თავი 1

მთლიანად

აქციონერები არიან პრინციპალები, ანუ კომპანიის აქტივების მფლობელები, ხოლო

მმართველები მათი აგენტები, რომელთა ფუნქციაც არის ამ აქტივების მართვა
მფლობელთა სასარგებლოდ. ძრითადი პრობლემა, რომელიც პრინც პიალის წინაში დგას,
არის კონტროლი: როგორ უნდა მოხდეს აგენტის (მმართველის) კონტროლირება, რათა
უზრუნველყოფილ იქნას აგენტის საქმიანობა მფლობელის სასიკეთოდ. პრობლემურია
ისიც, რომ შესაძლოა წარმოიშვას პრინციპალის მიზნებისა და აგენტის პირად მიზნებს
შორის. აქციონერეს სურთ მმართველებმა ისეთი გადაწყვეტილება მიიღონ, რაც კომპანიის
აქციონერთა ღირებულებას მაქსიმუმამდე გაზრდის, ხოლო მმართველობას პირადი
ინტერესები გააჩნიათ, რაც ძრითადად 3 სიკეთეს უკავშირდება: ანაზღაურება,
პრივილეგიები და სამუშაო ადგილით უზრუნველყოფა.

დირექტორთა და აქციონერთა ურთიერთობების რეგულირება

დირექტორთა საქმიანობის ძრითადი მარეგულირებელი საშუალებეია:

1. ნდობაზე დაფუძნებული პასუხისმგებლობა, რომელსაც დირექტორებს კომპანიის

კანონი აკისრებს
2. კომპანიის ყოველწლიური დამოიკიდებელი, გარე აუდიტი, რომელიც კანონი
მოითხოვს.
3. საფონდო ბირჟის „სარეგისტრაციო წესები“
4. საფონდო ბირჟის მიერ შემუშავებული წარმოების მოდელი, რომელიც ეხება
დირექტორთა მიერ წარმოებულ აქციებთან დაკავშირებულ ოპერაციებს.
5. კომპანიის აქტში მითითებული წესები დირექტორთა გარიგებების შესახებ.
6. „ქალაქის კოდექსი“ კომპანიის შთანქმის და კომპანიის გაერთიანების თაობაზე
7. ქედრების კომიტეტის მიერ შმუშავებული „საუკეთესო პრაქტიკის კოდექსი“ -
კორპორაციულ მართვის თაობაზე
8. გრინბერის კომიტეტის მიერ შემუშავებული „საუკეთესო პრაქტიკის კოდექსი“
9. ჰემპალის კომიტეტის რეკომენდაციები

აქციონერთა და მენეჯერებს შორის არსებული ურთიერთობა ატარებს პრინციპიალ-

აგენტის ურთიერთდამოკიდებულებების ხასიათს, რომლის დროსაც პირიციპიალის
წინაში წამოჭრილ პრობლემას წარმოადგენს აგენტის მოქმედების ოპერაციებში
პრინციპიალის ინტერესების მაქსიმალური დაცვა. ზემოთხსენებული პრობლემის
გადასაჭრელად პრინციაილი ორგვარ ხერხს მიმართავს: მონიტერინგულუ მაქსიმიზაციის
შექმნა და მატერიალური სტიმულირების სისტემის შემუშავება.
თავი 2

გვ 35 „ფინანსური ფუნქციის ორგანიზება“-მდე

მენეჯმენტის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ძრითადი მიზანი აქციონერთა ქონების

მაქსიმიზაციაა, რაც თავისთავად გულისხმობს კოპმანიის აქციათა ღირებულების
მაქსიმიზაციას.

ბიზნეს სტრატეგიის დაგეგმვის პროცესის საწყის ეტაფზე საჭიროა ვუპასუხოთ შემდეგ

კითხვებს:

1. რა საფეხურზე ვიმყოფებით ეხლა?

2. რის მიღწევას ვისახავთ მიზნად?
3. როგორ უნდა მივაღწიოთ დასახულ მიზანს?

