Professional Documents
Culture Documents
Lý thuyết bảo vệ rơle
Lý thuyết bảo vệ rơle
87 : Rơ le bảo vệ so lệch
51VP : Rơ le bảo vệ quá dòng chạm pha MBT phía sơ cấp có khóa điện áp
51GNP : Rơ le bảo vệ quá dòng chạm đất MBT tại trung tính cuộn sơ cấp
51VS : Rơ le bảo vệ quá dòng chạm pha MBT cuộn thứ 2 có khóa điện áp
51GNS : Rơ le bảo vệ quá dòng chạm đất MBT tại trung tính cuộn thứ 2
51VT : Rơ le bảo vệ quá dòng chạm pha MBT cuộn thứ 3 có khóa điện áp
51GNT : Rơ le bảo vệ quá dòng chạm đất MBT tại trung tính cuộn thứ 3
Có nhiệm vụ kết nối giữa nhà máy, trạm biến áp và phụ tải.
Đây là phần tử có kích thước lớn nhất trong lưới điện từ vài chục đến vài trăm km, do
đó đường dây là phần tử xảy ra sự cố nhiều nhất trong lưới điện. Tuy nhiên đa số các sự cố là
sự cố thoáng qua. Các thiệt hại vật chất do việc đóng điện vào đường dây bị sự cố là không
lớn (đứt dây hoặc đứt lèo). Do đó khi xảy ra sự cố thì được phép đóng thử lại đường dây.
2. THANH CÁI:
Có nhiệm vụ liên kết các đường dây và các Máy biến thế ở từng cấp điện áp khác nhau
Kích thước tương đối nhỏ, cấu tạo đơn giản nên ít xảy ra sự cố thực sự, phần lớn các
Có nhiệm vụ chuyển đổi năng lượng giữa các cấp điện áp với nhau.
Khó bị sự cố , nhưng khi bị sự cố thì thiệt hại về kinh tế lớn. Hầu như không có sự cố
KhảForumotion
năng gây ra thiệt hại lớn về người và vật: chất nếu đóng điện vào MBT đang bị sự
Share Đăng Nhập Đăng ký
cố. Do đó cần phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình xử lý sự cố, khi đóng điện lại cho MBT bị
sự cố.
-Đối với đường dây từ 220KV gồm có các bảo vệ chính : 87L, 21, bảo vệ
-Đối với đường dây từ 66KV -110KV gồm có các bảo vệ chính : 21, bảo vệ
-Đối với đường dây 15KV-23KV không có nguồn diesel : chỉ cần bảo vệ 50/51,
50/51N, rơ le tự động đóng lại 79. Đối với đường dây 15KV-23KV có nguồn diesel cần có
Bảo vệ thanh cái gồm bảo vệ chính: 87Bus, bảo vệ dự phòng: 50/51, 50/51N
Bảo vệ chính :
Rơ le 87T
Rơ le 96 (Rơ le hơi): Rơ le này đặt ở ống nối giữa thùng dầu chính và thùng dầu phụ.
Khi có sự cố bên trong máy biến thế, một lượng hơi sinh ra đi qua rơ le này. Tùy theo mức
độ sự cố nặng hay nhẹ mà rơ le đi báo tín hiệu hay đưa tín hiệu đi cắt máy cắt.
Những sự cố nghiêm trọng sẽ gây ra một xung dầu về phía bình dầu phụ làm rơ le tác
độ cuộn dây, rơ le áp lực (rơ le này đo tốc độ thay đổi áp lực trong dầu).
Bảo vệ dự phòng:
-Dự phòng cho các bảo vệ chính của máy biến thế là các bảo vệ quá dòng điện chạm
pha, bảo vệ quá dòng điện chạm đất phía cao (51P, 51NP) và hạ (51S, 51NS) của máy biến
thế, rơ le quá dòng thứ tự không lấy tín hiệu từ biến dòng điện ở trung tính phía cao máy biến
thế (51 GNP ) hay ở trung tính phía hạ máy biến thế (51GNS).
