KASAYSAYAN NG

PANITIKAN
PANITIKAN
NG PILIPINAS
 PRE-
SPANISH
COLONIAL
PERIOD PERIOD

Iba’t ibang Panahon ng AMERICAN

Panitikang Pilipino PERIOD

CONTEMPORARY JAPANESE
PERIOD PERIOD
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD

May sariling panitikan ang ating mga
ninuno

Alibata

Kawayan, dahon, at balat ng
punungkahoy bilang sulatan at
matutulis na bagay naman bilang
panulat
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD
MGA URI NG PANITIKANG SUMIBOL AT
SUMIKAT SA SINAUNANG PANAHON:


Kwentong 1. Mito
Bayan 2. Alamat
3. Salaysayin
(Folktales)
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD
MGA URI NG PANITIKANG SUMIBOL AT
SUMIKAT SA SINAUNANG PANAHON:


Kantahing 1. Kundiman – awit ng
pag-big
Bayan 2. Diona – awiting
pangkasal
3. Oyayi – hele ng
pagpapatulog sa sanggol
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD
MGA URI NG PANITIKANG SUMIBOL AT
SUMIKAT SA SINAUNANG PANAHON:


Kantahing 4. Soliranin – awit sa
pamamangka
Bayan 5. Talindaw – awit sa
pagsagwan
6. Maluway – awit sa
sama-samang paggawa
ng pangkat
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD
MGA URI NG PANITIKANG SUMIBOL AT
SUMIKAT SA SINAUNANG PANAHON:


Kantahing 7. Dalit – awit
pagpupuri sa diyos ng
Bayan
mga tribo na
pinangungunahan ng
babaylan
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD
MGA URI NG PANITIKANG SUMIBOL AT
SUMIKAT SA SINAUNANG PANAHON:


Karunungan SALAWIKAIN
Bayan -tuntunin ng
kagandahang-
asal ng ating mga
ninuno
SALAWIKAIN...
SALAWIKAIN...

Huwag gawin sa iba ang

ayaw mong gawin sa iyo.
SALAWIKAIN...
SALAWIKAIN...

Kung ano ang puno, siya

ang bunga.
SALAWIKAIN...
SALAWIKAIN...

Kung walang tiyaga, walang

nilaga.
SALAWIKAIN...
SALAWIKAIN...

Nasa Diyos ang awa, nasa

tao ang gawa.
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD
MGA URI NG PANITIKANG SUMIBOL AT
SUMIKAT SA SINAUNANG PANAHON:


Karunungan SAWIKAIN
Bayan -idyoma (idioms)
-isang
pagpapahayag na
ang kahulugan ay
hindi komposisyunal
– sa ibang salita
SAWIKAIN...
SAWIKAIN...

ilaw ng tahanan

INA/ NANAY
SAWIKAIN...
SAWIKAIN...

butas ang bulsa

WALANG PERA
SAWIKAIN...
SAWIKAIN...

bukas ang palad

MATULUNGIN
SAWIKAIN...
SAWIKAIN...

ibaon sa hukay

KALIMUTAN
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD
MGA URI NG PANITIKANG SUMIBOL AT
SUMIKAT SA SINAUNANG PANAHON:


Karunungan BUGTONG
Bayan (Riddles)
-maikling tulang
karaniwang
naglalarawan ng isang
bagay na siyang
pahuhulaan
BUGTONG...
BUGTONG...
Maliit pa si Nene, naaaakyat
na sa tore.

LANGGAM
BUGTONG...
BUGTONG...
Maikling landasin, di
maubos laarin.

ANINO
BUGTONG...
BUGTONG...
Dala mo dala ka, dala ka ng
iyong dala.

SAPATOS
BUGTONG...
BUGTONG...
Kung kailan mo pinatay,
saka pa humaba ang buhay.

KANDILA
PRE-COLONIAL
PRE-COLONIAL PERIOD
PERIOD
MGA URI NG PANITIKANG SUMIBOL AT
SUMIKAT SA SINAUNANG PANAHON:


Mga Epiko
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
Mga Impluwensya ng Kastila sa ating
Panitikan:


Nahalinan ng Alpabetong Romano ang
Alibata

Naituro ang Doctrina Cristiana

Naging bahagi ng Wikang Filipino ang
maraming salita sa Kastila
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
Mga Impluwensya ng Kastila sa ating
Panitikan:

Nadala ang ilang akdang pampanitikan
ng Europa at tradisyon Europeo na
naging bahagi ng ating panitian gaya
ng awit, corido, moro-moro at iba pa

Nagkaroon ng makarelihiyong himig
ang mga akda
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
Mga Impluwensya ng Kastila sa ating
Panitikan:


