BSEd - 18320 Kilala din bilang sine at pinilakang tabing. Isang larangan na sinasakop ang mga gumagalaw na larawan bilang isang anyo ng sining o bilang bahagi ng industriya ng libangan. Gumagalaw na larawan ang letratong pelikula sa kasaysayan. Kadalasang tinutukoy ang larangang ito ng akademya bilang ang pag-aaral ng pelikula. Isang anyo ito ng sining. Tanyag na anyo ng mga libangan at negosyo. Nililikha ang pelikula sa pamamagitan ng pagrekord ng "totoong" tao, bagay (kabilang ang inarte na pantasya at mga peke) sa kamera o sa pamamagitan ng kartun. KASAYSAYAN NG PELIKULA Huling Bahagi ng Panahong Kastila
1897 – Ang pagdating ng pelikula sa
Pilipinas • Un Homme Au Chapeau (Kalalakihang may Sumbrero) • Une Scene de danse Japonaise (Isang Eksena sa Sayawang Hapones) • La Place l'Opera (Ang mga Boxingero) 1898 (Mga kuha ni Antonio Ramos) • Panorama de Manila (Tanawin sa Manila) • Fiesta de Quiapo (Pista ng Quiapo) • Puente de Espania (Ang Tulay ng Espanya) • La Escenas de la Callejeras (Ang Sayawan sa Kalye) 1899 – Battle of Baliwag, Banaue Rice Terraces
1900 – Cock Fight
Panahon ng Amerikano 1900 • Walgrah – ang nag palabas ng ilang mga Pelikula sa Pilipinas. Nagbukas siya ng sinehan na nagngangalang Cine Walgrah (unang sinehan) sa No.60 Calle Santa Rosa sa Intramuros. • Gran Cinematografo Parisen – ikalawang sinehan tinayo ng isang Kastilang negosyante na nagngangalang Samuel Rebarber. 1903 • Gran Cinematograpo Rizal – isang Pilipinong nagngangalang Jose Jimenez ay nag tayo ng isang sinehan. 1905 • The Manila Fire Department , Celebration of Rizal day, Escolta Manila. 1910 • Ang unang pelikula na may tunog ay nakarating sa Manila sa kagamitan na Chronophone ang mga Briton na kumukuha ng pelikula ay pumunta sa Plipinas. LEON ERNEST GAUMONT CHRONOPHONE 1911 (Mga kuha ni Bud Mars) • The Eruption of Mayon Volcano, Pagsanjan Falls (oriental), The fires of Tondo, Pandacan and Paco, The Typoon in Cebu, The Departure of Igorots to Barcelona. 1914 • US Colonial Goverment ay gumagamit na ng pelikula sa pag hahatid sa Edukasyon at Propaganda. Nag-aangkat din sila ng Pelikula mula sa Europa, ngunit ng sumapit ang Unang Digmaang Panaigdig, ay pansamantalang itinigil ito. Unang Mga Pelikulang Pilipino 1919 (Opisyal na Simula ng Pelikulang Pilipino) • Dalagang Bukid – kauna unahang pelikula na gawa ng Pilipinas. • Ipinalabas sa direksyon ni Jose Nepomuceno. • Sa produksiyon ng Malayan Movies. • Isa sa mga pinakapopular na zarzuela na sinulat ni Hermogenes E. Ilagan (Ama ng Zarzuelang Tagalog) 1929 • Syncopation – isang kaunaunahang pelikulang may tunog ay ipinalabas sa Radio Theater sa Maynila sa Plaza Sta.Cruz ay gumawa ng Talkie o pelikulang may lapat na tunog sa mga lokal na produser ng pelikula. 1930 • taong pagtuklas na ang pelikula ay maaaring bagong anyo ng sining. • Collegian Love (nilapatan ng tunog sa pamamagitan ng pag dadubing o Talkie). 1932 • Ang Aswang (Ang unang pelikulang nilapatan ng tunog) • Pelikula na may tema ng katatakutan base sa mga Alamat, ngunit sa mga ilang nakakatanda sa pelikulang ito ay hind talaga ito purong may tunog. 1939 • El Secreto dela Confesion (Ang unang pelikulang Pilipino na ang salita at awit ay sa wikang Kastila). Ilang Sikat na mga Artista bago ang Digmaan
FERNANDO POE SR. ALFONSO CARVAJAL BEN RUBIO
MONANG CARVAJAL ETANG DISCHET
Panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig at ng Pananakop ng Hapones 1940’s • Nasira ang maraming kagamitan sa panahon ng digmaan; bumuhos ang Hollywood films na free of tax. • Lumitaw ang war films • Digmaan ang nagdala sa pelikulang pilipino ng kamalayan sa realidad na kung saan hindi nailahad sa mga naunang pelikula. • Nagbenepisyo ang industriya ng teatro. 1946 1950’s • Taong nag-mature at mas naging malikhain ang mga pelikula. • Ginawang monopolyo ang industriya ng pelikula na pumigil sa pagbuo ng mga indie film. • Sampaguita, LVN Pictures, Premiere Productions at Lebran International. 1956 1960’s • Tanyag ang mga pelikulang aksyon. • Nakilala ang bagong genre na bomba. • Nagsara ang Lebran, Premiere Productions at LVN. • Umusbong ang Regal Films. 1960 1963 1965 1970’s – early 1980’s • Ginamit ang mga pelikula bilang propaganda laban sa Martial Law. • Ipinagbawal ang mga pelikulang bomba at tungkol sa pulitika. • “Wet look” – Nausong konsepto tapos maipagbawal ang bomba. 1971 1974 1977 Late 1980's to 1990’s • Naisaalang-alang ang kalidad ng mga pelikula. • Teen-oriented at komedya ang mga nausong genre. • Star Cinema at GMA Films. 1998 1999 1999 2000s • Digital at experimental cinema. • Rebirth of Philippine cinema. • Muling nakapukaw ng pansin ang indie films. • Romantic comedy 2006 • Nagsimulang gumamit ng digital media. 2000 2003 2007 2008 2010 KATANGIAN NG PELIKULA 1. Ito ay audio-visual (hearing and seeing) – paningin at pandinig ang ginagamit. 2. Ang mga damdamin o kaloob-looban o di- konkretong kaisipan o diwa ay dapat na maipakita nang malinaw sa screen. 3. May tiyak na haba ang pelikula. 4. Sa pagbuo ng pelikula, mahalaga ang pagkakaroon ng pera. 5. Mayroon ding mga di-inaasahang pangyayaring maaring makaapekto sa pagbuo ng pelikula. 6. Gawa ng maraming tao ang pelikula. 7. Nabubuhay ang pelikula nang dahil sa script na iniinterpret ng direktor.