KIẾN TRÚC VÀ ĐIÊU KHẮC LƯỠNG HÀ

I- KIẾN TRÚC
- Lưỡng Hà (Mesopotamia) là một bình nguyên nằm giữa hai con sông Tigris (Tigrơ) và Euphrates
(Ơphrát) thuộc Tây Á, ngày nay là miền nam của Iraq.
- Cấu tạo:
 Tường dày chịu lực và cách nhiệt. Xây tường gạch sống, ốp gạch nung bên ngoài.
 Nền yếu : dùng móng bè nhưng không đào sâu. Công trình lớn dùng tấm đan đá. Không dùng
nhiều cột.
 Biết xây vòm nôi, bổ trụ. Kỹ thuật còn kém. Vì thế công trình có không gian hẹp dài, không lớn
- Nghệ thuật kiến trúc
 Nổi bật là cung điện, đền đài.
 Các mảng tường lớn có rãnh đứng tạo bóng đổ. Trang trí cả bên trong lẫn bên ngoài. Bên ngoài ốp
gạch nung, có khi sơn màu. Bên trong trang trí phù điêu có sơn màu và tượng tròn. Tượng tròn súc
vật, nổi tiếng là tượng sư tử đầu người 5 chân. Cửa sổ ít, đặt trên cao.

1. Về kiến trúc nhà cửa

Những vật liệu sử dụng xây dựng nhà cửa tại Lưỡng Hà tương tự như vật liệu ta dùng ngày nay:
gạch bùn, vữa bùn và cửa gỗ, tất cả chúng đều có sẵn ở xung quanh thành phố, dù gỗ có hiếm hơn.
Đa số nhà đều có phòng trung tâm hình vuông và các phòng khác bao xung quanh, nhưng nhà nói
chung khác biệt nhau nhiều về kích thước và vật liệu sử dụng tùy theo gia đình. Những phòng nhỏ
không đồng nghĩa với việc chủ nhà nghèo khó; trên thực tế những người nghèo nhất xây nhà bằng
các vật liệu nhanh hỏng như lau sậy lấy từ bên ngoài thành phố, nhưng có rất ít bằng chứng trực
tiếp về điều này

2. Kiến trúc của người Sumer

Người Sumer sử dụng vật liệu chủ yếu xây dựng bằng gạch-bùn, với thể loại công trình nổi tiếng
là các Đài chiêm tinh Ziggurat, còn được gọi là bệ núi, ra đời trên cơ sở sùng bái đồi núi, sùng
bái thiên thể và tục lệ xem sao, các vì tinh tú trên trời

Ziggurat là loại hình kiến trúc kiểu tầng bậc, bệ cao nọ đặt trên bệ cao kia, càng lên cao thì thu
dần lại, có đường dốc trượt hoặc bậc thang thẳng góc hoặc men theo khối xây để đi lên đỉnh, trên
đỉnh có một đền thờ nhỏ

Tháp đền Ziggurat:

- Được xây dựng vào khoảng thế kỷ XXII TCN.

-  Nền tháp là một hình chữ nhật dài 62,5m rộng 43m.

- Tháp gồm 4 tầng, phía trong là lõi đất, phía ngoài xây gạch, mỗi tầng một màu:

+ Tầng 1: màu đen, đại biểu cho thế giới dưới đất.

+ Tầng 2: màu đỏ, đại biểu cho thế giới của con người.
 + Tầng 3: màu xanh, đại biểu cho thiên đường.

+ Tầng 4: màu trắng, đại biểu cho mặt trời. Tầng này đồng thời là một cái đền nhỏ.

3. Kiến trúc Babylon:

Thành tựu nổi bật nhất của Lưỡng Hà là hệ thống công trình gồm: thành quách, cung điện,
tháp, vườn hoa của Babilon, được xây dựng trong thời kỳ trị vì của Nabuchodonosor – quốc
vương Tân Babilon, sau này được coi là một trong bảy kì quan của thế giới cổ đại.

Thành Babilon có chu vi 16km, tường thành bằng gạch cao 30 m, dày 8,5m, có dấu tích 7 cửa
và các tháp canh. Thành phố được trang trí tỉ mỉ bằng phù điêu, tượng với các cánh cửa thành
bằng đồng vững chắc. Giữa các lớp tường thành có những hào nước bao quanh để ngăn ngừa
những cuộc xâm nhập của kẻ thù từ bên ngoài. Tổng thể kiến trúc Babilon kết hợp hài hòa với
cảnh quan thiên nhiên làm tăng thêm vẻ thơ mộng, trong đó có vườn treo Babilon. Các cửa
thành trang trí lộng lẫy, ốp gạch lưu ly, khảm hình động vật

Vườn treo Babilon: Tương truyền khu vườn treo Babilon – khu vườn thượng uyển độc đáo
được nhà vua xây để chiều ý vương hậu sủng ái của ông. Toàn bộ vườn treo là một khuôn viên
hình vuông, khoảng 77 m cấu trúc kiểu dốc bậc có tầng hiên nọ đặt trên hiên kia. Toàn bộ vườn
treo giống như một chiếc tháp giật cấp rất phổ biến ở lưu vực Lưỡng Hà. Nền của tầng làm
bằng đá tảng, mỗi viên dài 5 m, rộng 1,2 m, được phủ nhựa, sau đó lát gạch và cuối cùng phủ
một lớp chì, trên đổ một lớp đất màu mỡ. Người ta dùng những tảng đá to phẳng xây khít để
tạo nên những mặt bằng của thành. Kế đó người ta trải một lớp cói mỏng, nhựa đường, tiếp đó
xây một lớp với 2 hàng gạch được ghép lại với nhau chặt chẽ bằng bột thạch anh, trên lớp gạch
ấy là những tấm kim loại và trên cùng, người ta đổ đất để trồng cây.
Vườn treo bốn mùa cây cối xanh tươi. Đứng trên vườn treo ấy có thể bao quát toàn cảnh thành
Babilon lộng lẫy. Vườn có đủ hoa thơm, cỏ lạ, các loại cây quý hiếm được đưa về từ những
vùng mà nhà vua đến xâm lược. Trong vườn treo có một hệ thống đài phun nước gồm hai bánh
xe lớn liên kết với nhau bằng dây xích có gắn thùng gỗ. Khi bánh xe quay, dây xích và thùng
nước cũng chuyển động đưa nước ở một cái bể phía dưới lên trên cao tưới nước cho cây. Để
tưới nước cho hoa và cây của khu vườn, các nô lệ phải luân phiên nhau đưa nước từ dòng sông
Ơphrat lên khu vườn. Nước được lấy từ 3 giếng có máy thuỷ lực quay với hệ thống gàu nước
đưa lên cao chảy theo các rãnh thoai thoải tưới cho toàn khu vườn. Do vườn làm theo hướng
gió nên hương thơm lan toả cả một vùng rộng lớn

II- ĐIÊU KHẮC (ĐỌC SLIDE)

Nghệ thuật điêu khắc gồm tượng và phù điêu. Những tác phẩm tương đối tiêu biểu là "bia diều
hâu", "cột đá Naramxin", "Bia luật Hammurabi", các tượng thần Atxiri...