You are on page 1of 10

 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

Jjbpb eobfadekku
eobfadekkufbpbs
fbpbs 
Jenrh obytu Pjuoñf cruish ^bku Rejjqbfb
Aubmirfh Rejjqby obytu Dhgb ^bpe
Jbpeairh Rejjqbfb Pezbrrb Rejjqbfb Perqb
Jâpez Kujju Rejjqbfb Abrpitb/sejjb ]eybfb
Ohadejb Repeku Oisb Dbopbrb/Oesb
Nhjsh Sbyqb Puirtb Pufku
Nhrrbmhr ^bpe Peadbfb ]badh mi nbsurb Rbadb Adurbfb
Ahoputbmhrb Òeqeadbfb Aijujbr ^eobfb
………………………  …………………….…….   ……………….……………  ……………………………
… 

>.2.  Lhfhjhcïb 
Istumeb jhs pbtrhfis mi jhs shfemhs mi ufb jifcub, phr su lufaeñf mesteftevb
mi htrbs jifcubs. ]rbtb mi jb hrcbfezbaeñf mi jhs shfemhs mij dbnjb, pbrb
lhrobr secfeleabmhs. Is jb Pbrti bnstrbatb mi jb jifcub. Qu ufembm mi istumeh
is ij lhfiob; y isths servif pbrb mestefcuer secfeleabmhs y si riprisiftbf
iftri nbrrbs hnjeaubs / /.
Lhfiobs
 /t/ /k/ /s/ /q/

 
>.>.
IstumebLhfåteab
jhs shfemhs mij dbnjb, ij lifñoifh qui prhmuai bj venrbr jbs
auirmbs vhabjis mij bpbrbth lhfbmhr. Qi ifabrcb mi sestiobtezbr jhs
ijioifths lhfåteahs. Isth sic÷f pufth mi brteaujbaeñf, ohmh mi
brteaujbaeñf, sic÷f auirmbs vhabjis y sic÷f ij aboefh mij beri. Qu ufembm
mi istumeh is lhfhs  y bjñlhfhs. Jhs lhfhs shf ribjezbaehfis lïseabs y
lesehjñceabs y jh riprisiftbohs iftri ahraditis [ _.
Lhfhs
fefb [f_. pbqpb [p_ [q_

2
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

Jb bjhlhfïb7 Jhs lhfiobs shf brteaujbmhs y if isi prhaish ij shfemh mij


lhfiob mipifmi mi su ifthrfh brteaujbthreh. Puis ij lhfiob teifi
vbrebftis ahoh phr igiopjh if jbs pbjbnrbs wbfkb y fefb. 
Lhfiob /f/ ]eifi lhfh [f_
]eifi bjñlhfh [ɱ _ 

Ahoh viohs jb /f/ bj efeaeh h bj oimeh mi jb pbjbnrb teifi mestefth shfemh.


Bmioâs If quiadub ij shfemh bjhlñfeah si mb if jh efmevemubj y ricehfbj
iflbtezâfmhsi prefaepbjoifti if jbs vhabjis airrbmbs (e, u); prisiftb ufb
vbrebaeñf lñfeab, ahoh phr igiopjh7 [oesE_, [oesI_, [oisI_. If isti prhaish,
lhfåteaboifti (prhfufaebaeñf) ij shfemh vhaâjeah sic÷f jhs istumehshs
bpbriai oâs mi 5 shfemhs mi vhabjis, sef ionbrch if ahfvifaeñf
mitiroefbrhf (sñjh if jb ‚e‟ y ‚u‟), pirh lhfhjñceaboifti (istruaturb
crbobteabj fhrobtevb7 isareturb) jbs vhabjis if quiadub shjh shf tris.

>.1.  Qestiob lhfhjñceah mij quiadub


b.  Lhfiobs \haâjeahs7 
Brteaujbohs aubfmh ij beri fh ifauiftrb hnstâaujh
hnstâaujhss if su sbjemb.
s bjemb.

brteaujbaeñf  
Pufth mi brteaujbaeñf
Bftirehr Aiftrbj phstirehr
Jucbr mi Bjtb E [ɧ ~ i_ Y [ʇ ~ h_
Brteaujbaeñf  
Brteaujbaeñf
Nbgb B [b ~ ɒ_

e [u_

 /e/  Is
 Is bftirehr bjtb phr bprhxeobrsi bj primhrsh mi jb jifcub b jb zhfb mij
pripbjbmbr y is bdï mhfmi si prhmuai ij shfemh.
 /b/ Jb jifcub si ifauiftrb abse if riphsh y bmioâs aubfmh ij ispbaeh qui
dby iftri jb jifcub y jb pbrti aiftrbj mij pbjbmbr is obyhr.
 /u/  Is
 Is aubfmh ij phsmhrsh suni jecirboifti bj phst pbjbmbr. Is miaer if jb
zhfb phstirehr mi jb abvembm nuabj si prhmuaerâ ij shfemh 

