Ang Panitikan

sa Panahon ng
Paggising ng
Damdaming
Makabayan
PANIMULA

ANG PILIPINAS AY BANSANG MAYAMAN SA LIKAS

NAYAMAN, PINAGPALA NG POONG MAYKAPAL, KUNG
SAAN NABIYAYAAN NG MGA TAONG MAY
KAYUMANGGING KALIGATAN, NGUNIT
NAPAGSAMANTALAHAN NG MGA DAYUHANG TAKAW
SA KAPANGYARIHAN, UHAW SA KAYAMANAN
AT MAPAGLABIS SA KATUNGKULAN.
PANIMULA
NOONG 1872 NAGSIMULA ANG DAMDAMING MAKABAYAN.
SA PANINIIL AT PAGSASAMANTALA NG MGA
MAKAPANGYARIHANG DAYUHAN, AT SA PAGTAWAG SA
MGA PILIPINONG INDIYO AY UNTI-UNTING NAGISING ANG
DAMDAMING MAKABAYAN NG MGA PILIPINO,
HANGGANG SA NAGKATAONG PAGBUBUKAS SA
PANDAIGDIGANG KALAKALAN, DIWANG LIBERALISMO,
PAGKAKABUO NG GITNANG URI, AT PAGKAKAGAROTE SA
TATLONG PARING GOMEZ, BURGOS, AT ZAMORA.
PANIMULA
ANG DATING DIWANG MAKA-RELIHIYON AY NAGING
MAKABAYAN AT HUMINGI
NG PAGBABAGO SA PAMAMALAKAD NG PAMAHALAAN AT
SIMBAHAN. ANG MGA TAONG
NAGKUSANG IBANGON ANG LUGMOK NA INANG BAYAN AY ANG
MGA TAONG INTELEKTWAL KUNG
TAWAGIN – REPORMISTA AT PROPAGANDISTA TULAD NINA:

JOSE RIZAL, MARCELO H. DEL PILAR, GRACIANO LOPEZ JAENA,

MARIANO PONCE, ANTONIO LUNA, JOSE MA. PANGANIBAN,
PEDRO SERRANO LAKTAW, ISABELO DELOS REYES, PEDRO
PATERNO AT IBA PA..


DR. JOSE P. RIZAL

ULAT NI : VRIANNA CENTENO
Dr. José Protacio Rizal
Mercado y Alonzo
Realonda
Hunyo 19, 1861,
 Dr. José Protacio Rizal
Mercado y Alonzo
Realonda
Hunyo 19, 1861,
Calamba, Laguna
 Dr. José Protacio Rizal
Mercado y Alonzo
Realonda
Hunyo 19, 1861,

Calamba, Laguna

Isang manggagamot, siyentipiko, makata,

nobelista, pintor, eskultor,dalubwika, pilosopo,
mananaliksik at mananalaysay at isang Henyo.
 Dr. José Protacio Rizal
Mercado y Alonzo
Realonda
pampito sa labing-isang anak ng mag-asawang
Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro
at Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos.
Ateneo Municipal de Manila, at nakakuha ng
diploma sa Batsilyer ng Sining

Pamantasan ng Santo Tomas sa Maynila.

Universidad Central de Madrid sa Madrid,

Espanya,
Dr. José Protacio Rizal
Mercado y Alonzo
Realonda
Disyembre 30, 1896
Bagumbayan
 Dr. José Protacio Rizal
Mercado y Alonzo
Realonda
itinatag ni José Rizal ang La Liga Filipina, isang
samahan na naging daan sa pagkabuo ng
Katipunan na pinamunuan ni Andrés Bonifacio.

Himagsikang Pilipino
laban sa Espanya na naging saligan ng Unang
Republika ng Pilipinas sa ilalim ni
EmilioAguinaldo.


MGA AKDA NI
DR. JOSE P. RIZAL
MI ULTIMO ADIOS
(Ang Huling Paalam)
Itinuturing na obra Maestra ni Rizal, kahuli-hulihang
tulang sinulat na may salin sa iba’t ibang wika sa
daigdig, sa Ingles, Pranses, Aleman at iba pa, ang kauna
unahang salin nito sa Tagalog ay isinulat ni Andres
Bonifacio.
Noli Me Tangere (Berlin,
1887)
Ang nobelang ito’y nangangahulugang “Huwag Mo
Akong Salangin”.
Inihandog niya ito sa Inang Bayan. Tinalakay rito
ang mga kabulukan sa lipunan.

