh hỏa, nhật nguyên không nhược, Bát tự bốn thổ một thủy, là chế
Sát thái quá, là kỳ bệnh thứ nhất; Tý thủy đơn độc gặp Giáp lại sợ bị tiết khí, là kỳ bệnh
thứ 2; Giáp mộc không có căn, khí Ấn theo Tài, tiết khí thổ, nảy sinh Sát nhược, thành là
được dùng cả hai. Sách nói: “ Hữu bệnh phương vi quý”, có giải cứu là Dược, tức là dấu
hiệu của Quý cách.
Nguyên văn: Lại có thân trọng Sát khinh, Sát lại bị Ấn hóa, dụng thần không thanh, mà
giúp Tài lấy cách thanh, cũng là quý cách. Như Giáp Thân/Ất Hợi/Bính Tuất/Canh
Dần, là mệnh của Lưu Vận Sử.
Từ chú: Mệnh họ Lưu, Dần Hợi tuy hợp, mà được Thân ở xa xung nên giải hợp, Ất hợp
Canh kim, xa mà gần, thông khí Thân cung, Dần Tuất củng hợp Bính hỏa, nhật nguyên
rất vượng, cũng là Tài sinh Sát làm dụng, mượn Tài để thanh cách cục. Nhưng mà không
phải không thể thân trọng vậy.
Nguyên văn: Lại có tạp khí Thất Sát, can đầu không thấu Tài để dụng thanh, cũng có thể
lấy quý cách.
Từ chú: Thông thường lấy Thất Sát làm dụng; ngoại trừ Tài sinh, Ấn hóa, Thực thần chế,
ba phép trên còn có tạp khí Thất sát, sao có thể là ngoại lệ?
173
Như mệnh của Từ Nhạc Ngô, Bính Tuất/Nhâm Thìn/Bính Thân/Bính Thân.
Là tạp khí Thất Sát, can không thấu Tài, tức là không có thể lấy Tài sinh Sát, cũng không
có thể lấy Thực; Ất mộc là dư khí tàng trong Thìn, lại vừa lạc Không Vong, hóa Sát
không có lực, nhưng yêu cầu để phối hợp, vẫn lấy Ấn làm dụng, tức là thông quan ( Xem
“Mệnh giám”). Ấn như có lực, vẫn có thể lấy quý cách. Can đầu không thấu Tài thanh
dụng, cho nên không giới hạn ở tạp khí. Như ở trên mệnh của Thoát Thừa tướng, dụng
Ấn chế Thực lưu Sát mà lấy quý, không phải nhất định cần thấu Tài vậy.
Nguyên văn: Có Sát mà lẫn tạp Quan, hoặc là khứ Quan, hoặc là khứ Sát, lấy thanh thì
quý. Như mệnh của Nhạc Thống chế, Quý Mão/ĐinhTị/Canh Dần/Canh Thìn, là khứ
Quan lưu Sát vậy. Nói đến Quan là quý khí, khứ Quan sao như khứ Sát? Sao biết Nguyệt
lệnh Thiên Quan, Sát làm dụng mà Quan thì không dụng, đều do tòng là trọng. Nếu Quan
cách tạp Sát, mà khứ Quan lưu Sát, không thể là thanh vậy. Như mệnh Thẩm Lang
Trung, Bính Tý/Giáp Ngọ/Tân Hợi/Tân Mão, 39 tuổi mất, luận Thương Quan xung Ngọ
mà khắc Sát, là khứ Sát lưu Quan vậy.
Từ chú: Quan Sát tuy cùng loại, mà đều có phân biệt vậy. Ví như huynh đệ, đối ngoại là
một nhà, mà đối nội thì anh là anh, em là em, đều có phân biệt gia tộc, không thể hỗn tạp
được. Cho nên lấy thông căn mà nói, Tị Ngọ Mùi Dần Tuất đều là gốc của Bính Đinh, mà
nói khi ứng dụng, thì đều tòng theo làm trọng, là lấy được mùa nắm lệnh vậy. Bát tự lấy
thủ thanh làm quý, không luận khứ Quan hoặc khứ Sát. Lưỡng mệnh họ Nhạc và họ
Thẩm, đều là Sát cách tạp Quan, mà vinh hiển có thấp cao, nguyệt lệnh Thất Sát thì Thất
Sát là chân thần. Mệnh Nhạc Thống chế, Quý thủy khứ Đinh, mà dùng Tị chứa Bính Hỏa
là khứ Quan dụng Sát, là chân thần đắc dụng; Mệnh Thẩm Lang Trung, Tý xung Ngọ
hỏa, là khứ kỳ chân thần nắm lệnh, mà lưu niên ở trên có Bính hỏa, chỗ này là khứ chân
thần vậy. “Tích Thiên Tủy” nói: “Chân thần đắc dụng cả đời quý, dụng thì cuối cùng chỉ
là người tầm thường”. Nhưng mà điều này gắn liền chuyên dựa theo khứ lưu thủ thanh
mà nói, nếu dựa vào toàn cục mà luận thì mệnh họ Nhạc tuy có đủ Dần Mão Thìn, Tài
sinh Sát vượng, mà Thìn là thấp thổ, Tị là trường sinh, thân cường chế ít, vận hành đến
đất chế Sát, hóa Sát thành quyền. Mệnh họ Thẩm tuy cũng Tài vượng sinh Quan, mà Tân
kim vô căn, nếu không có Tý thủy xung khứ Ngọ hỏa, thì Sát vượng tấn công thân, chỗ
nhờ cậy vận hành Tây phương Thân Dậu Tuất Mậu Kỷ vận ngang bằng, trợ thân mà hóa
Quan Sát. Cả hai mệnh rõ ràng có phân ra cao thấp, không chỉ phân ra khứ Quan hay khứ
Sát vậy.
Nguyên văn: Có Sát, không có Thực chế mà đang dụng Ấn, như Mậu Thìn/Giáp
Dần/Mậu Dần/Mậu Ngọ, mệnh của Triệu Viên ngoại.
Từ chú: Tạo này Sát vượng nắm lệnh, chân thần đắc dụng, Dần Ngọ củng hội, hóa Sát
sinh thân, dụng thần rất là rõ ràng, cũng thanh thuần mà có thể lấy quý.
Nguyên văn: Thậm chí sách nói có chế Sát thì không nên thái quá, tuy cũng có lý, nhưng
mà vận hành Tài Ấn thì cũng có thể phát phúc, không nên chấp nhất vậy. Là nếu khí
mệnh Tòng Sát, thì phải luận theo ngoại cách.
Từ chú: Chế Sát thái quá, lấy thái quá thành bệnh vậy. Đến kỳ khứ bệnh, tự nhiên có thể
phát phúc. Nhưng mà dụng Tài dụng Ấn cũng có phân biệt. Thân vượng thì hỉ Tài mà
không hỉ Ấn, thân nhược thì hỉ Ấn mà không hỉ Tài. Như Nhâm Thìn/Bính Ngọ/Bính
Ngọ/Nhâm Thìn, thân cường, có hai Sát mà có bốn chế, gặp kim vận mà người phát, là hỉ
Tài mà không hỉ Ấn vậy. Lại như Giáp Dần/Mậu Thìn/Nhâm Thìn/Nhâm Dần, chế Sát
174
thái quá mà thân nhược, gặp kim vận mà phát phúc, chính là cần Ấn mà không cần Tài
vậy. Cũng như Tiết luận Thực Thần, mệnh Hồ Hội Nguyên, Mậu Tuất/Nhâm Tuất/Bính
Tý/Mậu Tuất, cũng là chế quá Thất Sát mà thân không vượng, cần Ấn mà không cần Tài
vậy ( Xem lại Tiết luận Thực thần). Tài Ấn không thể cùng tồn tại, hỉ Tài thì không thể hỉ
Ấn vậy.
Chương 40 - Luận Thất Sát thủ vận

Chương 40. Luận Thất Sát thủ vận
Nguyên văn: Thiên quan thủ vận, tức là lấy Thiên Quan chỗ thành cục phân ra mà phối
hợp. Sát dụng Thực chế, Sát trọng Thực khinh thì trợ Thực, Sát khinh Thực trọng thì trợ
Sát, Sát Thực quân bình mà thân nhược thì trợ thân. Kỵ có Chính Quan hỗn tạp, sợ Ấn
thụ đoạt Thực vậy.
Từ chú: Sát dụng Thực chế, tức là Thực thần chế Sát cách vậy. Không luận Sát khinh
Thực trọng, hay Sát trọng Thực khinh, đều lấy thân cường là quan trọng hàng đầu.
Sát khắc thân, Thực tiết khí, lấy địch chế địch, không phải thân cường thì không thể dùng
vậy. Thân chủ cường kiện, Sát vượng Thực cường, thì mệnh cực quý. Nếu thân chủ
nhược, thì không thể không dụng Ấn để chế Thực hóa Sát. Như tứ trụ không có Ấn, nhất
định mệnh không tốt. Về phần thân chủ cường, mà Sát trọng Thực khinh, thì hỉ hành vận
Thực Thương chế Sát, kỵ Quan Sát hỗn tạp, sợ có Ấn đoạt Thực, kỵ Tài sinh Sát. Nếu
Sát khinh Thực trọng, Quan Ấn Tài vận, không phải đặc biệt không kỵ, mà là chủ nhiều
mừng vui. Như có một vài mệnh quý như sau:
Tỉ Tỉ Nhật chủ Thực
Ất Hợi Ất Dậu Ất Mão Đinh Sửu
Nhâm, Giáp Tân Ất Kỷ,Tân,Quý
Ấn,Kiếp Sát Tỉ T.Tài,Sát,Kiêu
Tử Tuyệt Lộc Suy
Đại vận: Giáp Thân/Quý Mùi/Nhâm Ngọ/Tân Tị/Canh Thìn/Kỷ Mão

Là thân cường Sát vượng, dụng cách Thực thần chế Sát. Vận hành Nam phương, Thực
thần đắc địa, kim thủy không thông căn là tốt. Nhưng đến Nhâm vận hợp Đinh khứ Thực,
Tị vận hội Dậu Sửu, Sát cường, nhất định không thể có, Canh Thìn hợp Ất Dậu trợ Sát
đều là vận không tốt vậy.
Nguyên văn: Sát dụng Ấn thụ, không lợi gặp đất Tài; Thương Quan vận đẹp, Ấn thụ,
thân vượng đều là vận đẹp.
175
Từ chú: Sát dụng Ấn thụ, đóng khóa ở Ấn, tối kỵ Tài phá Ấn là đả thương dụng thần
vậy. Thương quan là tốt, câu này sợ lầm. Đã dụng Ấn hóa, không nên tiết khí tiếp tục,
đặc biệt có Ấn hồi khắc, không lấy Thương quan là kỵ vậy. Ấn thụ thân vượng đều là
phúc địa, hỉ nhất là Ấn thụ, mà Tỉ Kiếp cũng tốt vậy. Như mệnh của Thoát Thừa tướng:
Sát Kiêu Nhật chủ Thực
Nhâm Thìn Giáp Thìn Bính Tuất Mậu Tuất
Mậu,Quý,Ất Mậu,Quý,Ất Mậu,Tân,Đinh Mậu,Tân,Đinh
Thực,Quan,Ấn Thực,Quan,Ấn Thực,Tài,Kiếp Thực,Tài,Kiếp
Quan đái Quan đái Mộ Mộ
Đại vận: Ất Tị/Bính Ngọ/Đinh Mùi/Mậu Thân/Kỉ Dậu/Canh Tuất/Tân Hợi/Nhâm

Tý/Quý Sửu/Giáp Dần.
Tạp khí thấu Sát, tứ trụ thổ nhiều, là chế Sát thái quá, hỉ được tháng ba có Giáp mộc thấu
chế Thực bảo vệ Sát, kiêm để hóa Sát, là Thực trọng thấu Ấn vậy. Hành Quan Sát vận, có
Giáp mộc dẫn hóa, trái lại là vận tốt, tối kỵ Tài vận phá Ấn vậy. Ất Tị, Bính Ngọ, Đinh
Mùi là đất của Ấn thụ thân vượng, đều tốt, Đinh Nhâm hợp Sát vô hại, Mậu Thân là hậu
vận đều không tốt vậy.
(Lâm chú: Mậu Thân vận, Thân Thìn ám củng hợp Tý thủy, Nhâm thủy được vượng; Kỷ
Dậu vận, Thìn Dậu hợp kim, Nhâm thủy được nguyên thần sinh, duy chỉ có Giáp mộc bị
Kỷ thổ hợp bán; Vận Canh Tuất, thiên can Canh kim sinh thủy; cùng về sau một mạch
thủy vận. Đến Quý Sửu vận, Mậu Quý hợp, hai Tuất hình một Sửu, phương có mời Thiên
Quốc, thọ đến ngoài 80 tuổi, câu “Mậu Thân hậu vô giai vận”, nói như vậy là không đủ
tin tưởng. Mệnh này thiên can thủy mộc hỏa thổ thuận sinh, một mạch thông suốt, ngũ
hành đều có thể dẫn hóa, là dấu hiệu cực quý. (Mời xem “Tích Thiên Tủy xiển vi”, Tiết
Nguyên lưu)
T.Tài Sát Nhật chủ Ấn
Bính Dần Mậu Tuất Nhâm Tuất Tân Sửu
Giáp,Bính,Mậu Mậu,Tân,Đinh Mậu,Tân,Đinh Kỷ,Quý,Tân
176
Thực,T.Tài,Sát Sát,Ấn,Tài Sát,Ấn,Tài Quan,Kiếp,Ấn
Bệnh Quan đái Quan đái Suy
Đại vận: Kỷ Hợi/Canh Tý/Tân Sửu/Nhâm Dần/Quý Mão/Giáp Thìn.

Vốn là Hà Tham Chính mệnh, Nhật chủ nhược mà Sát trọng, lấy can giờ có Tân là Ấn thụ
hóa Sát làm dụng, may mắn ở Bính hỏa Tài sinh Sát mà không phá Ấn, cả hai đều không
ngại, là Sát Ấn có tình vậy. Lấy vận Canh Tý, Tân Sửu là tốt nhất, Nhâm Dần, Quý Mão,
Giáp Thìn cũng tốt. Cái không hại Ấn, tổng hợp lại đều vô ngại vậy. Sát dụng Thương
quan, hành vận cùng với Thực là giống nhau ( Thực Thương cùng loại).
Nguyên văn: Thất Sát dụng Tài, lấy Tài khứ Ấn mà lưu Thực, không lợi có Kiếp Tài,
Thương thực là tốt, hỉ Tài sợ Ấn, thấu Sát cũng thuận.
Từ chú: Thất Sát dụng Tài, Phương thức dùng thì không giống nhau. Như thân cường
Thực trọng mà Sát khinh, dụng Tài tiết Thực thương để sinh Sát, cũng có thể dụng Tài.
“Tích Thiên Tủy” có nói “Tài tư nhược Sát”, có nghĩa là Tài sinh cho Sát nhược vậy. Có
thân cường dụng Thực chế Sát, mà thấu Ấn đoạt Thực, dụng Tài khứ Ấn, là lấy Bệnh
Dược thủ dụng vậy. Như mệnh của Chu Thừa tướng, chỗ này kiêm dùng cả hai phương
pháp:
Thương Ấn Nhật chủ Tài
Mậu Tuất Giáp Tý Đinh Mùi Canh Tuất
Mậu,Tân,Đinh Quý Kỷ,Đinh,Ất Mậu,Tân,Đinh
Thương,T.Tài,Tỉ Sát Thực,Tỉ,Kiêu Thương,T.Tài,Tỉ
Dưỡng Tuyệt Quan đái Dưỡng
Đại vận: Ất Sửu/Bính Dần/Đinh Mão/Mậu Thìn/Kỷ Tị/Canh Ngọ

Một thủy bốn thổ, là chế Sát thái quá, vốn là có thể dụng Giáp mộc chế thổ, không như
mùa Đông lực mộc yếu, không đủ khai thông thổ, mà Tài Ấn cùng thấu, không có Kiếp
hộ vệ, cũng không có thể dụng Ấn. Đinh hỏa thông căn ở Tuất, Mùi có thổ hộ vệ mà thân
cường, trái lại lấy Ấn là bệnh. Dụng Canh khứ bệnh, tiết Thương sinh Sát làm dụng. Vận
hành Mậu Thìn, Kỷ Tị, đất của Thực thương, có Tài tiết khí, không sợ Thực trọng.
Nguyên cục Sát khinh, dụng thần ở Tài tinh, thấu Quan Sát cũng thuận, duy chỉ sợ đất
Kiếp Tài mà thôi.
177
(Lâm chú: Đinh hỏa ở mùa Đông, mộc không đủ nhiều; Mệnh này phải biết là dụng Giáp
mộc sinh thân, lấy Ấn hóa Sát, Canh kim là bệnh, mộc hỏa là hỉ dụng. Một mạch vận
trình mộc hỏa, cho nên quý mệnh trở thành Thừa tướng. Từ thị ( Từ thị nói sai lầm)
Nguyên văn: Lấy Tài mà trợ Sát không đủ, Tài lấy đủ thỉ hỉ có Thực Ấn cùng trợ cho
thân; Tài chưa đủ, thì hỉ Tài mà lộ Sát.
Từ chú: Lấy Tài mà trợ Sát không đủ, tức là lấy Tài sinh cho Sát nhược vậy. Đã lấy Tài
thì hỉ Thực Ấn cùng trợ cho thân, tức là dụng Ấn hóa Sát, ở ví dụ trên mệnh của Hà
Tham Chính, Tài không đủ thì hỉ Tài vượng lộ Sát, như ở trên mệnh của Chu Thừa
tướng, tức ở ví dụ thứ nhất. Lại có Ấn trọng Sát khinh mà dụng Tài, như mệnh của Lưu
Vận Sử:
Kiêu Ấn Nhật chủ T.Tài
Giáp Thân Ất Hợi Bính Tuất Canh Dần
Canh,Mậu,Nhâm Nhâm,Giáp Mậu,Tân,Đinh Gíap,Bính,Mậu
T.Tài,Thực,Sát Sát,Kiêu Thực,Tài,Kiếp Kiêu,Tỉ,Thực
Bệnh Tuyệt Mộ Trường sinh
Đại vận: Bính Tý/Đinh Sửu/Mậu Dần/Kỷ Mão/Canh Thìn/Tân Tị

Dần Tuất củng Ngọ mà thấu Bính, tức là hỏa cục, Dần Hợi lại hợp thành mộc, Sát hóa
thành Ấn, Giáp Ất cùng thấu, Ấn trọng thân cường, lấy Tài phá Ấn làm dụng, không lấy
Sát luận. Mậu Kỷ vận Thực thương sinh Tài, là vận tốt; Dần Mão Ấn thái vượng, bất lợi;
Tốt nhất là Canh Thìn Tân 15 năm, Tị vận hình xung hợp đều gặp, không khỏi gặp nhiều
chuyện. Nhâm vận, lộ Sát không kỵ, mà đến đất Kiếp tài là tối kỵ.
Nguyên văn: Sát mang Chính Quan, không luận khứ Quan lưu Sát, hay khứ Sát lưu
Quan, thân khinh thì hỉ trợ thân, Thực khinh thì hỉ trợ Thực. “ Mạc khứ thủ thanh chi vật,
vô thương chế Sát chi thần”, có nghĩa là Đứng khử mất đi vậy thủ thanh, không thương
tổn chế Sát thần.
Từ chú: Quan Sát hỗn tạp, lấy thanh là quý. “ Mạc khứ thủ thanh chi vật, vô thương chế
Sát chi thần”, hai lời nói trên thực ra là lấy vận khống chế mà nói.
Như mệnh của Nhạc Thống chế:
Thương Quan Nhật chủ Tỉ
178
Quý Mão Đinh Tị Canh Dần Canh Thìn
Ất Bính,Mậu,Canh Giáp,Bính,Mậu Mậu,Ất,Quý
Tài Sát,Kiêu,Tỉ T.Tài,Sát,Kiêu Kiêu,Tài,Thương
Thai Trường sinh Tuyệt Dưỡng
Đại vận: Bính Thìn/Ất Mão/Giáp Dần/Quý Sửu/Nhâm Tý/Tân Hợi

Tị tàng Bính hỏa là Sát, Đinh hòa là Quan, Đinh lấy Tị là gốc, là không hỗn tạp vậy
( Xem Tiết Được thời không vượng, mất thời không nhược). Đặc biệt, Đinh theo Tị thấu,
Quan lấy Sát luận, lấy Quý thủy chế Sát làm dụng vậy. Tối kỵ gặp Mậu Kỷ thổ, gọi là
“ Vô thương chế Sát vi thần” vậy. Vận Ất Mão, Giáp Dần, tuy không tốt lắm, mà cũng
không có phương ngại, bởi vì không có thương hại dụng thần vậy. Quý Sửu,Nhâm
Tý,Tân Hợi, dụng thần đắc địa, có thể được thuận lợi.
Quan Tài Nhật chủ Tỉ
Bính Tý Giáp Ngọ Tân Hợi Tân Mão
Quý Đinh,Kỷ Nhâm,Giáp Ất
Thực Sát,Kiêu Thương,Tài T.Tài
Trường sinh Bệnh Mộc dục Tuyệt
Đại vận: Ất Mùi/Bính Thân/Đinh Dậu/Mậu Tuất/Kỷ Hợi/Canh Tý.

Mệnh của Thẩm Lang Trung, lấy Tý Ngọ xung là khứ Sát lưu Quan, hình như luận chưa
chính xác, Ngọ cũng coi như là gốc của Bính hỏa, không phải hỗn tạp vậy. Quan lấy Sát
luận, cùng mệnh trên tương đồng, đặc biệt Tân kim không thông căn, thân nhược Ấn
khinh, không thể không hành đến đất bang trợ thân. Chế Sát tuy tốt, ở trên hoàn toàn là
chưa tốt, may mắn chỗ hành vận Thân vốn là đất Tỉ kiếp, Mậu Tuất Kỷ Ấn địa, đủ để
bang thân hóa Sát, bổ túc cho kỳ không đủ vậy.
Ghi chú: Cả hai tạo này, đều không thể lấy Quan sát hỗn tạp mà luận, xem “Tích Thiên
tủy chinh nghĩa” tiết Quan Sát tương hỗn.
179
Nguyên văn: Sát không có Thực chế mà dụng Nhận gánh Sát. Sát khinh Nhận trọng, thì
hỉ trợ Sát; Nhận khinh Sát trọng, thì hỉ chế phục; không có Thực được đoạt, Ấn vận vì
sao gây hại? Thất Sát đã thuận, hỗn tạp Quan thì không lợi.
Từ chú: Sát không có Thực chế, hoàn toàn là thân cường, phương có thể địch Sát, thân
cường nhất định là dụng Nhận vậy. Nhưng Nhận khinh Sát trọng, vẫn cần có vận chế Sát,
nguyên cục không có vận Thực Ấn cũng tốt. Sát khinh Nhận trọng, Quan vận không tổn
thương, Sát trọng Nhận khinh, Quan vận có hại.
Như mệnh của Triệu Viên ngoại:
Mậu Thìn Giáp Dần Mậu Dần Mậu Ngọ
Mậu,Ất,Quý Giáp,Bính,Mậu Giáp,Bính,Mậu Đinh,Kỷ
Tỉ,Quan,Tài Sát,Kiêu,Tỉ Sát,Kiêu,Tỉ Ấn,Kiếp
Quan đái Trường Sinh Trường Sinh Đế vượng
Đại vận: Ất Mão/Bính Thìn/Đinh Tị/Mậu Ngọ/Kỉ Mùi/Canh Thân

Thân cường Sát vượng, mà đúng nơi hành vận, đều là đất Ấn Kiếp bang thân là vận tốt
nhất vậy. Sát tuy thuần mà nhật nguyên lại vượng, cho nên Ất Mão là đất của Quan thì có
ngại, mà Canh Tân chế Sát là không tốt vậy.
Chương 41 - Luận Thương quan

Chương 41. Luận Thương quan
Nguyên văn: Thương quan tuy không phải là cát thần, thật ra là tú khí, cho nên các văn
nhân, học sĩ phần nhiều bên trong được Thương quan cách. Mà Hạ mộc thấy thủy, Đông
kim thấy hỏa, thì lại là tú mà càng thêm tú vậy.Trong đó cách cục so với nhiều cách khác
thì biến hóa càng nhiều, do tra xét khí hậu, suy tính cường nhược, xét rõ hỉ kỵ, xem xét
thuần tạp, thâm thúy lại càng thâm thúy, không thể kén chọn vậy.
Từ chú: Thương Quan, Thực Thần nguyên nhân là tiết kỳ tú khí, thân vượng mà dụng
Quan Sát để khắc, không như dụng Thương Thực để tiết. Mà lấy Thực Thương làm dụng,
người tất phải thông minh khác thường, thường thì văn nhân học sỹ đa số là thuộc loại
này, cũng là thế tự nhiên vậy. Hạ mộc gặp hỏa, tức là mộc hỏa Thương quan, sinh ở mùa
Hạ, hỉ gặp thủy nhuận; Đông kim gặp thủy, gọi là kim thủy Thương quan, sinh ở mùa
Đông, hỉ gặp hỏa ôn, cũng gọi là tú khí. Còn như xét về khí hậu, suy tính vượng nhược,
xét rõ hỉ kỵ, xem xét thuần tạp, là cách xem mệnh quan trọng, chứ không chỉ có Thương
quan mà suy vậy.
180
Nguyên văn: Nguyên nhân có Thương quan dụng Tài, là thương hại không có lợi ở con
người, cho nên là hung, Thương quan sinh Tài thì lấy Thương làm công cụ sinh lợi cho
Quan, chuyển hung thành cát, cho nên là tốt nhất. Chỉ cần thân cường mà có căn, thì tiện
cách sẽ thành quý cách. NhưNhâm Ngọ/Kỉ Dậu/Mậu Ngọ/Canh Thân là mệnh của Sử
Xuân Phương vậy.
Từ chú: Công cụ sinh cho Quan là Tài vậy. Tóm lại, dụng Quan thì không cần gặp
Thương quan, mà dụng Thương quan cũng không nên gặp Quan, không thể cùng dùng
chung vậy. Cũng có khi Thương Quan gặp Quan mà Tài tiết Thương để giải cứu vậy,
như mệnh của Mỗ Thị Lang, Nhâm Tuất/Kỉ Dậu/Mậu Tuất/Ất Mão, là thổ kim Thương
quan, giờ phùng Ất Mão, là Thương quan kiến Quan. Năm thấu Nhâm thủy thì Thương
quan sinh Tài, Tài sinh Quan, Quan tinh chẳng những không bị thương, Thương quan
ngược lại làm công cụ để sinh cho Quan, chuyển hung thành cát. Lại như mệnh của Mỗ
Tri phủ, Canh Ngọ/Kỉ Mão/Nhâm Thân/Kỉ Dậu, là thủy mộc Thương Quan, Kỷ Quan
lưỡng thấu, là Thương Quan kiến Quan, hỉ được chi năm là Ngọ tàng chứa Đinh hỏa Kỉ
thổ, Tài Quan đồng cung, Thương quan sinh Tài, chuyển lấy sinh Quan, hung biến thành
cát vậy. Đến như mệnh Sử Xuân Phương ( Nhâm Ngọ, Kỷ Dậu, Mậu Ngọ, Canh Thân
), chính là Thương sinh Tài vậy. Thân cường hỉ tiết, thân nhược thì kỵ tiết, cho nên lấy
thân cường là điểm quan trọng bậc nhất vậy. Tài có căn lại được Thương quan sinh cho,
càng thấy rõ thanh thuần mà có thể quý vậy.
Nguyên văn: Về phần hóa Thương thành Tài, thì càng làm tú khí. Như mệnh La Trạng
nguyên, Giáp Tý/Ất Hợi/Tân Mùi/Mậu Tý, can đầu là Giáp thông căn ở Hợi, nhưng lại
vừa hội Mùi thành cục, hóa thủy thành mộc, hóa sinh Tài, rất là có tình, cho nên Thương
sinh Tài thì Đông kim không quý, bởi vì nước bị đóng băng thì không thể sinh cho mộc.
Nếu là hóa mộc, chẳng những hướng về sinh, được yên ổn thì không là cung điện lớn ư?
Từ chú: Tam hợp là Sinh Vượng Mộ cùng hợp cục, lấy Tý Ngọ Mão Dậu bốn hướng
chính làm trung tâm, không phải bốn hướng chính thì hội không thành cục. Đinh vốn là
Ngọ, Quý vốn là Tý, Ất vốn là Mão, Tân vốn là Dậu vậy. (Xem thuyết Tam mệnh tiêu tức
phú của Lạc Lộc Tử, Đàm Oánh chú). Mệnh của La Trạng nguyên, Hợi Mùi hội cục mà
thấu Ất, Thương hóa thành Tài, cách cục chuyển thanh, mà mộc vẫn được Tý thủy sinh.
Thực thương là gốc của Tài, do đó dụng Tài thì hỉ có Thực Thương sinh cho, dụng Thực
thương cũng hỉ Tài để khí thế lưu hành vậy. Đông kim không quý, là lấy kim hàn thủy
lạnh, mọi vật không thể nảy sinh, hỉ có Mùi tàng Đinh hỏa, hội Hợi hóa mộc, tuy ở mùa
đông lạnh nhưng được sưởi ấm mà sinh sôi vạn vật, sao không có quý ư?
Nguyên văn: Về phần Tài Thương có tình, cùng hóa Thương thành Tài, là tương xứng tú
khí, như mệnh của Tần Long Đồ, Kỷ Mão/Đinh Sửu/Bính Dần/Canh Dần, Kỷ cùng Canh
đều có căn ở nguyệt lệnh vậy.
Từ chú: Cách cục có cao thấp đều ở thanh hay trọc. Cũng có khi trong thanh mà chuyển
sang trọc, hoặc trong trọc mà chuyển sang thanh vậy. Như lấy cách cục để luận, sao có
cách không quý, hoặc có cách không tiện? Yêu cầu là không thể luận như nhau vậy.
Mệnh họ Tần, Kỷ cùng Canh đồng căn ở nguyệt lệnh đều thấu xuất, là ở chỗ chuyển
thanh rõ ràng, cũng là điểm tú khí vậy.
Nguyên văn: Có Thương Quan bội Ấn, Ấn có thể chế Thương, cho nên thành quý, trái lại
cần Thương quan vượng, thân hơi yếu, mới là tú khí. Như mệnh Bình Chương, Nhâm
Thân/Bính Ngọ/Giáp Ngọ/Nhâm Thân, Thương quan vượng , Ấn căn thâm, thân lại
181
nhược, vừa là Hạ mộc mà gặp nhuận, kỳ tú khí gấp trăm lần, cho nên mệnh quý bậc nhất.
Nhưng Ấn vượng quá nặng, không nên thấy nhiều, thiên chính trùng điệp đều xuất ra, trái
lại thành không tú, cho nên Thương khinh, thân trọng mà Ấn thụ lại nhiều, là cách bần
cùng vậy.
Từ chú: Thông thường muốn bội Ấn, nhất định là thân nhược. Thương vượng mà thân
nhược là tiết khí thái quá, thì dụng Ấn chế Thương mà sinh thân, cả 2 được dụng. Như
mệnh của Bình Chương, mộc nhược hỏa vượng, được thủy sinh chế hỏa để sinh mộc là
đắc lực. Về phần mộc hỏa Thương quan, sinh ở mùa Hạ, tức thân vượng thì cũng cần
đường gặp thủy để nhuận, vốn là ngaoị lệ làm điều hòa khí hậu. Không chỉ mộc hỏa
muốn điều hậu, hỏa thổ cũng vậy. Như tôi mệnh huyện lệnh, Quý Dậu/Kỉ Mùi/Bính
Ngọ/Quý Tị, hỏa viêm thổ táo, nhất định cần thủy để nhuận, vốn là Thương quan dụng
Quan, chế Kiếp để hộ Tài, cũng tức là ý điều hậu vậy. Về phần thiên chính cùng lộ ra, lại
sợ không thanh, bởi vì cần mà dùng, cũng không có sợ, nhưng quá nhiều thì thành bệnh
vậy. Thân vượng nhất định không cần Ấn sinh cho, Thương nhẹ thì kỵ Ấn thụ khắc chế.
Nếu tứ trụ có Ấn mà không có Tài, là có bệnh mà không có dược, cho nên là mệnh bần
cùng vậy.
Nguyên văn: Có Thương quan bao gồm dụng Tài và Ấn, Tài và Ấn tương khắc, vốn
không thể dụng chung, chỉ cần can đầu lưỡng thanh mà không gây trở ngại lẫn nhau; lại
nhất định sinh Tài, Tài thái vượng mà mang Ấn, bội Ấn là Ấn quá nặng mà lại mang Tài,
là điều hòa để lưu lại trung hòa, cho nên là mệnh quý. Như Đinh Dậu/Kỉ Dậu/Mậu
Tý/Nhâm Tý, Tài quá nặng mà mang Ấn, Đinh cùng Nhâm ngăn cách bởi Mậu Kỷ, cả 2
đều không gây trở ngại, mà kim thủy nhiều và cảm thấy hàn lạnh, được hỏa dung hòa
là mệnh của Đô Thống chế vậy. Lại như Nhâm Tuất/Kỉ Dậu/Mậu Ngọ/Đinh Tỵ, Ấn thái
trọng và Mậu Kỷ ngăn cách nên Đinh cùng Nhâm không gây trở ngại, là mệnh của Nhất
Thừa tướng vậy. Ngược lại đúng thì Tài Ấn không cùng dùng mà không tú vậy.
Từ chú: Thương quan bao gồm dụng Tài Ấn, thực ra là không phải kiêm dùng vậy, chỗ
này cùng là Tài cách dụng Ấn hoặc Ấn cách mà dụng Tài là giống nhau. Mệnh đầu tiên
Đinh Dậu, tuy không phải là thổ kim Thương quan, mà thực chất là Tài đa thân nhược,
dụng Ấn để bồi bổ cho nhật nguyên, dụng thần ở Ấn, cho nên đến hành vận Bính Ngọ,
Đinh Mùi là Ấn địa mà đại phát. Còn mệnh Nhâm Tuất, hỏa vượng thổ cháy khét, dụng
Tài để tổn Ấn, dụng thần là ở Tài, cho nên vận hành Tân Hợi, Nhâm Tý, Quý Sửu là đất
của Tài địa mà đại phát. Bề ngoài, tuy không phải là thổ kim Thương quan cách cục, mà
thực chất là Nguyệt lệnh Thương quan, bất quá là gốc của Tài mà thôi. Nhưng mà Tài Ấn
đã cùng thấu can đầu, thì lấy không làm trở ngại lẫn nhau là điều kiện quan trọng đầu
tiên, nếu không, Ấn vượng có thể lấy dụng Tài, Tài vượng chỉ có thể dụng Kiếp mà
không thể dụng Ấn. Tượng Tài Ấn tương chiến. Cách cục không thanh, tức là hành vận
tốt cũng không cho là tốt. Ở đây vị trí thứ tự cũng không thể không chú ý vậy (Xem lại
tiết luận Tài, luận Ấn).
Nguyên văn: Có Thương quan dụng Sát Ấn. Thương nhiều thì thân nhược, nhờ có Sát
sinh Ấn, Ấn sinh trợ thân mà chế Thương. Như Kỉ Mùi/Bính Tý/Canh Tý/Bính
Tý, là mệnh của Thái Quý Phi vậy. Sát gặp Thương là có chế, lưỡng đắc kỳ nghi ( cả 2
đều phù hợp), chỉ cần không có Tài tinh, tiện sẽ thành quý cách. Như Nhâm Dần/Đinh
Mùi/Bính Dần là mệnh của Hạ Các lão vậy.
Từ chú: Thương quan dụng Sát Ấn, dụng thần tại Ấn vậy, cho nên chỉ cần không có Tài
là tiện sẽ thành quý cách. Như mệnh của Thái Quý Phi, Canh kim không có căn gốc, 3 Tý
182
tiết khí, chế Thương để phù trợ thân là đều nhờ ở Ấn. Ấn nhờ Sát sinh cho, mà đông lệnh
là Kim thủy Thương quan, kiêm nhờ Bính hỏa điều hòa ấm cục nên cục quý (mệnh này
có ở “Thần Phong thông khảo”). Mệnh của Hạ Các lão, Bính hỏa tuy không nhược, mà
hỏa thổ Thương quan, sinh ở mùa hè, nhờ có thủy nhuận trạch, cho nên hành vận Bắc
phương thủy địa mà càng quý. Dụng thần tuy tại Ấn, mà chỗ mùa Xuân tốt là nhờ ở điều
hậu, nếu có Ấn mà không có Sát là cục bần tiện vậy.
Nguyên văn: Có Thương quan mà dụng Quan, cách khác là không thể dùng. Kim thủy
thích hợp đơn độc, nhưng cần có Tài Ấn phụ trợ, không thể có Thương Quan cùng thấu.
Như Mậu Thân/Giáp Tý/Canh Ngọ/Đinh Sửu, Quý tàng Đinh lộ, Mậu Giáp là phù trợ,
Quan lại đắc lộc, cho nên là cách của một Thừa tướng. Nếu chỉ có một Quan mà không
có phụ trợ, hoặc Quan Thương đều thấu thì phát phúc không lớn vậy.
Từ chú: Thương quan dụng Quan, không phải kim thủy chỉ có một, chỉ có Đông kim, Hạ
mộc là quý nhất mà thôi ( Xem lại phần Thương quan dụng Tài). Lấy Quan không dùng,
thân vượng lấy Tài làm phụ trợ, thân nhược thì lấy Ấn phụ trợ, nhưng cũng cần ở vị trí
phối hợp. Như mệnh trên nhật nguyên Canh kim có lộc ở Thân mà được Ấn sinh, Quan
tinh Đinh hỏa có lộc ở Ngọ mà được Tài sinh, Thân Tý hội xung , Tý Sửu hợp hóa Ấn,
thổ kim thủy mộc hỏa tuần hoàn tương sinh, tuy thân vượng lấy Tài sinh Quan làm dụng,
mà hành vận Ấn địa cũng được sinh hóa, chỗ này là hiếm có vậy. Cuối cùng dựa vào thân
vượng, vận hành Đông Nam mộc hỏa vượng địa là quý.
Nguyên văn: Nếu Đông kim dụng Quan, mà lại hóa Thương thành Tài, thì càng làm tú
khí nên cực quý vậy. Như Bính Thân/Kỉ Hợi/Tân Mùi/Kỉ Hợi, làmệnh của Trịnh Thừa
tướng vậy.
Từ chú: Hóa Thương thành Tài, nên lấy Tài mà luận, mà mệnh ở trên có Hợi Mùi củng
hợp mà không có Mão, không thể hóa Tài, nguyệt lệnh Nhâm thủy nắm lệnh, vẫn lấy kim
thủy Thương quan để luận. Tân kim tọa ở Mùi, lại thấu 2 Kỷ, Bính hỏa Quan tinh, khí tiết
ở Ấn thụ, lấy Hợi Mùi là ám hợp Tài làm tổn Ấn để sinh Quan làm dụng. Đến vận Dần
Mão Giáp Ất, Tài tinh thấu thanh, kế tiếp hành Nam phương Quan tinh đắc địa, nên
thành mệnh rất thanh tú mà cực quý vậy.
Nguyên văn: Song, cũng có khi không phải kim thủy mà gặp Quan là sao? Hóa Thương
thành Tài, hại mà không phải hại, lấy Tài vượng sinh Quan, mà không lấy Thương quan
gặp Quan, như Giáp Tý/Nhâm Thân/Kỉ Hợi/Tân Mùi, là mệnh của Chương Thừa
tướng vậy.
Từ chú: Thương quan dụng Quan, không chỉ kim thủy hóa Thương thành Tài lấy Tài
luận, mệnh trên Thân Tý hội cục, hóa Thương thành Tài để sinh Giáp mộc, cũng lấy Nhật
nguyên Kỷ thổ thông căn ở Mùi, thân vượng nên gánh được Tài Quan, cho nên thành quý
cách vậy.
(Lâm chú: Tạo này Kỷ thổ không có nguyên thần, Hợi Mùi củng mộc, khắc tiết cùng
gặp, nên phù hợp luậno Tòng cách. Mệnh này sở dĩ là quý cách vì theo Tài sinh Quan
vậy.)
Nguyên văn: Về phần Thương quan và Quan Sát cùng thấu, chỉ cần can đầu lấy thanh,
được kim thủy cũng thanh, nếu không thì không có cấu thành vậy.
Từ chú: Kim thủy Thương quan thì lại hỉ gặp Quan tinh, thủ lấy điều hòa khí hậu, không
phải nhất định lấy Quan tinh làm dụng. Đã không là dụng, thì Quan Sát cùng thấu sao lại
183
trở ngại? Phép thủ thanh, hoặc chế hoặc hợp, khiến cho cách cục không hỗn tạp mà thôi.
Dụng Quan thì nhất định lấy Tài và Ấn phụ trợ, Xem lại tiết ở trên dụng Quan.
Chương 42 - Luận Thương quan thủ vận

Chương 42. Luận Thương quan thủ vận
Nguyên văn: Thương quan thủ vận, tức lấy Thương quan chỗ thành cục rồi phân ra mà
phối hợp. Thương quan dụng Tài, Tài vượng thân nhẹ, thì lợi ở Ấn Tỉ. Thân cường Tài
nhẹ, thì hỉ Tài vận, Thương quan vận cũng tốt.
Từ chú: Trong bát cách, thì cách Thương quan là biến hóa nhiều nhất, thủ vận cũng
nhiều biến hóa ( Xem lại Tiết Phối khí hậu được mất). Thương Quan cùng Thực thần là
giống nhau vậy. Thương quan sinh Tài, là chính cách vậy. Lấy thân khinh, trọng, xu
hướng là khác nhau.
Như mệnh của Sử Xuân Phương:
T.Tài Kiếp Nhật chủ Thực
Nhâm Ngọ Kỷ Dậu Mậu Ngọ Canh Thân
Đinh,Kỷ Tân Đinh,Kỷ Canh,Mậu,Nhâm
Ấn,Kiếp Thương quan Ấn,Kiếp Thực,Tỉ,T.Tài
Đế vượng Tử Đế vượng Bệnh
Đại vận: Canh Tuất/Tân Hợi/Nhâm Tý/Quý Sửu/Giáp Dần/Ất Mão

Giờ Canh Thân gặp ngày Mậu Ngọ, cũng là chuyên lộc cách vậy ( Xem Thực cách, mệnh
của Tạ Các lão), mà Nhật nguyên tọa Ấn, Kỷ thổ thấu can, cũng có thể luận Nhận cách,
so với mệnh họ Tạ càng cường. Nhâm thủy là Tài, tuy được trường sinh ở Thân, mà cách
ly quá xa. Vận hỉ Thực thương Tài địa, Tân Hợi, Nhâm Tý, Quý Sửu 30 năm liền, hoa
tròn gấm đống, quả thật là không dễ gặp. Đúng là dấu hiệu thân cường, Tài nhẹ, vận hỉ
Tài địa, Thương quan cũng cần vậy.
C.Tài T.Tài Nhật chủ Ấn
Giáp Tý Ất Hợi Tân Mùi Mậu Tý
184
Quý Nhâm,Giáp Kỷ,Đinh,Ất Quý
Thực Thương,Tài Kiêu,Sát,T.Tài Thực
Trường sinh Mộc dục Suy Trường sinh
Đại vận: Bính Tý/Đinh Sửu/Mậu Dần/Kỉ Mão/Canh Thìn/Tân Tị

Đây là mệnh của La Trạng nguyên. Kim thủy Thương quan, vốn là hỉ kiến Quan, mệnh
này sinh ở tháng Hợi là rất ít khí dương, Mùi trong tàng chứa hỏa không lo lắng khí hàn
lạnh, Hợi Mùi củng hợp, thấu ra Ất mộc, thì Thương quan hóa thành Tài vậy. Trụ năm và
trụ giờ có 2 Tý, vẫn là Thực thần sinh Tài cục, duy chỉ có nhật nguyên quá yếu, vận hỉ
Ấn Tỉ bang thân. Vận Canh Thìn Tân, 15 năm là những năm tốt nhất; Mậu Dần, Kỷ Mão,
20 năm rút cuộc là Tài vượng, thân nhược . Lại còn là cục kim thủy, vốn là hỉ có hỏa sưởi
ấm, trước mắt tuy nguyên cục không thấy Quan tinh, mà vận hành Đông Nam là vùng đất
làm ấm mệnh, khí ấm áp, có thể lấy bỗ trợ cho kỷ không đủ. Nói đến vận thì nhất định
phải nghiên cứu hợp lại cùng với nơi ở.
Thương Kiếp Nhật chủ T.Tài
Kỷ Mão Đinh Sửu Bính Dần Canh Dần
Ất Kỷ,Quý,Tân Giáp,Bính,Mậu Giáp,Bính,Mậu
Ấn Thương,Quan,Tài Kiêu,Tỉ,Thực Kiêu,Tỉ,Thực
Mộc dục Dưỡng Trường sinh Trường sinh
Đại vận: Bính Tý/Ất Hợi/Giáp Tuất/Quý Dậu/Nhâm Thân/Tân Mùi

Mệnh này cũng là Thương quan sinh Tài cách, thân vượng Tài nhẹ, cùng mệnh trên thì
trái ngược. Sửu là kim khố, Kỷ Canh cùng thấu, là Tài Thương có tình vậy. Dậu Thân
Tân ba vận là tốt nhất. Vận Nhâm Quý là Thương quan kiến Quan, dù vậy thân vượng
cũng không là kỵ, rút cuộc cũng không là vận tốt. Tài là hỉ nhất, mà Thực Thương thì có
phân biệt, Mậu Tuất Mùi là táo thổ, không bằng Kỷ Sửu Thìn là thấp thổ, lấy thấp thổ có
thể tiết khí hỏa mà sinh kim vậy.
Nguyên văn: Thương quan bội Ấn, cần vận hành Quan Sát, Ấn vận cũng tốt, Thương
Thực không sợ, Tài địa thì hung.
185
Từ chú: Thương quan bội Ấn, Một là do nhật nguyên nhược, Thương quan tiết khí quá
nặng, lấy chế Thương phù thân mà dụng Ấn; Hai là mùa Hạ mà thủy gặp hỏa, thân cường
không nhược, mà hỏa vượng mộc khô, nhất định cần có thủy để nhuận trạch. Là bởi vì
điều hòa khí hậu mà dụng Ấn vậy.
Thiên Ấn Thực Nhật chủ Thiên Ấn
Nhâm Thân Bính Ngọ Giáp Ngọ Nhâm Thân
Canh,Mậu,Nhâm Đinh,Kỷ Đinh,Kỷ Canh,Mậu,Nhâm
Sát,T.Tài,Kiêu Thương,Tài Thương,Tài Sát,T.Tài,Kiêu
Tuyệt Tử Tử Tuyệt
Đại vận: Đinh Mùi/Mậu Thân/Kỉ Dậu/Canh Tuất/Tân Hợi/Nhâm Tý

Mệnh của La Bình Chương, kiêm chế Thương phù thân cùng điều hòa khí hậu dụng cả
hai, được lực gấp bội. Thân Dậu Canh Tân trái lại là tốt, lấy kỳ Ấn sinh vậy. Vận Mậu
Kỷ là hung, may mắn là Tây phương ở đất Thân Dậu, nguyên cục có Thiên Ấn lại vượng,
trên không trở ngại lớn, mà Tuất vận nhất định là không tốt vậy. Thực Thương hỏa vận,
có Nhâm thủy hồi khắc nên không sợ.
Nguyên văn: Thương quan mà kiêm dụng Tài Ấn, tức là Tài nhiều mà mang Ấn thì vận
hỉ trợ Ấn, Ấn nhiều mà mang Tài thì, vận hỉ trợ Tài.
Từ chú: Thương quan mà kiêm dụng Tài Ấn, tức là Tài cách mà dụng Ấn, hoặc Ấn cách
mà dụng Tài vậy. Tuy nguyệt lệnh là Thương quan, mà khí Thương quan để tiết cho Tài,
cho nên mấu chốt là ở Tài mà không ở Thương vậy. Tài Ấn không thể dùng chung được,
nhưng can đầu lưỡng thanh, cũng có thể thủ dụng ( Xem tiết Tài cách dụng Ấn). Lại hoặc
có Tài Ấn một ở can và một ở chi, cả hai đều không gây trở ngại nhau, cũng lấy thanh mà
luận. Như hai mệnh sau:
Ấn Kiếp Nhật chủ T.Tài
Đinh Dậu Kỷ Dậu Mậu Tý Nhâm Tý
Tân Tân Quý Quý
186
Thương Thương Tài Tài
Tử Tử Thai Thai
Đại vận: Mậu Thân/Đinh Mùi/Bính Ngọ/Ất Tị/Giáp Thìn/Quý Mão

Nhất, mệnh của Đô Thống chế, Tài đa thân nhược, hỉ Tài Ấn không gây trở ngại lẫn nhau
( Xem lại tiết luận Thương quan), là Tài vượng dụng Ấn phù thân, kiêm lấy điều hậu.
Vận hành Đinh Mùi, Bính Ngọ, Ấn địa cho nên tốt; Ất Tị, Giáp Thìn, vận Quan Sát cũng
tốt là do Quan Sát sinh Ấn, cùng thông với khí Tài Ấn vậy.
T.Tài Kiếp Nhật chủ Ấn
Nhâm Tuất Kỷ Dậu Mậu Ngọ Đinh Tị
Mậu,Tân,Đinh Tân Đinh,Kỷ Bính,Mậu,Canh
Tỉ,Thương,Ấn Thương Ấn,Kiếp Kiêu,Tỉ,Thực
Mộ Tử Đế vượng Lộc
Đại vận: Canh Tuất/Tân Hợi/Nhâm Tý/Quý Sửu/Giáp Dần/Ất Mão

Nhị, Mệnh của 1 Thừa tướng, là Ấn nhiều mà dụng Tài ( Xem tiết luận Ấn) . Hỉ được
Đinh Nhâm không hợp, dụng Tài tổn Ấn, dụng thần ở Tài, vận hành Tân Hợi, Nhâm Tý,
Quý Sửu Tài địa là tốt nhất; Giáp Dần, Ất Mão, Quan Sát vận không tốt, là do Quan Sát
tiết khí Tài mà sinh Ấn vậy.
Nguyên văn: Thương quan mà dụng Sát Ấn, Ấn vận là tốt nhất, Thực Thương cũng hanh
thông, hỗn tạp Quan là không tốt, gặp Tài thì nguy.
Từ chú: Thương quan kiêm thấu Sát Ấn, cũng có phân biệt thân cường nhược, thân
nhược dụng Ấn phù thân, như mệnh Hạ Quý phi:
Ấn Sát Nhật chủ Sát
Kỷ Mùi Bính Tý Canh Tý Bính Tý
Kỷ,Đinh,Ất Quý Quý Quý
Ấn,Quan,Tài Thương Thương Thương
Quan đái Tử Tử Tử
187
Đại vận: Ất Hợi/Giáp Tuất/Quý Dậu/Nhâm Thân/Tân Mùi/Canh Ngọ

