DİLEK KİPİNİN HİKÂYESİ Keşke Fiil + -sA + ydI + Şahıs Ekleri

ÖĞR. GÖR.
AHMET ÖZDEMİR
DİLEK KİPİNİN HİKÂYESİ  Dilek kipinin hikâyesi istek ve pişmanlık bildirir. Burada geçmişte
kalan ve artık gerçekleşmeleri mümkün olmayan bir durum söz
Keşke -sAydI konusudur.
 Soru formunda bir düşünceden emin olmak ve karşıdaki kişiden
onay almak anlamı vardır.

(Keşke)  Fiil + (-mA-) + -sAydI + Şahıs Ekleri [+]/[-]

(Keşke)  Fiil + (-mA-) + -sA  Soru Eki + -ydI + Şahıs Ekleri [+?]/[-?]

kal- [+] ver- [-] dur- [+?] gör- [-?]

ben kal-saydı-m ver-me-seydi-m dur-sa mı-ydı-m? gör-me-se mi-ydi-m? Ahmet ÖZDEMİR
sen kal-saydı-n ver-me-seydi-n dur-sa mı-ydı-n? gör-me-se mi-ydi-n?
o kal-saydı ver-me-seydi dur-sa mı-ydı? gör-me-se mi-ydi?
biz kal-saydı-k ver-me-seydi-k dur-sa mı-ydı-k? gör-me-se mi-ydi-k?
siz kal-saydı-nız ver-me-seydi-niz dur-sa mı-ydı-nız? gör-me-se mi-ydi-niz?
onlar kal-saydı-(lar) ver-me-seydi-(ler) dur-sa-(lar) mı-ydı? gör-me-se-(ler) mi-ydi?
 Keşke seni daha önce arasaydım.
(Seni daha önce aramalıydım. Seni aramadım. Boşuna buraya geldin.) Yaygın olarak «keşke»
 Keşke Ali’ye gerçeği söyleseydim. kullanılır!
(Ali’ye gerçeği söylemeliydim. Ona gerçeği söylemedim. Şimdi benimle konuşmuyor.)
 Keşke seni partiye çağırmasaydım.
(Seni partiye çağırmamalıydım. Seni partiye çağırdım, her zamanki gibi yine problem çıkardın.)
 Keşke daha önce gelseydin.
(Daha önce gelmeliydin. Daha önce gelmedin, yemeği kaçırdın.)
 Keşke bu havada araba ile dışarı çıkmasaydın.
(Bu havada araba ile dışarı çıkmamalıydın. Bu havada araba ile dışarı çıktın, kaza yaptın.)
 Keşke bir iş bulabilseydi.
(Bir iş bulabilmeliydi. Bir iş bulamadı, kızı ona vermediler.)
Ahmet ÖZDEMİR
 Keşke bize yardım etmeseydi.
(Bize yardım etmemeliydi. Bize yardım etti, babası ona kızdı.)
 Keşke zamanında internet faturasını ödeseydik.
(İnternet faturasını zamanında ödemeliydik. İnternet faturasını zamanında ödemedik, interneti kestiler.)
 Keşke ona her şeyi anlatmasaydık.
(Ona her şeyi anlatmamalıydık. Ona her şeyi anlattık, her şeyi herkese anlattı.)
 Keşke beni de düğüne davet etseydiniz.
(Beni de düğüne davet etmeliydiniz. Beni düğüne davet etmediniz, size küstüm.)
 Keşke işten çıkmasaydılar.
(İşten çıkmamalıydılar. İşten çıktılar, iş bulamıyorlar.)
 Keşke ondan özür dileseydim.
 Seni hiç tanımasaydım keşke!
 Keşke sen de sinemaya gelseydin.
 Keşke bu işten çıkmasaydın.
 Keşke bizimle çalışsaydı.
 Keşke tedavi olabilseydi.
 Keşke bütün gerçekleri öğrenmeseydik.
 Keşke çok para kazanıp yoksullara yardım edebilseydim.
 İstek ve pişmanlık anlatan bu cümleler dA bağlacı ile birbirine bağlanabilir:
 Keşke buraya gelmeseydim de seninle tanışmasaydım.
Ahmet ÖZDEMİR
 Erken evlenmeseydin de üniversite okusaydın.
 Keşke beni arasaydı da buraya kadar yürüyerek gelmeseydi.
 Keşke projeyi zamanında bitirebilseydik de yurt dışına biz gitseydik.
 Keşke ödevlerinizi düzenli yapsaydınız da size bol puan verseydim.
 Keşke uyarılarımı dinleseydiler de onlarla beraber iş tutmasaydılar.
 Keşke onu kurtarmasaydık da ölseydi.
 Keşke üniversite okumasaydım da kuaför olsaydım.
 Keşke kopya çekmene yardım edebilseydim de sınavı geçseydin.
 Keşke yağmur yağmasaydı da piknik yapsaydık.
 Sence bu kitabı okusa mıydım?
(Bu kitabı henüz okumadım. Sence iyi mi, kötü mü yaptım?)

 Ona her şeyi anlattım. Sence anlatmasa mıydım?

 Acaba bu iş teklifini kabul etmese miydim?
 Sence Ali’yi de davet etse miydim?
 Ali’de bizimle gelse miydi? Ner dersin?
 Acaba babam bu tedaviyi kabul etmese miydi?
 Sence onu biraz daha beklese miydik?
 Acaba annemizle o kadar kırıcı konuşmasa mıydık?
 Burayı hiç beğenmedim. Buraya hiç gelmese miydik acaba?
 Almanca dersleri bana çok zor geliyor. Hiç kaydolmasa mıydım acaba?
 BİTTİ!..

• BAŞARILAR DİLERİM!..

• SAĞLICAKLA KALIN!..


AHMET ÖZDEMİR
tonguc552@gmail.com