ძალა, სისუსტე, შესაძლებლობა, საშიშროება- ძსშს - პასუხი პირველ კითხვაზე: რა

საფეხურზე ვიმყოფებით ეხლა? გამოვიყენებთ ძსშს-ს მეთოდს. ანალიზის ეს სახეობა
იძლევა საფუძველს, რომლის მიხედვითაც შეგვიძლია შევაფასოთ კომპანიის არსებული
მდგომარეობა, როგორც მისი ძალების და სისუსტების, ისე გარეშე ფაქტორების მიერ
განაპირობებული შესაძლებლობების და საშიშროების ასპექტში. ამ ანალიზის საწყის
ეტაფზე კომპანიის საკუტარი ძალების თვითკონტროლი შეფასდება.

ბოსტონის ყუთი - ბიზნესის განსაზღვრის 4 ტიფი: ვარსკვლავი, მეწველი ძროხა,

კითხვითი ნიშანი, ჩაწოლილი საქონელი. ამ მეთოდის არსი შემდეგნაირია- კომპანიამ
ინვესტიციები უნდა ჩადოს თავისი საქმიანობის „ვარსკვლავ“ სფეროში, რომელიხ მაღალი
საბაზრო ძილით და ზრდის დიდი პოტენციალით ხასიათდება და პირიქით უნდა
შეწყვიტოს „ჩაწოლილ საქონლის“ სფეროს ინვესტირება, სადაც ზრდის პოტენციალი და
კომპანიის საბაზრო წილი დაბალია. ბიზნესის ისეთ სფეროში „მეწველი ძროხა“ , სადაც
კოპანიის მაღალი საბაზრო წილი, მაგრამ სამამავლო ზრდის დაბალი პოტენციალი
გააჩნია, არ არის მიზანშეწონილი შემდგომი ინვესტირება. ამის ნაცვლად კომპანიამ
თავისი ძალისხმევა უნდა მიმართოს არსებული ინვესტიციიდან ფულადი სახსრების
ამოქაჩვის მაქსიმიზაციისკენ და ბოლოს „კითხვის ნიშნის“ სფეროსთან დაკავშირების
კომპანიას მოუწევს სტრატეგიული გადაწყვეტილების მიღება, გაზარდოს კომპანიამ
ინვესტიცია იმ იმედით , რომ მოიპოვებს მაღალ საბაზრო წილს.

პორტერის აზრით არსებობს 5 ძრითადი ფაქტორი, რომელიც განსაზღვრავს, თუ

რამდენად მიმზიდველია კომპანიისთვის ბიზნესის ესა თუ ის სფერო:

1. მყიდველობითუნაირანობა
2. მომწოდებლობითუნარიანობა
3. ბაზარზე შეღწევის შესაძლებლობა
4. შემცვლელი საშუალებელი
5. კონკურენცია

ეგიპორტერის აზრით არსებობს 4 ძრითადი სტრატული მეთოდი, რომელთაგანაც

არჩევანი მხოლოდ ერთზე უნდა შეჩერდეს, წინააღმდეგ შემთხევვაში მრავალი იდგომის
არსებობამ შესაძლოა კომპანიის მიზნის გაურკვეულობა გამოიწიოს. ცნობილია შემდეგი
ძრითადი სტარტეგიული მიდგომებეი:
 1. სრული პროდუქციიული დიფერენციაცია, როდესაც კომპანიის მიზანია
მოახდინოს მისი ყველა სახის პროდუქციის სპეციფიკური დიფერენცირება
კონკურენტის მიერ წარმოებული პროდუქტისგან და ამ გვარად უზრუნველყოს
მმხმარებლისთვის დამატებითი სარგებელი.
2. ნაწილობრივი პროდუქციული დიფერეციაცია, როდესაც კომპანიის მიზანია
მოახდინოს წარმოებული პროდუქციიდან მხოლოდ გარკვეული რაოდენობის
სახეობის იდფერენცია.
3. სრული ღირებულებითი უპირატესობა, როდესაც კომპანია მიზნად ისახავს
„უპირატესი ფასი“ს შექმნას, ახენს რა ძალისხმევის კონცენტირაციას პროდუქციის
ყველა სახეობის საოფერაციო ხარჯების მინიმიზაციაზე.
4. ფიგურირებული ღირებულებითი უპირატესობა, როდესაც კომპანია ირჩევს მის
მიერ წარმოებულ სხვადასხვა პროდუქციიდან რომელიმეს და ცდილობს
ეკონომიურების და საწარმო ღირებულების ეფექტიურობის მაქსიმიზაციას ამ
პროდუქციის ფარგლებში.