Nasinop at nasalin ang makalumang
panitikan sa Tagalog sa ibang wikain

Nailathala ang iba’t ibang aklat
pambalarila sa wikang Filipino tulad ng
Tagalog, Ilokano, at Bisaya
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA UNANG AKLAT:


Doctrina Cristiana
(1593)

-Padre Juan de
Placencia at Padre
Dominga Nieva
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA UNANG AKLAT:


Nuestra Senora
del Rosario (1602)

-Padre Blancas de
San Jose
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA UNANG AKLAT:

Ang Pasyon

-iba’t ibang bersyon sa
Tagalog (Mariano
Pilapil, Gaspar Aquino
de Belen, Anecito de
la Merced at Luis de
Guia)
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA UNANG AKLAT:


Ang Urbana at
Felisa

-Modesto de Castro
(Ama ng klasikang
tuluyan sa Tagalog)
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

SINAKULO
-ay isang dula patungkol sa
Buhay, Pagpapasakit,Kamatayan
at Muling Pagkabuhay ng
Panginoong Hesukristo
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

SALUBONG
-pinakahuling dula sa panahon ng
Semana Santa. Ginaganap ito
kung madaling-araw ng Linggo
ng Pagkabuhay.
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

MORIONES
-isinasadula ang kasaysayan ni
Hesukristo, sa Boac, Marinduque, mula
nang siya ay arestuhin ng mga
senturyong Romano hanggang sa
kanyang kamatayan sa Kalbaryo
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

TIBAG
- isang pagsasadula tuwing buwan ng
Mayo sa Bulakan, Nueva Ecija, Bataan,
Rizal, at Bikol kung saan tinitibag ang
bundok upang hanapin ang krus na
kinamatayan ni Hesus.
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

MORO-MORO/KOMEDYA
-isang adaptasyon mula sa dula sa
Europa na comedia de capa y espada
-nag-ugat mula sa sagupaan sa pagitan
ng mga Kristiyano at Pilipinong Muslim
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

ANG PANULUYAN
-dulang panlansangan na ginaganap
kung bisperas ng kapaskuhan
-ang paksa ay ang paghahanap ng
matutuluyan ni Hosep at ni Maria na
manganganak sa Manunubos
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

SARSUWELA
-dulang may awitan at sayawan sa
paraang patula o tuluyan na may 1-5
yugto.
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

KARILYO
-shadow play
-itinuturing na isang laro ng mga tau-
tauhang ginagampanan ng mga
aninong ginawa mula sa karton
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
MGA DULA:

DUPLO/KARAGATAN
-mga laro na itinatanghal kapag may
lamay ng patay
-pagalingan ng pagbigkas at
pagdebate pero kailangan may
tugma sa paraang patula
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
PANAHON NG PAGBABAGONG-ISIP
(PROPAGANDA)

Ang diwang maka-relihiyon ay naging
makabayan at humihingi ng
pagbabago sa sistema ng
pamamalakad sa pamahalaan at
simbahan

Pagpasok ng diwang liberalismo
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
PANAHON NG PAGBABAGONG-ISIP
(PROPAGANDA)


Naitatag ng mga
propagandista
ang La
Solidaridad
(1889)
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
PANAHON NG PAGBABAGONG-ISIP
(PROPAGANDA)

Dr. Jose Rizal
(Laong Laan/
Dimasalang)
-Noli Me Tangere
at El
Filibusterismo
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
PANAHON NG PAGBABAGONG-ISIP
(PROPAGANDA)

Marcelo H. Del Pilar
(Plaridel/ Piping Dilat/
Dolores Manapat)
-Pag-ibig sa
Tinubuang Lupa,
Kaiingat kayo, at
Tocsohan
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
PANAHON NG PAGBABAGONG-ISIP
(PROPAGANDA)

Marcelo H. Del Pilar
-nagtatag ng Diariong
Tagalog, isang -
pahayagang nasusulat
sa Kastila at Tagalog
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
PANAHON NG PAGBABAGONG-ISIP
(PROPAGANDA)

Graciano Lopez
Jaena
-Fray Botod, Sa Mga
Pilipino atbp
 SPANISH
SPANISH PERIOD
PERIOD
PANAHON NG PAGBABAGONG-ISIP
(PROPAGANDA)

Antonio Luna
-Noche Buena, Por
Madrid,
Impressiones, at
Tertulia Filipina
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD

Nagsimula noong 1899 kung saan
pormal na inilipat ng mga Kastila ang
pamamahala ng bansa sa mga
Amerikano

