Madalas na inaakala natin na ang pag sasaling wika ay isang payak na pagsasabi ng isang bagay sa ibang

wika; ang totoo ang pagsasaling-wika ay isang masalimuot at mahirap na gawain. Masalimout ang
gawaing ito sapagkat napakaraming bagay mga mga hadlang sa pagsasalin; tulad ng kultura, kaugalian,
kaayusang panlipunan at marami pang iba. Mahirap ang pag sasalin sapagkat nakatali ito sa orihinal; dito
ang nagsasalin ay hindi malayang magpasok ng kanyang sariling kaisipan. Ang salin ay kinakailangang
nagtataglay ng diwa at kahulugan ng isinasali. Hanggat maari ito ay dapat magmukang natural.

Kung bibigayan ito ng kahulugan ang pagsasalin ng mga akda o anumang uri ng panitikan sa wikang
Filipino ay paraan ng pagpapahalaga at pagpapayaman ng wika. Pagpapahalaga dahil naipapasa ng may-
akda ang kaniyang kaalaman sa susunod na salin-lahi sa pamamagitan ng pagsasalin. Pagpapayaman
dahil kahit sa mismong paggamit mismo ng wika ay umuusbong ito. Ito rin ay pagpapatunay na buhay
ang ating pambansang wika. Ang isang wika ay maaaring mamatay. Halimbawa nito ay ang wikang Latin.
Ito ay itinuturing patay na dahil wala nang masyadong gumagamit at hindi na rin ito umuusbong. Simula
ng tayo ay masakop hindi maitatatwang malaki ang papel na ginampanan ng pagsasaling-wika sa
paglaganap ni Kristiyanismo sa ating bansa. Nang dumating ang mga Kastila dito, sinikap nilang pag-
aralan ang mga wika sa Pilipinas upang maisalin nila sa wikang nauunawaan ng mga katutubo ang mga
doktrina ng Kristiyanismo, nang sagayon ay mapalaganap ang kanilang pananampalataya. Malaki rin ang
tungkuling ginampanan ng pagsasaling-wika sa pagtatamo ng kalayaan ng ating bansa. Ang mga
propagandista na palibhasa’y aral sa wikang Kastila ay nagsisulat sa wikang Kastila kaya’t ang kanilang
mga akda ay kinakailangang isalin sa mga katutubong-wika sa Pilipinas upang lumagaganap ang kanilang
mga prinsipyo at kaisipan. Maging noong panahon ng Hapon ay ginamit din ang pagsasaling-wika
sapagkat ang malaman at makabuluhang mga dokumento ng Hukbalahap ay nakasulat sa Ingles. Inaliw
ng mga dulang salin mula sa mga bantog na dula ng daigdig ang mga Pilipino noong panahon ng
digmaan. Nagamit nang panahon ng digman ang pagsasalin upang bakahin ang pangamba na naghahari
sa mamamayan.

Sa panahon din ng pananakop na ito masasabi natin na ang kakulangan ng pagsasalin o kaalaman sa
wika ay isang malaking silurinan sapagka’t dahil sa kakulangan ng kaalaman ng ating mga kababayan
tungkol sa kanilang lenggwahe na kastila mayroong mga impormasyon na hindi nila naiintindihan dahil
sa kakulangan ng kanilangang kaalaman kaya dito palang masasabi na natin na ang pag sasalin ang isang
napaka importanteng bagay.