ფირმისთვის აუცილებლობას წარმოადგენს ფინანსური სტრატეგიის შემუშავება,

რომელიც მოიცავს ისეთ ელემენტებს, როგორიცაა კომპანიის კაიტალის სტრუქტურა,
მისი დივიდენდების პოლიტიკა და რისკის ფაქტორი. უნდა აღნიშნოს, რომ კომპანიის
საერთო ფინანსური სტრატეგია ძალზე მნიშვნელოვანია.

ფინანსური მენეჯმენტის ფუნქცია 5 ძრითადი სფეროდ იყოფა:

1. კომპანიის ბიზნეს გეგმის გარდასახვა ფინანსურ გეგმად

2. ფინანსური გეგმის ქმედუნარიანობის შეფასება იმ შემთხვევაში, თუ კომპანიის
მიზნად კვლავაც აქციონერთა ქონების მაქსიმიზაციას მივიჩნევთ.
3. დაგეგმილი ოფერაციების საწარმეობლად საკმარისი ფინანსების გადამოწმება
4. გეგმის განხორცილების კონტროლი
5. ყველა დაინტერესებული მხარესთვის ანგარიშის წარდგენა განხორციელებული
ბიზნეს გეგმის შედეგების შესახებ.

თავი 3

მთლიანად

არ მოგთხოვთ „მოგება საშუალო გამოყენებულ კაპიტალზე“ გამოთვლას.

ცნება საივესტიციო გადაწყვეტილება ნიშნავს ფირმის მიერ ფულადი სახსრების გაღებას,

სამომავლო ფულადი შემოსავლების მიღების სანაცვლოდ.

ინვესტიციის შეფასების მიმოხილვას ორი ყველაზე ცნობილ და ფართო გავრცელებულ

მეთოდით განვიხილავთ: ამოგება და ამოგება გამოყენებულ კაპიტალზე. საჭიროა ის
ფაქტიც, რომ ინვესტიციის შეფასების არც მოცემული მეთოდები და არც სხვა რომელიმე
მეთოდი არ იძლევა კონკრეტულ გადაწყვეტილებას. ეს მეთოდები არ კარნახობს
გადაწყვეტილების მიმღებ მიმღებ პისრ ჩადოს თუ არა ინვესტიცია. ისინი უბრალოდ
გადაწყვეტილების ორიენტირის როლს ასრულებენ. მეთოდები უბრალოოდ დაეხმარება
გადაწყვეტილების მიმღებ პირს მოიპოვოს საფირმო ინფორმაცია.

შეფასების პირველი ტრადიციული მეთოდი: ამოგების მეთოდი , არის ერთ - ერთი

ყველაზე ნაცადი და სანდო ხერხია. ამოგების მეთოდი აღწეს ოპერაციას, რამდენად
სწრაფად აიღებს ინვესტორი ჩადებულ ინვესტიციას. სწრაფად ამოიგებს საინესტიციო
პროექტიდან მიღებული სარგებელი ინვესტიციაში ჩადებულ საწყისს კაპიტალს -
სარგებელში, როგორც წესი იგლისხმება გადასახადების შემდეგ მიღებული თანხა.