Canh kim khí bị tiết mà nhược, dụng Ấn chế Thương phù thân. Tháng 11 là kim thủy
Thương quan, khí đủ hàn lạnh, dụng hỏa điều hậu. Tức ý là kim thủy Thương quan hỉ
kiến Quan, kiêm lấy Ấn cùng vậy. Can năm Ấn thụ đắc dụng, mà thiếu niên cô khổ vô
cùng; Giáp hợp Kỷ thổ, Tài hóa thành Ấn thụ, Tuất vận Ấn địa, cho nên chỗ này có 10
năm liền rất tốt. Quý Nhâm Thực Thương vận, có Ấn hồi khắc không sợ. Vận Thân Dậu
trợ thân, bản thân cũng khả hành. Hỗn tạp Quan tinh có Ấn hóa, phương cũng vô ngại,
gặp Tài phá Ấn thì thân nhất định gặp nguy vậy.
Sát Kiếp Nhật chủ Sát
Nhâm Dần Đinh Mùi Bính Dần Nhâm Thìn
Giáp,Bính,Mậu Kỉ,Đinh,Ất Giáp,Bính,Mậu Mậu,Quý,Ất
Kiêu,Tỉ,Thực Thương,Kiếp,Ấn Kiêu,Tỉ,Thực Thực,Quan,Ấn
Trường sinh Suy Trường sinh Quan đái
Đại vận: Mậu Thân/Kỉ Dậu/Canh Tuất/Tân Hợi/Nhâm Tý/Quý Sửu.
Mệnh của Hạ Các lão, ( Xem thêm ở “ Mệnh Giám”), tuy Sát Ấn cùng gặp mà thân
cường Ấn vượng, Mùi là mộc khố, Đinh Nhâm cùng hợp hóa mộc, ( Xem tiết Thâp can
phối hợp tính tình), mùa Hạ hỏa thổ không phải dùng thủy nhuận thổ, không dùng điều
hậu. Càng mừng gặp Thìn là thủy khố, lại là thấp thổ, có thể dùng để tiết khí Bính hỏa
đang khô nóng, là gốc của Nhâm thủy, cho nên có thể dùng. Vận Tây phương Canh Tuất,
Tân Hợi, Nhâm Tý, Quý Sửu, kim thủy là đất Tài Sát, hiển nhiên là phú quý. Kiếp Ấn
Thực Thương đều không tốt vậy.
Nguyên văn: Thương quan mang Sát, hỉ Ấn kỵ Tài; nhưng mà Thương trọng Sát khinh,
vận hỉ Ấn mà Tài cũng tốt. Duy chỉ có Thất Sát căn trọng, thì vận hỉ Thực Thương, Ấn
thụ, thân vượng cũng tốt, mà gặp Tài thì hung vậy.
Từ chú: Thương quan mang Sát mà nguyên cục không có Ấn thụ, nói chung là hỉ có Ấn
hóa Sát chế Thương phù thân, là vận tốt nhất. Như mệnh của Nhạc Ngô vậy ( Xem tiết
luận Thiên Quan tạp khí Sát) . Nếu Thương quan trọng mà Sát khinh, thì thành chế Sát
thái quá, có Ấn bảo vệ Sát, cho nên Ấn vận là tốt, Tài vận cũng tốt. Ví dụ minh họa:
Tài Thực Nhật chủ Thương
Tân Mão Mậu Tuất Bính Thìn Kỷ Hợi
Ất Mậu,Tân,Đinh Mậu,Ất,Quý Nhâm,Giáp
Ấn Thực,Tài,Kiếp Thực,Ấn,Quan Sát,Kiêu
Mộc dục Mộ Quan đái Tuyệt
Đại vận: Đinh Dậu/Bính Thân/Ất Mùi/Giáp Ngọ/Quý Tị/Nhâm Thìn
Mậu Tuất Thìn Kỷ là bốn thổ, Thương quan nặng, mà trụ giờ gặp Hợi thủy chỉ có đơn
độc mỗi Sát, lấy Sát làm dụng, Thân vận tiết thổ sinh thủy là tốt. Cục đến gặp Mùi, Hợi
Mão Mùi ám hợp mộc cục, chế thổ mà hộ Sát, khoa Giáp liên tục bước lên. Đến vận Giáp
Ngọ, Giáp Kỷthổ hợp hóa Thương, lưu niên Kỷ Tị xung khứ Hợi thủy mất lộc.
Thất Sát căn trọng, như tỉnh trưởng tỉnh Chiết Giang, mệnh Trương Tái Dương:
188
Thương Tài Nhật chủ Sát

Quý Dậu Ất Sửu Canh Dần Bính Tý
Tân Kỷ,Quý,Tân Giáp,Bính,Mậu Quý
Kiếp Ấn,Thương,Kiếp T.Tài,Sát,Kiêu Thương
Đế vượng Mộ Tuyệt Tử
Đại vận: Giáp Tý/Quý Hợi/Nhâm Tuất/Tân Dậu/Canh Thân/Kỷ Mùi/Mậu Ngọ
Mệnh này tuy không phải nguyệt lệnh Thương quan, mà tháng 12 dư khí ( tháng Sửu),
giờ Tý, năm Quý lộ Thương cũng lấy tạp khí Thương quan luận. Bính hỏa Thất Sát thông
căn ở Dần là căn trọng. Vận Quý Hợi đến Kỷ Mùi, Thương Ấn Tỉ Kiếp đều là vận tốt.
Đến đất Tân Dậu, Canh Thân, vận thân vượng, thì lại càng tốt. Đặc biệt là không được lại
tiếp tục đến đất Tài Sát mà thôi.
Nguyên văn: Thương quan dụng Quan, vận hỉ Tài Ấn, Thực Thương không lợi, Nếu
trong cục Quan lộ, mà Tài Ấn đều vượng, thì Tỉ Kiếp Thương quan chưa phải là tốt.
Từ chú: Thương quan dụng Quan, đại đa số là lấy điều hậu thủ dụng. Dụng Quan thì hỉ
đấtTài, chế Thương hộ Quan, Ấn vận cũng tốt, toàn bộ là do ở tứ trụ sắp đặt thích hợp
vậy. Như:
Kiêu T.Tài Nhật chủ Quan
Mậu Thân Giáp Tý Canh Ngọ Đinh Sửu
Canh,Mậu,Nhâm Quý Đinh,Kỉ Kỉ,Quý,Tân
Tỉ,Kiêu,Thực Thương Quan,Ấn Ấn,Thương,Kiếp
Lộc Tử Mộc dục Mộ
Đại vận: Ất Sửu/Bính Dần/Đinh Mão/Mậu Thìn/Kỉ Tị/Canh Ngọ/Tân Mùi

Mệnh của một Thừa tướng, lấy Thương sinh Tài, lấy Tài sinh Quan, nếu ở dưới Thương
cùng thấu thì không đáng lấy vậy. Lấy Quan làm dụng, vận hỉ đất Tài, mà hành Ấn vận
cũng tốt. Cho nên, vận Bính Dần, Đinh Mão, Mậu Thìn, Kỉ Tị, Canh Ngọ đều là vận tốt
vậy.
Quan Tài Nhật chủ Thực
189
Giáp Tý Nhâm Thân Kỷ Hợi Tân Mùi
Quý Canh,Mậu,Nhâm Nhâm,Giáp Kỷ,Đinh,Ất
T.Tài Thương,Kiếp,Tài Tài,Quan Tỉ,kiêu,Sát
Tuyệt Mộc dục Thai Quan đái
Đại vận: Quý Dậu/Giáp Tuất/Ất Hợi/Bính Tý/Đinh Sửu/Mậu Dần

Tuy nguyệt lệnh Thương quan, mà Tý Thân hội cục, Thương hóa thành Tài, lấy Tài
vượng sinh Quan mà luận, không lấy Thương Quan dụng Quan luận. Hành vận Quan Ấn
trợ thân là tốt. Tài lấy vượng, không nên gặp lại, Thương quan gặp cũng không tốt. Đây
là mệnh của Đan Thừa tướng vậy.
Chương 43 - Luận Dương nhận

Chương 43. Luận Dương Nhận
Nguyên văn: Dương Nhận là thần Kiếp tài, là Thất Sát của Chính Tài vậy. Ở trước Lộc
một vị trí, duy chỉ có ngũ dương mới có, đó là Dương Nhận. Không nói là Kiếp mà nói là
Nhận, vì chữ Kiếp này quá lớn vậy. Nhận cần được chế phục, Quan Sát đều cần đến, Tài
Ấn theo hỗ trợ thì lại càng quý. Nói đến Chính Quan mà có Tài Ấn theo hỗ trợ thì tốt vậy,
được Thất Sát, nó là cái gì vậy ? Mặt khác sao biết cách lấy Sát có thể thương hại thân,
do đó hỉ chế phục mà kỵ Tài Ấn; dụng Dương Nhận thì cậy nhờ để chế Nhận, không sợ
hại thân, cho nên trái lại là hỉ Tài Ấn mà kỵ chế phục vậy.
Từ chú: Trước Lộc một ngôi là Nhận, Nhận là phần vượt quá vượng, đầy quá thì sẽ tổn
hại, cho nên không phải là cát thần. Ngũ dương là Giáp Bính Mậu Canh Nhâm vậy. Tại
sao chỉ có ngũ dương là có Nhận, còn ngũ âm thì không có Nhận? Ngũ hành phân âm
dương mà có Thập Can, Giáp Ất cùng là mộc, Bính Đinh cùng là hỏa vậy; Trường sinh,
Lộc, Vượng vốn là một không phải hai. Theo nhà Âm dương nói thì chỉ có Tứ Trường
sinh và cũng chỉ có Ngũ Nhận mà thôi. Lại nói Nhận thì xác định khí hậu mà nói vậy,
Giáp mộc sinh ở tháng Mão là Nhận, nếu không phải tháng Mão mà thiên can thấu Ất,
hoặc chi năm, ngày, giờ là Mão, thì ứng với tên là Kiếp mà không phải tên là Nhận. Có
tên là Nhật Nhận và Thời Nhận, thực ra cũng chỉ là Kiếp mà thôi, đặc biệt Nhận lực là rất
nặng vậy. Vượt quá kỳ vượng cho nên cần có chế phục, bất luận là Quan hay Sát đều cần
cả. Ở cách khác dụng Quan Sát, hỉ có Tài mà không hỉ Ấn, hỉ Ấn thì không hỉ Tài, duy
chỉ có Dương Nhận cách lấy Nhận cường Sát vượng là tốt. Thân vượng địch Sát, không
dựa vào Thực Thương để chế phục, duy chỉ có ở Dương Nhận cách mà thôi. Đã lấy thân
cường địch Sát, cớ sao lại hỉ Ấn? Là do Sát Nhận giằng co nhau. Ấn dùng điều hòa Sát
Nhận quá cứng cỏi mà để khí hoãn lại vậy. Sự thật thì ở trên Sát Nhận lưỡng đình thì rất
ít, dù cho chính xác là Sát Nhận lưỡng đình cũng lấy Ấn vận là cần nhất, thân càng
vượng thì càng có thể dùng Sát vậy.Như mệnh của Nhạc Vũ Mục, Quý Mùi/Ất Mão/Giáp
Tý/Kỉ Tỉ, Nhận vượng mà Sát khinh, có Tài Ấn phụ tá, vận Ấn là tốt, đến Hợi vận tam
190
hợp hội Nhận mà xung Tị, lưu niên Tân Dậu hợp Sát, Sát Nhận tương chiến, tuế vận
xung kích, họa đến thảm khốc. Cách Dương Nhận là nổi bật đứng đầu vậy. ( Xem “Mệnh
Giám”).
Nguyên văn: Dương Nhận dụng Quan, thấu Nhận không lo; Dương Nhận lộ Sát, thấu
Nhận không thành; Quan có thể chế Nhận, thấu mà không làm hại; Nhận có thể hợp sát,
thì có công sao ? Như Bính sinh tháng Ngọ, thấu Nhâm chế Nhận, mà lại lộ Đinh, Đinh
cùng Nhâm hợp, thì Thất Sát có ý tham hợp vong khắc, làm sao chế Nhận? Cho nên vô
công vậy.
Từ chú: Nguyệt lệnh Dương Nhận, không phải đều lấy Quan Sát làm dụng, đặc biệt nhật
nguyên vượng vượt quá mức độ, không dùng Quan Sát chế Nhận, thì không thành quý
cách, cho nên nói Dương Nhận nhất định mang theo Quan Sát là lấy chỗ này vậy. Nguyệt
lệnh Dương Nhận không phải hết thân vượng, như Mậu Tý/Mậu Ngọ/Bính Thìn/Mậu
Tuất, nguyệt lệnh Dương Nhận, tiết khí quá nhiều, trái lại là ngại thân nhược, cần trợ
giúp cho Nhận. Tý thủy Quan tinh không thấu, do nơi Mậu thổ chế , không có thể dùng,
trái lại cần lấy Ấn khứ Thực mà trợ giúp cho Nhận là tốt, là ví dụ vậy. Sát Nhận cùng
thấu, hợp Sát thì như vô công, như Giáp Thân/Ất Mão/Giáp Dần/Canh Ngọ, là mệnh của
một quan chức, thì lấy Tham hợp vong khắc vậy.
Nguyên văn: Nhưng cùng là Quan Sát chế Nhận, mà cách cũng có cao thấp, như Quan
Sát lộ mà căn thâm, thì quý cũng lớn; Quan Sát tàng mà không lộ, hoặc lộ mà ít căn, thì
quý hiển không lớn vậy. Như Kỉ Dậu/Bính Tý/Nhâm Dần/Bính Ngọ, Quan thấu có
lực,Tài vượng sinh, là mệnh của Thừa tướng vậy. Lại như Tân Dậu/Giáp Ngọ/Bính
Thân/Nhâm Thìn, thấu Sát mà gốc cạn, có Tài Ấn trợ giúp, cũng là mệnh của Thừa
tướng.
Từ chú: Một tạo Kỷ Dậu, Kỷ lộc ở Ngọ, Dần Ngọ hội cục, Bính hỏa lưỡng thấu, Tài
vượng sinh Sát, Nhận Tý thủy không khỏi bị cô lập. Cũng may ở Tài không phá Ấn, vận
hành Tây Bắc, được bình yên sao không quý! Một tạo Tân Sửu, Sát Nhận lưỡng đình,
cho nên Tài Ấn đều tốt. Nhưng mà lấy tàng mà không lộ là tiểu quý, giống như không hết
như thế. Như mệnh của Hòa Thân, Canh Ngọ/Ất Dậu/Canh Ngọ/Nhâm Ngọ, Quan Nhận
đều tàng mà không lộ, tốt ở Ất tòng Canh hóa, không trợ giúp Quan tinh, Quan tinh bị
Nhâm thủy làm tổn thương. Vận hành Mậu Tý, Kỷ Sửu, hóa Quan trợ thân, địa vị đứng
đầu thần dân. Đến Dần vận hội Ngọ, Tài sinh Quan vượng, mà gia đình tan nát mệnh bị
tử vong. Đủ thấy cách có cao thấp là do nơi thanh trọc; lộ mà căn thâm, thì cách cục
thanh tất nhiên thành quý vậy.
Nguyên văn: Nhưng cũng có Quan Sát chế Nhận mang Thương Thực mà cũng quý, sao
vậy? Hoặc là Ấn lộ, hoặc là Sát quá nặng mà làm hại Tài, Quan Sát khinh mà thủ thanh
như mệnh của Mục Đồng Tri, Giáp Ngọ/Quý Dậu/Canh Dần/Mậu Dần, Quý thủy hại dần
Ngọ là Quan, mà Mậu lấy hợp Quý là chỗ Ấn hộ vậy. Như mệnh của Giả Bình Chương,
Giáp Dần/Canh Ngọ/Mậu Thân/Giáp Dần, Sát lưỡng thấu mà căn quá nặng, lấy Thực chế
thì cũng gọi là tổn Tài vậy. Như Bính Tuất/Đinh Dậu/Canh Thân/Nhâm Ngọ, Quan Sát
xuất ra mạnh, mà Nhâm hợp Đinh Quan, Sát thuần mà không tạp. So sánh Dương Nhận
cách, lợi ở lưu Sát, là nơi thủ thanh vậy.
Từ chú: Sát Nhận mang Thương Thực, Quan Sát bị chế, cách thành bệnh vậy, Mậu Ấn
hợp Quý, khứ được bệnh thần, cho nên thành quý mệnh. Mệnh họ Mục tiếc là ở Dần Ngọ
hợp mà ngăn cách bởi Dậu, không có thể hội hợp, lại không có Ấn vận thuần túy. Nếu trụ
năm, trụ giờ Dần Ngọ hoán đổi vị trí, cách cục càng được. Mệnh của Giả Bình
191
Chương,có trụ năm và tháng Dần Ngọ hội cục, chính là Ấn mà không phải Nhận, Canh
kim thông căn ở Thân, thân cường Sát vượng mà có chế. Mậu sinh ở tháng Ngọ, hỏa
viêm thổ táo, thích hợp có thủy để nhuận táo, gọi là điều hậu vậy, giống như không lấy
Sát Nhận cách để xem. Mệnh Bính Tuất, Đinh Nhâm hợp Quan lưu Sát, cách cục thủ
thanh, nhưng Quan Sát đều xuất ra mạnh. Chủ yếu là sắp đặt được thích hợp, đều không
nhất định cần phải hợp chế. Như mệnh của vua Càn Long đời Thanh, Tân Mão/Đinh
Dậu/Canh Ngọ/Bính Tý, tức Dương Nhận cách có Quan Sát xuất ra mạnh vậy.
Nguyên văn: Kỳ ở Bính sinh tháng Ngọ, bên trong tàng chứa Kỷ thổ, có thể lấy khắc
thủy, lại cần mang Tài đeo Ấn; nếu Mậu sinh tháng Ngọ, can thấu Bính hỏa, chi hội hỏa
cục, thì hóa Nhận thành Ấn, hoặc Quan hoặc Sát, thấu thì khứ Nhận, lưu Ấn thì cách cục
càng thanh.Hoặc nếu Tài Sát cùng thấu lộ thì phạm khứ Ấn lưu Sát là kỵ, không lấy ví dụ
sinh Sát, chế Sát, phú quý cả 2 đều là không.
Từ chú: Bính sinh tháng Ngọ, mang Tài đeo Ấn, như Bính Dần/Giáp Ngọ/Bính
Thân/Nhâm Thìn,Thân Thìn củng hợp, Nhâm thủy thông căn, Nhận vượng Sát cường,
Tài không phá Ấn, là tốt. Cho nên chấp chưởng binh hình, nắm đại quyền sinh sát vậy.
Nếu Dần Thân đổi vị trí, năm Thân ngày Dần, Nhận vượng mà Sát không cường, tức
không phải quý cách. Lại như Bính Dần/Giáp Ngọ/Bính Ngọ/Quý Tị, đeo Ấn mà không
mang Tài, Quý thủy Quan tinh vô căn, như giọt nước mà nấu khô, không có thể làm
dụng, chỉ có thể tòng theo thế cường, mất trung hòa, cũng không phải là cách tốt vậy.
Đến như Mậu sinh tháng Ngọ, là hỏa viêm thổ táo, lại thêm hội hỏa cục, can thấu Bính
Đinh, là hỏa cực vượng vậy, nếu thấu Quan Sát, mộc tòng thế hỏa, ngược lại là trợ giúp
thêm vượng, làm sao có thể khứ Nhận mà lưu Ấn? Như Mậu Ngọ/Mậu Ngọ/Mậu
Ngọ/Giáp Dần, tuy Bính Đinh không thấu, nhưng vì Dần Ngọ củng hợp, Giáp mộc trái
lại trợ thế Viêm, cần hành kim để tiết thổ, chế Sát thành tốt. Thủy vận nghịch thành dụng,
như Giáp Dần/Canh Ngọ/Mậu Dần/Giáp Dần, Giáp mộc thông căn Dần lộc, Sát vượng
khứ Nhận lưu Ấn, lấy Ấn hóa Sát, được thành trung hòa, phúc thọ phú quý, danh lợi
lưỡng toàn. Chỗ này tốt là ở chỗ không có Tài, Canh kim vô căn, có thể hiểu là không
dùng; nếu thấu Tài, tất Tài phá Ấn mà sinh Sát, cách cục bị phá hoàn toàn vậy.
Nguyên văn: Lại như Dương Nhận dụng Tài, cách cục không tốt, nhưng Tài căn sâu mà
dụng Thực Thương, lấy chuyển Nhận sinh Tài, tuy không thể so với Kiến Lộc Nguyệt
Kiếp, cũng có thể lấy phú. Nếu không, thì Nhận cùng Tài cùng nhau đọ sức, cách cục
không thành.
Từ chú: Nguyệt lệnh Dương Nhận, nhật nguyên nhất định vượng, gốc Tài nếu sâu, cả 2
đều đứng trơ trọi, nhất định dùng Thương Thực để thông khí, gọi là Thông quan vậy.
Như Giáp Thân/Bính Tý/Nhâm Dần/Tân Hợi, hỉ có Dần Hợi tương hợp, mộc hỏa được
đất sinh, Thân Tý hội cục, Thực thần lại được sinh phù, Tài khí thông môn hộ, là phú
cách vậy. Nếu Nhận vượng Tài khinh, mà không có Thực Thương, như Mậu Tý/Mậu
Ngọ/Mậu Tuất/Mậu Ngọ, có một chữ Thân là gốc của Tý thủy, mà kim thủy không thấu,
không phải là cách phú quý, song cũng có kết cục giống nhau vậy.
Chương 44 - Luận Dương Nhận thủ vận

Chương 44. Luận Dương Nhận cách thủ vận
Nguyên văn: Dương Nhận dụng Quan, thì vận hỉ trợ Quan, nhưng trong mệnh Quan tinh
căn sâu, thì phương Ấn thụ Tỉ Kiếp trái lại là vận tốt, nhưng không hỉ Thực Thương hợp
Quan vậy.
192
Từ chú: Dương Nhận cách là đơn giản nhất. Nguyệt lệnh Dương Nhận mà nhật nguyên
vượng, không phải dùng Quan Sát khắc, tức dụng Thực thương tiết khí, Dương Nhận gặp
Tài, không phải không thể Thực Thương thông quan, là đóng khóa ở Thực thương vậy (
ngoại trừ gặp Ấn Kiếp là chuyên vượng). Nhận vượng Quan Sát khinh, không phải không
thể dụng Ấn thông quan, cũng không có thể khắc, cũng không bằng bình hòa, nhưng
nguyệt lệnh Dương Nhận, không phải nhất định là thân vượng, như một tạo Thừa tướng:
Quan T.Tài Nhật chủ T.Tài
Kỉ Dậu Bính Tý Nhâm Thân Bính Ngọ
Tân Quý Canh,Mậu,Nhâm Đinh,Kỉ
Ấn Kiếp Kiêu,Sát,Tỉ Tài,Quan
Mộc dục Đế vượng ( Nhận) Trường sinh Thai
Đại vận: Ất Hợi/Giáp Tuất/Quý Dậu/Nhâm Thân/Tân Mùi/Canh Ngọ
Tài vượng sinh Quan vậy, tuy nguyệt lệnh là Dương Nhận mà Tài lại vượng, hỉ được Kỷ
Dậu Quan Ấn tương sinh, Tài Quan Ấn Nhận, trôi chảy không ngừng. Vận hành phương
Ấn thụ Bỉ Kiếp, đều là vận tốt, Quan vận cũng tốt, như vận Quý Dậu, Nhâm Thân, Tân
Mùi, 30 năm liền vậy. Giáp mộc Thực Thần hợp Quan tinh, Ất mộc thương hại cản trở
Quan tinh, đều là nơi đất không tốt vậy.
(Lâm chú: Tạo này phải biết vốn là thân cùng với Tài là lưỡng đình, có thể gánh nổi Tài
Quan. Kim vận, Quan Ấn tương sinh, cho nên tốt; nhưng hỏa vận cũng tốt, đều là Tài có
thể sinh Quan, kiêm lấy điều hậu là dụng để làm ấm cục; duy chỉ có Thực Thương vận
mộc phá Quan là bất lợi thôi).
Nguyên văn: Dương Nhận dụng Sát, Sát không quá vượng, thì vận hỉ trợ Sát; Sát nếu
quá nặng, thì vận hỉ thân vượng và Ấn thụ, Thực thương cũng không là kỵ.
Từ chú: Dương Nhận dụng Sát, cùng dụng Quan đều có ý nghĩa giống nhau; phân biệt
Quan Sát là do tính chất mà thôi ( Xem chương luận Quan, luận Sát).
Quan cần sinh vượng, Sát thì cần chế phục, cho nên ở Thương Thực vận, có nghi kỵ là
không giống nhau vậy.
Tài Kiêu Nhật chủ Sát
Tân Sửu Giáp Ngọ Bính Thân Nhâm Thìn
Kỷ,Quý,Tân Đinh,Kỷ Canh,Mậu,Nhâm Mậu,Quý,Ất
Thương,Quan,Tài Kiếp,Thương T.Tài,Thực,Sát Thực,Quan,Ấn
Dưỡng Đế vượng ( Nhận) Bệnh Quan đái
Đại vận: Quý Tị/Nhâm Thìn/Tân Mão/Canh Dần/Kỷ Sửu/Mậu Tý
Là mệnh của một Thừa tướng, Sát thấu gốc sâu, tuy nguyệt lệnh là Dương Nhận, mà thân
không vượng , dụng Ấn hóa Sát mà hỉ Dương Nhận chế Tài để hộ Ấn vậy. Vận đầu Quan
Sát tuy không thích hợp, song có Ấn hóa nên không sợ; Trung vận là đất của Ấn thụ,
Canh Tân kim không thông căn mà sinh Sát trợ Ấn, đều là vận tốt. Kỷ Sửu Mậu vận
Thực Thương chế Sát, có Ấn hồi khắc, cũng khả thi vậy; Vận Tý xung Nhận, tất nhiên là
không tốt vậy.
193
Nguyệt lệnh là Dương Nhận mà thấu Quan Sát, lấy chế Nhận thành cách. Nếu lại vừa
thấu Thương Thực, tức khắc tiết cùng xuất hiện, cần xem kỹ tứ trụ phối hợp ra sao,
không thể chuyên nhất. Như mệnh của Mục Đồng Tri:
T.Tài Thương Nhật chủ Kiêu
Giáp Ngọ Quý Dậu Canh Dần Mậu Dần
Đinh,Kỷ Tân Giáp,Bính,Mậu Giáp,Bính,Mậu
Quan,Ấn Kiếp T.Tài,Sát,Kiêu T.Tài,Sát,Kiêu
Mộc dục Đế vượng ( Nhận) Tuyệt Tuyệt
Đại vận: Giáp Tuất/Ất Hợi/Bính Tý/Đinh Sửu/Mậu Dần/Kỉ Mão
Nguyệt lệnh là Dương Nhận, dụng Ngọ hỏa Quan tinh chế Nhận, mà thấu Quý thủy
Thương quan là phá cách, hỉ trụ giờ thấu Mậu thổ hợp khứ Quý thủy, Quan Nhận dựa
theo thành cách. Cũng như chương trên Nhận dụng Quan là giống nhau vậy. Dần Ngọ hội
cục, Tài sinh Quan vượng, hỉ hành đến đất Ấn Tỉ Kiếp và kỵ Thực thương, Tý thủy xung
Ngọ, quyết không thể là vận tốt vậy.
Sát Thực Nhật chủ Sát
Giáp Dần Canh Ngọ Mậu Thân Giáp Dần
Giáp,Bính,Mậu Đinh,Kỉ Canh,Mậu,Nhâm Giáp,Bính,Mậu
Sát,Kiêu,Tỉ Ấn,Kiếp Thực,Tỉ,T.Tài Sát,Kiêu,Tỉ
Trường sinh Đế vượng ( Nhận) Bệnh Trường sinh
Đại vận: Tân Mùi/Nhâm Thân/Quý Dậu/Giáp Tuất/Ất Hợi/Bính Tý
Mệnh của Giả Bình Chương, Đinh Kỷ có cùng lộc ở Ngọ, song Dần Ngọ hội cục, Nhận
hóa thành Ấn. Trụ năm, giờ đều là Giáp Dần, Thất Sát thái vượng, mừng có Thân xung
Dần, Canh chế Giáp, Tài chế kỳ thái quá; Lại hỉ có Thân trong có Nhâm thủy nhuận
trạch, khiến cho hỏa không nóng, thổ không khô. Tuy nguyệt lệnh Dương Nhận, mà quy
về nhập Sát Nhận cách, chỉ hơi ngại là khiên cưỡng mà thôi. Vận hành Nhâm Thân, Quý
Dậu là tốt nhất.
Nguyên văn: Dương Nhận mà có Quan Sát cùng xuất ra, không luận khứ Quan khứ Sát,
vận hỉ có chế phục, thân vượng cũng tốt, đất Tài Quan trái lại là không tốt.
Từ chú: Dương Nhận mà có Quan Sát cùng thấu, khứ Quan khứ Sát, cùng Thiên Quan
cách, hợp Quan hợp Sát đều giống nhau. Gọi là “Mạc khứ thủ thanh chi vật” ( Vật không
mất đi lấy thủ thanh) vậy. Ngoài ra thì giống nhau như ở Chương dụng Quan dụng Sát.
Sát Quan Nhật chủ Thực
Bính Tuất Đinh Dậu Canh Thân Nhâm Ngọ
Mậu,Tân,Đinh Tân Canh,Mậu,Nhâm Đinh,Kỉ
Kiêu,Kiếp,Quan Kiếp Tỉ,Kiêu,Thực Quan,Ấn
Bệnh Đế vượng ( Nhận) Lộc Mộc dục
Đại vận: Mậu Tuất/Kỉ Hợi/Canh Tý/Tân Sửu/Nhâm Dần/Quý Mão
194
Mệnh này Đinh Nhâm hợp Quan lưu Sát vậy, hợp Quan thì Sát thanh mà thuần, càng
hiện rõ là tốt vậy. Sát nặng, vận cần đất chế Sát, thân vượng cũng tốt. Nhưng Mậu Kỷ Ấn
thụ thì không tốt, là do khắc chế Nhâm thủy vật khứ mất lấy thanh vậy.
Nếu Nhâm thủy không thấu, mà dụng Quan Sát, thì Ấn thụ là vận tốt vậy. Chỗ này bất
đồng quan điểm vậy.
Dương Nhận dụng Tài, nhất định phải có Thực Thương thông quan, dụng Thực Thương
thì hỉ hành Tài địa, thủ vận cùng Kiến Lộc giống nhau, không bàn cải.
Chương 45 - Luận Kiến lộc, Nguyệt kiếp

Chương 45. Luận Kiến lộc, Nguyệt kiếp
Nguyên văn: Kiến Lộc tức là tháng gặp cung Lộc ( còn gọi là Lâm quan, 1 trong 12 cung
của vòng Trường sinh), Lộc cũng chính là Kiếp. Hoặc là lấy cung Lộc thấu lộ ra, tức có
thể dựa vào lấy dụng là không hợp. Cho nên Kiến Lộc cùng Nguyệt Kiếp là một cách,
không nên phân thêm ra,, đều lấy thấu Can lộ Chi, phân biệt mà lấy Tài Quan Sát Thực
làm dụng.
Từ chú: Nguyệt lệnh gặp Lộc là Kiến Lộc, Nhật chi tọa lộc là Chuyên lộc, Thời chi gặp
Lộc là Quy Lộc. Nguyệt lệnh ( chi tháng) gặp Kiếp gọi là Nguyệt Kiếp vậy, Dương can là
Nhận, Âm can là Kiếp. Kiến lộc, Nguyệt kiếp thì phương pháp là không thể lấy làm dụng
được. Ngoài lấy dụng thần là Tài Quan Sát Thực, thì cùng với Tài Quan Sát Thực là
phương pháp xem không có hai, cho nên khi lấy phân loại dụng thần thì nhất định xây
dựng không có khác.
Nguyên văn: Lộc cách dùng Quan, can đầu thấu lộ ra thành kỳ, lại cần Tài Ấn tương trợ
theo sau, không thể đơn độc mình Quan mà không có trợ giúp. Quan hữu dụng thì phải
có Ấn hộ, như Canh Tuất/Mậu Tý/Quý Dậu/Quý Hợi, mệnh của Kim Thừa tướng vậy.
Quan hữu dụng thì cũng phải có Tài trợ giúp, như Đinh Dậu/Bính Ngọ/Đinh Tị/Nhâm
Dần là mệnh của Lý Tri phủ vậy.
Từ chú: Tài Ấn theo sau tương trợ, không phải đều dụng cả Tài và Ấn ( xem lại tiết luận
Quan). Dụng Quan mà có Ấn hộ, là lấy Ấn khắc chế Thương quan vậy, như mệnh của
Kim Thừa tướng, Mậu thổ Quan tinh thông căn tại Tuất, cũng may Mậu Quý hợp mà
không hóa, lấy Dậu kim hộ Quan làm dụng vậy. Còn mệnh của Lý Tri phủ, là lấy Tài trợ
Quan, chi năm là Dậu kim, cách ly rất xa , Tị và Dậu hợp mà không gần, sinh trợ Quan
tinh, Đinh Nhâm hợp nhưng cũng không hóa, thì cách cục thanh vậy.
Nguyên văn: Có Quan mà kiêm mang Tài, Ấn, gọi là thân cường gặp Tam Kỳ, càng là
quý khí. Tam kỳ chính là Tài Quan Ấn vậy, chỉ cần lấy Quan cách, dùng Tài Ấn cả 2 đều
không thương hại nhau, thì cách càng cao. Như Canh Ngọ/Mậu Tý/Quý Mão/Đinh Tị, là
mệnh của Vương Thiếu sư vậy.
Từ chú: Về thuyết Tam Kỳ, các mệnh sư còn có nhiều ý kiến khác nhau. Lấy Tài Quan
Ấn làm Tam Kỳ, cũng chính là một thuyết thôi. Như vậy, Can thấu cắm ở Chi tàng, trời
che đất chở, phương là tốt đẹp. Như tạo này, Đinh hỏa thông căn ở Ngọ, Canh thông căn
tại Tị, chi tàng thấu can thì phương thành có căn gốc. Tài Ấn cách ly, các nơi đều dùng
mà không tương ngại, nên vượt thành quý cách.
Nguyên văn: Lộc Kiếp dụng Tài, cần mang Thực Thương, Nguyệt lệnh là Kiếp mà lấy
Tài làm dụng, là 2 vật tương khắc, nhất định phải lấy Thực thương hóa mới có thể
195
chuyển Kiếp mà sinh Tài, như Giáp Tý/Bính Tý/Quý Sửu/Nhâm Thìn mệnh của Trương
Đô thống vậy.
Từ chú: Nguyệt lệnh Lộc Kiếp mà dùng Tài tinh, nhất định lấy Thực Thương làm cái
núm chốt cửa, cùng Dương Nhận cách là giống nhau. Mệnh Trương Đô Thống mộc
không thông chi, mừng gặp Thủy Mộc Thổ hỗ tương hộ vệ, có thể bồi dưỡng cho mộc
Thực có gốc. Vận hành Mậu Dần, Kỉ Mão là rất tốt.
Nguyên văn: Về phần hóa Kiếp thành Tài, cùng hóa Kiếp thành sinh, càng làm tú khí.
Như Kỉ Mùi/Kỉ Tị/Đinh Mùi/Tân Sửu, Sửu cùng Tị hội, tức là lấy Kiếp Tài ( hỏa) thành
kim cục là Tài tinh, được yên ổn mà không thành đại quý? Gọi là hóa Kiếp thành Tài vậy.
Như mệnh Cao Thượng thư, Canh Tý/Giáp Thân/Canh Tý/Giáp Thân.Tức lấy Kiếp
Tài là kim, hóa sinh thủy sinh Tài, gọi là hóa Kiếp thành sinh vậy.
Từ chú: Mệnh thứ nhất Kỉ Mùi, tứ trụ ngũ hành nặng về thổ vượng, mộc bị hỏa tiết khí
quá nhiều, Tị Sửu củng hợp Tân kim, Kiến Lộc hóa Tài, nhật nguyên càng suy nhược,
cho nên vận hành đến đất Bính Dần, Đinh Mão là Ấn Kiếp nên thành quý. Mệnh của Cao
Thượng thư, tháng giờ đều có 2 lộc, năm thấu Tỉ kiên, nhật nguyên không nhược, có Tý
hóa Kiếp làm sinh, nghịch hành đất thủy mộc hỏa đều cát. Cả 2 mệnh trên đều thanh
thuần nên cực quý.
Nguyên cục: Lộc Kiếp dụng Sát, tất nhiên là có chế phục, như mệnh cuả Lâu Tham
chính, Đinh Tị/Nhâm Tý/Quý Mão/Kỉ Mùi, Nhâm hợp Đinh Tài, là khứ đi bè cánh với
Sát, Mão Mùi hội cục là lấy chế Sát vậy.
Từ chú: Lộc Kiếp dụng Sát, cùng với dụng Sát bình thường là giống nhau. Thân vượng
Sát cường, lấy Thực chế sát làm dụng vậy. Đinh Nhâm hợp nhất, can đầu lấy thanh, càng
đẹp là trong Tị có Bính hỏa ẩn tàng, Tài không bè đảng với Sát, mà có dùng điều hòa khí
hậu vậy. Thủy ấm khiến cho mộc được sinh trưởng, thổ cũng không bị đóng băng, là Cát
thần ám tàng vậy.
Nguyên văn: Tới dụng Sát mà lại gặp Tài, vốn là không tốt, nhưng có thể khứ Sát mà tồn
tại Tài, lại thành quý cách. Mậu Thìn/Quý Hợi/Nhâm Ngọ/Bính Ngọ, là mệnh của Viên
Nội Các vậy.
Từ chú: Hợp Tài, Hợp Sát, dùng giống nhau đều là cách cục thanh thuần. Nguyệt Kiếp
dụng Tài, nhất định dựa vào Thực Thương để hóa, đã thấy ở tiết trước. Mệnh của Viên
Nội các, Ngọ trong có Tài Quan đều đắc lộc, giống như là hợp Sát lưu Quan, lấy Tài sinh
Quan làm dụng thần, không phải chuyên lấy Tài làm dụng, cũng không phải chuyên lấy
hợp Sát để đạt quý vậy.
Nguyên văn: Lộc Kiếp cách, không có Tài Quan mà dùng Thực Thương, là tiết khí thái
quá, cũng là tú khí. Duy chỉ có Xuân mộc Thu kim, dùng thì quý. Còn mộc gặp hỏa thì
sáng, kim sinh thủy thì cứu vớt nhau. Như mệnh của Trương Trạng nguyên, Giáp
Tý/Bính Dần/Giáp Tý/Bính Dần, là mộc hỏa thông minh vậy; Lại như Quý Mão/Canh
Thân/Canh Tý/Canh Thìn, là kim thủy bao bọc nhau vậy.
Từ chú: Mệnh họ Trương có 2 can không tạp, mộc hỏa thông minh là Thực thần cách.
Càng hỉ có mang theo Ấn, mệnh trung hòa, cần vận Tài địa. Còn mệnh Quý Mão, ngày
Canh có đủ Thân Tý Thìn, là kim thủy Thương quan, trong cách Tỉnh Lan Xoa. Chi năm
là Mão mộc, tiết thủy vượng khí, vận hỉ Đông phương Tài địa. Gọi là ngày Canh gặp đủ
Nhuận Hạ, kỵ phương Nhâm Quý Tị Ngọ là vậy.
196
Trong cách Thương quan, lấy kim thủy tương hàm, mộc hỏa thông minh, thủy mộc tinh
hoa, là đứng đầu tú khí mà quý. Nếu hỏa thổ, thổ kim, không khỏi thiên khô, càng cần
phải trung hòa cân bằng thì phương mới hoàn mỹ .
Nguyên văn: Lại có Lộc Kiếp mà Quan Sát mạnh xuất ra, lấy thanh mà thành quý vậy.
Như một mệnh Bình Chương, Tân Sửu/Canh Dần/Giáp Thìn/Ất Hợi là hợp Sát lưu Quan
vậy; Như Tân Hợi/Canh Dần/Giáp Thân/Bính Thân, là chế Sát lưu Quan vậy.
Từ chú: Quan Sát xuất ra mạnh, lấy thủ thanh thành quý. Hợp cùng chế, đều là phép lấy
thanh thuần vậy. Ở mệnh Tân Sửu, Ất Canh tương hợp, Canh kim không phải bị hợp khứ.
Mệnh Tân Hợi, Canh kim thông căn ở Thân, khắc mà không sạch. Quan Sát cùng thấy thì
lấy Sát xem, một lấy Ấn hóa Sát làm dụng, một là lấy Thực chế Sát làm dụng. Như Giáp
Thìn/Kỉ Tị/Mậu Thìn/Ất Mão, là hợp Sát lưu Quan vậy; Lại như Bính Thìn/Tân Mão/Ất
Hợi/Canh Thìn, cũng là hợp Sát lưu Quan vậy. Cái hợp chế là yêu cầu khứ mất, hợp mà
không khứ thì là vẫn như cũ, tức là không có thanh. Còn Quan Sát hỗn tạp mà tứ trụ sắp
đặt phù hợp, tức là không có hợp chế, cũng có thể phú quý. Như Bính Thìn/Đinh
Dậu/Canh Ngọ/Mậu Dần, Bính là Sát sinh ở Dần, Đinh là Quan lộc ở Ngọ, cả 2 cùng lộ
ra thông căn, là chân hỗn tạp vậy, phát sinh Ấn hóa Quan Sát làm dụng, là tạo trông coi
một Quận vậy.
Nguyên văn: Hoặc giả sử có 2 Quan đều xuất ra mạnh, cũng cần có chế phục, gọi là
tranh giành Chính Quan thì không thể không có tổn thương vậy.
Từ chú: Quan nhiều thì lấy Sát luận, Sát nhẹ thì xem Quan. Như mệnh Canh Dần/Nhâm
Ngọ/Đinh Mão/Nhâm Dần, cả 2 Quan đều xuất ra mạnh, lộ mà không hết, đến vận Tài
Quan vượng mà phát hàng vạn đồng. Tuy không quý mà phú, cũng có thể thấy không
phải nhất định là phải có chế phục vậy.
Nguyên văn: Nếu nói dụng Quan, mà Quan thế cô lại không có phụ trợ, cách cục càng
thấp, khó mà lấy Quý; nếu thấu Thương thực thì không bị phá cách. Như vậy cũng có
Quan Thương cùng thấu mà vẫn quý, là vì sao? Như Kỉ Dậu/Ất Hợi/Nhâm Tuất/Canh
Tý, Canh hợp Ất mà khứ Thương lưu Quan, là mệnh của Vương Tổng binh vậy.
Từ chú: Mệnh của Vương Tổng binh, Ất Canh tương hợp, hóa Thương thành Ấn, cách
cục lấy thanh; Kỷ thổ thấp kém, không đủ để ngăn cản thủy, hỉ kỳ thông căn ở Tuất, hỏa
thổ rất nặng, đủ để kiên cố mà phòng bị cẩn thận. Hành vận đất Quan Ấn đủ thành quý
vậy.
Nguyên văn: Dụng Tài mà không thấu Thực Thương, thì mở đầu khó mà hưng thịnh,
nhưng can đầu thấu một vị mà không tạp, địa chi căn nhiều, cũng có thể lấy phú mà
không quý vậy.
Từ chú: Lộc Kiếp dụng Tài cùng Dương Nhận là giống nhau, nhất định lấy Thực
Thương thành cái núm chốt cài cửa, nhưng cách cục thanh mà có vận tương trợ, cũng
nhất định phú quý vậy. Như Đinh Sửu/Tân Hợi/Quý Hợi/Quý Hợi, nguyệt Kiếp dụng Tài,
Hợi là thấp mộc, không có thể dẫn hóa, hỉ kỳ vận hành Nam phương ( Đinh Mùi, Bính
Ngọ, Ất Tị), cũng có thể phú quý. Chỗ này trước là rõ ràng, xem kỹ càng thì xuất thân là
khoa Giáp vậy.
Nguyên văn: Dụng Quan Sát nặng mà không có chế phục, vận hành chế phục, cũng có
thể phát tài, nhưng Quan Sát không thể quá nặng, thì thân bị nguy hiểm.
197
Từ chú: Quan Sát nặng mà không có Thực Thương chế phục, nhất định phải có Ấn cục;
nếu không, thân nhẹ Sát nặng, đến vận Thực Thương khắc tiết xảy ra, nhất định nguy cấp
đến thân mệnh, như Mậu Dần/Bính Thìn/Kỉ Mão/Bính Dần, chi toàn Đông phương, Quan
Sát thái vượng vậy. Hỉ được tháng và giờ có 2 Bính trợ giúp thân, ở vận đầu đời là Tỉ
Kiếp khốn khổ không kham nổi; trung niên Canh Thân Tân Dậu, là đất Thực Thương
phát tài hàng vạn; về sau hành vận Tài địa, Tài phá Ấn sinh Sát là đất bại địa. Mệnh này
là một phú ông ở quê hương của tác giả.
Chương 46 - Luận Kiến Lộc, Nguyệt Kiếp thủ vận

Chương 46. Luận Kiến Lộc, Nguyệt Kiếp thủ vận
Nguyên văn: Lộc Kiếp thủ vận, tức lấy Lộc Kiếp thành cục, phân ra mà phối hợp. Lộc
Kiếp dụng Quan, có Ấn hộ thì hỉ Tài, sợ gặp hợp Quan tinh, sợ lạm dụng Thất Sát.
Thương thực không thể thành hại, Tỉ Kiếp không đến thành hung.
Từ chú: Nguyệt lệnh Lộc Kiếp không thể là dụng, tùy tứ trụ phối hợp, dụng Tài Quan
Thực thương, tức là cùng với luận Tài Quan Thực thương thủ vận là giống nhau. Dụng
Quan có Ấn hộ, thì Quan tinh kỵ Thương và Quan Ấn cùng thấu, lấy Ấn chế Thương hộ
Quan làm dụng vậy. Lộc Kiếp thấu Ấn, nhật nguyên tất vượng, cho nên lấy Tài sinh
Quan, kỵ Quan tinh bị hợp khứ, hoặc Thất Sát hỗn tạp, nguyên cục thấu Ấn, cho nên
Thực thương không thể làm hại; Kiếp Tỉ tuy không phải là vận tốt, nhưng nguyên cục
thấu Quan thì Kiếp Tỉ cũng không nhất định là hung vậy. Như mệnh của Kim Thừa
tướng, là Quan dụng Ấn hộ mà hỉ Tài vậy.
Ấn Quan Nhật chủ Tỉ
Canh Tuất Mậu Tý Quý Dậu Quý Hợi
Mậu,Tân,Đinh Quý Tân Nhâm,Giáp
Quan,Kiêu,T.Tài Tỉ Kiêu Kiếp,Thương
Suy Lộc Bệnh Đế vượng
Đại vận: Kỉ Sửu/Canh Dần/Tân Mão/Nhâm Thìn/Quý Tị/Giáp Ngọ
Nguyệt lệnh kiến lộc, Mậu thổ Quan tinh, thông căn ở Tuất, là Quan có gốc vậy. Canh
kim là phụ giúp, nhưng thân vượng không cần Ấn phải nhọc công, duy chỉ có hành vận
đến đất Thực thương là lấy để hộ Quan. Vận Canh Dần, Tân Mão, Nhâm Thìn đều bình
thường, hậu vận Quý Tị chuyển đến Nam phương, Tài sinh Quan vượng, hoan hỉ đến tuổi
già vậy.
Nguyên văn: Tài sinh hỉ Ấn thụ, cần phải có gốc Quan tinh, sợ kẻ lấn áp Thực Thương,
gặp Tài thì càng có sự nghiệp,còn hỗn tạp Sát sao mà chẳng ngại?
Từ chú: Tài sinh hỉ Ấn, là nguyên cục có Tài sinh Quan vậy. Tuy dụng ở Tài Quan
nhưng cần có Ấn, thì không sợ Quan vượng. Ấn như thấu xuất, đến Tài bản thân cũng
không ngại, tức là Tam kỳ cách, ở dưới gặp mệnh của Vương Thiếu sư thì rõ. Có Ấn hộ
thì hỉ Tài, Tài sinh hỉ có Ấn, nguyên cục cần phải đồng đều đủ cả, gọi là Tài Ấn tương
tùy là vậy. Nhưng, nguyên cục Tài sinh Quan vượng, vận đến Ấn địa cũng là tốt đẹp.
Quan tinh cắm rễ là như dụng Nhâm là Quan, vận lại gặp Quan là Quan nặng, gặp Quý là
hỗn tạp Sát, đất Hợi Tý Sửu thì là cắm rễ vậy. Sợ Thực thương khắc chế mà hỉ có Tài
sinh.
198
Tỉ Kiếp Nhật chủ Quan

