Управување со бучава на работно место

Професор : Д-р Златко Петрески

Асистент : Гоце Тасевски
Изработил :
Никола Гелчев А1542
 Содржина

1. Вовед

2. Опасности од бучава

3. Мерење на бучава

4. Начини за намалување на бучава

 Вовед

Бучавата е несакан или штетен звук (во зависност од тоа колкав е временски период
и колкава е големината на бучава на која е изложен работникот на работното место)
кој може да го оштети слухот и да предизвика други здравствени проблеми, како што
се стрес,преосетливост на бучава, зголемен крвен притисок и забрзано чукање на
срцето.
Бучавата исто така порпечува во комуникација на работата (односно при упатства
или предупредувачки сигнали) што може да доведе до незгоди.
Нормалниот опсег на слух за здрав млад човек е од околу 20 Hz (Херц) до 20.000 Hz
(20 kHz) но нашите уши се почувствителни на средини фреквенции, што се во опсег
од 500 Hz до 4000 Hz (херц е мерка на фреквенцијата на звукот, односно циклуси во
секунда).
Управувањето со ризиците поврзани со бучавата ќе помогне во:

1.Заштита на работниците од губење на слухот (зуење во ушите или главата)

2.Подобрување на условите за комуникација и слушање предупредувачки звуци

3.Создавање помалку стресна и повеќе продуктивна работна средина

 Опасности од бучава
Кога звучните бранови ке влезат во надворешното уво,се пренесуваат како
вибрации кои влијаат на мембраната на увото и се пренесуваат во внатрешното
уво. Во средното уво има три мали коски наречени malleus (или чекан), incus (или
наковална) и stapes (или стреме) кои емитувате вибрации генерирани од страна
на звукот во внатрешното уво. Внатрешното уво содржи полжав-како структура
наречена кохлеата кој е исполнет со течност и ќелии со многу фини влакна. Овие
микроскопски влакна вибриират од вибрациите и ги претвораат звучните бранови
во нервни импулси, резултатот на тоа е звукот што го слушаме.

Слика 1

Многу гласни звуци ги оштетуваат на келиите со микроскопски влакна што

резултира со привремена глувост и може да трае неколку часа или подолго во
зависност од степенот на изложеност на бучава. Оваа привремена загуба на слухот
исто така може да биде придружена со ѕвонење во ушите. Ако изложеноста на
висока бучава се повторува во текот на многу години, келиите со микроскопски
влакна во внатрешното уво се оштетуваат трајно што резултира со трајна загуба на
слухот. Траен губиток на слухот исто така може да се случи ако сме изложени на
многу интензивни или експлозивни звуци (на пр. прострелни или експлозија). Овој
вид на оштетување е познат како акустична траума. Оштетувањето на слухот не
произлегува само од бучавата на работните места туку и при гласна музика во
клубови, дискотеки па и во домовите што доведува до рани оштетувања на слухот
дури и пред да се вработат. Трајно оштетување на слухот кој е предизвикан или
веднаш преку ненадејно екстремно гласна бучава или постепено се должи на
преголема изложеност на неприфатливо ниво на бучава.
Луѓето реагираат различно на бучава, на кое ниво бучавата ќе почне да
предизвикува оштетување не е позната. Износот на оштетувањето предизвикано од
бучава, зависи од вкупниот износ на бучава со текот на времето.
 Слика 2

Слика 2 покажува различни времиња за различна изложеност. На пример, две

минути изложеност на работа на бучава на 109 dB може да предизвика исто
оштетување како и осум часа работа во 85 dB.
Нај прифатлив стандард на изложување на бучава на работно место е 85 dB во осум
часовен период. Ова не значи дека под 85 dB е безбедна состојба. Тоа едноставно
значи дека осум часа изложеност од 85 dB се смета како прифатливо ниво на
работното место. Нивоа на бучава од 140 dB се сметаат за опасни и предизвикуваат
оштетување на слухот.
Јачината на бучавата зависи од големината на притисокот на звучниот бран или
амплитудата на бранот. Амплитуда се мери како притисок и најслабиот звук што
може да се слушне од страна на здраво човечкото уво има амплитуда на 20 μPa
(μPa означува micropascal, што е милионити дел од Pascal) Pa е единица за
притисок, но човечкото уво може да толерира звучен притисок повеќе од десет
милиони пати повисок односно 200 Pa. Ако мериме звук во Pa, ке ни се појават
големи вредоности при што потешко се управува со нив. За да се надмине овој
проблем, се користат децибели (dB, или десетта (deci) на Бел) скала. dB скала е
логаритамска скала каде што 20 μPa преставуваат референтно ниво односно ова се
дефинира како 0dB.