Tóm lại: Các rơ le bảo vệ (về phần điện) trên lưới điện gồm có:
87L: Đây là bảo vệ chính trên đường dây 500KV, bảo vệ chính trên các đường dây
220KV quan trọng như : Phú Mỹ 1-Nhà Bè (02 mạch), Phú Mỹ 1-Cai Lậy, Phú Mỹ 1- Mỹ
Tho 2, Mỹ Tho 2 – Cai Lậy , Hàm Thuận –Đa Mi, đường cáp 220KV nối nhà máy Phú Mỹ
87Bus: Đây là bảo vệ chính cho thanh cái của các trạm lớn có nhiều phát tuyến
87T: Đây là bảo vệ chính cho các MBT từ cấp điện áp 35KV trở lên.
Forumotion Share :
Đăng Nhập Đăng ký
Nguyên lý chung :
-Bảo vệ so lệch dựa trên nguyên tắc so sánh dòng điện đi vào và ra khỏi vùng bảo vệ.
Đối với bảo vệ so lệch đường dây, vùng bảo vệ là đoạn đường dây giữa 02 trạm.
-Mỗi đầu đường dây đều được trang bị 02 bộ rơ le so lệch giống nhau. Đường cáp
quang (OPGW) hoặc cặp dây pilot wires (đối với đường dây ngắn) được sử dụng để truyền
tín hiệu thông tin giữa hai rơ le để có thể so sánh dòng tại hai đầu với nhau.
-Bảo vệ so lệch đường dây loại trừ nhanh sự cố cho dù đường dây được cấp nguồn từ
-Không phản ứng theo dao động trong hệ thống, quá tải.
-Không bị ảnh hưởng đối với sai số do hỗ cảm của đường dây song song.
+Khuyết điểm :
-Phải có thêm bảo vệ chính là rơ le khoảng cách để làm dự phòng cho bảo vệ so lệch đường
dây.
Các bảo vệ so lệch thanh cái và MBT có nguyên lý hoạt động tương tự bảo vệ so
lệch đường dây. Tuy nhiên có 1 điểm khác biệt là các bảo vệ này không cần đường
truyền phức tạp như đối với đường dây mà chỉ cần nối cáp nhị thứ trực tiếp. Do đó giá
-Trong mạng phức tạp có nhiều nguồn cung cấp, bảo vệ quá dòng điện không bảo đảm
cắt chọn lọc ngắn mạch. Do đó cần phải có một nguyên tắc bảo vệ khác vừa bảo đảm tác
động nhanh, vừa chọn lọc và có độ nhạy tốt đối với mạng phức tạp bất kỳ. Một trong các bảo
-Thời gian tác động của bảo vệ khoảng cách phụ thuộc vào khoảng cách giữa chỗ đặt
-Bộ phận cơ bản của bảo vệ khoảng cách (còn gọi là bộ phận đo lường) làm nhiệm vụ
xác định tổng trở từ chỗ ngắn mạch đến chỗ đặt bảo vệ.
-Người ta dùng rơ le tổng trở làm bộ phận đo khoảng cách. Giá trị tổng trở của đường
dây từ chỗ đặt rơ le đến đến chỗ bị sự cố tỷ lệ với chiều dài của đoạn dây đótheo công thức :
-Để đảm bảo tác động chọn lọc trong mạng phức tạp, cần thực hiện bảo vệ khoảng
cách có hướng, chỉ tác động khi hướng công suất ngắn mạch đúng theo chiều mà ta chọn,
-Thời gian tác động của các bảo vệ theo cùng một hướng được phối hợp với nhau sao
cho khi ngắn mạch ngoài phạm vi đường dây được bảo vệ, thời gian tác động của bảo vệ lớn
hơnForumotion
một cấp so với bảo vệ của đoạn bị ngắn
Share :mạch. Đăng Nhập Đăng ký
Trang 8 / 20
-Nguồn cung cấp tín hiệu cho rơ le khoảng cách hoạt động là từ biến dòng điện và biến điện
áp.