Đinh Dậu Bính Ngọ Đinh Tị Nhâm Dần
Tân Đinh,Kỉ Bính,Mậu,Canh Giáp,Bính,Mậu
T.Tài Tỉ,Thực Kiếp,Thương,Tài Ấn,Kiếp,Thương
Trường sinh Lộc Đế vượng Tử
Đại vận: Ất Tị/Giáp Thìn/Quý Mão/Nhâm Dần/Tân Sửu/Canh Tý/Kỷ Hợi/Mậu Tuất
Mệnh của Lý Tri phủ, hỉ Tị Dậu hội, dẫn Tài mà gần bên lấy sinh Nhâm thủy Quan tinh,
lại hỉ trụ giờ có Dần, là Tài Ấn tương tùy ( hỗ trợ theo ) vậy. Nhâm Dần Quan Ấn, Tân
Sửu Canh Tý đất Tài Quan là đẹp nhất, Kỷ Hợi ở trên có khả không có ngại. Vận Mậu
Tuất tất không tốt, là chỗ Thực thương lấn áp vậy.
Ấn Quan Nhật chủ T.Tài
Canh Ngọ Mậu Tý Quý Mão Đinh Tị
Đinh,Kỉ Quý Ất Bính,Mậu,Canh
T.Tài,Sát Tỉ Thực Tài,Quan,Ấn
Tuyệt Lộc Trường sinh Thai
Đại vận: Kỉ Sửu/Canh Dần/Tân Mão/Nhâm Thìn/Quý Tị/Giáp Ngọ
Mệnh cuả Vương Thiếu Sư, là Tài Quan Ấn cách Tam Kỳ vậy. Hỉ kỳ Quan Ấn thông căn
ở Tị, Tài tinh đắc lộc ở Ngọ, chi tàng can thấu, là trời che đất chở. Nếu ít lộ can mà
không tàng chi thì cũng không đủ quý. Lại hỉ trụ năm là Ấn , trụ giờ là Tài, mà cả 2 thì
không tương khắc nhau ( vì cách xa trụ), Mậu Quý tương hợp mà có tình, chuyên hướng
về Nhật chủ, phù hợp với quý cách, đó chính là mệnh của Thiếu sư vậy. Vận hỉ Tài Quan
mà Ấn cũng tốt, cùng Tài sinh hỉ Ấn là giống nhau.
Nguyên văn: Lộc Kiếp dụng Tài mà mang Thực Thương, Tài Thực nặng thì hỉ Ấn thụ và
không kỵ Tỉ kiên; Tài Thực nhẹ thì cần trợ giúp Tài mà không hỉ Ấn Tỉ. Gặp Sát không
bị hại, gặp Quan thì không thành phúc.
Từ chú: Lộc Kiếp cùng Dương Nhận là giống nhau, đơn độc dụng Tài là chỗ kỵ, không
mang Thương Thực thì không có khả năng dụng Tài vậy. Cũng nên phân ra thân khinh,
thân trọng, Thực thương nặng tiết khí thái quá, thì cần Ấn thụ, gặp Tỉ Kiếp, có Thực
thương dẫn hóa mà không kỵ; Tài Thực nhẹ, hỉ nhất là Thực thương, Tài vận cũng tốt,
Ấn chế Thực thương, Tỉ Kiếp phân tài, đều không phù hợp. Quan Sát mà có Thực thương
hồi khắc thì không có lo, nhưng không thành phúc vậy, như mệnh của Trương Đô Thống:
Thương Tài Nhật chủ Tài
Giáp Tý Bính Tý Quý Sửu Bính Thìn
Quý Quý Kỷ,Quý,Tân Mậu,Ất, Quý
Tỉ Tỉ Sát,Tỉ,Kiêu Quan,Thực,Tỉ
Lộc Lộc Quan đái Dưỡng
Đại vận: Đinh Sửu/Mậu Dần/Kỉ Mão/Canh Thìn/Tân Tị/Nhâm Ngọ
199
Giáp Bính đều không thông căn, Thương quan quá nhẹ, cần hành vận Thực thương để trợ
giúp Tài tinh. Mậu Dần, Kỉ Mão vận, đất Thực Thương là tốt nhất, còn vận Canh Thìn thì
không phải tốt. Mệnh này tiếc là không có các vận Giáp Dần, Ất Mão, Bính Thìn, Đinh
Tị để trợ giúp vậy.
Thực Thực Nhật chủ T.Tài
Kỉ Mùi Kỉ Tị Đinh Mùi Tân Sửu
Kỉ,Đinh,Ất Bính,Mậu,Canh Kỉ,Đinh,Ất Kỉ,Quý,Tân
Thực,Tỉ,Kiêu Kiếp,Thương,Tài Thực,Tỉ,Kiêu Thực,Sát,T.Tài
Quan đái Đế vượng Quan đái Mộ
Đại vận: Mậu Thìn/Đinh Mão/Bính Dần/Ất Sửu/Giáp Tý/Quý Hợi/Nhâm Tuất
Mệnh này Tài Thực đều thông căn, nhật nguyên cũng không nhược, hơn mệnh họ Trương
nhiều vậy. Lại hỉ có Tị Sửu củng hợp mà lộ Tân, Kiếp hóa thành Tài tinh, vận hỉ Ấn thụ
mà không kỵ Tỉ Kiếp. Đinh Mão, Bính Dần 20 năm đất Kiếp Ấn là vận tốt nhất. Ất Giáp
khắc mất Kỷ thổ, Tý Quý Quan Sát không tốt vậy.
Tỉ T.Tài Nhật chủ T.Tài
Canh Tý Giáp Thân Canh Tý Giáp Thân
Quý Canh,Mậu,Nhâm Quý Canh,Mậu,Nhâm
Thương Tỉ,Kiêu,Thực Thương Tỉ,Kiêu,Thực
Tử Lộc Tử Lộc
Đại vận: Ất Dậu/Bính Tuất/Đinh Hợi/Mậu Tý/Kỉ Sửu/Canh Dần/Tân Mão
Mệnh này là của Cao Thượng thư. Tý Thân hội cục, Lộc Kiếp hóa làm Thương quan,
mừng được sinh tại tháng 7 ( Thân), khí hậu chưa hàn lạnh, cho nên kim thủy Thương
quan không thấy Quan Sát, không làm thương tổn quý khí vậy.
Lại lấy nguyên cục không có hỏa, khí nghiêng về kim thủy, vận cần kim thủy bản địa, lại
tiếp gặp vận Quan Sát hỏa địa là không tốt. Thổ vận có Giáp Mộc hồi khắc, không ngại,
gọi là thuận kỳ khí thế để lấy vận vậy.
Nguyên văn: Lộc Kiếp dụng Sát Thực chế, Thực trọng Sát khinh thì vận cần trợ Sát;
Thực khinh Sát trọng thì vận hỉ trợ giúp Thực.
Từ chú: Lộc Kiếp dụng Sát lấy Thực chế, cùng Thực thần chế Sát không khác biệt. (
Xem lại chương luận Thiên Quan)
Nguyên văn: Nếu dụng Sát mà mang Tài, trong mệnh hợp Sát lưu Tài, thì Thương Thực
là cần thiết, Tài vận không kỵ, thấu Quan không lo, thân vượng cũng hanh thông. Nếu
trong mệnh hợp Tài lưu Sát, mà dụng Thực chế, Sát khinh thì trợ Sát, Thực khinh thì trợ
Thực vậy.
Từ chú: Lộc Kiếp dụng Sát mà mang Tài, thì Tài bè đảng cùng Sát là kỵ, hợp Sát hợp
Tài, đều lấy thủ thanh mà quý. Hợp Sát lưu Tài, thì lấy Tài luận, tất phải nhở Thực
thương chuyển sinh; còn hợp Tài lưu Sát thì lấy Sát luận và cần Thực thần chế phục,
giống như dùng Sát để tiết khí.
T.Tài Kiếp Nhật chủ Sát
200
Đinh Tị Nhâm Tý Quý Mão Kỉ Mùi

Bính,Mậu,Canh Quý Ất Kỉ,Đinh,Ất
Tài,Quan,Ấn Tỉ Thực Sát,T.Tài,Thực
Thai Lộc Trường sinh Mộ
Đại vận: Tân Hợi/Canh Tuất/Kỉ Dậu/Mậu Thân/Đinh Mùi/Bính Ngọ
Mệnh này hợp Tài lưu Sát, là mệnh của Lâu Tham Chính. Đinh Nhâm hợp nhất, Tài
không thể bè đảng với Sát được, Mão Mùi hợp thành Sát có chế, đều là nơi lấy thanh.
Dậu Thân đất của Ấn là tốt, Bính Đinh Tài địa không tốt.
Sát Kiếp Nhật chủ T.Tài
Mậu Thìn Quý Hợi Nhâm Ngọ Bính Ngọ
Mậu,Quý,Ất Nhâm,Giáp Đinh,Kỉ Đinh,Kỉ
Sát,Kiếp,Thương Tỉ,Thực Tài,Quan Tài,Quan
Mộ Lộc Thai Thai
Đại vận: Giáp Tý/Ất Sửu/Bính Dần/Đinh Mão/Mậu Thìn/Kỉ Tị/Canh Ngọ
Đây là hợp Sát lưu Tài, là mệnh của Viên Nội các. Mậu Quý hợp Sát có thể không luận,
hỉ có Hợi trong tàng Giáp, lấy Thực thần sinh Tài làm dụng, cần hành đến đất thân
vượng, Thực Thương. Vận Bính Dần, Đinh Mão, đất Thực thương Tài tinh là đẹp. Vận
Mậu Thìn đất Quan Sát là không tốt.
Nguyên văn: Lộc Kiếp mà dụng Thực thương, Tài vận là cần nhất, Sát cũng không kỵ,
hành Ấn thụ không tốt, Quan thấu cũng không đẹp. Nếu mệnh có Thương thực quá nặng,
thì Tài vận chắc chắn có lợi, mà Ấn cũng không kỵ vậy.
Từ chú: Lộc Kiếp mà dụng Thực Thương, tức Thực Thần, Thương Quan cách vậy. Tài
vận là tốt nhất, Thực thương hỉ hành Tài địa; Thất sát cũng không kỵ, kim thủy Thương
quan hỉ gặp hỏa, mộc hỏa Thương quan hỉ gặp thủy, là điều hậu khí hậu vậy. Quan Ấn
cũng không bắt đầu không đẹp, đặc biệt cần xem phối hợp tứ trụ, như mệnh của Trương
Trạng nguyên:
Tỉ Thực Nhật chủ Thực
Giáp Tý Bính Dần Giáp Tý Bính Dần
201
Quý Giáp,Bính,Mậu Quý Giáp,Bính,Mậu
Ấn Tỉ,Thực,T.Tài Ấn Tỉ,Thực,T.Tài
Mộc Dục Lộc Mộc Dục Lộc
Đại vận: Đinh Mão/Mậu Thìn/Kỉ Tị/Canh Ngọ/Tân Mùi/Nhâm Thân/Quý Dậu
Lưỡng Thần ( là 2 Thập thần: Tỉ - Thực) thành tượng, Giáp mộc ở nguyệt lệnh Kiến Lộc,
mà Bính hỏa cũng từ Dần thấu xuất ra, cho nên là mộc hỏa thông minh vậy. Nhưng mà
không có Tý thủy Ấn thụ thì hỏa táo mộc khô. Tý thủy ở đây lấy để điều hậu, không phải
lấy làm dụng được. Vận chuyển Nam phương, đến kỳ thích nghi mà đứng đầu thiên hạ
vậy. Canh Ngọ vận, Sát không có căn, Bính hỏa hồi khắc, không đủ làm hại được. Vận
Tân kim hợp Bính hỏa, không khỏi bị mờ mịt, trì trệ. Vận Nhâm Thân, đất của Sát Ấn
không được tốt.
Quý Mão Canh Thân Canh Tý Canh Thìn
Ất Canh,Mậu,Nhâm Quý Mậu,Quý,Ất
Tài Tỉ,Kiêu,Thực Thương Kiêu,Thương,Tài
Thai Lộc Tử Dưỡng
Đại vận: Kỉ Mùi/Mậu Ngọ/Đinh Tị/Bính Thìn/Ất Mão/Giáp Dần

Đây là mệnh của một trạng nguyên, là kim thủy tương hàm ( hỗ trợ) vậy. Nhận biết ngày
Canh gặp toàn Nhuận hạ, là Tỉnh Lan Xoa cách. Kỳ thật là Thân Tý Thìn tam hợp thủy
cục, chính là cách cục Thực thần sinh Tài, nhưng nguyên cục không có hỏa, khí nghiêng
về kim thủy, hành Quan Sát hỏa vận nhất định là không tốt. “Hỉ Kỵ Thiên” nói: Kỵ
phương Bính Đinh Tị Ngọ vậy. Ấn Kiếp Thực Tài đều tốt, kỳ làm lớn đứng đầu thiên hạ
nhất định là do hậu vận có Thìn vậy.
Nguyên văn: Lộc Kiếp mà Quan Sát đều thấu ra, không luận hợp Sát lưu Quan, lưu Quan
chế Sát. Vận hỉ Thực Thương, Tỉ kiên cũng tốt, Ấn thụ chưa tốt, Tài Quan cũng không
phải là phúc vận.
202
Từ chú: Hợp Sát lưu Quan, Sát không bị hợp khứ ( hợp nhưng không mất), Quan Sát tạp
mà nặng, cho nên cần chế phục vậy. Chế Sát lưu Quan, cùng Quan Sát mà lấy Thực
Thương chế phục vậy. Xem xét 2 mệnh ở dưới:
Quan Sát Nhật chủ Kiếp
Tân Sửu Canh Dần Giáp Thìn Ất Hợi
Kỉ,Quý,Tân Giáp,Bính,Mậu Mậu,Quý,Ất Nhâm,Giáp
Tài,Ấn,Quan Tỉ,Thực,T.Tài T.Tài,Ấn,Kiếp Kiêu,Tỉ
Quan đái Lộc Suy Trường sinh
Đại vận: Kỉ Sửu/Mậu Tý/Đinh Hợi/Bính Tuất/Ất Dậu/Giáp Thân

Đây là mệnh thứ nhất Bình Chương, là hợp Sát lưu Quan vậy. Riêng Ất Canh tương hợp,
Sát không hợp khứ, Quan Sát cùng thấu ra, lấy Sát luận, hỉ kỳ thân vượng địch Sát vậy.
Đinh Hợi, Bính Tuất vận là vận chế Sát, cùng Thân vượng bằng nhau đều là vận tốt. Nhật
nguyên lấy vượng không cần nhọc có Ấn sinh, Quan Sát hỗn tạp sao có thể tiếp tục trợ
giúp?
Quan Sát Nhật chủ Thực
Tân Hợi Canh Dần Giáp Thân Bính Dần
Nhâm,Giáp Giáp,Bính,Mậu Canh,Mậu,Nhâm Giáp,Bính,Mậu
Kiêu,Tỉ Tỉ,Thực,T.Tài Sát,T.Tài,Kiêu Tỉ,Thực,T.Tài
Trường sinh Lộc Tuyệt Lộc
Đại vận: Kỉ Sửu/Mậu Tý/Đinh Hợi/Bính Tuất/Ất Dậu/Giáp Thân

Thất Sát thông căn, Quan trợ cho Sát, lấy Thực thần chế Sát vậy. Gọi là chế Sát lưu
Quan, sao như hợp Quan lưu Sát? Tóm lại, thân cường lấy chế làm dụng vậy. Vận Đinh
203
Hợi, Bính Tuất, đất thân vượng chế Sát là tốt nhất, Ấn vận dù tốt nhưng cần phòng kỳ
khứ Thực mà hại dụng vậy.
Quan Thương Nhật chủ Kiêu
Kỉ Dậu Ất Hợi Nhâm Tuất Canh Tý
Tân Nhâm,Giáp Mậu,Tân, Đinh Quý
Ấn Tỉ,Thực Sát,Ấn,Tài Kiếp
Mộc dục Lộc Quan đái Đế vượng
Đại vận: Giáp Tuất/Quý Dậu/Nhâm Thân/Tân Mùi/Canh Ngọ/Kỉ Tị

Mệnh của Vương Tổng binh. Ất Canh tương hợp, hỉ kỳ hóa mà thành Ấn thụ, khứ
Thương còn Quan, danh phù kỳ thực. Khứ bệnh thành quý, mệnh này là quý cách vậy.
Đến vận Tân Mùi, Canh Ngọ là tốt, vận hỉ Tài Quan mà khứ Quan thì thành kỵ vậy. Ngọ
Mùi là Tài địa, chi không hại can, mà lại có sinh Quan là ích lợi. Canh Tân hướng về
Mão là can không thông căn, mà còn sinh trợ cho nhật nguyên là vận tốt vậy.
Chương 47 - Luận Tạp cách

Chương 47. Luận Tạp cách
Nguyên văn: Tạp cách là Nguyệt lệnh không có dùng, lấy ngoại cách mà dùng, cách quá
nhiều cho nên mới nói là Tạp. Hạn chế lớn là yêu cầu can đầu không có Quan Sát thì
phương thành cách, nếu có Quan Sát thì đương nhiên lấy Quan Sát làm dụng, xếp vào
ngoại cách vậy. Nếu thấu Tài ở trên thì có thể lấy thành cách, nhưng Tài có gốc sâu, hoặc
Tài thấu ra hai vị, thì cũng lấy Tài làm trọng mà không lấy ngoại cách vậy.
Từ chú: Dụng thần lấy nguyệt lệnh làm trọng, nguyệt lệnh có dụng thần thì có thể lấy, thì
rất là thân thiết. “Tích Thiên Tủy” nêu: “Lệnh thượng tầm chân tụ đắc chân” vậy. Trong
Nguyệt lệnh có Tài Quan Thực Ấn, hoặc không thể dùng thì ở trong trụ năm, trụ ngày,
giờ có thể chọn ra mà dùng, nếu như tất cả đều không có cách thì không giới hạn là Tài,
Quan, Thất Sát vậy. Thủ dụng thần là lấy Phù ức là nguyên tắc chính, nếu tứ trụ không có
thể phù ức, thì khí thế nhất định thuộc về hướng vượng. Như Tài Quan Ấn Thực Thương
các loại, thừa căn được thế, trong cục lại vừa có trợ giúp thế vượng, gọi là Nhị nhân đồng
tâm (2 người hợp lại); Hoặc Nhật chủ được mùa nắm lệnh, tứ trụ đều có thần củng hợp,
nói là quyền hành ở 1 người, chỉ có thể thuận theo khí thế, khiến cho tính tình lấy để mà
dùng; nếu chế cái mạnh quá, thì trái lại là kích động mà thành hoạn nạn. Ngày xưa nói
Tạp cách đều là giống nhau vậy. Tức là lấy hóa khí mà luận, cũng là lấy thuận theo thế
vượng của hóa thần làm dụng, nghịch lại hành hóa khí là kỵ, cho nên hợp lại thành một
loại chuyên vượng vậy.
204
Nguyên văn: Như lấy mọi cách luận, như lấy ngũ hành một phương tú khí, lấy Giáp Ất
có đủ Hợi Mão Mùi, Dần Mão Thìn, lại sinh ở Xuân nguyệt, vốn là cùng loại Kiếp Tài,
lấy ngũ hành đều được toàn thể cho nên thành cách, hỉ có Ấn lộ mà thể thuần. Như Quý
Hợi/Ất Mão/Ất Mùi/Nhâm Ngọ, là mệnh của Ngô tướng công vậy. Vận cũng hỉ là đất
của Ấn thụ, Tỉ kiếp, Tài Thực cũng tốt, duy chỉ có hành Quan Sát là tối kỵ.
Từ chú: Được một phương tú khí có Khúc Trực, Viêm Thượng, Giá sắc, Tòng Cách,
Nhuận Hạ là 5 loại cách cục, lấy một phương khí chuyên vượng vậy. Cũng có phương
cục không đầy đủ, chỉ cần khí thế chuyên nhất, tòng theo thế vượng như Quý Mão/Ất
Mão/Giáp Dần/Ất Hợi, thêm Bính Ngọ/Giáp Ngọ/Bính Ngọ/Giáp Ngọ cũng đều là quý
cách. Vận lấy Thực thương tiết kỳ tú khí là tốt nhất, nguyên cục có Thực thương thì vận
Tài cũng tốt. Khí thuần thế cường mạnh, nên thuận mà không nên nghịch. Ấn Tỉ vận,
tòng kỳ vượng thần cho nên là thích hợp, nhưng cũng không thể không biết biến thông .
Như nguyên cục lộ Thực thương tiết tú, thì Ấn vận là kỵ; Tỉ Kiếp thấu mà không có Thực
thương, thì Tài vận cũng kỵ. Tùy sự sắp đặt mà có hỉ kỵ; nghịch Quan Sát là kỳ thế
vượng, là tối kỵ, nếu không có Ấn hóa sinh thì là gặp họa không phải nhẹ.
Nguyên văn: Lấy cách có Tòng hóa, thì vật cần hóa xuất ra, được mùa thừa lệnh, trong
cục 4 chi đều có đủ. Như Đinh Nhâm hóa mộc, địa chi đủ Hợi Mão Mùi, Dần Mão Thìn
mà lại sinh ở tháng mùa Xuân, phương thành đại quý. Nếu không, tháng Hợi Mùi cũng là
mộc địa, quý hiển xếp vào thứ đẳng, như Giáp Tuất/Đinh Mão/Nhâm Dần/Giáp Thìn, là
mệnh nhất phẩm quý cách vậy. Vận hỉ ở chỗ biến thành vật hóa ra, cùng chỗ hóa thành
Ấn thụ, Tài Thương cũng có thể, chỉ có bất lợi là Quan Sát.
Từ chú: Tòng hóa, là nói tòng và hóa, cùng khí mệnh giúp tòng là có khác. Như Giáp Kỷ
hóa thổ, Ất Canh hóa kim, Bính Tân hóa thủy, Đinh Nhâm hóa mộc, Mậu Quý hóa hỏa,
là có 5 cách vậy. Lại cần phải gặp Thìn, cái ngũ hành độn can gặp Thìn thì hóa thần thấu
xuất. Như Giáp Kỷ hóa thổ, mà Giáp Kỷ độn can đến Thìn là Mậu Thìn; Đinh Nhâm hóa
mộc, mà Đinh Nhâm độn can đến Thìn là Giáp Thìn. Xưa nói: “Phùng Long tắc hóa, dĩ
thử cố dã” . Hóa khí nhất định cần được khí của địa chi, mà càng cần giúp đỡ của mùa
sinh, nhưng mùa sinh không được khí, thì nhất định không thể hóa. Như Đinh Nhâm hóa
mộc, nhất định cần phải sinh ở hai tháng Dần Mão; Giáp Kỷ hóa thổ nhất định cần phải
sinh ở tháng Thìn Tuất Sửu Mùi; cho nên nói vật hóa xuất được mùa là thừa lệnh vậy. Mà
cục cùng phương hoàn toàn đều không đủ, thì không quan trọng, chỉ có đầy đủ thì khí
thuần vậy. Còn nữa, Đinh Nhâm hóa mộc sinh ở tháng Mùi, rất khó hóa, do mùi là Đinh
hỏa khí dư vậy; trái lại Mậu Quý hóa hỏa sinh ở tháng Mùi, Tuất trái lại có thể tòng hóa,
bởi vì Tuất Mùi đều là hỏa thổ, có thể khắc chế khí chất gốc mà thành hóa thần vậy. Nơi
vật hóa như Giáp Kỷ hóa thổ hỉ Mậu Kỷ Thìn Tuất Sửu Mùi; Đinh Nhâm hóa mộc hỉ các
loại Giáp Ất Dần Mão vậy. Chỗ hóa thành Ấn thụ Tài Thương, như Giáp Kỷ hóa thổ, Ấn
thụ là Bính Đinh Tị Ngọ, Tài là Nhâm Quý Tý Hợi, Thương là Canh Tân Thân Dậu các
loại. Đinh Nhâm hóa mộc, thì Ấn thụ là Nhâm Quý Hợi Tý, Tài là Mậu Kỉ Thìn Tuất Sửu
Mùi, Thương là Bính Đinh Tỵ Ngọ các loại.
Không phải hợp Nhật nguyên hóa khí, bên ngoài còn lại đều lấy can chi hóa khí luận vậy.
Đặc biệt hóa khí cũng có vượng nhược, vượng thì hỉ tiết, nhược thì hỉ phù. Xét kỹ hỉ kị
mà nói lấy dụng thần, phương thành xác thực, rõ ràng, không thể thoải mái lấy Ấn thụ là
tốt. Như một tạo Giáp Tuất, tức là lấy ở trong Dần có Bính hỏa làm dụng, tiết kỳ tú khí
vậy. Quen thuộc thấy luận hóa khí, lấy Nhật nguyên hóa hợp mà theo can chi còn lại lấy
hết mà luận hóa thì không khỏi hiểu lầm, tường thuật đặc biệt.
205
( Xem chương luận Thập can phối hợp tính tình)

Nguyên văn: Như Đảo xung thành cách, lấy tứ trụ bày ra Tài Quan, mà đối diện lấy
xung, cần có nhiều chữ trong địa chi, phương xung được động. Ví như lấy chủ nhược mà
yêu cầu đạt đến Quan cường, Chủ không đông thì Khách không tòng, như Mậu Ngọ
/Mậu Ngọ/ Mậu Ngọ /Mậu Ngọ, vốn là xung Tý là Tài vậy; Giáp Dần/Canh Ngọ/Bính
Ngọ/Giáp Ngọ, là xung Tý là Quan vậy. Vận kỵ điền thực, ngoài ra đều có thể thực hiện.
Từ chú: Tạo đồng nhất Mậu Ngọ, tương truyền là mệnh của Quan Thánh, thật ra là hỏa
thổ thiên lệch táo khô, cả đời chỉ có kim vận là tốt đẹp, là tiết kỳ vượng khí vậy. Đất của
mộc, hỏa, thổ, có cực vượng khó mà tiếp theo, là tượng gây ra đầy tổn thương. Thủy vận
che lại thế vượng, cùng nhau xảy ra xung đột, làm sao mà bình ổn?
Mệnh Giáp Dần, cũng chỉ có thổ vận là tốt. Đa số, xem mệnh trước đây chuyên trọng Tài
Quan, mà ở các loại cách cục này không cách nào giải thích, liền dùng từ ngữ quanh co
khúc khủy, lấy Đảo Xung làm thuyết vậy.
Nguyên văn: Như Triều Dương thành cách, Mậu mất đi mà hướng về Bính, ngày Tân
được Quan tinh, lấy Bính Mậu cùng có Lộc ở Tị, tức là ý nghĩ kéo lên. Muốn can đầu
không có mộc hỏa, phương thành cách, cái có hỏa thì không đợi ở nơi hướng về, có mộc
Tài thì làm cho Mậu tức giận, mà không làm hướng về Ta. Như Mậu /Tân Dậu/Mậu Tý,
mệnh của Trương Tri huyện, vận hỉ thổ kim thủy, vận mộc bình thường, vận hỏa thì kỵ
vậy.
Từ chú: Tháng Lục Tân , giờ Mậu Tý, tứ trụ không có Quan Sát là cách Lục Âm Triều
Dương. Lấy Tý động Tỵ, Tỵ động Bính hỏa Quan tinh là dụng, là thuyết quanh co, ngoằn
ngoèo. Sao chỉ có Lục Tân là Triều dương vậy? Mà trong lục Tân thì Tân Tị, Mùi cũng
không triều kiến vậy. Mệnh Mậu Thìn, theo “ Thần phong thông khảo”, là mệnh Trương
Tri huyện xa xưa. Lấy Bát tự mà luận, thổ kim thừa vượng, dùng Tý tiết kỳ tú khí, lý lấy
Tòng vượng là giống nhau, hỉ thổ kim thủy vận, kỵ mộc hỏa. Xem Nhất phương tú khí
vậy.
Nguyên văn: Như Hợp lộc thành cách, mệnh không có Quan tinh, mượn can chi để hợp.
Ngày Mậu, Canh Thân, lấy Canh hợp Ất, mượn Nhật chủ mà được thành đôi. Như Kỷ
Mùi/Mậu Thìn/Mậu Thìn/Canh Thân mệnh của Thục vương. Ngày Quý, Canh Thân, lấy
Thân hợp Tị, dựa vào Nhật chủ mà được bằng hữu. Như Kỷ Dậu/Quý Mùi/Quý
Mùi/Canh Thân mệnh của Triệu Thừa tướng. Vận cũng kỵ điền thực, Quan Sát không có
lợi, lý thì không cần lấy hỏa khắc kim, khiến cho Tỉ bị chế mà không có thể hợp, còn lại
thì tốt.
Từ chú: Lộc là Quan tinh vậy. Canh hợp Ất, lấy Ất là Quan của Mậu thổ; Thân hợp Tị,
lấy trong Tị có Mậu thổ thành Quan tinh của Quý thủy. Lấy ngày Lục Mậu, giờ Canh
Thân, tứ trụ không có Quan, Ấn là hợp cách. Bình chú: Mệnh của Thục Vương là Kỷ
Mùi, thổ cường thân vượng, Canh Thân là Thực thần tiết tú làm dụng, Quan Sát là phạm
kỳ vượng thần, hỏa càng tổn thương Thực thần tú khí. Sách nói: “ Canh Thân thời phùng
Mậu nhật, Thực thần vượng chi phương, tuế nguyệt phạm Giáp Bính Mão Dần, thử nãi
ngộ nhi bất ngộ” ( Giờ Canh Thân gặp ngày Mậu , Thực thần ở phương vượng, năm
tháng phạm Giáp, Bính, mão, Dần, câu này chính là gặp mà không gặp), lý lẽ chính là
phù hợp. Triệu Thừa tướng mệnh là Kỉ Dậu, Quý thủy thân nhược, gánh lấy Sát Ấn
tương sinh làm dụng, có Sát thấu can rõ ràng, sao lại nói ám hợp Quan tinh? Mệnh này
206
cùng thân thích với Trương tri phủ gần giống nhau, đều cần thuận kỳ khí thế mà dụng.
(Xem tiết luận dụng thần chuyên vượng).
Nguyên văn: Như khí mệnh giữ Tài, tứ trụ đều là Tài mà thân thì không có khí, bỏ mà
tòng theo, cách thành đại quý. Nếu thấu Ấn, thì thân cậy nhờ Ấn sinh mà không tòng, có
Quan Sát thì cũng không tòng Tài, lý lẽ bao gồm cả Tòng Sát, là cách không thành. Như
Canh Thân/Ất Dậu/Bính Thân/Ất Sửu, mệnh của Vương Thập Vạn. Vận hỉ đất Thực,
Thương, Tài, không thích hợp thân vượng. Như khí mệnh Tòng sát, tứ trụ đều là Sát, mà
Nhật chủ vô căn, bỏ mà tòng là cách đại quý. Nếu có Thương Thực, thì Sát thụ chế mà
không tòng, có Ấn thì Ấn lấy hóa Sát mà không tòng theo. Như Ất Dậu/Ất Dậu/Ất
Dậu/Giáp Thân, là mệnh của Lý Thị Lang vậy. Vận hỉ gặp Tài Quan, không cần thân
vượng, Thực thương thì càng kỵ.
Từ chú: Tòng Tài, Tòng Sát, lý lẽ cũng giống nhau vậy. Khí thế nghiêng về vượng, Nhật
chủ vô căn, không thể không tòng theo thế vượng vậy. Tòng Tài cách mà có Ấn, thì xem
Ấn là không thông căn, như Ấn vô căn, thì không ngại không tòng. Như mệnh của
Vương Thập Vạn, Bính hỏa vô căn, Ất mộc cũng vậy, tức là thường lệ vậy. Tứ trụ Tài
nhiều mà gặp Sát, thì luận theo cách Tòng Sát. Tòng Tài cách hành vận tối kỵ Tỉ Kiếp,
nhưng tứ trụ gốc có Thực thương, thì có thể hóa Tỉ Kiếp mà sinh Tài, nếu không thì
không khỏi bị phá cách vậy, gặp Quan Sát thì Tài bị tiết khí mà không tốt. Tòng Sát cách,
hỉ hành vận Tài sinh Sát, gặp Ấn thì tiết khí Sát mà không tốt, Tỉ Kiếp thì không cần, mà
Thực thương chế Sát là tối kỵ.
Tóm lại, Tòng cách thì tối kỵ nghịch lại thế vượng vậy.
Nguyên văn: Như Tỉnh Lan thành cách, Canh kim sinh tháng 7,8, là phương dùng cách
này. Lấy Thân Tý Thìn xung Dần Ngọ Tuất, Tài Quan Ấn thụ hợp mà xung, nếu thấu
Bính Đinh, có Tị Ngọ, lấy rõ có Tài Quan mà không đợi ở xung, là không phải Tỉnh Lan
cách vậy. Như Mậu Tý/Canh Thân/Canh Thân/Canh Thân, mệnh của Quách Thống
chế vậy. Vận hỉ Tài, không lợi điền thực, còn lại cũng tốt vậy.
Từ chú: Tỉnh Lan Xoa cách, lấy 3 ngày Canh Thân, Canh Tý, Canh Thìn, yêu cầu phải
đủ Thân Tý Thìn. “Hỉ Kỵ thiên” nói: “ Canh nhật toàn phùng nhuận hạ, kỵ Nhâm Quý Tị
Ngọ chi phương; thời ngộ Tý Thân, kỳ phúc giảm bán”, kỳ thực tức là Kim Thủy Thương
quan vậy. Can năm Mậu thổ vô căn, lấy Thương quan làm dụng, đặc biệt khí thế thuần
túy vậy. Hành Đông phương Tài địa là tốt nhất, thứ đến là Bắc phương cũng tốt. Tối kỵ
Quan Ấn, vì Quan Sát chế thân, còn Ấn khắc Thực vậy, đều là nghịch kỳ vượng thế, ở tại
phương Tị Ngọ vậy. Thời ( giờ) gặp Tý, độn can là Bính Tý, lộ Quan tinh, gặp Thân là
Quy lộc, cho nên nói là Kỳ phúc giảm bán.
Nguyên văn: Như Hình hợp thành cách, ngày Quý, giờ Giáp Dần, Dần hình Tị mà được
Tài Quan, Hợp Lộc cách cũng tương tự, nhưng Hợp Lộc thì hỉ lấy hợp, mà phép Hình
Hợp thì kiên định dùng vậy. Mệnh có Canh Thân thì mộc bị xung khắc mà không có thể
hình; có chữ Mậu Kỉ, thì rõ ràng thấu Quan Sát mà không đợi ở hình. Như Ất Mùi/Quý
Mão/Quý Mão/Giáp Dần, mệnh của Thập Nhị Tiết Độ Sứ vậy. Vận kỵ điền thực, bất lợi
đất của kim, còn lại thì tốt vậy.
Từ chú: Hình Hợp cách thì lấy Quý Hợi, Quý Mão, Quý Dậu 3 ngày gặp giờ Giáp Dần.
“Hỉ Kỵ Thiên” nói: “Lục Quý nhật thời phùng Dần vị, tuế nguyệt phạ Mậu Kỉ nhị
phương” ( tức là: Ngày Lục Quý gặp giờ Dần, năm tháng sợ gặp hai phương Mậu, Kỷ),
tứ trụ cần phải không có Quan sát vậy. Cách này cùng Phi Thiên Lộc Mã, Hợp Lộc, Tỉnh
207
Lan Xoa, đều là Tòng Thương Quan cách mà phân ra, mà dùng danh từ là Đảo xung
Hình Hợp, mà lấy thành. Như mệnh trên ở “Tích Thiên Tủy” nói là thuận cục Tòng Nhi
cách. Mệnh Tòng Nhi chính là Tòng Thực Thương vậy, thấy Tài là tốt, đại kỵ đất của
Kim, là khắc chế Thực Thương vậy. Quan cũng kỵ, tức là Điền Thực, là tiết khí thì tổ hại
nhật nguyên vậy. Đều dựa vào lý luận không rõ ràng, cố tình tạo ra thuyết quanh co vậy.
Nguyên văn: Như Diêu hợp thành cách, Tị cùng Sửu hội, vốn là cục giống nhau, Sửu
nhiều thì hội Tị, mà Tân Sửu là xứ Quan, ý cũng là Hợp Lộc vậy. Như Tân Sửu/Tân
Sửu/Tân Sửu/Canh Dần, là mệnh của Chương Thống Chế vậy. Nếu mệnh mà có chữ Tý,
thì Sửu cùng Tý hợp mà không xa; có Bính Đinh Mậu Kỉ, thì Tân Quý Quan Sát lấy thấu,
mà không đợi ở xa, lấy dụng có khác, là không phải cách này rồi. Còn như Giáp Tý ở xa,
quay nghiến cầu mưa, giống như cảm thấy vô tình, cách này có thể bỏ đi, dựa vào mệnh
La Ngự sử, tạm thời lưu lại là Giáp Thân/Giáp Tuất/Giáp Tý/Giáp Tý.
Từ chú: Diêu hợp có 2: Sửu Diêu Tị cách và Tý Diêu Tị cách vậy.
Sửu diêu Tị cách, lấy Tân Sửu, Quý Sửu 2 ngày, dùng Sửu nhiều làm chủ, lấy Sửu trong
có Tân Quý, diêu hợp ( hợp xa) Tị trong có Bính hỏa. Mậu thổ là Quan tinh, trong cục hỉ
có 2 chữ Thân Dậu, hợp trụ chữ Tị, kỵ có chữ Tý buộc chân trụ có chữ Sửu và chữ Tỵ là
điền thực. Đúng như Tân Sửu, mệnh của Chương Thống chế, trong Dần có mộc hỏa Tài
Quan là có thể dùng, sao lại đợi tại chữ “Diêu”?
Thơ cổ nói:
“Tân nhật Quý nhật đa phùng Sửu,
Danh vi Diêu Tỵ hợp Quan tinh,
Mạc ngôn bất hỉ Quan tinh vượng,
Thùy tính Quan lai đại hữu thành”
Thì hỉ thấy Tài Quan rõ ràng vậy.
Tý diêu Tỵ cách, lấy ngày Giáp Tý, giờ Giáp Tý, lấy Tý trong có Quý thủy hợp xa Tỵ
trong có Mậu thổ, Mậu thổ làm động Bính hỏa, Bính hỏa hợp Tân kim, là Giáp mộc
Quan tinh, quay nghiêng cầu để hợp, càng không có lý do. Mệnh Giáp Thân, của La Ngự
Sử, nguyệt lệnh tạp khí Thiên Tài có thể dùng, sao lại lập cái thuyết quanh co? Thật là vô
lý bát nháo vậy.
Nguyên văn: Như nói đến Củng lộc, Củng Quý, Xu Can, Quy Lộc, Giáp Tuất, Thử Quý,
Kỵ Long, Nhật Quý, Nhật Đức, Phú Lộc, Khôi cương, Kim Thần, Thời Mộ, Lưỡng Can
Bất tạp, Can Chi Nhất khí, Ngũ hành câu túc các loại, các cách hết thảy đều không có lý,
vừa áp đặt chớ lấy. Dù là tính cách bên trong người xưa cũng có thành quy tắc, tóm lại là
ý nghĩ khiên cưỡng, kiên quyết bổ sung vào Cách, trăm không có một, người đời sau gặp
học mà uổng phí vậy. Nếu mà trời đất cùng bay, dù phú quý cũng có chữ, có cách, không
dựa vào cách này. Mà cũng có thể thêm vào cách cơ bản, tức là dụng thần không có
dụng, như ngẫu nhiên dựa vào lấy làm dụng, cũng thành cách tốt. Nhưng mà có dụng
thần không tốt, tức là lấy làm hung, không thể chấp nê vậy.
Từ chú: Loại cách cục này, bất quá tứ trụ thanh thuần, dụng thần mà cát, ngoại cách càng
tốt, như thế mà lấy, không có thể dựa vào mà lấy dụng vậy. Xem lại tiết luận Tạp cách.
Nguyên văn: Nói về Thương quan thương tận, bảo là thương tận thì không nên gặp Quan
tinh, nhất định tận lực mà lấy tổn thương, khiến cho không có đất dung thân, đến hành
208
Thương vận liền có thể phú quý, không biết là Quan có tội gì mà ác như vậy? Huống chi
gặp Quan mà tổn thương, thì lấy Quan không phải là tốt, mà lấy chế để tổn thương, thêm
Thương Quan là hung thần, mà gặp Quan thì “Vi họa bách đoan” ư? Còn lại là dùng
phương pháp lấy thứ đến mà thử, nhưng mà có bần tiện, đều không có phú quý, không dễ
căn cứ vậy, gần đây cũng có đại quý, không biết là sao? Song cũng thấy xấu tiện thì
nhiều, không thể không xem xét nhân vật để nhận định.
Từ chú: Dụng Thương Quan kỵ gặp Quan tinh, cũng giống như dụng Quan mà kỵ
Thương quan, dụng Ấn kỵ Tài, dụng Tài kỵ Kiếp vậy. Cớ sao không có hỉ kỵ, mà lại chỉ
có một Thương quan? Huống chi có Quan tinh mà phân biệt hỉ gặp hay không hỉ gặp
chăng? Đến ở tại cách cục không có thể giải thích nhiều. Chúng ta học thức chưa đủ,
chưa nghiên cứu hết áo diệu, biết là biết, không biết là không biết, chính là không nên
quanh co làm uổng phí công sức vậy.
Chương 48 – Phụ luận, Tạp cách thủ vận

Chương 48. Phụ luận, Tạp cách thủ vận
Đảo Xung cách
Tỉ Tỉ Nhật chủ Tỉ
Mậu Ngọ Mậu Ngọ Mậu Ngọ Mậu Ngọ
Đinh,Kỷ Đinh,Kỷ Đinh,Kỷ Đinh,Kỷ
Ấn,Kiếp Ấn,Kiếp Ấn,Kiếp Ấn,Kiếp
Đế vượng Đế vượng Đế vượng Đế vượng
Đại vận: Kỉ Mùi/Canh Thân/Tân Dậu/Nhâm Tuất/Quý Hợi/Giáp Tý
Lưỡng thần ( Mậu và Ngọ) thành tượng. Cả 2 khí thế nghiêng về hỏa thổ, là Tòng vượng
cách. Kim vận là tốt nhất, nhưng mà “Hỏa viêm thổ táo” ( Hỏa nóng đất khô) rút cuộc sợ
thiên khô thì cần có thủy thổ để hộ vệ. Như vận Canh Thìn, Tân Sửu, đều tốt. Nếu gặp
thủy vận, giống như lấy một chén nước ở xa mà cứu giúp cái xe chưa đầy củi lửa vậy.
Lập tức gặp tai nạn ngay. Chỗ Đảo Xung rất kỵ Điền thực, tức là ý này vậy. Mộc vận tính
chống lại thổ, thêm lửa cho hỏa cũng là không thích hợp vậy.
Kiêu T.Tài Nhật chủ Kiêu
Giáp Dần Canh Ngọ Bính Ngọ Giáp Ngọ
Giáp,Bính,Mậu Đinh,Kỉ Đinh,Kỉ Đinh,Kỉ
Kiêu,Tỉ,Thực Kiếp,Thương Kiếp,Thương Kiếp,Thương
Trường sinh Đế vượng Đế vượng Đế vượng
Đại vận: Tân Mùi/Nhâm Thân/Quý Dậu/Giáp Tuất/Ất Hợi/Bính Tý
Canh kim vô căn coi như bỏ không luận. Khí nghiêng về mộc hỏa, thành cách Viêm
thượng, cần nhất là thổ vận tiết khí hỏa. Thuyết này luận như Nhân Thọ cách.
Lấy 2 mệnh ở trên tục đều gọi là Đảo xung cách.
Triều Dương cách
Ấn Tỉ Nhật chủ Ấn
209
Mậu Thìn Tân Dậu Tân Dậu Mậu Tý

Mậu,Quý,Ất Tân Tân Quý
Ấn,Thực,T.Tài Tỉ Tỉ Thực
Mộ Lộc Lộc Trường sinh
Đại vận: Nhâm Tuất/Quý Hợi/Giáp Tý/Ất Sửu/Bính Dần/Đinh Mão
Mệnh này kim thủy Thương quan, gốc không có Quan tinh, khí thế thiên về kim thủy, lấy
thuận kỳ tính. Hành thổ kim thủy vận là tốt, hỏa vận là kỵ. Mộc mang thủy ở trên có thể
hành, mà mộc mang hỏa thì không nên thấy. Chỗ này tục gọi là Triều Dương cách.
Hợp Lộc cách
Kiếp Tỉ Nhật chủ Thực
Kỷ Mùi Mậu Thìn Mậu Thìn Canh Thân
Kỷ,Đinh,Ất Mậu,Ất,Quý Mậu,Ất,Quý Canh,Mậu,Nhâm
Kiếp,Ấn,Quan Tỉ,Quan,Tài Tỉ,Quan,Tài Thực,Tỉ,T.Tài
Suy Quan đái Quan đái Bệnh
Đại vận: Đinh Mão/Bính Dần/Ất Sửu/Giáp Tý/ Quý Hợi/Nhâm Tuất
Mệnh này thổ kim Thực thần cách vậy. Tỉ kiếp quá trọng, khí thế nghiêng về thổ kim, lấy
kim vận tiết thổ tú khí là vận đẹp nhất, thủy vận cũng tốt. Mộc hỏa vận là kỵ, gọi là “Thổ
thịnh mộc chiết ( gãy)” vậy. Tục lấy Canh hợp Ất là Quan tinh, xưng là Hợp Lộc cách, lại
không cần thấy rõ, hỉ Tài để sinh. Lấy vận cũng như nhau.
Sát Kiêu Nhật chủ Ấn
Kỷ Dậu Tân Mùi Quý Mùi Canh Thân
Tân Kỷ,Đinh,Ất Kỷ,Đinh,Ất Canh,Mậu,Nhâm
Kiêu Sát,T.Tài,Thực Sát,T.Tài,Thực Ấn,Quan,Kiếp
Bệnh Mộ Mộ Tử
Đại vận: Canh Ngọ/Kỉ Tỵ/Mậu Thìn/Đinh Mão/Bính Dần/Ất Sửu
Tục gọi cách này cũng gọi là Hợp Lộc cách, lấy Thân hợp Tị trong có Mậu thổ là Quan
tinh vậy. Nguyệt lệnh là Thiên Quan ( Sát), thấu ra ở can năm, thời thượng Canh Ấn hóa
Sát là dụng thần ( Xem chương luận Thất Sát cách). Cách cục chính thanh, có gì không
tốt? Nếu lấy Tị trong Mậu Quan tinh, sao không phải là Quan Sát hỗn tạp ư?
Tòng Tài cách
T.Tài Ấn Nhật chủ Thương
Canh Thân Ất Dậu Bính Thân Kỷ Sửu
Canh,Mậu,Nhâm Tân Canh,Mậu,Nhâm Kỷ,Quý,Tân
T.Tài,Thực,Sát Tài T.Tài,Thực,Sát Thương,Quan,Tài
Bệnh Tử Bệnh Dưỡng
Đại vận: Bính Tuất/Đinh Hợi/Mậu Tý/Kỉ Sửu/Canh Dần/Tân Mão
210
Ất tòng Canh hóa, không lấy Ấn luận, Bính hỏa đến Thân, tọa ở đất Bệnh, tứ trụ không
có căn gốc, thời thượng Kỉ Sửu lại đến sinh kim, khí thế nghiêng về kim vượng. Là khí
mệnh Tòng Tài cách vậy. Hành vận phù hợp là thổ kim thủy, Nam phương hỏa địa là tối
kỵ, mộc cũng bất lợi.
Tòng Sát cách
Tỉ Tỉ Nhật chủ Kiếp
Ất Dậu Ất Dậu Ất Dậu Giáp Thân
Tân Tân Tân Canh,Mậu,Nhâm
Sát Sát Sát Quan, Tài,Ấn
Tuyệt Tuyệt Tuyệt Thai
Đại vận: Giáp Thân/Quý Mùi/Nhâm Ngọ/Tân Tị/Canh Thìn/Kỉ Mão
Ất mộc vô căn, khí thế nghiêng về kim, là khí mệnh Tòng Sát cách. Kim vận tốt nhất, thổ
thủy cũng cát. Vận mộc là Ất mộc gặp căn, hỏa vận là nghịch kỳ thế vượng, là tối kỵ.
Cùng cách Tòng Tài ở trên đều giống nhau.
Tỉnh Lan Xoa Cách
Kiêu Tỉ Nhật chủ Tỉ
Mậu Tý Canh Thân Canh Thân Canh Thìn
Quý Canh,Mậu,Nhâm Canh,Mậu,Nhâm Mậu,Quý,Ất
Thương Tỉ,Kiêu,Thực Tỉ,Kiêu,Thực Kiêu,Thương,Tài
Tử Lộc Lộc Dưỡng
Đại vận: Tân Dậu/Nhâm Tuất/Quý Hợi/Giáp Tý/Ất Sửu/Bính Dần
Chỗ này tục gọi là Tỉnh Lan Xoa Cách. Canh kim thừa vượng tiết tú, chi toàn Thân Tý
Thìn thủy cục. Khí thế nghiêng về kim thủy, đang thuận kỳ thế lấy thủ vận. Thổ kim thủy
là vận tốt, mộc vận cũng có thể. Hành hỏa vận là nghịch kỳ thế vượng thì không tốt.
Diêu hợp cách
Tỉ Tỉ Nhật chủ Kiếp
Tân Sửu Tân Sửu Tân Sửu Canh Dần
Kỷ,Quý,Tân Kỷ,Quý,Tân Kỷ,Quý,Tân Giáp,Bính,Mậu
Kiêu,Thực,Tỉ Kiêu,Thực,Tỉ Kiêu,Thực,Tỉ Tài,Quan,Ấn
Dưỡng Dưỡng Dưỡng Thai
Đại vận: Canh Tý/Kỷ Hợi/Mậu Tuất/Đinh Dậu/Bính Thân/Ất Mùi
Chỗ này tục gọi là Sửu diêu Tỵ cách. Thổ kim thành cục, sinh ở tháng 12, thời thượng
Dần mộc ( trụ giờ) vô khí, không thể thành dụng. Thế tượng thiên về thổ kim, cần vận
thổ kim thủy, mộc hỏa thì nghịch kỳ thế vượng là không tốt. Cùng Tý Diêu Tỵ cách thủ
vận giống nhau vậy.
Sửu diêu Tỵ lộc cách ( còn gọi là Hình Hợp)
Thực Tỉ Nhật chủ Thương
211
Ất Mùi Quý Mão Quý Mão Giáp Dần