Ang sariling kulturang Pilipino ay sumagap at nakinabang din sa mga kultura ng mga kolonisador nito sa
pamamagitan ng mga salin. Ayon kay Ramos: Sa mga kolonisador nito, ang mga Kastila ang may
pinakamalaking impluwensiya sa bansa lalo na sa basehan ng unang wikang pambansa natin, ang
Tagalog.’’ Nalaman natin ang mga batayang aralin sa kristiyanismo sa pamamagitan ng Doctrina
Christiana en la lengua Espanola at mula sa iba pang mga salin tungkol sa simbahan o eklesyastik.
Nagkaroon tayo ng kaalaman sa pulitika dahil sa mga salin na pampulitika at nilalaman at layunin.
Kabilang ditto ang Huling Pahimakas na salin ni Andres Bonifacio ng Mi Ultimo ni Jose Rizal. Kung noong
panahon ng pananakop ng mga kastila ay krus o relihiyon ang nagging isa sa pangunahing kasangkapan
na pananakop ng mga kastila; ayon kay Santiago (1994) ‘’noong panahon naman ng Amerikano ay aklat
o edukasyon sa pamamagitan ng wikang Ingles.’’ Ipinaliwanag pa niya sa panahon ito nagsimulang
makapasok sa Pilipinas nang lansakan ang iba’t ibang uri ng genre ng panitikan at naging masigla ang
pagsasalin sa wikang pambansa lalo na ng mga akdang klasika. Ang pakikipag-ugnayan intelektwal ng
mga Pilipino sa ibang bansa ay nagging liberal ang iba’t ibang anyo at uri ng karunungan mula sa
kanluran.’’ Mahalaga din ang pagsasalin upang madaling maunawaan, matutuhan at sa gayon ay
mapakinabangan ng masang Pilipino ang mga bagong teknolohiya mula sa mga dayuhan. Ito ay
mapatutunayan ng karanasan ni Teo Antonio, isang manunulat at tagasalin sa Technology at Livehood
Resource Center, na kanyang inilahad sa artikulong Pagsasalin ng Kaalaman Panteknolohiya (1995). Sa
artikulong ito ay kanyang sinabi: ‘’Pinatunayan ng maraming tagasubaybay na mamamayan na dumagsa
sa pagbili ng mgababasahin gabay sa kaalamang panteknolohiya na sila ay natuto, nakinabang at
nagamit sa kanilang pag-unlad ang mga babasahin naisalin.’’ Hindi rin dapat kaligtaan ang kahalagahan
ng pagsasalin sa pagsulong o pagyabong ng wikang pambansao sa intelektwalisasyon nito. Mula sa
artikulo ni Fortunato na pinamagatang Pagsasalin: Instrumento sa Intelektwalisasyon ng Filipino {1991}
ay kanyang sinabi: Napakahalaga ng pagsasalingwika upang mailapat ang mga ‘naimbak’ na
karunungang nasa mga aklat na nasusulat sa Ingles at iba pang intelektwalisadong wika. Tumutulong din
ang pagsasalin na magkaroon ng mga bagong impormasyong cultural ang mga iskolar na babasa ng salin.
Ang pag-introdyus ng mga bagong konseptong produkto ng pagsasalin ay nakatutulong sa
intelektwalisasyon. Yumayaman ang kultura ng Filipino sa pagdaragdag ng mga bagong leksikon. Sa
ganitong paraan napapayaman ang wikang Filipino at nabubuo ang kultura ng syensya at mga
asignaturang abstrak sa pamamagitan ng behikulong ginagamit. Mula pa rin sa artikulong ito, inilahad na
mayroon itinuturing na mahahalagang larangan na ginagamitan ng diskursong intelektwal at elegante at
nangangailangan ng mataas na kasanayang pangawika lalo na sa pagbasa at pagsulat. Ang mga ito ay
edukasyon (lalo na sa hayskul at unibersidad) mas media , siyensya at teknolohiya , gobyerno, batas
hukuman, komerdyo at industriya, propesyong pangmedisina, abogasya, at literature. Ang mahalagang
larangan ito ang dapat na gamitan ng intelektwalisadong Filipino na naghahangad na makaganap na
dominanteng midyum sa lahat ng