>
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

vhabj Prhfufaebaeñf Isareturb cjhsb


b [âjjqh_ bjjqu Pirrh
e [ïadu_ Eadu Eadu (pbgb)
u [uk÷adb_ ukuadb ^btñf

Abrbatirïsteabs mi jhs lhfiobs vhaâjeahs.


   Jhs bjñlhfhs bneirths [i_ y [h_ y ij bjñlhfh phstirehr [ ɒ_ bpbriaif airab
mi ahfshfbftis phstvijbris, neif if ahftbath efoimebth (/uqe/
[hqi_/[hσ i_,
i_, /suqtb/ [shσ tb_),
tb_), h neif sipbrbmhs phr ufb ahfshfbfti fh
hajusevb (/fesqb/ [fisqɒ_/[fisσ ɒ_). Is miaer, ij lhfiob /b/  is
 is pbriaemh bj
abstijjbfh if jb lufaeñf qui auopji if quiadub, sef ionbrch jhs
lhfiobs /e/ y /u/; if jb prhfufaebaeñf is vbrebmh if su obyhrïb mi jbs
pbjbnrbs. Mismi ij pufth mi vestb lhfåteah sirebf /e/  obyhroifti
 obyhroifti is [E_ 
y jb /u/  is
 is [ʇ_.

  Jhs abstijjbfhs dbnjbftis bj isauadbr ij emehob quiadub bgustbrbf thmb
pbjbnrb b jbs aefah vhabjis ahoh phr igiopjh7 —shtbaurh pbrb htrhs
sutbaurh pbrb bjcufhs―, —pbadbkutiq h pbadbkuteq―, —obfah  abpbk h
obfku  abpbk―. Puis abse jenri is jb prhfufaebaeñf mi jbs vhabjis if
abstijjbfh, sef ionbrch yb tifiohs lhrobjezbmh jbs tris vhabjis pbrb
isarener.

1
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

n.  Lhfiobs ahfshfâfteahs7 


Ahfshfbsti mij quiadub adbfkb

phst-
mifth- bjvih-
nejbnebj  vijbr  vijbr/ cjhtbj 
bjivihjbr   pbjbtbj 
uvujbr 
hajusevb  seopji  p  t  ad  k  q 
lreabtevb   s  d 
fbsbj  o  f  ò 
jbtirbj  j  jj 
venrbfti   r 
sioeahfshfbfti   w  y 

Abrbatirïsteabs mi jhs lhfiobs ahfshfâfteahs7  


2.  Mij lhfiob /q/
 

prefaepeh mi jb pbjbnrb y mijbfti mi ufb /q/ 


If quiadub adbfkb jb hajuseñf cjhtbj   bpbriai ouy obrabmb bj
vhabj.
Igiopjh7 [bqh_, [irqi_. 
   If Dubfabvijeab, Bybauadh y Bpureoba, ouadbs pirshfbs; shnri thmh
phr bquijjhs nejefcúis h jhs efeaebmhris if ij bprifmezbgi mij quiadub
is prhfufaebmh ij [q_ ahoh cjhtbj, [d_.
Igiopjh7 /dbdb/~ [qbq/, /ude/~ /uqe/
   [q_  is ufh mi jhs secfhs lhfhjñceahs mesteftevhs y is ij obrabmhr
jefcúïsteah qui abrbatirezb bj quiadub ahoh ufb mi jbs jifcubs ahf
prhpeb emiftembm if ij oufmh y melirifaeb mij abstijjbfh|. 
   [q_ is uf ahfshfbfti qui si prhfufaeb ahf jb nhab thtbjoifti bneirtb
(hajusevb phst vijbr), phr jh tbfth aubjqueir vhabj qui vbyb airab mi jb
 /q/ tboneåf si bnri. Bmioâs isi shfemh jh ahfjjivb b thmb jb pbjbnrb.
Pbrb igiopjh tifiohs  /sufqu/ is —ahrbzhf―  y jiiohs [ shfqh_ y jb
pbjbnrb  /equ/ is —ifliroh―, si prhfufaebrâ [iqh_, qui is jb ÷feab
obfirb mi jiir isb pbjbnrb ahoh ufb abmifb shfhrb. Phr quå jbs
vhabjis /e/ y /u/ si prhfufaebf [i_ y [h_. 
Jb ―aa― usbmh if ij quiadub ajâseah ahoh if fhonris mi jhs puinjhs y
jucbris y rïhs y bpijjemhs mi jbs pirshfbs, si riopjbzbrbf ahf /q/
lhrobjezbmh. Igiopjh ‚aabfth‟ sirâ —qbftu―, adhaai sirâ―aduqe―.
>.  Lhfiob ahfshfâfteah venrbfti  /r/   si prhmuai aubfmh ij âpeai mi jb
>. 
jifcub chjpib ahftrb jhs bjvihjhs y râpemboifti ritrhaimi mispuås mi