Kỉ,Đinh,Ất Ất Ất Giáp,Bính,Mậu
Sát,T.Tài,Thực Thực Thực Thương,Tài,Quan
Mộ Trường sinh Trường sinh Dưỡng
Đại vận: Nhâm Dần/Tân Sửu/Canh Tý/Kỉ Hợi/Mậu Tuất/Đinh Dậu
“Hỉ Kỵ Thiên” viết: “Quý nhật tiến phùng Dần vị, tuế nguyệt phạ Mậu dĩ nhị phương”,
có nghĩa là “ Ngày Quý tiến lên gặp vị trí Dần, năm tháng sợ Mậu lấy 2 phương”. Lấy
Dần hình xuất Tị trong có Mậu thổ làm cách, kỳ thật chính là Tòng Nhi Cách vậy. Khí
thế thiên về mộc, hành vận mộc hỏa là tốt nhất. Tòng cách kỵ gặp Tỉ Kiếp, mà Tòng Nhi
có Thực Thương dẫn hóa không kỵ Tỉ Kiếp, việc này là điểm bất đồng. Quan Sát là đại
kỵ, Ấn vận cũng vậy.
Tý diêu Tị lộc cách ( còn gọi là Diêu Hợp Cách)
Tỉ Tỉ Nhật chủ Tỉ
Giáp Thân Giáp Tuất Giáp Tý Giáp Tý
Canh,Mậu,Nhâm Mậu,Tân,Đinh Quý Quý
Sát,T.Tài,Kiêu T.Tài,Quan,Thương Ấn Ấn
Tuyệt Dưỡng Mộc dục Mộc dục
Đại vận: Ất Hợi/Bính Tý/Đinh Sửu/Mậu Dần/Kỉ Mão/Canh Thìn/Tân Tị
“Hỉ Kỵ Thiên” viết: “Giáp Tý nhật tái ngộ Tý thời, úy Canh Tân Thân Dậu Sửu Ngọ, dĩ
Tý diêu hợp Tị vi cách”, có nghĩa là “Ngày Giáp Tý lại gặp giờ Tý, sợ Canh Tân Thân
Dậu Sửu Ngọ, lấy Tý hợp xa Tị làm cách”. Thực ra, nguyệt lệnh là Thiên Tài, dụng Tài
phá Ấn, cần gì lấy cách cục riêng? Tuất tàng Đinh hỏa, sinh khởi Tài tinh, gặp vận thấu
thanh là tốt, Canh Tân Thân Dậu Quan Sát sinh
Từ chú: Tạp cách không giống nhau, đa số là khí thế thiên về vượng, vượt ra ngoài lý lẽ
ngũ hành bình thường. Người xưa luận mệnh, thường cố chấp ở thuyết Tài Quan, tứ trụ
không có Tài nhưng vẫn lấy, thì không ngại mà lấy Diêu hợp, Đảo xung, kèm theo hiểu
biết một cách khiên cưỡng, lấy phù hợp ở Tài Quan, không khỏi khá là giễu cợt. Mệnh lý
không ngoài ở ngũ hành, khí thế tuy là thiên về vượng, mà trong thiên vượng vẫn có
chính lý để lấy, theo “Tích Thiên Tủy chinh nghĩa” thì cách thiên vượng, đại để lấy vận
cần thuận theo thế của khí, dù can chi hỉ kỵ cũng cần phải xem kỹ tứ trụ phối hợp như thế
nào mà thuận thế lấy vận, nói chung là có quy định.Nhân tiện thêm chỗ bản gốc dẫn ra
các tạo. Ước lược nói:
- Khúc trực Nhân thọ cách
Kiêu Tỉ Nhật chủ Ấn
Quý Hợi Ất Mão Ất Mùi Nhâm Ngọ
Nhâm,Giáp Ất Kỷ,Đinh,Ất Đinh,Kỷ
Ấn,Kiếp Tỉ T.Tài,Thực,Tỉ Thực,T.Tài
Tử Lộc Dưỡng Trường sinh
Đại vận: Giáp Dần/Quý Sửu/Nhâm Tý/Tân Hợi/Canh Tuất/Kỉ Dậu
212
Nhật chủ là Giáp Ất, chi đủ Hợi Mão Mùi hoặc Dần Mão Thìn, là Khúc Trực Nhân Thọ
Cách vậy. Khí thế thiên vượng về Mộc, cần hành vận Thủy Mộc Hỏa, Quan Sát vận là tối
kỵ, Tài vận cũng không tốt.
- Bính Đinh là Nhật chủ, chi đủ Dần Ngọ Tuất hoặc Tị Ngọ Mùi, là Viêm Thượng Cách.
- Nhật chủ là Mậu Kỉ, chi đủ Thìn Tuất Sửu Mùi là Giá Sắc cách.
- Canh Tân là Nhật chủ, chi đủ Tỵ Dậu Sửu hoặc Thân Dậu Tuất, gọi là Tòng Cách cách.
- Nhật chủ là Nhâm Quý, chi đủ Thân Tý Thìn hay Hợi Tý Sửu, gọi là Nhuận Hạ cách.
5 loại trên đều có ý nghĩa như nhau.
Hóa khí cách
Thực Tài Nhật chủ Thực
Giáp Tuất Đinh Mão Nhâm Dần Giáp Thìn
Mậu,Tân,Đinh Ất Giáp,Bính,Mậu Mậu,Quý,Ất
Sát,Ấn,Tài Thương Thực,T.Tài,Sát Sát,Kiếp,Thương
Quan đái Tử Bệnh Mộ
Đại vận: Mậu Thìn/Kỉ Tị/Canh Ngọ/Tân Mùi/Nhâm Thân/Quý dậu
Đinh Nhâm hợp hóa mộc, sinh ở Xuân nguyệt, giờ phùng Giáp Thìn, nguyên thần mộc
thấu xuất, chính là Hóa Mộc Cách. Khí thế nghiêng về mộc vậy. Hóa thần hỉ hành ở đất
vượng, cần nhất là Dần Mão Thìn đất Tỉ Kiếp, mà kỵ Quan Sát, đất của Nhật chủ trở lại
như cũ thì cũng kỵ, trong đó cần phân biệt sơ lược như Đinh Nhâm hóa mộc, nhật nguyên
Nhâm thủy, hành Hợi Tý Sửu là Ấn địa, sinh khởi Hóa Thần cũng tốt; Nếu lấy Giáp hóa
thổ, mà hành Dần Mão Thìn, là khắc Hóa Thần của Ta là đại kỵ vậy.
Hóa Khí cách có Giáp Kỷ hóa thổ, Ất Canh hóa kim, Bính Tân hóa thủy, Đinh Nhâm hóa
mộc, Mậu Quý hóa hỏa, có 5 loại, ý nghĩa đều giống nhau./.
…………………………………HẾT……………………………………..
213
214
BÁT TỰ DỤNG THẦN ĐỀ YẾU
I. Giáp mộc
『 Tháng giêng 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Dần, Nhật nguyên được Lộc; khí hàn lạnh còn lại chưa hết, hỷ Bính làm
ấm. Thân cường, chuyên lấy Bính hỏa điều hậu kiêm tiết tú, là chân thần đắc dụng, phú
quý không nhẹ.
* Biến lý:
+ Nếu hỏa quá nhiều, tiết nhược Nhật nguyên, Thực nhiều thân nhược, lại cần thấy Quý,
dụng Ấn chế Thực sinh thân.
+ Tài đa thân nhược, chuyên thủ dụng lệnh Giáp Tỉ để trợ, phú nhiều quý ít.
+ Nguyên cục Ấn nhiều, là thủy phiếm mộc phù, chết không có áo quan; lại hỷ Mậu đến
ngăn thủy, Bính đến giúp Mậu, dụng Tài phá Ấn, mới khỏi hung nguy.
+ Tháng Dần có Giáp Bính Mậu đều là vượng khí, chỏ có lấy một làm dụng, cũng có
danh lợi.
+ Xuân mộc nắm lệnh, lý lẽ là quyếtkhông có Tòng Cường; 10 can còn lại, phàm sinh
nắm vượng lệnh, dẫu có khắc tiết giao gia, Nhật nguyên bị cô lập, cũng không lấy luận
Tòng Cường, đặc biệt can dương là đúng.
+ Tòng mà khó tòng, là kẻ bần tiện.
【 Ví dụ 】
1. Mệnh Trần Tế Đường:
Canh Mậu Giáp Bính
Dần Dần Tý Dần
Đầu Xuân lấy Bính hỏa là lấy đúng dụng thần, mệnh này có địa chi ba Dần, thân chủ
cường vượng, nên lấy Bính hỏa tiết tú; hàn lạnh còn dư chưa hết, cũng phải thấy Bính
làm ấm áp; trung hành hỏa địa, một thời hiển hách.
2. Mệnh Trạng nguyên:
Giáp Bính Giáp Ất
Tý Dần Tuất Hợi
Can năm Giáp Tỉ, can giờ Ất Kiếp, dước gốc có Dần Hợi, mộc lấy thành rừng, tất thủ
nguyệt lệnh Bính hỏa làm dụng, gốc Bính ở Dần Tuất, chỗ này là phú quý không nhẹ.
215
『 Tháng hai 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Mão, Nhật nguyên Dương Nhận, hàn lạnh đã lui, không cần đến Bính;
Thân cường dụng Bính, phải có phối Quý; có Bính không có Quý, Giáp sợ bị tiết quá
nặng; có Quý không có Bính, Giáp quá ngoan cường; Thủy Hỏa ký tế, mới hứa phú quý.
* Biến lý:
+ Thân cường, dụng Canh kim chế, dụng Mậu thổ là phụ, là Tài sinh Sát, tất nhiên là phú
quý.
+ Dụng Đinh hỏa tiết cường thân, gọi là Mộc Hỏa thông minh, văn học như thần.
+ Canh Giáp lưỡng cường, can thấy Đinh hỏa, gọi là Thương quan giá Sát, chức cao
quyền trọng.
+ Nếu không có thân cường địch sát, xuân mộc tối kị thấy, bởi vì xuân mộc là Hoạt mộc (
mộc sống), tối kị khắc phạt. 『 Hoạt mộc thiết kị mai kim 』, 『 Xuân không nạp kim』,
đều là lý này. Sát cường thân nhược, tất chủ tàn tật, lại cần có hỏa phá kim, mới bảo toàn
cát.
+ Thân nhược, chuyên thủ nguyệt lệnh Ất mộc trợ thân.
+ Tháng Quý Ấn cần có Canh Tân là phụ, là do Quý Ấn thất lệnh.
【 Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Giáp Đinh Giáp Mậu
Thìn Mão Tý Thìn
Giáp sinh tháng hai, Nhật nguyên Dương Nhận, dụng Đinh tiết tú, là mộc hỏa thông
minh; Kỷ vận đăng khoa, Quý vận hại Dụng mà chết.
2. Quý mệnh:
Quý Ất Giáp Đinh
Mão Mão Dần Mão
Đinh hỏa vô căn, lại bị Quý hại, mộc luận là Chuyên Vượng; vận hành Đông Bắc thuận
kỳ vượng khí, từ võ chuyển sang văn.
『Tháng ba 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Thìn, Tài tinh nắm lệnh, cuối xuân mộc già, có thể dụng Canh gọt vót;
dương tráng mộc khát, lại hỷ Nhâm nhuận, dụng Quý sợ có Mậu hợp, cho nên lấy Nhâm
216
là trên hết; càng đẹp có can thấy Đinh hỏa, Đinh Nhâm có tình hóa mộc, ám phụ giúp khí
mộc; cho nên Giáp ở tháng ba, được Canh Nhâm Đinh cả ba đều thấu, phú quý là thượng
cách.
* Biến lý:
+ Tóm lại thân cường dụng Canh là ưu tiên, nguyệt lệnh tự có Tài đến sinh Sát, tối kị có
Bính Đinh chế kim; dụng kim thấy hỏa, danh là 『 Độn phủ vô cương 』( Búa cùn không
bén), là người vô dụng. Dụng Đinh, không lấy làm mộc hỏa thông minh.
+ Thân nhược, lấy Nhâm là ưu tiên, sau là Canh, là Sát Ấn tương sinh, phú quý là tất
nhiên.
+ Không có Ấn có thể dụng Tỉ, cũng có phú quý, vì trong Thìn có Quý Ất đều là khí đang
vượng; là chân thần đắc dụng, danh lợi tất nhiên.
【Ví dụ 】
1. Mệnh trước thành sau bại:
Quý Bính Giáp Bính
Mão Thìn Thìn Dần
Thân cường dụng Bính Thực tiết tú, nhưng lại thấy có Quý Ấn chế, trước người có sản
nghiệp rất phong phú; hành đến mộc vận, dần thấy phá hao, vào giao vận thủy, y thực
không đủ.
2. Quý mệnh:
Đinh Giáp Giáp ẤtBính
Mão Thìn Dần Hợi
Địa chi Dần Mão Thìn hội tề Đông phương, Đinh hỏa vô căn khó nói tiết tú, lấy 『Khúc
Trực Nhân Thọ cách 』 mà luận. Trong hành vận thủy, làm quan Châu Mục, thọ quá 80.
Mộc chủ Nhân, Nhân là thọ.
『Tháng tư 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Tị, Thực thần nắm lệnh, Giáp bị vượng tiết, Quý Ấn là ưu tiên; là hỏa
viêm thổ táo, điều hậu là gấp, cũng lấy Quý thủy làm chân thần; duy thủy tháng tư, quy
về tuyệt địa, dụng Nhâm Quý, tất phải có Canh Tân làm phối hợp.
* Biến lý:
+ Không có Quý dụng Nhâm, không có Canh dụng Tân, phối hợp hơi khác, phú nhiều
quý ít.
217
+ Giáp tháng tư, thấy Đinh xuất ra can, lại được Quý Canh xuất ra chế, phú quý là thượng
phẩm; Bởi vì Đinh xuất can, là bệnh nặng gặp dược, tất nhiên là thượng cách; ngang sức
ngang tài, cách cục mới rõ đường hoàng.
+ Điều hậu là gấp, Nhâm Quý nhất thiết không thể thiếu, thân cường thân nhược, đều có
thể tạm thời gác lại không luận.
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Tân Quý Giáp Bính
Sửu Tị Tý Dần
Giáp được giờ Dần, Nhật nguyên có căn, điều hậu dụng Quý, thông căn ở Tý, càng hỷ
Tân kim gốc phát thủy, ngũ hành phối hợp được phù hợp, phú quý tất nhiên có chuẩn.
2. Mệnh trước thành sau bại:
Quý Đinh Giáp Canh
Mùi Tị Ngọ Ngọ
Điều hậu vốn là ứng dụng Quý, nhưng địa chi có Tị Ngọ Mùi hội tề Nam phương, kim
thủy vô căn; Đinh Thương thấu xuất, biến thành luận『 Tòng Nhi cách 』. Đầu hành mộc
vận, tài nghiệp tài hưng; một lúc nhập Bắc phương phá cách, gặp hỏa hoạn phá gia.
『 Tháng năm 』
* Thường lý:
+ Giáp sinh tháng Ngọ, Thương quan nắm lệnh, rễ khô là héo; Điều hậu là gấp, liền lấy
Nhâm Quý, sau lấy Canh Tân. Giáp mộc tháng năm, mộc hỏa là chân Thương quan bội
Ấn, phú quý không nhẹ.
* Biến lý:
+ Nguyên cục không thủy, vận nhập đất Đông Bắc, hoặc có tạm thời bảo toàn tính mệnh;
vận nhập Nam phương, danh 『 Mộc hóa thành tro 』, tất chết là không sai; vận nhập
Tây phương, gọi là 『 Thương quan kiến Quan, vi họa bách đoan 』.
+ Nếu bàn đầy Bính Đinh, không thấy Ấn Tỉ, mộc hỏa Thương quan biến thành loại
Viêm thượng cách, lại lấy quý luận. Tuế vận hỷ Đông Nam mà thành phúc, kị Tây Bắc
mà gặp tai họa.
【Ví dụ】
1. Mệnh Thượng thư:
218
Nhâm Bính Giáp Đinh
Dần Ngọ Thân Mão
Giáp mộc tháng năm, cành là đều khô héo, Đinh hỏa thấu xuất, hỷ Nhâm hợp chế; Nhâm
gốc ở Thân, gốc chảy dài xa, vận đi Tây Bắc, vinh hoa phú quý.
1. Mệnh Tướng quân:
Tân Giáp Giáp Canh
Mão Ngọ Tý Ngọ
Nguyên mệnh có kim có thủy, tất nhiên quý hiển, hai Ngọ xung một Tý, dụng thần thụ
thương, sau gặp cướp trận mà chết.
『 Tháng sáu 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Mùi, Tài tinh nắm lệnh. Trước tiết Đại Thử, hỏa khí chưa lui, lý lẽ thủ
dụng là giống như tháng năm; Sau tiết Đại Thử, Đinh hỏa thoái khí, kim thủy tiến khí;
Giáp mộc thủ lấy thân cường, chi tụ Dần Mão Hợi là tốt.
* Biến lý:
+ Thân cường, dụng Canh chế, nguyệt lệnh có Kỷ sinh trợ, Tài sinh Sát nhược, tất nhiên
phú quý.
+ Thân cường dụng Đinh, gọi là 『 Mộc hỏa thông minh 』, là chân thần đắc dụng, phú
quý không ít.
+ Nếu như thân nhược, vẫn dụng Ấn Tỉ.
+ Sát cường thân nhược, có thể dụng Đinh chế, nhưng phải thân nhược có căn mới có thể
dụng, nếu không, trái lại thành khắc tiết giao gia.
+ Thương quan chế Sát, Thương quan là chân thần nguyệt lệnh, chức cao quyền trọng.
+ Tài đa thân nhược, chuyên dụng Tỉ kiên, không có Tỉ dụng Kiếp, Ất Kiếp cũng không
phải tháng vượng khí.
+ Tháng sáu nguyên cục thổ nhiều cũng không thể lấy Tòng Tài cách mà luận, bởi vì Mùi
là mộc khố, trong có Ất mộc ám phá Tài tinh; nguyệt lệnh có căn, không thể nói tòng.
+ Can thấy Mậu Kỷ, chi thấy Thìn, thì Giáp Kỷ hợp hóa thổ, là Nguyên thần phát lộ;
thành cách hóa thổ, phú quý không ít.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Tể tướng:
219
Quý Kỷ Giáp Giáp
Hợi Mùi Thân Tý
Điều hậu dụng Quý, nhưng thấy Kỷ xuất ra, may là ở Giáp Kỷ tương hợp, thổ không
khắc thủy; huống hồ Quý thủy thông căn ở Hợi Tý, dụng thần có lực; vận cuối một
đường mộc thủy, hiển đạt phú quý.
2. Hung mệnh:
Canh Quý Giáp Giáp
Dần Mùi Ngọ Tuất
Chi thành hỏa cục, Giáp bị vượng tiết, điều hậu sinh mộc, đều cần thấy thủy; nguyên
mệnh dù thấy kim thủy, tiếc là cả hai đều vô căn, vận Bính Tuất chết.
『 Tháng bảy 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Thân, Canh Sát nắm lệnh, Thư nói: 『 Tử mộc mà tạo được kim, Canh
Tân tất lợi 』, nhưng phải thủ thân cường, mới có thể đảm nhận cường Sát này.
* Biến lý:
+ Thân cường, chuyên thủ nguyệt lệnh Canh Sát, chân thần đắc dụng, phú quý không
nghi ngờ.
+ Thân Sát lưỡng cường, cần phải thấy Đinh, là Thương quan chế Sát, chức cao quyền
trọng.
+ Nhưng nếu thân nhược, lại cần Ấn Tỉ, Thân cung kim thủy tương sinh, chuyên thủ làm
dụng cũng có thể lấy quý; nhưng nguyên cục kim thủy một khi nhiều, cục chuyển sang
Thu hàn, thì nên phối lấy Bính hỏa, mới có sức sống.
【Ví dụ】
1. Mệnh Chủ tịch tỉnh:
Mậu Canh Giáp Đinh
Tuất Thân Thân Mão
Gặp khắc tiết giao gia, dụng Thân trong có Nhâm thủy, chi giờ Mão mộc là gốc mạnh;
trpng hành vận thủy mộc, thứ tự thoe quý.
2. Mệnh Đạo tặc:
220
Giáp Nhâm Giáp Quý
Thân Thân Tý Dậu
Mẫu (mẹ) hiền diệt Tử (con), thủy đa mộc phiêu, cũng là người phiêu đãng không chỗ
dựa.
『 Tháng tám 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Dậu, Chính Quan nắm lệnh, Mộc tù Kim vượng, thủ ở thân cường, Chi
thông Dần Mão Mùi là tốt.
* Biến lý:
+ Thân cường, chuyên dụng nguyệt lệnh Tân kim, là chính khí Quan tinh, tất nhiên là phú
quý.
+ Thân Sát đều cường, hỷ thấy Đinh hỏa, cho nên cũng là hỷ dụng.
+ Nhưng nếu thân nhược, vẫn cần Ấn Tỉ, nhưng lấy trong cục có Bính là trên hết.
+ Kim nhiều mộc nhược, nhưng danh nghĩa là đến khắc thân, tất chủ tàn tật. Nguyên cục
có hỏa chế kim là vô dụng, bởi vì nhật nguyên hư nhược, thấy hỏa là bị tiết thậm tệ, danh
gọi là Khắc tiết giao gia, luận là hung yểu.
+ Phàm gặp khắc tiết giao gia, tất thủ Ấn tinh làm dụng, lấy Ấn hóa Sát như vậy hạn chế
tổn thương mà sinh thân, một được ba dụng, khởi tử hồi sinh.
【 Ví dụ 】
1. Mệnh Thị lang:
Đinh Kỷ Giáp Ất
Dậu Dậu Thìn Hợi
Thất Sát nắm lệnh, Đinh thấu thì dụng Đinh chế Sát, nguyên mệnh hỏa mộc đều nhược,
được hành vận để phối hợp, đường quan hanh thông.
2. Mệnh Hiếu Liêm:
Bính Đinh Giáp Đinh
Tuất Dậu Dần Mão
Thân cường ở Quan, Thư nói: 『 Có Quan luận Quan trước 』, Thực Thương chế Quan
thái quá; Bắc phương thủy vận, chế Thương còn Sát, đắc cử làm Hiếu Liêm, Mão vận
xung phá Dậu Quan, chết.
221
『 Tháng chín 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Tuất, Tài tinh nắm lệnh, thủ ở thân cường, Chi tụ Lộc Nhận là thượng
đẳng.
* Biến lý:
+ Thân cường, dụng Canh dụng Đinh, đều có thể quý hiển, bởi vì tháng Tuất Canh Đinh
có khí.
+ Thân cường dụng Canh, trong chữ Tuất có sinh Mậu thổ, là Tài sinh nhược Sát, tất
nhiên là phú quý.
+ Thân Sát lưỡng cường dụng Đinh, Thương quan chế Sát, quý mà có quyền.
+ Thân cường dụng Đinh tiết thân, trong Tuất có Tài tinh, không chỉ là giàu, mà còn
nhiều quý.
+ Thân nhược, Ấn Tỉ xem cơ hội mà dụng; cũng không ngoài Tài đa thân nhược là dụng
Tỉ, lý là Sát cường thân nhược hoặc Thực thương tiết thân thì dụng Ấn.
+ Tuất lại là táo thổ, phàm nguyên cục hỏa nhiều, tất cả đều cần ở chi tàng có một hai
điểm Quý mới là thượng cách, cũng không nhất định thân nhược mới dụng Quý Ấn vậy.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Hoàng Hưng ( mệnh khắc cường ):
Giáp Giáp Giáp Giáp
Tuất Tuất Dần Tuất
Nguyên cục không có thủy, là Mộc khô thổ táo, vận nhập thủy địa làm nhuận mộc, danh
viết vào sử sách, vận Mậu Dần năm Bính Thìn, đến chỗ hỏa viêm thổ táo mà chết.
2. Quý mệnh:
Mậu Nhâm Giáp Kỷ
Thìn Tuất Thìn Tị
Mệnh hóa thổ cách, làm quan Châu Mục, thành tích rất hiển hách, tiếc là vận hành thủy
mộc, không thể làm cao hơn được.
『 Tháng mười 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Hợi, Ấn tinh nắm lệnh, điều hậu là gấp, trước tiên thủ Bính hỏa. Nhâm
thủy nắm lệnh, lại cần thấy Mậu ngăn thủy mà bồi mộc; thân cường, Bính Mậu cùng
thấu, tất nhiên phú quý.
222
* Biến lý:
+ Thân cường, có thể phối hợp dụng Canh; cho nên Giáp ở tháng 10, Bính Mậu Canh,
Thực Tài Sát cả ba đều thấu ra là cách thượng đẳng, cho nên là phối hợp hoàn mỹ vậy.
+ Thân nhược chuyên dụng Lộc Nhận, chi thấy Dần Mão là tốt; nhưng nguyên cục nhất
thiết là không thể không có Bính, tức là chi tàng có Bính, cũng thuộc có thể quý; nếu
không, thủy lạnh mộc đóng băng, cả hai tượng đều không có thể được sinh.
+ Phàm tháng mùa đông là dụng hỏa thổ, không có vận tương trợ, thì không thể phát; bởi
vì tháng mùa đông thì hỏa thổ mất khí, lực dụng thần suy nhược, giao vận Nam phương,
là thuộc chính khí.
『 Ví dụ 』
Đinh Tân Giáp Bính
Dậu Hợi Tuất Dần
Điều hậu dụng Bính, Bính căn ở Dần, vận nhập Nam phương, địa vị là Thượng thư.
2. Quý mệnh:
Đinh Tân Giáp Canh
Mão Hợi Ngọ Ngọ
Tháng mùa Đông Giáp mộc thấy Bính, danh là 『 Hàn mộc hướng dương 』, mệnh này
không có Bính thấy Đinh, cách cục khá kém, may mắn có hai Đinh gửi gốc ở hai Ngọ,
Nam phương hỏa vận cũng được phất cao.
『Tháng mười một 』

* Thường lý:
Giáp sinh tháng Tý, Ấn tinh nắm lệnh, trước Bính sau Mậu, lý giống tháng Hợi.
* Biến lý:
+ Thân cường thấy Bính Mậu xuất ra can, không nhẹ phú quý.
+ Thân nhược lấy Dần Mão Lộc Nhận trợ giúp thân, không thể tùy tiện dụng Quý Ấn.
+ Tháng Tý có Giáp Tý, rất sợ thủy nhiều, là thủy phiếm mộc phù, tất chủ chết yểu; có
Mậu ngăn thủy, mới hứa an cát. Cho nên tháng 10, 11, mộc luận Giáp Ất, không lo thân
nhược, bởi vì nguyệt lệnh là Ấn tinh nắm lệnh, tự có thể sinh mộc, rất sợ mẹ hiền diệt
chết con, là thủy phiếm mộc phù.
+ Tháng mùa đông Giáp mộc dụng Quý dụng Nhâm, tóm lại nguyên cục có hỏa thổ thái
vượng mới có thể dụng.
223
【Ví dụ 】
1. Mệnh Vương hậu:
Bính Canh Giáp Đinh
Tý Tý Ngọ Mão
Điều hậu dụng Bính, là Hàn mộc hướng dương; càng hỷ vận chạy Đông Nam, quý đến
Vương hậu.
2. Hung mệnh:
Ất Mậu Giáp Nhâm
Tị Tý Thân Thân
Chi thành thủy cục, là thủy phiếm mộc phù, sinh ở tháng mùa đông, mộc lạnh mộc hàn,
có Tị hỏa thì tùy tiện lại kéo dài hơi tàn, Thân vận hình Tị, chết đuối.
『 Tháng 12 』
* Thường lý:
Giáp sinh tháng Sửu, Tài tinh nắm lệnh; thiên hàn địa lạnh, trước tiên thủ Bính hỏa; nếu
không có thủy vượng, không thể dụng Mậu, bởi vì tháng Sửu Tài tinh nắm lệnh, tất nhiên
có thổ.
* Biến lý:
+ Phàm mệnh ở ba tháng mùa đông, dụng Bính là quý, không có Bính dụng Đinh, hoặc
chi được một chữ Tị Dần Ngọ, cũng có ít danh ít lợi.
+ Thân cường, dụng Canh bổ Giáp dẫn Đinh, danh là『 Mộc hỏa thông minh 』, là phú
quý không nhỏ. Cho nên thân cường được Canh Đinh cùng thấu, cũng là thượng cách.
+ Thân nhược, vẫn dụng Tỉ kiên để trợ giúp, thấy một chữ Dần là tốt nhất; bởi vì trong
Dần có Giáp có Bính, là chân thần so với Giáp mộc ở ba tháng mùa Đông.
+ Phàm Giáp mộc nhiều lấy Canh Sát mà thủ quý, chỉ có ba tháng mùa Đông và đầu
Xuân có thể không có Canh. Một khi thấy Bính hỏa, tự nhiên có phúc.
【Ví dụ】
1. Mệnh Tri huyện:
Nhâm Quý Giáp Đinh
Ngọ Sửu Dần Mão
224
Không có Bính dụng Đinh, nhưng thấy Ngọ có Đinh Thương hợp Nhâm, quý không thể
lớn; may mắn có chi tụ Dần Ngọ, cát thần vẫn tồn tại; vận Mậu Ngọ, dụng thần đắc lực,
được tuyển làm Tri huyện.
2. Mệnh cô bần:
Quý Quý Giáp Ất
Hợi Hợi Ngọ Hợi
Thủy quá nhiều mà hỏa quá ít, Đinh tàng ở Ngọ, ứng có y thực; tiếc là vận hành kim
thủy, ăn sáng cũng không có.
II. Ất Mộc
* Thường lý:
Ất sinh tháng Dần, Kiếp tài nắm lệnh; dư hàn chưa hết, trước tiên dụng Bính hỏa; Ất mộc
hỷ nhuận, sau thủ Quý thủy, duy chỉ có Quý thủy hỷ tàng ở Thìn Sửu, địa nhuận thiên
hòa, là tượng phú quý.
* Biến lý:
+ Mộc ở đầu xuân, cần Bính hỏa nhiều hơn Quý thủy, không nên Quý thủy nhiều hơn
Bính hỏa; nếu không, Quý nhiều bệnh khốn, cuối cùng chỉ là hàn sĩ. Bính Quý hai cạnh
bên thấu ra cách vị trí không hợp, cũng có thể phú quý.
+ Tóm lại, Ất mộc đầu xuân, lấy Bính hỏa là chân thần; Thân cường, chuyên dụng Bính
hỏa tiết tú, phú quý không nhỏ.
+ Thân nhược, hỷ dụng Tỉ Kiếp, chi thấy các chữ Dần Mão Hợi là đẹp, bởi vì Tỉ kiên
nắm lệnh, là dụng thần có lực. Dù có thể thủ Quý Ấn sinh thân, duy chỉ là Quý thủy mất
lệnh lực nhỏ.
+ Sát cường ở thân, thủ Đinh Thực chế Sát làm dụng; là dụng thủy hóa Sát, cuối cùng
không là thượng cách, bởi vì mùa Xuân Ất tối kị là hàn thấp, nguyên nhân là do gốc mộc
bị thủy làm mục nát.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Chủ tịch Tỉnh:
Mậu Giáp Ất Bính
Tý Dần Tị Tuất
Ất mộc thấy Giáp, là cây dây leo có kèm theo, điều hậu dụng Bính, phú quý có thừa. Tiếc
là ở dưới có Dần Tị tương hình, phú quý không dài.
225
2. Bần mệnh:
Đinh Nhâm Ất Đinh
Mùi Dần Sửu Hợi
Xua lạnh dụng Bính, Bính tàng ở Dần; dụng Đinh, Đinh gặp Nhâm hợp; huống chi vận
hành thủy kim, bần tiện là khó tránh khỏi.
『 Tháng hai 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Mão, Nhật nguyên đắc lộc. Thân cường có hỏa tiết, thân nhược có thủy
sinh, tóm lại, nguyên cục hỏa nhiều dụng Quý, mộc nhiều dụng Bính.
* Biến lý:
+ Bính Quý cùng thấu không có ngại, thiết kị thấy Canh, càng kị chi thấy Thân Dậu, bởi
vì 『 Xuân mộc thiết kị mai căn 』; Như thấy Tân Sát, chuyên dụng Đinh chế, không có
Đinh thấy Quý, dẫu có Ấn hóa, cuối cùng không phải là thượng cách.
+ Tháng hai Ất mộc, thân cường, Bính thấu Quý tàng, không thấu Canh kim, là đại phú
đại quý.
+ Chi thành mộc cục, không thấy Canh Tân gọi là Khúc Trực Nhân Thọ cách. Quý thấu,
công lao sự nghiệp rạng rỡ. Đinh thấu, văn học như thần.
+ Nếu nói Sát cường ở thân, dụng Đinh, gọi là Thực thần chế Sát, chủ quý. Tài cường ở
thân, dụng Giáp, gọi là Tỉ Kiếp phân Tài, chủ phú.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Đoàn Kỳ Thụy:
Ất Kỷ Ất Quý
Sửu Mão Hợi Mùi
Địa chi Hợi Mão Mùi thành mộc cục, tòng kỳ vượng thế, dụng can giờ Quý thủy, tháng
Kỷ bị chỗ năm Ất chế không tổn thương Quý thủy, càng tốt là vận chạy mộc thủy, là
mệnh đại quý.
2. Mệnh yểu chiết:
Bính Tân Ất Tân
Dần Mão Hợi Tị
226
Dụng bính, mà căn vốn đều ở Dần Tị, duy chỉ có Bính gặp Tân hợp, Tị gặp Hợi xung,
Dần gặp Mão hội, tình huống vận chạy không có khả thi; vận Nhâm Thìn thủy tinh rất
cường, tổn thương dụng mà yểu chiết.
『 Tháng ba 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Thìn, Tài tinh nắm lệnh, dương khí ngày càng sáng, trước tiên dụng Quý
sau dụng Bính, thủy hỏa tương hỗ giúp nhau là hợp.
* Biến lý:
+ Thân cường, dụng Bính Đinh tiết, nhưng chi dứt khoát phải tàng thủy.
+ Ất cường thông thường không dụng Canh chế; riêng cành lá tốt tươi, thấy Kỷ Canh
xuất ra can, là Tài Quan đều đẹp, là xuân thâm mộc lão ( cuối xuân mộc già), là tạm thời
mà dùng.
+ Ấn tinh quá nhiều, là Thủy phiếm mộc phù; lại hỷ Bính Mậu, dụng Tài phá Ấn.
+ Tài đa thân nhược, dụng Kiếp, Sát cường ở thân thì dụng Thương chế Sát.
+ Thấy giờ Canh Thìn, là mất thời hóa kim, được vận tương trợ, mới hứa phú quý. Nếu
thấu hai Canh, kị hợp không hóa, được Đinh hỏa phá, hoặc hứa có phú, nhưng mà không
phải thượng cách.
【Ví dụ 】
1. Mênh Thượng thư:
Tân Nhâm Ất Tân
Tị Thìn Dậu Tị
Tân Sát quá cường, dụng Nhâm Ấn hóa Sát sinh thân, Nhâm căn ở Thìn, gặp vận Đông
Bắc phối hợp, cũng là hợp quý.
『 Tháng tư 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Tị, Thương quan nắm lệnh; là hỏa viêm thổ táo, tính mộc khô héo; điều hậu
là gấp, chuyên thủ Quý thủy, thủy nhược lại hỷ gốc Canh Tân mới phát.
* Biến lý:
+ Tóm lại, dụng thần ba tháng mùa hạ, không xa rời kim thủy; có kim không có thủy, Ất
mộc gặp khắc tiết giao gia, là mệnh tàn tật.
+ Chi thành kim cục kim phương, lại thấy Canh kim thấu xuất, không có hỏa phá cách,
có thể lấy Hóa kim cách luận, là đại quý.
【Ví dụ】
1. Mệnh tiểu quý:
227
Nhâm Ất Ất Ất
Thân Tị Mùi Dậu
Điều hậu cho nên cần thủy giúp, Sát trọng cũng cần thủy hóa, can năm Nhâm thấu ra từ
Thân, có đường phú quý, chỉ có Ất mộc căn nhược, chỉ gần Tiến sĩ.
2. Hung mệnh:
Ất Tân Ất Tân
Dậu Tị Mão Tị
Nguyên cục quá táo khô, không có thủy nhuận trạch, Sát xuất ra khắc thân, cũng thiếu có
Nhâm Quý hóa; vận nhập Đông phương, được trợ thân địch Sát, vận Sửu năm Tuất sinh
Sát hội Sát bệnh chết.
『Tháng năm 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Ngọ, chuyên dụng Nhâm Quý, thủy nhược, lại thích Canh Tân; Canh Nhâm
Bính cùng thấu, tất nhiên hiển quý.
* Biến lý:
+ Có kim không có thủy thì gọi là 『 Khắc tiết giao gia 』, là mệnh tàn tật. Có thủy
không kim, thì gọi là 『 Thủy vô nguyên đầu 』, phú quý không dài.
+ Ngoại trừ cách cục đặc thù, Ất mộc ở tháng năm tất lấy thủy là chân thần; Quý thủy lực
nhược, Nhâm thủy là ưu tiên, Canh Nhâm cùng thấu, tất chủ quý hiển.
【Ví dụ 】
Canh Nhâm Ất Tân
Thân Ngọ Mão Tị
Điều hậu dụng Nhâm, Canh Nhâm cùng thấu, thông căn ở Thân, lại thêm vận hành kim
thủy, công danh như chuyện vặt.
2. Mệnh Khất cái (ăn mày):
Giáp Canh Ất Bính
228
Dần Ngọ Mão Tý
Có kim có thủy, bề ngoài rất tốt, nhưng nghiên cứu tỉ mĩ nguyên cục, Canh kim vô căn,
Tý thủy gặp Mão hình; vận Giáp Tuất một đường bại địa, trở thành khất cái.
『 Tháng sáu 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Mùi, Tài tinh nắm lệnh. Trước tiết Đại Thử, lý lẽ giống tháng năm. Sau tiết
Đại Thử, hỏa khí dần dần lui, kim thủy dần dần tiến. Thân nhược, vẫn hỷ có Quý Nhâm,
chi thông chữ Dần Mão Hợi là đẹp. Hoặc can thấy Đinh Nhâm, ám phụ trợ mộc khí, cũng
có y lộc; dụng Quý tối kị có Mậu chế Kỷ hỗn, chuyển thành hạ cách; có Giáp là có cứu,
cp1 ít danh ít lợi.
* Biến lý:
+ Nếu kim thủy quá nhiều, thế cục chuyển hàn, có năm cơ hội thủ Bính làm dụng.
+ Nếu chi thành mộc cục mà thân cường, được Bính tiết tú, được Quý nhuận Ất, thủy hỏa
cùng giúp nhau qua lại, cũng có thủ quý. Cho nên Bính Quý cùng thấu, phú quý cực
phẩm, Bính thấu không có Quý, công lao nguyên cục không làm nhuận trạch, không
ngoài là người thường nhân.
+ Tài tinh nắm lệnh, nguyên cục không có Ấn Tỉ sinh trợ, cách thành Tòng Tài, cũng có
phú quý, một khi thấy Ấn Kiếp, thì lấy Tài đa thân nhược luận.
【Ví dụ 】
Canh Quý Ất Đinh
Tuất Mùi Hợi Sửu
Đinh hỏa thấu xuất, là Mộc hỏa Thương quan; Dụng Quý, là Thương quan bội Ấn, Quý
thủy thấy Canh, là thủy có nguồn gốc, vận giao Tây Bắc trợ giúp dụng thần, làm Tể
tướng Thái Bình.
2. Mệnh Thứ trưởng:
Bính Ất Ất Quý
Tuất Mùi Hợi Mùi
Bính thấu tất dụng Quý thủy, Quý căn ở Hợi, trong Tuất có Tân, thủy có ít nguồn cội;
vận nhập phương Tây Bắc, dụng thần đắc lực, tiếc là kim không thấu xuất, địa vị chỉ là
thứ trưởng.
229
* Thường lý:
Ất sinh tháng Thân, Quan tinh nắm lệnh, Canh kim nắm quyền, Ất tất bị thương; phàm
Ất mộc thân nhược, cần nhất là Tỉ kiên, can thấy Giáp, chi thấy chữ Dần mộc khí là tự
vượng, chỗ gọi là 『 Đằng la hệ Giáp, khả xuân khả thu 』, tức là nói chỉ chỗ này.
* Biến lý:
+ Canh kim thấu xuất, Ất tất bị thương, chuyên dụng Kỷ thổ làm đục kim mà bồi mộc, là
cách phú quý.
+ Dụng thủy Ấn hóa Sát cũng được, nhưng đề phòng kim thủy quá nhiều, là thủy phiếm
mộc phù, lại cần đem cơ hội mà phối với Mậu thổ.
+ Dụng Đinh Thực thần chế Sát, phải lấy thân cường; nhưng nếu thân nhược, sợ thành
khắc tiết giao gia.
+ Ất mộc thấy can Giáp, chi thấy Dần, hoặc dưới chi thành phương thành cục, Ất mộc
chuyển cường, có thể lấy Canh Quan, là chân thần đắc dụng, phú quý không ít.
+ Thấy giờ Canh Thìn, Tòng kim cách đắc thời, là đại phú đại quý, nguyên cục tuế vận
đều kị Bính Đinh phá cách.
【Ví dụ】
Mậu Canh Ất Giáp
Tuất Thân Hợi Thân
Hợi thủy tàng ở chi ngày, chỉ lấy trụ giờ Giáp mộc trợ thân, vận nhập đất thủy mộc trợ
khởi dụng thần, chốn quan trường ưu du.
2. Quý mệnh:
Nhâm Mậu Ất Canh
Thân Thân Mùi Thìn
Ngày Ất gặp tháng Thân, Ất Canh hợp hóa khí rất chuẩn, nguyên mệnh và đại vận đều
không có hỏa đến phá cách; đừng quan không lo, làm quan lớn.
『 Tháng tám 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Dậu, Thất Sát nắm lệnh. Ất mộc tuyệt địa, cần thủ thân cường; trụ thấy
Giáp Dần, là Đằng la hệ giáp rất tốt.
* Biến lý:
230
+ Thân cường, dụng nguyệt lệnh Tân Sát, là chân thần đắc dụng, tất nhiên phú quý.
+ Thân cường kim càng cường, hỷ dụng Đinh chế, gọi là Thực thần chế Sát, địa vị đa số
là quan võ; hàn khí sẽ tăng, nên cơ hội cần dụng Bính hỏa, cho nên thân cường được thấu
Tân Bính Đinh, là cách đại quý.
+ Thân nhược dụng Quý, nhưng cần can thấy Giáp, chi thấy Dần là tốt.
+ Ất là thuộc cỏ Lan Quế, trước tiết Thu Phân, hỏa khí chưa hết, Lan Quế chưa nở hoa,
dụng trước Quý sau Bính. Sau Thu Phân, Lan Quế đã nở, hàn khí dần dần tiến, dụng
Bính trước Quý sau.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Hứa Thế Anh:
Quý Tân Ất Tân
Dậu Dậu Sửu Tị
Chi thành kim cục, hai Tân thấu ra, tự là Tòng Sát cách; duy có năm thấu Quý thủy,
không thể nói là Tòng, chỗ gọi là 『 Chúng sát xương cuồng, nhất Ấn khả hóa 』, là
mệnh quý thọ phú vinh.
2. Hung mệnh:
Quý Tân Ất Kỷ
Dậu Dậu Mão Mão
Chúng Sát xương cuồng, cũng ứng là thủ Quý Ấn hóa, nhưng giờ gặp Kỷ thổ khắc phá;
Quý thủy nhập mộ, liền gặp quốc pháp, địa chi lưỡng trọng Mão Dậu xung kích cũng là
hung tượng.
『Tháng chín 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Tuất, Tài tinh nắm lệnh, Ất đến đất táo khô, mà Nhật nguyên mất lệnh,
chuyên thủ Quý thủy sinh thân làm nhuận cục. Thủy nhược, lại hỷ thấy gốc Canh Tân
phát thủy; cho nên Quý Tân cùng thấu, là Sát Ấn tương sinh, tất nhiên phú quý. Có Quý
không có Tân, phú quý không dài, có Tân không có Quý, tất chủ bần tiện.
* Biến lý:
+ Tài tinh nắm lệnh, nếu Tài đa thân nhược, hỷ thấy Giáp Dần, gọi là『 Đằng la hệ giáp,
khả xuân khả thu 』, nhưng dụng Tỉ Kiếp thì kị thấy Canh Tân.
+ Thân cường dụng Bính Đinh để tiết, tháng Tuất hỏa có dư khí, là chân thần đắc dụng,
cũng có đến quý.
231
+ Thân cường cũng có thể thủ Canh để chế, tháng Tuất có Tài sinh, có đường lấy phú
quý.
【Ví dụ 】
1. Mệnh phú quý:
Giáp Giáp Ất Bính
Dần Tuất Dậu Tý
Năm thấy Giáp Dần, gọi là Đằng la hệ Giáp, ở giờ Tý thủy, mộc được thủy dưỡng, phú
quý lâu dài.
3. Mệnh cường đạo:
Tân Mậu Ất Tân
Tị Tuất Sửu Tị
Tháng chín Mậu thổ nắm lệnh, nhưng khí thổ tiết ở Tân, Ất mộc vô căn, lấy Tòng Sát
cách luận; địa chi hỏa trọng, chỉ thuộc là 『 Giả tòng 』, vận nhập Nam phương là phá
cách, sa vào cường đạo.
『Tháng 10 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Hợi, Ấn tinh nắm lệnh, là thủy lạnh mộc đóng băng; điều hậu là gấp, trước
tiên thủ Bính làm ấm thân, Nhâm thủy nắm lệnh, không thể không có Mậu.
* Biến lý:
+ Thân cường thấy Bính Mậu cùng thấu, tất nhiên là phú quý.
+ Nếu chi tàng một hai điểm Nhâm Quý, có thể không có Mậu, nhưng không thể lấy
không có Bính; là Hàn mộc hướng dương, mới chủ phú quý. Không Bính dụng Đinh, hơi
kém phú quý.
+ Thân nhược, có thể thủ Hợi trong có Nhâm Giáp làm dụng, nhưng nguyên cục cần thấy
Bính, nếu không, thì hủy lạnh mộc đóng băng, cả hai đều có tượng vô sinh; thủy hỏa
cùng giúp lẫn nhau, mới chủ sinh phát.
+ Nếu chi thành mộc cục, Khúc trực Nhân Thọ cách mất thời; như thấy Bính Mậu, mới
hứa phú quý.
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Mậu Quý Ất Bính
232
Thìn Hợi Tị Tý
Điều hậu dụng Bính, Quý thấu có Mậu hợp chế; đầu hành thủy vận, xuất thân bần hàn;
mộc vận đăng khoa, hỏa vận hiển đạt, làm quan đến Bố Chính.
2. Bần mệnh:
Kỷ Bính Ất Nhâm
Hợi Tý Sửu Ngọ
Có Bính có Ngọ, dường như là có triển vọng, không như Bính gặp Nhâm phá, Kỷ không
thể giải cứu, chi thành Bắc phương, là thủy phiếm mộc phù, kém nhất là vận nhập Tây
Bắc, quyết chí gian khổ học tập, nhưng nghèo rớt mồng tơi.
『Tháng 11 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Tý, Ấn tinh nắm lệnh, điều hậu là gấp, chuyên thủ Bính hỏa; Bính thấu có
căn, tự nhiên phú quý; Bính tàng ở Dần Tị, cũng có công danh.
* Biến lý:
+ Dụng Bính kị Nhâm Quý phá hại, được Mậu Kỷ giải cứu, cũng có y lộc.
+ Đông thủy thái vượng, Nhâm thấu không có Mậu, được Kỷ xuất can, Bính hỏa trợ giúp,
mệnh đại phú quý; chỗ này là dụng Kỷ hỗn Nhâm bồi căn mộc, lại có Bính ấm, tự nhiên
phúc hậu; cũng không dụng Kỷ Tài phá Ấn, cần phải chú ý.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Bộ trưởng:
Mậu Giáp Ất Bính
Dần Tý Mùi Tý
Có Giáp có Dần, là Đằng la khả phụ ( có thể dựa vào để leo); hoa mộc lạnh đóng băng,
hỷ thấy Bính thấu, vận chạy Đông Nam, quý có thể biết.
2. Bần mệnh:
Tân Canh Ất Bính
Hợi Tý Hợi Tý
233
Điều hậu dụng Bính nhưng Bính hỏa vô căn, Bính Tân hợp hóa thủy, thủy khí làm sạch;
vận lại thêm chạy vào đất thủy kim, thấy rõ là ít tốt vậy.
『 Tháng 12 』
* Thường lý:
Ất sinh tháng Sửu, Tài tinh nắm lệnh, Sửu là thấp thổ, khí ở trên rất hàn lạnh, chuyên thủ
Bính hỏa là quý; Một khi Bính thấu ra mà ở dưới có căn, không có Nhâm đến khắc, tất
nhiên phú quý; Bính hỏa tàng ở chi, cũng có danh lợi; không có Bính thì bần tiện, vận
chạy Đông Nam chủ có hạng trung.
* Biến lý:
+ Tài tinh nắm lệnh, Mậu thấu thổ nhiều, gọi là Tài đa thân nhược, chuyên thủ Giáp Dần
Tỉ kiên phân bớt Tài tinh, cách cục chủ phú, nhưng cũng không thể khuyết Bính làm ấm
cục.
+ Phàm mộc ở ba tháng mùa Đông, không sợ thân nhược, bởi vì nguyệt lệnh tự có Quý
thủy, sợ nhất là trong cục không có Bính Đinh, thủy lạnh nước đóng băng, cả hai đều có
tượng vô sinh.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Chủ tịch Tỉnh:
Giáp Đinh Ất Mậu
Thân Sửu Hợi Dần
Cục thấy Giáp Dần, là Đằng la hệ giáp, Bính tàng ở giờ, là Hàn mộc hướng dương, càng
hỷ vận phối mộc hỏa, tất vui vẽ mà hướng vinh vậy.
2. Mệnh bần tiện:
Bính Tân Ất Bính
Tý Sửu Tị Tý
Dụng Bính gặp Tân hợp, dụng Tị, Tị Dậu Sửu tam hợp kim cục, vận nhập Đông Nam,
bất quá chỉ là giới hàn nho, nguyên nhân là do nguyên mệnh thất cách mất dụng.
III. Bính hỏa
* Thường lý:
Bính sinh tháng Dần, Ấn tinh nắm lệnh; Bính được trường sinh, khí tự sinh vượng. Thân
cường hỷ Nhâm tương tế ( hỗ trợ lẫn nhau); duy chỉ có Ấn tinh nắm quyền, có thể hóa
Nhâm Sát, cho nên lại cần thấy Canh, loại mộc còn thủy; thân cường thấy Nhâm Canh
234
cùng thấu, là Tài tư nhược Sát, tất nhiên là phú quý; Nhâm thấu Canh tàng, khác đường
đến quý, cho nên phú nhiều mà quý ít.
* Biến lý:
+ Nguyên cục có mộc nhiều thì hỏa bế tắc, chuyên dụng Canh Tài phá Ấn, cũng có thể
dẫn đến quý.
+ Bính hỏa tối kị Mậu Kỷ vì làm mờ sáng làm bế tắc Nhâm, Bính cực vượng mà dụng
Mậu Kỷ tiết, chỉ có phú mà thôi.
+ Nếu thân nhược, nên dụng Giáp Ấn, là chân thần đắc dụng, tất nhiên phú quý; nhưng
vẫn phải thấy Nhâm mới là thượng cách; Giáp mộc được Nhâm, là Sát Ấn tương sinh,
chủ quý.
+ Nhâm nhiều, là Sát cường thân khinh (không phải nhược), thấy Mậu chế Nhâm, trụ
thấy một hai hỏa, là Thực thần chế Sát, là mệnh đại phú đại quý. Thân cường mới có thể
dụng Thực Thương, nếu Sát cường thân nhược dụng Thực Thương, là kẻ lưu manh.
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Nhâm Nhâm Bính Ất
Thân Dần Tý Mùi
Hai Nhâm thủy cùng thấu, Thất Sát quá cường, dụng Ất Ấn hóa Sát sinh thân; vận nhập
Đông Nam, làm quan to.
2. Mệnh Lương Khải Siêu:
Quý Giáp Bính Quý
Dậu Dần Ngọ Tị
Bính cường dụng Quý thủy, sinh năm Dậu, tình huống lại có một đường hành vận thủy
kim, định thanh danh cao thịnh, không phải là ngẫu nhiên vậy.
『 Tháng hai 』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Mão, Ấn tinh nắm lệnh; là Mẫu vượng Tử tướng, Bính hỏa tự cường.
Thân cường chuyên dụng Nhâm thủy, lại cần Canh Tân tương trợ; thấu Nhâm Canh Bính,
là mệnh quý hiển; một thấu một tàng, cũng có lợi danh; dụng Nhâm, tối kị có Đinh hợp
Mậu chế.
* Biến lý:
+ Như không có Nhâm quý, thân vượng dụng Kỷ tiết, là Thương quan sinh Tài, tiểu phú
mà thôi.
235
+ Nếu thân nhược, chuyên dụng nguyệt lệnh Ất Ấn, là chính khí Ấn tinh, phú quý không
nhẹ; nếu lấy Bính Đinh Lộc Nhận là trợ giúp, Địch Sát thì quý, phân Tài chủ phú, quản lý
toàn cục phối hợp mà định.
【Ví dụ】
1. Mệnh tạo Hoàng Phu:
Canh Kỷ Bính Mậu
Thìn Mão Thân Tuất
Thực Thương cùng thấy, tiết khí là hại, thủ nguyệt lệnh Mão mộc vi dụng. Vận nhập
Nam phương, nhận chức Tổng trưởng Ngoại giao, Thân vận bệnh chết, vì Bính đến chỗ
Thân, khó được sống thọ vậy.
Nhâm Quý Bính Đinh
Tý Mão Tý Dậu
Kim thủy khá mạnh, Nhật nguyên vô căn, nhưng có Đinh Mão, không thể nói tòng, lấy
Nguyệt lệnh Mão Ấn làm dụng, nhưng thấy Tý hình Dậu xung, hỏa vận Canh yếu, kim
vận phá tài.
『 Tháng ba 』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Thìn, là Thực thần nắm lệnh, Bính hỏa mạnh dần, chuyên thủ Nhâm
thủy, Mậu thổ nắm lệnh, là thủy đục không quý, cho nên tháng ba dụng thần Bính hỏa bỏ
đi, tất nhiên trước tiên xem Mậu Kỷ xuất can hay không mà định; một thổ xuất ra can, tất
phải thấy Giáp.
* Biến lý:
+ Thân cường, chuyên dụng Nhâm thủy, thủy nhược, phụ lấy Canh Tân; càng đẹp có
Canh Tân tiết khí, là Thực sinh Tài, Tài sinh Sát, phú quý không sai.
+ Thân nhược, trước tiên thủ Giáp mộc, nhưng cần có Nhâm phụ giúp, là Sát Ấn tương
sinh, phú quý là không ít. Nhâm Giáp cùng thấu, tất nhiên phú quý, một thấu một tàng,
cũng có lợi danh.
+ Thân cường, không có Nhâm dụng Quý; thân nhược, không có Giáp dụng Ất; duy có
phối hợp hơi kém, phú quý đều ít.
+ Thân cường dụng Thực Thương tiết khí, phú nhiều quý ít.
【Ví dụ】
1. Mệnh Quách Tùng Linh:
236
Quý Bính Bính Mậu
Mùi Thìn Ngọ Tý
Thân cường hỷ khắc, không có Nhâm dụng Quý, Mậu Quý hợp nhất, dụng thần bị chế;
chi dưới có Tý Ngọ xung nhau, cũng ngại có hung cơ. Vận Quý Sửu nắm lấy binh phù,
vận Nhâm Tý vốn là tốt, gặp năm Giáp Tý, ba Tý cùng xung Nhận, chết vì tai nạn.
2. Quý mệnh:
Ất Canh Bính Canh
Hợi Thìn Tý Dần
Thân hơi mạnh ở Sát, dụng Sát không ngại, vận nhập Bắc phương đất Sát vượng, đầy đủ
phú quý.
『 Tháng tư 』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Tị, Nhật nguyên đắc lộc, chuyên dụng Nhâm thủy, thủy nhược cần có
gốc Canh Tân phát nguyên; điều hậu là gấp, không có Nhâm dụng Quý; phối hợp hơi
kém, phú quý là nhỏ; chi thấy chữ Thân, cũng có danh lợi, Hợi Tý xung tháng, trong
thành có bại.
* Biến lý:
+ Nói chung, Bính ở tháng 4, là quá nóng chớ nhận; thấy Canh Nhâm cùng thấu, không
có Mậu chế Nhâm làm mờ Bính, phú quý không nhẹ; Canh Quý cùng thấu, phú nhiều
quý ít.
+ Nếu đầy bàn đều là kim, không thấy Tỉ Kiếp, gọi là 『 Hỏa trường hạ thiên kim điệp
điệp 』, là mệnh đại phú; tuế vận lấy Tây Bắc là tốt, Đông Nam là tai ương.
+ Đinh hỏa xuất can, chi thấy Ngọ Nhận, lại gặp Nhâm thấu, danh viết 『 Dương Nhận
hợp Sát 』, uy quyền hiển hách.
+ Nếu thân nhược, không ngoài dụng Giáp Ấn, lý lẽ giống tháng ba.
+ Thân nhược dụng Tỉ Kiếp cũng được, là Địch Sát thì quý, phân Tài thì phú, chỗ này
chính là mệnh lý thông lệ.
【Ví dụ 】
1. Mệnh đại quý:
Nhâm Ất Bính Đinh
237
Dần Tị Thìn Dậu
Bính hỏa mãnh liệt, Đinh Kiếp xuất can, dụng Nhâm hợp Tý; Tị Dậu bán hội kim cục hội
cuộc chiến lũ lụt, vận hành kim thủy, danh lợi song huy.
2. Mệnh hung yểu:
Tân Quý Bính Đinh
Sửu Tị Tý Dậu
Bính sinh tháng tư, hỏa là khí vượng; duy có chi thành kim cục, thiên can kim thủy, là
mệnh Sát trọng thân nhược; vận Nhâm năm Tân Hợi Sát cường lại đến khắc thân, chết
yểu.
『 Tháng năm 』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Ngọ, Nhật nguyên là Dương Nhận. Thân cường, chuyên dụng Nhâm
thủy, Canh Tân là phụ giúp, Canh Nhâm cùng thấu, phú quý song toàn; một khi thấy
Đinh hợp Mậu chế, thì là thường nhân.
* Biến lý:
+ Chi thấy Thân kim, trong có kim thủy tương sinh, được vận cứu giúp, cũng có thể khá
phát.
+ Thân cường nếu gặp hai Nhâm một Canh xuất can, là đại phú đại quý, còn lại đều
giống tháng tư.
+ Ba tháng mùa Hạ hỏa nắm lệnh, lý là thân nhược quá mức, nhưng nếu thân nhược, vẫn
dụng Giáp Ấn, nhưng phải có Nhâm phụ là quý, là Sát Ấn tương sinh, phú quý không ít.
+ Nếu Nhâm thủy quá nhiều, hoặc chi thành thủy phương thủy cục, trái lại thủ Ngọ trong
có Đinh Kỷ làm dụng, là chân thần đắc dụng, phú quý không nhẹ.
+ Trụ không có kim thủy, chi thành hỏa phương hỏa cục, có Giáp Ất thấu trợ, cách thành
Viêm Thượng, phú quý là thượng cách; vận hành Đông Nam là phúc, Tây Bắc là gặp tai
ương.
【Ví dụ】
1. Mệnh quyền quý:
Bính Giáp Bính Nhâm
Dần Ngọ Thân Thân
238
Thân cường dụng Nhâm, lại được chi ngày Thân kim là gốc phát thủy; càng hỷ vận chạy
Tây Bắc, quan chức thăng liên tục; có Nhận có Sát, là nắm quyền sinh sát vậy.
2. Mệnh bình thường:
Mậu Mậu Bính Kỷ
Tuất Ngọ Thìn Sửu
Thân cường có thể dụng Kỷ tiết, nhưng thấy Mậu hỗn; nguyên cục không có Tài, không
thể lấy Thực Thương sinh Tài luận; vận nhập Tây Bắc, bất quá y thực ưu du, không thể
phát phú phát quý, nguyên nhân là do nguyên mệnh cách dụng hai Tài.
『 Tháng sáu 』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Mùi, Thương quan nắm lệnh; trước tiết Đại Thử, là hỏa viêm thổ táo, thủ
dụng vẫn giống như tháng 5. Sau tiết Đại Thử, nguyên cục nếu thuộc hỏa thổ lưỡng
vượng, dụng thần vẫn không xa rời Nhâm Canh, lý chỗ này tức là thân cường dụng Tài
Sát. Nếu Sát thân nhược, vẫn dụng Giáp Ấn, cũng cần thấy Nhâm, là Sát Ấn tương sinh,
phú quý có chuẩn.
* Biến lý:
+ Tháng Mùi hỏa thổ đều là vượng khí, nếu hỏa cường thổ càng cường được kim tiết thổ
vượng khí, là Hỏa thổ Thương quan dụng Tài, cách tất là phú; nhưng phải lấy thân
cường, bởi vì thân nhược không thể đảm nhận Tài vậy.
+ Nếu nguyên cục thổ vượng tiết hỏa, được Giáp Ất xuất ra can, chế thổ sinh thân, danh
là 『 Hỏa thổ Thương quan bội Ấn 』, vận hành Bắc phương nhuận cục, cách đại quý.
Bởi vì trong Mùi có Ất Kỷ Đinh, hỏa thổ mộc đều có khí, thể dụng cùng một cung, phú
quý là không nhẹ.
【Ví dụ 】
Nhâm Đinh Bính Nhâm
Dần Mùi Dần Thìn
Thân cường dụng Nhâm, nhưng hai Nhâm treo ở hai góc, khí không chuyên nhất; năm
tháng có Đinh Nhâm hợp nhất, chuyên dụng trụ giờ Nhâm thủy, cách cục lại thanh, vận
chạy Tây Bắc, chỉ dưới có một người.
2. Mệnh Khất cái:
Nhâm Đinh Bính Mậu
239
Dần Mùi Thân Tuất
Là mệnh khắc tiết giao gia, nguyên cục không có mộc xuất can chế Mậu, địa chi Dần
mộc gặp Thân xung, thêm vận nhập Tây Bắc, sa vào khất cái.
『 Tháng bảy』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Thân, Tài tinh nắm lệnh, Bính hỏa thoái khí, thủ ở thân cường. Nếu như
thân cường, chuyên dụng trong Thân có Nhâm trường sinh, Canh Lộc vượng, là chân
thần đắc dụng, phú quý không nhẹ. Thân cường được một Nhâm thấu, nguyệt lệnh tự có
kim sinh vượng , phú quý không nghi ngờ. Thân nhược vẫn dụng Giáp mộc, nhưng
nguyệt lệnh Tài tinh nắm lệnh, Tài vượng phá Ấn, cho nên dụng Giáp Ấn, mang cơ hội
phối lấy Tỉ Kiếp chế Tài mới tốt.
* Biến lý:
+ Tài vượng phá Ấn, hoặc thấy Sát đến điều giải cũng tốt, cho nên thân nhược thấy Nhâm
Giáp không thấu, tất là quý.
+ Thân Sát lưỡng cường, tháng Mậu Thực chế Sát, đa số lấy vũ quý.
+ Hoặc là Nhâm nhiều thấy một Mậu, tất là nắm quyền vinh hiển.
+ Tài đa thân nhược, chuyên dụng Tỉ Kiếp là phú, nhưng mà Bính ở tháng Thân, trong
Thân có Nhâm, thì không chỉ có phú, mà lại còn có quý.
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Giáp Nhâm Bính Quý
Dần Thân Tý Tị
Quan Sát hỗn tạp, được Giáp mộc hóa; Nhật nguyên, Ấn Sát đều được gốc mạnh (cường
căn), về sau hành vận thủy mộc, phú quý hiển hách.
2. Mệnh Thái thú:
Mậu Canh Bính Mậu
Thân Thân Thìn Tuất
Tòng Tài cách, căn Bính ở Tuất, hỷ có chữ Thìn xung khử; vận nhập Bắc phương, cũng
hợp quý hiển.
『Tháng tám』
* Thường lý:
240
Bính sinh tháng Dậu, Tài tinh nắm lệnh, thủ ở thân cường có thể đảm nhận, chi thông
Dần Tị Ngọ là tốt.
* Biến lý:
+ Thân cường được Nhâm thấu, phú quý lưỡng toàn; Nhâm thủy ám tàng, tiểu danh tiểu
lợi.
+ Không có Nhâm dụng Quý,nhưng phú quý không dài. Nhâm Quý không thấy, công
danh không có phần.
+ Thân cường dụng Nhâm, như thấy Mậu phá, chuyển thành Thực thần sinh Tài, phú mà
không quý.
+ Như nếu thân nhược, vẫn dụng Ấn Giáp mới có thể thủ quý. Nhâm Giáp cùng thấu, là
Sát Ấn tương sinh, phú quý có chuẩn; lại được tháng mới thành 『 Tài Sát tương sinh bất
ngại 』, phú quý không nhẹ.
+ Tài đa thân nhược, chuyên dụng Tỉ Kiếp phân chia Tài thì phú mà không quý; bởi vì
tháng Dậu là thuần Tài, không so với tháng Thân tàng có Nhâm Sát kiêm có thủ quý.
【Ví dụ】
1. Mệnh tầm thường:
Giáp Quý Bính Giáp
Ngọ Dậu Tuất Ngọ
Thân cường mà Tài vượng sinh Quan, tiếc là Quan bị Ấn hóa, quý là không lớn, thủy vận
danh lợi cùng đến, mộc vận phá bại.
Mậu Tân Bính Kỷ
Tý Dậu Thân Sửu
Bính Tân hóa thủy không thành, Bính hỏa vô căn mà Tài vượng, lấy『 Tòng Tài Cách』
luận, về sau hành mộc vận, trợ thân phá cách mà bại.
* Thường lý:
Bính sinh tháng Tuất, Thực thần nắm lệnh, Bính hỏa nhập mộ, tối kị thổ làm mờ tối.
Thực thần tiết khí, thân nhược, thủ Giáp là ưu tiên, lấy Ấn chế Thực sinh thân, sau là
dụng Nhâm thủy nuôi dưỡng Giáp mộc. Nhâm Giáp cùng thấu, là Sát Ấn tương sinh,
công danh phú quý, ra làm quan; không có Nhâm dụng Quý, khác đường công danh.
* Biến lý:
241
+ Nếu như thân cường, chuyên dụng Nhâm Canh.