Ngayon, tayo ay nahaharap sa panibagong pakikibaka. Ang pakikibaka sa larangan ng medisina at

parmasyutika, ang mga instruksiyon sa paggamit ng gamot ay nakasulat sa wikang Ingles. Dahil dito,
nauuwi ito sa maling paggamit at pag-inom ng gamot dahil hindi sapat ang kaalaman ng mga may sakit
sa wikang Ingles. Sa kabilang dako, dahil ang mga doktor natin ay arál sa Ingles, posibleng magkaroon ng
maling diagnosis ng sakit kung ang mga pasyenteng hindi nakauunawa sa Ingles ay tinatanong sa wikang
dayuhan. Kaya‘t marami sa mga duktor ang nag-aaral muli upang maisalin ang mga terminong medikal
na malapit sa kamalayan ng mga ordinaryong Filipino. Ito ay ginagawa upang makuha ang tunay na
diagnosis sa mga karamdaman ng kanilang pasyente.

Sa larangan ng batas, may mga nasasakdal na nahahatulang mabilango dahil hindi nila alam ang kanilang
karapatan. Kadalasan, ang mga pagdinig sa kaso ay isinasagawa sa wikang Ingles na dayuhan sa mga
maralita at di-arál na nasasakdal. Nararapat lamang na mayroon itong salin sa ating lenggwahe ng sa
gayon ay lahat tayo ay nauunawan ang mga nangyayari sa mga pagdinig sa loob ng kongreso.

Sa larangan ng edukasyon maraming mga Pilipino ang hindi nakakaranas ng mataas na antas na
edukasyon kung kaya’t hindi nila mauunawaan ang mga sulatin na nakasulat sa ingles na maari pa sana
nilang pag kuhaan ng mga impormasyon na maaring makatulong sa kanila. Marami pa sana silang
kaalaman na matutuklasan kung ang mga ganitong uri ng sulatin ay bibigyan ng translasiyon sa ating
wika.

Sa larangan naman ng mga pag kain na ating kinukuha sa ibang bansa ang mga lebel nito ay kadalasang
nakasulat ang mga instruksiyon sa wika kung saan ito ginagawa o kaya ay sa ingles na maaring mag dulot
ng kapahamakan kung ang bibili nito ay hindi marunong mag basa o hindi gaanong nakakaunawa ng
ingles kaya mas makakabuti kung may katumbas ito sa ating wika ng sa gayun ay maka iwas sa disgrasya
na maaring idulot nito kung hindi lubos na mauunawaan ang mga nakalagay sa mga bagay bagay.

Sa larangan naman ng teknolohiya, maraming makabagong teknolohiya sa panahon ngayon naglalaman

ito ng mga panuto na nakasulat sa salitang ingles. Mas mauunawan ito ng madla kung ang panuto nito
ay nakasulat sa ating lenggwahe at mas epektibo itong magagamit kung alam kung paano at saan
gagamitin ang mga bagay na ito bukod dito makakaiwas pa tayo sa disgrasya na maaring idulot nito kung
hindi lubos na mauunawaan ng mga taong gagamitin ang mga bagay na ito.

Sa panahon ngayon na humaharap tayo sa isang pandemya na nakakaapekto sa lahat nararapat lamang
na lahat ng tayo ay may sapat na kaalaman sa mga bagay na nagaganap tungkol sa pandemyang ito
ngunit paano sila magiging maalam kung ang mga impormasyon naman ay nakasulat sa lenggwahe ng
ingles gayong hindi naman lahat ay may kakayahan na intindin ito maaring nakararami ang may
kakayahan na basahin ito ngunit iilan lamang ang may kakayahan na lubos na unawain ito. Sa ganitong
pang yayari mahihinuha natin ang kabuluhan ng pag sasalin sapagkat ang pagsasalin ang mag bibigay sa
atin ng malinaw na kaunawan sa mga bagay na hindi natin lubos na mauunawan kung ito ay nakasulat
lamang sa ingles.

Sa kasalukuyan laganap na ang mga maling balita kahit sa mismong wika na natin ito nakasulat
maraming tao ang nakakabasa ng mga maling impormasyon na kaagad na pinaniniwalaan ng nakararami
na maaring mag dulot ng mga nakakasamang bagay sa ating kapwa. Hindi rin malabong mag karoon ng
hindi pag kakaunawaan kung ang mga malalaking balita ay hindi may kakaroon ng mga translasiyon dahil
sa paarang ito mas magiging mulat ang mga mamamayan sa mga importanteng balita na nang yayari sa
labas ng ating bansa na maaaring mag dulot sa ating bansa ng kapahamakap.

