Test Zdań Niedokończonych Rottera

(Rotter Incomplete Sentences Blank)

RISB
• Składa się z 40 trzonów (początków zdań),
które osoba badana ma za zadanie uzupełnić,
np. „Lubię …”, „Chcę wiedzieć …”, „W pracy…”,
„Czytanie …”, „W skrytości …”, „Taniec …”,
„Najlepszy …”, „Mój ojciec …”, „Inni ludzie …”,
„W domu rodzinnym …”
• Jest testem półprojekcyjnym
- nie ma polecenia szybkiego odpowiadania, osoba
badana może się zastanawiać
- niektóre z trzonów (jako bodźców projekcyjnych)
mają bezpośrednie odwołanie do Ja, moje, mnie itd.
• Posiada względnie zobiektywizowany system
oceny ilościowej
→ może być wykorzystywany w grupowych
badaniach przesiewowych i badaniach
naukowych
 Nieprzystosowanie
• Występowanie długotrwałych stanów przygnębienia,
poczucia nieszczęścia; trudności lub nieumiejętność
radzenia sobie z frustracją; brak konstruktywnej
aktywności; zakłócenia w podejmowaniu i kontynuowaniu
celowych działań; niezdolność do nawiązywania oraz
utrzymywania satysfakcjonujących relacji z ludźmi

• Wskaźnik Ogólnego Nieprzystosowania – suma punktów

uzyskanych przez osobę badaną
→ im wyższy wskaźnik, tym większe nieprzystosowanie!
Wynik graniczny: 125 (dzieci i młodzież), 135 (dorośli)
 Zastosowanie
1) W badaniach przesiewowych: do określenia poziomu
przystosowania/nieprzystosowania
2) W badaniach naukowych: do określenia związków
poziomu przystosowania/nieprzystosowania z innymi
zmiennymi
3) W diagnozie indywidualnej:
a) jako metoda służąca do wstępnego rozpoznania
obszarów problemowych
b) jako źródło nowych hipotez i przygotowanie do
wywiadu pogłębionego
 Polska adaptacja RISB obejmuje 4 wersje:
1) Dla dzieci: uczniowie starszych klas szkoły
podstawowej (IV-VIII) i gimnazjum (dawniej)
2) Dla młodzieży: uczniowie szkoły
ponadpodstawowej/ponadgimnazjalnej
3) Dla studentów (S)
4) Dla dorosłych (nie-studentów) (D)
 Procedura badania
• Podajemy odpowiedni arkusz i nie udzielamy
dodatkowych informacji, możemy odczytać instrukcję
podaną na arkuszu
• Osoba wypełnia arkusz tyle czasu, ile potrzebuje
(zwykle ok. 20-25 minut)
• W przypadku pytań osoby badanej o to, co powinna
napisać, odpowiadamy standardowo:
„Nie ma tutaj odpowiedzi dobrych ani złych, zależy mi
na odpowiedziach szczerych, wyrażających Twoje
prawdziwe myśli i uczucia”
 Ocena ilościowa
• Każda odpowiedź jest osobno sygnowana i oceniana
według następujących kategorii i liczby punktów:
P3 → 0 pkt. (odp. niezwykle pozytywna)
P2 → 1 pkt (odp. bardzo pozytywna)
P1 → 2 pkt. (odp. umiarkowanie pozytywna)
N → 3 pkt. (odp. neutralna)
K1 → 4 pkt. (odp. słabo konfliktowa)
K2 → 5 pkt. (odp. umiarkowanie konfliktowa)
K3 → 6 pkt. (odp. silnie konfliktowa)
• Pod względem ilościowym każdą wypowiedź należy
oceniać oddzielnie, niezależnie od innych wypowiedzi

• Jeżeli wypowiedź przekracza 10 słów, dodajemy 1 pkt.