=
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

uf shjh thqui. Igiopjh rbprb, ruftu, refre y rekrb. Ouadbs viais ij


lhfiob /r/ si obtirebjezb if [j_, [f_ igiopjh. [jefje_ h [fefe_.
1.  If absh mij lhfiob ahfshfâfteah  /d/, si prhfufaeb ahoh se luirb [ g
1.   g_ 
mij abstijjbfh mi jb ahstb
ahstb h ahoh if efcjås. Igiopjh7 Dbouy (vif) si
prhfufaeb ahoh [ gbouy
 gbouy_.
=.   /jj/  si
=.   si prhfufaeb ahoh if jb seirrb
seir rb (fh ahoh jb /y/) ahoh phr igiopjh
si meai jjbob fh ybob. 
ybob. 
9.  If isareturb quiadub shjh si utejezb ij lhfiob / k/ 
9.  k/  fh
 fh ixesti ij shfemh mi
jb  /a/,  mi tbj obfirb qui jbs siauifaebs ab qui, que, ah, au , mij
abstijjbfh, si isarenif shjh ahf /k/ , igiopjhs7 kbf —dby―, kejjb ―jufb―.
―jufb―.  
<.  Jbs sioeahfshfbftis  /w/ ,  /y/, ivetbf ij ifauiftrh mi mhs vhabjis if
<. 
ufb sïjbnb.  wberb (efahrriath) y wbyrb (ahrriath); wbuqey (efahrriath)
wbwqey (ahrriath), bseoesoh si ivetbf jb isareturb mi vhabjis guftbs if
ufb pbjbnrb. Qi utejezb / w/w/ pbrb riiopjbzbr [ub_, [du_, [u_. igiopjh.
[Buqb_ is / bw
bwqb/.
Ij lhfiob /  y/ pbrb [e_. [upeby_ sirâ /up yby/, [tbepi_ sirâ /tb ype/ , [rbeoe_
sirâ /rbyoe/

Ahfshfbftis quiadub ahjjbh

mifth- phst-
nejbnebj   bjivihjb bjvihpbjbtbj   vijbr  vijbr/ cjhtbj 
r  uvujbr  
seopji   p  t  ď  k  q 

hajjusevb  bsperbmb 
ha pd  td  ďd  kd  qd 

cjhtbjezbmb  p―  t―  ď―  k―  q― 

lreabtevb   s  d 

fbsbj  o  f  ò 

jbtirbj  j  λ 

venrbfti   r 

sioeahfshfbfti   w  y 

Jbs hajusevbs y jb blreabmb si lreabtevezbrhf bj lefbj mi sïjbnb (h pbjbnrb); jhs


shfemhs hrecefbjis /t/ y / ď /, mispuås mi lreabtevezbrsi, si ahflufmeirhf ahf

9
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

ij lhfiob /s/ (*/t/ 6 /s/, */ ď / 6 /Ţ/ 6 / s/).


s/). Jhs shfemhs lreabtevhs [ ɴ_, [x_ y [σ _
ahrrisphfmeiftis b jhs lhfiobs /p/, /k/ y /q/ si ahfsemirbf bjñlhfhs mi jhs
oifaehfbmhs lhfiobs. ]boneåf ij shfemh /p/ mij cifetevh -p   y mij
sunhrmefbmhr -pte  si
 si aboneñ if [σ _ (bjñlhfh mi /q/), seoejbroifti adeqbp  6  6
adeqbq   [ďiqbσ _.
_. Jb lreabtevezbaeñf, hpaehfbj if isti absh, ahoprifmi
tboneåf jb hajuseñf cjhtbj7 phr ig. bjjpb  [  [ʝbλpb_ vbrïb ahf dbjjp ―b  [db
 [dbλp―b_.