Слика 3

Мерење на бучава (sound level meter )

SLM се состои од микрофон, електронски кола и екран за отчитување на нивото на

бучава. Микрофонот детектира варијации на воздушен притисок поврзани со звук кој
потоа ги трансформира во електрични сигнали. Овие сигнали потоа се обработуваат
од страна на електронски кола на инструментот. На отчитување го прокажува нивото
на звук во децибели.
 Слика 4
За да се измери бучавата, SLM се поставува на одредено растојание од увото на
оние кои се изложени на бучава. Прирачникот за инструментот објаснува како да се
постави микрофон. SLM треба да се калибрира пред и по секоја употреба.
Со стандарден SLM се мери само моменталени мерења на бучавата. Ова е доволно
за работни места со континуирано ниво на бучава. Но, на работните места со
импулсни, повремени или променлива нивоа на бучава, SLM тешко се справува со
утврдување на просечната изложеност на бучава во текот на работата смена.
Решение во такви работни места е дозиметар.
Дозиметарот за мерење на бучавата е мал, лесен уред кој се поставува за појас, за
јаката на работната облека на лицето во близина на увото.
 Слика 5
Тој се користи во индустријата каде што бучавата обично варира во времетраењето
и интензитетот, и каде што работникот ја менува локацијата.
Дозиметарот, исто така, го прикажува еквивалентното ниво на бучава. Научните
докази укажуваат дека губење на слухот е под влијание на вкупната изложеност на
бучава. Ако некое лице е изложено во текот на осумчасовена работена смена на
различни нивоа на бучава, може да пресмета еквивалентно ниво на звук кој ќе биде
еднаков со вкупната изложеност на звук.

Слика 6
 Начини за намалување на бучавата

Контрола на бучавата на работно место е главен приоритет за одбрана против

прекумерна изложеност на бучава. Со контролирање на бучавата треба да се
намали опасноста од изложеност до точка каде што бучавата предузвикува трајно
оштетување на слухот. Со намалување на дури неколку децибели, опасност за
трајно губење на слухот е намалено и комуникацијата е подобрена. Постојат неколку
начини да се контролира и да се намали изложеноста на работникот на бучава на
работното место.Контролата на бучава вклучува промена или замена на опрема,
физички промени на изворот на бучава односно да се промени патот на бучавата
до работниците. Примери за ефективна контрола на бучавата :

1.Да се избрат (по можност) алати и машини со ниско ниво на бучава

2.Одржување и подмачкување на машини и опрема

3.Поставување бариера помеѓу изворот на бучава и на вработените (на пример,

звучни ѕидови или завеси).

Слика 7
 Слика 8

4. Користење на слушалки

Слика 9
На слика 7 е прикажано работно место каде што работниците коишто не работат на
машина (односно изворот на бучава во конкретниот случај), а се директно изложени
на бучава.Заштита на работниците може да се изведе на два начини или со
поставување на абсорбери или со користење на слушалки доколки не е возможно
поставување на абсорбери.Во конкретниот случај можна е изведба со поставување на
абсорбери како што е прикажано на слика 8. Доколку направиме споредба помеѓу
двете слики ( слика 8 и слика 7 ) јасно се гледа од слика 8, доколку се постават
абсорбери помеѓу изворот на бучавата и работниците и внатрешната страна на
покривот се намалува изложеноста на бучава, а со тоа се подобруваат условите за
комуникација и заштитата на работниците од оштетување на слухот.Изборот на
материјалот и профилот на абсорберот зависат од дистрибуиранта фрекфенција на
бучава.

Слика 10

Во сликата погоре, црвените стрелки укажуваат на звучни бранови. Како звучниот

бран од изворот на бучава патува низ абсорбирачкиот материјал кон ѕидот, при што
неговиот интензитет се намалува. Износот на намалениот интензитет на бучавата
зависи од голем број на фактори, дебелината на материјалот, коефициентот на
апсорпција на материјалот
Постојат два вида на слушалки : earplugs и earmuffs.

Earplugs целосно навлегуваат во ушниот канал така што херметички го затвараат.

Тие се достапни во различни форми и големини.

Слика 11

Earmuffs го покрива целосно надворешниот дел на увото.

Слика 12