+ Mậu Kỷ không xuất ra can, không cần phối dụng Giáp mộc.
+ Nếu chi thành hỏa cục, can thấy Tỉ Kiếp, thì lại cần Nhâm Canh tham dụng. Nếu như
cục không có kim thủy, một khối mộc hỏa, cách đến mất cơ hội thành Viêm Thổ, vận
hành Đông Nam, vẫn có phú quý, vận nhập Tây Bắc, tất chủ cô bần.
【Ví dụ】
Giáp Giáp Bính Kỷ
Thìn Tuất Ngọ Sửu
Tứ trụ thổ dày tiết khí, tất dụng Giáp mộc chế thổ sinh hỏa, thiên can có hai Giáp, hợp
một lưu một, làm thanh cách cục, hai vận Đông Nam, tất nhiên đại quý.
Ất Bính Bính Kỷ
Hợi Tuất Thìn Sửu
Thổ trọng tiết khí, tất cần thấy mộc, duy có Giáp mộc tàng ở Hợi, mà chỉ có dụng Ất, lực
dụng thần nhược, cho nên chỉ có địa vị đến Phù Thị lang.
『 Tháng 10 』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Hợi, Thất Sát nắm lệnh, hỏa dù trùng điệp, cũng thuộc có lợi; càng tốt là
căn thông Dần Ngọ; Thân nhược, chuyên thủ Giáp mộc, nguyệt lệnh có Nhâm, là Sát Ấn
tương sinh, phú quý có chuẩn.
* Biến lý:
+ Nếu Nhâm thủy xuất can, lại cần thấy Mậu; nhưng Thực thần chế Sát, phải thủ thân
cường, nếu không, vẫn thủ Ấn tinh hóa Sát là tốt.
+ Bính hỏa được Lộc Nhận, hoặc thành hỏa phương hỏa cục, chuyên thủ nguyệt lệnh
Nhâm thủy làm dụng, là chân thần đắc dụng, phú quý không nhẹ.
+ Bính hỏa lấy Nhâm thủ quý, vốn kị Mậu Kỷ làm thủy đục, nhưng Bính ở tháng 10 là
nhược còn Nhâm là cường, không có Giáp thấu, thấy Mậu Kỷ xuất ra can, bởi vì trong
Hợi có Giáp, chuyên thủ Kỷ thổ hỗn Nhâm bồi mộc, danh là『 Kỷ thổ hỗn Nhâm
cách 』, là cách phú quý, vận hành Nam phương, tất chủ quý hiển.
+ Nếu can thấy Tân, chi thấy Thìn, lại thấy thủy nhiều, danh là 『 Hóa hợp đắc thời』,
cách đại quý.
242
【Ví dụ】
1. Mệnh Tả Tông Đường:
Nhâm Tân Bính Canh
Thân Hợi Ngọ Dần
Nhâm thủy thấu ra, hỷ Giáp tàng bên trong Dần, Hợi cũng tàng Giáp; điền chi Dương
Nhận, là Sát Ấn tương tế; uy quyền vạn lý, một đường mộc hỏa, phú quý đầy đủ.
2. Mệnh phú quý thọ khảo:
Tân Kỷ Bính Nhâm
Tị Hợi Tý Thìn
Lấy Kỷ thổ hỗn Nhâm, kiêm dụng Hợi trong có Giáp mộc, trong vận sau hành mộc hỏa,
thọ đoán lâu dài vậy.
『 Tháng 11 』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Tý, Quan tinh nắm lệnh, thủy vượng hỏa nhược, phải thủ thân cường.
Nếu thân cường chuyên thủ Tý trong có Quý thủy làm dụng, là chính khí Quan tinh, phú
quý không nhẹ. Nếu thân cường Sát cũng cường, thấy Nhâm Sát xuất ra can, thì lại cần
thấy Mậu, là Thực thần chế Sát, tất nhiên phú quý. Thân nhược, không thể không có Giáp
xuất can hóa Sát sinh thân; nếu không có Giáp mộc, danh lợi đều hư.
* Biến lý:
+ Sát cường thân nhược, không có Giáp hóa Sát, không có Mậu chế Sát chuyên thủ Kỷ
thổ Thương quan hỗn Nhâm, cũng có thể được quý. Nếu được Kỷ xuất ra, là Kỷ thổ hỗn
Nhâm bồi mộc, phú quý không nhẹ.
+ Chi được một Dần, bên trong tàng Bính Giáp, cũng chủ có y lộc.
+ Bính hỏa vô căn, không có Ấn đến; Nhâm Sát thái vượng, không có Thực Thương xuất
ra chế; lấy Khí mệnh Tòng Sát cách luận, vận chạy Tây Bắc, phú quý không nhẹ.
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Nhâm Nhâm Bính Mậu
Tý Tý Tuất Tuất
243
Sát cường đáng sợ, Bính hỏa gặp Tuất mộ là có căn, có thể dụng Thực thần chế Sát, vận
nhập Đông phương mộc vận, khuất phục ở dưới, bước vào Nam phương hỏa vận, làm
quan đến trưởng quận.
2. Mệnh Vương Hậu:
Quý Giáp Bính Nhâm
Hợi Tý Thân Thìn
Địa chi thủy cục, Bính hỏa vô căn, có thể lấy 『 Tòng Sát cách 』 luận; hoặc có vị trí
Giáp thì không thể luận tòng, phải biết hàn mộc không có hỏa làm ấm, thấp mộc không
thể sinh hỏa, Bính hỏa không có sinh trợ thì có thể tòng vậy. Vận hành kim thủy, an
hưởng phú quý.
『 Tháng 12 』
* Thường lý:
Bính sinh tháng Sửu, Thương quan nắm lệnh; khí Bính bị tiết, là lo thân nhược. Thân
nhược chuyên thủ Giáp mộc làm dụng, lại cần phải thấy Bính Tỉ làm ấm cục. Đại phàm
mệnh ở ba tháng mùa đông, thủ Giáp Ấn là dụng, phải thủ ấm cục, nếu không, thấp mộc
không có sáng, là tượng mộc hỏa không có tương sinh. Cho nên thân nhược thấy Giáp
Bính cùng thấu, tất nhiên phú quý. Hoặc Giáp thấu mà chi thấy một chữ Dần Ngọ Tị
cũng tốt.
* Biến lý:
+ Nếu như thân cường, lại hỷ Nhâm Canh.
+ Thân cường thấy Kỷ hỏa được tiết tú, không có Giáp Ất khắc phá, chủ thông minh tính
cách kiêu ngạo, chỉ là tiểu danh tiểu lợi; bởi vì hỏa thổ Thương quan mất lệnh, cách khó
mà thủ quý.
【 Ví dụ 】
Nhâm Quý Bính Đinh
Thân Sửu Ngọ Dậu
Thất Sát dù có cường, hỷ Bính hỏa tự tọa Ngọ Nhận, Đinh Kiếp trợ thân hợp Sát; lại
thêm một đường mộc hỏa, tất nhiên quý hiển; nguyên mệnh Sát Nhận song hiển, quý mà
còn có quyền.
2. Hung mệnh:
Mậu Ất Bính Kỷ
244
Tuất Sửu Thìn Sửu
Nữ mệnh. Thổ trọng tiết khí, căn Bính ở Tuất, Ất cũng có căn, không thể lấy 『 tòng nhi
cách 』 luận. Mệnh này tất dụng Ất mộc, nhưng Ất mộc lực bé, tình huống căn là ở Thìn,
thấy Tuất xung; vận Nhâm Tuất, năm Tân Mùi, gặp tứ xung Thìn Tuất Sửu Mùi, bệnh
chết ở tháng 9.
IV. Đinh hỏa
『 Tháng giêng』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Dần, Ấn tinh nắm lệnh, là Mẫu vượng Tử tướng, Nhật nguyên khá
mạnh; Thân cường, nguyên cục có hỏa nhiều làm bế tắc, thấy Canh loại bỏ mộc, tháng
Tài phá Ấn; cho nên thấy Canh Giáp cùng thấu, là bệnh nặng được dược, tự nhiên phú
quý; không có Canh phá Giáp, danh là 『 Thân vượng vô y 』, không bần thì yểu.
* Biến lý:
+ Thân cường, thấy Canh Nhâm cùng thấu là Tài Quan cách, dù có thể phú quý, nhưng
phối hợp không tốt, không phải là thượng cách vậy.
+ Nếu thân cường mà thủy càng cường, Sát cường ở thân, dụng Kỷ thổ Thực thần chế Sát
là tốt nhất, khác đường công danh.
+ Nhâm thấu lại được giờ Dần, không có Canh phá cách, Đinh Nhâm được giờ hóa mộc,
phú quý không nhẹ.
+ Chi thành hỏa phương hỏa cục, không có tích thủy cùng giúp nhau (Tương tế), lại thấy
Giáp mộc xuất can, gọi là Giả viêm thượng cách, là vì không được thời, chỉ đủ y lộc; vận
hỷ Đông Nam, kị Tây Bắc.
+ Như nếu thân nhược, chuyên thủ Nguyệt lệnh Giáp mộc, hoặc được Canh Giáp cùng
thấu, là bổ Giáp dẫn Đinh.
【 Ví dụ 】
1. Mệnh Lâm Sâm:
Mậu Giáp Đinh Ất
Thìn Dần Mão Dậu
Địa chi Dần Mão Thìn tụ về Đông phương, hỏa vượng mộc bế tắc, thủ dưới chi giờ có
Dậu kim làm dụng; hai vận Canh Thân, Tân Dậu, dụng thần phát lộ, quý là Chỉ tịch Quốc
Phủ.
245
Tân Canh Đinh Quý
Mão Dần Dậu Mão
Nữ mệnh, không có Giáp dụng Mão, danh là 『 Khô thảo dẫn Đinh 』. Sớm hành mộc
hỏa, y thực rất dồi dào, về sau hành kim vận, bần tiện không nơi nương tựa.
『 Tháng hai』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Mão, Ấn tinh nắm lệnh; thân không sợ nhược, rất sợ Mẫu từ diệt Tử,
mộc nhiều hỏa bế tắc; thân cường nhiều Ấn, trước tiên thủ Canh kim; mùa xuân mộc
vượng kim nhược, mang cơ hội phối lấy Kỷ thổ.
* Biến lý:
+ Thân cường dụng Canh, kị thấy Ất Canh cùng thấu, tham hợp phá cách, tức là thường
nhân.
+ Đinh hỏa biểu hiện rõ ràng, tính là nhu, nếu không cực vượng, không hỷ Nhâm Quan,
chỉ dụng Quý Sát; vận hành Tây Bắc, cũng chủ đại quý.
+ Thân cường chỉ có trong tháng Tị một điểm trường sinh, danh là 『 Cát thần ám
tàng 』, vận nhập Tây phương, mệnh đại quý.
+ Nếu như thân nhược, phải thấy Giáp Canh, không có Canh không thể bổ Giáp, không
có Giáp không thể dẫn Đinh; Tóm lại, tháng hai Đinh hỏa, thân nhược thấy Canh Giáp,
tất nhiên phú quý; một thấu một tàng, cũng có danh lợi.
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Tân Tân Đinh Canh
Hợi Mão Mùi Tuất
Chi thành mộc cục, mộc nhiều hỏa bế tắc, thủ can giờ có Canh kim phá Ấn; sau hành kim
vận, dụng thần đắc địa, quý là Đô Đường.
2. Hung mệnh:
Kỷ Đinh Đinh Ất
Mão Mão Sửu Tị
Tị hỏa tiết khí, tất cần thấy mộc, không có Giáp dụng Ất, là『 Khô thảo dẫn Đinh 』, về
sau hành kim vận làm tổn thương dụng, gặp hình phạm pháp.
246
『 Tháng ba 』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Thìn, Thương quan nắm lệnh, Mậu thổ tiết hỏa, là lo thân nhược; thân
nhược, chuyên thủ dụng Canh, bổ Giáp dẫn Đinh, là phép dụng đặc thù khi Đinh nhược;
Giáp Canh cùng thấu, tất nhiên phú quý, phối hợp thủ quý, không lấy khắc luận. Giáp
thấu Canh tàng, cũng là nhà nho; Canh thấu Giáp tàng, chỉ có tiểu danh tiểu lợi.
* Biến lý:
+ Nếu thấy Mậu Kỷ xuất ra can, tiết nhược Đinh hỏa, có Giáp xuất ra chế, là có đường
tiểu quý.
+ Nếu mộc Ấn quá nhiều, thì lại phải thấy Canh là trên hết, lấy Tài phá Ấn, khác đường
dẫn quý.
+ Nếu thủy Sát quá nhiều, Sát nhiều thì thân nhược, không bần thì yểu; có Giáp hóa Sát
sinh thân, hoặc chi thông chữ Tị Ngọ Dần là tốt; can thấu Mậu Kỷ, dụng Thực chế Sát,
thì lại hứa kỳ phú quý.
【Ví dụ 】
1. Mệnh trước phú sau bần:
Mậu Bính Đinh Đinh
Thìn Thìn Sửu Mùi
Mậu thổ thấu xuất tiết nhược Đinh hỏa, không có Giáp Ất sinh hỏa chế thổ, chỉ thủ trụ
giờ Đinh Mùi trợ giúp thân, sớm hành hỏa vận, phát tài đến phú; trong hành kim vận, thất
bại thành tro.
2. Mệnh yểu chiết ( chết yểu):
Nhâm Giáp Đinh Kỷ
Tuất Thìn Dậu Dậu
Hỏa nhược dụng Giáp, nhưng gặp Kỷ thổ hợp chế hóa là kị; căn Giáp ở Thìn, nhưng lại
gặp Thìn Tuất xung mà tán, 12 tuổi năm Quý Dậu chết yểu.
『 Tháng tư 』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Tị, Kiếp tài nắm lệnh, Đinh dựa uy Bính, khí hỏa tự vượng. Thân cường,
dụng Quý là trên hết, sau là dụng Nhâm; Thủy nhược, lại hỷ gốc Canh Tân phát thủy.
Tóm lại, Đinh ở tháng tư, thân cường thấy kim thủy cùng thấu, tất nhiên phú quý.
* Biến lý:
247
+ Nếu trụ thấy Bính hỏa xuất ra can, danh là 『 Bính đoạt quang Đinh』, khí loại ở Bính
hỏa, có thể lấy Bính hỏa luận.
+ Nếu thấy Kỷ Canh xuất ra can, chi tàng Nhâm Quý, Thực thần sinh Tài, phú mà không
quý.
+ Nếu Canh Tân xuất ra can, nguyên cục không có thủy, là Thân Tài lưỡng vượng, vốn là
phú cách; nhưng tháng Tị Canh kim trường sinh, dụng thần có khí, còn lưu niên kim
thủy, cũng có dẫn đến quý.
+ Đinh hỏa là nhu, hỏa dù có vượng cũng không thể lấy Viêm Thượng cách; nếu thấy
Giáp Bính xuất ra can, danh là 『 Giáp dẫn quang Đinh 』, giống như loại Viêm Thượng
cách, vận nhập Đông Nam, là dư thừa Ngũ phúc: (1) Giàu, (2) Yên lành, (3) Thọ, (4) Có
đức tốt, (5) Vui hết tuổi trời.
+ Thân nhược, chuyên dụng nguyệt lệnh Bính hỏa, là chân thần đắc dụng, phú quý không
nhẹ; dụng Giáp Ấn không là thượng cách, bởi vì dụng thần mất lệnh và không có lực.
『Ví dụ 』
1, Quý mệnh:
Quý Đinh Đinh Bính
Sửu Sửu Tị Ngọ
Đinh được Bính Ngọ, danh là『 Bính đoạt quang Đinh 』, Đinh hỏa cũng có thể lấy Bính
hỏa luận; thân cường dụng Quý thủy, hỷ căn ở Sửu, về sau hành thủy vận, quý đến
Thượng thư.
2. Quý mệnh:
Tân Quý Đinh Ất
Dậu Dậu Tị Tị
Địa chi có 3 Tị, Đinh hỏa cường vượng; Quý thủy nhược, dụng gốc Tân Dậu phát thủy,
trong hành thủy địa, phú quý song toàn. Lại vừa hợp 『 Đảo Xung Lộc Mã cách 』.
『 Tháng năm 』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Ngọ, nguyệt lệnh đắc lộc; thân cường chuyên dụng Nhâm Canh, Canh
Nhâm cùng thấu, phú quý song toàn; được một Quý thấu, danh là Độc Sát đương quyền,
là quyền quý vũ chức; Nhâm Quý đều tàng, cũng không phải dân thường.
* Biến lý:
+ Dụng Nhâm Quý thấy Mậu chế Kỷ hỗn, hoặc thấy Giáp mộc xuất ra can, tiết thủy sinh
hỏa, là thường nhân.
248
+ Nếu nguyên cục kim thủy quá vượng, thân nhược, thủ Nguyệt lệnh Ngọ trong có Đinh
Kỷ làm dụng, là chân thần đắc dụng, phú quý không nhẹ.
+ Đinh hỏa là chất âm nhu, hỏa dù có vượng cũng không lấy 『 Viêm Thượng cách』
luận.
【Ví dụ】
1. Mệnh thường nhân:
Đinh Bính Đinh Nhâm
Dậu Ngọ Tị Dần
Thân cường dụng Nhâm, Nhâm thủy vô căn lại gặp trụ năm Đinh hỏa hợp chế; hành hỏa
mộc được ít, khuất phục dưới người khác, sau đến thủy vận, có tiểu danh tiểu lợi.
Nhâm Bính Đinh Mậu
Tý Ngọ Dậu Thân
Đinh thấy Bính Ngọ, Đinh lấy Bính luận, thân cường dụng Nhâm, căn thông Thân Tý,
vận chạy Tây Bắc, từng bước phú quý.
『Tháng Sáu 』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Mùi, Thực thần nắm lệnh. Trước tiết Đại Thử, hỏa khí chưa lui, thủ dụng
vẫn giống như tháng 5. Sau tiết Đại Thử, Đinh hỏa lui khí, thân nhược, thấy Canh Giáp
cùng thấu, bổ Giáp dẫn Đinh, Đinh hỏa tự cường; nhưng thể dụng thì không vượng, cho
nên chỉ thuộc tiểu phú tiểu quý.
* Biến lý:
+ Nếu Mậu Kỷ xuất ra can, tiết nhược Đinh hỏa, có thể chuyên thủ Giáp mộc, dụng Ấn
chế Thực sinh thân; Nguyên cục mệnh táo khô, mang cơ hội phối lấy một hai điểm Quý
thủy.
+ Nếu như thân cường, có thể thủ Quý Canh, Tài sinh nhược Sát, quý mà có quyền.
+ Nếu thân cường thấy Canh Tân thấu can, nguyệt lệnh tự có Thực thần sinh Tài, cách
cục chuyển phú; kim tàng, vận nhập Tây Bắc, cũng có thể tiểu phú.
『Ví dụ 』
1. Quý mệnh:
Giáp Tân Đinh Canh
249
Ngọ Ngọ Mùi Tý
Thân cường Sát yếu, hỷ rơi giờ Canh Tý; càng hỷ đại vận một đường kim thủy, làm quan
đến đặc nhiệm, an phú tôn vinh.
2. Mệnh Hồ Lâm Dực:
Nhâm Đinh Đinh Kỷ
Thân Mùi Mùi Dậu
Đinh Tỉ thấu xuất, Nhâm thủy hợp; Kỷ thổ dày nặng, hỷ có kim hóa; đại vận hành Tân
Hợi, Nhâm Tý, Quý Sửu, Quan tinh đắc địa, công danh hiển hách.
『Tháng bảy』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Thân, Tài tinh nắm lệnh; nhưng nếu thân nhược, phải định Bính Đinh Tị
Ngọ trợ giúp; Tỉ Kiếp phân chia Tài, cách cục chủ phú. Như nếu thân cường, chuyên
dụng nguyệt lệnh kim thủy, là chân thần đắc dụng, phú quý có chuẩn.
* Biến lý:
+ Phàm Đinh hỏa thân nhược, đa s61 lấy Canh Giáp thủ quý, bởi vì có Canh bổ Giáp,
mới có thể dẫn Đinh; sau mới thủ Bính hỏa, nếu thân nhược được Canh Giáp Bính cùng
thấu, là mệnh đại quý; bởi vì thủ Canh kim bổ Giáp dẫn Đinh, lại sợ Canh Tài nắm lệnh
phá Ấn thái quá, cho nên phối lấy Bính hỏa, điều phối được thiích hợp, lý ứng là đại quý.
+ Thân nhược dụng Giáp, không có Giáp dụng Ất, danh là『 Khô thảo dẫn Đinh 』,
nhưng phải có Bính chiếu sưởi ấm cho Ất mới là hợp cách, chủ phú nhiều quý ít.
【Ví dụ 】
1. Phú mệnh:
Tân Bính Đinh Bính
Mão Thân Dậu Ngọ
Thân cường Tài càng cường, nghịch hành hỏa mộc, mà có thể cầu phú, nguyên cục
không có thủy, khó nói lấy quý.
2. Hung mệnh:
Mậu Canh Đinh Canh
Thìn Thân Tị Tuất
250
Đinh căn ở Tị, nhưng Thân Tị hợp hóa thủy; nếu căn ở Tuất, lại bị Thìn xung; thấy nhiều
hung tượng, thủy vận chết đuối.
『 Tháng tám 』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Dậu, Tài tinh nắm lệnh; Thân nhược, Giáp Canh Bính cùng thấu, mệnh
đại quý. Có Giáp có Bính, phú quý có phần; Không có Giáp dụng Ất, danh là 『 Khô
thảo dẫn Đinh 』; nhưng hỏa nhược mà khó sáng dài, phú quý không bền.
* Biến lý:
+ Nếu nguyên cục thủy nhiều, Quý thủy xuất can, Sát cường được Kỷ thổ xuất ra chế,
Thực thần chế Sát, phú quý là thượng cách; nhưng ngày Đinh tất cần chi có thông căn,
nếu không, gặp khắc tiết giao gia, là mệnh bần tiện hung yểu vậy.
+ Nếu như thân cường, lại cần thấy Nhâm Quý thấu can, nguyệt lệnh tự có vượng Tài
sinh Sát, tất nhiên phú quý.
【Ví dụ 】
1. Mệnh cự phú:
Tân Đinh Đinh Đinh
Sửu Dậu Tị Mùi
Tài vượng dụng Tỉ, vận nhập Đông Nam, cực phú; nguyên mệnh không có thủy, không
quý.
2. Mệnh Tiểu quý:
Tuất Dậu Hợi Thìn
Đinh nhược dụng Giáp, nhưng gặp Kỷ hợp; trong hành mộc vận, làm quan Đô Đường,
nguyên mệnh nhiều hợp, chí hướng khó đi xa.
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Tuất, Thương quan nắm lệnh, thổ tiết hỏa khí, là lo thân nhược. Thân
nhược, thấy Mậu Kỷ xuất ra can làm mờ hỏa tiết thân, chuyên thủ Giáp mộc, chế thổ sinh
thân, là『 Hỏa thổ Thương quan bội Ấn 』, nếu dưới chi có một hai điểm Nhâm Quý
sinh Giáp nhuận cục thì càng tốt.
* Biến lý:
251
+ Nếu thân Thương đều cường, thấy Canh Tân xuất ra can tiết thổ, giữ 【 Hỏa thổ
Thương quan 】 dụng Tài, là chân thần đắc dụng, không chỉ có phú, mà còn có quý.
+ Nguyên cục hỏa mộc quá nhiều, Đinh hỏa chuyển vượng, thì lại lấy Canh Nhâm làm
dụng, có thể cầu phú quý.
+ Nguyên cục thổ nhiều, không thấy Giáp Ấn Nhâm Quan, gọi là 『 Thương quan
thương tận 』, cách cục biến thành 『 Giá sắc 』, phú quý là thượng cách. Hàn thổ hỷ
hỏa, thủ Bính Đinh làm dụng, tuế vận cũng hỷ Nam phương.
『 Ví dụ 』
1. Mệnh Lê Nguyên Hồng:
Giáp Giáp Đinh Đinh
Tý Tuất Mùi Mùi
Địa chi thổ dày, tiết nhược Đinh hỏa, hỷ được hai Giáp là dụng; vận Dần Giáp mộc đắc
lộc, quý là Phó Tổng thống, Mão vận, Giáp mộc Dương Nhận, càng bay lên cao; vận
Canh Thìn tổn thương dụng là xuống vậy.
2. Quý mệnh:
Kỷ Giáp Đinh Giáp
Mùi Tuất Mùi Thìn
Địa chi thổ dày, tất cần thấy Giáp, năm tháng Giáp Kỷ hợp hóa thổ, thủ giờ Giáp là dụng,
trong hành hỏa địa, quý đến Thượng Thư.
『 Tháng 10 』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Hợi, Quan tinh nắm lệnh; Thân nhược, chuyên dụng Giáp mộc, lý tức là
『Như hữu đích mẫu, khả thu khả đông 』. Nguyên cục cần nhất là có Bính, nếu không,
thì tượng bị thấp mộc không sáng, mộc hỏa không sinh.
* Biến lý:
+ Không có Giáp dụng Ất, nhưng Ất là cỏ khô, khí là lực nhược, phú quý không dài.
+ Đinh hỏa thấy Bính, hoặc chi thành hỏa phương hỏa cục, Đinh hỏa chuyển cường, lại
thủ dụng lệnh Nhâm thủy là dụng, là chân thần đắc dụng, công danh giống như chuyện
vặt.
+ Đinh hỏa cường, mà Nhâm Quý càng cường, có thể thủ Mậu thổ là chế, là Thương
quan chế Sát, cũng có phần quyền quý.
252
+ Tóm lại, Đinh ở tháng 10, Bính Đinh trùng điệp cũng có lợi, dưới chi thông căn thì
càng tốt.
【Ví dụ】
Đinh Tân Đinh Giáp
Mão Hợi Dậu Thìn
Một Giáp cao thấu, Hợi Mão bán hợp, trong hành hỏa địa, phú quý ưu du.
2. Quý mệnh:
Quý Quý Đinh Tân
Mão Hợi Mão Hợi
Đinh hỏa vô căn, kim thủy thấu can, tựa như Tòng Sát, nhưng nguyên cục có mộc, không
thể nói tòng, hỷ địa chi lưỡng trọng 『 Hợi Mão 』 bán hợp mộc cục, làm quan đến
Thượng Thư.
『Tháng 11 』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Tý, Thất Sát nắm lệnh. Thân nhược, chuyên thủ Giáp mộc, nhưng không
thể không có Bính làm ấm cục, nếu không, thấp mộc không cháy, Giáp không sinh Đinh;
Bính Giáp cùng thấu, tất nhiên phú quý; nếu kiêm Canh thấu, được Canh bổ Giáp dẫn
Đinh để phối hợp, đại phú đại quý. Thân nhược, được chi thông Tị Ngọ, hoặc được Tỉ
Kiếp trợ thân địch Sát, thủy hỏa đối nhau, không có mộc dẫn thông thì cuối cùng là
không phải thượng cách.
* Biến lý:
+ Nếu thân Sát lưỡng cường, thủy hỏa tương đương, thì thủ Mậu Kỷ chế Sát là thượng
cách. Dụng Thực Thương, phải thủ thân cường, đây chính là mệnh lý thông lệ.
+ Thân nhược, thấy Nhâm thấu có Đinh hợp, ám hóa mộc khí, Quý thấu có Mậu hợp, ám
phụ hỏa khí, có tiểu danh tiểu lợi.
+ Nếu Sát thân cường, thủ nguyệt lệnh Thất Sát làm dụng, là chân thần đắc dụng, phú
quý không nhẹ.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Thừa tướng
Mậu Giáp Đinh Canh
253
Tuất Tý Mùi Tuất
Hỏa nhược lại bị thổ tiết, dụng Giáp chế thổ sinh thân, càng hỷ Canh kim mượn đem bổ
Giáp dẫn Đinh, vận đến Đông Nam, quý tới cực phẩm.
Đinh Nhâm Đinh Tân
Sửu Tý Hợi Hợi
Đinh hỏa vô căn, Nhâm Đinh bị hợp, địa chi Hợi Tý Sửu hội Bắc phương, Tòng Sát rất
chân, vận hành Tây Bắc, phú quý song toàn.
『 Tháng 12 』
* Thường lý:
Đinh sinh tháng Sửu, Thực thần nắm lệnh, thân nhược, dụng Giáp dẫn Đinh, dụng Bính
làm ấm Giáp, cho nên hai vật Bính Giáp nhất thiết là không thể thiếu.
* Biến lý:
+ Kỷ thực nắm lệnh, như thấy Mậu Kỷ xuất can, tiết nhược nhật nguyên, không thể
không có Giáp Ấn chế Thực sinh thân, nguyên cục cũng không thể không có Bính chiếu
nắng ấm.
+ Nếu như thân cường, lại thủ Quý Tân làm dụng, là Tài đến sinh Sát, quý mà có quyền.
Quý Tân đều là nguyệt lệnh vượng khí, là chân thần đắc dụng, tự có thể thủ quý.
【 Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Quý Ất Đinh Tân
Sửu Sửu Hợi Hợi
Nguyên cục không có Bính, không thể dụng Ất, bởi vì thấp mộc không sáng, thấp Ất lại
tổn thương Đinh hỏa, nguyên mệnh Đinh hỏa vô căn, kim thủy lưỡng cường, lấy 『 Tòng
Sát cách 』 luận, vận hành Tây Bắc, quý mà còn hiển.
2. Mệnh bần khốn:
Tân Tân Đinh Giáp
Mão Sửu Mão Thìn
254
Dụng Giáp Ấn mặc dù thấy hai Tân phá Giáp dẫn Đinh, nhưng lực Tân kim không bằng
Canh kim, lại thêm vận nhập Tây Bắc, không thể tránh bần khốn.
V. Mậu thổ
『Tháng giêng 』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Dần, Thất Sát nắm lệnh; dư hàn chưa hết, trước thủ Bính hỏa. Mộc
vượng thổ sụp đổ, là Sát trọng thân khinh; Thân nhược, thủ Bính Ấn hóa Sát sinh thân là
tốt nhất; Có Bính, Giáp thấu không ngại; Có Giáp, Quý thấu không ngại; được thấu ba
Quý Giáp Bính, là mệnh đại phú đại quý. Bởi vì tháng Dần có Bính Giáp Mậu đều là
vượng khí, thể dụng đồng cung, phú quý không nhẹ; Mậu thổ thân nhược, Bính trước
Giáp sau, là Sát Ấn tương sinh, phú quý có chuẩn.
* Biến lý:
+ Thân cường, Giáp trước Quý sau, là Tài tư nhược Sát, quý mà có quyền.
+ Mậu ở mùa xuân, dù có lấy Bính hỏa là chính dụng, nhưng nguyên cục hỏa nhiều, lại
cần thấy Nhâm Quý giúp đỡ lẫn nhau, dụng Tài phá Ấn, cách cục chủ phú.
+ Hỏa nhiều thổ mạnh, Ấn tinh quá nhiều, nếu không có Nhâm Quý Tài tinh để phá, cách
cục thiên khô, là mệnh tăng đạo.
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Giáp Bính Mậu Kỷ
Tý Dần Dần Mùi
Giáp mộc thấu xuất, Sát cường ở thân, tình huống đầu xuân là thổ hư, dư hàn vẫn còn, tất
lấy Bính hỏa là dụng, vận hành Đông Nam, sớm đăng khoa đệ.
Kỷ Bính Mậu Giáp
Hợi Dần Tý Dần
Giáp Sát thấu xuất, hỷ nguyên cục có Kỷ hợp, xuân thổ hư hàn, hỷ có Bính hỏa, tiếc là
đại vận nghịch hành kim thủy, sau được nhất bảng mà không thể làm quan.
『Tháng hai 』
* Thường lý:
255
Mậu sinh tháng Mão, Quan tinh đắc lệnh, mộc khí càng mạnh, thổ càng bị khắc, thân
nhược, vẫn dụng Bính Đinh hóa Sát sinh thân, cách có thủ quý. Nếu thân cường, hoặc
hỏa Ấn quá nhiều, tất lại thủ Nhâm Quý là dụng, lấy Tài phá Ấn, cách chủ nhiều phú.
* Biến lý:
+ Thân cường, thấy Giáp xuất can là cao mệnh, Ất thấu là thứ yếu, nếu tàng ở dưới, phú
quý đều nhỏ.
+ Nguyệt lệnh Ất mộc là chính khí Quan tinh, thân cường thủ nguyệt lệnh làm dụng, quý
nhiều ở vũ quan. Bởi vì Ất thấy Mậu lực chưa có đủ, cho nên cách cục phối hợp hơi kém.
【Ví dụ 】
Giáp Đinh Mậu Kỷ
Dần Mão Thìn Mùi
Tháng hai, dương khí thăng từ từ, Bính không gấp dụng; địa chi Dần Mão Thìn hội Đông
phương, Giáp Sát thấu xuất, thủ Đinh Ấn hóa Sát; vận hành Nam phương, chỉ huy danh
lợi.
2. Quý mệnh:
Mậu Ất Mậu Ất
Thìn Mão Thìn Mão
Là Lưỡng Can bất tạp cách, Quan cường thành Sát, hành Nam phương vận làm quan Thị
lang; nguyên cục không hỏa, hai khí mộc hỏa không có tình chuyển hóa, về sau gặp chỗ
người gian gièm pha bêu xấu mà rơi chức.
『Tháng ba』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Thìn, Tỉ kiên nắm lệnh; Nhật thông nguyệt khí, thân chủ tự cường. Thân
cường, thủ Giáp là ưu tiên, Quý Bính phụ sau, là Tài tư nhược Sát cách. Thân nhược, lấy
Bính là ưu tiên, sau đến Giáp Quý, gọi là Sát Ấn tương sinh cách.
* Biến lý:
+ Nếu thổ quá dày nặng, mộc không thể khắc, vượng cực tiết thẳng, thủ Canh Tân làm
dụng, cũng có thể phú quý.
+ Thân cường thấy Nhâm Quý có căn, chủ phú.
+ Thân cường không có Giáp Nhâm, thân nhược không có Bính Giáp, là mệnh ngu tiện.
+ Tháng Thìn có Mậu Ất Quý đều là vượng khí, là Tài Quan hữu khí, dễ dàng phú quý,
nhưng thủ ở thân cường mới có thể đảm nhận.
256
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Canh Canh Mậu Mậu
Thân Thìn Thìn Ngọ
Thổ vượng như hứa, thấy Sát khắc chế cũng không có hiệu quả; nguyên cục không có
Quan không có Sát, tất thủ Canh kim Thực thần tiết tú; nhập Tây phương vận, quan
trường không có sóng.
2. Bần mệnh:
Ất Canh Mậu Bính
Mùi Thìn Thìn Thìn
Thân cường có thể dụng Ất Quan chế thân, cũng có thể dụng Canh kim tiết tú, duy có Ất
Canh hợp nhất, Quan Thực đều mất, dù có hành thủy mộc, vẫn khó phát tích, cho nên
nguyên cục mất dụng.
『Tháng tư 』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Tị, Nhật nguyên đắc lộc; điều hậu là gấp, trước thủ Quý thủy. Thân
cường, trước Quý sau Giáp, thổ vượng thấy Giáp Quý là Tài tư nhược Sát cách; nếu hỏa
quá vượng Quý nhược, có thể thủ Nhâm thủy chế hỏa, nếu được gốc Canh Tân phát thủy,
thì phú quý tự cao.
* Biến lý:
+ Thân cường thấy Quý Giáp cùng thấu, không có phá, phú quý không nhẹ; một thấu một
tàng, cũng có danh lợi; Nhâm Quý đều tàng, cũng có y lộc.
+ Thân cường thấy Canh Nhâm, phú nhiều quý ít.
+ Nếu thân nhược, chuyên thủ Nguyệt lệnh Bính Mậu làm dụng, là chân thần đắc dụng,
phú quý không nhẹ.
+ Chi thành hỏa phương hỏa cục, thấy Quý hóa hỏa, lại không có Tỉ Kiếp phá cách, vận
nhập Đông Nam, là đại phú đại quý.
+ Nếu chi thành kim cục, Nhâm Quý hoặc tàng hoặc thấu, danh là『 Thổ nhuận kim sinh
cách 』, phú quý không nhẹ, nhưng thủ ở hai chữ『 Thổ nhuận 』.
+ Nếu một lúc hỏa thổ, không thấy kim thủy, cách thành Chuyên Vượng, loại 『 Giá Sắc
cách 』, phú quý không nhẹ; hỷ vận thấp thổ, kị thủy vận phản kích hỏa khí; không sợ
Giáp Ất, bởi vì mộc khí tiết hết ở hỏa.
【Ví dụ 】
257
1. Mệnh Đốc quân:
Giáp Kỷ Mậu Quý
Tý Tị Dần Sửu
Điều hậu dụng Quý, dụng Giáp khai thông thổ, Quý Giáp lưỡng toàn, có phần phú quý;
duy có nguyên cục Giáp Kỷ phùng hợp, có tình ở hợp nhiều quá, phú quý khó lại lấy
thăng cao.
2. Quý mệnh:
Bính Quý Mậu Đinh
Tuất Tị Ngọ Tị
Mệnh hóa hỏa cách, làm quan Tham Chính; kim vận không ngại, thủy vận thoái bại, phối
hợp khá xấu, phú quý không dài.
『 Tháng năm 』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng năm, Nguyệt lệnh Dương Nhận; điều hậu là gấp, trước thủ Nhâm Quý;
chất thổ dày nặng, sau là thủ Giáp khai thông. Thân cường, Nhâm Giáp cùng thấu, tất
nhiên phú quý; lại được gốc Tân đến phát thủy, là đại phú đại quý, nếu thấu Canh kim, có
tổn thương Giáp mộc, nguyên cục có thủy hóa giải mới không có ngại.
* Biến lý:
+ Kim thấu thủy tàng, chuyển thành Thực thần Sinh Tài, chỉ có phú mà thôi.
+ Không có Nhâm dụng Quý nhưng lực thủy khá nhược, dẫu có kim sinh, phúc lộc đều
kém.
+ Nếu thân nhược, chuyên dụng Ngọ trong có Đinh Kỷ, là chân thần đắc dụng, phú quý
không nhẹ.
+ Tứ trụ thổ nhiều, Tỉ Kiếp đến lập, cách thành chuyên vượng, lý giống như tháng tư,
nhưng nguyên cục tuế vận sợ lấy thấp thổ là thích hợp.
【Ví dụ 】
Tân Giáp Mậu Nhâm
Mùi Ngọ Dần Tý
258
Hỏa viêm thổ táo, trước thủ Nhâm thủy, thổ dày có Giáp, là Tài tư nhược Sát; có Sát có
Nhận, quý đa số là vũ chức, vận nhập kim thủy, xuất tướng nhập tướng.
2. Hung mệnh:
Quý Mậu Mậu Mậu
Dậu Ngọ Ngọ Ngọ
Có thủy có kim, cấp tốc thấy không tầm thường; đáng tiếc Mậu Quý hợp nhất, Ngọ Dậu
gặp phá, đại vận nghịch hành mộc hỏa, tiết thủy sinh thân, chết thảm ( bị giết hay tự sát).
『Tháng sáu 』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng sáu, Kiếp tài nắm lệnh; trước tiết Đại Thử, hỏa viêm thổ táo, thủ dụng
vẫn giống như tháng năm, dụng Nhâm dụng Quý, sau tiết Đại Thử đều có thể dẫn đến
quý, hỏa dù không có viêm, thổ thì còn táo khô, trong cục vẫn lấy có một hai điểm Quý
thủy là tốt.
* Biến lý:
+ Thổ ở tháng 6, rất là dày vượng, thân cường được Tân Quý Giáp cùng thấu, phú quý
cực phẩm.
+ Tóm lại, mậu ở tháng 6, thân cường không cách ly Giáp Quý, gọi là 『 Tài tư nhược
Sát cách 』. Thân nhược chuyên thủ Giáp Đinh, gọi là『 Sát Ấn tương sinh cách 』.
+ Tháng 6 thổ vượng, thân cường nhiều kim, chuyên thủ kim đê tiết tú, không quý thì
cũng phú.
+ Quý thấu vô căn, chi thành hỏa phương hỏa cục, không có Tỉ Kiếp phá cách cũng có
thể lấy quý. Nếu Quý thông ở Thìn Sửu, có căn phá cách, vẫn lấy thủy Tài là dụng, có thể
nhất phú.
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Mậu Kỷ Mậu Kỷ
Ngọ Mùi Thân Mùi
Thổ dày như vậy, ban đầu nhờ chi ngày Thân kim làmi dụng, là kim thủy đều thấy, gọi
là『Cát thần ám tàng 』; vận hành kim thủy, phối hợp tốt, phát khoa phát giáp, phú quý
ưu du.
2. Hung mệnh:
259
Kỷ Tân Mậu Kỷ
Tị Mùi Tuất Mùi
Hỏa viêm thổ táo, không có thủy dù có thấu Tân kim cũng khó lấy phát dụng; vận Đinh
Mão, bệnh phổi chết.
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Thân, Thực thần nắm lệnh; thổ bị vượng tiết, sợ thành hư phù. Thân
nhược, chuyên thủ Bính Đinh Ấn tinh là dụng. Dụng nguyệt lệnh Tài tinh trường sinh;
Tài đa thân nhược, chuyên dụng Mậu Tỉ, hoặc chi gửi Tị Ngọ Tuất cũng tốt; lấy Tỉ phân
Tài, phú nhiều quý ít.
* Biến lý:
+ Nếu nguyên cục kim cường, tiết nhược khí Mậu, được Bính thấu có căn, chế Thực sinh
thân, là thượng cách nhất; bởi vì tháng bảy khí lạnh dần dần nhập, được Bính ấm thổ, khí
được trung hòa.
+ Nếu thân cường, chuyên thủ Nguyệt lệnh Canh Nhâm, là chân thần đắc dụng, phú quý
không nhẹ.
+ Thân cường, hoặc dụng Giáp Quý, thành Tài sinh Sát, phú quý đều có; nhưng hàn khí
dần dần nhập vào, cho nên Quý Giáp Bính cùng thấu, là phú quý cực phẩm.
【 Ví dụ 】
1. Mệnh thanh quý:
Mậu Canh Mậu Canh
Tuất Thân Tuất Thân
Đây là mệnh thuộc Lưỡng Can bất tạp cách, thổ kim thổ tú, nên làm ở Hàn Lâm. Nguyên
mệnh thổ nhược, vẫn lấy vận nhập Nam phương là tốt.
Canh Giáp Mậu Bính
Ngọ Thân Thìn Thìn
Thư nói: 『 Có Sát trước luận Sát 』, duy chỉ có Giáp Sát là vô căn, Canh kim nắm lệnh,
nên lại thủ Canh tiết khí là tốt, ; vận nhập Tây Bắc, đầy đủ phú quý.
260
『 Tháng tám 』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Dậu, Thương quan nắm lệnh, thổ bị kim tiết, là lo thân nhược; thân
cường, không dụng Giáp Sát, bởi vì Giáp Sát bị chỗ nguyệt lệnh kim vượng khắc, nếu
nguyên cục có thủy, kim chuyển sinh thủy mà không khắc mộc. Thổ tháng tám, thân
cường chuyên dụng nguyệt lệnh Thương quan tiết tú là thượng cách. Thổ kim Thương
quan cách, đa số chủ vũ quý.
* Biến lý:
+ Mậu ở tháng 8 bị vượng kim tiết khí, cho nên phải thủ xem thân cường có thể đảm
nhận được hay không? Nếu thổ cường ở kim, có thể chuyên thủ kim tiết, gọi là Thổ kim
Thương quan, nguyên cục tuế vận tối kị Bính Đinh phá cách, trụ thấy Bính Đinh, là
chuyển cầu cứu Nhâm Quý.
+ Nếu kim cường ở thổ, thổ bị vượng tiết, thì cần Bính Đinh chế Thực Thương kiêm sinh
thân; dụng Bính Đinh, kị Nhâm Quý, lại là cầu cứu Mậu Kỷ; đạo ngũ hành biến hóa,
cũng giống ở chỗ này.
【Ví dụ 】
1. Phú mệnh:
Mậu Tân Mậu Đinh
Tý Dậu Ngọ Tị
Thân cường dụng Tân tiết tú, là Thương quan sinh Tài cách, phú mệnh. Nguyên cục
không có Quan Sát, không quý. Vận Bính Dần hợp khử dụng thần, chết.
2. Quý mệnh:
Mậu Tân Mậu Nhâm
Tý Dậu Thân Tý
Mệnh có hai Mậu đều vô căn, Tân kim tiết khí thái trọng, vốn ứng lấy 『 Tòng Nhi
cách 』 luận; duy chỉ có khí Tân kim bị tiết ở thủy, cho nên ứng lấy 『 Tòng Tài cách 』
luận; một đường thủy mộc, làm quan đến Tri Huyện.
『Tháng 9 』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Tuất, Tỉ kiên nắm lệnh, Nhật chủ thông nguyệt khí, thân chủ không
nhược; thân cường, chuyên dụng Giáp để khai thông thổ, Tuất là táo thổ, lại hỷ Quý thủy;
Giáp Quý Bính cùng thấu, là Tài tư nhược Sát, tự nhiên phú quý; thân nhược, là không
thể cách ly Bính Đinh.
261
* Biến lý:
+ Tháng 9 Mậu thổ, thân cường, thấy kim thủy xuất ra can, phú nhiều quý ít.
+ Nếu chi thành thủy cục, Nhâm Quý xuất ra can, Tài nhiều, chi tụ tứ khố, cách thành
Giá Sắc, phú quý cực phẩm; hàn thổ hỷ hỏa, cũng chuyên dụng Bính.
+ Chi thành hỏa cục, thấy Quý hợp hóa hỏa, mất thời không quý, như được hỏa vận đến
trợ, cũng có tiểu danh tiểu lợi.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Tổng binh:
Mậu Nhâm Mậu Giáp
Tuất Tuất Dần Dần
Tài đến sinh Sát, quý đa số là vũ chức, vận nhập thủy mộc, uy chấn tứ phương.
2. Hung mệnh:
Tân Mậu Mậu Đinh
Mùi Tuất Tuất Tị
Nguyên cục không thủy, là hỏa thổ táo liệt; kim vận không phát, hỏa vận bệnh chết.
『 Tháng 10 』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Hợi, Tài tinh nắm lệnh, điều hậu là gấp, chuyên thủ Bính hỏa; thân
nhược, tất nhiên cũng lấy Bính Ấn là dụng.
* Biến lý:
+ Thân nhược, thấy Bính Giáp cùng thấu, tất nhiên phú quý, Bính thấu Giáp tàng, phú
quý hơi kém.
+ Có Bính không có Giáp, cũng có nhiều y lộc; có Giáp không có Bính, Nhâm thủy sinh
Giáp, Giáp đến khắc thân, là mệnh bần yểu; cho nên Mậu gặp tháng 10, 11, rất xem trọng
Bính.
+ Nguyệt lệnh Tài vượng, nếu Nhâm Quý thấu xuất, là Tài đa thân nhược, can có Mậu
thấu, chi thông sinh vượng, là Tỉ kiên phân Tài, tất nhiên cự phú. Nhưng nguyên cục vẫn
cần có Bính, mới thành thượng cách.
+ Mậu thổ thân cường cục ấm, lại thủ Nguyệt lệnh Nhâm Giáp là dụng, là chân thần đắc
dụng, phú quý không nhẹ.
【 Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
262
Quý Quý Mậu Mậu
Mão Hợi Thìn Ngọ
Tài nhiều dụng Tỉ, trong hành hỏa vận, làm quan Phủ Dõan.
2. Hung mệnh:
Nhâm Tân Mậu Quý
Thìn Hợi Tý Sửu
Địa chi Hợi Tý Sửu hội tụ Bắc phương, Nhâm thủy thấu xuất, Tài tinh rất cường vượng,
Mậu hỏa nhược căn ở Thìn không thể nói Tòng; vận Quý Sửu, gặp phong tật mà tử vong.
『 Tháng 11』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Tý, Tài tinh nắm lệnh, điều hậu là gấp, trước thủ Bính hỏa; Thân nhược,
thấy Bính Giáp xuất can, hoặc chi thấy Thìn Tị, tự nhiều phú quý; thấu Bính tàng Giáp,
cũng hứa phú quý; Tóm lại, Mậu ở mùa đông, điều hậu là gấp, chi thấy một Tị, cũng là
thuộc nhân vật nỗi tiếng.
* Biến lý:
+ Nếu như Nhâm Quý xuất can, là Tài đa thân nhược, chuyên thủ Mậu thổ Tỉ kiên làm
dụng, tất nhiên là đại phú. Nhưng phải được Bính để phối hợp.
+ Nhật nguyên Mậu thổ, nếu chi tụ tứ khố, hỏa thổ lẫn tạp, thân chủ chuyển nhược thành
cường, thì trái lại thủ nguyệt lệnh Quý Tài là dụng, cách có thể phú. Bởi vì Tý không
giống Hợi, trong Hợi có Nhâm Giáp, là Tài Sát tương sinh, thân cường đảm nhận, phú
quý lưỡng toàn; nhưng trong Tý chỉ có Tài mà không có Sát, chỉ có hứa là phú. Như thấy
Giáp mộc xuất can, là Tài Sát tương sinh, mới hứa đủ phú quý.
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Giáp Bính Mậu Nhâm
Tý Tý Tuất Tuất
Điều hậu dụng Bính, thổ dày dụng Giáp, vận giao Đông Nam, lập tức quý hiển.
2. Quý mệnh:
Nhâm Nhâm Mậu Nhâm
263
Tý Tý Tý Tý
Mậu thổ vô căn, Tài vượng nhi cường, rất chính Tòng Tài cách, Mệnh Thái Sử.
『 Tháng 12』
* Thường lý:
Mậu sinh tháng Sửu, Kiếp tài nắm lệnh; Mậu thông nguyệt khí, nhật chủ không nhược;
Điều hậu là gấp, Bính hỏa là ưu tiên. Thân nhược, được Bính Giáp cùng thấu, mệnh hiển
quý; Bính thấu vô căn, vận nhập Nam phương cũng có phú quý; có Giáp không có Bính,
Sát đến khắc thân, không bần thì yểu. Bính Giáp đều không có, là thường nhân.
* Biến lý:
+ Nếu nguyên cục nhiều hỏa, Mậu hỏa chuyển cường, được một Nhâm thấu, lấy Tài phá
Ấn, trong phú thủ quý.
+ Sửu tàng Kỷ Tân Quý, nếu thấy Tân Quý xuất can, được Bính thấu là dụng, là thổ kim
Thương quan bội Ấn, là cách đại quý.
+ Tứ trụ nhiều thổ, chi tụ tứ khố, biến thành Giá Sắc cách, vẫn thủ Bính Đinh là dụng
thần, tối kị nhập vận Đông phương là nghịch vượng phá cách.
【Ví dụ 】
Bính Tân Mậu Nhâm
Thân Sửu Tuất Tuất
Điều hậu dụng Bính mà gặp Nhâm phá, không có tháng Bính Tân hợp nhất, cách cục tự
kém, may mắn còn có trong Tuất có hỏa mà vận chạy Đông Nam, là mệnh tiểu quý.
2. Bần mệnh:
Quý Ất Mậu Bính
Mão Sửu Tý Thìn
Điều hậu dụng Bính, nhưng Bính hỏa vô căn, càng thất vọng vận chạy Tây Bắc làm tổn
thương Bính, bần mà còn mù mắt.
VI. Kỷ thổ
* Thường lý:
264
Kỷ sinh tháng Dần, Chính Quan nắm lệnh; dư hàn chưa hết, trước cần Bính sưởi ấm.
Mộc là bản khí, nếu thấy Giáp Ất tạp xuất, là Sát cường thân nhược, thì càng cần Bính
hỏa hóa Sát sinh thân.
* Biến lý:
+ Hỏa kém ẩm ướt, tối kị thấy Nhâm, Nhâm Quý thấu ra, lại cần muốn thành, Mậu nhược
hỷ Bính, là Tài đa thân nhược, dụng Tỉ phân chia Tài.
+ Nếu Kỷ thổ chi tụ Tị Ngọ, chuyển nhược thành cường, thân cường dụng Giáp, phú quý
không nhẹ.
+ Tóm lại Kỷ thổ đầu mùa Xuân, thân nhược dụng Bính, thân cường dụng Giáp, đều có
thể thủ quý, bởi vì Bính Giáp đều là chỗ nguyệt lệnh vượng khí.
+ Bính Giáp cùng thấu, Quý thủy tàng chi, phối hợp trung hòa, phú quý cực phẩm.
+ Không có Giáp dụng Ất, nhưng sợ lực nhược, tuy quý cũng chủ gian trá.
【Ví dụ 】
Giáp Bính Kỷ Giáp
Tý Dần Sửu Tý
Đất ruộng vườn bị lạnh, Bính hỏa là ưu tiên dùng, Bính Sát thấu ra, cũng cần Bính hóa,
trong hành hỏa vận, làm Thái Bình Tể tướng.
Nhâm Nhâm Kỷ Mậu
Tý Dần Sửu Tý
Không có Ấn tạm dụng Mậu Kiếp, may mắn Giáp mộc không xuất ra thiên can phá Mậu;
nguyên cục không có hỏa, vận hành Ất Tị, Bính Ngọ, Đinh Mùi, vận cường diệc phát.
『Tháng hai 』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Mão, Thất Sát nắm lệnh; Sát cường thân nhược, chuyên dụng Bính hỏa
hóa Sát sinh thân. Nếu không có Bính Ấn, hoặc được chi thông Tị Ngọ Tuất cũng tốt;
thân cường hỷ Giáp khai thông Quý nhuận, là dụng Tài sinh Quan, Giáp Quý cùng thấu,
tất nhiên phú quý; lại được Bính thấu, chức cao quyền trọng.
* Biến lý:
+ Nếu chi thành mộc cục, Ất thấu thiên can, chuyên thủ Canh kim phá mộc, cũng cần Kỷ
thổ thân vượng mới có thể dụng Thương chế Sát; Thương quan chế Sát, quý đa số là vũ
265
chức. Không có Canh dụng Bính, không có Bính dụng Đinh, là hóa Sát sinh thân, có thể
đạt phú quý.
+ Tóm lại, dụng Bính kị Nhâm Tân, dụng Giáp kị Canh Kỷ, dụng Quý kị Mậu Kỷ, một
khi thấy kị thần, quý không thể lớn.
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Canh Kỷ Kỷ Ất
Thìn Mão Mão Sửu
Ất Sát thái cường, dụng Canh loại Ất, vận hành kim thủy, quý đến Thị Lang.
2. Quý mệnh:
Kỷ Đinh Kỷ Ất
Hợi Mão Mùi Hợi
Ất dù xuất ra thiên can, chi ở dưới lại có Hợi Mão Mùi hội mộc cục, cho nên tất thủ can
tháng Đinh hỏa hóa Sát sinh thân, tiếc là vận hành kim thủy, chỉ quý mà thôi.
『 Tháng ba 』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Thìn, Kiếp tài nắm lệnh, Kỷ Thìn đều là thấp thổ, cho nên vẫn lấy Bính
hỏa là ưu tiên. Thân cường hỷ có Giáp, có thể không có lấy Bính; thân nhược, không thể
không có Bính sinh thân. Cho nên Kỷ thổ tháng 3, được Bính Giáp Quý cùng thấu, phú
quý cực phẩm; thân cường được Giáp Quý là Tài Quan cách, thân nhược được Giáp Bính
là Quan Ấn cách.
* Biến lý:
+ Trong Thìn có Ất Quý Mậu đều là khí nắm vượng, Quý Ất hoặc Quý Giáp xuất ra can,
là Tạp khí Tài Quan cách, tất nhiên là phú quý; nhưng phải thủ thân cường, chi thông Tị
Ngọ Mùi mới tốt.
+ Thấy Giáp hoặc hội thành hóa thổ cách, nhưng tháng Thìn có Ất ám phá, không thuần
chuyên vượng, được thủ có Bính Ấn hóa, mới hứa phú quý.
【Ví dụ 】
Nhâm Giáp Kỷ Nhâm
266
Tý Thìn Mão Thân
Địa chi thành thủy cục, có hai Nhâm thấu ra, khí thủy tiết ở Giáp Sát; Kỷ thổ vô căn, rất
chân Tòng Sát cách, hỏa vận uất chí gian khổ học tập, kim vận mãnh liệt tiến vào đường
công danh.
Mậu Bính Kỷ Giáp
Thân Thìn Tị Tuất
Mệnh hóa thổ cách, đầu hành hỏa thổ được trúng cử nhân, trong hành Canh Thân, Tân
Dậu, tiết khí thái trọng, quý dừng chỗ này vậy.
『Tháng tư』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Tị, Ấn tinh nắm lệnh, điều hậu là gấp, Quý thủy là trọng; Kỷ là thấp thổ,
cũng cần có Bính, cho nên trong cục vẫn hỷ Quý Bính cùng thấy; Quý thủy ở tháng tư là
tuyệt địa, lại phải có gốc Canh phát thủy, phối hợp không có tỳ vết, phú quý cực phẩm;
cho nên Kỷ ở tháng tư, được Bính Quý Canh cùng thấu là thượng cách.
* Biến lý:
+ Kỷ ở tháng tư, điều hậu là gấp, can thấy Quý thủy, lại được Canh Tân đến sinh, tức là
khiến không có Bính, cũng có phú quý; tối kị Mậu xuất ra, hợp Quý làm tổn thương dụng
thần, biến thành hạ cách.
+ Trụ không có Bính viết là Cô Âm ( Âm đơn độc không có sinh), không có Quý viết
là Hạn điền ( Ruộng khô nước).
【 Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Tân Quý Kỷ Kỷ
Mùi Tị Mùi Tị
Hỏa viêm thổ táo, hỷ được Quý thủy nhuận trạch, Tân kim phát nguyên, vận nhập Đông
Bắc, làm quan đặc nhiệm.
Kỷ Kỷ Kỷ Tân
267
Mão Tị Tị Mùi
Có kim không có thủy, kim bị hỏa chế, chính là mệnh thuộc thiên khô. Đinh vận lại tiếp
tục khắc Tân kim, cho nên chết yểu.
『 Tháng năm 』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Ngọ, Ấn tinh nắm lệnh, điều hậu là gấp, chuyên dụng Nhâm thủy;tháng
năm thủy nhược, nếu được Canh Tân đến sinh, công danh ổn thỏa, dụng Quý thì thuộc
khác đường công danh.
* Biến lý:
+ Có thủy không có kim, thủy không có gốc, phú quý không dài, là hư danh hư lợi.
+ Có kim không có thủy, là Thực Thương sinh Tài, cách cục chuyển phú.
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Ất Nhâm Kỷ Bính
Dậu Ngọ Hợi Dần
Điều hậu dụng Nhâm, hỷ được gốc Dậu kim phát nguyên, về sau đến đất thủy, vui vẽ đắc
ý, phú quý đều có.
Kỷ Canh Kỷ Ất
Sửu Ngọ Sửu Hợi
Thủy không thấu ra, Canh gặp Ất hợp mà nhập mộ, nguyên cục Kỷ gặp hung cơ; vận
Mậu Thìn, thủy tinh nhập mộ mà chết yểu.
『 Tháng sáu 』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Mùi, Tỉ kiên nắm lệnh; Mùi là táo thổ, vẫn lấy Quý thủy nhuận thổ là trên
hết. Thổ dày thân cường, được Giáp khai thông Quý nhuận, là Tài Quan tương sinh.
* Biến lý:
+ Thổ ở tháng sáu, là giữa tháng đứng đầu dày vượng, cực vượng nên tiết, được kim tiết
khí vượng, không quý cũng phú. Nguyên cục kim không nên nhhiều, giao nhập Tây
phương, dụng thần đắc địa, tự nhiên phú quý.
268
+ Kỷ ở tháng 6, rất là dày nặng, thấy Giáp vốn có thể hóa thổ, nhưng khí thổ quá táo khô,
không thể không có thủy, có thủy phòng ngừa sinh mộc phá cách; cho nên Kỷ ở tháng 6,
rất ít khi hóa hợp.
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Nhâm Đinh Kỷ Kỷ
Thìn Mùi Sửu Tị
Hỏa viêm thổ táo, hỷ Nhâm thủy ở can năm hợp chế Đinh hỏa, trong Sửu có Tân kim, là
cát thần ám tàng; lại càng hỷ đại vận một mạch kim thủy, phú hiển tất nhiên vậy.
2. Hung mệnh:
Quý Kỷ Kỷ Kỷ
Tị Mùi Hợi Tị
Nữ mệnh. Thổ táo dụng Thủy, nguyên cục có Quý có Hợi mộc tốt; tiếc rằng Quý gặp Kỷ
khắc, Hợi gặp Tị xung, chưa lấy chồng đã chết.
『 Tháng 7 』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Thân, Thương quan nắm lệnh, là Tử vượng Mẫu hư; trước thủ Bính hỏa
chế kim sưởi ấm thổ, sau thủ Quý thủy tiết kim nhuận thổ, thân nhược, Quý Bính cùng
thấu, là mệnh phú quý, là Thủy Hỏa ký tế, không lấy khắc luận; Nhâm Bính cùng thấu,
khác đường vũ chức. Bính thấu không có Quý, cũng có danh lợi, có Quý không có Bính,
liền thành thường nhân. Thân cường, chuyên thủ nguyệt lệnh Canh tiết Nhâm nhuận, là
chân thần đắc dụng, tất nhiên phú quý.
* Biến lý:
+ Thân nhược, chuyên thủ Bính Ấn, lại là nguyệt lệnh Canh Thương nắm lệnh, Kỷ bị
Canh tiết, cũng thủ Bính Ấn chế Thương sinh thân.
+ Nếu Nhâm thủy xuất ra can, là Tài đa thân nhược, chuyên thủ Mậu Kiếp phân chia Tài,
cũng cần đến Bính Ấn sinh mới thành thượng cách.
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Kỷ Nhâm Kỷ Nhâm
269
Sửu Thân Sửu Thân
Mệnh thuộc Lưỡng can bất tạp cách. Tài cường ở Thân, vận hành thân vượng tất phát;
nguyên cục Tài vượng, tất nhiên là giàu có vậy.
2. Quý mệnh:
Nhâm Mậu Kỷ Bính
Tuất Thân Mùi Dần
Tháng 7 Canh kim nắm lệnh, nhưng không thấu ra, Kỷ thổ tuy mất khí nguyệt lệnh,
nhưng có hỏa thổ sinh trợ trái lại là cường; thủ nguyệt lệnh Thân kim Thương quan tiết tú
sinh Tài, vận được kim thủy, không chỉ phát quý, mà còn phát phú.
『 Tháng 8 』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Dậu, Thực thần nắm lệnh, thủ dụng lý giống như tháng 7, vẫn lấy Bính hỏa
là ưu tiên, Quý thủy làm phụ. Thân nhược, thấy Quý Bính cùng thấu, cách ngôi không
khắc, công danh ổn thỏa. Vũ chức tất hiển; có Quý không có Bính, cuối cùng vẫn bần
hàn.
* Biến lý:
+ Thân cường không có Bính, chi thành kim cục, Quý thấu có căn, phú nhiều quý ít
+ Thổ kim Thương Quan hỷ bội Ấn, thân nhược phép thủ Bính Ấn chế Thương kiêm sinh
thân; tháng 7 là Thương quan cách, tháng 8 là Thực thần cách, Thực Thương lý như
nhau, thủ dụng không khác.
+ Tóm lại, Kỷ ở tháng 8, thân nhược thủ Bính, thân cường dụng nguyệt lệnh Thực thần
nắm vượng đều là chính dụng.
【Ví dụ】
Đinh Kỷ Kỷ Giáp
Sửu Dậu Mùi Tý
Sửu Dậu bán hợp kiêm là nắm khí vượng, Kỷ thổ đắc cường căn ở Mùi, nguyên cục
không có Bính là chỉ có dụng Đinh, cách cục tự khiêm nhường; vận nhập Nam phương
phát phú, vận nhập Đông phương phát quý, nguyên mệnh có Đinh, mộc vận lại cát, bởi vì
mộc sinh hỏa, hỏa sinh thân vậy.
2. Quý mệnh:
270
Bính Đinh Kỷ Nhâm
Dần Dậu Sửu Thân
Kỷ thổ bị tiết quá nặng, Đinh hỏa bị chế thiếu dụng, Bính hỏa chỗ hàn sinh thân là đẹp;
mộc vận, nguyên cục có hỏa lại tốt, đường quan đồ hiển đạt.
『Tháng 9 』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Tuất, Kiếp tài nắm lệnh; thân cường, được Giáp thấu, chỉ phú mà thôi.
Thân nhược, vẫn cần có Bính Giáp, có thể thủ quý.
* Biến lý:
+ Thân cường, tối hỷ can thấy Canh Tân, lại được Quý nhuận, quý mà lại hiển; không có
Quý được Nhâm, phú quý vất vã.
+ Nhiều Thực Thương, thân nhược, được thổ kim Thương quan bội Ấn, phú quý không
nhẹ, mà tháng Tuất thổ kim hỏa đều là nguyệt lệnh vượng khí, thể dụng đồng cung, phú
quý cực phẩm.
【Ví dụ 】
Ất Bính Kỷ Giáp
Dậu Tuất Mão Tuất
Giáp Kỷ hóa thổ cách, Mão Tuất hóa hỏa, khí năm Ất tiết ở hỏa, cho nên cũng có thể hóa.
Vận nhập hỏa thổ, quý làm Tri Huyện; chính vì nguyên cục có Ất, cách cục không cao,
đường công danh không thể tiến hơn một bước.
2. Mệnh Ngự Sử:
Ất Bính Kỷ Mậu
Mùi Tuất Sửu Thìn
Địa chi tứ khố, gọi là 【 Giá Sắc cách 】, hỏa vận phát quý, mộc vận phá cách mất chức.
『Tháng 10 』
* Thường lý:
271
Kỷ sinh tháng Hợi, Tài tinh nắm lệnh; điều hậu là gấp, trước thủ Bính hỏa; dụng Bính thì
kị Quý, Tài tinh nắm lệnh, đem cơ hội dụng Mậu, dụng Mậu thì kị Giáp; nguyên cục có
Bính, Giáp thấu không ngại, là Sát Ấn tương sinh, tất nhiên phú quý.
* Biến lý:
+ Tài tinh nắm lệnh; là Tài đa thân nhược thì dụng Mậu, là Kiếp tài phân Tài, cách cục
chủ phú, nhưng nguyên cục không thể không có Bính.
+ Sát cường thân nhược, thủ lấy Bính Ấn hóa Sát sinh thân.
+ Thân cường, chuyên thủ Giáp mộc, được nguyệt lệnh vượng Tài sinh, phú quý không
nhẹ, nhưng nguyên cục phải có Bính sưởi ấm, nếu không, thấp mộc thì mất dụng, không
thể khai thông thổ; thủy ngưng kết đóng băng, không thể sinh Giáp.
【Ví dụ】
1. Mệnh Đốc quân:
Giáp Ất Kỷ Bính
Tý Hợi Mão Dần
Tinh hoa ở trụ giờ Bính Dần, Quan Sát hỗn tạp, một Ấn có thể hóa; nguyên cục hàn lạnh
đóng băng, điều hậu cũng cần phải dụng Bính.
2. Mệnh tàn tật:
Tân Kỷ Kỷ Ất
Tị Hợi Mão Hợi
Điều hậu dụng Bính, Bính tàng ở Tị, Kỷ thổ thân nhược, căn cũng ở Tị; nhưng thấy Tị
Hợi xung, dụng thần gặp phá, là mệnh tàn phế.
『Tháng 11』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Tý, Tài tinh nắm lệnh; điều hậu là gấp, trước thủ hỏa sưởi ấm. Can thấu
Bính hỏa, chi thấy Dần Tị, tất nhiên phú quý.
* Biến lý:
+ Dụng Bính tối kị Nhâm Quý khắc chế, lại cần thấy Mậu cứu trợ.
+ Không có Bính dụng Đinh, chỉ chủ y thực đầy đủ, như có hỏa vận, cũng có thể phát
tích.
+ Tài đa thân nhược, trước dụng Mậu thổ, sau thủ Bính trợ giúp.
+ Nếu như thân cường, được nguyệt lệnh Tài vượng, tự có đại phú, nhưng nguyên cục
vẫn cần có Bính sưởi ấm thủy, mới có thể hứa.
272
【 Ví dụ 】
Giáp Bính Kỷ Kỷ
Dần Tý Dậu Tị
Điều hậu sinh thân, đều cần thấy Bính, vận chạy Đông Nam, phú quý song toàn.
Tân Canh Kỷ Nhâm
Hợi Tý Mão Thân
Kỷ thổ vô căn, kim thủy liên quần, nên thành 『 Tòng Tài cách 』 luận, vận chạy Tây
Bắc, phú mà lại quý.
『 Tháng 12 』
* Thường lý:
Kỷ sinh tháng Sửu, Tỉ kiên nắm lệnh, Kỷ Sửu đều là thấp thổ, được Bính sưởi ấm thổ
thực là thổ, lại được Giáp Mộc đến sinh hỏa, là Quan Ấn tương sinh, phú quý không nhẹ.
* Biến lý:
+ Thấp thổ tối kị Nhâm Quý xuất can, danh là『 Thủy tẩm hồ điền 』( Thủy ngâm ruộng
trũng), là bần tiện cô khổ. Nhâm nhiều thì cần Mậu chế, Kiếp tài phân chia Tài, là phú; có
Bính, trong phú thủ quý.
+ Nguyên cục không có Bính, Giáp ẩm ướt vô dụng, như có thể thân cường thấy Giáp;
thân nhược thấy Giáp, là Sát trọng thân khinh, không có Bính Ấn hóa Sát, không bần thì
cũng yểu.
+ Trong Sửu có Kỷ Tân Quý đồng cung, Canh thấu là Thực sinh Tài, được Đinh thấu
Bính tàng, phú quý không nhẹ.
【Ví dụ】
Nhâm Quý Kỷ Kỷ
Tý Sửu Mão Tị
Bính hỏa ở Tị, Kỷ thổ vượng căn cũng ở Tị, can giờ Kỷ hỏa thấu xuất trợ thân phân chia
Tài, vận nhập Đông Nam, một loạt thành danh.
273
2. Mệnh cô quả:
Bính Tân Kỷ Canh
Tý Sửu Mão Ngọ
Nữ mệnh. Bính thấu nhưng gặp Tân hợp, tình huống vận lại chạy Tây Bắc, tất là bần tiện
vậy. Kim vận khắc phu, chết cũng chẳng ra gì.
VII. Canh kim
『Tháng giêng』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Dần, Tài tinh nắm lệnh, dư hàn chưa hết, trước thủ hỏa sưởi ấm; Tài
vượng thân nhược, tối hỷ Canh Tân, chi tụ Thân Dậu càng tốt.
* Biến lý:
+ Thân nhược, vốn hỷ Ấn sinh, nhưng tháng mùa Xuân mộc vượng, có thổ đểu chết, thổ
Ấn khó dụng; nếu nguyên cục được Bính hỏa hóa mộc thì không ngại.
+ Thân nhược dụng Ấn, Mậu dày mà hỷ Kỷ, bởi vì Mậu thổ dày nặng, lại có lo vùi kim;
thư nói: 『 Tử kim hiềm cái đỉnh chi nê 』( Kim bị tử bởi vì ghét bùn trát lên đầu).
+ Thân cường, được Bính thấu thì quý, được Giáp thấu thì phú; là chân thần đắc dụng,
phú quý đều lớn. Bính Giáp cùng thấu, có đủ phú quý, một thấu một tàng, khác đường
công danh.
【Ví dụ 】
Giáp Bính Canh Tân
Thân Dần Tuất Tị
Hàn kim tất thích Bính hỏa, vận nhập Đông Nam, xuất thân Trạng nguyên; nguyên cục
kim hỏa mộc đều có lực, làm quan cực phẩm.
Kỷ Bính Canh Canh
Dậu Dần Thân Thân
274
Nguyên mệnh có Bính Dần, nhưng Dần gặp Thân xung, mà tình huống vận chạy Tây
Bắc, cùng quay lưng với dụng thần, cuối cùng không thể phát tích; vận Tân Dậu, Tân lại
hợp Bính, chết.
『 Tháng hai』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Mão, Tài tinh nắm lệnh; Thân nhược, chuyên dụng Tỉ Kiếp, chi tụ Thân
Dậu là trên nhất; dụng Ấn, phải thủ có hỏa tiết mộc, mộc không thể khắc thổ mới được,
lý giống như tháng giêng. Nếu thân cường, được nguyệt lệnh Tài vượng làm dụng, có đại
phú.
* Biến lý:
+ Canh ở tháng 2, nếu thân cường được Giáp Đinh cùng thấu, tất nhiên phú quý, Đinh
thấu Giáp tàng, khác đường quan quý. Nếu thân cường thấy Giáp Đinh cùng thấu, thì
phải vận hành Tây phương, mới có thể phú quý.
+ Tóm lại, Canh kim thân cường, được Bính Đinh thì quý, được Giáp Ất thì phú.
【Ví dụ 】
1. Mệnh Thượng tướng:
Giáp Đinh Canh Tân
Thân Mão Thân Tị
Canh tuy mất lệnh, nhưng được trợ giúp lại cường, thủ Đinh là dụng, Giáp là hỷ thần; đầu
hành hỏa vận, dẫn tới địa vị vũ chức, sau hành kim vận, từ vũ chuyển sang văn.
Giáp Đinh Canh Kỷ
Tuất Mão Thân Mão
Canh kim tuy không nhược, nếu Giáp Tài thấu xuất thì càng mạnh; về sau hành kim vận
trợ thân, phú quý hơn người vậy.
『 Tháng ba 』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Thìn, Ấn tinh nắm lệnh; là Mẫu vượng Tử tướng, Canh kim không
nhược, Mậu thổ dày nặng, rất sợ Mẫu từ diệt Tử, thỗ vùi kim.
* Biến lý:
+ Thân cường, như thấy Mậu thấu ra, thủ Giáp là dụng, lấy Tài phá Ấn là tốt nhất.
275
+ Thân cường, hỷ Đinh nung luyện; cho nên Giáp Đinh cùng thấu, không thấy Canh kim
phá Giáp, Nhâm chế Đinh, tất nhiên nhận quý; Đinh thấu Giáp tàng, bất quá chỉ có giàu.
+ Tóm lại, Canh kim tháng 3, là thân cường, không có Giáp thì bần, không có Đinh thì
khó quý.
+ Nếu thân nhược, trước thủ Kỷ thổ, sau thủ Canh Tân Thân Dậu, vật Mậu thổ là dụng
loạn.
+ Chi toàn thủy cục, không có Bính Đinh, gọi là 『 Tỉnh lan xoa cách 』, phú quý không
ít, vận hợp kim thủy.
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Kỷ Mậu Canh Giáp
Tị Thân Ngọ Thân
Thổ dày vùi kim, tất dụng Giáp mộc, hỷ vận nhập Đông Bắc trợ khởi dụng thần, quý ( địa
vị) là Tham Chính; nguyên cục Giáp mộc căn nhược, quý dừng lại chỗ này thôi.
2. Mệnh thường nhân:
Bính Nhâm Canh Canh
Tý Thìn Tý Thân
Nữ mệnh. Thương quan cách không có Tài, trong hành thủy vận, không tốt.
『 Tháng tư』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Tị, Thất Sát nắm lệnh; Canh kim trường sinh, suy mà có khí; nhưng
tháng 4 thì hỏa viêm thổ táo, điều hậu là gấp, tất lấy Nhâm Quý là dụng. Thư nói:
『 Quần kim sinh hạ, diệu dụng Huyền Vũ』, 『 Hạ kim sinh thủy, danh nhật phản
sinh 』.
* Biến lý:
+ Bính thấu mà có Nhâm chế, là Thực thần chế Sát, quyền cao chức trọng; Nhâm tàng,
phú quý đều nhỏ; dụng Nhâm thấy Giáp, tiết thủy sinh hỏa, là thường nhân gian khổ.
+ Tóm lại, Canh ở tháng tư, điều hậu là gấp, trước thủ Nhâm Quý, thân cường thân
nhược, tạm gác qua không luận, bất quá thân cường so với thân nhược thì phúc nhiều
hơn.
【Ví dụ 】
276
Nhâm Ất Canh Bính
Dần Tị Dần Tý
Mùa Hạ kim thấy thủy, danh là Nhật phản sinh, không luận thân cường hay thân nhược
vậy; càng tốt ở đại vận một mạch kim thủy, ưu du mà làm quan vậy.
Quý Đinh Canh Đinh
Dậu Tị Thân Sửu
Quan cường thành Sát, hỷ thấy Quý Thực để chế; vận nhập Bắc phương, dụng thần đắc
địa, phát tích như sấm.
『 Tháng năm』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Ngọ, Quan tinh nắm lệnh; điều hậu là gấp, lý giống tháng 4. Chuyên
dụng Nhâm thủy, sau là Quý thủy. Tháng 5 thủy nhược, lại hỷ Canh Tân; vừa có thể sinh
thủy, vừa có thể trợ thân, cho nên Canh tháng 5, Tỉ Thực kiêm dụng là thượng cách.
* Biến lý:
+ Có thủy không có kim, dòng chảy không xa, phú quý đều ít, mà không lâu dài.
+ Có kim không có thủy, kim bị hỏa sấy, không thể sinh thủy, khó cầu phú quý.
+ Dụng thủy thấy Mậu, thì là thường nhân; có Giáp chế Mậu, không mất tú nho.
+ Kim thấu Nhâm tàng, cũng có lấy quý; Quý xuất kèm Tân, khác đường vũ chức.
+ Nếu nguyên cục không có thủy, là thân nhược, thấy Kỷ thổ xuất can, thấp thổ tiết hỏa
sinh thân, có thể lấy phú; vận hỷ thấp thổ cùng kim thủy; Mậu là táo thổ, không có hi
vọng hiển đạt.
+ Nguyên cục hỏa tuy thành phương thành cục, Bính Đinh xuất can, cũng không lấy
Tòng Sát cách mà luận. Bởi vì tháng Ngọ có Đinh Kỷ đồng cung, tự nhiên có Ấn sinh
thân phá cách.
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Nhâm Bính Canh Canh
Thân Ngọ Ngọ Thìn
277
Bính hỏa mãnh liệt, hỷ được Nhâm thấu chế Thân, nguyên mệnh thân nhược, cũng hỷ
Thân kim là gốc; đại vận một đường kim thủy, vẫn đẹp không lo, quý đến phong cường,
chỗ lý là tất nhiên.
Nhâm Bính Canh Mậu
Ngọ Ngọ Thân Dần
Có kim có thủy, ứng là cát lợi, tiếc là Nhâm bị Mậu chế, Thân bị Dần xung; nguyên cục
phá cách, tuy vận nhập Tây Bắc cũng không thể phát vậy.
『 Tháng 6 』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Mùi, Ấn tinh nắm lệnh; trước tiết Đại Thử, hỏa khí chưa lui, thủ dụng lý
giống như tháng 5. Sau tiết Đại Thử, hỏa khí lui dần; khí kim dần tiến, thân cường, thích
có Đinh nung luyện; nhưng thổ dày tiết hỏa, cho nên cần phối Giáp.
* Biến lý:
+ Thân cường, thấy Đinh Giáp cùng thấu, là Tài đến sinh Quan, tất nhiên phú quý; có
Đinh không có Giáp, bất quá hàn nho, có Giáp không có Đinh, chỉ đủ y lộc; không thấy
Đinh Giáp, là người bần tiện.
+ Nếu thân nhược, trước thủ Kỷ Ấn, sau thủ Canh Tân Tỉ Kiếp.
+ Phàm thân nhược, chi dưới tốt nhất là thông căn, nếu không, dù có can thấy Tỉ Kiếp,
cũng thuộc hư phù; chỗ gọi là Can được ba Tỉ không bằng chi được một căn, tức là ý
này.
【 Ví dụ 】
1. Mệnh Hàn nho:
Canh Quý Canh Bính
Thìn Mùi Dần Tuất
Nguyên cục dụng Bính hỏa, nhưng thấy Quý thủy tổn thương, vận nhập Tây Bắc, cuối
cùng là hàn nho.
2. Mệnh tăng đạo:
Tân Ất Canh Đinh
Sửu Mùi Thìn Sửu
278
Dụng Đinh, Đinh nhược gửi căn ở Mùi lại gặp xung phá; đầu hành vận Giáp Ngọ, Quý
Tị, vẫn còn giữ vững; một hành Nhâm Thìn, gia nghiệp sạch trơn, xuống tóc làm tăng.
『 Tháng 7 』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Thân, Nhật nguyên được lộc; thân cường, chuyên dụng Đinh hỏa, sau
dụng Giáp mộc, là Tài đến sinh Quan, tất nhiên phú quý, dụng Đinh thì kị Nhâm Quý.
Không có Đinh dụng Bính cũng tốt; thân cường Sát yếu, là Giả Sát vi quyền, vận chạy
Đông Nam, trợ khởi dụng thần, hiển quý vũ chức. Thân cường hỷ khắc dụng Bính Đinh,
lý chính là không có hai; nếu nguyên cục không có hỏa thấy Nhâm, chuyên thủ Nhâm để
tiết tú, là kim thủy song thanh, cũng có phú quý, dụng thủy thì kị Mậu.
* Biến lý:
+ Nếu chi thành thủy cục, trụ không có Bính Đinh, gọi là 『 Tỉnh lan xoa cách 』, hỷ
Đông phương mộc vận tiết khí thủy.
+ Nếu thân nhược, thủ nguyệt lệnh Canh kim Tỉ kiên là tốt; nếu Kỷ Ấn, thì phải thông
căn tứ khố hoặc Tị Ngọ mới đẹp; bởi vì tháng 7 thổ hư, dụng thần thiếu lực.
+ Canh kim tháng 7,8, nếu thân nhược, chuyên dụng Tỉ Kiếp cũng được; nguyên cục mộc
nhiều, dụng Tỉ phân chia Tài là phú; nguyên cục hỏa nhiều, dụng Tỉ địch Sát là quý.
【 Ví dụ 】
1. Mệnh Vương Sĩ Trân:
Tân Bính Canh Bính
Dậu Thân Tý Tuất
Thân cường dụng Bính mà Bính hỏa thấu ra hai vị, hợp một lưu một, cách cục lại thanh,
vận nhập Đông Nam, hiển hách một thời; chỗ này là mệnh lĩnh tụ Bắc Dương Vương Sĩ
Trân.
Mậu Canh Canh Canh
Thân Thân Thân Thìn
Nguyên cục không có hỏa, vượng cực cần tiết, vận nhập Tây Bắc, phú quý không nhẹ.
『 Tháng 8 』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Dậu, Nhật nguyên là Dương Nhận; thân cường, chuyên dụng Đinh Giáp,
lý giống như tháng 7; nhưng tháng 8 hàn khí tăng dần, lại cần có Bính; mà Bính Sát thấy
279
Dương Nhận, danh là Dương Nhận giá Sát, uy quyền hiển hách, xuất tướng nhập tướng;
cả ba cùng thấu, phú quý cực phẩm. Dụng hỏa kị Nhâm Quý, nếu thấy Nhâm Quý, lại cần
Mậu Kỷ xuất ra chế; nhưng Mậu Kỷ tiết hỏa sinh kim, cách cục bị hao tổn, phú quý hơi
kém.
* Biến lý:
+ Nếu chi thành kim cục, Canh kim vượng cực, trụ không có Bính Đinh Giáp Ất, có thể
chuyên dụng Nhâm thủy tiết tú, danh là 『 Tòng Cách cách 』, trong phú thủ quý;
nguyên cục tuế vận, đều kị hỏa đến phá cách. Tóm lại, Canh kim tháng 7,8, nếu thân
cường, thủ Bính Đinh là sẽ dẫn tới quý, thủ Nhâm thủy tiết tú thì cũng có quý.
【Ví dụ 】
1. Mệnh vua Càn Long:
Mão Dậu Ngọ Tý
Canh sinh tháng 8, nguyệt lệnh Dương Nhận, tối hỷ Bính Đinh cùng thấy, bởi vì không
có Bính thì không thể sưởi ấm kim, không có Đinh không thể luyện kim, tứ chi Tý Ngọ
Mão Dậu gọi là 『 Tứ cực 』, càng thấy khí tượng vạn thiên.
2. Quý mệnh:
Giáp Quý Canh Ất
Thân Dậu Tý Dậu
Không thấy Bính Đinh, chỉ thủ Quý thủy tiết tú, vận giao thủy mộc, mệnh thanh quý.
『 Tháng 9 』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Tuất, Ấn tinh nắm lệnh; Mậu thổ nắm quyền, tối kị thổ dày chôn kim;
cho nên thân cường, trước thủ Giáp mộc khai thông thổ, sau thủ Nhâm thủy rửa kim;
Nhâm Giáp cùng thấu, công danh ổn thỏa; Giáp thấu Nhâm tàng, phú quý hơi kém;
Nhâm thấu Giáp tàng, cũng có thanh danh.
* Biến lý:
+ Dụng Nhâm Giáp, kị Kỷ hợp Giáp hỗn Nhâm.
+ Nếu thân nhược, chuyên dụng Kỷ thổ, sau thủ Canh Tân Tỉ Kiếp để trợ.
+ Phàm Canh kim thân cường, tối hỷ Đinh nung luyện; tình huống Đinh là nguyệt lệnh
vượng khí, thể dụng đồng cung, phú quý không nhẹ; không có Đinh dụng Bính, như chi
thấy Dậu, can thấy Tân gọi là 『Sát Nhận cách 』, là vũ quý quyền thần.
【 Ví dụ 】
280
1. Quý mệnh:
Kỷ Giáp Canh Bính
Mùi Tuất Thân Tuất
Hỏa luyện thu kim, thấy Bính cũng tốt, vận nhập Nam phương, quý làm Bố Chính.
2. Quý mệnh:
Giáp Giáp Canh Kỷ
Thân Tuất Dần Mão
Thổ dày chôn kim, may mắn nguyên mệnh có Giáp mộc thấu ra hợp chế, một đường
hành vận thủy mộc, dụng thần đắc lực, quý làm quan Bình Chương.
『 Tháng 10 』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Hợi, Thực thần nắm lệnh, điều hậu là gấp, chuyên thủ Bính hỏa. Vượng
thủy tiết kim, là lo thân nhược, nếu thấy Nhâm Quý xuất ra can, là Thực nhiều.
* Biến lý:
+ Nếu chi thông Thân Dậu, can thấy Canh Tân, khác đường vũ chức; có Bính Giáp mà
không có Đinh, phú nhiều quý ít, không thấy Bính Đinh, tất nhiên bần tiện.
+ Dụng Bính Đinh thì kị Nhâm Quý xuất ra can, nếu thấu ra Nhâm Quý, thì cần Mậu Kỷ
xuất ra chế, phối hợp không tốt, chỉ đủ y lộc ( áo cơm).
【Ví dụ】
1. Quý mệnh:
Bính Kỷ Canh Mậu
Thân Hợi Thìn Dần
Điều hậu tất hỷ Bính hỏa, Bính căn ở Dần, là dụng thần trường sinh; vận nhập Đông
Nam, phát khoa phát quý, quan trường không có sóng gió.
2. Mệnh Tiến sĩ:
Kỷ Ất Canh Tân
Dậu Hợi Dần Tị
281
Bính hỏa tàng chi, may mắn trong hành hỏa vận, được làm quản lý, chính bởi vì Bính
không thấu xuất, quý không thể lớn.
『 Tháng 11』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Tý, Thương quan nắm lệnh, điều hậu là gấp, trước thủ Bính hỏa; vượng
thủy tiết kim, Thực nhiều thân nhược, thì lại cần có Mậu cứu giúp, lấy Ấn chế Thực sinh
thân, nhưng cũng phải có Bính sưởi ấm cục mới tốt. Thân cường, thấy Đinh Giáp cùng
thấu, Bính tàng Dần Tị, phú quý là không nghi ngờ. Bính Giáp không thấu, Đinh tàng
dưới chi, là khác đường vũ chức; Bính Đinh vô căn, phú nhiều quý ít.
Ví dụ:
1, Mệnh Trương Huân:
Giáp Bính Canh Canh
Dần Tý Thân Thìn
Điều hậu dụng Bính, Bính căn ở Dần, lại được Giáp mộc trợ giúp; vận nhập Nam
phương, uy trấn Giang Bắc; Quý vận hại Bính, thất bại vậy.
2. Bần mệnh:
Kỷ Bính Canh Nhâm
Dậu Tý Thân Ngọ
Mệnh thấy Bính Ngọ vốn là tốt, không như Bính gặp Nhâm phá, Kỷ thổ khó cứu; vận
hành Đông Nam có thể tốt, nhưng nghịch hành kim thủy, mệnh bần vậy.
『 Tháng 12』
* Thường lý:
Canh sinh tháng Sửu, Ấn tinh nắm lệnh; điều hậu là gấp, dụng Bính hỏa là ưu tiên; thân
nhược, chuyên dụng Kỷ thổ, nhưng nguyên cục không thể không có Bính, nếu không, thổ
kim đều lạnh, cả hai đều có tượng bị vô sinh.
* Biến lý:
+ Thân cường, vẫn hỷ Đinh Giáp, là Tài Quan tương sinh, Bính Giáp Đinh cả ba đều
thấu, là đại phú đại quý; có Bính mà không có Đinh Giáp, từ phú đến quý; có Đinh Giáp
mà không có Bính, là tay trắng xây dựng cơ đồ.
+ Tóm lại, Canh ở tháng Sửu, nếu thân cường không có Bính Đinh Giáp, đa số là thuộc
mệnh bần tiện, trừ phi hợp ở Ngoại cách, mới hứa phú quý.
【Ví dụ 】
282
Mậu Ất Canh Đinh
Ngọ Sửu Dần Sửu
Đinh thấu Bính tàng, nguyên mệnh có thổ dày, tất thủ Mộc để khai thông thổ; càng hỷ
vận nhập Đông Nam, địa vị đến Thượng thư.
2. Mệnh dâm tiện:
Đinh Quý Canh Đinh
Sửu Sửu Tý Hợi
Nữ mệnh. Thương quan cách là đại kị nữ mệnh, bởi vì Kim thủy Thương Quan, dù rõ là
con sư tử đẹp, nhưng có họa khắc phu. Cổ nói: 『 Đa thủy đa kim, trí tuệ đa dâm 』, đây
là thói xấu vậy.
VIII. Tân kim
* Thường lý:
Tân sinh tháng Dần, Tài tinh nắm lệnh. Dư hàn chưa hết, vốn hỷ Bính sưởi ấm; nhưng
Tân kim là chất nhu nhược, kị Quan cường thành Sát, cho nên trong Dần có đủ Giáp
Bính. Nếu thân nhược, chuyên thủ Tỉ Kiếp là tốt; nguyệt lệnh có Tài tinh nắm lệnh, được
Tỉ phân Tài, không quý cũng phú; còn thân nhược dụng Kỷ Ấn, cũng phải thấy Canh
Kiếp là trên hết, bởi vì nguyệt lệnh Giáp Tài nắm lệnh, Tài vượng phá Ấn, không thể
không có Tỉ để chế Tài.
* Biến lý:
+ Mậu thổ dày nặng, có lo chôn kim, mà không có tượng sinh kim; trừ phi nguyên cục
thủy nhiều, là Thực Thương tiết khí, mới có thể thủ Mậu vi dụng.
+ Tân hỷ Nhâm rửa sạch, thấy Nhâm là quý, cho nên thân cường thấy Nhâm thủy, tất
nhiên phú quý.
+ Thân nhược thấy Kỷ Nhâm không thấu, cũng có thể phú quý. Kỷ tàng ở Ngọ, Nhâm
tàng ở Hợi, là khác đường quan lộ.
【 Ví dụ 】
1. Phú mệnh:
Đinh Nhâm Tân Bính
283
Hợi Dần Tị Thân
Nhâm thủy tuy thấu, gặp Đinh hợp mà hóa mộc, Tân căn ở Thân, vận nhập Tây phương
trợ thân phân tài, là mệnh phú.
2. Quý mệnh:
Đinh Nhâm Tân Canh
Mão Dần Hợi Dần
Tân Canh cả hai đều vô căn, năm tháng Đinh Nhâm hợp hóa mộc, địa chi Tài cường, lấy
Tòng Tài cách luận; vận nhập thủy địa, liên tiếp thăng quan.
『 Tháng hai 』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Mão, Tài tinh nắm lệnh; là Tài đa thân nhược, chuyên dụng Tỉ Kiếp,
là Tài thông môn hộ, cục phú không nghi ngờ. Thân cường, dụng Nhâm dụng Đinh, đều
có thể quý, nhưng không thể cùng dụng một lúc; dụng hỏa kị thủy, dụng thủy kị thổ.
* Biến lý:
+ Thân cường thấy Nhâm Giáp cùng thấu, phú quý.
+ Dụng trong Thân có Nhâm thủy, khác đường đến quý.
+ Thân nhược có thể dụng Kỷ sinh, nhưng phải không có Giáp xuất ra chế, cho nên
nguyên cục tốt nhất là có Canh Tỉ trợ.
+ Thân nhược, nguyên cục nhiều thủy, Nhâm quý xuất can, thì lại phải thấy Mậu ngăn
thủy, là Ấn chế Thực Thương, cũng có thể hiển đạt.
【Ví dụ 】
Canh Kỷ Tân Nhâm
Tý Mão Dậu Thìn
Dụng Nhâm thủy tiết tú, Kỷ cách ngôi không khắc, nguyên cục thấu Nhâm thủy, kim vận
cũng phát.
2. Phú mệnh:
Mậu Ất Tân Canh
284
Tuất Mão Hợi Dần
Là đột nhiên nhìn, thân vượng lưỡng cường, nhưng nghiên cứu kĩ càng, thì Tài hơi cường
ở thân; vận nhập Tây phương trợ thân phân Tài, là cự phú.
『 Tháng ba 』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Thìn, Ấn tinh nắm lệnh, là Mẫu vượng Tử tướng, Tân kim không nhược,
Mậu thổ nắm quyền, thổ dày sợ có chôn kim. Tân kim là chất ôn nhuận, dù có mạnh cũng
không hỷ hỏa nung luyện, tốt nhất là có Nhâm Quý tiết tú. Thân vượng dụng Nhâm,
thông căn nguyệt lệnh, tất nhiên phú quý.
* Biến lý:
+ Dụng Nhâm thì kị Mậu chế, Mậu thấu lại cần có Giáp phá; cho nên thân cường được
Nhâm Giáp cùng thấu, tất nhiên là phú quý; một thấu một tàng, khác đường đến quý.
Hoặc chi được chữ Hợi, trong có Nhâm Giáp; chi có chữ Thân, trong có Canh Nhâm, đều
có tiểu danh tiểu lợi; thân cường mà không có Nhâm Giáp, tất nhiên bần tiện.
+ Nếu thân nhược, vẫn dụng Kỷ Ấn, hoặc được Tỉ Kiếp trợ giúp.
【Ví dụ 】
Quý Bính Tân Nhâm
Sửu Thìn Tị Thìn
Tân kim không thích nung luyện mà chỉ thích Nhâm Quý tẩy rửa; vận nhập Bắc phương
thủy địa, phú quý song toàn.
2. Hung mệnh:
Kỷ Mậu Tân Mậu
Tị Thìn Hợi Tuất
Thổ dày chôn kim, là Mẫu từ giảm Tử, Nhâm thủy tàng ở Hợi, áp phục ở bên dưới, vận
Dần Mão, liền có phong quang, Sửu vận, Tân kim nhập mộ, thổ lại dày nặng, trung niên
bệnh chết.
『 Tháng tư 』
* Thường lý:
285
Tân sinh tháng Tị, Chính Quan nắm lệnh, Tân kim là chất châu ngọc, tối kị hỏa khắc, lại
kị thổ dày chôn kim, tháng tư hỏa thổ đều vượng, cho nên trước dụng Nhâm thủy điều
hậu, sau thủ Canh kim trợ thân tiết thổ sinh thủy là tốt.
* Biến lý:
+ Nếu thấu ra Mậu thổ, có Giáp xuất ra giải cứu cũng tốt, nhưng vẫn phải cần có thủy tư
nhuận mới được.
+ Thân cường mà thấy Nhâm Quý xuất ra can, phú quý không nhẹ; Quý thấu Nhâm tàng,
phú nhiều quý ít; chi dưới thấy Hợi Tý Thân, không thấu Mậu Kỷ, cũng có tiểu phú.
+ Mậu Kỷ xuất ra can, thấy Giáp là cứu trợ, không tổn y thực.
+ Nếu thân nhược, vẫn thủ Nhâm Quý là ưu tiên, bởi vì điều hậu là gấp, thân cường thân
nhược đều có thể tạm gác lại chớ luận; sau là thủ Canh Tân Tỉ trợ giúp cũng tốt, bởi vì
thấy Tỉ Kiếp, vừa có thể trợ thân, vừa có thể sinh thủy.
+ Thân nhược dụng Kỷ Ấn, cũng phải thủ Nhâm Quý nhuận thổ, nếu không, táo thổ
không thể sinh kim.
【Ví dụ 】
Nhâm Ất Tân Đinh
Ngọ Tị Sửu Dậu
Chi thành kim cục, tự hỷ Nhâm thủy tiết tú, tình huống Đinh hỏa thấu xuất làm tổn
thương Tân, cũng tự hỷ Nhâm thủy xuất ra can hợp, về sau hành thủy vận, phú quý có đủ
vậy.
2, Hung mệnh:
Nhâm Ất Tân Giáp
Thìn Tị Tị Ngọ
Mùa Hạ kim thấy thủy, danh là Nhật phản sinh; dù thấy Nhâm thủy, nhưng là Giáp Ất
tiết hóa, vận nhập Nam phương rất xấu, kim bị hỏa đốt, chết hung.
『 Tháng năm』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Ngọ, Thất Sát nắm lệnh; điều hậu là gấp, trước dụng Nhâm thủy, sau hỷ
các chữ Canh Tân Thân Dậu là trợ giúp.
* Biến lý:
+ Thân nhược dụng Kỷ Ấn, nguyên cục cũng cần có thủy, nếu không, táo thổ không thể
sinh kim, lý giống như tháng 4; cho nên thân nhược thấy Nhâm Kỷ cùng thấu, chi bên
286
dưới tàng Quý, là mệnh hiển quý; Kỷ thấu Nhâm tàng, khác đường công danh; không có
Nhâm dụng Quý, nhưng lực yếu mà phúc nhỏ; không có Kỷ thấy Mậu, đề phòng thổ dày
chôn kim; nếu thổ dày, lại cần có Giáp xuất ra chế, Nhâm Quý nhuận mộc.
+ Nếu thân cường, vẫn thủ Nhâm Quý.
【Ví dụ 】
Tân Giáp Tân Nhâm
Mão Ngọ Tị Thìn
Địa chi hỏa vượng, không có thủy không thể giải cứu uy lực viêm nóng, giờ thấy Nhâm
Thìn, bệnh nặng được dược; về sau hành thủy vận, quý là rất mạnh mẽ.
Canh Nhâm Tân Giáp
Tý Ngọ Mão Ngọ
Trụ năm Canh Tý là chỗ tinh hoa, càng tốt ở đại vận một đường kim thủy, phối hợp thích
hợp, nên quý là phong vương.
『Tháng sáu』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Mùi, Ấn tinh nắm lệnh; Mùi là táo thổ, cho nên vẫn lấy Nhâm thủy là ưu
tiên; thổ dày sợ chôn kim, phụ lấy Canh kim tiết thổ sinh thủy thì càng hoàn mỹ.
* Biến lý:
+ Nếu thân cường, thấy Nhâm Canh cùng thấu, tất nhiên phú quý; thấy một chữ Thân,
dụng trong Thân có Canh Nhâm, cũng có phú quý.
+ Dụng Nhâm rất sợ can thấy Mậu chế Kỷ hỗn, lại cần Giáp mộc cứu trợ; dụng Giáp
mộc, lại kị thấy Canh kim đến phá, phạm chỗ này đều chủ bần tiện.
【Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Nhâm Đinh Tân Giáp
Thìn Mùi Sửu Ngọ
287
Đinh Sát thấu xuất, hỷ được Nhâm thủy hợp chế, vận nhập Tây phương trợ thân, quan
trường không có sóng gió, giao nhập Bắc phương trợ khởi dụng thần, đại quý.
2. Hung mệnh:
Nhâm Đinh Tân Nhâm
Thìn Mùi Sửu Thìn
Cùng với mệnh trước chỉ khác giờ sinh, tạo trên thì hỏa cường có thể dụng thủy, mệnh
này thì hỏa nhược thủy cường, danh là 『 Chế quá Thất Sát 』lại là hung, Hợi vận chết
bất ngờ.
『Tháng 7 』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Thân, Kiếp tài nắm lệnh, Canh kim lâm quan, Tân được Canh trợ giúp, tự
nhiên sinh vượng. Thân vượng, chuyên dụng cung Thân có một điểm Nhâm thủy tiết tú,
cũng có phú quý; thấy Nhâm xuất ra can, phú quý không nhẹ, bởi vì Nhâm là nguyệt lệnh
vượng khí; dụng Nhâm kị Mậu, thấy Mậu có Giáp cứu trợ, y thực có dư.
* Biến lý:
+ Trừ phi nguyên cục nhiều thủy, tiết kim quá mức, nếu không, tháng 7 không có đất để
dụng Mậu.
+ Tân ở tháng 7, dụng Nhâm là quý; dụng Bính Đinh không phải là thượng cách.
+ Nếu thân nhược, chuyên thủ dụng lệnh Canh Kiếp trợ giúp, cũng có danh lợi; không có
Canh Tân cũng có thể dụng Kỷ thổ.
【Ví dụ 】
Canh Giáp Tân Bính
Thân Thân Mùi Thân
Cường thì nên tiết, tất thủ Nhâm thủy tiết tú làm dụng, trong Thân có Nhâm, vận giao
Bắc phương, chủ được hiển thanh quý.
2. Hung mệnh:
Ất Giáp Tân Canh
Dậu Thân Sửu Dần
288
Vượng cực không có thủy tiết tú đã là xấu, huống chi nguyên cục lại có kim mộc giao
chiến, không có thủy thông quan, là tượng đại hung; vận chạy Nam phương, không hợp
Tân kim, là bần yểu.
『 Tháng 8 』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Dậu, Nhật nguyên đắc lộc; thân cường, chuyên dụng Nhâm thủy tiết tú là
ưu tiên; là Kim bạch thủy thanh, phú quý không nhẹ; Nhâm không có nhiều, thư nói:
『Thủy thiển kim đa, hào nhật thể toàn chi tượng 』, tất chủ phú quý; dụng Nhâm thấy
Mậu, chế dụng chôn kim, tượng bần yểu; thấy Kỷ thổ hỗn, thì Nhâm nhu nhược.
* Biến lý:
+ Tân cường không có Nhâm, chỉ thấy Đinh cũng dụng, chủ y thực đều đủ; nhưng bởi vì
nguyên cục không có thủy tiết tú, cá tính gặp việc cố chấp bướng bỉnh.
+ Nếu thân nhược, chuyên thủ nguyệt lệnh Tân Tỉ trợ giúp, hoặc thủ Kỷ thổ sinh thân.
【Ví dụ 】
Nhâm Kỷ Tân Quý
Thìn Dậu Sửu Tị
Địa chi kim cục, vượng cực cần tiết, thủ Nhâm thủy làm dụng; nữ mệnh nghịch hành, 19
tuổi đại vận Đinh Mùi, Đinh hợp khử Nhâm thủy mà chết, mấu chốt là ở dưới đều không
có vận tốt vậy.
2. Quý mệnh:
Mậu Tân Tân Kỷ
Thìn Dậu Sửu Sửu
Mệnh『 Tòng Cách cách 』, vận nhập thủy mộc, quý đến làm Tri Phủ.
『Tháng 9 』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Tuất, Ấn tinh nắm lệnh, thân không lo nhược, mà chỉ sợ thổ dày chôn
kim; cho nên Tân ở tháng 9, Mậu Kỷ xuất ra can có hay không, quan hệ rất lớn; Mậu Kỷ
mốt lúc xuất ra, tất cần thấy Giáp.
* Biến lý:
289
+ Thân cường, chuyên dụng Nhâm thủy tiết tú, dụng Nhâm kị Mậu, cho nên lại phối Giáp
là trên hết, Nhâm Giáp cùng thấu, phú quý có dư; Nhâm thấu Giáp tàng, trong phú thủ
quý. Giáp thấu Nhâm tàng, cũng có thể phú.
+ Thân nhược, vẫn phải dụng Kỷ, hoặc thủ Canh Tân Tỉ Kiếp trợ cứu, cũng có thể dẫn
đến quý; cho nên Canh Nhâm xuất ra can, có Canh trợ thân, có Nhâm tiết tú, danh là
『Nhất thanh triệt để 』, là mệnh đại phú đại quý, tối kị Mậu đến chế Nhâm phá cách.
+ Tân kim tính thích có Nhâm thủy rửa sạch, thân cường không có Nhâm dụng Quý, chỉ
có thể nhuận kim, phú quý đều ít, lại còn lao khổ.
『Ví dụ 』
1. Quý mệnh:
Bính Mậu Tân Nhâm
Tuất Tuất Mùi Thìn
Thổ dày chôn kim, không có mộc chế thổ, may mắn được Nhâm thủy tiết tú, vận đến
Đông phương mộc địa chế thổ, lập tức quý hiển, làm đến Thượng thư.
2. Hung mệnh:
Đinh Canh Tân Mậu
Mão Tuất Mão Tuất
Tất nhiên thủ Đinh hỏa chế Tân, tiếc rằng khí Đinh tiết ở thổ, thổ dày chôn kim, không có
thủy không có mộc, cách cục thiên khô; vận nhập đất thủy thổ, chết hung.
『Tháng 10 』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Hợi, Thương quan nắm lệnh, Nhâm thủy là chân Thương quan, điều hậu
là gấp, trước thủ Bính hỏa, là nói『 Thủy kim Thương quan hỷ kiến Quan 』; Tân bị
vượng tiết, cho nên cũng phải cần thân cường, được Canh Tân Tỉ trợ giúp, chi thông ở
Dậu là cao nhất. Thân nhược có thể dụng Ấn sinh, nhưng phải có Bính; là Quan Ấn
tương sinh, phú quý là có chuẩn.
* Biến lý:
+ Như nguyên cục thủy vượng, Nhâm Quý thấu ra, thì trước thủ Mậu ngăn thủy, sau là
thủ Bính hỏa.
+ Nếu thân cường, được Bính Nhâm cùng thấu, công danh ổn thỏa, tức là một thấu một
tàng, cũng chủ trong phú lấy quý.
+ Can thấu Bính, trụ thấy Nhâm, chi thành thủy cục thủy phương, là chân hóa thủy cách,
mệnh đại phú đại quý; tối kị Mậu thổ phá cách, nguyên cục tuế vận cũng vậy.
290
【 Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Nhâm Tân Tân Nhâm
Dần Hợi Hợi Thìn
Hai Tân vô căn, thấu ra hai Nhâm, nên lấy 『 Tòng Nhi cách 』 luận; Đông phương mộc
vận phát quý; vận Bính Thìn năm Bính Tuất, xung xuất ra Ấn tinh chế mà phá cách, chết.
2. Quý mệnh:
Ất Đinh Tân Nhâm
Dậu Hợi Mùi Thìn
Không có Bính dụng Đinh, Đinh gốc ở Mùi; trong hành hỏa vận, từ chỗ khác đường mà
dẫn đến công danh, phong chức nhiều lần, là do vận trợ giúp vậy.
『Tháng 11 』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Tý, Thực thần nắm lệnh, điều hậu là gấp, trước thủ Bính hỏa; Bính Nhâm
cùng thấu, cách ngôi không lo, còn lại luận giống như tháng 10.
* Biến lý:
+ Tháng Tý Quý thủy nắm lệnh; tối kị Quý thủy xuất can làm kim hàn khốn Bính, lại cần
Giáp hóa mới tốt; Quý xuất ra không nên dụng Mậu chế, bởi vì Mậu dù có hợp Quý,
nhưng cũng chế Nhâm làm mờ Bính, cuối cùng là không thích hợp vậy.
+ Thân cường, thấy thấu Nhâm Bính, không thấy Mậu Quý, phú quý không nhẹ, một thấu
một tàng, cũng hứa phú quý.
+ Thân nhược, chuyên dụng Bính Kỷ, là Quan Ấn tương sinh, hoặc thủ Canh Tân Tỉ Kiếp
trợ giúp.
+ Nếu thủy qúa nhiều, mới dụng Mậu chế, cũng cần Bính phụ giúp mới được.
+ Nếu Canh Tân thấu can, chi thành thủy phương thủy cục, danh là 『 Nhuận Hạ thông
nguyên 』, không thấy Mậu thổ phá cách, mệnh đại phú đại quý; tuế vận hỷ Tây Bắc, kị
Đông Nam.
【 Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Nhâm Nhâm Tân Mậu
291
Thân Tý Mùi Tý
Thủy cường tiết thân, hỷ được Mậu thổ chế thủy sinh thân; nguyên cục hỏa nhược, trong
hành Đinh Tị, Mậu Ngọ, Kỷ Mùi là vận mạnh mẽ, làm Thượng thư.
2. Quý mệnh:
Nhâm Nhâm Tân Tân
Tý Tý Mão Mão
Hai Tân vô căn, hai Nhâm thấu xuất, nên lấy 『 Tòng Nhi cách 』 luận. Đầu hành mộc
vận, lập tức quý hiển; chi hiền luận Tòng Nhi cách gọi là: 『 Hựu yếu ngã nhi kiến ngã
nhi 』( Muốn ta nhỏ mà lại thấy ta nhỏ) , tức là thấy thuận kim thủy mộc vậy.
『 Tháng 12 』
* Thường lý:
Tân sinh tháng Sửu, Ấn tinh nắm lệnh, Tân thông khí Sửu, Nhật nguyên không nhược,
duy chỉ có thổ đông thủy lạnh, trước thủ Bính hỏa; thân nhược, có thể dụng trong Sửu có
Kỷ thổ sinh thân, nhưng vẫn cần thấy Bính, nếu không, thổ đông kết không thể sinh kim;
thân cường, vẫn hỷ Nhâm tiết, thấu Nhâm Bính, là phú quý song toàn, một thấu một tàng,
cũng có danh lợi.
* Biến lý:
+ Tân ở ba tháng mùa đông, điều hậu là gấp, trước thủ Bính hỏa, không có Bính dụng
Đinh, cách cục hơi kém.
+ Tính chất Tân kim, thích tiết mà không thích khắc, thân cường thân nhược đều cũng
vậy, duy thân cường thì dụng Đinh có Giáp, gọi là Tài tư nhược Sát, quyền quý vũ chức.
+ Tân ở tháng Sửu, không có Bính, thấy Giáp Đinh, vẫn cần Nhâm thấu, tú khí lưu hành,
định là danh nho.
【 Ví dụ 】
1. Quý mệnh:
Bính Tân Tân Nhâm
Ngọ Sửu Tị Thìn
Điều hậu dụng Bính, Bính Tân tuy hợp, vẫn hoàn toàn hỷ hỏa không bị tổn thương; vận
chạy Đông Nam phương ấm áp, liền quý hiển vậy.
2. Quý mệnh:
292
Bính Ất Tân Bính
Thân Sửu Hợi Thân
Bính hỏa vô căn, hành vận lại nên thấy hỏa, nghịch hành vận kim thủy, quý đến Tri phủ.
IX. Nhâm thủy
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Dần, Thực thần nắm lệnh; Nhâm thủy từ vượng thành suy, lại thêm lấy
vượng mộc tiết khí, là lo thân nhược. Thân nhược, chuyên thủ gốc Canh kim phát
nguyên; dư hàn chưa hết, tốt nhất là chi tàng Bính hỏa, kim ấm thủy ấm. Thân cường,
trong Dần có Giáp Bính Mậu đều có thể dụng; Giáp Bính cùng thấu, là Thực thần sinh
Tài, cùng là chính khí, tất nhiên phú quý.
* Biến lý:
+ Nhật nguyên Nhâm thủy, nếu trụ không có Tỉ Kiếp Lộc Nhận, bất tất phải dụng Mậu,
thủy vượng, thì không thể không có Mậu ngăn làm đê.
+ Thủy vượng dụng hỏa, kị Giáp đến phá, nguyên cục có Bính ở giữa điều hòa, thấy Giáp
không có ngại.
Ví dụ:
1. Mệnh Nguyên soái:
Bính Canh Nhâm Ất
Thìn Dần Thân Tị
Xuân thủy ở trên hàn lạnh, tất cần Bính sưởi ấm, nguyên mệnh có Canh phát nguyên, có
Giáp tiết tú, có Bính sưởi ấm cục, quý là Nguyên Soái, sao ngẫu nhiên ư?
2. Phú mệnh
Canh Mậu Nhâm Nhâm
Tý Dần Tý Dần
Chi dưới có hai Tý, thân cường có hứa, hỷ Mậu xuất ra ngăn thủy, tiếc là Mậu lại bị Canh
tiết, không có Bính xuất can chế kim, cách cục là nhỏ; vận nhập Đông Nam đất Tài
vượng, cũng dẫn đến tiểu phú.
293
『 Tháng hai』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Mão, Thương quan nắm lệnh; mộc khí quá cường, thủy càng bị tiết.
Thân nhược, chuyên dụng Canh Tân, mộc không thấu can, chỉ dụng gốc Tân kim phát
nguyên; có mộc xuất can, thì lại không thể không có Canh loại trừ mộc. Thân cường,
chuyên thủ Mậu thổ ngăn thủy; dụng Mậu lại hỷ Bính trợ giúp, là Tài tư nhược Sát, quý ở
vũ chức.
* Biến lý:
+ Mộc nhiều thấy hỏa, trước dụng Canh Tân phá mộc, nhưng kim bị hỏa khắc, lại phải
cần thấy Nhâm phá hỏa, mới hứa phú quý.
+ Tóm lại, Nhâm ở tháng hai, phần lớn là nhược, có Canh sinh thân, tự có phú quý; Canh
cường có căn, là mệnh đại phú đại quý.
Ví dụ:
1. Quý mệnh
Quý Ất Nhâm Mậu
Sửu Mão Thìn Thân
Thân không là nhược, nhưng mộc là khí đang vượng, thủ chi giờ có Thân kim làm dụng,
vận chạy đất kim thủy, thì quý hiển.
2. Quý mệnh
Giáp Đinh Nhâm Giáp
Thìn Mão Dần Thân
Mệnh hóa mộc cách. Đinh Nhâm hóa ở tháng Mão, hóa rất chân, luận là phú quý; tiếc là
về sau hành kim vận phá cách, thất bại như tro.
『 Tháng ba 』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Thìn, Thất Sát nắm lệnh; Nhâm tuy có căn, nhưng Mậu thổ nắm quyền,
thổ dày e sợ có họa làm bế tắc thủy. Thân nhược, trước dụng Canh kim tiết thổ sinh thủy;
sau thủ Giáp mộc chế thổ, cách ngôi không sợ khắc, tất cả đều kỳ diệu.
* Biến lý:
+ Cho nên thân nhược thấy Canh Giáp cùng thấu, cách ngôi thì không khắc, là mệnh hiển
quý; một thấu một tàng, có phần phú quý.
294
+ Nếu thân cường, thủ Mậu chế, dụng Giáp tiết, đều có thể quý. Bởi vì Giáp Mậu tháng 3
là có khí, có thể cầu phú quý; duy có Mậu Giáp không thể cùng dụng một lúc, nếun ùnga
tấy cả hai, Mậu Sát luận lấy là bị thương.
Ví dụ:
Địa chi thành thủy cục, hỷ Ất mộc tiết tú, Bính căn ở Tị, sớm hành hỏa vận chủ thông
đạt; sau đại vận nhập Tây phương chỉ bình thường.
Mậu Bính Nhâm Ất
Thân Thìn Ngọ Tị
Nhâm căn ở Thân, nhưng Thân bị lạc Không Vong; Mậu thổ thấu chỉ dụng Ất mộc, duy
chỉ có Ất gửi căn ở Thìn, vận Mậu Ngọ, dụng Thìn Ất mộc tử ở Ngọ, 14 tuổi chết yểu.
『 Tháng tư 』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng 4, Tài tinh nắm lệnh, Tài cường thân nhược, trước thủ Nhâm thủy Tỉ
kiên phân Tài, sau thủ Tân Ấn sinh thân. Có kim không có thủy, kim bị hỏa khắc, tử kim
không thể sinh thủy; có thủy không có kim, thủy không có gốc, phú quý không bền.
* Biến lý:
+ Không có Nhâm dụng Quý, nhưng tháng Tị có Mậu, Quý bị ám hợp không tốt, Quý
nhiều mới có thể dụng. Không có Tân có thể dụng Canh, nhưng Tân có thể ám hợp Bính
hỏa mới tốt.
+ Tóm lại, Nhâm ở tháng 4, thân nhược, chuyên thủ kim thủy, Nhâm Tân cùng thấu, tất
nhiên phú quý.
+ Nếu chi thành thủy cục, hoặc kim thủy đầy bàn, Nhâm thủy chuyển nhược thành
cường, thì lại lấy Bính Mậu làm dụng. Tháng Tị Bính Mậu nắm lệnh, gọi là 『 Kiếp Ấn
hóa tấn cách 』, là chân thần đắc dụng, phú quý không nhẹ.
Ví dụ:
1. Mệnh Chủ tịch tỉnh:
Tân Quý Nhâm Canh
295
Mão Tị Thìn Tuất
Thủy không có gốc mạnh, nhưng được gốc Canh Tân phát nguyên, may là được trong
hành thủy vận, quý làm Chủ tịch tỉnh.
2. Mệnh Chế quân:
Nhâm Ất Nhâm Ất
Dần Tị Ngọ Tị
Hai Nhâm vô căn, lấy Tòng Tài cách luận; sớm hành hỏa vận, quý là Chế quân; về sau
hành kim vận, khó tránh nhiều nghịch.
『 Tháng năm』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Ngọ, Tài tinh nắm lệnh; Tài cường thân nhược, tất dụng Tỉ Kiếp; nhưng
dụng Nhâm có Đinh ám hợp không tốt, chuyên dụng Quý thủy; dụng Tân lại sợ Đinh hại
thương, cho nên chuyên dụng Canh kim.
* Biến lý:
+ Thân nhược, thấy Quý Canh cùng thấu, tất nhiên phú quý, Nhâm Tân cùng thấu, phú
quý hơi kém; nếu được hai Nhâm Giáp một Canh, chi ở dưới thông căn, là mệnh đại phú
đại quý; có Nhâm Quý không có Canh, chỉ hứa đủ y lộc. Có Canh không có Nhâm Quý
chỉ là thường nhân.
+ Nếu thân cường, lại lấy Đinh Kỷ làm dụng, là chân thần đắc dụng, phú quý không nhẹ.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Canh Nhâm Nhâm Tân
Ngọ Ngọ Dần Hợi
Nhật nguyên hỷ được giờ Hợi là gốc, ở trên can Canh Tân là vô căn khó nói mà trợ lực,
may là ở đại vận một đường kim thủy, quý làm quản lý.
2. Mệnh trước thuận sau nghịch:
Quý Mậu Nhâm Bính
Mão Ngọ Dần Ngọ
296
Mệnh Tòng Tài cách. Mậu Quý hợp hóa hỏa ở tháng 5, Nhâm thủy vô căn; hành mộc hỏa
vận, bên ngoài lợi là đầy đủ; Quý Sửu thủy vận phạm vượng, phá bại mà chết.
『 Tháng sáu 』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Mùi, Quan tinh nắm lệnh; trước tiết Đại Thử, hỏa khí chưa lui, thủ dụng
lý giống tháng 5; sau tiết Đại Thử, hỏa mặc dù lui khí, nhưng Kỷ thổ nắm quyền, Nhâm
bị Kỷ khắc, đa số là lấy nhược luận. Thân nhược, vẫn dụng Canh Tân tiết thổ sinh thân,
cho nên thân nhược nếu thấy Canh Nhâm cùng thấu, là mệnh chức cao quyền trọng; một
thấu một tàng, cũng có danh lợi. Dụng Canh Nhâm, tối kị thấy đinh, chế Canh hợp
Nhâm, thanh cao mà nghèo.
* Biến lý:
+ Thủy ở lúc thổ vượng, tối kị Mậu Kỷ xuất can, là Sát đa thân nhược, lại hỷ thấy Giáp
Thực xuất can phá thổ; cho nên Tân Giáp cùng thấu, cách ngôi không khắc, tất nhiên phú
quý. Giáp thấu Tân tàng, khác đường vũ chức; Tân thấu Giáp tàng, định chủ thanh quý.
+ Nếu thân cường, có thể dụng Đinh Kỷ, Bính Mậu.
Ví dụ:
1. Mệnh quý thọ:
Kỷ Tân Nhâm Nhâm
Dậu Mùi Dần Dần
Nhâm thủy vô căn, nhưng được Nhâm trợ Tân sinh, thủy có gốc; vận Đông Nam ẩn phục;
thủy vận phát quý, thọ đến 96 tuổi.
2. Quý mệnh:
Mậu Kỷ Nhâm Tân
Ngọ Mùi Thân Hợi
Quan Sát xuất can, Nhâm thủy tự không địch nỗi, lấy Tân kim hóa thổ sinh thủy, chỗ gọi
là Chúng Sát xương cuồng, nhất Ấn khả hóa là vậy. Một đường kim thủy, danh lợi song
huy.
『 Tháng 7 』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Thân, Ấn tinh nắm lệnh; trong Thân có kim thủy tương sinh, Nhật
nguyên khá mạnh, trước thủ Mậu chế, sau thủ Đinh hỏa chế Canh; là Tài tư nhược Sát, tất
nhiên quý hiển. Thân cường thấy Mậu Đinh cùng thấu, tất nhiên phú quý; nếu cả hai đầu
297
tàng, trong phú có quý. Dụng Mậu Đinh, tối kị thấu Quý, là tổn thương Đinh hợp Mậu, cả
hai đếu mất dụng, liền thành thường nhân.
* Biến lý:
+ không có Mậu thấy Kỷ cũng kị, bởi vì Kỷ có thể hỗn Nhâm, thủy trọc ( đục) là không
quý; Nhâm thủy không thanh, khó cầu phú quý.
+ Nếu thân nhược, chuyên thủ Canh ở trong Thân là được lộc.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Đinh Mậu Nhâm Bính
Hợi Thân Thân Ngọ
Thân vượng, dụng Tài sinh Sát, thông ở Tị Ngọ Mùi, Tài Sát không có vượng, là mệnh
đại quý.
2. Hung mệnh
Quý Canh Nhâm Bính
Hợi Thân Tý Ngọ
Không có mộc thông quan, thủy hỏa tương chiến; vận nhập Nam phương lại khởi xung
kích, bởi vì thích cưới vợ dẫn đến ấu đả mà chết.
『 Tháng 8 』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Dậu, Ấn tinh nắm lệnh, là Mẫu vượng Tử tướng, Nhâm thủy tự cường;
thủy cường, vẫn lấy Giáp tiết là tốt, danh là 『 Thủy mộc thanh hoa 』, phú quý thanh
cao; bởi vì tháng 8 là Kim bạch Thủy thanh, dẫu có thân cường, dụng Mậu vẫn không tốt.
Thân nhược, chuyên thủ nguyệt lệnh Tân kim làm dụng, danh là『 Kim bạch thủy
thanh』, làm quan hiển quý.
* Biến lý:
+ Nếu đầy bàn kim nhiều thủy ít, hoặc Nhật nguyên chỉ thấy một điểm Nhâm thủy, danh
là『 Độc thủy tam phạm Canh Tân 』, hiệu là: 『 Thể toàn chi tượng 』. Tức là Ấn
nhiều thân nhược, chỉ có danh là『Tòng Ấn cách 』, hỷ hành vận Nhâm Quý Tỉ Kiếp,
tiết Ấn sinh thân, kim thủy đều thanh, phú quý không nhẹ.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
298
Bính Đinh Nhâm Giáp
Tý Dậu Thân Thìn
Thân Tý Thìn đủ thủy cục, Bính Đinh Giáp đều vô căn, có thể nhận Chuyên Vượng cách
để luận; là kim bạch thủy thanh, vận thủy mộc đều tốt.
Kỷ Quý Nhâm Mậu
Hợi Dậu Thân Thân
Thủy cực vượng, Mậu Kỷ vô căn, chạy Nam phương hỏa vận phát khoa giáp, chỗ này
cũng là nhờ sự trợ giúp của vận vậy.
『 Tháng 9 』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Tuất, Thất Sát nắm lệnh; thủy đang tiến khí, nhưng Mậu thổ nắm
quyền; thân nhược, vẫn dụng Canh Tân, hoặc được Nhâm Quý Hợi Tý đến trợ cũng tốt;
nếu Mậu Kỷ xuất ra can, Sát cường ở thân, thì phải có Giáp xuất ra chế; là Thực thần chế
Sát, là người quyền quý.
* Biến lý:
+ Nếu chi thành thủy cục, Nhâm thủy chuyển cường, thì lấy Giáp tiết là trên hết, mệnh
chủ thanh quý.
+ Chi khổ tụ ở Tý Nhận, thân cường thấy Mậu là Sát Nhận cách, quý ở vũ chức. Nếu
nguyên cục lại có gốc Tân, chi thấy Dần Tị, ám tàng hỏa khí, sưởi ấm cục trợ Sát, là
ngang sức ngang tài, phú quý thượng phẩm.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Tân Mậu Nhâm Giáp
Sửu Tuất Tuất Thìn
Giáp có thể chế thổ, Tân có thể tiết thổ, mệnh này thân nhược, dụng Tân kim mà không
thể dụng Giáp mộc vậy. Sớm hành kim vận, quý là Thái Sử.
2. Hung mệnh:
Quý Nhâm Nhâm Nhâm
299
Tị Tuất Ngọ Dần
Chi thành hỏa cục, Tài vượng dụng Tỉ Kiếp, nhưng bốn thủy đều không thông căn; đầu
hành kim vận, y thực đầy đủ, vận Kỷ Mùi chế trụ Nhâm Quý, gặp cướp bị hại.
『 Tháng 10 』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Hợi, Nhật nguyên được Lộc; Nhâm là Giang hà, luận là Giang dương.
Điều hậu là gấp, trước thủ Bính sưởi ấm; thủy đang tràn lan, lại hỷ thấy Mậu, thân cường,
Bính Mậu cùng thấu, là Tài tư nhược Sát, là người quyền quý. Dụng Mậu kị Giáp phá,
thấy Giáp cần có Kỷ hợp, nếu không, là bần tiện không sai.
* Biến lý:
+ Thân cường có thể thủ Bính Giáp, ấm thủy tiết tú, cũng có phú quý.
+ Nhâm ở tháng Hợi, thân nhược quá mức, vẫn thủ Canh Tân, hoặc thủ nguyệt lệnh
Nhâm thủy Tỉ trợ giúp; nhưng trong cục không thể không có Bính; nếu không, kim đóng
băng không thể sinh thủy, là thủy lãnh kim hàn, kim thủy không có tượng giao hoan.
Ví dụ:
Mậu Quý Nhâm Bính
Thìn Hợi Ngọ Ngọ
Điều hậu dụng Bính, thân cường dụng Mậu, Bính Mậu cùng thấu, cách cục rất tốt, trong
hành hỏa vận, quý đến cực phẩm.
2. Hung mệnh
Mậu Quý Nhâm Giáp
Thân Hợi Thìn Thìn
Thủy vượng dụng Mậu, nhưng ở trụ giờ có Giáp mộc khắc phá, không có Bính điều giải,
đã thấy hung cơ; hành mộc vận chế quá Thất Sát, chết hung.
『 Tháng 11 』
* Thường lý:
Nhâm sinh tháng Tý, nguyệt lệnh là Dương Nhận; Nhâm thủy vượng cực, khí thế chay
khắp nơi; đang là mùa Đông, điều hậu là gấp; thân cường, trước thủ Bính hỏa điều hậu,
sau thủ Mậu thổ ngăn thủy, Bính Mậu cùng thấu, phú quý có chuẩn. Mậu thấu Bính tàng,
cũng có phú quý; Bính thấu Mậu tàng, phú nhiều quý ít.
300
* Biến lý:
+ Nếu thủy quá vượng, hoặc nguyên cục Mậu thổ không có lực, chuyên thủ Giáp mộc tiết
thủy là trên hết; nếu chi tàng dụng thần, thủ trong Dần có Bính làm ấm táo là tốt, Hợi là
thấp mộc vô dụng.
+ Thân cường, dụng Mậu chế không thể thấy Giáp phá cách.
+ Nếu thân nhược, không ngoài thủ lấy Ấn sinh Tỉ trợ, nhưng nguyên cục đoán không thể
thiếu Bính, lý giống như tháng 10.
Ví dụ:
Giáp Bính Nhâm Nhâm
Tý Tý Tuất Dần
Điều hậu có Bính, vượng cực có Giáp tiết tú, vận nhập Đông phương, phối toàn đến tốt,
làm quan đến Khanh hầu.
2. Hung mệnh:
Nhâm Nhâm Nhâm Bính
Tý Tý Tý Ngọ
Nguyên cục không có mộc, thủy hỏa giao chiến, nguyên cục không có Mậu, không thể
ngăn thủy, xung thiên bôn địa, nguy cơ ẩn phục, vận Bính Thìn chết.
『 Tháng 12 』
* Thường lý:
Nhâm ở tháng Sửu, Quan tinh nắm lệnh, điều hậu là gấp, chuyên thủ Bính hỏa. Trên nửa
tháng, Quý Tân có khí; thân cường, thủ dụng vẫn giống như tháng Tý. Nửa tháng dưới,
Kỷ thổ dụng sự, kim thủy nhược dần; thân nhược, vẫn thủ Canh Tân, nhưng nhất thiết
không thể không có Bính.
* Biến lý:
+ Mậu Kỷ xuất ra can, không thể không có Giáp xuất ra chế; không có Giáp, thủy thổ hỗn
tạp, người tất phải ngu si cố chấp.
+ Tóm lại, thủy ở mùa Đông, không thấy Bính Đinh, đa số bần hàn.
Ví dụ:
1. Phú mệnh:
Giáp Đinh Nhâm Ất
301
Ngọ Sửu Thìn Tị
Nguyên cục Tài cường ở thân, vận hành kim thủy trợ thân đảm nhận Tài, liền trở thành
phú ông vậy.
2. Quý mệnh:
Đinh Nhâm Nhâm Đinh
Dậu Tý Tý Mùi
Can đầu có hai hỏa hai thủy, vốn là thủy hỏa giao chiến; nhưng phải hiểu rằng, Đinh
Nhâm có tình tương hợp, không như Bính Nhâm là có tượng giao chiến; về sau hành hỏa
vận, quý là Thái Thú.
X. Quý thủy
* Thường lý:
Quý sinh tháng Dần, Thương quan nắm lệnh; mộc vượng tiết khí, thủ ở Kiếp Ấn tương
phù, dư hàn chưa hết, lại hỷ Bính sưởi ấm. Thân nhược, thủ Tân sinh thủy, thủ Bính sưởi
ấm cục; Tân Bính cùng thấu, cách ngôi không hợp, hoặc một thấu một tàng, danh là『Âm
dương hòa hợp 』, phú quý không nhẹ.
* Biến lý:
+ Nếu chi thành thủy cục, can thấy Nhâm Tỉ, Quý thủy chuyển nhược thành cường, thì lại
hỷ thấy Mậu thấu, nhưng nguyệt lệnh mộc vượng, mộc tất khắc thổ, lại cần thấy Bính
điều giải, mới có thể dụng Mậu.
+ Quý thủy thân vượng, có thể chuyên dụng Dần trong có Giáp mộc tiết tú, cũng có thể
phú quý.
+ Can thấu Mậu thổ lại thấy Bính Đinh, hoặc giờ thấy Bính Thìn, có thể lấy Hóa hỏa
cách mà đoán, là mệnh phú quý, một khi thấy Nhâm Quý là phá cách, liền thành thường
nhân.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Đinh Nhâm Quý Bính
Mão Dần Mão Thìn
Địa chi Dần Mão Thìn hội tụ Đông phương, năm tháng có Đinh Nhâm hợp hóa mộc, Quý
thủy vô căn, tự ứng lấy 『 Tòng Nhi cách 』 luận, duy chỉ có mộc khí tiết ở hỏa, tình
302
huống gốc Bính ở chữ Dần nguyệt lệnh, cho nên nhập 『Tòng Tài cách 』 luận; vận
Thân xung Dần sinh thân, phá cách mà chết.
2. Phú mệnh:
Nhâm Nhâm Quý Nhâm
Dần Dần Mão Tý
Thiên can có 3 Nhâm, được Nhận ở Tý, Dần trong có Bính có Mậu có Giáp, thủ Giáp làm
dụng, vận nhập Đông Nam, đại phú.
『 Tháng hai 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Mão, Thực thần nắm lệnh; mộc thần càng vượng, thủy càng bị tiết. Thân
nhược, chuyên thủ Canh kim phá Ất, phụ lấy gốc Tân kim phát mộc. Canh Tân cùng
thấu, không có Đinh khắc phá, tất nhiên phú quý; Canh Tân không thấu, chi thấy Thân
Dậu Sửu, trong phú lấy quý; Canh Tân không không có, là mệnh thường nhân.
* Biến lý:
+ Nếu Quý thủy thái cường, nguyên cục nhiều kim, thấy Đinh Kỷ xuất ra can, là mệnh
đại quý; bởi vì thủ Đinh phá Canh sinh Kỷ, lấy Tài phá Ấn sinh Sát, quý mà có quyền.
+ Quý thủy không thích Mậu thổ, bởi vì Mậu thổ dày nặng, sợ lực không thể đảm nhận,
cho nên lấy Kỷ thổ Thiên Quan là quý.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Đinh Quý Quý Quý
Mùi Mão Hợi Sửu
Quý dù không có nhược, nhưng dưới chi có Hợi Mão Mùi mộc cục tiết thân; vận hành
thủy kim sinh trợ nhật chủ, nhặt phú quý như thò vào túi lấy đồ vậy.
2. Hung mệnh:
Mậu Ất Quý Quý
Ngọ Mão Mão Hợi
Nguyên mệnh gặp khắc tiết giao gia, không có Canh Tân Ấn tinh đến cứu; thân nhược
không có Ấn hỷ Tỉ trợ, nhưng trụ giờ Quý gặp Mậu hợp, Hợi gặp Mão hội; hành vận
Mậu Ngọ lại hợp Quý, chết hung.
303
『Tháng ba 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Thìn, Quan tinh nắm lệnh, Quý thủy có căn, nhưng Mậu thổ nắm lệnh;
Quý nhược, vẫn thủ Canh Tân hóa Sát sinh thân. Nếu Mậu Kỷ xuất ra can; Sát cường ở
thân, là Thực Thương chế Sát, thấy Giáp là quý. Sau tiết Thanh Minh, trước tiết Cốc Vũ,
hỏa khí chưa cháy rực, Quý thủy có khí, chuyên dụng Bính hỏa, danh là『 Âm dương
thừa ái 』( là âm dương nhận vào dồi dào), cũng có thủ quý. Sau tiết Cốc Vũ, khí thổ
dụng sự, Quý thủy nhược dần, nói chung phải thấy Canh Tân là đẹp; dụng kim thì kị hỏa,
kim thấu hỏa tàng là tốt nhất.
* Biến lý:
+ Quý thủy tháng 3, thấy Mậu xuất ra can, hoặc thành Hóa hỏa cách.
+ Nếu chi thành thủy cục, can thấy Nhâm Tỉ, Quý thủy chuyển vượng.
+ Thân cường, lại hỷ Kỷ thổ xuất ra can, có Bính hỏa trợ giúp; là Tài tư nhược Sát, là
người quyền quý.
Ví dụ:
Mậu Bính Quý Tân
Ngọ Thìn Sửu Dậu
Tài vượng sinh Quan, Quan vượng thành Sát, may mắn được trụ giờ Tân Dậu giải cứu;
vận nhập kim thủy, xuất tướng nhập tướng.
2. Mệnh tiểu phú:
Kỷ Mậu Quý Bính
Tị Thìn Dậu Thìn
Hỏa thổ đều vượng, hỷ được hai trụ ngày giờ có Thìn Dậu hợp sinh thủy, vận nhập Bắc
phương, tiểu phú mà thôi, nguyên nhân là bởi vì nguyên mệnh kim không thấu xuất.
『 Tháng Tư 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Tị, Tài tinh nắm lệnh, có Bính Mậu nắm quyền, Quý lâm tử tuyệt; thân
nhược, chuyên dụng Nhâm thủy chế hỏa, thay đổi lấy Tân kim sinh thủy, càng kỳ diệu có
ám hợp Bính hỏa; thân nhược thấy Nhâm Tân cùng thấu, phú quý không nhẹ.
* Biến lý:
304
+ Dụng Tân thì tối kị thấy Đinh hỏa chế, Bính hỏa hợp, là phá cách bần tiện. Dụng Canh
Quý, phú quý hơi kém; có mộc không có kim, trước thành sau bại, có kim không có thủy,
là mệnh thường nhân.
+ Nếu nguyên mệnh cục thủy cường kim nhiều, lại lấy Tị cung Bính Mậu làm dụng, gọi
là 『 Kiếp Ấn hóa tiến cách 』, vận hành hỏa thổ, phú quý cực phẩm; bởi vì Bính Mậu là
nguyệt lệnh vượng khí, là chân thần đắc dụng, phú quý không nhẹ.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Giáp Kỷ Quý Tân
Thìn Tị Dậu Dậu
Sát cường có Giáp hợp, thân nhược có Tân phát nguyên; kỳ diệu ở một đường kim thủy,
quý phong Bá tước.
2. Quý mệnh:
Giáp Kỷ Quý Mậu
Ngọ Tị Mùi Ngọ
Địa chi hội hỏa phương, Quý nhược vô căn, may mắn hợp thành quý hóa hỏa, cách cục
khá chân, quý làm Tham Chính; đáng tiếc vận chạy Tây Bắc, xứ cao chịu không nỗi hàn
lạnh vậy.
『 Tháng năm』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Ngọ, Tài tinh nắm lệnh, Đinh Kỷ nắm quyền, Quý thủy cực nhược; thân
nhược, trước thủ Nhâm thủy, sau thủ Canh kim, dụng Kiếp Ấn lẫn nhau, mới chủ phú
quý.
* Biến lý:
+ Nếu nguyên cục có kim không có thủy, kim bị hỏa hại, táo kim không thể sinh thủy,
thường nhân mà thôi.
+ Nếu nguyên cục Quý thủy chuyển cường, lại dụng Nguyệt lệnh Đinh Kỷ, là chân thần
đắc dụng, phú quý không nhẹ;
+ Nếu nguyên cục không có Ấn Kiếp, chi dưới nhiều hỏa, lại thấy Kỷ thổ xuất ra can, có
thể lấy Tòng Sát cách luận, là mệnh phú quý. Bởi vì trong Ngọ có Đinh Kỷ đồng cung, là
chân thần đắc dụng, phú quý không sai, thấy một Giáp Ất phá cách, là kẻ bần tiện.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
305
Mậu Mậu Quý Canh
Tý Ngọ Sửu Thân
Quan cường thành Sát, hỷ hỏa không xuất can, giờ thấy gốc Canh Thân phát nguyên, vận
chạy Tây Bắc, làm quan tới chức Thị Lang.
Quý Mậu Quý Nhâm
Dậu Ngọ Dậu Tý
Nguyên mệnh kim thủy chuyển cường, lại thủ trụ tháng Mậu Ngọ làm dụng, danh là
『 Kiếp Ấn hóa tiến cách 』; đại vận chạy nghịch hỏa mộc, đại quý hiển hách.
『Tháng sáu 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Mùi, Thất Sát nắm lệnh, trước tiết Đại Thử, hỏa thổ vẫn táo, chuyên thủ
Nhâm Canh, lý giống như tháng 5. Sau tiết Đại Thử, hỏa lui kim tiến; nếu thân nhược, có
thể không có Nhâm chế hỏa, đơn dụng Canh Ấn, nhưng tháng Canh Ấn thì tối kị có Đinh
phá, chuyển thành bình thường, cho can ỡ tr6en vẫn có Nhâm Quý là trên hết.
* Biến lý:
+ Nguồn gốc suy đoán mệnh Quý thủy khó nhất, tháng 6 Quý thủy càng khó; bởi vì Quý
thủy rất nhược rất nhu, là khí ngũ âm, Thấy Ấn sinh Tỉ trợ, chưa chắc là cường; thấy Sát
khắc Thực tiết, chưa chắc là nhược, giữa cường nhược, rất khó phân biệt; nhưng tóm lại
mà nói, Quý thủy vẫn lấy đa số là nhược.
+ Quý ở tháng 6, dẫu có nhược cũng không thể lấy『 Tòng Sát cách 』, bởi vì trong Mùi
có Ất mộc ám phá Kỷ Sát.
+ Nếu thấy Nhâm Quý xuất ra can, chi thành thủy phương thủy cục, chuyên thủ Mùi
trong lấy Sát làm dụng.
Ví dụ:
Đinh Đinh Quý Quý
Mão Mùi Tị Sửu
Quý nhược Canh Tân không thấy, chỉ thủ giờ Sửu ám tàng Tân Quý trợ giúp; tiếc là vận
chạy Đông Nam, không thể là người trung hiếu liêm hậu.
306
2. Quý mệnh:
Bính Ất Quý Quý
Tuất Mùi Hợi Hợi
Tạo này so với tạo trước là tốt hơn, là do nguyên mệnh có Quý thủy khá cường, tình
huống ẩn ở đại vận một đường kim thủy, thân và dụng thần đều vượng, là quý hiển vậy.
『 Tháng 7』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Thân, Ấn tinh nắm lệnh, Thân cung có kim thủy tương sinh, Quý thủy
không nhược, thân cường, can thấy Nhâm Thủy, chi nhiều kim thủy, tức là phải có Mậu
có Đinh, dụng Tài sinh Quan, mệnh phú quý.
* Biến lý:
+ Nếu nguyên mệnh nhiều kim, lại phải thấy Đinh thấy Giáp, dụng Tài phá Ấn, là dụng
Thương sinh Tài; cho nên thân cường thấy Đinh Giáp xuất ra can, tất nhiên phú quý;
không có Đinh dụng Bính, cách cục hơi kém; không có Đinh thấy Ngọ, danh là『 Độc
Tài đắc vị 』, trong phú có quý. Dụng Đinh Tuất Mùi không có lực, dù có tài giỏi, phú
quý đều ít.
+ Nếu thân nhược, chuyên dụng Thân cung kim thủy, cũng có tiểu phú tiểu quý.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Đinh Mậu Quý Ất
Tị Thân Sửu Mão
Nữ mệnh. Mệnh gặp khắc tiết giao gia, dụng nguyệt lệnh gốc Thân kim phát nguyên (
làm gốc phát sinh), vận hành Tây Bắc, phu vinh tử quý.
Mậu Canh Quý Ất
Ngọ Thân Mùi Mão
Quý thủy rất nhược, chi dưới vô căn, nguyên mệnh gặp khắc tiết giao gia, nên thủ nguyệt
lệnh Canh kim là dụng; vận nhập Tây Bắc, phú mà còn quý.
307
『 Tháng 8 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Dậu, Ấn tinh nắm lệnh, Quý thủy rất nhược, vượng mà không tràn; được
Tân kim tháng 8 sinh, chính lúc kim bạch thủy thanh; có Tân thì gốc chảy dài xa, có Bính
thì sưởi ấm toàn cục; cho nên thân nhược, thấy Bính Tân cùng thấu, cách ngôi không
ngại hợp, phú quý là có chuẩn; Bính thấu Tân tàng, cũng có công danh; tối kị Đinh đến
làm tổn thương Tân, Bính Tân kề nhau tương hợp, cả hai đều mất dụng.
* Biến lý:
+ Nếu can thấy Nhâm, chi thành phương thủy cục; Quý thủy chuyển cường thì lại không
thể không có Mậu ngăn thủy, Bính hỏa phò tá.
+ Cục đầy kim, đơn độc Nhật nguyên có một điểm Quý thủy, danh là『 Thể toàn chi
tượng 』, phú quý không nhẹ.
+ Toàn cục chỉ được kim thủy hai hành, không thấy Bính hỏa, danh là 『 Kim thủy đồng
tâm 』, cách giống như Tòng Cách; vận hỷ Tây Bắc, kị Đông Nam mà phá cách.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Giáp Quý Quý ĐinhBính
Thân Dậu Hợi Tị
Mệnh Mẫu vượng Tử tướng, Nhật nguyên rất cường, thủ Giáp mộc tiết tú sinh hỏa, là
Thương quan sinh Tài cách; vận hành Đông Nam, phú nhiều quý ít.
Canh Ất Quý Canh
Thân Dậu Mão Thân
Mệnh của Khổng Tường Hi. Thư nói : 『 Độc thủy tam phạm canh tân, hào viết thể toàn
chi tượng 』, cũng tức là『 Tòng Ấn cách 』. Vận hỷ kim thủy mộc tính thuận, duy chỉ
kị hỏa thổ là phá cách.
『 Tháng 9 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Tuất, Quan tinh nắm lệnh, Mậu thổ nắm quyền, Quý thủy bị chế; thân
nhược, chuyên thủ Tân kim, lấy Ấn hóa Sát sinh thân; hoặc lấy Giáp đến phá thổ, dụng
Thương chế Sát, nhưngu nhật nguyên phải có căn mới có thể dụng; khí hậu dần hàn lạnh,
đem cơ hội phối lấy Bính hỏa; cho nên thân nhược nếu thấy Tân Giáp cùng thấu, cách
308
ngôi không khắc, quý hiển không sai; Tân Giáp Bính cùng thấu, là đại phú đại quý. Thân
cường, hỷ dụng Mậu chế, Mậu là nguyệt lệnh vượng khí, phú quý không nhẹ.
* Biến lý:
Thân Sát lưỡng đình, dụng Giáp là tốt nhất, là Thực thần chế Sát, tất chủ vũ quý; dẫu có
thân cường, nguyên cục không thể không có Tân, Bính phụ trợ; bởi vì Quý không có
Canh Tân, gốc dòng chảy không xa, cách cục không cao.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Ất Bính Quý Giáp
Mão Tuất Tị Dần
Quý thủy vô căn, ứng là Tòng Cách, khí Giáp Ất bị tiết ở Bính, cho nên lấy 『 Tòng Tài
cách 』 luận mới hợp; vận nhập Nam phương, quý làm Thị Lang.
2. Quý mệnh:
Quý Nhâm Quý Nhâm
Tị Tuất Dậu Tuất
Thân cường có thể dụng Quan tinh, Quan không thấu xuất, nhưng là nguyệt lệnh vượng
khí; vận nhập Nam phương, đại quý.
『 Tháng 10 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Hợi, Kiếp tài nắm lệnh, điều hậu là gấp, trước thủ Bính hỏa; Quý ở tháng
Hợi, trong vượng có nhược, bởi vì trong Hợi có Giáp mộc trường sinh, ám hao khí thủy.
Thân cường, dụng Kỷ Sát là tốt, nhưng phải có Bính phụ trợ.
* Biến lý:
+ Nếu trụ thấy Nhâm Tý, thủy biến thành mênh mang cuồn cuộn, thì nên cần Bính Mậu
là dụng, là Tài Quan tương sinh, tất nhiên phú quý.
+ Nếu chi thành thủy cục thủy phương, Quý thủy quá cường, thì lại hỷ thấy Giáp Bính,
càng kỳ diệu là chi ở dưới thấy Dần, trong tàng Bính Giáp là quý.
+ Thân nhược, chuyên thủ Canh Tân, không có Đinh đến phá, có phần phú quý; nhưng
nguyên cục tất phải thấy Bính, hoặc là thấu hoặc là tàng, đều là hữu ích; nếu không, có
tượng thủy lãnh kim hàn, kim thủy bị vô sinh.
+ Tóm lại, thủy ở ba tháng mùa đông, trừ phi cách cục thủ khác mà trở nên phú quý, nếu
không, thì cục không có Bính hỏa, bần tiện là không sai.
Ví dụ:
309
1. Quý mệnh:
Đinh Tân Quý Giáp
Hợi Hợi Hợi Dần
Bính tàng ở Dần, Đinh thấy ở năm, tứ trụ không hàn, thân vượng có thể dụng Giáp tiết;
vận nhập Nam phương, dụng thần có lực, quý đến Thượng Thư.
Quý Quý Quý Mậu
Hợi Hợi Hợi Ngọ
Ba trụ Quý Hợi, một trụ Mậu Ngọ, tượng thủy nhiều thổ sụp; như hành hỏa thổ ứng có
thể ít cát, nhưng mệnh này nghịch hành Tây Bắc, đôi mắt bị mù.
『Tháng 11 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Tý, Nhật nguyên đắc lộc, điều hậu là gấp, chuyên thủ Bính hỏa; thân
cường thân nhược, sau này luận tiếp. Thân nhược, trước thủ Canh Tân, nhưng không thể
không có Bính sười ấm, nếu không, thủy lãnh kim hàn, cả hai đều có tượng bị vô sinh.
Cách ngôi không hợp, phú quý là có chuẩn.
* Biến lý:
+ Can khổ thấy Nhâm thủy, chi thành thủy cục, khí chuyển chạy khắp nơi, lại phải cần
Mậu chế, nhưng vẫn phải cần Bính phò tá, là Tài Quan tương sinh, tất nhiên phú quý; có
Mậu không có Bính, cuối cùng vẫn bần tiện.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Đinh Nhâm Quý Giáp
Hợi Tý Sửu Dần
Nữ mệnh. Địa chi thành thủy phương, Nhâm thủy thấu xuất, kỳ diệu ở giờ thấy Giáp
Dần, tiết thủy lám ấm cục, bắt đầu nhờ chỗ này; vận chạy Đông Nam, Phu vinh Tử tú,
phú quý có thừa.
Quý Giáp Quý Nhâm
310
Hợi Tý Hợi Tý
Thủy vượng dụng Giáp mộc tiết tú, Giáp trường sinh ở Hợi, nguyên cục không có hỏa,
thấp mộc khó lấy sinh hỏa cháy; hai chữ phú quý , khó mà cưỡng cầu, về sau hành hỏa
vận, chỉ chủ trường thọ.
『 Tháng 12 』
* Thường lý:
Quý sinh tháng Sửu, Thất Sát nắm lệnh; điều hậu là gấp, chuyên thủ Bính hỏa; thân
cường, lại hỷ Mậu Kỷ, Bính hỏa phụ tá; thân nhược, phải thấy Canh Tân, nhưng trong
cục không thể không có các chữ Bính Ngọ Dần.
* Biến lý:
+ Phàm hỏa ở mùa đông, tất cần thông căn ở Dần Tị Ngọ, có lực mới cát, có phá thì
hung.
+ Nếu Nhâm thủy xuất ra can, thủy chuyển cường, Bính thấu có căn, tức là chi dưới tàng
Mậu cũng có thủ quý, danh là『 Thủy phụ dương quang 』, người hiển quý.
+ Tháng Sửu có Kỷ Quý Tân đồng cung, Kỷ Tân xuất ra can, lại thấy Đinh thấu, sinh ban
đêm là quý, danh là『 Tuyết dạ đăng quang cách 』, là cách phú quý.
+ Quý ở ba tháng mùa đông, khí thuộc đang vượng, nhưng Quý thủy rất nhu, tuy vượng
mà không có thế lực chạy khắp nơi, cho nên nguyên cục không thấy Nhâm thủy trợ giúp
chảy tràn lan, bất tất phải dụng Mậu, thân cường dụng Kỷ Sát là tốt nhất.
Ví dụ:
1. Quý mệnh:
Giáp Đinh Quý Nhâm
Ngọ Sửu Mùi Tý
Quý thấy Nhâm Tý, Quý lấy Nhâm luận, thân cường dụng Giáp mộc tiết khí; vận hành
mộc hỏa, phú quý song toàn.
2. Mệnh Khất cái:
Quý Ất Quý Quý
Sửu Sửu Sửu Sửu
Ất mộc không thể tiết thủy, cho nên nguyên mệnh không có hỏa; tình huống lại có vận
chạy thủy kim, một lúc bần như rửa sạch, sa vào làm khất cái./.
=======================================
311
312
TỬ BÌNH BỆNH NGUYÊN SINH TỬ
( Một) Biểu đặc trưng ngũ hành thập can
Một, Mộc: Gan, mật, đầu, gáy, khớp xương, cơ bắp, mắt, thần kinh, tứ chi,
tóc.
+ Giáp: Đầu, mật.
+ Ất: Gan, gáy.
+ Dần: cánh tay, tứ chi, mật, gân, mạch máu, lông tóc, huyệt phong môn.
+ Mão: Gan, ngực, mắt, tay, móng, gân.
Hai, Hỏa: Tiểu tràng, tim, vai, máu huyết, kinh nguyệt, khuôn mặt, răng,
lưỡi, bụng, thần kinh, mạch máu, huyết áp.
+ Bính: Vai, tiểu tràng.
+ Đinh: Tim, máu huyết.
+ Tị: mặt, răng, túi màng tim, tam tiêu (cách gọi của Đông Y, Thượng tiêu là lưỡi, thực
quản, tim phổi; Trung tiêu là dạ dày; Hạ tiêu là ruột non, ruột già, thận và bàng quang),
yết hầu.
+ Ngọ: Tim bụng, tiểu tràng, mắt, lưỡi, thần khí.
Ba, Thổ: Lá lách, bao tử, sườn, bụng, lưng, ngực, phổi, dạ dày, da thịt, khối
u.
+ Mậu: dạ dày, sườn ( thiên can ); lưng, phổi ( địa chi )
+ Thìn: Lưng, ngực, gáy, vai, da thịt.
+ Kỷ: Lá lách, bụng.
+ Sửu: Bụng, bao tử, lá lách, bắp thịt.
+ Mùi: Lá lách, ngực, bao tử, bụng, miệng, môi, răng.
+ Tuất: Mệnh môn, ngực, gân, mông, cẳng chân, đầu gối, chân.
Bốn, Kim: Phổi, đại tràng, gan, rốn, đùi, ho thanh, khí quản, mũi, da, trĩ, hệ
thống hô hấp, xương cốt, răng.
+ Canh: Ruột, rốn.
+ Tân: Phổi, bắp đùi.
+ Thân: ho thanh, phổi, đại tràng, gân cốt, kinh lạc, âm thanh
+ Dậu: Phổi, mũi, da lông, tiếng.
Năm, Thủy: Thận, Bàng quang, cẳng chân, chân, đầu, xương chậu, đường
tiểu tiện, bộ phận sinh dục, lưng, tai, tử cung, túi tinh hoàn, hệ thống sinh
dục, máu huyết, mồ hôi.
+ Nhâm: Bàng quang, cẳng chân.
313
+ Quý: Thận, chân, tinh dịch.