ამოგების პროცესის უპირატესობები, ამოგების პროცესი მარტივი, სწრაფი და

მენეჯმენტისთვის უფრო გასაგებია. მეორე უპირატესობა ის არის, რომ
ურთიერთგამომრიცხავი გადაწყვეტილების შემთხვევაში მრავალი მენეჯმენტი ნაკლებ
რისკიანი პროექტის ავტომატური შერჩევის გზას მიმართავს. ამოგების შემდეგი
უპირატესობა იმაში მდგომარეობს, რომ მისი საშუალებით მენეჯმენტის წნაშე არ დგას
ფულადი სახსრების მოძრაობის პროგნოზირების აუცილებლობა პროექტის მოქმედების
მთელი პერიოდის განმავლობაში. მოცემულ პროექტებს შორის ის ირჩევს ყველაზე
ბუნებრივ პროექტს, ანუ დანახარჯებს სწრაფად დაფარავს.

ამოგების პროცესის ნაკლოვანებები- ამ პროცესის ნაკლოვანება იმაში მდგომარეობს, რომ

შეიძლება გადაწყვეტილების მიღების დროს გაურკვეულობა აღმოჩნდეს
გადაწყვეტილების მიღების წესების გამო. კიდევ ერთ პრობლემას არმოადგენს ის, რომ
გადაწყვეტილების მიღებისას კონცენტრირების მოხენა მხოლოდ ამოგების მეთოდით
გათვალისწინებულ ვადაში არსებული ფულადი სახსრების მოძრაობაზე, ხოლო ამ
პერიოდის შემდეგ ფულადი სახსრების მოძრაობა სრულიად უგულვებელყოფილია. ასევე
მეთოდი არ ითავლისწინებს ფულის დროში ღირებულებას,

100=106, ფულის დროში ღირებულება, წლის ბოლოს აღებულ 100 ლარს უფრო ნაკლები
ღირებულება აქვს ვიდრე წლის დასაწღისშივე 100ლარს. 100 ლარს მივიღებს, მაშინ
როდესაც თქვენ გეძლევათ შესაძლებლობა, რომ მიათავსოთ ეს თანხა სადეპოზიტო
ანგარშზე ( 6%იანი განაკვეთით) - ალტერნატივებს შორის ანანაირი განსხვავება არ
არსებობს. წელიწადში მიღებული 106 ლარი მიმდინარეე ღირებულება შეადგენს 100ლარს,
ან პირიქით 100ლარის სამომავლო ღირებულება 1 წლის განმავლობაში შეადგენს 106 ლარს.

ამოგების პრცესი ორი მიზეზით არის განპირობებული: მეთოდის ადვილად გასაგები

ფორმა და მისი ტენდენციურობა ნაკლებ სარისკო პროექტის მიმართ.

მოგება გამოყენებულ კაპიტალზე(მგკ) - მოიცავს გამოთვლის მეთოდების დიდ სპექტრს.

ძრითადად მისი გამოთვლა ხდება საინესტიციო პროექტიდან მიღებული სარგებლის
საჭრი კაპიტალდაბანდებასთან შეფარდებით. ჩვეულებრის სარგებლის გამოთვლა ხდება
ცვეთის გათვალისწინებით, მაგრამ გადასახადების გაუთვალისწინებლად. პროექტის
მიღების შემთხვევაში გამოყენებულ კაპიტალში შედის ბუნებრივი კაპიტალის საჭიროების
განპირობებული ზრდაც. არსებობს ამ მეთოდის ორი ძრითადი გზა: პირველი პროექტის
განმავლობაში საშუალო წლიური მოგების შეფარდება კაპიტალის საშუალო
ღირებულებასთან. მეორე გზა ითვალისწინებს საწყისი საინვესტიციო საინვესტიციო
ხარჯების კოეფიციენტად საშუალო წლიური მოგების მიჩნევას. ამ მეთოდის 3
უპირატესობ: პირველი პროექტის შეფასების საფუძველად მოგების დონის პროცენტული
გამოთვლისას მეთოდი იყენებს ცნებას, რომელიც კარგად ნაცნობია მენეჯმენტის
ნებისმიერი ჯგუფსთვის. მეორე უპირატესობა პირველთან მჭიდრო კავშირშია, მეთოდი
პროექტის შეფასებას ახდენს მისი მომგებიანობის საფუძველზე, რაც მრავალი მენეჯერის
აზრით შეფასების ყველაზე საგულისხმო ფაქტორს წარმოადგენს. და ბოლოს მესამე
უპირატესობა თავად პროექტის ლოკიკურობას უკავშირდება.
მოგება გამოყენებულ კაპიტალზე უარყოფითი მხარეები- მოცემულ მეთოდს მთელი რიგი
უარყოფითი ნაკლოვანებები გააჩნია, პირველი არის მგკ-ს გაურკვევლობა. გამოთვლის
ვარიანტების სიმრავლის გამო არ არსებობს რაიმე ზოგადად მიღებულ წესი, რომლიც
მიხედვითაც მოხდება გამოყენებული კაპიტალის გამოთვლა, საშუალო თუ საწყისი
გამოყენებული კაპიტალის გამოთვლის უპირატესობის და მოგების განსაზღვრა