]boneåf jbs ahfshfbftis bsperbmbs /kd / y /qd / y ij cruph /qy/ teifmif b


lreabtevezbrsi if [x_ y [ σ _ ([oekduy ~ oexuy_, [wbσ yby yby ~ wbσ by_,
by_, b viais
isareths ahf ‵d‷). Ij shfemh / λ / if ij cruph / λq/ si aboneñ if /j/7 / λq/ 6 /jq/.

>.=. Ohrlhseftbxes.
Ohrlhseftbxes.
Ohrlhjhcïb7 Is jb rbob mi jb crboâteab qui istumeb jb istruaturb eftirfb
mi jbs pbjbnrbs pbrb mijeoetbr, milefer y ajbseleabr sus ufembmis, jbs ajbsis mi
pbjbnrbs b jbs qui mb jucbr y jb lhrobaeñf mi fuivbs pbjbnrbs.

Qeftbxes7   Isbjjbahonefbrsi
jbs  pbjbnrbs
jbs rbob mi pbrb
jb crboâteab qui istumeb
lhrobr ufembmis jbs if
supirehris rijbaehfis mi
secfeleabmh.

Abrbatirïsteabs.
  If jb jñceab bfmefb si mb li mi jh qui si meai y pbrb ijjh si utejezb j

pbrtïaujb ‑oe/o if thmh jh qui is efmeabtevh, blerobtevh y ficbtevh. 


  Qic÷f jb tiroefhjhcïb jefcúïsteab is ufb jifcub sulegbj y bcjutefbfti.

Rueiri miaer qui jbs pbjbnrbs si lhrobf oimebfti jb bmeaeñf b jb rbïz mi


o÷jtepjis pbrtïaujbs jjbobmbs tiroefbaehfis h suleghs. Ixestif pbjbnrbs
qui teifif dbstb 2= suleghs h oâs phr igiopjh.
^urb-adb-y-kb-yse-ade-pu-jjb-wb fkeadek-obf-rbq-tbq-se. (Puis, phr
lbvhr oi jh duneirbf phmemh obfmâroijhs b dbair).
  Jb hrbaeñf mij quiadub teifi uf hrmif nâseah mi teph7 sugith-hngith-

virnh (shv). Òuqb tbftbtbo oekufe —yh ahoh pbf―.  Mhfmi òuqb is


sugith, tbftbtb is hngith y oekufe is virnh. 
  Fh phsii brtïaujhs pbrb fh miobrabr ixajuseñf if uf mesaursh, is miaer,

cifirh.

<
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

>.9. ^icjbs
^icjbs ahopjioiftbrebs sic÷f jb ^.O. 2>24-49-IM 
b.  Jhs secfhs mi puftbaeñf is ecubj qui mij abstijjbfh. Igiopjh. ‚Duk
uobjjb, duk sufqujjb, duk obkejjb jjbokbsufadek, jjbqtbfadektb
òbwpbqobf pureadefbpbq‟. ]rbnbgiohs; ahf uf shjh pifsboeifth,
ahf ufb shjb obfh y ahf uf shjh ahrbzñf pbrb dbair bfmbr bmijbfti
fuistrh puinjh. 
n.  Jb baiftubaeñf if jb jifcub abstijjbfb si mevemi if aubtrh ajbsis, jbs
aubjis shf7 bcumbs (hxïthfbs), crbvis h jjbfbs (pbrhxïthfbs),
ismr÷gujbs y shnriismr÷gujbs.
Qef ionbrch if ij emehob quiadub jb obyhrïb mi jbs pbjbnrbs   shf
crbvis h jjbfbs (pbrbhxïthfbs ), is miaer, abmb pbjbnrb teifi åflbses mi
prhfufaebaeñf if jb pif÷jteob sïjbnb. Qef ionbrch is bcumb if
bjcufhs abshs ispiaebjis aubfmh is ixajbobaeñf, vhabtevh y
iflâteabs.
  Pbjbnrbs crbvis7
Sb-se-yuq-pu-fe —Jicïteoh muiòh mi absb―. 
Sb-se- yuq-oe —Is muiòh mi jb absb ――  .  
Sb-se-yuq —Muiòh mi jb absb ――  .  
Sb-se —A'bsb ―  
―  .

  Pbjbnrbs bcumbs7

¡Sb-we-jjây! —Dirobfh oïh ―  


―  .
¡]by-tb-jjây! —Pbmri oïh ―  
―  .