Sa kabila ng pagsisikap na makamtan
ang tunay na kalayaan ay nagwakas
lamang at namayani pa rin ang mga
puti sa kanilang pananakop
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD

Ang pagkaunsiyami ng mga Pilipino sa
paghahanap ng kalayaan ay naibsan
nang dumating ang mga puting
Thomasites

Thomasites – isang pangkat ng mga
gurong Amerikano na may misyong
magtuturo at magbigay ng bagong
sistema ng edukasyon sa mga Pilipino
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD

Nagpatayo sila ng “normal schools” na
ang layunin ay hubugin ang kasanayan
ng mga guro

Nagbigay sila ng libreng pag-aaral sa
High School

Muling nakamit ng mga Pilipino ang
kalayaang magpahayag
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD
MGA PAHAYAGAN


El Nuevo Dia
(Ang Bagong
Araw)
-Sergio Osmeña
(1900)
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD
MGA PAHAYAGAN


El Grito del
Pueblo (Ang
Sigaw ng Bayan)
-Pascual Poblete
(1900)
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD
MGA PAHAYAGAN


El Renacimiento
(Muling
Pagsilang)
-Rafael Palma
(1900)
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD
MGA DULANG
PINATIGIL:

Kahapon,
Ngayon at
Bukas
-Aurelio Tolentino
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD
MGA DULANG
PINATIGIL:

Tanikalang
Ginto
-Juan Abad
 AMERICAN
AMERICAN PERIOD
PERIOD
MGA DULANG
PINATIGIL:

Walang Sugat
-Severino
Reyes
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD

Natigil ang panitikan sa Ingles kasabay ng
pagpatigil ng lahat ng pahayagan

Gintong panahon para sa mga manunulat
sa wikang tagalog

Ipinagbawal din ng mga Hapon ang
paggamit ng wikang Ingles

Napasara ang mga sinehan at ginawa na
lamang tanghalan

Ang paksa ay natutungkol sa buhay
lalawigan
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD

Natigil ang panitikan sa Ingles kasabay ng
pagpatigil ng lahat ng pahayagan

Gintong panahon para sa mga manunulat
sa wikang tagalog

Ipinagbawal din ng mga Hapon ang
paggamit ng wiang Ingles

Napasar ang mga sinehan at ginawa na
lamang tanghalan

Ang paksa ay natutungkol sa buhay
lalawigan
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Tatlong Uri ng Tula na sumikat sa
panahon ng Hapon


Haiku

Tanaga

Karaniwang Anyo
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD

Haiku
-isang tulang may malayang taludturan
-17 pantig na nahahati sa 3 taludtod
-unang taludtod ay may 5 pantig, 7
pantig sa ikalawa, at 5 pantig sa ikatlo
-maikli ngunit nagtataglay ng masaklaw
at matalinghagang kahulugan
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
HAIKU by Gonzalo K. Flores

Tutubi

5 Hila mo’y tabak

7 Ang bulaklak nanginig
5 Sa paglapit mo
JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
HAIKU by Gonzalo K. Flores

Anyaya

5 Ulilang damo
7 Sa tahimik na ilog
5 Halika, sinta.
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD

Tanaga
-maikli ngunit may sukat at tugma
-sa bawat taludtod ay may 7 pantig
-nagtataglay din ng mga
matatalinghagang kahulugan
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Liwayway, Oktubre 10, 1943
Palay

7 Palay siyang matino

7 Nang humangi’y yumuko,
7 Ngunit muling tumayo,
7 Nagkabunga ng ginto
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Liwayway, Oktubre 10, 1943
Kabibi

7 Kabibi, ano ka ba?

7 May perlas maganda ka
7 Kung idiit sa tainga
7 Nagbubungtung hininga
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Ilang Dula na sumikat
sa Panahon ng Hapon:


Panday Pira
-Jose Ma.
Hernandez
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Ilang Dula na sumikat
sa Panahon ng Hapon:


Sa Pula sa Puti
-Francisco Soc.
Rodrigo
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Ilang Dula na sumikat
sa Panahon ng Hapon:


Bulaga
-Clodualdo del
Mundo
 JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Ilang Dula na sumikat
sa Panahon ng Hapon:


Sino ba Kayo?

Dahil sa Anak

Higanti ng
Patay
-NVM Gonzales
JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Ilang Mahusay na
Maikling Kwento:


Lupang
Tinubuan
-Narciso Reyes
JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Ilang Mahusay na
Maikling Kwento:


Uhaw ang
Tigang na Lupa
-Liwayway Arceo
JAPANESE
JAPANESE PERIOD
PERIOD
Ilang Mahusay na
Maikling Kwento:


Lunsod Nayon
at Dagat-
dagatan
-NVM Gonzales