თავი 4

გვ 71, „მრავალ მფლობელური ფირმა“-მდე.

არ მოგთხოვთ გამოთვლებსა და გრაფიკის აგებას, მაგრამ წაკითხვასა და ახსნას კი.

კაპიტალდაბანდების შეფასების საკმაოდ გავრცელებულ მეთოდებს წარმოადგენს,

აგრეთვე ნაღდი მიმდინარე ღირებულება ( NPV) და მოგების შიდა დონე (IRR) .

კომპანიის მიერ მიღებული საინვესტიციო გადაწყვეტილებები არიის გადაწყვეტილება,

რომელიც ითვალისწინებს კომანიის მიერ გაღებულ დანახარჯებს ( ახლა) და მომავალში
ფულადი შემოსავლების ( მოგების) მიღების სანაცვლოდ.

ფულის დროში ღირებულება- 1.20/1.00-1=0.2 ან 20%. მფლოელი მენეჯერი არ მოისურვებს

პროექტში კაპიტალის დაბანდებას იმ შემთხვევაში, თუ მისგან მიღებული მოგება 20%-ზე
ნაკლები იქნება, რადგან მისთვის ფულის დროში ღირებულება 20%-ს შეადგენს.

ფიზიკური ინვესტიციების წირი წარმოადგენს დროის ორ მომენტს შორის, მფლოელის

მიერ მოხმარების კომბინაციების მაქსიმალურ რიცხვს, ფიზიკური ინვესტიცცის
შესაძლებლობაზე კომპანიაში არსებული რასურსების გაარკვეული მოცულობბის
დაამატებით.

კაპიტალის არსეობის შემთხვევაში ფირმისთვის ხელმისაწვდომი ხდება სამი

ალტერნატიული მოქმედება t0 დროში: მოხმარება, ფიზიკური ინვესტიცია და
ინვესტირება კაპიტალის ბაზარზე.

თავი 8

გვ 181, „დუალური ღირებულება“-მდე. მაგრამ!

უნდა გესმოდეთ მე-4 („რთული“) მაგალითის პირობა.

არ მოგეთხოვებათ წრფივი პროგრამირების გამოყენებით გამოთვლების გაკეთება,

უბრალოდ რა არის, როგორ და რატომ ვიყენებთ, ეს უნდა იცოდეთ.