+ Tý: Bộ phận sinh dục, tai, eo lưng, tinh dịch, nước tiểu.
+ Hợi: Thận, đầu, bao tinh hoàn, tủy, tinh dịch.
Sáu, Cổ quyết:
Giáp mật Ất gan Bính tiểu tràng,
Đinh tim Mậu vị Kỷ lá lách.
Canh là đại tràng Tân thuộc phổi,
Nhâm hệ bàng quang Quý thận tàng.
Tam tiêu cũng hướng gửi trong Nhâm,
Bao lạc đồng quy nhập Quý phương.
Giáp đầu Ất gáy Bính cầu vai,
Đinh tim Mậu sườn Kỷ thuộc bụng.
Canh là cuống rốn Tân thuộc đùi,
Nhâm cẳng Quý chân từ một thân.
Tý thuộc bàng quang, tai thủy đạo,
Sửu là bụng ruột và lá lách.
Dần mật, phát mạch cùng hai tay,
Mão là mười ngón, trong là gan.
Thìn thổ là loại da, vai, ngực,
Tị mặt, răng, họng, mông, hậu môn.
Ngọ hỏa tinh thần giữ đôi mắt,
Mùi thổ dạ dày cách sống lưng.
Thân kim đại tràng, kinh lạc, phổi,
Dậu là tinh huyết tàng tiểu tràng.
Tuất thổ mệnh môn, cẳng bàn chân,
Hợi thủy là đầu cùng nang thận.
Ngọ đầu Tị Mùi đều hai vai,
Trái phải hai tay là Thìn Thân.
Mão Dậu hai sường Dần Tuất cẳng,
Sửu Hợi bàn chân Tý là âm ( bộ phận sinh dục).
Càn tay Khôn bụng Khảm hai tai,
Chấn chân Tốn đùi Cấn nhớ tay.
Đoài miệng Ly mắt phân bát quái,
314
Phàm xem bệnh tật theo chỗ này.
( Hai) Các loại tật bệnh
Một, Mộc
1, Giáp mộc gặp hỏa nhiều, đa số phạm bệnh thần kinh.
2, Nhật can là Giáp mộc, lưu niên và trụ ngày gặp thiên khắc địa xung, đa số có họa tổn
thương ở đầu.
3, Giáp Ất ở trước thấy Canh Tân, kị là đầu mặt. Canh Tân khắc Giáp Ất, đầu mặt bị
thương, phá tướng.
4, Giáp Ất vô căn, sợ gặp Thân Dậu, chỗ này gặp Sát hợp, định là đôi mắt bị mù.
5, Mộc bị kim gây tổn thương, gân cốt, eo sườn lưng đau nhức.
6, Mộc quá vượng mà bệnh là treo cổ xà nhà mà tự vẫn, Hổ ăn Rắn cắn.
7, Mộc quá nhược hoặc tử tuyệt, đa số có đầu bị cháng váng, hoa mắt, khí huyết không
điều hòa, hai bên tóc mai sinh thưa thớt, hiện tượng đau thần kinh, nếu như nói nghiêm
trọng, đa số có tật bệnh gan mật, tổn thương chân cẳng.
8, Thủy mộc tương sinh mà quá vượng, chú ý ứng nhiều tật bệnh như dạ dày hư, tim xấu,
miệng hôi, khạc nhổ, giảm ăn, thân thể suy nhược, mạch chìm yếu, phần bụng suy nhược
không có lực, bộ mặt thiếu máu.
9, Thủy mộc quá nhiều, tổn thương tỳ vị ( dạ dày và lá lách bị bệnh).
10, Kim thủy nhiều mà mộc thối hư, mà Giáp mộc lại rất suy nhược, lại không có hỏa
khai thông, dễ mắc bệnh sỏi thận, bệnh hói đầu.
11, Thổ nhiều mộc gãy, mệnh cục táo thổ quá nhiều, mộc khí cực nhược, tóc dễ đâm
nhánh hoặc gãy từng đoạn.
12, Giáp là mật Ất là gan, Giáp Ất mộc lại là đại biểu tóc và thần kinh giao cảm. Thủy
nhiều mộc trôi, Giáp mộc cực nhược, dễ bệnh tỳ thấp ( lá lách bị ẩm ướt). Nghiêm trọng
thì thường dẫn đến da dẻ bị khô nứt, nhẹ thì bị hói đầu không phát.
13, Hỏa nhiều đốt mộc, mộc khí nhược, không phải gan hư thì là mắt đỏ, mắt thường phát
tia màu hồng.
14, Bát tự mộc là hỷ dụng, mà gặp cường kim khắc xung tổn thương, đại đa số có chướng
ngại phương diện thần kinh giao cảm, nếu không, có bệnh gan mật, cũng phòng tai nạn
xe cộ bị ngoại thương.
15, Giáp Thân, Ất Dậu, trẻ em thường mắc bệnh gan.
Hai, Thổ
1, Mậu Kỷ kị Dần Mão, hưu tù mà phát sinh đại tật. Can có Mậu hoặc Kỷ, thấy địa chi có
Dần Mão, chủ trong nhà có người mắc bệnh tứ chi, bệnh tê liệt, hoặc có người nằm bệnh
trên giường. Nhật can là Mậu hoặc Kỷ, phòng bệnh bản thân.
2, Một Sát ba Tài hai hỏa chủ bệnh mắt ( ngày Kỷ).
3, Ngày Kỷ tháng Tuất, hỏa thần vô khí, nhiều thủy nhiều kim, mắt mờ mắt đóng.
315
4, Hỏa thổ tương sinh mà quá vượng, thường có triệu chứng khi ngũ bị chướng bụng, sức
ăn tuy không khác thường nhưng khi ăn vào thì cảm thấy đầy ắp hoặc đè nặng, hay khạc
nhổ, tim xấu.
5, Đất thổ hư mộc vượng, định có tổn thương tỳ vị.
6, Hỏa thổ bốc sáng, thì phát trọc mắt mù.
7, Thổ hư mộc thịnh tất thương tàn.
8, Thổ nhiều bệnh hói đầu.
9, Thổ quá nhược hoặc là tử tuyệt, sắc mặt màu vàng, giảm ăn, tứ chi uể oải, thích nằm
thích ngũ, lo âu nghĩ nhiều, không thích hiện tượng động tác, lại thường có bệnh phù
thũng, nấm ăn chân, miệng hôi, hay bị đau răng.
Nếu như nói một chút nghiêm trọng hơn, có bệnh hệ thống tiêu hóa, có thể mắc bệnh
ngoài da.
10, Tứ trụ hoặc tuế vận gặp hai Thìn xung Tuất hoặc hai Tuất xung Thìn,dễ mắc bệnh dạ
dày, lá lách, bệnh hoa liễu.
11, Tứ trụ hoặc tuế vận gặp lúc có hai Sửu xung Mùi, hoặc hai Mùi xung Sửu, dễ mắc
bệnh lá lách hoặc bệnh can khí bất hòa hay cáu gắt, chứng phù thũng. Hoặc ẩm thực
không phấn chấn, mắc bệnh trung khí (Đông y chỉ khí trong dạ dày, có tác dụng tiêu hoá
thức ăn và dinh dưỡng của cơ thể) ít không đủ.
12, Mậu thổ Đinh hỏa đều nhược, mà trong cục thấp khí quá nhiều, dễ mắc bệnh chứng
loét dạ dày, chứng xuất huyết bao tử.
Nếu Mậu thổ gặp Giáp mộc khắc tuyệt, hoặc bị Quý thủy hợp hóa, mà Mậu thổ là hỷ
dụng thần bị xung, cũng có chứng bệnh xuất huyết bao tử.
13, Mậu thổ nhược, kim vượng nhiều, tiết khí thái quá, mắc bệnh chứng sa dạ dày.
14, Trong tứ trụ hỏa vượng thổ suy, hoặc thủy nhiều thổ nhược đều là tiêu chí mắc bệnh
ngoài da.
15, Trong trụ có thổ, thổ kim mà lưng bàn chân bị thấp nặng không thông.
Kỷ Mão, Kỷ Dậu, thấy ở ngày giờ, chỗ này chính là bị thấp khí, chủ lưng bàn chân nặng
nề máu không thông.
16, Nhâm Thìn, Mậu Thìn là chỉ vị trí Thiên Cương, mệnh Mậu Kỷ thổ hoặc mệnh Nhâm
thủy, gặp Dần Mão mộc, lại gặp một vị Thìn, thì chủ nam nhi bệnh tiểu tràng sưng dái,
chứng đau bụng cấp tính, nữ mệnh thì mắc chứng bệnh kinh nguyệt.
17, Sửu Tuất Mùi là tam hình, chủ tứ chi bệnh khó khỏi.
18, Thìn là Thiên Cương, Mão là Thái Xung, Thìn Mão cùng có, chủ bệnh lưng bàn chân
đau nhức.
19, Sửu Ngọ là tương hại, chủ có bệnh tật lâu ngày trong bao tử trong bụng.
20, Tý Mùi là tương hại, Tý thủy lâm Mùi thổ, thì phát sinh tật bệnh tỳ vị.
21, Thổ thái vượng mà chủ bệnh núi sụp đá đè, rơi bùn tường sụp.
316
Ba, Kim
1, Đại tràng có bệnh, là do Bính Đinh khắc tổn Canh Tân.
2, Canh Tân hướng phương Thân Dậu, cướp binh người mất.
Trụ có 4 chữ Canh, Tân, Thân, Dậu, có họa máu đổ, họa thương tàn tứ chi, đánh nhau bị
thương, ứng chỗ này, là trong trụ có hỏa nhiều hoặc nạp âm hỏa nhiều càng ứng nghiệm.
3, Thu kim sinh Ngọ, Bính hỏa thấu lộ, vận tới Nam phương, máu chảy trên đường.
4, Tam hợp hỏa thần vượng thịnh khắc Canh Tân, tổn thương đầu mặt cùng bệnh về khí
huyết.
5, Tân kim ngày Hợi, tháng gặp đến Tuất, đầu hành thủy vận, cần phòng bệnh mắt.
6, Kim nhược gặp hỏa vượng, bệnh máu là không sai. Kim chủ phổi, bị hỏa xung khắc,
thành bệnh tửu sắc.
7, Kim gặp vượng thủy, bệnh tổn thương gân cốt.
8, Thổ kim tương sinh mà thái vượng, khí thường hư nhiều, thường có chứng đầy bụng,
bí tiểu, chứng trạng miệng khát.
9, Kim thái vượng mà chủ bệnh đao kiếm hình thương.
10, Kim thái nhược hoặc tử tuyệt, chú ý ứng nhiều bệnh khí hư, ho khan, da dẻ khô nứt,
khớp xương đau nhức, đại tràng kiết lỵ đi ra máu, cũng thường có hô hấp không thoải
mái, thường bị bệnh cảm mạo, nếu như nói nghiêm trọng, có khả năng bị bệnh phổi.
11, Kim bị hỏa khắc, hệ thống hô hấp có bệnh ( vì kim chủ phổi ), như có mộc trợ hỏa
khắc kim, thì mộc chủ phong hàn, cho nên thường mắc bệnh cảm mạo. Kim suy không
thể sinh thủy, thì lúc cảm mạo nước mũi hay chảy.
12, Tân kim là đại biểu phổi cùng khí quản, thổ dày chôn kim, như Tân kim yếu khí thấp
lại nặng, dễ mắc bệnh thũng phổi hoặc bệnh lao. Nếu là táo thổ trọng, dễ bệnh viêm phổi,
chứng lao phổi.
13, Tân kim nhược gặp cường thủy quá tiết, dễ bị cảm mạo, trước nóng sau lạnh, sinh
đàm cục dễ ho. Tân kim nhược mà cường hỏa đến khắc, lúc cảm mạo đa số trước phát
viêm họng, miệng khô, ho khan rồi sau đó sợ lạnh sợ nóng.
14, Nữ mệnh lúc Canh kim nhược, có thai phát sinh sản hậu, nhất là dễ bị đau lưng mỏi
nhừ, gân cốt đau buốt, thích ăn thực vật cứng giòn. Lúc Tân kim nhược, có thai phát sinh
sản hậu, dễ phát bệnh răng hoặc ngực khó chịu, thích ăn thực vật xốp mềm, đặc biệt thích
mùi thơm.
15, Thủy vượng Tân kim nhược hoặc thổ cường mai kim, bị viêm khí quản, mũi tịt, ho
khan.
16, Trong mệnh lúc Bính Canh đều vượng, lại gặp táo thổ bao kim thường có triệu chứng
bí tiểu, bệnh trĩ.
17, Mệnh cục kim nhược lại gặp cường mộc cường thủy cướp tiết, xương cốt đễ giòn mà
không kiên cố, gân cốt dễ bị thương. Canh kim là đại biểu xương cốt, Tân kim là đại biểu
răng. Cường mộc đến xung Canh kim hoặc cường hỏa đến khắc Canh kim, đa số chủ bị
thương xương cốt; cường mộc đến xung Tân kim hoặc cường hỏa đến khắc Tân kim, đa
số chủ viêm răng hoặc có bệnh khoang miệng.
317
18, Kim nhiều thủy đình trệ, lúc Canh kim cường Nhâm thủy nhược, dễ mắc bệnh sỏi
bàng quang. Nếu là lúc Canh kim cường Quý thủy nhược, dễ bệnh sỏi thận.
19, Canh Dần, Tân Mão, như ghét bề trên, bệnh lao xương.
20, Người sinh Tân Hợi, Tân Mão, thấy ngày hoặc giờ Ất Mão, chủ bệnh đầu mặt hoặc là
khuyết môi.
21, Tân Sửu kim thấy Bính Ngọ hỏa, chủ bệnh ách tứ chi đau nhức bên dưới.
22, Kim thủy Thương quan, lạnh thì ho khan, nóng thì đàm hỏa.
Bốn, Thủy
1, Hỏa thổ nấu khô Quý thủy, hai mắt không có con ngươi, tật bệnh về mắt.
2, Kim thủy khô thương, thận tất hư.
3, Nhâm Quý thêm thổ vượng, chi dưới hư hao.
4, Hợi Tý thêm Tị Ngọ, mắt có tật.
5, Trong trụ Hợi Tý nhiều, chủ bệnh sưng hòn dái.
6, Thủy thái nhược hoặc tử tuyệt, dễ bệnh viêm tạng thận, xuất huyết não, cận thị, tật
bệnh hệ thống tiết niệu.
7, Bên dưới lãnh tật, tất là thủy gặp hỏa tổn thương.
8, Thủy thái vượng mà bệnh chính là chìm nước mà chết.
9, Thuần Nhuận Hạ, nhuận là trở lại sinh khí, thần thanh cốt tú, hoặc như thừa vượng đến
Đông Nam, trúng gió bị câm.
10, Kim thủy tương sinh mà quá vượng, chú ý ứng nhiều hiện tượng như khí không
thông, ho suyễn, ho khan, mũi tắc, cảm giác buồn bực bất an, thường cảm thấy dưới ngực
như bị vết thương, cũng có thở gấp, miệng khát.
11, Trong trụ Hợi nhiều ( nếu nguyệt lệnh cũng là Hợi ), có thể có bệnh phong thấp. Bởi
vì trong Hợi có Nhâm thủy Giáp mộc, mộc có thể là đại biểu thần kinh, mộc ngâm chìm
trong thủy chính là đau nhức thần kinh phong thấp.
12, Nhâm thủy là đại biểu bàng quang, Quý thủy là đại biểu thận tạng. Tứ trụ thủy
vượng, thủy khuyết hoặc thổ thịnh thủy nhược đều dễ mắc bệnh bàng quang, thận tạng.
13, Nam mệnh Quý thủy lạc vào khố lại gặp hình xung khắc phá, hoặc là Quý thủy lạc
vào khố lại gặp vượng hỏa thời gian dài hung đúc, tất có chứng bệnh thận hư hoặc thận
thủy không đủ.
14, Nam mệnh sinh vào mùa đông, thủy khí kết băng, tứ trụ không thấy mộc đến khai
thông thủy, không thấy hỏa đến hòa tan đống băng. Thận thủy kết băng không thông, dẫn
đến bệnh liệt dương hoặc tiết tinh sớm, mà đến mùa đông thì càng nghiêm trọng.
15, Trong mệnh cục thủy vượng kim suy, hoặc mộc vượng thủy suy, về già định bệnh
hoạn đường tiết niệu.
16, Người sinh Lục Quý, địa chi có đủ Hợi Tý Sửu, trong cục không có thổ, chủ chảy xiết
bất định. Nếu ở đất hưu tù, chủ sinh bệnh thận.
318
Năm, Hỏa
1, Hỏa gặp thủy khắc, mắt mờ ám.
2, Tứ trụ hỏa nhiều, thiếu niên có bệnh máu mủ.
3, Hỏa thái vượng mà bệnh thì đêm ngũ điên đảo, rắn hại thiêu đốt.
4, Hỏa thái nhược hoặc tử tuyệt, dễ mắc bệnh tim, bệnh nhiễm trùng máu, viêm khớp,
nấm ăn chân, bệnh mắt, hàng năm nhẹ hoặc gặp đúng lúc trung niên, chủ tràng vị không
tốt.
5, Mộc hỏa tương sinh mà quá vượng, dễ có bệnh hỏa khí thăng lên, đau mắt đỏ, thiên
đầu thống, ù tai, chóng mặt, không tập trung chú ý, cảm thấy tim bị đè, chứng thở gấp,
ngoài ra còn bị bí tiểu, chi dưới bị tê, phong thấp.
6, Lúc Bính hỏa quá vượng, tất làm liên lụy tới tiểu tràng, thị lực, bệnh mắt, thần kinh.
7, Bính hỏa là đại biểu tiểu tràng, Canh kim là đại biểu đại tràng, trong tứ trụ nếu như
Bính Canh đều nhược, còn lúc thủy thổ đặc biệt cường, đa số là có bệnh đường ruột.
8, Trong tứ trụ mộc nhiều thủy không thông, Bính hỏa cực nhược, thần kinh não kích
thích mà quá kích động, chứng tinh thần không vững. Thủy nhiều thổ nhược mà hỏa bị
yểm, Bính hỏa cực nhược hoặc trong mệnh cục có Thương quan vượng mà Bính hỏa
nhược, có chứng thần kinh suy nhược, tinh thần rạn nứt.
9, Mệnh cục Bính hỏa vượng, Canh kim nhược, bình thường là lực khá tốt, nhưng công
năng tai kém, không linh mẫn hoặc thường có ù tai.
10, Mệnh cục Đinh hỏa nhược còn nhập khố, dễ mắc bệnh tim, lại gặp hình xung khắc
hại, vì bệnh tim mà giải phẫu.
11, Đinh hỏa nhược thổ khí cường, định có bệnh thiếu máu, chỗ này là bởi vì Đinh hỏa bị
chỗ vượng thổ tiết khí, cho nên khiến cho khí huyết thiếu khuyết tan tác. Đinh hỏa là đại
biểu huyết dịch của tim, trong mệnh có cường thủy áp khắc nhược hỏa, dễ mắc chứng cao
huyết áp hoặc tim đập nhanh.
12, Đinh hỏa cường mà thổ khí nhược, thường huyết áp hơi thấp, tim đập nhanh, ngực
khó chịu, thở hỗn hển.
13, Người Bính Đinh hỏa, vận đến đất Thân Dậu, chủ phát sinh khẩu thiệt.
14, Thân Tị hai nhà gặp hình, thì cánh tay có bệnh. Trụ có chữ Thân, chữ Tị, cánh tay có
bệnh, hoặc bị thương, hoặc viêm khớp, viêm bả vai, can chi nạp âm tương khắc thì họa
nặng, như trụ Giáp Thân thủy khắc Ất Tị hỏa chẳng hạn.
15, Sinh mùa đông không có hỏa, chi dưới hàn lạnh.
Sáu, Phụ họa
1, Câm điếc:
"Bính Đinh thích khắc Canh Tân, ít có chế mà bị câm" .
Ấn chủ lời nói, Thực thần chủ tài ăn nói, đối thoại, đại phàm trong mệnh hai vị này đều
hưu tù hoặc là kim thủy bị khắc quá nặng, bị hợp bán, nhập mộ, lạc nhập Không Vong,
lời nói biểu đạt sẽ bị ảnh hưởng, nặng thì trở thành câm điếc.
319
2, Tử Tức tinh tọa Không Vong, Thực thần tọa Không, có khả năng là con bị câm điếc
hoặc là có vấn đề lời nói.
3, Mộc vượng hỏa viêm hoặc hỏa viêm thổ cháy, người mà bát tự không thấy là thấp khí
lá người không có bộ phận sinh dục, con cái không có trường thọ, như có con cái bản
thân thường có thương tàn ngoài ý muốn, có họa máu đổ hoặc là chất hung.
4, Nữ mệnh có Tử tức cung tọa Dương Nhận, hoặc Tử tức tinh lạc vào trong chi trụ khác
có Dương Nhận, khả năng lúc sinh sản hoặc là tử cung noãn sào có bệnh mà giải phẫu,
nếu không, nhất định là khắc con cái.
5, Hỏa viêm thổ táo là không được chết an lành, không phải chết do tai nạn xe cộthì cũng
chết cảnh máu đổ hoặc là trong giải phẫu.
6, Trong mệnh cục Thất Sát cường ở nhật chủ, mà Thực thần Chính Ấn khá nhược, cả
đời thường gặp thương tai hoặc có một loại ám bệnh lâu ngày khó trị.
7, Phép xem đau răng:

Kim chủ xương cốt, Thực thần chủ miệng, Thực thần lúc là kim chủ về răng, lâm không
vong thì chủ răng có hang sâu ăn chân răng.
8, Cùng với nhân tố có liên quan đến ngoại thương hoặc tàn tật:
A, Thất Sát thấu can;
B, Quan Sát cùng thấu thiên can ( đầu mặt thấy được chỗ kèm theo phá tướng );
C, Thương quan cùng với Quan hoặc Sát ở thiên can;
D, Dương nhận xung hình;
E, Kim vượng khắc mộc ( mộc không nhất định là Nhật can );
F, Quan Sát ở chi bị hình xung ( tứ chi bụng dạ dày kèm theo phá tướng );
G, Thương quan kiến Quan;
H, Bát tự hình xung ( Kèm theo Thất Sát càng ứng nghiệm );
I, Thiên can có Canh, địa chi có hai chữ Dần Mão, phòng thú cắn, hoặc chi dưới có bệnh
hại;
J, Chi có hai chữ Thân, Tị, tứ chi bị qua tổn thương hoặc tay chân có bệnh, như viêm
khớp, viêm bà vai;
K, Trụ có 4 chữ Canh, Tân, Thân, Dậu, có họa máu đổ dánh nhau hoặc tứ chi thương tàn.
9, Nhân tố có liên quan đến cận thị:

A, trong bát tự có hỏa bị thủy khắc;
B, Hỏa thổ nấu khô Quý thủy;
C, Thiên can có Canh hoặc Tân, đồng thời lại có Bính hoặc Đinh.
10, Đau lưng:
A, Trụ có hai chữ Mão Thìn ( nếu chi ngày Mão, chi giờ Thìn, dễ gặp họa kiện tụng lao
ngục );
320
B, Kim mộc tương chiến;

C, Nhâm Quý thủy nhược, Mậu Kỷ thổ trọng.
11, Tràng vị ( Ruột, bao tử) không tốt:
A, Trong bát tự có Mậu Kỷ thổ bị mộc khắc ( Mậu Kỷ thổ không cần phải là nhật can);
B, Thiên Ấn nhiều;
C, Thực thần gặp Kiêu;
D, Bính Đinh khắc Canh Tân.
12, Dị ứng da:

A, Nhật can Mậu Kỷ, trong trụ hỏa nhiều hỏa vượng, thủy nhiều hoặc không có thủy;
B, Bất luận Nhật can như thế nào, sinh ở tháng Tị Ngọ Mùi, trong trụ nhiều hỏa, hoặc là
loại Mùi Tuất nhiều.
13, Nhân tố khiến cho người mập béo:

A, Thực thần có lực hoặc Thực thần là hỷ dụng (có ăn có hát, khẩu vị tốt, không kén ăn);
B, Thực thần ám tàng;
C, Thương Thực sinh Tài;
D, Chính Ấn có lực;
E, Nhật can mang hợp;
F, Can ngày Quý, thân cường;
G, Tứ trụ nạp âm nhiều thủy, tứ trụ nạp âm nhiều hỏa ( có 2 chữ thì mới tính, đa số chủ
cao to khỏe mạnh).
14, Nhân tố khiến cho người gầy:

A, Thiên Ấn có lực;
B, Thực thần gặp Kiêu;
C, Tỉ kiên kiện vượng ( Thiếu Thực Thương );
D, Kiếp tài kiện vượng ( Thiếu Thực Thương );
E, Thất Sát kiện vượng;
F, Quan Sát hỗn tạp mà thân nhược;
G, Tứ trụ nạp âm thổ nhiều, tứ trụ nạp âm kim nhiều ( có 2 chữ thì mới tính, đa số là chủ
gầy nhỏ);
H, Chi có hai chữ Tý Mùi ( Tý Mùi tương xuyên thì tỳ vị không tốt hoặc có bệnh ).
15, Mệnh cục thân nhược gặp Kiêu thần trọng kiến, phần đa gặp bệnh tật thương tổn lao
phổi.
16, Kiêu thần đoạt Thực, đa số sinh tật bệnh đường tiêu hóa, mất ăn hoặc thiếu ăn.
321
17, Phụ nữ bệnh về sinh sản:

A, Nam mệnh chi ngày là Thất Sát, gặp Kiêu thần, vợ đa số ít sinh sản, kinh nguyệt
không điều hòa.
B, Nữ mệnh gặp Kiêu thần nhiều, người thường là khó sinh sản.
C, Nữ mệnh có can năm là Thương quan, giờ gặp Dương Nhận hình xung, tuế vận gặp
Kiêu thần Dương Nhận, là định có họa về sinh sản.
D, Nữ mệnh có ngày giờ phạm Câu Giảo có họa về sinh sản.
E, Nữ mệnh gặp ngày giờ có Mão Dậu xung, là sẩy thai khắc con, bệnh máu trong bụng
kích thích.
F, Nữ mệnh có giờ lâm Hoa Cái gặp Không Vong, cả đời không sinh sản.
18, Dương Nhận thấy nhiều ba đến bốn, tất có bệnh tật tai điếc mắt mù.
19, Thương quan thấy nhiều, đề eo lưng sươn đùi thương tàn.
20, Nên sinh có Hổ, sợ nhập nham thạch, hại Sói Hổ, tuế hình đủ bệnh. Trụ có chữ Canh,
lại có hai chữ Dần Mão, phòng thú cắn thương, lại phòng chân có bệnh hoặc thụ thương.
21, Tước gặp Thiên Hậu, cánh chim nửa đường khó yên. Chu Tước là Bính, Thiên Hậu là
Nhâm, trụ có hai chữ Bính Nhâm, phòng anh em chị em có thương tàn chết yểu, Bính là
can năm càng ứng nghiệm.
22, Chân què lưng gù, chỉ vì Sát thần gặp Khúc cước. Chủ có tàn tật ở thân,
Sát tức là Thất Sát. Trong trụ gặp Tị, Hợi, Dần, Ất cuối cùng là một nét bút
phải nghiêng, gọi là "Khúc cước sát", Khúc cước sát nhiều, cũng chủ khó
tránh thương tàn.
23, Ngày giờ có Quan Sát tạp loạn, là tật bệnh cùng đến.
24, Trong tứ trụ có thủy nhược, kim giòn, hỏa vượng, mộc khô, thổ cháy, là tiêu chí trọng
yếu mắc bệnh đường tiết niệu.
( Ba) Tin tức tử vong
1, Ấn thụ thấy Tài hành Tài vận lại kiêm tử tuyệt, tất phải chết, như trụ có Tỉ kiên, thì có
thể giải cứu.
2, Chính Quan thấy Sát cùng Thương quan, hình xung phá hại, tuế vận cùng đến tất chết.
3, Chính Tài Thiên Tài thấy Tỉ kiên phân đoạt, Kiếp tài Dương Nhận lại thấy tuế vận
xung hợp, tất chết.
4, Cách Thương quan, Tài vượng thân nhược, Quan Sát thấy nhiều, tuế vận lại thấy tất
phải chết, còn sống thì thương tàn.
5, Củng lộc Củng quý, lại thấy xung Quan tinh, thấy nhiều ở tuế vận là chết.
6, Nhật lộc quy thời, hình xung phá hại, thấy Thất Sát, Quan Tinh, Không Vong, xung
Nhận tất phải chết.
7, Đại kị Sát Quan, tuế vận cùng đến tất chết.
8, Còn nhiều cách khác, cùng kị Sát và Điền thực, tuế vận cùng đến tất chết.
322
9, Hội nhiều hung thần, Ác sát, Câu Giảo, Không Vong, Điếu khách, Mộ khố, Bệnh, Tử,
Quan Sát, chín phần chết một phần sống.
10, Quan tinh Thái tuế, Tài đa thân nhược, vốn phạm Thất Sát, thân khinh có cứu thì cát,
không có cứu thì hung.
11, Ngày Giáp tháng Hợi, thấy Ly thọ ngắn. ( Nam phương )
12, Lục Giáp tọa Thân, được 1thấy hai Tý, vận đến Bắc phương, đề phòng chết yểu.
13, Giáp Ất gặp kim cường, hồn quy hướng Tây Đoài.
14, Thiên can hai Bính, địa chi đủ Dần, lại hành sinh Ấn, họa đến liền chết.
15, Bính hỏa tháng Thân, vô căn theo Sát, có căn Nam vượng, thoát căn thọ ngắn.
16, Dương hỏa vô căn, đất thủy tất kị, âm hỏa vô căn, đất thủy có cứu.
17, Cấn sinh Bính mà gặp Dậu chết ( Cấn: hướng Đông Bắc, Kê: là Dậu )
18, Bính lâm vị Thân, gặp dương thủy khó mà sống thọ.
19, Hết thọ, vì Đinh gặp Mão mộc gặp Kỷ thổ, là vì Kiêu gặp Thực.
20, Kỷ sinh Dậu mà gặp Cấn thì chết. ( Đông Bắc )
21, Kỷ nhập Hợi cung, thấy âm mộc cuối cùng là tổn thọ.
22, Canh kim vô căn, Dần cung hỏa cục, Nam phương có quý, đề phòng thọ ngắn.
23, Canh kim gặp hỏa vượng, khí tán Nam Ly.
24, Hoạt mộc thiết kị chôn căn.
Chú giải: Dần Mão Mùi là căn Hoạt mộc, như gặp Thân Dậu Sửu, Thân xung Dần, Dậu
xung Mão, Sửu xung Mùi ( trong Sửu có kim khắc mộc trong Mùi), thì mộc ở trong địa
chi gốc bị nhổ mất, trở thành Tử mộc vô căn vậy.
25, Cướp mộc tuyệt khí ở Bính Đinh. Nhật can Giáp Ất, sinh mùa hạ, trùng trùng thấy
hỏa hoặc thành hỏa cục, mộc đến đất hỏa, tan thành mây khói, "Mộc hóa thành tro", chủ
là yểu mệnh, trụ nhật chủ có kim khắc càng ứng nghiệm.
26, Ngũ hành sinh tử, xem bình việc người. Gặp sinh sợ tử, đã tử sợ sinh; chỗ sinh gặp
vượng, xứ diệt thì tử; chỗ sinh gặp tử, chỗ thoát tất vượng.
27, Vận Thương quan nếu thấy hình xung, mộng nhập vào cõi u minh. Trong trụ gặp vận
Thương quan xung hình, chủ họa không rõ, tất phải tử vong.
28, Sinh địa gặp nhau, thanh niên mất lộc. Kiếp Ấn trùng trùng mà hành đất trường sinh,
chủ tử.
29, Ngày gặp Quan Quỷ thấy hình trọng, ác tử là rất rõ ràng.
30, Dương Nhận cùng Sát Thương hình nhau, tất chủ đến pháp trường.
31, Thân suy, chi ngày tọa Thất Sát, vận Sát chết vì hình ngục.
32, Quyền Nhận lại hành Quyền Nhận, giải phẫu mà chết.
33, Ngày gặp Nhận Sát mà hình xung, vợ tất vì sinh sản mà chết.
34, Đào Hoa hội Lộc chết vì tửu sắc, hung Sát hợp năm đề phòng đao chém chết.
323
35, Hàm trì tọa vượng mang Nhận, vì sắc vong thân.
36, Quý nhân trên đầu mang Nhận kiếm, đa số là chết hung.
37, Ngày Mậu tháng Dần, thấy Thân Dậu, là thập tử nhất sinh.
38, Canh Tân hướng phương Thân Dậu, chết do cướp binh quyền. Trụ có 4 chữ Canh,
Tân, Thân, Dậu, có họa đổ máu, họa tổn thương tứ chi thân thể tàn tật, chém nhau đổ
máu, ứng chỗ này, là trong trụ có hỏa nhiều hoặc nạp âm hỏa nhiều càng ứng nghiệm.
39, Khi sinh tứ trụ có Tài tinh, gặp lúc Dương Nhận định là khắc hình, tuế vận thường
gặp vợ cắt đứt nhớ thương, hàng năm thê cung thường thấy tổn hại. Tuế vận hành vận đất
Tài tinh tử mộ tuyệt, ở tuế vận này là hại vợ, hoặc ly hôn, hoặc tang vong.
40, Thân nhược, Tài sinh Sát vượng khắc thân, lại hành Tài vận tất chết.
41, Thương quan nhập mộ, âm sinh dương tử.
42, Tài gặp Kiếp hết tận, Tài trọng phá Ấn, Kiếp trọng thấy Tài, đều là vận chết.
43, Thủy thịnh mộc phiêu, cuối cùng thành quỷ bên ngoài, chết không có quan tài.
44, Thực thần gặp Kiêu, chết trong lao ngục.
45, Tòng Tài tòng Sát, vận chợt vứt căn, không chịu tòng khí, là mệnh quy tiên.
46, Thương quan Dương Nhận, thiết kị cùng thấy nhiều, nếu như đầy đủ, quyết chết do
đổ máu.
47, Dương Nhận xuyên đảo, tất làm quỷ không đầu.
48, Bốn sao Nhận nặng, chết ở dưới Tài.
49, Khúc trực Nhân Thọ, sợ nhất Bạch Đế ( mộc sợ kim).
50, Viêm thượng kị Thổ, thủy xung thì chết.
51, Tòng cách kim cục, phải cần hỏa luyện, Bính Đinh nhiều Ngọ, gặp mộ thì chết.
52, Chỗ kị Nhuận Hạ, là hình xung tử tuyệt, mộc hại đê ngạn, phương Đông là chết.
53, Giá Sắc cách, một mộc là tốt, mộc nhiều thổ hư, lại hành vận Đông phương mộc thì
chết.
54, Kim bạch thủy thanh, thiết kị sinh mùa Hạ, hỏa hại thổ chế, xin nhớ lệnh tháng.
55, Mộc hỏa cùng sáng, kim thủy phá hại, vận hành Tây Bắc, là lúc chết.
( Bốn ) Phép xem vị trí vết sẹo trên thân thể
Mệnh lý đối với phép xem vết sẹo, chính là chỉ vì các loại tai họa, thủ thuật giải phẫu,
sưng mủ lở loét ở trên thân thể mà lưu lại vết sẹo.
Thông thường trong tứ trụ gặp:
1, Thiên can người có Quan Sát hoặc người có mộc khắc thổ, nửa phần trên thân thể dễ
dàng lưu lại vết sẹo;
2, Người có địa chi Quan Sát hoặc có Mộc khắc thổ, nửa dưới thân thể dễ dàng lưu lại vết
sẹo;
324
Cụ thể là nói:
Một, Can năm:
1, Can giờ khắc can năm, vết sẹo ở bên phải trên thân thể;
2, Can ngày khắc can năm, vết sẹo ở chính giữa trên thân thể lệch về vị trí bên phải;
3, Can tháng khắc can năm, vết sẹo ở trên vị trí bên trái thân thể;
Hai, Can tháng:
1, Can năm khắc can tháng, vị trí vết sẹo ở bên phía trái thân thể hiện ra rất rõ;
2, Can ngày khắc can tháng, vết sẹo ở trên vị trí bên phải thân thể rất rõ ràng;
3, Can giờ khắc can tháng, vị trí vết sẹo ở bên phía trái thân thể hiện ra rất rõ;
Ba, Can ngày:
1, Can giờ khắc can ngày, vị trí vết sẹo ở giữa thân thể thiên về vị trí bên phải;
2, Can năm khắc can ngày, vị trí vết sẹo ở phía bên trái thân thể;
3, Can tháng khắc can ngày, vị trí vết sẹo ở chính giữa trên thân thể lệch về bên trái;
Bốn, Can giờ:
1, Can tháng khắc can giờ, vị trí vết sẹo ở chính giữa thân thể lệch về bên trái;
2, Can năm khắc can giờ, vị trí vết sẹo ở bên trái thân thể là rất rõ;
3, Can ngày khắc can giờ, vị trí vết sẹo ở bên phải thân thể rất rõ.
Cụ thể lúc vận dụng, tất cần xem thêm hạn vận./.
325

(123doc) Tu Binh Chan Thuyen Binh Chu Ban 5 Cuon Day Du Bo Sung 2 Phan Dung Than Va Doan Benh Tat

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(123doc) Tu Binh Chan Thuyen Binh Chu Ban 5 Cuon Day Du Bo Sung 2 Phan Dung Than Va Doan Benh Tat

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Người dịch: Lephan, Letung73, Lesoi, Huyanh, Tuhuynhan, Hùng804 Kimtubinh.

Nhâm Thân - Bính Ngọ - Ất Sửu - Bính Tuất.

Chương 27 - Luận phân biệt hỷ kị của can và chi ............................................................ 127

II. Ất Mộc ........................................................................................................................... 225

『 Tháng chín 』 ............................................................................................................. 251

『 Tháng 6 』 ................................................................................................................. 278

『 Tháng hai 』............................................................................................................... 303

TỬ BÌNH CHÂN THUYÊN BÌNH CHÚ

Lời tự của Phương Trọng Thẩm

Lời mở đầu của Từ Nhạc Ngô

Tử Bình Chân Thuyên nguyên tự.

Chương 1 - Luận thập can thập nhị chi

- Phụ “Trích thiên tủy” Luận Thiên Can nghi kỵ

Giáp mộc tham thiên,

Ất mộc tuy nhu,

Bính hỏa mãnh liệt,

Đinh hỏa nhu trung,

Mậu thổ cố trọng,

Canh kim đái Sát,

Đắc thủy nhi thanh,

Tân kim nhuyễn nhược,

Nhâm thủy thông hà,

Quý thủy chí nhược,

Chương 2- Luận Âm Dương sinh khắc

Chương 3- Luận âm dương sanh tử

12. Dưỡng: đang phát mầm mống.

Tháng Giêng - Dần - Lập Xuân

Tháng Tư - Tỵ - Lập Hạ:

- Mậu 5 ngày, Canh 9 ngày, Bính 16 ngày

Tháng 7 - Thân - Lập Thu:

Tháng 10 - Hợi - Lập Đông:

Chương 4- Luận Thiên Can phối hợp tính tình

Ấn Quan Nhật chủ Thực

Quý Tân Giáp Bính

Mùi Dậu Thân Dần

Kiêu Thương Nhật chủ Kiêu

Mậu Quý Canh Mậu

Tý Hợi Dần Dần

Kiêu Thương Nhật chủ Sát

Bính Tân Mậu Giáp

Ngọ Mão Dần Dần

T.Tài Kiếp Nhật chủ T.Tài

Mão Tuất Hợi Mão

Chánh Tài Tỷ Nhật chủ Thực

Đinh Nhâm Nhâm Giáp

Mão Tý Thân Thìn

Chánh Tài Kiêu Nhật chủ Chánh Tài

Canh Ất Đinh Canh

Thân Dậu Sửu Tuất

Chương 5 - Luận thập can hiệp nhi bất hiệp

Quan Kiêu Nhật chủ Kiếp

Giáp Đinh Kỷ Mậu

Tý Mão Hợi Thìn

Kiêu Ấn Nhật chủ C.Tài

Quý Nhâm Ất Mậu

Kiếp Tỉ Nhật chủ Sát

Đinh Bính Bính Nhâm

Mão Ngọ Tý Thìn

Ấn Kiêu Nhật chủ C.Tài

Ất Giáp Đinh Canh

Dậu Thân Tị Tuất

Kiếp Sát Nhật chủ Sát

Tân Bính Canh Bính