(proszę nie stosować tej zasady dla wersji ustnej)

• Jeżeli wypowiedź zawiera takie elementy jak

„czasami”, „niektórzy”, „w pewnych sytuacjach” itp.,
to w przypadku odpowiedzi konfliktowych
odejmujemy 1 pkt, a w przypadku odpowiedzi
pozytywnych dodajemy 1 pkt.
 Odpowiedzi złożone – zawierają co najmniej dwa
równoważne elementy
1) Jeżeli dwie K (np. K3 i K1) → K3
2) Jeżeli dwie P (np. P1 i P2) → P2
3) Jeżeli N i K → K
4) Jeżeli N i P → P
5) Jeżeli K i P (np. K2 i P1) → K – 1 (zawsze 1!)
6) Jeżeli przeszłość i teraźniejszość → ważniejsza
teraźniejszość
• Jeżeli jest więcej niż 20 opuszczeń lub odpowiedzi
niepełnych (np. „Cierpię … z powodu”), nie oceniamy
ilościowo, można jedynie jakościowo
• Jeżeli jest mniej niż 20 opuszczeń lub odpowiedzi
niepełnych, stosujemy następujący wzór:

Wynik ostateczny = X (40/n)

X – suma punktów
n – liczba uzupełnionych trzonów
Normy! Skumulowany rozkład procentowy (tabela 7, s. 25)
 Niezwykle pozytywne (P3)

• Afirmacja życia i ludzi, silna samoakceptacja,

optymizm, szczęście, entuzjazm (czasami
nieadekwatnie, nadmiernie nasilone)

„Przyszłość … będzie świetlista”

„Ja … po prostu jestem i to mnie cieszy”
 Bardzo pozytywne (P2)
• Bardzo pozytywny stosunek do wielu działań,
ludzi, zachowania prospołeczne, zadowolenie
ze swojej sytuacji, sukcesy, poszerzanie
zainteresowań, bycie kochanym
„Taniec … bardzo lubię”
„Mój umysł … jest otwarty na nowe informacje”
„Chcę … być pomocna dla innych”
 Umiarkowanie pozytywne (P1)
• Pozytywny stosunek do konkretnych czynności
i ludzi, aktywność, radzenie sobie ze szkołą,
zalety własne i innych, troska o losy innych,
kraju, środowiska naturalnego
„Jestem … subtelnie romantyczna”
„Nienawidzę … gdy ktoś zatruwa środowisko”
 Słabo konfliktowe (K1)
• Trudności osoby badanej w stosunkowo mało
ważnych obszarach, występujące chwilowo, czasami;
sytuacyjne lub bardzo powszechne lęki, negatywne
emocje o słabym nasileniu, ambiwalentny stosunek
do siebie, inny rodzaj ambiwalencji

„Najbardziej boję się … pająków”

„Nie mogę nauczyć się … angielskiego”
„Większość kobiet … pociąga mnie fizycznie, ale mało
duchowo”
 Umiarkowanie konfliktowe (K2)
• Deprywacja podstawowych potrzeb (fizjologicznych,
bezpieczeństwa, relacji), samotność, ucieczka od
świata, bezradność, poczucie braku kontroli, poczucie
winy, obniżona samoocena, niechęć do aktywności,
negatywne emocje wobec innych ludzi, poważne
konflikty w rodzinie, ciężkie choroby

„W skrytości … zazdroszczę innym powodzenia”

„Potrzebuję … miłości i akceptacji”
„Cierpię … bo nikt mnie nie rozumie”
 Silnie konfliktowe (K3)
• Skrajny pesymizm, poczucie beznadziejności,
nieszczęście, nienawiść do siebie i ludzi, odrzucenie
rodziny, agresja wobec ludzi, autoagresja, tendencje
samobójcze, bardzo silny i zgeneralizowany lęk,
objawy zaburzeń psychicznych

„Jedynym kłopotem … jestem ja”

„W domu rodzinnym … nie mam domu”
„Przyszłość … nie należy do mnie”
 Neutralne (N)
• Obiektywny opis, bez wartościowania, osobistej
postawy; banały, slogany, powiedzenia, tytuły
piosenek, książek, filmów, cytaty; wypowiedzi o tym,
co powszechne, przeciętne; pozytywny stosunek do
czynności niewymagających aktywności

„Lubię … oglądać telewizję i słuchać muzyki”

„Boli mnie … głowa, gdy jest niskie ciśnienie”
„Mężczyźni … powinni być wysportowani i mieć
poczucie humoru”