ჰირდშლიფერის ანალიზიდან გამომდინარე ამოგების მგკ და მგა მოდელეი არ ქინა

მიჩნეული საინვესტიციო შეფასების დამაკმაყოფილებელ წესსებად, ვინაიდან ეს
მოდელები არ უზრუნველყოფენ ფირმის ოპტილამურ მდებარეობას ფიზიკური
ინვესტიციების წირზე. ორივე დფმ მეთოდი, NPV da IRR , კი პირიქით უზრუნველყოფენ
ფირმის ოპტიმალურ მდებარეობას. მოცემული მეთოდებიდან მხოლოდ NPV
უზრუნველყოფს სწორი გადაწყვეტილების მიღეას და შესაბამისად აქციონერთა ქონების
მაქსიმიზაციას. NPV გადაწყვეტილების მიღების წესში იგულისხმება, რომ სანამ
მენეჯმენტს შესწევს ძალა დააფიქსიროს იმგვარი საინვესტიციო შესაძლებლობები,
რომელთაგანაც მიღებული მოგება უკიდურეს შემთხვევაში გაუტოლდება კაპიტალის
ბაზრიდან მიღებულ მოგებას, მაშინ იარსებებს ხელმისაწვდომი თანხები ამგავრი
პროექტების დასაფინანსებლად. მენეჯმენტმა არ უნდა ჩადოს აქციონერთა ფული ისეთ
ინვესტიციაში , რომლიდანაც მიღებუული მოგება კაპიტალის ბაზრიდან მიღებულ
მოგების განაკვეთზე დაბალი იქნებაა.

არსებობს კაპიტალდაბანდების ნორმირების ორი ტიპი: კაპიტალდაბანდების მყარი

ნორმირება ( რომელიც ლიტერატურაში დიდი ყურადღება ექცევა, თუმცა პრაკტიკაში
ნაკლებად მნიშვნელოვანია კომპანიების მიერ საინესტიციო გადაწყვეტილების
მიღებასთან კავშირში. და კაპიტალდაბანდების არამყარი ნორმირება.
კაპიტალდაბანდების მყარი ნორმირება აასახავს სიტუაციას , რომელშიც კომპანიის გარეშე
ძალები, ჩვეულებრივ კაპიტალის ბაზარი ან მთავრობა არ მიაწოდებს კომპანიას
საინვესტიციო კაპიტალის შეუზღუდავ მოცულობას, იმ შემთხვევაშიც, კი თუ კომპანია
დააფიქსირებს იმგვარი საინვესტიციო შესაძლებლობას, რომელიც შეიძლება მოგების
საჭირო მოცულობის გამომუშავებას. კაპიტალდაბანდების არამყარი ნორმირება
გამოწვეული კომპანიის შიდა ძალებით, ჩვეულებრივ კაპიტალის ბიუჯეტით, რომელიც
ზღუდავს ინვესტიციისათვის ხელმისაწვდომი კაპიტალის მოცულობას.

მაღალი დონის კომპანიაში ჩვეულებრივ განსხვავებენ ორ ბიუჯეტს: მოკლევადიანი

კაპიტალის ბიუჯეტს - რომელიც მიოცავს უახლეს თორმეტ თვეს და საშუალო ვადიან
კაპიტალის ბიუჯეტს, რომელიც მოიცავს 3-4 წელს, ორივე ბიუჯეტი ჩვეულებრივ აწესებს
კაპიტალის შედარებით არაფლექსურ ლიმიტს.

თავი 9

გვ 217, „ნორმალური განაწილების სარგებელი“-მდე

არ გაქვთ სასწავლი მაგალითები 7, 8 და 9, მაგრამ თეორიული მასალა უნდა იცოდეთ.

მაგალითი 10 სასწავლია.

დანადგარი ღირს 1000$ და ხანგრძლივობა 3 წელი, მაგრამ დანადგარიდან მიღებული

წლიური შემოსავალი გაურკვეულია. დარგის მდგომარეობა შემდეგნაირიაა:

1. ბუმი -1000 +500 +700 +980

2. ნორმალური -1000 500 600 700
3. კრიზისული -1000 300 300 250

კომპანია 10%იანი დისკონტირების განაკვეთს იყენებს

მგომარეობა ნპვ

1. ბუმი - 769
2. ნორმალური - 477
3. კრიზისული - (-291)

სავარაუდო და სამომავლო მდგოამრეობა

1. ბუმი - 0.20 *769 = 153.8

2. ნორმალური - 0.60 * 477 = 286.2
3. კრიზისული - 0.20 *(-291) = -52.2
ENPV = 387.8, ვინაიდან პროექტის მოსალოდნელი სამომავლო ანგარიშწორების ნაღდი
მიმდინარე ღირებულება დადებითია , პროექტი რენტაბილურია.