¡B-jb-jâw¡ ―.  
—Rui lrïh ―  
¡B-adb-jâw!  —Rui reah―. 
Brï —  se ―  
―   

Rboadâ —Ruezâs t÷ ―  


―  .
Pu-òu-sbq-adâ —Ruezâs mhroerå ――     
Pu-rey- yâ ―Aboefb puis ――  .   
Db-ouy- yâ —\if puis ――  .   
Db-ou-sbq-pbs-adâ —Ruezâ vifmrå ――  .  

3
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

a.  Qïjbnb if quiadub teifi shjboifti aubtrh ricjbs. 


2.  Yfb sïjbnb puimi istbr lhrobmb shjh phr ufb vhabj. (\) 
  B - qb —Adeadb―  
—Adeadb―
  Y - yb —Abrb―  
—Abrb―
  E -qu —Ifliroh―  
—Ifliroh―
>.  Yfb sïjbnb puimi istbr lhrobmb phr ufb vhabj oâs ufb
ahfshfbfti (\A) 
  By - puy
 —^ipbrter― 
—^ipbrter― 
  Bjj - qu
 —Pirrh― 
—Pirrh― 
  Yr - qu
 —Obadh/ airrh― 
airrh― 

1.  Yfb sïjbnb puimi istbr ahfstetuemb phr ufb ahfshfbfti y ufb
vhabj h veaivirsb (A\). 
   Ob ” adby —Auivb―
   Sb ” rb —Pbftbjñf―  
—Pbftbjñf―
   Ru ” adb —Jbcufb―  
—Jbcufb―

=.  Yfb sïjbnb puimi istbr lhrobmb phr ufb ahfshfbfti oâs ufb
vhabj y htrb ahfshfbfti (A\A).

  Kuf- kb —Auijjh―  
  Sbk- adb —Phnri―  
  Jjbq - tb —Puinjh―  

FH]B7 Fh puimi er if ufb sïjbnb mhs ahfshfbftis fe mhs vhabjis


 guftbs, tbophah puimif er mhs vhabjis sicuembs, bufqui mhs sïjbnbs.
Fh ixestif ahonefbaehfis \-\, \-\A, A\-\A

Qejbnbs ispbòhj Qejbnb quiadub


Pjâ” tb ” fh AA\ Jb”tb”fu A\
]rbfs ” phr ” ti AA\AA B”pbq \
Bf” ci”jb a Bf” ci”jb \a
Ixestif pbjbnrbs abstijjbfbs h mi htrh emehob qui fh ixestif if ij
quiadub, istbs pbrb iftrbr if ij quiadub mini auopjer jbs ricjbs mij
tre-vhabjesoh h if su miliath isarener jb pbjbnrb tbj aubj si isareni if su
emehob mi hrecif pbrb juich bcricbrji jb pbjbnrb‟fesqbf‟, igiopjhs7 
wbtsbp if quiadub, si isareni bsï7 wbtsbp fesqf (jh qui meaif wbtsbp)
bufqui bjcufhs pbjbnrbs yb luirhf bgustbmhs b jb crboâteab ahoh phr
igiopjh7 iuabjepth is yuabjetu, ita… 

4
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

>.<.  Bniaimbreh mij quiadub suriòh.

RYIADYB AHJJBH
vhabjis ahfshfbftis Ahfshfbftis Ahfshfbftis Qioe
seopjis cjhtbjezbmbs bsperbmbs
d
vhabjis
b ad ad
ad''  ad  
d
e k k'  kd 
j jj o f ò
p p'  pd 
q q'  qd 
r s
t t '  td 
u w y
RYIADYB ADBFKB 

If ij batb mi bauirmhs mij ivifth fbaehfbj pbrb jb eopjioiftbaeñf mi jb


isareturb mi jb jifcub quiadub if ij obrah mi jb jb ^.O. 2>24-49-IM
istbnjiai ij bniaimbreh ahf ij fhonri mi BADBDB/BADBSBUB y pbrb jiir
si bòbmi jb vhabj b thmbs jbs ahfshfbfti. If thtbj ij bjlbnith suriòh
suriòh is >4
lhfiobs. Mi jhs aubjis, shjboifti 24 pbrb quiadub adbfkb.

ADBFKB BADBDB
b ad d s
i
(b) (adb) (db) t
f
s
ij e k j jj o f ò b
f
(e) (k) (jb) (jjb) (ob) (fb) (òb) h
b s
a f
h p q r s t h
\ (pb) (qb) (rb) (sb) (tb) A

Y  w  y Qioeahfshfbftis
(u)  (wb) (yb)

5
 

 
Nâseah B. Nifeth Wubsfbnbr

reobfbfadekpbq 
b.  Òbwefadby seoekufbtb/ jii jbs pbjbnrbs.

20

You might also like