Angorihinal na manuskrito nito ay ipinagkaloob niya kay Maximo Viola

na tumulong sa kanya sa pagtutustos ng salapi upang maipalimbag ang
nobela.
El Felibusterismo
(Ghent, 1891)
Ang nobelang ito’y nangangahulugan ng “Ang
Pagsusuwail” ito’y karugtong ng “Noli Me Tangere”.

Inihandog niya ang nobelang ito sa tatlong paring

martir.
Ang orihinal na manuskrito ay ipinagkaloob niya kay Valentin Ventura
na siyang gumugol upang maipalimbag ang nobela.
BRINDIS
Isang talumpating inihandog sa dalawang nanalong
pintor na Pilipino sa Madrid,

Binigkas niya ang talumpati sa isang tagayang ginanap na

handog kina Juan Luna (Ang ipinanalo niya ay ang ipininta
niyang “Spolarium) at Felix Resurreccion Hidalgo (Ang ipininta
niya ay maypamagat na “Mga Dalagang Kristiyanang Itinambad
sa Nagkakagulong mga Tao).
AWIT ni Maria Clara
Ito’y buhat sa isang Kabanata ng “Noli Me Tangere”
na may pamagatna “Ang Pangingisda”.

Binubuo ng tatlong saknong na may apat na

taludtod.

tungkol sa pagmamahal sa sariling bayan, ang pangungulila ng

isang taong malayo sa sariling bayan.
Sa AKING mga KABATA

Sinulat ni Rizal ang tulang ito sa gulang na walong

taong gulang. Ipinakilala niya rito ang kanyang
pagpapahalaga sa sariling wika.
Hinggil sa Katamaran ng mga
Pilipino
Sanaysay na napalathala sa “La Solidaridad” opisyal
na pahayagan ng Propaganda.

Ipinagtanggol ni Rizal ang mga Pilipino sa

paninirang- puri ng mga Kastila na sila ay mga
tamad.
Hinggil sa Katamaran ng mga
Pilipino
1. Tayo’y nasa tropiko, mainit ang panahon kaya
madaling mapagod.

2. Biniyayaan tayo ng Diyos ng matabang lupa, hindi

na kailangan ang puspusang pagkilos upang umani
nang malaki.
Sa mga Kababaihang Taga-
Malolos
Isang liham ito ni Rizal sa mga kababaihang taga-
Malolos na bumabati sa kanila dahil sa paninindigan
nilang matuto. Ipinaalaala niya ang mga tungkuling
dapat gampanan ng isang mabuting asawa at ina ng
tahanan.
Ang Pilipinas sa loob ng 100
taon
Ito’y isang sanaysay na panghuhula
sa maaaring maganap sa Pilipinas sa loob ng 100 taon.

Binibigyang – diin ni Rizal sa ikatlong bahagi ng

sanaysay ang ganito: “Kailangang magmula sa itaas
ang pagbabago upang magingkasiya-siyaat
mapayapa ngunit magiging marahas at madugo
kung ito’y magmumula sa masa.”
A La Juventud Filipina (Sa
Kabataang Filipino )
Sinulat ni Rizal noong 1879 nang siya ay 18 taong
gulang at nag-aaral sa UST, ang tulang ito ay
nagtamo ng unang gantimpala sa isang timpalak
panitikan.
El Consejo de los Dioses (Ang
Kapulungan ng mga Bathala )
Ito’y isang dulang patalinghaga na Kapulungan ng
mga Bathala ) sinulat noong 1880. Ang nasabing dula
ay patalinghagang pagpapahayag ni Rizal ng
paghanga kay Cervantes.
Kundiman

Ito’y isang tulang nagpapahayag na ang baying inapi

ay ililigtas sa darating na panahon dumanak man ng
dugo,
SALAMAT
SA
PAKIKINIG!