ENPV შეზღუდვები

მაგალითი: სავაჭრო აღჭურველობის ფასია 90000, ხანგრძლივობა 6 წელი

ვინაიდან დადებითია კომპანიას შეუძლია მიიღოს პროექტი, მაგრამ სთავაზობენ, რომ

ჩაატარონ კვლევა, რომელიც უჩვენებს რა შედეგია მოსალოდნელი, გამოკვლევა ღირს 2000
$.

გრძელვადიანობის ანალიზის შეზღუდვები

ამ მეთოდის ყველაზე მეტი ნაკლოვანება შემდეგში მდგომარებოს: გამოთვლილი

კომპონენტის ცვლა ხდება რიგ-რიგობით, მაშინ ყველა დანარჩენი ელემენტის
მნიშვნელობა უცვლელად არის შენარჩუნებული. გარდა ამის ნაკლოვანად არის
მიჩნეული ისიც, რომ მეთოდი რისკს გარკვეულწილად არაფორმალურად განიხილავს, ის
ასევე არ გვიჩვენებს თუ რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს გადაწყვეტილების მიმღებ პირს
მგრძნობელობის ცხრილში მოყვანილ მონაცემებზე.

ორ ძრითად პრობლემას წარმოადგენს პროექტის კლასიფიკაცია რისკიანობის მიხედვით

და რისკის პრემიების დადგენა. ამასთან არის კიდევ ორი ტექნიკური პრობლემა
რომელიც გაამოწვეულია ამ მეთოდის მიერ რისკის დროში ზრდის მიჩვენით.

თავი 10

ყველაფერი გვ 242 "რისკი და მოსალოდნელი სარგებლიანობა“ -მდე

ქვემოთ მოყვანილია 4 ძრითადი აქსიომა, რომელიც ასახავს ინვესტორთა ქცევას

გადაწყვვეტილების მიღებისას.

1. ინვესტორებს შეუძლიათ ალტერნატივებს შორის არჩევანის გაკეთება, მოგების

მიხედვით მათი რანჟირების გზით.
2. ალტერნატივთა ამგვარი რანჟირება „გარდამავალია“ ა ალტერნატივა ჯობია ბ-ს,
ხოლო ბ ალტერნატივა ც-ს , მაშინ ა ალტერნატივა უნდა სჯობდეს ც-ს.
3. ინვესტორეს ერთნაირი დამოკიდებულება აქვთ იმ ალტერნატივებს მიმართ,
რომლებსაც რისკის თანაბარი დონეები გააჩნიათ.
4. ინვესტორებს შეუძლიათ განსაზღვრონ ნებისმიერი გაურვეული მოგების მქონე
ინვესტიციის ექვივალენტი, რომელიც ზუსტად ისევე სასურველი იქნება, მაგრამ
იმ განსხვავებებით, რომ მისგან მირებული მოგება უეჭველი იქნება.

რისკის მოწინააღმდეგე ინვესტორის ინტერესის საგანს უფრო წარმოადგენს ინვესტიციის

მოსალოდნელზე დაბალი მომგებიანობა, რასაც ხშირად ქვეზღურბლოვან რისკს
უწოდეებენ. თუმცა რისკის სანაცვლოდ შმოთავაზებული ჯილდოს გარკვეულ ნაწილს
შეადგენს ინვესტიციის მოსალოდნელზე მაღალი მოგების ალბათობა „ ნვესტიციის
შეზღულბოვანი პოტენცია“ განსხვავება ინვესტიციის მომგებიანობის
ცვალებადობის ამ ორ ელემენტს შორის, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იმ
შმთხვევაში, თუ მოგებები ასიმეტრილუდა არის განლაგებული.

თავი 11

შეგიძლიათ გამოტოვოთ გვ256-259 „მრავალი აქტივის პორტფელი“, მაგრამ წაკითხვა

ღირს, განსაკუთრებით გრაფიკების შესახებ ინფორმაცია იქნება ასარგებლო.

