Aurelio Instructor, Sinesos Ang Pelikulang Pilipino ay ang pinakabatang uri ng sining sa Pilipinas at isang popular na uri ng libangan.
Isa rin ito sa mga pinagkukunan
ng trabaho ng mga 260,000 na Pilipino.
Kumikita ito ng 1.5 bilyong
piso taon-taon. 1 Enero, 1897
Ipinalabas sa Salon de Pertierra, isang
sinehan sa 16 Calle Escolta ang mga sumusunod na pelikula gamit ang Chrono-photograph projector :
(1) Un Homme Au Chapeau (Man with a
Hat), (2) Une scene de danse Japonaise (Scene from a Japanese Dance) (3) Les Boxers (The Boxers) (4) La Place de L' Opera (The Place L' Opera) Agosto, 1897 Si Antonio Ramos, isang sundalo mula sa Espanya, ay nag-angkat ng Lumiere Sinematography na may 30 pelikula mula sa kaniyang account sa isang bangkong swiso.
Ang mga pelikula ay buhat sa mga bansang
Pransiya, Alemanya at sa Britanya, na ipinalabas sa Lungsod ng Maynila.
Ginamit ang Lumiere para gawing tagakuha ng
mga magagandang mga eksena mula sa mga lokal na tanawin sa Pilipinas para gawing isang dokomentaryo. 1901 Cine Walgrah - sinehang itinayo ng isang British na nagngangalang Walgrah na nasa 60 Calle Santa Rosa sa Intramuros.
Gran Cinematografo Parisen –
sinehang itinayo ng isang Kastilang negosyante na nagngangalang Samuel Rebarber na nasa No.80 calle Crespo sa Quiapo. 1903 Isang Pilipinong nagngangalang Jose Jimenez ay nagtayo ng isang sinehang Gran Cinematograpo Rizal sa Calle Azcarraga (na ngayon ay Abenida C.M. Recto) 1910 Ang unang pelikula na may tunog ay nakarating sa Maynila sa kagamitan na Chronophone, ang mga Briton na kumukuha ng pelikula ay pumunta sa Pilipinas at kumuha ng magagagandang tanawin sa Pilipinas, tulad sa talon ng Pagsanjan noong 1911 ng Kinemakolor, 1912 • Ang isang kumpanya sa Hollywood ay gumawa ng isang pelikula na ang pamagat ay La Vida de Rizal na tungkol sa buhay ng ating Pambansang Bayani, at dito nagsimula ang pagkakapanganak sa Pelikulang Pilipino. 1919 Ang kauna- unang pelikulang ginawa ng Pilipinas ay ang Dalagang Bukid sa direksiyon ni Jose Nepomuceno base sa Zarzuela na isang higly-acclaimed MeloDrama ni Hermogenes Ilagan at ni Leon Ignacio 1929 Ang Syncopation, na isang kauna-unahang pelikulang may tunog ay ipinalabas sa Radio Theater sa Maynila sa Plaza Sta.Cruz.
Tinawag na Talkie ang mga
pelikulang may lapat na tunog. Disyembre 8, 1932
Ginawa ni George Musser, isang
amerikano, ang unang talkie sa Pilipinas na pinamagatang Ang Aswang.
Ngunit sa mga ilang nakakatanda
sa pelikulang ito ay hindi talaga ito purong may tunog. Marso 9, 1933 Ang pelikulang purong tunog, ay ang Punyal na Ginto ni Nepomucemo na ipinalabas sa Lyric Theater. Unang talkie na gawang Pilipino. Carmen Concha - unang babaeng direktor sa Pilipinas ay gumawa din ng mga ilang pelikula tulad ng Magkaisang Landas,Yaman ng Mahirap, at Pangarap. ■ Ang mga Hapon ay nagdala ng kanilang mga pelikula sa Pilipinas, ngunit hindi ito naging popular, sa halip, pelikulang laban sa mga Hapon ang tinangkilik. Ang tema nang panahong ito ay tungkol sa pananakop ng bansang Hapon sa Pilipinas. Komedya nina Pugo at Togo ang naging popular na kalaunan ay naging Tuguing at Puguing. ■ Noong kasagsagan ng digmaaan, ang karamihan sa mga artista ay nakadipende sa entablado lalo sa Maynila. Ang mga sinehan noon ay bibihira dahil sa mga kaguluhan. DEKADA 50 Pagkatapos ng digmaan, ay sumikat ang mga pelikulang ukol sa digmaan, tulad ng Garison 13,(1946) Dugo ng Bayan, (1946) Walang Kamatayan at Gerilya na isang uri ng naratibong salaysay tukol sa mga kabayanihan ng ng mga sundalo noong panahon ng digmaan.
Dito din nag simula ang realismo sa
pelikula ng Pilipinas. 1950 Ang Ginintuang Panahon ng Pelikulang Pilipino na kung saan nag- mature o yumabong at mas naging malikhain ang mga pelikula. Nabuo ang BIG FOUR (LVN Pictures, Sampaguita, Premiere Productions at Lebran Internationals) Nabuo ang FAMAS. 1960 Paglitaw ng mga Amerikanisadong Pilipino – intelektwal na ayaw ng kabakyaan at kilusang makabayan na may pagpapahalaga sa masang Pilipino. Tanyag sa taon na ito ang mga pelikulang aksyon at nakilala ang bagong genre na bomba. Nagsara ang Lebran, Premiere Productions at LVN. Umusbong ang Regal Films. New Wave – bagong paraan ng pagsasapelikula galing kanluran 1970 ■ Nauso ang movie idols ■ Paksang nagpapakita ng katotohanan ng buhay ; Paksang panlipunan ■ Mga kilalang direktor sa taong ito ay sina Lino Brocka , Behn Cervantes, Ishmael Bernal. 1980 - 1990 ■ Ang Ikalawang Ginintuang Panahon ng Pelikulang Pilipino ■ Umusbong ang mga pelikula ni Marilou Diaz Abaya tulad ng Brutal, Baby Tsina, Karnal at marami pang iba. ■ Teen oriented at Komedya ang mga nausong genre at umusbong ang Star Cinema at GMA Films. Wet look – nausong konsepto matapos maipagbawal ang bomba.