Vùng 1 :
-Hướng tác động của vùng này là hướng đường dây. Vùng 1 không được tác động khi
có sự cố xảy ra ở đường dây kế tiếp phía sau (theo hướng tác động) nên trị số điện kháng
hoặc tổng trở của vùng 1 phải nhỏ hơn điện kháng hoặc tổng trở của đường dây được bảo vệ.
Để tránh sai số đo lường có thể dẩn đến mở rộng vùng tác động , trị số chỉnh định tác động
t1 = 0s.
Vùng 2 :
Tác động với thời gian trễ t2> t1 dùng làm dự phòng cho vùng 1 nên cùng hướng với
-Vùng 2 phải bảo vệ toàn bộ đường dây nên trị số chỉnh định phải thỏa mãn điều kiện
1/ Tổng trở hoặc điện kháng của vùng 2 ít nhất phải bằng 120% tổng trở hoặc điện
Forumotion Share :
Đăng Nhập Đăng ký
kháng của đường dây được bảo vệ.
2/ Để đảm bảo tính chọn lọc vùng 2 không được tác động khi vùng 1 của bảo vệ đoạn
dây kế tiếp phía sau có thể tác động cắt sự cố trên đường dây đó. Như vậy, vùng 2 không
được vượt quá vùng 1 của rơ le 21 bảo vệ đường dây kế tiếp phía sau.
Trang 9 / 20
• Z2 = 120% Z đường dây, nhưng không vượt quá vùng 1 của rơle 21 bảo vệ đường
dây kế tiếp.
t2 > t1
Trong trường hợp vùng 2 vượt quá vùng 1 của rơ le 21 bảo vệ đường dây kế tiếp thì
VÙNG 3 :
Vùng này được dùng làm dự phòng. Giá trị tổng trở hoặc điện kháng của vùng 3
thường được chọn ngoài vùng phụ tải và lớn hơn 1.5 lần tổng trở hoặc điện kháng của đường
Z3 ≥ 150% Z đường dây, nhưng không vượt quá vùng 2 của rơle 21 bảo vệ đường dây
kế tiếp.
t3 > t2
Forumotion Share :
Đăng Nhập Đăng ký
Hiện nay trên lưới điện miền Nam có trang bị các rơ le khoảng cách kỹ thuật số của
các hãng Siemens, SEL, ABB, Alstom, Toshiba. Đây là các loại rơ le có nhiều chức năng
như :
-Bảo vệ khoảng cách với khả năng bảo vệ từ xa bằng tín hiệu (teleprotection).
-Bảo vệ quá dòng khẩn cấp khi mất điện áp định hướng cho bảo vệ khoảng cách.
-Định vị sự cố (FL)
+ Ưu điểm:
-Phát hiện được sự cố ngay cả khi dòng sự cố nhỏ hơn dòng tải.
-Phối hợp được với các vùng bảo vệ của đoạn đường dây phía sau.
-Kết hợp với tín hiệu bảo vệ xa đảm bảo cắt nhanh sự cố trên toàn bộ chiều dài đường dây.
-Dự phòng bảo vệ cho tuyến đường dây phía sau, trong khi bảo vệ so lệch đường dây không
-Khi xảy ra ngắn mạch, dòng điện trong phần tử sự cố tăng lên. Nhờ rơ le dòng điện mắc vào
phần tử được bảo vệ, bảo vệ quá dòng điện được khởi động và tác động đi cắt phần tử bị sự
cố.
-Có thể chia bảo vệ quá dòng thành 02 loại : bảo vệ quá dòng có thời gian (51 hoặc 51N) và
a/ Bảo vệ quá dòng có đặc tuyến độc lập: đặc tuyến có dạng đường thẳng, khi dòng sự cố lớn
hơn dòng đặt thì sau một thời gian trễ rơ le đưa tín hiệu cắt máy cắt, như vậy với rơ le này dù
dòng điện sự cố lớn hay nhỏ ( nhưng lớn hơn dòng đặt) thì rơ le đều đưa tín hiệu cắt sau một
-Đặt tuyến có dạng đường cong, khi dòng sự cố càng lớn hơn dòng đặt nhiều lần thì
thời gian trễ để rơ le đưa tín hiệu đi cắt máy cắt càng ngắn.