პორტფელის ტეორია, როგორც სახელწოდებაშივე არის მოცემული, დაინტერესებულია

ინვესტიციების პორტფელეების ანუ, ინვესტიციების კოლეკციის შექმნით. იგი ეყრდნობა
ძალზე მარტივი მათემატიკის გამოყენებას, რომლის მიხედვითაც, თუ ჩვენ ვიცით
მრავლობითი, ინდივიდუალური განაწილების საშუალო არიტმეტიკულ და გადახრები
და ამასთანავე ხარისხსი რომლითაც მათი მოგებები განსხვავდებიან, მაშინ შესაძლებელი
ხდება ინდივიდუალური განაწილების კომბინირების მეშვეობით მიღებული ალბათობის
გადანაწილების საშუალო არიტმეტიკულისა და გადახრების დადგენა. თუმცა
პორტფელის თეორიის მნიშვნელობა წარმოდგენილია არა იმ სტატისტიკურ შედეგებით,
არამედ იმით, რასაც ეს შედეგი განოპირობებს.

კოვარაცია აგდენს ხარსხს, ორ კომპანიის აქციეის მოგებები განსხვავდებიან ერთმანეთთან

მიმართებაში. კოვარაცია შეიძლება იყოს სუსტი, ძლიერი, უარყოფითი ან დადებითი,
დადებითი კოვარაცია გამოიხატავს იმ ფაქტს, ორი სხვადასხვა კომპანიის მოგებების
მოძრაობა ერთი და იგივე მიმართულებისაა, მაშინ როცა უარყოფითი კოვარაცია
მოგებათა ურთიერთსაპირიპირო მოძრაობის მაჩვენებელია. რაც უფრო ძლიერია
კოვარაცია მით უფრო ძლიერია ორ კომპანიის მოგეგებს შორის არსებული სხვაობის
უნისონში მოძრაობის ტენტენცია.

თავი 12

გვ 299 „საარბიტრაჟო შეფასების თეორია“-მდე, გარდა გვ 290-291 „ალფა კოეფიციენტი“-სა.

მე-7 მაგალითის მსგავსი, ამოსახსნელი ამოცანა არ იქნება, მგრამ ამ მაგალითის
თეორიული მასალა შეიძლება იყოს.

წკშმ იძლევა ინვესტიციის სისტემურ რისკსა და მოსალოდნელ მოგებას შორის არსებული

ურთიერთობის განსაზღვრებას. აქედან გამომდინარე რისკისადმი ბაზრის ზოგადი
უარყოფითი დამოკიდებულების ფონზე სისტემური რისკის მაღალი დონის მქონე
ინვესტიციები სავარაუდოდ გამომუშავებენ მოგების უფრო მეტ მოცულობას და პირიქით.
სისტემური რისკი არის გავლენა , რომელსაც ზოგადეკონომიკური ფაქტორები ახდნნენ
კომპანიის ფულადი სახსრების მოძრაობაზე, შეგვიძლია მოვიყვანოთ სისტემური რისკის 3
ძრითადი განმსაზღვრელი ფაქტორი. კომპანიის სისტემურ რისკს განოპიროებს
მენეჯმენტის კონტროლს გარეთ არსბული მაკროეკონომიკური ფაქტორები.

1. კომპანიის შემოსავლების მგრძნობელობა ეკონომიკაში ეკონომიკური აქტივების

დონის სხვა მაკროეკონომიკური ფაქტორების მიმართ
2. ფიქსირებული და ცვალიდ ხარჯების პროპორცია
3. ფინანსებში საკუთარი კაპიტალის და მოზიდულ კაპიტალის შორის თანაფარდობის
დონე

ბეტა მაჩვენებელი ასახავს აქციის რისკის პრემიის ცვლლის სიდიდეს, გამოწვეულს

საბაზრო პორტფოლის რისკის პრემიის ცვლით. აქციების მარალი ბეტა მაჩვენებელით
სავარაუდოდ გადააჭარბებენ საბაზრო ფორტფელის მოგების მაჩვენებელს, ხოლო აქციები
დაბალი ბეტა მაჩვენებლით, კი პირიქით.