Hindi rin natin maikakaila na maraming tao parin ang hindi nag bibigay halaga sap ag bibigay ng mga
translasiyon sa mga sulatin na maaring pagkunan ng mga bagay bagay ngunit ang hindi nila nauunawaan
ang maaring maging malaking dulot nito kung pag yayamanin natin ang bagay na ito sa ating bansa
sapagkat ang pag suporta sa ganitong bagay ay nangangahulugan na ating pinag yayaman ang ating
wika, sa pamamagitan din nito ay maaari tayong maging bukas at mulat sa mga bagay na hindi n atin
alam, makakasali sa mga usapan na iilan lang ang nakakaintindi, mabibigyan ng mas malawak na
pangunawa sa mga bagay bagay at mas bibigayan ng halaga ang bagay na hindi pinapansin nung ito ay
hindi pa na tatranslisa.

Sa kasalukuyan, ang mga transaksiyon sa mga institusyong pananalapi at pamahalaan na nakasulat sa

wikang Ingles ay mistulang isinasantabi ang mga hindi makauunawa sa wikang Ingles. Paano
magkakaroon ng pagkakataon ang mga maralita na mabiyayaan ng kasaganaan ng bansa? Dahil dito
mahirap ipatupad ang mapagtanggap ng paglaki dahil ang mga nasa hangganan o laylayan ng lipunan ay
hindi nakikibahagi sa mga biyaya sa paglikha at paggamit ng yaman bunga ng pangingigbabaw ng wikang
Ingles bilang wikang pantransaksiyon.

Sa panahon ngayon na sobrang bilis ng pag babago mas makakabuti na lawakan natin ang ating mga
nalalaman at nauunawaan at isang mabiusang paraan ang pag babasa, makakamit natin ito kung lahat
tayo ay maiintindihan ang mga nakasulat sa anong mang pahina. Dapat natin bigayan halaga ang mga
translasiyon na ginagawa ng mga eksperto upang bigyan ang nakararami ng mas malawak napag tingin
sa mga bagay bagay.
Kung nais nating sumulong ang ating ekonomiya ay kinakailangan ding sumulong ang ating wika, agham
at teknolohiya. Kinakailangang maging mabilis ang pagtuturo ng mga kaalaman na nauukol dito.
Matutugunan natin ito kung maisasalin sa wikang madaling nauunawaang ng mga Filipino ang mga
aklat,pamplet, papel pananaliksik, artikulo, at iba pang babasahin na nauukol sa agham at
teknolohiya.Narito ang ilang mga panimulang patnubay sa pagsasaling-wika ng Drupal sa Filipino.
Habang tayo ay nagsasaling-wika, maaari tayong magpasiya ng mas tiyak na mga patnubay upang
mapahusay ang pagsalin ng Drupal sa Filipino.

Sa kabuoan aking masasabi na ang kabuluhan ng pag sasalin sa kontekstong Pilipino ay ang pag bibigay
ng pagkakataon sa mga taong hindi nakakaunawa ng ibang lenggwahe na matuklasan at maunawaan
ang mga bagay na malimit nilang maunawaan, ito ang pag bibigay halaga sa mga akda nais natin ibahagi
sa iba, ito ay isang daan upang ating imulat ang mga tao sa mga bagay na hindi nila lubos na
naiintindihan nang sagayon ang kanilang Karapatan ay kanilang maprotektahan. Ang pagsasalin din ang
nag bibigay daan upang mas malinang pa natin ang ating sariling wika, hindi ibig sabihin na
nagtatranslisa tayo ng ibang wika ang tinatalikuran na natin ang sariling ating bagkus, ito ay ating
ginagawa upang mas malinang at pag yamanin natin ang sariling atin.