-Có 03 dạng đặc tuyến thường được sử dụng : Standard inverse, Very inverse,
Extremely inverse.
Forumotion Share :
Đăng Nhập Đăng ký
-Từ dòng ngắn mạch Inm , tính tỉ số K=Inm /I set với I set là dòng khởi động của rơ le
quá dòng.
-Chọn đường cong đặc tuyến cần sử dụng (một trong 3 dạng đặc tuyến trên), có thời
gian tác động của bảo vệ ứng với dòng Inm mà người sử dụng mong muốn : t.
-Từ t và K tra đường cong đặc tuyến đã chọn, tính được hệ số time multiplier hay
Như vậy, muốn bảo vệ quá dòng với dòng khởi động Iset cắt được dòng Inm sau thời
gian mong muốn là t ứng với một trong 3 dạng đặc tuyến đã chọn, cần phải đặt hệ số time
dial hay time multiplier (tên gọi tùy theo rơ le của mỗi hãng) của rơ le là x.
Muốn tính thời gian tác động của bảo vệ : t khi biết K và hệ số x, tra đường cong dạng
Để đảm bảo rơ le quá dòng có thời gian tác động chọn lọc phải chọn thời gian
độc lập hoặc đặc tuyến thời gian phụ thuộc hợp lý.
Công thức tính thời gian tác động của các đặc tuyến rơ le:
K : hệ số
I : dòng qua rơ le
α : hệ số
-Dòng khởi động của rơ le quá dòng cực đại cần đảm bảo :
+Rơ le dòng điện cần phải trở về một cách chắc chắn sau khi ngắn mạch xảy ra.
- Ikđ=(kat/ktv)*ktk*Ilvmax/nct
-kat : hệ số an toàn tính đến sai số có thể có của dòng trở về của rơ le : 1,1-1,2.
-ktk : hệ số có tính đến độ tăng dòng phụ tải khi các động cơ tự khởi động.
-Để giảm dòng khởi động, tăng độ nhạy của bảo vệ, cần dùng rơ le quá dòng có hệ số
trở về cao.
-Yêu cầu : Knh = 1.5 khi ngắn mạch cuối phần tử được bảo vệ.
+ Ikđ< 3Io nm min : dòng 3Io nhỏ nhất khi sự cố chạm đất trên phần tử được bảo vệ.
-Ikcb max : dòng không cân bằng lớn nhất trong chế độ vận hành bình thưòng ứng với
2/ Bảo vệ quá dòng cắt nhanh : Vùng tác động của bảo vệ cắt nhanh chỉ bao gồm một phần
Forumotion Share :
Đăng Nhập Đăng ký
chứ không phải toàn bộ đường dây. Do đó cần chọn dòng khởi động của bảo vệ cắt nhanh
lớn hơn dòng cực đại đi qua bảo vệ khi ngắn mạch cuối vùng bảo vệ đang xét.
-Đối với rơ le quá dòng điện có hướng 67/67N : rơ le định hướng công suất làm nhiệm vụ
của bộ phận định hướng công suất. Rơ le này chỉ khởi động khi dòng qua rơ le lớn hơn dòng
đặt và hướng của dòng phải cùng hướng đặt của rơ le.
-Nguồn tín hiệu cung cấp cho rơ le quá dòng điện có hướng là tín hiệu dòng từ biến dòng
Trang 14 / 20
4. MỘT SỐ RƠ LE HỖ TRỢ
a. Rơ le tự đóng lại 79
-Mục đích:
Nhanh chóng khôi phục nguồn điện đối với những sự cố thoáng qua:
+ Theo thống kê các sự cố của đường dây trên không đa số là sự cố thoáng qua. Do đó cần
tiến hành đóng điện tự động nhằm mục đích nhanh chóng khôi phục việc cung cấp điện cho
các đường dây truyền tải trong trường hợp sự cố thoáng qua.
+ Thông qua việc đóng điện tự động bằng rơ le ta đã rút ngắn rất nhiều thời gian gián đoạn
thành công không gây một cảm nhận nào cho hoạt động của máy móc.
+ Theo thống kê chỉ có đường dây trên không mới có tỷ lệ sự cố thoáng qua cao nên chỉ áp
dụng đóng điện tự động với đường dây trên không. Các thiết bị khác như Máy biến thế, cáp
ngầm … các sự cố xảy ra hầu như là sự cố vĩnh cửu. Do đó không tiến hành đóng điện tự
Dead time: Bắt đầu từ khi máy cắt mở, đây là thời gian cần thiết để cô lập hoàn toàn sự cố,
dead time 1 pha > dead time 3 pha. Đây là thời gian cần thiết để vùng không khí xung quanh
điểm sự cố de-ion hóa hoàn toàn, nhằm khôi phục cách điện cho đường dây.
Reclaim time: Bắt đầu từ lúc máy cắt tự đóng lại, nhằm xác định còn tồn tại sự cố hay
không và tạo thời gian đủ để tích lũy năng lượng cho một chu trình đóng cắt tiếp theo.
+ Đây chính là thời gian giám sát nhằm đánh giá việc đóng điện lại có thành công hay không.
Trong thời gian này nếu xảy ra sự cố máy cắt bật ra thì rơ le sẽ hiểu là việc tự đóng lại không
thành công. Rơ le sẽ khởi động quá trình tự đóng lại tiếp theo hoặc khóa tự đóng lại nếu là
+ Thời gian này còn là khoảng thời gian tối thiểu đảm bảo cho máy cắt nạp đủ năng lượng
hoặc điều kiện sẵn sàng cho chu trình O-C-O (cắt-đóng-cắt) mới.
Trang 19 / 20
Trước khi đóng điện rơ le kiểm soát đồng bộ 25 kiểm soát mạch đóng và kiểm soát điều kiện
-Kiểm
Forumotion
soát mạch đóng lại: Share : Đăng Nhập Đăng ký
Live Bus-dead line: Thanh cái có điện- đường dây không điện.
Live line-dead bus: Đường dây có điện -thanh cái không điện.
Dead Bus-dead line: Thanh cái không điện- đường dây không điện.
Nếu rơi vào 3 trường hợp trên thì rơ le sẽ cho phép đóng lại ngay lập tức khi có lệnh đóng
Trường hợp 2 phía máy cắt đều có điện (Live bus – Live line) thì rơ le tiến hành giám sát
điều kiện đồng bộ. Kể từ khi có lệnh đóng (bằng tay hoặc đóng tự động) trong một khoảng
thời gian giám sát nếu xuất hiện điều kiện đồng bộ thì rơ le sẽ cho phép xuất lệnh đóng.
Trường hợp không xuất hiện điều kiện đồng bộ thì rơ le sẽ không xuất lệnh đóng.
ΔU ≤ 20% Un.
Δf ≤ 0.2Hz.
Δϕ ≤ 30°.
Lưu ý: Rơ le 25 là rơ le kiểm soát đồng bộ, không phải rơ le hòa đồng bộ.
c. Rơ le điện áp 27, 59
Rơ le điện áp thấp 27: tác động khi điện áp trên phần tử giám sát thấp hơn điện áp cài đặt
trước. Ur ≤ Us , t = ts
Rơ le điện áp cao 59: tác động khi điện áp trên phần tử giám sát cao hơn điện áp cài đặt
trước. Ur ≥ Us , t = ts
d. Rơ le tần số 81
- Giám sát tần số lưới điện, thực hiện sa thải một số phụ tải định trước theo một chương trình
Forumotion Share :
Đăng Nhập Đăng ký
tính toán sẵn nhằm mục đích tránh sự cố làm rã lưới khi một số nguồn bị sự cố.
Trang 20 / 20
sautrung
LIKE DISLIKE
Like chú 6
p11.ntthuan
LIKE DISLIKE
sautrung
LIKE DISLIKE
Sponsored content
Trang Chính Free forum | © phpBB | Free forum support | Liên hệ | Báo cáo lạm dụng | Thảo luận mới nhất